De Europeesche Oorlog.
De lieer Van Kol over België
geïnterviewd.
In een persgesprek heeft de heer Van
Kol, lid der Eerst© Kamer, die na een elf-
daagsche reis door België Zondag te Voor
schoten is teruggekeerd, een en a-nder van
zijn bevindingen meegedeeld. Hij begon met
te zeggen, dat hij spoedig weder naar het
door den oorlog geteisterde gebied zal ver
trekken. Het doel zijner reis is zich op de
hoogte te stellen van den loop van den
oorlog. Hierover zijn hem reeds belangrijke
gegevens verstrekt. Ook heeft de heer Van
Kol met enkele leden van den Permanenten
Raad van het Internationaal Bureau te
Brussel overleg gepleegd omtrent het her
stel der int. verbindingen tusschen de so
ciaal-democratische partijen in de onder
scheidene landen.
Deze besprekingen zijn nog niet ten einde
gebracht en worden door den heer Troel
stra in de noordelijke landen van Europa
voortgezet. Verder heeft de heer Van Kol
aan het Duitsohe socialistische partijbestuur-
het dringende verzoek gericht, of er partij-
genootcn, leden van den Rijksdag, met hem
willen meegaan op zijn volgende reis door
België, opdat zij de al of niet juistheid der
vernomen klafchten aan de feiten kunnen
toetsen en persoonlijk onderzoeken.
Het Duitsehe Partijbestuur zal volgens
bedoeling van den heer Van Kol die Rijks
dagleden aanwijzen.
De heer Van Kol heeft de volgende reis
gemaakt
Maastricht, M ou 1 a n t, V i Luik, Tie
nen, Leuven, Brussel, Enghien, Nino-
v e Brussel, Nivelles Brussel, Wa.vere n,
Jodoigne, Loncin, Jemeppe, Se-
raing, Luik.
Tweemaal is -de heer Van Ko-1 van Luik
naar de Ardennen geweest-, eenmaal over
L ou v e g n e, verder van Luik naar Maas
tricht, Bi ls en, Hammont, Achel, NeeT-
pelt, Moll, Turnhout, Herenthals, K es
se!, Lier, Mortsel, Be re hem, Ant
werpen, Mechelen, Den de rm on de,
Helle, Gent, Selzaete, Sas van Gent, Ter-
neuzen.
De gespatieerde plaatsnamen zijn die ste
den en dorpen, welke volger»© den heer Van
Kol geheel of bijna geheel verbrand of ver
woest zijn.
Bevoegde personen vertelden dat er min
stens evenveel Belgische burgers als solda
ten gedood zijn. De berichten in de Neder-
landsehe bladen zijn beneden de werkelijk
heid.
De heer Van Kol roemde zeer het optre
den der NedeTlandscho consuls, met name
te Antwerpen en Gent, in het belang der
Kederlandsche onderdanen en in het alge
meen belang, evenals hun flinke houding
tegenover de Duitsehe autoriteiten, wav
meestal gunstige resultaten opleverde. Het
Kederlandsche gezantschap te Brussel is
overstelpt met werk, maar verricht met
energie, moed en toewijding zijn moeilijke
maar schoone taak. Nederland, zeide de
heer Van Kol, kan tegenover de historie
t-rotsch zijn op wat het doet, zoowel binnen
als buiten het land.
De heer Van Kol reisde per auto en is
niet bemoeilijkt. De verschillende consuls
schreven op zijn pas,,Mitglied des Nie-
derlandisehen Herrenhauses". Hij werd dan
ook steeds met groote tegemoetkoming oi?k
van de zijde der Duitsehe officieren beje
gend. De Duitsehe militaire commandant
te Gent Jung schreef op zijn pas: „Auto
und Benzine dürfen unter keine Umstande
requisitioniert werden", nadat op onwet-
tigo wijze tot leedwezen van den generaal
een Duitsch officier zijn benzine in beslag,
had genomen.
