De Europeesche Oorlog.
De Koningin van België.
Een bijzondere correspondent van de
„Journal" deelt over het moedig gedrag
van koningin Elisabeth te Ostende het vol
gende medeEerst, toen de laat-ste gewon
de soldaat naar een veilige plaate waa over
gebracht, stemde koningin Elisabeth er in
toe aan boord van haar jacht te gaan. „Zij
heeft zich" aldus de correspondent
„meer daD heldhaftig gedragen en haar
edele toewijding gedurende de twee laatste
dagen van het beleg zullen nimmer door het
Belgische volk worden vergeten."
In Belgisch Limburg.
In een te Lanaekcn gehouden vergade
ring hebben de burgemeesters van tal van
Bolgisch-LimbuTg3cho gemeenten verschil
lende orders ontvangen. De gemeenten zul
len den Duitschers groote hoeveelheden le
vensmiddelen hebben te leveren, benevens
kloeding, schoeisel, enz.
Do Duitschers zullen zorg dragen voor
steenkolen en petroleumaan deze brand
stoffen is 6inds langen tijd gebrek. Yele
^bngelingen der lichtingen 1914, 1915 cn
1916 hebben de wijk genomen naar .Neder
land zoodra de „Duts" dorp of streek
heeft verlaten, wagen ze het voer terug to
kecren. Wordt de Duitscher gesignaleerd,
dan zijn de toekomstige „militairen" weer
verdwenen.
Voortdurend vertooncn ziek sterke pa
trouilles in de dorpen, op den linker-Maas-
over gelegen. Over de Maas heeft een druk
verkeer plaats van naar de op Hollandsch-
Jamburgscho grenzen gelegen dorpen vluch
tende Belgen.
De stoomtrams hebben den dienst nog
niet hernomen.
Belgische Krankzinnigen te Sclzacte.
Prof. Yan Kan, uit Leiden, deelt mede,
dat hij, te Antwerpen zijnde, van den Bel
gischen psychiater dr* Clauz vernam, in
welk een onhoudbaren toestand een groot
aantal krankzinnige vluchtelingen verkeert,
dat to Selzaete bijeen is gebracht. Een 800-
tat patiënten, zooveel dus als twee derden,
•der bevolking van Meerenberg, vertoeft in
die kleine grensplaatsen, natuurlijk onder
hoogst, primitief toezicht. Velen ervan zijn
zeer ernstige patiënten, met veel neiging
tot zelfmoord, terwijl de zoo noodige mo
gelijkheid tot. rein en rustig houden in
uiterst gebrekkige mate aanwezig is. Nu
heeft wel het militaire bestuur van Ant
werpen toestemming tot terugkeer gege
ven (van Gent wordt die toestemming nog
gewacht), maar de treinverbinding is nog
verbroken. Men heeft nu echter aan de Ne-
derlnndsrhe Piegeering gevraagd om deze
ongel ukkigen via Sas van Gent cn Tem en-
zen cn vervolgens met een Nederlandseh
schip naar Antwerpen te doen vervoeren.
Dit verzoek zal zeker worden ingewilligd j
de tegenwoordige toestand te Sclzaete is
zoowel voor de patiënten als voor de omge
ving onhoudbaar.
J)e Kunstschatten van Brugge.
Daar Brugge, evenals Gent, zonder atrijd
door de Duitschers is ingenomen, is aan de
gebouwen en kunstverzamelingen daar ter
stede geen schade toegebracht.
Uit de kerken en musea waren alle schil
derijen en stukken van den eersten rang
Tocds in Septeanbc.r, toen men vreesde voot
oen bombardement, in veiligheid gebracht.
Uit de Lieve Vrouwekerk is ook de Madonna
van Miehei Angelo verwijderd, terwijl do
grafsteenen van Karei den Stouten en van
zijn dochter in de kerk waren gelaten.
Uit hei Johanneahospitaal wajren allé
schil derden verwijderd
De in veiligheid gabraelile kunstschatten
bes-inden zich in de stad en niet in Enge
land.
