Telegrammen.
Abonneert U op het
het Blad dat in alle gezinnen van alle rang, stand er
gezindte wordt gelezen.
Tweede Kamer.
pe!fgenheid zal komen. Spr. blijft er bij,
dat afkoop van het weeshuis geen voordeel
geeft. B. en W. zullen dienaangaande geeu
voorstel doen.
Post 89, kosten van verteringen ten behoe
ve van het bureau van stemopneming.
De heer ROEM stelt voor dezen post met
f 200 te verminderen.
De heer FOKKER acht het antwoord van
R. en W. niet slaande op de bezwaren der
secties. Men was tegen te groote vrijgevig
heid jegens hen, wier aanwezigheid niet
vereischt wordt.
Dc heer VAN DER LIP, wethouder, oor-
Vkvlt, dat nie.n eer te schriel in deze is.
Spr. acht liet-niet goed te breken met de
gewoonte, om hen, die voor de kiesvereni
gingen den geheel en dag in de bureaux
zitten, een broodje te onthouden.
De lieer ROEM vindt, dat in die bureaux
ie veel gesmuld wordt.
De heer SIJTSMA geeft don heer Roc-m
in overweging om zijn voorstel in te trek
ken. B. eü W. zullen wel zuinig zijn.
De heer ROEM vindt, dat het voorstel
zijn effect heeft gedaan, en trekt het in.
Post 104, kosten wachtgebouwen en bu
reaux van politie, wordt verminderd met
f 225.
Post 135, kosten van de bouwpolitie en
het woningonderzoek, wordt voorgesteld to
vermindeven met f 750.
De heer HEERES acht het niet gewensclit
dit onderzoek tijdelijk te schorsen.
Dc heer FISCHER, wethouder, acht on
derbreking niet zoo erg, wijl het allerslecht
ste stadsdeel onderzocht is en er nu aan een
beter deel zal worden begonnen.
Do heer VAN DER POT vraagt of in. het
eerstvolgende deel ook over de bevolking
zal worden gehandeld. Het eerste deel be
handelt de huren, het tweede de hofjes en
spr. hoopt nu op een verhandeling over de
bevolking. Dan kan hij zich met uitstel ver
eenigen, al heeft het zijn volle sympathie
niet.
De heer FISCHER, wethouder, ver
klaart, dat het derde deel volledig over
tweo wijken handelt.
De h-er FOKKER vraagt of men niet met
tweo rijwielen toe kan. Hij wenscht vermin
dering met f 25.
De heer FISCHER, wethouder, acht dit
onmogelijk, wat hij nader tracht aan te
toonen.
De heeren FOKKER en FISCHER spre
ken nader over dit punt.
De heer VAN DER POT is teleurgesteld
ever wat het derde deel van het verslag
zal bevatten. Het verslag verliest door
echorsing veel van zijn waarde, wanneer
thans niet over do bevolking wordt gehan
deld. Spr. stelt voor den post niet te ver
minderen.
De VOORZITTER acht deze vraag ge
heel nieuw, geheel buiten de afdeelingen
om.
De heer SIJTSMA wil blijven bezuinigen.
Hij wil het opschorten, want dat vindt hij
zoo erg niet.
De heer BOTERMANS vindt dit on
derzoek wel goed, doch hij hecht er niet
zooveel waarde aan, dat het niet een jaar
kan worden uitgesteld, wijl de noodige
verbeteringen toch niet- kunnen worden
«doorgevoerd.
Het voorstel, om niet tot vermindering
"over te gaan, wordt verworpen met 20
tegen 9 stemmen.
Post «127, onderhoud huizen,- torens,
poorten, enz. wordt verminderd met f 414.
Post 128, onderhoud straten en pleinen,
jvördt \ermin.derd met f1129.
Post 129, onderhoud wegen en voetpa
den, wordt verminderd met f326.
Post 131,- onderhoud wandelplaatsen en
plantsoenen,- wordt verminderd met f 250.
Post 132, kosten van bruggen jen over*
)etveeren, wordt verminderd met f 250.
Post 133, onderhoud kolken en riolen,
>ordt verminderd met f 3718.