De heeT Van Kol is er zoo goed als van
overtuigd, da-t wel in het begin van den
oorlog bij Visé doch o. a. geenszins te Leu
ven door Belgische burgers op Duitschers
geschoten is. Volgens den heer Van Kol
hebben dc Belgische soldaten zich dapper
gehoud en ondanks de z. i. gebrekkige lei
ding en het gemis aan moed dat volgens
hem zou bestaan hebben bij sommige of
ficieren vooral bij. die -der Luxe-regimenten,
wier houding niet sterk genoeg gelaakt zou
kunnen woTden.
Waarom Antwerpen gevallen is.
Als men geïnterneerden en vluchtelingen
spreekt, dan is een der groote klachten de
ze „Wij zijn verkocht en verraden, reeds
jaren te vo;en", aldus lezen we in „De
Tij'd". En ze deelen dan o;a^ mede, h©« de
firma Krupp opzettelijk in gebreke is ge
bleven bestelde kanonnen te leveren. De
Belgische afgevaardigde Devère heeft in
dertijd vóór den oorlog hierop gewezen.
De minister noemde het toen een schande,
dat de afgevaardigde zooveel geheime kwes
ties in het openbaar besprak.
Intusschen heeft de huidige loop van za
ken de beschouwing van Levère indertijd
geleverd, van groot belang gemaakt
De 8 kanonnen van 28 o.M., welke
bestemd waren voor de bestrijking van de
ben eden-Scheld© (en reeds in 1909 besteld),
lagen nog steeds bij Krupp.
Van de 764 vuurmonden, welke aanwezig
knoesten zijn in de eerste lijn van verdedi-
ring der stellmg, waren nog niet eens de
elft (342) geplaatstde overige 422 waren
bewaard in dis centrale magazijnen.
Verder waren nog niet geplaatst: 6 ka
nonnen van 15 c.M. onder koepels, 8 houwit
sers van 12 c.M. onder koepels, 101 kanon
non van 7.5 c.M 41 ka-nonnen van 12 c.M.,
34 houwitsers van 12 ©M., 12 kanonnen van
6.7 c.M. onder koepel;-, 140 kanonnen van
6.7 c.M. in de canonnières, en 88 mitrail
leurs.
Ofschoon de projectielen voor de vuur
monden onder koepels waren opgelegd,
^ntbraken de ladingen; de niet onder koe
tels opgestapelde vuurmonden van 12 c.M.
hadden nog geen munitie terwijl alle pro
jectielen van de vuurmonden van 7.6 c.M.
dringend beDoodigd waren voor het veld
leger, en voor dte 88 mitrailleurs geen enke
le patroon beschikbaar was.
Van de fortten waren er vele nog lang
niet gereed; schootstafels bestonden niet.
Tan de schansen der tweed© linie waren
er nog talrijke, wachtende op voltooiing;
voor d© (geprojecteerde) no. 16 en 17, was
nog geen schop zand verplaatst; die 38 mi
trailleurs dezer linie beschikten evenzoo
over absoluut geen munitie.
In totaal ontbraken binnen de stelling
483.638 projectielen. Voor den aanleg van
viv res-magazijn en waren geen maatregelen
genomen.
Het kader van de vesting-artillerie was
onvoldoende, tweede-luitenante moesten
afdeelingen commandeer en van 2 batterijen
en een reserve-batterijvan de 75 officie
ren der organische sterkte waren niet aan
wezig 62, zoodat bij mobilisatie vele batte
rijen aan onderofficieren zouden moeten
worden toevertrouwd.
België was geheel van de
firm a Krupp a fl ankelijk, want
de fabriek te Herstel was
ook voor zeventiende vanhet
a a n d e e 1 e n-k apitaal in Duit
sehe handen.
De afgevaardigde constateerde vervolgens
dat het officierencorps gedemoraliseerd was
en dat het zijn vertrouwen verloren had in
het legerbestuur.
De toestand tc Brussel.
Een landgenoot-, na een verblijf van vier
maanden uit Brussel teruggekeerd, heeft
aan de „Tel." een en ander meegedeeld
omtrent den toestand in die stad. De Brus
selaars leven, zei hij, in de hoop, dat de
toestand verkeer en en hun stad van de
vreemde indringers zal worden bevrijd.