Be Strijd in Noord-Frankrijk.
IIoe staat het er in Noord-Frankrijk voor
Dat is een vraag, die we al herhaaldelijk
hebben gehoord, doch waarop met zekerheid
gesen antwoord kan worden gegeven. Bh de
partijen vertellen, dat ze succes hebben. IVel
blijkt ovenwcJ, dat de bondgenooten offen
sief optreden. De meledeelingen in de Engel-
6che bladen geven in dit opzicht ook een
aanwijzing. Maar soms zijn ze te voorbarig,
zoo nu weer met de merledoeling, dat Ostende
weef in handen der bondgenooten is.
De correspondent van de „Daily Mailin
Frankrijk zegt, dal de poging van den vijand,
om met verplet teren do kracht naar de kust
op- te rukken, weldra een reusachtige mis
lukking zal blijken le zijn. Beginnende met
don slag- bij BijsseJ, veertien dagen geleden,
heeft een geregelde opeenvolging van ikvA--
ïagen de zuidelijke helft der Duits t he linie
ernstig verzwakt.
De Duitse hors hebben tot den laatste® man
alle beschikbare versterkingen ontvangen. De
muest vooruitgeschoven pesten ver kecren in
do-iWKst ongunstige omstandigheden. Het
la.nd, dat anders gewoonlijk gemakkelijk le
.verdedigen is, is nu door den nanhoudenden
regenval in moerassen herschapen.
De .Times", hoewel erkennende dat de
strijd op den uitersten linkervleugel der
bondgenooten op 't westelijk oor logs terrein
nog. weken kan duren, maakt uit de laatste
berichten uit 't zuidwesten van België cn
't noordwesten va® Frankrijk op, dat de
toenemend© bedreiging van den rechtervleu
gel dor Duitschers spoedig hun druk op
Abrecht, Chaul nes en Royo zal moeten ver
zwakken. Steeds meer blijkt! dat Antwerpen
oen dramatische zet was, berekend om de
Duitse hers op te kwikken op 'fc ©ogenblik,
dat het tot- bon begon door te dringeD, dat
hun visioenen van binnen twee maanden
tijds alom to behalen overwinningen, gevolgd
door reusachtig» „schadeloosstellingen wa
len verbleekt meent bet blad.
Vod sucoes hebben de Fransclicn, naar
verklaard werd, van nieuw gesehut, dat
Creusot aan de regeoring heeft geschonken.
Do draagkracht is groot en zc zijn gemak-
kof ijk le richten en te stellen.
De Lngelschen zouden volgens berichten
uit Berlijn, voortdurend troepéh hebben over
gezonden naar liet vasteland. Er moeten er
niet minder dan 200,000 zijn gekomen. Van
Engelsche zijde wordt hieromtrent niets mee
gedeeld. Doch dit is niet vreemdhet is
geheel een voortzetting van de takliek der
bondgenooten, die- over hun troepenbewegin
gen weinig of niets hebben verleid.
Hot Fnorsche communiqué van gistermid
dag zegt, dat niettegenstaande hevige aan
vallen, het Belgische leger st-an\l ge-houden
heeft langs do User. Andore gevechten heb
ben plaats in de streek van IJpercn.
Op den linkervleugel houden de Duitschers
nog steeds een lijn bezet, die loopt, van de
onmiddellijke omgeving van Rijssel in de
richting van Armentieres en vervolgens naar
Foitrnes en La Bassée.
Aan do kjaas probeerde de vijand te ver
geefs onze troepen, die aan den rechteroever
op heb schiereiland bij het fort Camp des
Romaans vasten voet verkregen hadden, terug
to werpen.
Rcsumecrende kunnen wij zeggen, aldus het
officieel bericht, dat wij den 19don op ver
schillende punten eenige kleine vorderingen
hebben gemaakt.
Officieel wordt uit het groote Duitsche
hoofdkwartier getmeld, dat de van Ostende
langs d-o kust oprukkende Duitse he troepen,
bij do IJser in de nabijheid van Nic-nwpoort
op vijandelijke troepen stiet-ten. Met deze
troepen zijn zij eed-ert oergisteren in con ge
vecht gewikkeld.
