De Europeesche Ooriog.
Dinsdag 3 IVovember.
Tweede IBlad. A0. 1914.
Uit de Omstreken.
De Duitschers te Heyst en Knokke.
fl*. lOf/Ö
IEIDSCH
DA&BLAD
Voorstel-Mendels inzake gedwon
gen ontruiming van woningen.
I.
Tn hot. afileelingsverslag der Tweede Ka
mer .betreffende het voorstel van wet van
jden heer Mondeis '.ter voorkoming van in
(le huidige buitengewone tijdsomstandighe
den ongewensclite. gedwong:n ontruiming van
woningen, wordt gezegd, dat de gedacht-,
die aan hot wetsontwerp ten grondslag ligt
on tot welker verwezenlijking het strekt:
zooveel mogel ijk te voorkomen, dat in yn ten
cvolge .van do tegenwoordige buitengewone
ijdciv gezinnen, alleen op grond van onver-
nogen, uit hun woningen worden gezet, bij
rijwel allo leden sympathie vond.
Öomiuigo leden wilden tegelijkertijd een
l'geling tot hulpverleening in het leven
roepen voor de vele personen met kleine
inkomens, dio wèl eigenaar van hun woning
zijn, maar deze woning zóó zwaar met hy
potheek hebben belast, dat de verplichting
ru te betalen voor rente en aflossing, hen
iet minder drukt, dan anderen de huur.
Verwijzende naar hetgeen reeds- is en
ordt gedaan, om uitzettingen op grond
an onvermogen te voorkomen (o.a. het stelsel
van liuurbons, iu Rotterdam ruim toegepast
en elders in voorbereiding, een stelsel krach
tig bevorderd door het Kon. Nat. Sk-uu-
comité en financieel gesteund door het Rijk-,
vroegen vele leden, of dit zóó onvoldoende
is, dat daardoor maatregelen worden gerecht
vaardigd van zoo ingrijpenden aard en van
zoo ver strekkende juridische en financiële
gevolgen, als in het ingediende wetsontwerp
zijn belichaamd. Ook had liet hen teleur
gesteld, dat do voorsteller zich van een ge
documenteerde beschrijving van den bestaan-
den toestand zoo goed als geheel had ont
houden.
Betwijfelden de hier aan het woord zijnde
leden, of er voor indiening van oen wets
ontwerp van deze strekking genoegzaam
reden- bestond, Velen van hen keurden liet
in het bijzonder af, dat die indiening uit
den boezem der Kamer plaats vindt, het par
lementair recht van initiatief daarvoor in
beweging wordt gezi-t. Ondorwerpen, die
voor oen noodrcgeling in aanmerking komen,
zullen niet aan de aandacht der Regiering
i'.vjn ontsnapt, en haar stilzitten is dus het
Tosultaat van rijpe overweging. Zij zagen in
indiening een critiek op de houding der
Sogeoring, een bljjk van wantrouwen in het
geen deze dood en nog zal doe.n, en van
uibiek en wantrouwen ten aanzien van -de
ttegeering ware het zoo gewonseht zich in
deze tijden te onthouden.
Ecnige leden verklaarden in dit verband,
dat. zij van de wettelijke voorziening tot be-
E>erking of opsohorbing van de mogelijkheid,
auurders tot ontruiming te dwingen, niet
geheel afkeerig warenmaar dat zij aan
dit wetsontwerp, zelfs aanmerkelijk gewij
zigd, in geen geval hun steun zouden geven,
wanneer niet vaststaat, dat het do algeheelo
instemming der Regeering lieeft. Dc wensch
word geuit, dat de Regeering de beraadsla
gingen over het wetsontwerp moge bijwo
nen, om dan van haar gevoelen te doen
blijken.
Door oenigc loden w^rd gevraagd, of de
voorsteller overlegmet de Regeeriug had
gepleegd en wat hom daarbij van haar ziens
wijze is gebleken, en of door hem met poli
tieke fracties overleg is gepleegd.