Nadat Zaterdagnamiddag, lo Oct. vanwe
ge de Duitschers de val van Antwerpen
werd bekend gemaakt, bewogen zich tot laat
in den nacht tienduizenden over de boule
vards, het meer end eel met het portret van
burgemeester Max in hun knoopsgat. Geen
enkele Duitsehe soldaat liet- zich zien en de
orde werd niet verstoord. De jobstijding
drukte den geest der Brusselaren wei ter
neer, docli reeds deD anderen dag zei men
v^n mond tot monddat er wel beter tijden
zouden komen. DeD dag waarop de inhech
tenisneming van burgemeester Ma,; werd be
kend gemaakt, was de Brusselsche bevolking
zeer geagiteerd
Eén onvoorzichtige daad van de Duit
schers zou tot- een vreeselijke catastrophe
hebben geleid. Maar ook toen bleven de sol
daten geconsigneerd in de kazernes, op alles
voorbereid, doch zonder aanstoot te geven.
Tergend voor de ^bevolking is het door
Brussel voeren van gevangen Belgische sol
daten. Dat heeft reeds meer dan eens tot
rumoerige tooneelen geleid. Een der dogen
van de vorige week werden 's morgens te
vijf uur, een zestal gevangen Belgische sol
daten onder zwak escorte over de vxoeg-
markt geleid, welke gehouden wordt naast
de Beurs. De vrouwen, die er groenten en
fruit uitstallen werden, bij het aanschouwen
van het transport, woedend.
Zij liepen te hoop, sprongen de Duitsehe
soldaten op den rug. hielden de geweren
vast en het zestal Belgen ontsnapte.* Er zit
veel electriciteit in de Brusselsche lucht.
Aan de militaire overheid is d$t niet ge
heel onbekend, alle openbare gebouwen zijn
gebarricadeerd en versterkt en de soldaten
hebben het strengste consigne, zich niet in
de volksbuurten te begeven.
Het volk vertrouwt do officieele mede-
dceliugen niet van behaalde Duitsehe over
winningen, vooral niet na het bulletin, 16
♦September voor het stadhuis aangeplakt.
Het kwam uit Berlijn, werd 16 September
aangeslagen en droeg als datum 17 Septem
ber.
Het is verboden met auto's, rijwielen of
rijtuigeD door de stad te rijdenwie het
toch doet, wordt met de zwaarste militaire
straf bedreigd. Hetzelfde geldt voor bet in
de stad brengen van kranten. De .Nieuwe
Rotterdamsche Courant" is het eenige bui-
tenlandsche blad, dat in Brussel mag wor
den verkocht; ook Duitsehe bladen komen
er weinig. Alleen het geïllustreerde week
blad ,,Dio "Woche" wordt er op ruime schaal
verspreid. Toch worden, op clandestiene
wijze, andere dagbladen ondër de bevolking
gebracht. Het is volstrekt niet vreemd, als
op de boulevards iemand u aanstoot en fluis
tert; „La Fra-ndre libéral?" De krant wordt
dan gehomen, en den verkoöper een franc
in de handen gestopt. Het Journal de Rou-
baix" komt er op die manier ook, zelfs de
„Times'waarvoor 5 6 franc wordt be
taald.
Er zijn een groot aantal Duitsehe, door
paarden getrokken vrachtwagens in de stad,
evenals transportauto"'s van het Duitsehe
leger.
De bezetting, die niet talrijk is en hoog
stens 25,000 man moet bedragen, bestaat uit
marinesoldaten, landweer en eenige regi
menten uhlaneD."
Om de zwakte der bezettingstroepen te
verbergen, worden er herhaaldelijk militai
re marschen in de voorsteden gehoaden,
waaraan het grootste deel der troepenmacht
deelneemt. De parades hebben in de binnen
stad plaats.
Passen naar Antwerpen worden niet af
gegeven, en om va-n Brussel naar andere
plaatsen té vertrekken, worden tal van for
maliteiten vereigcht.
Steun voor de Belgen.