Ook werden gisteren aanvallen van den
vijand ten Westen van Rijssel mot groote
verliezen voor den aanvaller afgeslagen.
Erkend wordt hier dus, dat de Duitschers
v erdodi ge n d moeten optreden
Uit Sluis wordt nog aan de ..Tel."1 ge
seind, dat de Duitschers bij Middellrexke
teruggeslagen zijn.
Langs de kust bombardeert de Engelscbe
vloot met SUCC93 de Duitsche stellingen.
De Belgen, die nu aan de zijde der bond
genooten vechten, dringen steeds vooruit.
Ze zijn reeds te Roussel&ero aangekomen.
net gevecht op de Noordzee.
In een onofficieel gedetailleerd verslag
over den zeeslag, welke Zaterdag 1.1. plaats
had, wordt gezegd, dat de Duitsche sche
pen binnen het uur zonken. Een der En-
gelscho matrozen zegt, dat het scheen, alsof
de Duitschers bij verrassing overvallen wa
ren wij manoeuvreerden zoodanig, dat het
hun onmogelijk waa zich aan den strijd to
onttrekken. Wij omsingelden de Duitsche
schepen en vielen hen aan op de manier,
welke ons het moest geschikt toescheen. De
vier Engelsche torpedojagers deden zoo
goed als alles wat in hun vermogen was.
Eén voor één werd met de Duitsche sche
pen afgerekend. De Duitsche matrozen go-
droogen zicli heldhaftig en bleven hun ka
nonnen bedienen tot de laatste kans, om er
iets mede uit te voeren, verdwenen was
zij vuurden door tot zij en hun stukken let
terlijk onder water verdwenen. Intusschen
bleek elko Engelsche torpedojager supe
rieur, zoowel vat manocuvreeren als juist
heid van richten betreft. De Engelsche
schepen werden betrekkelijk weinig bescha
digd. Niettemin bewonderden de Engel
se-hen den moed en de vastberadenheid, door
de Duitschers nog get-oond, toen hun sche
pen reeds zinkende waren. Men veronder
stelt, dat 300 man verdronken.
Dc Commandant va» de Undaunted".
De „Undaunted", de Engelsche kruiser
die de torpedojagers vergezelde, stond, naar
de „Times" ineldt, onder bevel van kapitein
Fox, den oud-gezagvoerder van de ~Am-
phion", die tezameD met den torpedojager
„Flotilla" deD Duitscben mijnenlegger „Kö-
nigin Lniee" op 5 Aug. in den grond heeft- ge
boord, waarna -de „Anaphion" weldra op
Duitsche mijnen is geloop en cn gezonken.
Kapitein Fox is toen op 't randje af aan den
dood ontsnapt. De ontploffing van den eer
sten mijn deed hem bewusteloos neervallen.
Hjj kwam weer bij en kon nog net drie
minuten voordat het schip tengevolge \an
een tweede ontploffing zoük, van boord
komen
Na het verlies va® do „Arophion" werd
kapitein Fox tbenoemd tot gezagvoerder van
de „Faulkner", den nieuwen torpedojager-
leider, welke in Engeland in aanbouw was
voor Chili, toen de oorlog uitbrak. Eerst
enkele dagen geledeD werd Fox overge
plaatst naar do „Undaunted."
De „Lance", een van de torpedojagers
welke hulp heeft geboden na 't zinken van
de „Amphion", beeft oek aan :t gevecht
deelgenomen.
Een Duifsoh Dagboekmedegedeeld
door de Franschc Militaire Autoriteiten.
De Parijsebf? corresponlent van de ,.N. R.
Ct." meldt:
Do Franse he militaire autoriteit deelt een
document mede, dat afgedrukt werd ra de
„Tempk' van 10 October met deze, waar
schijnlijk ook officie»! e, bij vermelding: „D>e
neutraio eta-ten, die bewijzen vragen, zullen
hier een getuigenis en een bekentenis vin
den, dio ten duidelijkste miedaden blootleg
gen, wnarbij geen neutraliteit mogelijk is 1
voor hei menscheUjk geweten."