Bij post 134, kosten van havens, vaaï-
Aen, kaaimuren, enz. geeft de heer ROEM
io kennen, dat hij herstel van den wai-
iiruur bij do Oude Heexengracht wil zien
juitgesteld. Daarmee wordt f 3200 bespaard.
De heer FISCHER, wethouder, kan zich
hiermede niet vereenigen, wijl de toestand:
zeer slecht is.
De heer BOTERMANS zou het werk aan
de Oude Hecrengraeht willen uitvoeren, maar
dat aan de Langegracht, voor f2800, willen
uitstellen.
Hot voorsiol-Roetfn wordt verworpen met
24 tegen 5 stemmen.
Het voorstel-Boter mans wordt aangenomen
met 15 tegen 14 stemmen, nadat de heer
FISCHER, wethouder, zich ook tegen dit
voorstel heeft verklaard en de heeren ROEM
en A. MULDER opmerkingen hebben ge
maakt, die voor aanneming pleiten, de heer
HOOGENBOOM voor verbetering opkwam
en de heer BOTERMANS bestreed, dat er zoo
veel voor tijdelijke versterking is uitgege
ven. Nu de schutting voor de verbouwing
ter plaatse verwijderd is, gelooft spr., dat
de wal minder te verduren zal hebben.
De heer FISCHER, wethouder, zegt, dat
tijdelijke voorziening indertijd hoogstnood
zakelijk was.
Het artikel wordt verminderd met f2600
plus de door B. en W. voorgestelde f 800.
Post 141, kosten der gemeentereiniging.
De heer FOKKER bespreekt de vermeer
dering der paarden van dertien tot vijftien.
Hebben B. en W. vroeger bij het behan
delen der begrooting niet geweten, dat ge
huurde paarden duur en gevaarlijk zijn 1
Waarom trekken ze dan pro memorie een
bedrag uit voor huur van paarden
De heer FISCHER, wethouder, deelt
mee, dat eerst na rijpe overdenking er twee
paarden zijn bijgekomen. Spr. verdedigt
in den breede de uitgaven voor de reini
ging. De exploitatierekening is het eerste
halfjaar maar met 60 overschreden. Do
exploitatie-rekening moet men niet verla
gen, daar b.v. het hooi Bet volgende jaar
duur zal zijn. De memoriepost voor huren
is een veiligheidsmaatregel.
De heet BOTERMANS vraagt, of de
vuilnisemmers nogal aftrek hebben.
Dc heer FOKKER bestrijdt het betoog
van den wethouder.
De heer VAN DER ELST vraagt, of
de behandeling der paarden niet opgedra
gen kan worden aan een der deskundigen
van het abattoir. Hij vindt f140 te duur.
Een kleinere toelage acht 'spr. voldoende.
De hoer VAN GRUTING vindt, dat dc
heer Stuurman niet te veel krijgt.
De VOORZITTER zegt, dat deze f100
krijgt. Voor geneesmiddelen is f40 uitge
trokken.
De heer FISCHER, wethouder, zegt, dat
do afneming der emmers geringer is dan
men verwachtte. Kalm aan wordt-de voor
raad opgeruimd.
Post 145, jaarwedden van onderwijzers,
wordt verminderd met 90.
Post 147, kosten Kweekschool voor On
derwijzers en Onderwijzeressen, wrodt ver
minderd met 115.
Post 150, kosten van het instandhouden
van schoollokalen en onderwijzerswoning,
wordt verminderd met "00.
De heer FOKKER brengt hier ter sprake
het voldoen aan do regeeringsbepalingen.
Kan men zich nu niet beroepen op de
slechte tijden om mildere bepalingen te ver
krijgen.
Do VOORZITTER^ z©£?t, dat men niet
moet denken, dat een Koninklijk besluit
zoo alleen voor Leiden maar eens zal wor
den veranderd.
Post 152,- kosten aanschaffen en onder
houden van school meubelen wordt ver
minderd met f 130.
Post 153,- kosten aanschaffen en onder
houden van schoolboeken, leermiddelen
en school behoeften, wordt verminderd met
f200.
De heer VAN DER ELST stelt voor nu
de vergadering te schorsen tot hedenavond
8 uur.
Het voorstel wordt aangenomen met 16
tegen 13 stemmen.
x
Dirfech Communiqué.
