N®. 16765
Woenedag 91 Ootobei'.
Tweede Blad. A®. 1914-.
Belgische Vluchtelingen
in Nederland.
Ingezonden.
LEIDSCI
DA&BLAD
.p.jÉ2®/S
c'-ic .vlA-ifiwi&s/wi-»
»i .WHIP III ill il'l,IM
Het morgen verschijnend nummer bevat uitslui-
nd foto's betrekking hebbende op don Euro-
eechen oorlog, door Correspondenten genomen,
Een Servisoh vrijbuiter op post aan den Sor-
ach—Oosten rij ksehen grens. Duitsohc inf an te
sten in een loopgraaf schieten op een Russische
liugmnchine. Het Roode Kruissohip „Eed
ross" te Rotterdam. Franschc marinesoldaten
et buitgemaakte schako's van Duitscho cavale-
ieten. Vluchtelingen uit Antwerpen te Amster-
0am. Verschillende Belgische vluchtelingen heb-
|)on op muren in do straten van Roosendaal hun
aam en adres met krijt opgeschreven. Vluoh-
lingen uit België in een wagen getrokken door
_Bsen. Belgische vluchtelingen in Roosendaal,
f— Een menigte Belgischen vluchtelingen wordt
door oen pastoor moed ingesproken. Antwerpen
door do Duitschera bezet: Avenue de Koyzer, een
der sohoonsle Boulevards; Het stadhuis, datee-
rende uit de 16e eeuw. De beroemde Kathedraal,
een van de schoonste en grootste der Gothische
kerkenDuitacbe matrozen trekken de .Scheldestad
binnen; Wat de Belgen, bevreesd voor het bom
bardement, bii hun overhaaste vlucht hebben ach
tergelaten Wat de beroemde Groenmarkt (Plaoe
Vort) van het bombardement te lijden heeft go-
had. Het gevecht bij het Belgische dorpje Molle.
Een door dc Duitschers stukgosohoten motor
fiets. De ongeschonden gebleven Kathedraal te
lleohelen. Een groot Duitsch kanon. De
Citadel van Namen. Gewonde Duitsche soldaten
te Berlijn. Pgrsonen, dio in den Europeesch' i
ooi log op den voorgrond treden.
OPGAVE VAN PERSONEN, DIE ZICH
TE LEIDEN HEBBEN GEVESTIGD.
W. E. Furstuer. Oude Vest 51.
F. Boumau, Pieterskerkgracbt 16.
H. A. Schijfsma, Plantsoen 55.
Wed. Ovorwijk—Hofstra, P.ijnsburgerweg 11.
j. M. Burgera, Heerengracht 4
G. Pranger en gezin, Willem Frederikspoort 4,
Iffirboidei
J. H. nillen, Witte Rozenstraat 29.
I J. Sollevold. Vestestraat 9-1.
|_L. E. van Heoking Colenbrandor. Pieterskcrk-
aat 12.
Brugman eD gezin, Blansjaarpoort 9, los
Jörkman.
P. Snik en gezin, Wittelaan 38. stoker.
K. Gons cn gezin, Boerhaaveatrnat 30, waollt-
P^Bloestcr.
L 1 G. Vierkant. Rapenburg 55.
J. Hcymans. Middelweg 33. brievenbesteller.
J. do Ru en gozin, Kalvermarkt -4. colporteur.
B. van deri Burg, Rapenburg 56.
J. P. Smit, Nieuwe Beestenmarkt 3.
J. Raerl Nieuwe Rijn 79, student.
H H. Meijer. Nieuwe Rijn 106, kok
E. E. Poels, Groenliovenstraat. 7.
M. Pli. Devilee cu gezin, Koningast aat IA. ma-
Wflliinc-bank werker.
li. Smolders, Acad. Ziekenhuis, verpleegster.
G. Eindhoven, Weversstraat 42.
Th. A. Bom, Aalmarkt 26-28.
J. Verhuist, Noordeindo 54, kapitein veld
artillerie
G. H. Pijpers en gezin. Hcynsiusstraat 5, smid
GEMEEN T E Z A K E N.
Ecu Fondsje aangesproken.