Reuter meldt uit Melbourne, dat het huis
van Afgevaardigden der Commonwealth van
Australië 100.000 pond toestond als een gift
aan de Belgen. De procureur-generaal zeide
in zijn rede, dat het eenige gebrek was, dat
de gift niet hoog genoeg was. Hij wenschte
dat Australië honderd millioen kon geveD.
Te Melbourne is een beweging op touw ge
zet om een scheepslading levensmiddelen
naar België te sturen. Men verwacht dat
voor een waarde van 30.000 pond bijeen zal
komen.
De regeering der Engelsche kolonie
Nieuw-Zuid Wales, handhaaft haar aanbod,
om voor Belgische weduwen en weezen, te
zorigen. Tele particuliere personen, grooten-
deels families zonder kinderen, bieden ook
aan, zoowel Belgische, als Britsehe weezen
aan te nemen.
TJit Canada wordt door Reuter geseind,
'dat de regeering te Ontario de verzekering
heeft gekregen, dat 33 wagonladingen pro
ducten van de boerderijen van den omtrek
gratis door den spoorweg naar Halifax ge
bracht zullen worden, om vandaar naar
Belgie te gaan. De sta-d Toronte geeft ook
voedsel eu kleeren. Uit Winnipeg komt het
bericht, dat het steuncomité, dat daar voor
de Belgen gevormd ib, overal bewijzen van
sympathie ontvangt
De correspondent van de „Times" meldt
uit O.ttawa:
De val van Antwerpen en het bericht over
den nood der Belgische bevolking, gaven
een grooten stoot aan het werk der in alle
deelen van Canada opgerichte hulp comité»
voor Belgie. De Canacieescke vrouwenclub
te Ottawa zond balen kleeren en collecteer
de een groote som.
Mad. Van der Velde, de gade van den
socialïstischen minister; hield te Ottawa een
voordracht voor een overtalrijk publiek. De
hertog van Connaught, oom van den ko
ning van Engeland en gouverneur van Ca
nada, presideerde de vergadering, die door
eenige ministers werd bijgewoond. Een col
lecte bracht 1500 dollars op.
Het Oanadeesche gouvernement voteerde
reeds '50.000 dollars voor het Belgische on
dersteuningsfonds te hebben ontvangen, de
provincie -Quebec contribueerde een gelijk
be-drag. De provincie Alberta schonk 5000
zakken meel, Nova Scotia rust een schip
uit, dat proviand zal vervoeren. Uit andere
provincies van Canada komen flinke aan
biedingen voor hetzelfde doel.
De minister van Landbouw deed een be- 1
roep op de boerenvrouwen van Ontario om
appels te geven voor het Belgische volk, de
Tegeering zal de transportkosten op zich ne
men. Ontario heeft dit jaar een overvloe
dige;! appeloogst, waarvoor geen markt to
vinden is. Men.denkt nu het Belgische volk
daarmede van dienst te kunnen zijn.
De Belgen in Frankrijk.
De correspondent van de „Times" meldt,
van uit Noord-Frankrijk aan zrjn blad
In de stad, waaT ik op het oogenblïk veir
toef, is het hoofdkwartier gevestigd van het
Belgische leger, dat aan de verdedikmg van
Antwerpen heeft deelgenomen. De troepen
zijn opgewekt en vol goeden moed. Dc Fran
sehen zijn opgetogen over de dappere hoi*
ding van het kleine België. De overvol"»
straten weerklinken den geheelen dag van
de kreet: „Yïve la Belgique!" en de solda
ten worden door de bevolking buitengewoon
hartelijk behandeldZij spreken echter wei
nig van de daden, door hen verricht, noch
van de moeilijkheden, die zij hadden te
doorstaan hun oogen zijn op de toekomst
gericht en vol geestdrift spreken zij van de
revanche.
De toestand in Luxemburg.