Buidel ijk werd door eenige leden betoogd,
dat^fè* indiening ook hierom afkeuring ve-r-
flicndè*' wijl in de tegenwoordige omstandig-
ieden door de indiening van een wetsont
werp bij degenen, die van de tot-Stand-koming
der wet zouden profiteercn, eerder verwach
tingen worden opgewekt, dan in normale
tijden. Dc voorsteller, had dus niet tot in
diening moeten overgaan, voordat de kans
op aanneming inderdaad groot was tc achten.
regen deze beschouwingen kwamen andere
leden'met klem op. Het wetsontwerp bevat
het eenige middel om de sympathieke ge
dachte, dat in deze tijden uitzetting uit
de woning op grond van onvermogen niet
mag voorkomen, te verwezenlijken.
Vele huiseigenaren doen in deze tijden, wat
in redelijkheid van hen mag wordon ver
wacht, en ook de maatregelen der steunco-
mitcs. cn der Regeoring voorkomen in ver
scheidene gevallen uitzetting. Maar waar
inen stuit op gebrek aan medewerking van
dc eigenaars, is men machteloos.
Tegenover het verwijt, dat de Memorie
,van Toelichting weinig cijfers bevat, wordt
gezegd, dat zulke cijfers slechts misleidend
zouden werken en door den indruk, te wekken,
üat het euvel nog geen groot.ui omvang
ace ff, <le aandacht van de hoofdzaak afleiden,
llo..uitzettingen kunnen elk oogenblik toe-
iK-mcii eu daartegen moet men gewapend zijn.
V*a:lit, men tot, de nood hoog is gestegen,
dan hemt men to .laat. Dc bepalingen van
(lil Wctlontwerp ziilleu. dengenen, dié door
}»ii zetting worden bedreigd, een geruststel-
hig ziin. Niemand onoct. behoeven t>3 vrcezen
in do aanstaande wintermaanden geen dak
beven zijn hoofd te zullen hebben.
Jhi voorgestelde regeling zal het aangaan
Vr,n schikkingen, ter zake van de voldoening
der huishuur, volstrekt niet in den weg
&tann. eer bevorderen'.
"Voorts wer.l het gebruik maiccu van het
ree Ut van initiatief in deze omstandigheden
verd- .litvd en j,el ondenkbaar gïacht, dat,
Wordt- het wetsontwerp door de Kamers aan-
(s'fiiomvn, de ltegearingnic|; de vqrantwoor.
"^•j.Mivld voor de wet zou wil Ie u dragen.
Dat met het' oog op daardoor te wekken
'Vrvvachiicigvri. en mogelijke teleurstelling in
verwachting.-ii de indien-ing had moeten
nf« nagelaben, oordeelden doze loden ten
slotte een zonderlinge bewering. Vau teleur-
stellingen zal alleen sprake zijn, wanneer het
wetsontwerp wordt verworpen. Maar de ver
antwoordelijkheid voor zulk een verwerping
kan bezwaarlijk worden gelegd op hern, die
,l\et wetsontwerp indiende. Zij drukt integen
deel ten volle op hen, die tot de verwerping
medewerkten. Indien, naar de meening van
sommige leden, verwerping inderdaad de
oorzaak zou zijn van groote teleurstelling,
dan moet dit voor die leden 03n aanwijzing
zijn, weljc groot, belang aan liet totstand
komen der wet is verbonden, een aanwijzing,
welke de slem, door die leden over het wets
ontwerp uit tc brengen, moge bepalen
Uitvoerig zetten onderscheidene leden hun
bezwaren uiteen. De overtuiging zal er door
worden gekweekt, dat meu in deze tijden
voor de voldoening van huurschulden zich
niet veel zorg b?hoeft te maken. Op niet
betaling wordt immers door deze wet in
zekeren zin een premie gesteld. De behoef
tige n worden in hun huurverpiichtingen ge
holpen op kosten van - de verhuurders der
woningen aan die behoeftigen, met verkor
ting van hun rechten. Verder wordt uiteen
gezet, dat bij veelvuldige toepassing van de
bepalingen van dit wetsontwerp daarvan e?n
ernstige storing iu het maatschappelijk ver
keer het gevolg zal zijn.