Door bemiddeling van can commissie, be
staande uit de Vineentius-vcrooniging en dia-
Htenen der Nel.-Horv. Gem. en met toes tem
pting .der militair© autoriteiten wordt hot
Mbvergebleven eten dor liier tijdel ijle in gar-
fcizoen zijnd© militairen in hot gebouw vttn
■genoemde Vereenigïng verdeeld onder hen,
die daarvoor blijkens door heb Steun-Comité
|L»eidcn 1914 afgegeven kaarten in armor
ing komen. Aan velen wordt op die wijze
kosteloos maal verstrekt. De aan deze
itdoeling verhonden kosten van vervoer,
mz. werden tot nog toe bestreden uit een
<r beschikking van B en W. zijnde fonds,
u dit fonds is uitgeput, zouden B. en W.
villen voorstellen de ouk a-tien vorder bo
lestrijden uit de overgeld w gelden van
e Cholera-coramissie van - ;d. welk© gel
en ten gevolge van belegging op de Leid-
ho Spaarbank, thans een waarde van bijna
1200 vertegenwoordigen.
Do gelden werden in 1892 door niëvT.
Pan Kaathoven uit de nalatenschap van
ijlen haar echtgenoot, dr. J. van Kaat-
ihoven ter beschikking van d© gemeente ge-
jeteld, ouder bepaling, dat door den Raad
kon wordeD beslist, welke bestemming daair-
han zou behooren te worden gegeven.
Bij Raadsbesluit van 17 Maart 1892 weird
jdaarop besloten, dat bedoelde gelden, onder
beheer van B. en W. zouden worden ge-
>ld, ten einde daarover bij voorkomend©
pidemieen ter ondersteuning van behoef-
gen te beschikken.
Het komt dit College nu voor, dat ©r met
©t oog op de tegenwoordige tijdsomstajidig-
ieden alleszins termen zijn het Raadsbesluit
tvan 17 Maart 1892 in dien zin te wijzigen,
do gelden ook mogen worden bestemd
tvoor het .bovengenoemde doeleinde en zij
Jftven mitsdien in overweging dienovereen
komstig te besluiten.
AGENDA VAN DE WEEK.
Woensdag:
Pieterskerk. Bidstond. 8 uur.
•*t Posthof. Conoort-avond. Halfaoht.
Donderdag:
Ooeterkerk Zendlngebidetond. Spreker i Da. 8.
V. Dorp. Halfaoht.
Kantoor General Trading Company. Jaarl,
Algem. Vergadering. 8 uur,
Vrijdag:
fceidsche Sohonwburg. Vlaameche liederavond
BOOr Emlel Hullebroeok. 8 uur.
Zondag:
Doo Pathé uit Antwerpen. 8 uur.
Dagelijks:
(Z^T"" T"riéM Station.vroff. T nur.
00 Woensdagmiddag. Matlndo 8 uur),
ft Posthof.
Terugkeer der Vluchtelingen.
De stroom van hen, die naar Antwerpen
terugkeeren groeit steeds aan, al zijn 't dan
ook de grensgemeenten, die 't eerst ontlast
worden. Trouwens daar is dit ook 't meest
noodzakelijk.
Dat de beide Hollanden nog weinig mer
ken van den terugkeer blijkt wel hieruit,
dat een extr^-trein vanaf Amsterdam gister
morgen van Amsterdam, Haarlem en Leiden
maar honderd passagiers meenam.
Dan is 't in het zuiden anders. Van Roo
sendaal vertrekt van acht uur 's morgens
tot drie uur 'a middags elk uur een trein,
plaats biedend voor 1500 vluchtelingen. Het
vervoer geschied er kosteloos.
Van invloed is misschien ook wel de me-
dedeeling van Belgen, die zich in Antwer
pen eerst eens op de hoogte hebben ge
steld, dat het Antwcrpsche grauw ïu de
buitenwijken plundert.
Ook naar Gent kecren uit Zeeuwsch-Vlaan-
dere-n vluchtelingen terug en de uitgeweke
nen uit Mechelen zullen, voor zoover ze te
Breda verblijven, allen terugkeeren.