Men weet dat van Duitsch militaire zijde
voor het groothertogdom Luxemburg voor-
loopig oen som van 400,000 mark beschikbaar
zou worden gesteld, ter vergoeding voor
wat de Duitschers bij hun doortocht dooi
het land beschadigd hadden. De regeering
zint nu op maatregelen en middelen om
deze som zoo rechtvaardig en ordelijk mo
gelijk aan hen die recht op schadevergoe
ding hebben, uit te deelen. Naar aanleiding
hier\an schrijft de Luxemburgsche corres
pondent van de „Tijd" o. m. het volgende
Er komen nu bijzonderheden aan het licht,
die er op wijzen, dat de Duitschers ook in
Luxemburg wel een beetje te ruw zijn te
werk gegaan, en al hebben zij geen doTpen
verbrand, doch hier en daar de velden en
akkers hebben platgetrapt, landbouwinst.ru-
menten zich hebben loegeeigend en in het
algemeen de landelijke bevolking, vooral
In die streken, waar massa-inkwartiering
plaats had, op niet geringe wijze hebben
geschaad.
In Luxemburg is de toestand stationair.
Daar de hoofdstad een centrum is van het
spoorwegverkeer tusschen Duitsehland en
Frankrijk, ziet men er aan het station de
ellende van den oorlog in al haar verschrik
king. Want. in de omgeving van Verdun
worden hevige gevechten geleverd en do
lange treinen met gewonde strijders, die
het station Luxemburg passceren, is zóó
groot, dat het voor een ieder duidelijk
wordt, koevele jonge mannen uit Duitech-
land in den strijd verminkt worden.
In Luxemburg «toppen de treinen, uit
Frankrijk komendede zwaargewonden
worden uit den trein gedragen en in de
wachtkamers van het station op bedden
neergelegd. Duitsehe militaire artsen ver
plegen de ongelukkigen, die, haastig op he*
slagveld door het Roode Kruis verbonden,
opnieuw en zorgvuldiger worden onder
zocht en verpleegd. Het stationsgebouw is
één groot hospitaal geworden, en men
vreest, dat de stad met zijn groote zieken
huizen to klein wordt voor de vele gewon
den, die dagelijks arriveeren.
De lichtgewonden blijven in den trein,
dae langzaam, als een lijkstoet, het station
binnenkomt, en worden verder vervoerd
naar de groote hospitalen in Trier. Men
weet in Luxemburg nu reeds geen raad om
alle gewonden te herbergen.
Eiigelsciie Wegwerkers naar de
Frausehe Sporen.
Ongeveer 1000 Engelsche wegwerkers zul
len gemobiliseerd worden en naar het vas
teland gezonden om daar de spoorwegen te
herstellen.
De aanwerving van rekruten in de in-
dustrieele centra van Schotland is gestaakt
met het oog op de vele bestellingen, die de
fabrieken voor ijzer- en staalbewerking van
de regeering hebben ontvangen.
Bij St.-Mihicl.
Do correspondent- van de „Daily Mail"
seinde Zaterdag uit Parijs, dat de Duit
schers te St. Mihiel weer over de Maas zijn
gedreven. Zij hadden, zoo zegt hij, een brug
over de rivier geslagen en troepen aan den
westelijken oever gelegd om die brug te be
schermen. 's Nachts ging een Fransohe bat
terij be-rggescbut erop uit Jangs paden, die
alleen aan boechwachters bekend waren on
der dekking van een bataljon territoriale
troepen. Zij begaven zich langs berghellin
gen naar een stelling, die de Maas be-
heerschie. De Fran6chen troffen de Duit
sehe voorposten op 3 K.M. van de brug aan.
Dadelijk gingen de Franschen tot den aan
val over. Terwijl de bergstokken aan de
linkerzijde van de torritorialen opgesteld
werden, overvielen do territorialen het sla
pende kamp. De verblindende stralen Tan
de Fransche zoeklichten speelden op de
brug.
De Duitschers geraakten in verwarring,
daar zij niet wisten, hoe groot de aanval
lende macht was. In de duisternis werden
velen met de bajonet doorstoken en bij tien
tallen sprongen zij in de rivier om te ont
komen.