Ook beschikt de overheid niet over een
orgaan', geschikt om de vraag tc beslissen,
of in een bepaald geval de buitengewone
omstandigheden aanleiding geven de gevor
derde ontruiming tusschen den eigenaar en
den bewoner van liet huis te regelen.
Dc voorstanders van liet wetsontwerp oor
deelden deze bezwaren niet' weinig over
dreven. Ziet men in de ontwikkelde beden-
kingeu een overwegend bezwaar om met de
voorgestelde regeling mede tc gaan, dan heeft
men den plicht een anderen, beteren weg te
wijzen om aan de dreigende moeilijkheden
te ontkomen.
Ontwrichting van dé rechtsovertuigingen
cn van de opvattingen omtrent wat oirbaar
is in het maatschappelijk verkeer, wat niet,
vreesden deze leden geenszins als gevolg
van deze wet. Zij zat liet besef aankweeken,
dat ook de verhuurders in deze tijden hun
doel moeten dragen in dc offers, welke de
gebeele maatschappij heeft op te brengen.
Hot oonigc, wat de voorgestelde wet beoogt,
is, do erkende moreéle verplichting der ver
huurders tc sactioneeron. te maken tot een
afdwingbare. Maar daarbij zorgt zij tevens
voor oen krachtigen waarborg, dat steeds
nauwkeurig wordt onderzocht, of in elk be
paald geval éen morebic verplicfcting. bestaat.
Dat. de, voorgestelde bepalingen zullen'lei
den tot de praetijk, geen woningen te ver
huren zonder voorschot op de huren, schijnt
zeer onwaarschijnlijk. Bij zulk een .practijk
zouden_-.de woningen grootcndeels on verhuurd
blijven, want tot het geven van voorschotten
zijn slechts weinigen in staat. Bovendien zul
len juist de bepalingen dezer wet het ver
laten .van de tegenwoordige woningen en het
betrekken van andere in belangrijke .mate
tegengaan.
Eindelijk kwam men van deze zijde, op
tegen de bewering, dat liet wetsontwerp den
burgerlijken rechter een taak. opdraagt, waar
voor deze niet is berekend.
Het wetsontwerp opent in art. 4 de gele
genheid het bedrag, dat den eigenaar voor
den gedwongen afstand van zijn huis zaL
worden toegekend, geheel of ten deele te
breugen ten laste van den Staat.
(Wordt vervolgd).
Ilnagsehc Recht hank.
Beleediging van een Veldwachter.
Op de Wassönaarlcade te K a t w ij k-a n ïv-
Zce heeft C. M. den'veldwachter uitge
scholden, nadat de man hém gewaarschuwd
'had, dat hij het helm der duinen bescha
digde.
Eisch bij verstek: ƒ.6 boete, subs. 6 dagen
hechtenis.
Mishandeling vau een Politieman.
De buitengewoon veldwachter Schaap, to
K a t w ij k-a a n-Z e e, is op 22 Aug. in de
Voorstraat aldaar door J. v. d. P. op den
grond, over zijn fiets heen, gegooid, toen
hij met een arrestatie bezig was.
Bij verstek werd geëischt- 10 dagen gevan
genisstraf.
Kinderwetten.
In zitting met gesloten deuren stonden
terecht J. H. V., te Aarlan derveen,
en C. J. v. D., to Leiden, resp. ter zake
van diefstal en verduistering.
Verdedigers waren mr. Borgerhoff Mul
der, mr. Bolsius en mcj. mr. Huet.
Diefstal te Noord wijk.