Het sterkst is de terugkeer uit Bergen op
Zoom, waar de toevloed ook het grootst
was. Daar neemt de terugtocht reusachtige
afmetingen aan. Gisterochtend vroeg reeds
moesten de huzaren weer op het plein voor
het station bijna met geweld optreden. De
marechaussee-officier, die hier het bevel op
het station voert, verzekerde, dat er Maan
dag precies 8119 reizigers naar Antwerpen
vertrokken zijn De eerste vier treinen, die
gisterochtend vertrokken, waren meer dan
opgepropt vol. Tot op de balcons, tusschen
de wagens en in de bagage-wagens staan de
monschen gepakt en gezakt. Berekend werd-
dat iedere trein 2000 mensehen mceueemt.
Al de treinen bestaan uit Belgische wagens
De woorden Belgische Staat" en het
Belgische wapen zijn overgeschilderd. In de
plaats daarvan ia een wit papier geplakt,
waarop het woord „neutraal" te lezen
staat. Op deze wijze hebben de Belgische
spoorweg-employé's op. eigen houtje zek'er al
tien treinen te Bergon-op-Zoom gebracht,
waaronder ook een blok-trein, doch die
wordt niet gebruikt. De treinen uit de
lichting Vlissingen en uit de richting Rotter
dam stuwen groote massa's vluchtelingen
aan. Do trein uit Amsterdam die een half
uur over zijn "tijd aankwam, bracht de be
volking aan van een geheele gemeente.
De overtocht gaat uiterst traag, daar aan
alle dorpen onderweg gestopt wordt.
Soms zijn er twee uur mee gemoeid. Van
een douanevisite te Esschen is natuurlijk
geen sprake. Bij al die drukte is de stem
ming echter bijzonder somber. Het laat zich
duidelijk merken, dat ieder een zwaar pak
zorg mee naar huis neemt. Opgewekt zien er
alleen maar de weinige Duitschers uit, die
vroeger in Antwerpen gewoond hebben ou
zioli nu al inbeelden, dat zij een triomfante
lijken intocht vinden in de stad, waar zij
negen weken geleden zoo smadelijk verdre
ven werden.
Een dikke Duitsche caféhouder, die held
haftig voor zijn vaderland medegestreden
heeft te Tilburg, riep zegevierend: „Bin
nen twee dagen drink ik weer Duitsch
bier I"
De Hofiuaarsohalk Jhr. Boreel over de
Hulp in het Zuiden.
De hofmaarschalk jhr. Boreel, thans in
E>en Haag teruggekeerd van de hein door
de koningin verstrekte opdracht naar de
met Belgische vluchtelingen bevolkte plaat
sen in het zuiden des lands, heeft over be
doelden tocht eenige mededeelingen ge
daan.
Ten eerste, aldus jhr. Boreel, was het de
bedoeling van de koningin, dat ik mij per
soonlijk zou overtuigen, of de Nederland-
sche bevolking van de grensplaatsen, voor
al van die plaatsen, waar de binnenkomst
van vluchtelingen het grootst geweest is,
zeer geleden heeft onder deze bi zonder©
omstandigheden, en ook hetzelfde van de
utilitaire bezetting in die grensplaatsen.
Jhr. Boreel kon aan de koningin rnede-
deelen, dat, overal in alle opzichten do
toestand van de Nederlandsche bevolking
goed ia. De laatste weken, aldus zeide de
heer Boreel verder, hebben de bewoners
der grensplaatsen eigenlijk nacht en dag
gearbeid, en het was voor mij haast onbe
grijpelijk, op welke wijze men in zulk een
korten tijd zooveel tot stand heeft kunnen
brengen.
Wat mij ook opviel, was de groote samen
werking tusschen civiele en militaire auto
riteiten. En dan die hulpvaardigheid bij de
militairen, die grenzenloozo volharding van
deze Soldaten, die in het begin nacht en
dag bezig zijn geweest; ik kan alles niet
genoeg roemen wie heeft niet medegewerkt
om zoo spoedig tot een goed geheel te ko
men.
De plaatsen, welke naar mijn zeer be-
soheiden oordeel wel het meest plotseling
gestaan hebben voor den ontzaglijken toe
vloed, zijn wel Bergen-op-Zoom, Putte en
in Zeeland Sluis en Hulst; maar ook niet
te vergeten Roosendaal, Ossendrecht, en
Woen&drecht en ongeveer geheel Zeeuwsch-
Vlaandcren. Bergen-op-Zoom heeft wel den
grootsten toeloop gehad.