Onderwijl hadden de bergkanonnen de
brug onder vuur genomen en die geheel
vernietigd. Daar de territorialen niet sterk
genoeg waren, om zich In hun stelling te
handhaven, slopen zij met hun kanonnen
in de duisternis van den nacht weer langs
de boschpaden terug.
Zenuwachtigheid tc Dusseldorf.
Een bekendmaking door generaal Ton
Bissing onderteekend gispt de houding van
het publiek te Dusseldorf, dat aan zijn ze
nuwachtigheid over het bezoek van een
Engelschen vlieger uitdrukking heeft gege
ven in een aantal brieven aan het „Gene-
ralcommando". In deze brieven wordt- aan
de militaire autoriteiten verweten, dat zij
niet voldoende waakzaamheid hebben be
toond en worden adviezen gegeven over de
middelen een herhaling te voorkomen.
De bekendmaking «ontzenuwt, do verwijten
en betoogt, dat het vliegtuig naar het
schijnt, gepantserd was, dat wordt afgeleid
uit de deformatie van de projectielen, die
het. moeten hebben getroffen. Het speciale
anti-ballon-kanon had niet ten volle g«v
bruikt kunnen worden door een klein de
fect, de meeste andere kanonnen van dezen
aard waren naar het front gezonden.
Dan doet de bekendmaking uitkomen, dat
het publiek door de overwinningen blijk
baar een weinig verwend is, anders zou het
niet zoo dadelijk nerveus worden, als een
tegenslagje kwam. Toch zijn die natuurlijk
allerminst buitengesloten, al ligt daarin
niet de minste reden de kalmte te verlie
zen.
De pers krijgt een complimentje, dat zf]
niet op dezelfde manier heeft gehandeld als
het publiek, maaT de zaak kalm heeft op
gevat.
Aan de OostenrijkscliServische grens.
Uit Talievo wordt aan -de „Times" ge
meld, dat de toestand bij Krupanje sedert
drie weken bijna geen verandering heeft on
dergaan. Het Servische leger bevindt zich
sterk verschanst op de Gucievo, Borania en
Amagodnia bergen en ofschoon de Serviërs
van het Oostenrijksob.e leger slechts ge
scheiden zijn dooT een -dal, bepaalt de strijd
zich hier tot artilleriegevechten en scher
mutselingen tusschen infanterietroopen. De
Serviërs haasten xioh volstrekt niet.He
vijand is slechts tien mijl het land binnen
gedrongen en bezet het bergland tusschen
de Servische linies en de Drina, die döor
den voortdurenden Tegenval buiten haar
oevers getreden is en het land overstroomd
heeft.
Verder noordelijk in het Matchva-distriot
bezetten de Oostenrijkers een strook moe-
rasland begrensd door Miltrowitza, Glushci
en Drenovatz met de Save op den achtei-
grond. Alle pogingen om meer zuidwaarts
voort te dringen werden door de Serviërs
verijdeld.
De Montenegrijnen bevinden zich nog in
do omgeving van Se ra je wo en de Servische
loopgraven in Hongarije strekken zich nog
uit tot- de muren van Semlin.
Voorloopig behoeft men niet op ernstige
gevechten in die streek te rekenen, daar
het weer zieh niet leent voor een grooten
slag.
Uit Waljewo wordt aan de „Times" ge
seind, dat de Serviërs in een gevecht bij
Koeriatsjit-sa 600 gevangenen gemaakt heb
ben.
In de Goetsjewo-bergen hebben de Oosten
rijkers den 14den dezer een aanval op den
Servischen linkervleugel gedaan. Het vech
ten duurde tot den middag van den 15den.
ToeD waren de Oostenrijkers verslagen. Hun
verliezen waren zwaar. Zij lieten 600 dooden
op één vierkanten kilometer van het slag
veld achter.
Een tekort aan troepen van Oostenrijk*
De „Neue Freie Presse" bevat de vol
gende mededeeling
„Binnen enkele dagen worden de land-
stormplichtigen van den eersten ban, die
tusschen de 24 en 36 jaar oud zyn en tot.
dusver nog niet gediend
hebben en ook nog niet mi
litair gevormd zijn, opge
roepen om te worden gekeurd, tenein
de vast te steUen of zij geschikt zijn voor
den militairen dienst.