Het document is het dagboek van een offi
cier van het 178ste regiment infanterie (12de
Saksische legerkorps).
MONT-LE-BAN (België), 17 August os.
Ik bezoek era klein kasteeltje, dat aan een
secretaris van den koning der Belgen be
hoort. Onze manschappen hebben zich als
vandalen gedragen. Eerst hebben ze den
heldor geplunrlcrd cn tora zijn ze op de
kamers aangevallen en hebben er alles over
hoop gehaald. Er zijn tedfs pogingen gedaan
de brandkast open te breken Allv» ligt door-
oen, prachtige meubelen, zijden stoffen, ge
broken porceleinen vooriverpori, Onze man
nen hebben altertai onnutte dingen meege
nomen, alleen om het genoegen van te plun
deren.
SO VET (België), 21 Augustus. Nach
telijk sJarm. Er is een Belg. die van sylno
nage beschuldigd wordt, doodgeschoten
BQUV1NES, (Noorder-deparlement), 23
Augustus. Onze mannen zeggen, dat ze
niet vorder voorwaarts kunnen gaan, omdat
franc-tireurs uit do huizen op ons «chjeten. J
Men maakt zich van de zoogenaamde frnnc-
tireurs mees (er eu zo worden op drie rijen
gezet, ojidat éénzelfde .schot drie man te
gelijk neerlegt. Wij nemen stelling langs
de Maas. Mijn compagnie gaal hel dorp Bou-
- vines binnen. Onze mannen hébben zich als
vandalen gedragen. Alles is. onderstboven ge
haald. Do sefchlik van de lijken van al de
gedoodo inwoners gaat elke beschrijving te
boven. Br staat geen huis meer overeind.
.We Jialen uit alle hceleen overlevenden voor
den dag, de een na den auder, en mannen,
vrouwen en kinderen, die in een klooster
gevonden worden, dnt in brand gestoken is,
worden gezamenlijk gefusilleerd.
VILLERS-EN-FAGNES, 26 Augustus.
De bevolking had de Fransclicn over den
doortocht van onze troepen ingelicht; we
hebben dan ook het dorp in brand gestoken
na den pastoor en eenige inwoners gefusil
leerd te hebben.
GUI-d OSSUS Wij trokken do Fran-
sche grens over en kantonnecren bij Gui-
d'Ossu£. Het dorp staat in brand. Deze
schilderachtige kleine gemoente is in brand
gestoken, hoewel ze onschuldig is. Yan een
wielrijder, die viel, waa het geweer afge
gaan. Dadelijk .beweerde hij, dat er op hem
geschoten was. Toen heeft men al de iriwo
ners in do vlammen gejaagd. Ik hoop, dat
dergelijke verschrikkingen niet weer voor
komen. Te Lcpp©3 hoeft men tweehonderd
inwoners gedood, waaronder onschuldigen
moeten zijn. In de toekomst zal riten oen
onderzoek moeten instellen en de schuld
van de menschen vaststellen vóór men "zo
fusilleert.
BETHEL (Ardennen), begin September.
Het inwendige der huizen is keurig. Er is
in Frankrijk con middenklas, die prachtige
meubelen bezit, overal stijlvolle meubelen,
mooie zijden stoffen, maar in wat voor
toestand, groote goden 1 Alles is in stukken.
Vandalen zouden niet meer schade aange
richt hebben.„De kolonne-commandanten zijn
er verantwoordelijk voor, want zij hadden
de plundering en verwoesting kunnen belet
ten. De schade beloopt millioenen; brand
kasten zijn geforceerd. In het met veel
smaak ingerichte huis van een advocaat heeft
men een verzameling porc-elein cn Ooster-
sche kunstvoorwerpen in duizend stukken
gebroken.
Ikzelf, ik heb me niet kunnen weerhouden
hier en daar kleine souvenirs mee te nemen.