Wat daar gewrooht word is niet genoeg
te waardeereogroote gebouwen zijn plot
seling in gasthuizen veranderd of voor an
dere doeleinden ingericht.
Jhr. Boreel noemde het St. Aloysius-
Gesticht en de Ambachtsschool. Deze am
bachtsschool was ingericht voor zeer jong©
zieke kinderen, boven voor andere zieken.
Toen de Zondag er was, waren er al on
geveer 60 zieke kinderen, die er met de
grootste toewijding verpleegd worden.
In het gasthuis van dr. Coebergh was o.a.
een kraamkamer ingericht. De ambachts
school was dadelijk door het stedelijk be
stuur afgestaan en staat nu onder toezicht
van dr. Van der Groot. Zonder iets wao
men begonnen en spoedig liet zich heb ge
brek aan geld gevoelen, maar ik hoor, dat
de regeering in de zo te hulp zal komen.
De Belgische JRcgeeriug in Frankrijk
eu haar Dankbaarheid over het Onderhoud
der Vluchtelingen.
Meb het Nederlandscho stoomschip „Ary
Scheffer" ben ik vandaag te Havre aange
komen, seint de correspondent der „N. R.
Ut." d. d. 19 October, en ben dadelijk naar
het z. g. Nice havrais gegaan, bij Havre,
waar de Belgische regeering geinstalleerd
is. De Fransche regeering heeft exterrito
rialiteit verleend aan de hotels en de villa's
waar de leden der Belgische regeering en
het diplomatieke corps bij het BelgL he
hof, intrek genomen hebben. Van daar ver
zonden stukken en brieven worden met
Belgische postzegels gefrankeerd. De o^ro-
queville, de minister-president, is niet hier.
Hij houdt zich in de nabijheid der Belgische
troepen op, evenals de Beigische koning en
de koningin. Carbon de Wiart, onder-voor
zitter van den ministerraad, vervangt De
Broqueville; hij wa3 zoo vriendelijk mij te
ontvangen. Minister Carton de Wiarfc, zeide,
dat de Belgische regeering ten zeerste ge
troffen is door de ontvangst van den grooten
stroom Belgische vluchtelingen in Neder
land. In Belgic, aldus de minister, weet men
trouwens beter dan wie ook, welke zware
plichten de onzijdigheid meebrengt. De re-
geering geeft zich dan ook ten volle reken
schap van de delicate en moeilijke positie,
waarin Nederland zich bevindt. Onjuiste
berichten, merkte minister Carton de Wiart
verder op, hebben in deD aanvang van den
oorlog bij aommige Belgen een zeker mis
verstand doen otnstaan. Bij de regeering
is echter van eenig misverstand nooit spra
ke geweest. Wij weten dat onze Hollandsche
vrienden zich altijd gedragen hebben zooals
zij moesten.
Een verklaring der Belgische Regeering
voor haar gevluchte Ambtenaren.
De Belgische consul-generaal te Amster
dam heeft van de Belgische regeering uit
Havre het volgende bericht ontvangen, dat
in de voormalige Effectenbeurs was aange
plakt
„Les fonctionnaires de radministration
beige, te Is que douaniers, agents de poste,
des télégraphes et des chemins de fer peu-
vent rent-rer en Belgique.
Tous leurs droits envers le Gouvernement
beige, provisoirement établi en H&vre, se-
ront sauvegnrdés, pourvu qu'ila- faa&ent de-
vant le oonsul général de Belgique, k Am
sterdam, par écrit, la déclaratiou que leui
désir sincère est de rentrer k la disposition
du Gouvernement beige."
(De vertaling hiervan is de volgendeDe
ambtenaren van het Belgisch bestuur, zoo
als douanen, beambten der posterijen, te
legrafie en spoorwegen kunnen naar België
terugkeeren.
Al hun rechten jegens de Belgische re
geering, voorloopig te Havre gevestigd, zul
len worden gewaarborgd, mits zij bij den
consul-generaal van België te Amsterdam
schriftelijk de verklaring afleggen, dat het
hun ernstige wensch is zich weder ter be
schikking te stellen van de Belgische regee
ring.)