Deze beslissing, verdedigd op grond
van oorlogsnoodzaak, is van de hoogste
beteekenis voor het OostenrijksehHon-
gaarsche volk. Want het betreft hier. de
in het bedrijfsleven, in de nijverheidebe-
drijven, in de vrije beroepen en in den
ambtenarenstand werkzame, veelal reeds
tot den mannelijken leeftijd gekomen bur
gers van Oostenrijk en Hongarije. Millioe-
nen zullen gehoorzamen aan de oproeping,
die hen zal bereiken, wijl de twaalf lioh-
tingen der niefc-gediend hebbende land-
stormplichtigen in beide staten eenige mil
lioen en personen telt. Deze maatregel be
wijst, dat de monarchie besloten is, den
haar opgedrongen oorlog met alle krachten
vol te houden tot een vrede zal zijn be
vochten, die blijvende rust verzekert en
betere tijden waarborgt. Deze oorlog heeft
tot doel, aan een overmoedigen vijand de
wet voor te sehrijveD, niet onafgebroken
de rust der monarchie door zijn woelen te
verstoren".
Het Enthusiasmc in Rusland.
De correspondent van -de „Timea" te
Petrograde is geestdriftig over het enthu
siasm© voor den oorlog in Rusland. Wij
hebben allen vernomen, zoo echrijft hij, hoe
prachtig de Russen op den oproep om on
der de wapenen te komen bebbe.i geantn
woord, maar zeifis zij, die in Ru»la;id zijn,
maken er zich geep denkbeeld, hoe diep de
liefde voor den tsaar en heit rijk ook in heft
hart van zijn nederigste onderdanen ge
worteld i».
Ik had het voorrecht om te zien, hoe dat
gevoel tot uiting is gekomen, toen ik be
zoek bracht aan twee kennissen in liet front.
In hun afdeeling van 250 man waren allen'
op zee na vrijwilligers. Het waren bijna
zonder uitzondering jongelui uit den boe
renstand, die van den dienst waren vrij
gesteld. Ik verneem, dat dit geen uitzon
deringsgeval is. De Russische boeren jongen
is spreekwoordelijk langzaam in het begrij
pen van hetgeen de situtatie vereischt.
Maar hoe snel en hoe verrassend is nu het
antwoord van den moedzjik geweest.
Portugal en dc Oorlog.
De mededeeling, dat. de Portugeesche re
geering dezer dagen het parlement zal bij
eenroepen om over deelneming aan den
oorlog te beslissen, moet tc Lissabon en
andere steden groote geestdrift hebben ge
wekt. Verwacht*wordt, dat het pa-riemen#
met nagenoeg algemeen© stemmen tot deel
neming zal besluiten.
De „Manch. Guardian" acht het niet'
waarschijnlijk, dat Portugal, indien het aatf
Duitscliland den oorlog verklaart, onmid
dellijk het een of ander op het oorlogster-
Tein zal ondernemen. Ook zal het zich mis
schien onthouden van belangrijke krijgsbe
drijven in de koloniën. Maar zijn tijdelijke
onthouding zal aan dit land zijn boteelreniö
als oorlogvoerende staat niet ontnemen.
Het Engelsche blad acht het intusschefu,
van belang na te gaan welke militaire mach#
Portugal zoo noödig in het veld zou kuniietf
brengen en berekent dan, dab het leger bij
algekeele mobilisatie 105,000 man troepen'
van den eersten ban, en 145,000 van dén
tweeden zou tellen. Aan Portugal's zee
macht kent het blad geen beteekenis toe.
Van belang is evenwel, dat in de Portu
geesche havens zooveel Duitsehe en Oo®-
tenrijksche schepen liggen, die dan prijs-
verklaard zullen woTden en die handelsvlo
ten nog meer zullen verzwakken
Is Turkije nog Neutraal?