Te Noord wijk zou de 38-jarige werkman
P. H. E.., zwerv.cndo, een onderbroek weg
genomen hebben ten nadeclo van zekeren
Dc O rpot, aldaar.
Er hield stijf en strak vol, dat de broek
hem toebehoorde. Hij had die gekocht en
betaald.
De man schijnt heel brutaal het huis van
De G., op dat oogenblik door een klein
meisje, bewaakt, binnen te zijn gewandeld
en de broek meegenomen te hebben.
Hij verklaarde nergens van te weten.
Eisch 6 maanden gevangenisstraf.
Mr. W. de Clercq, do verdediger, achtte
het herkennen van het gestolen kleeding-
stuk niet eenvoudig en meende, dat wellicht
van vergissing sprake kon zijn.
Do geëisehbo ©traf komt pl zeer hoog
voor.
Geconcludeerd werd door hem tot vrij
spraak, subsidiair strafvermindering.
KAT WIJK-AAN-ZEE.
De K. W. 152, schipper W. Ros, zal,
naar wij vernemen, niet meer uitgaan. De
bemanning, die tegenwoordig was bij het
vergaan van H. 40, wil niet meer uit. Dit
is dus het eerste vaartuig, het welk „be
houden teelt" heeft in dit jaar
Verleden jaar was het de K. W. 112 van
de reederij P. Meerburg, die binnenkwam
met vleetschade.
Nog steeds wachten de militairen al
hier op verpoozing. Wel was reeds gerui-
men tijd in de Gemeentozaal een Militair
Tehuis ingericht, maar nog geen der Zang-
of Muziek-Vereeniging deed iets voor dc
soldaten. Vrijdagavond echter zal de Man
doline-club daarmede een aanvang nemen.
Zij zal voor de militairen een uitvoering
geven.
LEI MUIDEN.
Voor een goed bezet kerkgebouw sprak
ds. C. S. vAn der Voet alhier zijn af
scheidsrede uit, gebaseerd óp 1 Thess. 5
23, 24. Afgevaardigden van de Kerken te
Oude- en Nieuwe-We tering, Oudshoorn cn
Ter-Aar waren tegenwoordig Namens de
Kerk te Leimuiden werd ds. V. d. Voet
toegesproken door ouderling D. Zemel, na
mens de classis en de genabuurde kerk door
ds. J. Brouwer te Oudewetering.
LISSE.
Door den burgemeester is het vèrbod,
om de cafés 's avonds te negen uren te
sluiten, opgeheven, maar in de plaats daar
van bepaald, dat in geen enkel café aan Bel
gische vluchtelingen sterke drank getapt
mag worden.
OEGSTGEEST.
De openbare en de Herv. school zijn,
na drie maanden gebruikt te zijn geweest
als militairen-verblijfplaats, thans weer
in gebruik genomen door de jeugd.
RIJNSBURG.
Gisteravond vond voor de Chr. Zang-
vereeniging „Excelsior" een heuglijke
plechtigheid plaats. De dezen zomer be
haalde prijs op het concours, een zilveren
medaille, zou door ds. Van-Dr.uten, eere
voorzitter der Vereeniging, aan het vaan
del worden gehecht. Deze prijs werd met
257 punten behaald, terwijl de 2de prijs
met 260 punten werd toegekend.
Ds. van Druten sprak een krachtig,
warm woord, wekte de leden op om voort
te gaan op den ingeslagen weg en mede te
werken de Vereeniging meer en meer uit
te breiden. Met de beste wenschcn voor
„Excelsior" {steeds hooger) overhandigde
hij den verworven prijs.
De directeur, de heer P. FonteiD, dankte
den spreker, ook namens de Vereeniging,
voor diens hartelijke woorden.
WADDINXVEEN.
Do ,,Sts.-Crt." bevat de wijzigingen
der statuten van de Machinale Meubelfa
briek, alhier.
KERKBERICHTEN.
Katwijk-aan-Zee. Geref. Kerk.
Dinsdagavond te halfacht ds. J. J. Impeta.