Ik vind een ko stel ij ken regenjas en een foto
grafietoestel, dat ik voor Felix bestem.
Gruwelijke behandeling van gewonde
Engelseheiu
Een oorlogscorrespondent van de „Tijd"
schrijft
Veel heb ik in de laatste twee maanden
gezien en meegemaakt, een leven van zwer
ven geleid, dikwijls een heden dag geen
voeding kunnen krijgen en 's nachts me op
alle mogelijke wijzen moeten behelpen met
slaapgelegenheden. Steden en dorpen heb
ik bezocht, wanneer ze afgebrand waren cn
de wanhopige bevolking; teruggekeerd, voo»
haar verwoeste woning 6tond te schreien
in andere plaatsen was ik, als de brand het
vernielend werk begon en de menschen in
krankzinnige opwinding vluchtten meer
malen heb ik gevangen gezeten en ik bevond
me ook wel tussche® kogel- en granaten-
regens. Zulk een leven twee maanden lang
leiden vermoeit, werkt op de zenuwen,
maakt een mensch physiek totaal op. Maar
méér dan van al dio gebeurtenissen in de
laatste twee maanden, ben ik geschokt door
één voorval van Yrijdag, 9 October j.l., een
voorval, dat me ziek en ellendig gemaakt
heeft.
Ik zat toen in dien trein met meer dan
2000 gewonden, op zichzelf al een akelig
iets. In de wagons hing een ondragelijke
geur van werkelijk rottende wonden. En
in dit milieu moest ik een vollen dag reizen
met een klein Hollandsch meisje van 9 jaai
van een Amsterdamsche familie.
We kwamen in Landen, een plaats tiu*-
schen Thiencn en Waremme. Mijn aandacht
werd getrokken door een opstootje voor
een der laatste wagons.
Ik ging daarheen enwat ik daar zag,
vergeet ik mijn leven niet. Had de ik het
nooit aanschouwd! Tusschen ccnige Fran-
sohe gewonden lagen op wat stroo een drie
tal Engelsche zwaar gewonden. Zo zagen
er treurig uit en hun toestand leek me ern
stig toe. Uit informaties bleek me, dat dezo
menschon sinds vijf dagen geen voedsel ge
had hadden. En nu stonden vóór de ge
opende wagendeuren een 200 a 300-tal Duit
sche soldaten, deels licht gewonden, die
nog goed loopen konden, deals de Duitsche
soldaten van de bezetting-landen, die aan
gewezen waren voor de uitdcclmg der soep.
En die 200 k 300 stondente razen en
te tieren tegen de drie ongelukkige zwaar
gewonde Engelsche soldaten, die in geen
rijf dagen gegeten hadden en hulploos, steu
nend op wat vuil stroo in den beestenwa
gen, lagen uitgestrekt. De rockende ton
nen met heete soep werden hun voorgehou
den eu toegedonderd „Eten wilt ge heb
ben, zwijnen zwijnen Kapot moet je Slaat
ze dood, slaat ze dood! Dat kunt je krij-
gen!" En terwijl ze dit laatste zeiden, richt
ten ze hun geweren op de ongelukkige, bloe
dende, hulpelooze en hongerige wezens. An
deren stonden hen to spuwen op de klee-
ren cn in het gezicht en het schuim stond
den dollen"mannen op de monden.
Met gebroken oogen, oogen van den na
derenden dood lag een hunner zijn beulen
aan te 6taren, dan weer dof blikkend naar
de dampende soep. Dc tyee anderen had
den het hoofd afgewend en lagen mot ge
sloten oogen. Doch ten slotte wendde ook
de derde, zuchtend cn steunend het hoofd
sloot de oogen. Ondertussehen gingen dc
•soldaten voort met dreigen, allerlei van de
gemeenste scheldwoorden uitstootrnd, spu
wend, of de geweren op de ongelukkigen
richtend. Een ander deel lachte, 'had schik
in de hulpeloosheid van die drie daar.