BERLIJN, 29 Oct. (W. B.) Officieel.
Het Hoofdkwartier van het opperste leger
bestuur deelt mede:
Bij onzen aanval ten Z. van Nieuwpoort
winnen wij langzaam terrein. Bij Yperen
duurt het vechten onveranderd voort. Ten
(Westen van Rijsel maakten onze troepen
geedo vorderingen. Verscheidene versterkt©
stellingen werden door ons genomen. Zes
tien Engelsch© officieren en meer dan drie
honderd man .werden krijgsgevangen ge
maakt, terwijl vier kanonnen werden ver-
everd. Engelsche cn Fransch© tegenaanvallen
zijn overal afgeslagen.
Een voor de Kathedraal van Reims opge
stelde Fransche batterij met een waarne
mingspost op den toren moest onder vuur
genomen worden.
In het Argonnewoud werd d© vijand
uit verscheidene loopgraven verdreven.
Zuidwestelijk van Verdun is een heftige
Fransche aanval afgeslagen. Bij den te
genaanval drongen onze troepen tot in de
vijan icbjke hoofdstelling door, welke zij in
bezit namen. De Franschen leden daarbij
zware verliezen.
O^k ten oosten van de Moezel werden
alle ondernemingen van den vijand, die
echt er op zichzelf weinig te beteeken an
haddeu, afgewezen.
Op het noordoostelijk oorlogstooneel gaan
onze troepen aanvallend voort. Gedurende
de jongste drie weken werden hier 13,500
Russen gevangen genomen, 30 kanonnen,
39 machinegeweren buitgemaakt-.
Op het zuidoostelijk oorlogstooneel is de
toestand sedert gisteren niet gewijzigd.
(Vervolg 3de Pagina Hoofdblad.)
De heer FOCK deelt do bezwaren van
den heer Van Deventer.
De heer BONG IC ARTS is 't eens met den
heer Scheurer, vreest, dat door schrapping
van den post de pas zou kunnen worden
afgesneden aan de verwezenlijking der
plannen. Als de post verdwijnt, zou hij moe
ten overwegen of hij niet tegen de geheel©
begrooting zal moeten stemmen.
De heer BOS is het eens met de heeren
Van Deventer en Fock. Do MINISTER
handhaaft den post, omdat aan het rapport
nog de bepalingen ontbreken, welk© den
nieuwen toestand eventueel aan den tegen-
woordigen zouden moeten doen aanpassen.^
De heer VAN DEVENTER repliceert.
Hij merkt op, dat het werken van uitvoe
ringsplannen in strijd met het indertijd ge
vallen votum der Kamer is.
De heeren SCHEURER en FOCK repli-
ceeren, evenals de minister. De post werd
verworpen met 33 tegen 26 stemmen.
De heer DE MURALT wenscht den amb
tenaren van het burgerlijk bestuur mede
zeggenschap te geyen in het handhaven van
de tucht in het corps gewapende politie,
waaromtrent hij klachten uit.
De MINISTER zegt een onderzoek toe.
De lieeT TER LAAN dringt aan op ver
schillende verbeteringen bij het onderwijs,
die geen of weinig geld behoeven te kosten.
Vooreerst vraagt hij, dat er rekening zal
worden gehouden met de organisatie der
onderwijzers.
Verder bepleit hij verbetering van exa
mens voor en opleiding van onderwijzers
voor Indië.
VARIA.
A a sen's granaten.