Een Ministerieelc Maatregel.
De Commissaris der Koningin in do pro
vincie Noord-Holland heeft aan don burge
meester van Amsterdam een schrijven ge
zonden, waarin deze namens den minister
van Binnenlandsohe Zaken wordt uitgenoo-
digd tot de vluchtelingen de vraag to rich
ten of zij tot terugkeer boreid zijn. Zij, die
bepaaldelijk weigeren, behooren niet ge
dwongen te worden, maar een zachte drang
om torug te koeren, schijnt den minister
niet misplaatst. Natuurlijk is een en ander
niet toepasselijk op uitgewekenen, die ge
heel in hun eigen onderhoud voorzien.
Ook mogen en daarop wordt in het bij
zonder do aandacht gevestigd op straffe
van als krijgsgevangenen te worden behan
deld, niet terugkeeren de mannen, die in
een of anderen vorm dienstplichtig zijn in
het Belgische leger.
Terugzending uit Militaire Stellingen.
Met het oog op het belang van ontlasting
van de stellingen, waar in het belang van
de defensie de aanwezigo voorraden levens
middelen zoolang mogelijk moeten worden
bewaard, geschiedt de regeling van den te
rugvoer van Belgische uitgewekenen op het
oogenblik in de eerste plaats door de zor
gen van de militaire autoriteit. Binnenkort
zal de regeling daarvan in handen der bur
gerlijke overheid worden overgegeven
Inmiddels heeft reeds de minister van
Binnenlandsohe Zaken laat gegeven, dat
dagelijks 2000 vluchtelingen uit Zeeland pet
schip naar Antwerpen zulleu worden over
gebracht.
Door de zorgen van zijn departement ge-
sdtiedt ook het geleidelijk transport van de
uitgewekenen, die ondergebracht wareü op
de 9 voor Dordrecht op stroom liggende
aken.
Wat het Onderhoud hel Bijk kost.
Een groot aantal gemeentebesturen heeft
zich gewend tot het departement van fi
nanciën om een voorschot, ten einde te kun
nen voorzien in de uitgaven, noodig voor
het onderhoud van Belgische vluchtelingen.
Het juiste aantal hier te lande vertoe
vende Belgen is nog niet op te geven, maar
als zeker mag worden aangenomen, dat dit
getal niet ver heneden een millioen is. Hier
van worden velen door particulieren onder
houden, maar verreweg het grootste deel
komt ten laste van het rijk. Neemt men nu
aan, dat de verplegingskoston per hoofd
f 0.30 per dag bedragen, en dat het aantal
van rijkswege te onderhouden Belgen .op
ongeveer 500,000 mag worden geschat, dan
is dit voor het rijk een uitgave van f 150,000
per dag.
Het voor dit doel aan de regeoring toe
gestane bedrag van f 100,000 was aange
vraagd vóór den val van Antwerpen, waar
door honderdduizenden Belgen over onze
grenzen kwamen, en was bestemd om te
voorzien in de uitgaven voor do vele vluch
telingen, daarvoor reeds in ons land opge
nomen.
Het optreden van Van Cauwclaerr
De bekende volksvertegenwoordiger van
Antwerpen Frans van Cauwelaert was vóór
het bombardement van de stad door de
Belgische regeering afgevaardigd naar Ne
derland, om bij de plaatsing van de vluch
telingen regelend op te treden. Gistermor
gen is de heer Yan Cauwelaert met een
aanbeveling van onzen minister van Binnen
landsohe Zaken naar Zeeland vertrokken
op een rondreis, om zich te vergewissen van
de daar heerschende toestanden onder de
uitgewekenen en om hen toe te spreken ter
opwekking om terug te keeren-
Maan dag hield hij toespraken tot zijn
landgenooten in den Circus te Scheveningen
en in het „Hotel Victoria" in Den Haag
Na afloop van deze laatste vergadering
van aanzienlijke Belgen werd een adres,
waarin uiting werd gegeven aan de dank
baarheid der Belgen, onderteekend door
graaf de Baillet Latour, senator en oud
gouverneur van de provincie Antwerpen,
de Kamerleden Duysters en Van Cauwe
laert-. beiden van Antwerpen, vele advoca
ten, notarissen enz., verzonden aan H. M.
de Koningin.