Ik 8tond «til, verstomd, wezenloosik
kon geen woord uitbrengen aanvankelijk.
Dan echter ging ik op een onderofficier
toe, die het tooneel ook lachend stond aan
te zien, en, over mijn heole tic-haam beven
de, zcide ik: Wat 'Lier gebeurt- is gruwe
lijk, 't zijn toch ook menschen, menschen,
die hun plicht hebben moeten doen, even
als gij!" Aleer kon ik niet zeggen, mijn
atem stokte in m'n keel.
En wat kreeg ik ten antwoord? „Wat,
hun plicht moeten doen Neen, 't zijn zwij
nen, betaalde zwijnen, zo krijgen geld voor
hun vuil werk, de zwijnen!" Van antwoord
heb ik niet meer gediend ik kon niet. Dof
heb ik dit beestachtig tooneel nog wat staan
aanstaren, slechte betreurende, dat ik geen
kolossus was, die mét één sterke hand de
aanvallers in bedwang kon houden en mefc
do andere de brandende koortsige lippen
der ongelukkigen te laven.
Wat- me het meeste trof was, dat onder
die 2300 soldaten vóór dien geopenden
beestenwagen zich niet één mensch bevond,
dio de partij voor de ongelukkigen wilde
opnemen. 'Niet éénIk ben me ten volle
bewust van de schrikkelijke beschuldiging,
die ik door deze mededeeling doe, maar
met de heiligste eeden zou ik durven eu
willen bezweren, dat niets, niets in deze be
schuldiging onwaar of ook maar het gering
ste overdreven ia. En wanneer de Duitsche
autoriteiten een ernstig en onpartijdig on
derzoek er naar doen willen, dan vermeld
ik nog de volgende aanduidingen het is
gebeurd te Landen, op Vrijdag den Dden
October, in den trein met gewonden, die
daar uit de richting Brussel was aangeko
men en gevoed, ongeveer in het middag
uur.
En dat feit, dat tooneel heeft ine meer
geschokt dan al het verschrikkelijke, dot ik
in de laatste twoo maanden gezien heb, alle
gevaren, die ik heb doorstaan.
Neen, ik trek geen conclusies. Ik weet,
dat niet het geheele Duitsche leger verant
woordelijk kan gesteld worden voor het
gedrag van deze ontaarden der krijgsmans
eer, die door een edelen officier zeker zou
den gestraft zijn. Ik hoop, dat dat laatste
alsnog geschieden zal.
D ui tsck B ra n d ut kb i i n gsn t a t er ia a I
Aan ec» correspondentie uit Belgic in de
„N .R. Ct." ontleenen we het volgende:
In St. Nicholaas stappen wij uit, om ons
wat to verfrisschen. In een groot gezelschap
gevluchte notabelen treffen wij den depute
V. die ons een merkwaardig voorwerp laat
zien, nl. een „fcomb'o inceodiairc". Ik bad
er van gehoord, maar er nooit een van ia
handen kunnen krijgen. Het was een cyliu-
drische bus, ter lengto van pi. hl 15, eu m^t
een diameter van pl.m. 6 centimeter. Ter
zijde bevindt zich een kleine opening rnet
een doorsnede van enkele millimeters, ctic
met een kleine bus gesloten kan worden.
Aan e©d der zijvlakken van do cylinder xijn
nog de sporen zichtbaar van een tweede aan
de eerste gesoldeerde bus, die niet kon
worden teruggevonden. Het scheen ons toe,
dat het apparaat, met een licht ontbrand-
bare vloeistof -als benzine gevuld, op de een
of andero wijze verwarmd werd zoödra het
moest worden gebruikt, b.v. met behulp van
don inhoud van het tweede aangesoldeerde
busje; het effect zou dan dit zijn: dat door
do o.ntschroefde opening een lange straal
benzinedamp de intensiteit van den brand
kwam vermeerderen.