Men schrijft aan de „N. R. Ut.":
In analogie met de drijvende mynen, kan
een veld of weg met mijnen afgesloten wor
den, wier uitwerking zelfs nog zekerder is
dan die van de zee-mijnen. Uit den Rus-
èisch-Japanschen oorlog kent men dc ver
schrikkelijke uitwerking der landmijnen, in
den Oostenrijksch-Servischen oorlog wordt
nu bericht van kudden vee, die dc Oosten
rijkers wegens het mijnengevaar voor zich
uitdreven. Zulke mijnen zijn maar half zoo
geraffineerd en zoo zeker als Aasen's uit
vinding. Aasen is een Noorsch ingeneur, die
zich met handgranaten al zekeren naam ge
maakt heeft. Zijn mijngranaat wordt in
vredestijd begraven, en kan jaren lang in
het bouwland liggen, er boven kan geploegd
en geoogst worden zonder gevaar. Behalve
op vestingwallen of voor verschansingen,
stations etc. kan zij dus gebruikt worden
om een boschrand, een pas, een of andere
vc r bivakkeeren geschikte plaats, een
straatweg, of een oever van rivier of zee
voor den vijand onveilig te maken, zonder
dat men daar het dagelijksch leven over
last mee aandoet. De vorm is gewoonlijk
cylindrisch en kegelvormig toeloopend. Op
een tot-aal-gewicht van 4 K.G., bevat zij
400 kogels en 700 gram krachtig werkende
explosief stof, benevens het noodige om de
granaat uit den grond omhoog tie slinge
ren en haar lading te ontsteken. Deze laat
ste is een kleine buskruitlading, die eleo
trisch ontstoken wordt, door een aan de
granaat verbonden, begraven stroomgelei-
ding. Bij het ontsteken daarvan schiet de
granaat recht omhoog. Zij is evenwel met
een ketting in den grond verankerd op
het oogenblik dat die gestrekt is, is de
granaat ongeveer een meter boven den be-
ganen grond en op datzelfde oogenblik
ontpoft zij, tengevolge van een soort schok-
buis, die door den ruk aan den ketting in
werking treedt. De lading van 400 stuks
wordt dan naar alle kanten afgevuurd, en
wel in horizontale richting, waardoor een
veld \an ongeveer 800 vierkante meter be
streken wordt. Tot op 80 meter afstand
treffen zij doodelijk.
Door de lengte van den ketting te veran
deren, kan de hoogte van ontplofing gewij
zigd worden, om die zoo „doelmatig" mo
gelijk te kiezen.
De noodige voorzorgen zijn natuurlijk
genomen om een te vroeg of onopzettelijk
ontploffen van de granaat te voorkomen.
Gedurende het transport kan bijv. de ont-
stekingsin richting eruit genomen worden.
De gaten, om de mijnen in te pooten, wor
den met een speciale boor gemaakt. We
gen ondermijnen geschiedt door op bepaal
de afstanden, bijv. 20 meter, de granaten
daar to plaatsen. Een mijnenveld kan op
allerlei manier voorzien worden, en natuur
lijk kan men door electrische schakelingen
van allerlei aard de mijnen stuk voor stuk
of in salvo's afvuren. Wanneer het kabel
net al tevoren gereed is, kan een kleine
afdeeling ook in korten tijd een batterij
mijnen plaatsen, of weer in orde maken.
De handgranaten, die cle Duitechers
toepasten bij de vermeestering van Fran
sche vestingen, berusten op 't zelfde prin
cipe. Zij hebben een houten handvat met
haak, waarmee de soldaat ze aan zijn uit
rusting kan meedragen ,ze zijn fool-proof,
zooals de Engelschman zegt. De ontste
kingsinrichting wordt er even vóór het ge
bruik ingeschroefd. Zij ontploffen niet als
men ze laat vallen of op korten afstand
wegwerpt, maar evenals de mijngranatien
door den ruk van een afwikkelend koord,
dat d)e soldaat met een eind in de hand
houdt, terwijl het andere aan de granaat
vast blijft zitten. Kiest men het koord nu
vrij lang, dan ontploft de granaat vrij ver
van den werper, die natuürlijk anders veel
kans loopt mee getroffen te worden, maar
in alle geval kan er van achter de een of
andere dekking geworpen worden .De gra-
naat moet een geweldige uitwerking heb
ben, ook al weer omdat de kogels horizon
taal wegvliegen. Men vergelijke hiermee
de bommen, die de komitadzjis meevoereo,
en waarvan met de sigaret de lont aange
stoken wordt 1
Geweergranaten vinden toepassing bij j
gevechten op grooteren afstand, bijv. op j
meer dan 100 meter. Zij worden eerst voor
ontploffing vatbaar als een koord, dat ir
aan bevestigd is over een bepaalde lengte
afgewikkeld is. Bij de ontploffing bestrij
ken zij ongeveer 25 vierkante meters. Hun
gewicht Ï9 ongeveer K.G. Zij bevatten
ruim 50 kogels van 3 gram, de explosieve
lading is zeer krachtig en voor de meeste
invloeden ongevoelig. Ieder geweer kan
voor geweergranaten dienen nevens zïju
gewoon gebruik. Zij hebben kromme baan
en de kogels eruit volgen vlakke banen.