Belgische Onderwijzers eu
Onderwijzeresseu
De minister van Binnenlaudscho Zaken
heeft door bemiddeling van do commissaris
sen dei' koningin in de onderscheidene pro
vinciën de burgemeesters van alle Neder-
landsche gemeenten uitgenoocligd, na te
gaan, of er onder de Belgische vluchtelin
gen, die in hun gemeente verblijven, onder
wijzers of onderwijzeressen voorkomen, eix
zoo dit het geval is, de namen en verblijf
plaatsen van deze onderwijzers en onder
wijzeressen met gelijktijdige vermelding van
hun standplaats in België op t© geven aan
den heer P. Otto, lid van de Tweed© Ka
mer, te Bloemendaal, waarnemend secre
taris van het Bureau International de Fó-
dérations d'Instituteurs. Deze maatregel
mag echter geen invloed hebben op de be
vordering van den terugkeer van deze vluch
telingen naar hun eigen land.
Hoe T Belgisch Spoorwegpersoneel
den Dienst verzorgt.
Men meldt aan de „N. R. Ct."
Het Belgische spoorwegpersoneel te Baer-
le-Nassau heeft thans op eigen gelegenheid
een spoorwegdienst georganiseerd tusschen
de Hollandsche grens en Turnhout. Men-
schen. die ervan gebruik maken, betalen
aan het personeel, wat zij anders voor een
kaartje moeten betalen, cn het geld wordt
onderling verdeeld. Zijn er Duitsche sol
daten in de nabijheid, dan rijdt do trein niet
en blijven de rijtuigen en de locomotief op
Nederlandsch gebied.
Een Uilin» van Daukhaarheid der
Vluchtelingen.
Op aanstichting van mevrouw Do Vos,
echt-genootc van den burgemeester van Ant
werpen, van dc familie Coetermans en an
dere vermogende uitgewekenen te Bergen-
op-Zoom, is daar een inschrijving geopend
onder do vluchtelingen, om door het stich
ten van een monument op de Markt van
dezo door vluchtelingen overstroomde stad
voor het nageslacht de herinnering to be
waren van der Belgen dankbaarheid voor
de genoten gastvrijheid van heel de bur
gerij.
Engeland cn de Vluchtelingen iu
ons Land.
De „Daily Chron." nog eens terugkomen
de op de humaniteit cn edelmoedigheid van
Nederland, betoond jegens*zijn ongelukkige
Belgische naburen, zegt, dat behalve be
wondering ook hulp moet betoond worden
en dringt er bij de En gels che regeering op
aan, dat zij, om Nederland tegemoet te
komen, 'n gedeelte van den last zal dra
gen, welke het land is opgelegd, door het
onderhouden der talloozo Belgisch© vluch
telingen.
Financieel© Slcun uit Amerika.
De heer Robert W. de Forest, van het
Amerikaansch-Belgische ondersteunings
fonds te New-York, heeft f 25,000 gezonden
aan dr. Henry van Dyke, den Amerikaan-
solien gezant in Den Haag, dio dit bedrag
gezonden heeft aan =dcn voorzitter van het
Nederlandsche hoofdcomité voor hulp aan
Belgische vluchtelingen.
De Amerikaansche gezant is voornemens,
in den loop dezer week een bezoek te bren
gen aan de Belgische vluchtelingen te Roo
sendaal, Breda en andere grensplaatsen.
De Belgische Vluchtelingen.
Mijnheer do Redacteur
Beleefd verzoekt ondergotoekende onder
staande in Uw veelgelezen Blad te»willen
doen opnemen, waarvoor bij voorbaat be
leefden dank.
Het begint ondergeteekende op te vallen,
dat er, niettegenstaande de moeilijk© tijds
omstandigheden, zooveel gedaan wordt voor
de Belgische vluchtelingen, hetgeen natuur
lijk op zichzelf zeer valt te prijzen, daar on
dergeteekende zeer goed begrijpt, dat er
wat gedaan moest worden en er niets ge
daan kan worden zonder geld, ja zelfs zon
der veel geld, wat er dan ook binnen
komtdoch hij vindt dat zoo iets niet te
ver gedreven mocht worden of mag worden,
ook tegenover onze eigen armen en werk
lieden, waarvoor het reeds al zeer lang een
zeer benarde tijd is, en die nu wel eenigs-
zins in het vergeetboek beginnen te gera
ken, doch dit niet alleen, neen, zij zullen,
als deze toestand nog voort blijft duren,
ook concurrentie krijgen van do goede Bel
gische vluchtelingen, dio er al op uit zijn,
zoowel mannen als vrouwen, zich in ons
land van werk te voorzien en dan hi ei* tc
blijven.