Biduur.
N o o r d w ij k e r h o u t. Ned.-Herv. Gem.
Woensdagavond t.o zeven, ds. Van Wessel.
Rijnsburg. Chr. Geref. Gem. Woens
dagmorgen te tien uren en 's avouds te
halfzeven. Biddag voor het gewas. Ds. J.
v. d. Vegfc.
S a s s e n h e i ni. Ned.-Herv. Gem. Woens
dagavond te halfzeven, ds. Wustenhoff.
Dank9toiid voor het gewas.
Voorschoten. Geref. Kerk. Woens
dagavond om zeven uren, daukuur voor
het gewas.
BURGERLIJKE STAND.
ALPHEN. Bevallen - C. G. Wytjo geb. Jongeneel,
Z. P. v. d. IIolm gob. Do Riddor, 1). D/C Futse
laar gob. van Eyk.Z. H H E Brouwer geb. ton Cato, D.
voile den: J. M H. v. <1. SVyngaort jd. 2 innd.
(Bels. vl.) IL van Oreveld. wod. vau D. A. do Leeuw S3 jr
AARPLANDKRVEBN. Bovallon: M. F. do Grauw,
geb. Riishouwor. D.
BODEGRAVEN. Bovallon* J. van Tricht gob. Duits,
D. N. Ooms geb. Holland, Z. P Biesheuvel geb.
van Rijn, Z. K. Stoppelenburg gob. Hair, Z. A.
Blllleven gob. Goldorblom, D. G. 81. van Vel/en geb.
Nedorend, I>.
HAZERSWOUDE. Be val Ion: 81. H. Vorraouleu geb.
t d BqscIi, Z
LISSE. Geboren- Johanna Adrlana. D. van G.
Ligorwot) on M. Kaptljn. Polnis Cornells. Z. van J. II.
bufcfceUand on -A.. C. Heemskerk. Karol. Z. van J
Giimborgon on J. M. van Dougon. Johannes, Z. van G.
Boot cn G. de Haas. Cornolis Johannes. Z van C. van
Gcrven en C. Wittenian Petionella Johanna, D. van L.
Blokkoron C.C Boogondoorn
Ondertrouwd. J. Mens en M. van der Hulst.1
G Vol'oodacn II.Spaargaren.
Ovorlodon: Jacobus van Briemon 2'£ j. Neelljo
Steenks.eohtgenoote van P. van dor SVol.SJ j.
NOORD WIJ KERHOUT. Geboren: Elisaboth, D. van
Gerardua Heomskeik on Johanna van Steyndeii
Maigaretha, D. yan NIc. v.d.Bergen Anua Noordormeor.
OUDSHOORN. Bovallon: M. van Nledek gob. Van
Yoen 1>.
VOORSCHOTEN. Geboren: Teuna, D. van J. van der
Marol on M. A. de Graal.
Ondertrouwd: Jacobus Zonneveld, 27 j. en Johanna
Jacoba Wiekhart,2Sj. Johannes Leonardus van Velson,
27 j en Helena Goeman». 29 j.
VALKENBURG. Ondertrouwd: D. Buitenom,
alhier, on G. Abbtnk, te Katwijk a/d R;Jn
Go boren: Bernardus Nicolaas, Z. van M. £L van
Stlln en M. de Bruin.
VOORHOUT. Geboren- Anua Gerarda, D. van Eran-
ciscus Johannea van Dorp eo Dirkje Schrama. Johanna,
I). vau Johanaes van Siejju en AmaronUAAIida van-der
Ploeg, Johannes Matheus, Z. van Antonlus do Groot
en Cornelia Martina van den Nouland.
ZWAMMERDAM. Bevallen: M. Hutner geb. Baas
Z. A. A. Esvelt gob. Achterberg, D. M. Kaptein
geb. Lammere, Z.
Men schrijft van Yrlaamschc zijde d.d. 28
October aan dc „Tel."