Op een aangehecht plaatje was de naam
van de fabriek gegrift: Mannes*® rc'.n
Werke". Als ik mij niet vergis, wordt door
deze fabriek veel munitie aan het leger ge
leverd Yan den eersten secretaris der „Com
missie van Enquête" vernam ik trouwens
dat vier soorten van werktuigen bij het
Duitsche legeT in gebruik zijn, die uitslui
tend dienen om brand te stichten, nl ge
wone spuiten, waarmede naphtha tegen de
wanden dier huizen gespoten wordt, die ten
doode opgeschreven zijn; pastilles van
schietkatoeniel. van een samengeperste
massa, mengsel van vaste pefcroleumresi-
duenen eindelijk de zooeven door mij be
schreven -oneigenlijk „bomhes incendiaires"
genaamde werktuigen. Het Duitsche leger
beschikt dus over een uitgebreid stel instru
menten tot- brandstichting, en men moet er
kennen, dat het evenals in allerlei andere
opzichten, ook hierin meesterlijk is ver
zorgd.
Gepantserde I Hegnrachiives,
In een beschouwing over Francche vlieg
tuigen schrjjft de „Nordd. Allg. Btg.'te
Dc Franscbe pantser- en slagvliegtiügen
onderscheiden zich va® de kleine, sneLte
en lichte Frans olie verkenningsmachincs
door geweldige afmetingen en door een
zekere logheid, die het gevolg is van hun
bouw en pantsering. Men moet een scherp
onderscheid maken tusschen de pantser
vliegtuigen, die tot doel hebben aanvallen
van vijandelijke vliegers tegen steden, ves
tingen, enz. af te weren cn tusschen de
slagvliegtuigen, die slechte licht gepant
serd, verkenningswerk in den slag moeten
doen. De uitvinder van het ..pantservlieg
tuig is dc tLegerofficier majoor Dorand
In dezen zomer zijn 50 toestellen Tan zijn
sj steem in dc fabrieken van Lotord ver
vaardigd. Dc Doi and-tweedekker weegt
ongeveer 600 kilogram, heeft een zeer hoo-
gen romp, lrapvormige draagvlakken en
bestaat geheel uit staal. Als nxdor wor It
een 10 cylinder Anzanimotor van 100 Pk.
gebruikt, die met een stalen mantel om
geven is. Dc plaats van den "vlieger is,
evenals de heele romp, met een 7 mM. dik
ke staalplaat bekleed. Naar het heet, is
dit pantser reeds in 700 meter hoogte voor
geweerkogels ondoordringbaar. Nog be
langwekkender is een tweedekker, die,
naar men zegt, door generaal Hirschh&ner
geconstrueerd is. Dit vliegtuig, een lucht-
dreadnemght, beeft een breedte van 16 me
ter, met \lengels die op die van de Duit
sche Taube .geljjken.
In het midden liggen dc zitplaatsen, die
sterk gepantserd zijn, en waar, behalve
voor den ntunrman, die geheel naar voren
zit, plaats is voor twee personen. Een
draadloos toestel moet berichten kunnen
geven tot np een afstand van 160 kilome
ter. Het vliegtuig heeft twe-e schroeven, die
achter de vleugels liggen, cn die door twee
'Qnomemotors van elk 100 Pk. gedreven
worden en eveneens door pantser beschut
zijn. Yóór den Stuurman staat een machine
geweer, waarmede hij naar alle zijden
opereeren kan. Zoo is ook een Elagvlieg-
tuig, dat in Chalais-Moudon was en dat
een motor van 200 Pk. bezit. De firma
Yoisin heeft twee soorten van pantser-
vliegtuigen gefabriceerd, die beide Gno-
memotoren van 160 Pk. bezitten cn waar
van het kleinste, voor twee personen be
stemd, 140 kilometer in het uur moet kun
nen ontwikkelen.
Of dc panteervliegtuigen werkelijk vei
lig zijn voor de vijandelijke projectielen,
is nog zeer twijfelachtig. De vlieger Brin-
dejonc de Moulinaieg, die eenige dagen
geleden naar beneden geschoten werd, bad
een Dorandtweedekker met 80 Pk. Gno-
memotor.