De „Trm©3" verneemt uit Athene dat uit
Duitsch land onlangs 20 millioen mark aan
goud naar Konstantinopel verzonden zon
zijn. Een gerucht wil, dat de Duitschers
ook een uit elkanT genomen duikboot aan
de Turken hebben gestuurd. En ver pasja
moet doende zijn aan de vorming va-n een
nieuw comité, dat zich op de pairislamié-
tische propaganda zal toeleggen.
Zweden verstoord op DuiLsehland.
Tolgens telegrammen uit Gothenburg en
Stockholm is men in Zweden verstoord op
Duitsehland, omdat het in de Oostzee eeij
aantal schepen met hout. op weg naar En
geland heeft aangehouden en opgebracht,
omdat ze ook mijnhout vervoerden of gé-
acht werden te vervoeren, hetwelk Duitsch
land als contrabande beschouwt. Hoeveel
welwillender, zegt men in Zweden, is niet
Engeland! Dat heeft, toen Zweden eii
Noorwegen bezwaar maakten tegen het be
handelen van hun erts als contrabande, het
vervoer daarvan weer vrijgelaten Men'
acht de houding van Duitsehland kwalijk
overeen te brengen met de officieuse er
kenning van Zwedens eerlijke onzijdigheid.
Ook was men verwonderd, dat Duitseh
land nog niet ha-d geantwoord op Zweden»
vraag wat de bedoeling van het opbrengen
van die schepen was.
Een Zweedsch blad hoopt, dat Duitseh
land spoedig het mijnhout niet meer tot
contrabande zal verklaren, aangezien En
geland zich anders gemakkelijk uit Frank
rijk cn Canada zou kunnen voorzien, eir
•dus alleen Zweden schade zou lijden.
Reeds is er in Zweden sprake van liet
houtvervoer over Gothenburg en over Nar
vik te leiden, zoodat de Oostzee vermeden
wordt. Over de Zwcedscho sporen zou hot
hout -dan vervoerd worden voot hetgeen
dat vervoer den staat kost.
Een ander plan, dat een Zweedsch blad
oppert, is een aantal houtschepen bij el
kaar de reis te laten doen, begeleid door,
een Zweedsch oorlogsschip, -dat, ingeval van
aanhouding ervoor zou instaan, dab de
schepen geen contrabanden vervoeren.
Het blad is overtuigd, dat Duitsehland met
zoo'n officieele verklaring genoegen zou ne
men en do schepen doorlaten.
Intusschen maakt men rich in de drie
Noordscho landen ook bekommerd over de
ruim 20.000 ton graan, -die uit Amerika ou
der weg zijn. Er zijn al een paar schepen,
die het vervoeren, door Engeland aange
houden.
Het geldelijk verlies na een lialf jaar
Oorlogvoeren.
In een vergadering van de Veroemgiug
voor politieke economie te Parijs., die door
Haul •Leroy-lieauiieu werd voorgezeten,
heeft Yves Guyot gesproken over do her
vatting der handelsbetrekkingen na den
oorlog en daarbij getracht het verlies te be
rekenen, dat de geheele wereld door een
oorlog van zes maanden zou lijden. Hij komt
dan tot het geweldige cijfer van 88 milliard
franc.
Bij de gedachten wisseling, die op Gnyot'e
mededeelingen volgde heeft Leroy-Rcaulieu
een cijfer genoemd, betreffende de leenin-
gen, die den oorlog zullen volgen. Hij schat
n.l. dat er, als de vrede geteekend is, een
35 tot 40 milliard franc te leenen zal zijn.
Leroy-Beaulieu heeft ook zijn gedachten la
ten gaan over de schadevei'goeding, die
Duitsehland zal moeten betalen in liel gé
val zijd nederlaag zoo volkomen is als de
bondgenooten hopen. Eu volgens Leroy-
Beaulieu zal Duitsehland dan 2») of 2.» mil
liard moeten opbrengen. Het rijk zal daar
z. i. toe in staat zijn. Want zelfs dan zal zijn
openbare schuld niet grootev worden dan
die van Frankrijk en een alcohol- on een
tabaksbelasting zullen bijdragen om bet ver-
8ohuldigdc bedrag bijeen te brengeD.