De Duitschers hebben Heyst en Knokke
bezet. Ze hebben kanonnen geplaatst, tus
schen Heyst en Duinbcrge, met den mond
naar de zee, die heerlijke, nu zoo kalme,
maarook zoo verlaten zee.
Ze bewaken den havenmuur van Zcebrug-
ge, patrouilleeren in de duinen, houden
het volk van 't strand, stellen hun waohters
op Knokke's vuurtoren en aan dc sluizen
van Heyst. Ze komen nu en dan eens tot
aan dc Nedcrlandsche grens.
De Duitschers leveren passen af te Hoyst
in 't Kuursaal, te Knokke in 't Hotel du
Littoral, bij den dijk.
Ze heffen douanerechten
Aan iemand, die patrouilleërendcn uhla-
nen bij de grens vroeg, of zo tot hier moch
ten komen, werd geantwoord: „Jawohl,
wir sind hier in Dcutschland."
Lang hing bij dc grens aau een hoogen,
krommen stok, zoo maar in den grond ge
plant, de arme Belgische vlag.
Die vlag is nu verdwenen
En verdwenen is het-Belgisch wapenschild
aan 't tolkantoor te Sehapenbrug
Verdwenen zijn de Belgische soldaten, dio
daar in de streek loopgrachten dolven, ver
schansingen opwierpen. Nu en clan komt
er nog een verdoolde over de grens, om zich
tc lat.cn interneeren.de epnige uitweg
voor hem
Ja, de Duitschers zijn aan onze kust-. Deze
mariniers zijn over 't algemeen geschikte
lui, die kalm redeneeren en vriendelijk met
het vo'Ik omgaan. Ik zag een hunner officie
ren met den watnian van een tram spre
ken....... en zonder trots, hëelemaal niet uit
de hoogte.
,,'t- Een Tijk 't ander", vertellen, zegt
men in West-Ylaanderen
Er zijn van die mariniers, die droomend
in de verte staren, als zagen ze hun kust,
lnin huisje, hun vrouw en kinderen cn
verlangden ze ginds te zijn.
Andere mannen, zachter, vriendelijker
dan die strijdlustige infanterist, die zeidc,
dat- hij weer lekker ging vechten.
Lekker gaan vechtenl En ik dacht han
wat me de Belgische soldaten zeiden ,,Wo
zullen onzon plicht doen, 't. vaderland en
de honing roepeir ons, maar dat liet 'spoe
dig vredo werd."
Vergelijkingen mag men toch maken, niet
waar
Neen, die mariniers zijn niet alzoo:..
Naar ze komen toch ook als overheer-
schersZo hebben onze vlag weggeno
men.
O, lezer, ik zeg u, dat het smartelijk is,
als go uw vlag zaefc wegnemen 't Is of
men u een slag op 't harte geeft.
Ja, zo zijn er, aan onze Vlaamsche kust,
de Duitschers.
O, ze waren-er al zoo lang
In Juli 1.1. zag ik zo er nog, bij duizenden
mannen, vrouwen, knapen, meisjes, kinde-
i*é"En ik heb ze er alle jaren gezieu,
van Knokke tot De Panne. Ze werdon er
met voorkomendheid behandeld.
Natuurlijk, zult ge zeggen. Ze brachten
er hun centen.
Dat is waar, maar voor de oenten kregen
ze niet alleen wat tc koop is, maar oolc wat
een volk uit zijn harte schenkt
En ze erkenden het, de Duitschers. VjQ
zeiden altijd, dat. er hier zulke.„gute
Leute" woondenEn als ze na 't seizoen
heengingen, gaven zo oenvoudigen badvrou-
wen de hand en riepen ze wel tienmaal:
„Ajeu". (Adieu).