Hun werking op verschanst© troepen, of
op troepen, die vanuit een verschansing,
oprukken, moet verschrikkelijk wezen.
Hoe men liet rooken afleert.
Te Chicago is onlangs een kliniek fly
opend voor menschen, die aan rooken v&j*
slaafd zijn zij worden daar zoolang behan
deld, tot zij het rooken hebben afgewend.
Directeur der kliniek is dr. D. II. Krcsi
secretaris van den Anti-Sigarettenbond.
De wijze van behandeling is zeer een
voudig. De patiënt spoelt den mond met
een oplossing van zilvernitraat (helscho
steen), daarna biedt men hem een branden
de sigaret aan. De chemische verbinding
van zilvernitraat met nicotine vormt een
product, dat zoo akelig smaakt, dat, wie
het eenmaal geproefd heeft, een sterken af
keer tegen het rooken krijgt.
Die eigenschap van helsohe steen was
sinds lang bekend, maar er werd vroeger
niet op gelet. Dr. Kress was de eerste, die
op de gedachte kwam om ze practisch toe
tp passen, ten einde het rooken „uit de
wereld tc helpen."
Bij rookveteranen, die niet zoo gemakke
lijk te behandelen zijn, wordt do rdlverni-
traatkuur door een diëetkuur aangevuld.
Dr. Kress heeft ontdekt, dat eterke roo-
kers graag thee en koffie drinken en veel
vleesch eten, aldus de „111. Familienzei-
tung". In verband hiermede wordt het chëefc
tot melk en vruchten beperkt, en de be
hoefte aan rooken neemt dientengevolge
merkbaar af. Dank zij deze behandeling, zijn
verwoede rcokers voorgoed van hun harts
tocht. verlost. En wat de hoofdzaak -Isde
uitwerking der kuur is duurzaam.
De Anti-Sigarettenbond is echter nog op
andere wijze werkzaamhij gaat met de
overheid hand aan hand en let er op, dat
de wetten, die den verkoop van tabak aan
minderjarigen verbieden, nauwkeurig wor
den opgevolgd. De bond heeft 't reeds zoo
ver gebracht, dat de hoeveelheid sigaretten,
die per dag door de tabakverkoopers in e©n
bepaald deel der stad Chicago aan den
man wordt gebracht, met 10 percent of
8500 stuks per dag verminderd is.
Nieuwere wetenschappelijke onderzoekin
gen hebben het bewijs geleverd, dat de
rook, die door verbranding van een siga
ret ontstaat, stoffen bevat, die nog veel
giftiger zijn dan nicotine. Een van deze
stoffen is kooloxydo, dat door do longen
in het bloed dringt-. De na-deeligst© eigen
schappen van het sigaretten rooken zijn ech
ter tot acrolein© terug to brengen cïczo
stof ontwikkelt zich door de verbranding
van het papier. In groote hoeveelheden in
geademd, is acrolein© hoogst gevaarlijk
dientengevolge kan gezegd worden, dat het>
sigarettenrooken veel ernstiger gevolgen
heeft dan het rooken van sigaren.
KATOENEN RUITEN IN DE SCHOLEN.
In Amerika heeft men bedacht om, in het
belang van de luc-htververscliing, ruiten
van doorschijnend katoen in plaat© van
glas in de schoolramen te bezigen. De met
dat stelsel genomen proeven voldeden goed
en het voorbeeld van enkele scholen werd
reeds door verscheidene gevolgd. Het licht
is voldoende en de ventilatie moet er door
verbeterd zijn.
't Spreekt vanzelf, dat zich spoedig stof
in het. katoen verzamelt, zoodat de ruiten
voortdurend schoongehouden moeten wor
den.
De Administratie verzoekt Copiecn voor
Advcrtcntiën vóór 12 unr te doen bezorgen.
NA DIEN TIJD is men niet zeker dat
opname in het nummer van dien dag kan
geschieden.
i Finsm haari An