Zie bijv. maar bet ingezonden stukje van
17 October j.l. in heb „Leidsch Dagblad",
waarin om werk wordt gevraagd, zooge
naamd zonder concurrentie, iets, wat vol
gens mijn inzien moeilijkJs:an bestaan, daar
men door zulke invloeden steeds gevaar zal
loopen voor concurrentie, en behalve dab
voor werkvermindering van anderen, die
het eveu goed kunnen gebruiken als deze
mensehen en waarschijnlijk ook al lang
werkloos geheel of ton deele zijn geweest
voor dezulken wordt zooiets een dubbel
harde zaak, hetgeen voor een goeden gang
van zaken, alsook voor het blijven voort
duren van een goede verstandhouding in
zijn eigen land niet mag plaats hebben cu
ondergeteekende dan ook hoopt en ver
trouwt, dat onzo Regeering, die tot heden
elke moeilijkheid voor ons Land zoo goed
uit den weg heeft weten to ruimen, ook een
middel zal vinden om gevaar voor ouz<i
eigen werklieden, door inmenging van Bui
tenlanders geheel te voorkomen en zooveel
doenlijk te zorgen, dat armoede in ons
eigen land zal worden voorkomen, hetgeen
voor een groot deel kan gevonden worden
door het werk steeds zonder concurrentie ta
laten verrichten door onze Nederlandsche
werklieden en to bewerken, dat de vluch
telingen niet in kampen worden bijeen ge
houden, doch zoo spoedig mogelijk weder
worden teruggevoerd naar hun eigen bodem.
U, Mijnheer de Redacteur, nogmaals dan
kend, teeken ik hoogachtend
Uw Abonuó
C. F. B.
Dc Belgische Vluchtelingen.
Mijnheer de Redacteur
Zaterdag las ik in Uw gecerd Blad een
stukje over de Belgischo vrouwen en meis
jes, een oproep o. a.aan onze Leidsche
dames, om haar van naai-, stop-, herstel- en
breiwerk te voorzien. Nu, dat vind ik een
nobel werk van de Commissie, want het
zou niet van naastenliefde 6preken om
do uitgeweken Belgen niet zooveel als mo
gelijk is to helpen maar die naastenliefde
geldt ook ons volk, onze eigen burgers. Naar
mijn bescheiden oordeel mogen die daar niet
onder lijden. Ik las juist Zaterdag, dat er
31 naaisters zich hadden aangemeld aan
de Arbeidsbeursdie willen ook graag iets
verdienen, ook graag iets to doen hebben.
Als onze geachte Dames van Leiden en
Omstreken daar nu ook eens aan dachten?
Voor onze Belgische vrouwen en meisjes is
m. i. wel iets te vinden. Ik las, dat er 30,000
geïnterneerden in ons vaderland zijn. Wel
nu, die mensehen hebben ook kapotte klee-
ren cn kousen zij zijn toch immers voorloo
pig ten last© van ons Land Als de Com
missie met onze Dames nu daarover eens
in overleg treedt Dan zou ik meenen, dab
er werk genoeg is voor de Belgische vrou
wen en meisjes; dan kunnen zij èn haar
eigen lotgenooten cn onzen overzceschen
buren goed te stade komon, en onze lo-
germannen zullen ook nog wel wat te doen
hebben. Ah nu onze Dames en de commissie
hierin eens samen werkten, dan zouden beide
werkbehoevendo partijen geholpen zijn.
Onzo ,,73 vrouwen en meisjes hadden dan
wat te verdienen, en onze Belgischo vrou
wen en meisjes behoefden dan haar tijd
niet ledig door te brengen.
U, Mijnheer d© Redacteur, beleefd dank*
voor de plaatsruimte
Uw dw. A b o n n
Leiden, 19 October 1914.