Dat heb ik dikwijls afgekeken Oe
Duitschers hadden er hun villa's en ho
telsZc zaten 's avonds groote glazen
bier to drinken, dikke sigaren tc rooken en
te zingen, hun vaderlandscbo liederen, zoo
geestdriftig, dat wij, Vlamingen, peinzend
aan onze Franschc balladen cn romancen,
er dikwijls jaloersch van waren. En al werd
er verzocht na elf uur niet meer te zingen,
och, de politie deed oen oogjo toeDie
menschen kwamen immers voor hun plei-
zicr.
De. Duitschers kregen Duitechc inschrij-
vingslijstcn, lazen in 't Duitsch allerlei nut
tige inlichtingen en spraken in 'fc Duit-sch
mgt onze winkeliers en strandlui. 't Js wel
waar de „vocabulaire" van deze laatsten
was niet groot. Bittc, baden, danko scliön,
auf wederzien, bis morgen, -schon fertig,
een bischen w.irtcn, cn nog zoo 't- een en
andermaar 't ging best, hoor
Tn de Roomsche kerk te Knokke konden
de Duitschers oen preek in hun ta*il hooren
en de protestanten hielden godsdienstoefe
ning' in een zaal van het stadhuis.
Gute Leute dat- zei ook menige Duit-
scher, toen verleden jaar to Knokke een
allerdroevigst voorval 't badleven even sto
ren kwam.
Zekeren avond hoorden we den belleman.
Er werd een kind vermist van oen Duitscli
gezin. Den ganschen nacht, zochten dc
ouders met politic-agenten en strandwaeh-
ters de duinen af. Wel tienmaal renden
vader en moeder in doodsangst over-het
grafje van hun kindwant tegen den
morgen vond men den kleinen -Heinz onder
het zand.
De knaap had oen spelonk willen graven.
Zéker zoo'n hot. waarvan bij op school in
de geschiedenisles* wel had geleerd? En toen
was hij er in gaan zitten aiet 't adhopjë in
de handtier over zijn werkMaar
dan O, wie zal dien korten, maar he-(
vigeo doodstrijd schetsen, toen plots do
spelonk inviel en liet zand omlaag plofte
't Ktïaapje zat nog, maar het lichaam was
dubbel gestuikt.
Onder algcrneene deelneming werd de
arme Heinz begravennu voor goed, op
het stille kerkhof rond 't grijze kerkje met;
het Romaansch torentje cn den middeleeuw-
schen zonnewijzer, 't Gemeentebestuur gaf
openlijk blijk van die deelneming. En
Vlaamsclic meisjes vlochten met do Duitsche
kroontjes van dio kleine, lieve duinbloemp
jes en lcgdc-n ze op 't kistje cn 't grafje van
dat arm, verongelukt jongetje, met zijn
ouders vol blijdschap herwaarts gekomen
en dat nu niet meer huiswaarts keeren zou.
En Vlaamschc mannen ontblootten eer
biedig 't hoofd en Vlaamschc vrouwen ween
den, toen voor 't stadhuis de Duitsche pre
dikant een treffende rede hield.
En toen de bezoekers heen waren en de
wind do droge ITadcrcn op het kerkhof rit
selen deed en aan den vuurtoren zoo dik
wijls 't stormsein gehe&chen werd, toen 't
zand een voet dik op den eenzamen dijk
lag cn ook door de verlaten straten langn
de gesloten villa's joeg -. iocn konden dio
bedroefde ouders in Duitschland in alle ge
rustheid aan 't ver verwijderd grafje den
ken, want ze wisten liet in de hoede van de
„gute Leute" der Vlaamsche kust.
Och, allerlei herinneringen komen bij me
op. 'k Zie nog de Duitsche dame, die een
kostbaren ring in do ba-denbien achtergela
ten had, rustig naar 't strand terugkuioren
en ik hoor 't haar nog zeggenIk was
niet ongerust, want. do mannen en vrouwen
der badinrichting zijn door cn door eerlijk»
licdeu.
En zeker, sommige Duitschers ma-akt-en
wel eens misbruik van uit- bereidwilligheid
en gastvrijheid. Zelf heb ik menigmaal
woorden gehad met een heer. die na zijn
qvervloedigcn maaltijd, luieren kwam aan
't strand cn mijn kinderen uit den put,
waarin zc speelden, verjagen wilde, ,,'t Is
mijn put", beweerde hij dan. En als ik t
vroeg of hij soms 't strand gehuurd had,
ging hij brommend heen.
Een ander dreigde zooveel kwaad van do
j badplaats in oen Daiitsch blad te schrijven,
I dat er 't volgend jaar geen volk meer ko-
men zou.
Maar nog eens.... ,,'t. een gezoid gelijk 'tr
.ander", de omgang was over 'b algemeen
j' best doch gewoonlijk door toegevend
heid'der Vlamingen. En de Duitschers kwa-
mën gaarne nnar onze kust.
1 Augustus 1.1-, dus den dag vóór den in
val der soldaten in 't. land van Hervé, zag
ik in ècn bierhuis dc nog aanwezige Duit
schers vergaderen, om te bespreken hoe z«
gezamenlijk huiswaarts zouden reizen.
Kalm gingen ze den volgenden megen
heen, Een moet toen gezegd hebben „Het
volgend jaar komen we hier naar onze eigen
zee en ons eigen strand"
Ik dacht hiernad, t-oen die uhlaan gisteren
verklaarde, dat hij in Duitschla-nd was.
En ja, de Duitschers zijn aan de kust te
rug, nu, in October, buiten 't. badseizoen.
We hooren hun kanonnen, dagen lang.
En Franschcn. Belgen cn Engelschen ant
woorden.
En bloed kleurt dc Yscr en den polder-
grond en 't duinzand.
Veel dorpen, waar dc Duitschers en au-
dere badgasten vroeger schaterden en schet
terden, zongen en dronken, babbelden en
lachten, liggen nu in puin
Yrecl vaders en zonen keeren nooit meer
in de huizekes langs dé kust terug
En als er weer éen badseizoen aanbreekt,
zullen veel jonge mannen, die daar de be
zoekers 't levou aangenaam maakten en
hun allerlei diensten bewezen, gemist, wor
den.
Zo liggen begraven op 't oorlogsveld.
Waartoe, waartoe?
O, de kuststreek heeft al heel wat be
leefd. Eerst trammen vol Duitschers, dio
vertrokken of later uitgezet, werden.
Dan Engelschen, die heengingen op raad
van hun consuls. Vervolgens uitgezette Oos
tenrijkers.
Toen de oorlogsgcesel Thiencn cn Leuven
trof, een machtige stroom van vluchtelingen
naar de kust. Kort daarop een vloed van
gewonde soldaten.
Dc kust in staat van verdediging gesteld.
Ontscheping van Engclsche troepen to
Ostende en Zecbruggo. Dc aftocht van 'fc
Antwerpsche leger. Haastige inscheping van
weerbare en gewonde soldaten, van vluch
telingen naar Engeland En nu zijn do
Duitschers er cn liggen op zee de Engel-
sche oorlogsschepen.
Nog een klein deel van 't kustgebied; 'fc
laatste hoekje van België wordt met de
uitorSto hardnekkigheid verdedigd.
Wat zAl Van dit alles 't- einde zijn?
O, dat 't. toch'gauw gedaan ware! Allee
moet er aanEn waarvoren tocht We
wareh.gelukkig. Dc menschen zijn algelijk
boos
Zoo klaagde dezen morgen nog oen vrouw
mij haar nood
Onto Leute van Vinanderen van Bel
gië nnu zijt ge in Duitsche bladen een
wreed cn ruw volk!
Maar do waarheid zal aan rt licht komen
cn den laster verdooven.
De koning van Saksen is 28 October 4®
Brussel aangekomen cn bezocht den 29sten
I Moeheden cn Antwerpen. 'IV. Lier overt'uig-
j de hij zich van de uitwerking van het ge-
I schut op d© forten.