Een Klacht over Zwitserland.
De ,,Köln. Ztg." heeft een langen brief
uit Zwitserland, over de neutraliteit van
dat land. Daarin wordt geklaagd over den
bandeloozen anti-Duilschen toon van en
kele FrauschZwitsersche bladen en vlug
schriften. Met name komt de „Kóln. Ztg."
in verzet tegen het drukken cn publiek
rondventen te Genève van een vlug
schrift, dat, in rouwrand verschenen, den
titel draagt: „Testament de Wilhelm de
Hohenzollern, dit Guillaume-le-Bandit,
Empereur d'Allemagne". De inhou 1 van
dit vlugschrift is volgens b.v. de Neue
Züricher Ztg.", even verwerpelijk als de
titel. De „Köln. Ztg." ziet in het toelaten
van zulke dingen een gevaar voor neutra
le staten als Zwitserland.
De Zwilsecsche Bondsraad is ook reeds
tegen uitlatingen als de hier gesignaleerde
in verzet gekomen.
Het Telegrafisch Yerkeer vau
DuUsebland verbroken.
Hoe zeer Duitschland van het telegra-
giscli verkeer met de overzeesche landen
is afgesloten, blijkt nit een artikel in bet
tijdschrift „Electrical Engineering", vol
gens hetwelk niet minder dan elf Duitsche
telegraafkabels zijn doorgesneden. Duitsch
land heeft vijf onderzeesche kabels, die in
Borkum eindigen. EéD voert naar Brest
écn naar Vigo, één naar Tencriffe cn twee
via de Azoren naar New-York. Deze zijn
alle tijdens den oorlog verbroken. Zij loo
pen door het Kanaal. Tusschen Duitsch
land en Engeland liggen zes kabels, die
deels'de Engelsche, deels de Duitsche re
geering toebehooren. Het verkeer over
deze kabels is natuurlijk eveneens verbro
ken.
Yan de Westkust kan Duitschland dus
geen telegrafisch verkeer met de buiten
wereld onderhouden. Het telegrafisch ver
keer door Nederland, Denemarken, Noor
wegen en Zweden kan slechts geschieden
door kabels, die in Engeland en Frankrijk
eindigen. Naar het Zuiden kan Duitsch
land de kusten van Oostenrijk en Italië
bereiken. Duitschland is ook van het ver
keer met China over land afgesloten.
Woekerhandel in Levensmiddelen
in Duiteriiiund.
Aan de „Vorwarts van 18 October ont
leenen wij het volgende:
De voortdurend stijgende prijs der aard
appelen in Duitschland baart daar groote
onrust onder de bevolking.
In het Rijnland-Westfaalsch industriege
bied is de navraag bij de handelaars naar ue
onontbeerlijke aardvrucht bijzonder groot,
hetgeen natuurlijk van invloed is op de
prijzen. De aanvoer van builen was betrek
kelijk gering, waarschijnlijk omdat dc spoor
wegmaatschappijen daarvoor onvoldoende
rollend materiaal beschikbaar hadden.
Te Halle, aan de Baale. werd in een socia
listische vergadering de volgende motie aan
genomen
„De vergadering is van meening, dat er
onverbiddelijk moet opgetreden worden te
gen den woekerhandel in levensmiddelen,
in welken vorm ook, en dat men daartegen
krachtige maatregelen dient te neineu. In
<le eerste plaats is het strikt noodzakelijk
in den groot- en kleinhandel 'n maximum
prijs te hepalen voor de levensmiddelen,
waaraan de bevolking dringend behoefte
hoeft, en moet het achterhouden van de wa
ren vau de markt, om de prijzen op te drij
ven, verboden worden/'
Te Kassei heeft het stadsbestuur de in- en
verkoop van aardappelen in eigen beheer
genomen, hetgeen niet kan beletten, dat do
prijzen daar nog buitengewoon hoog zijn.
Voor een mud wordt van f 2.10 tot f2.40 be
taald. Alleen een wet, waarbij de gedwon
gen verkoop wordt gelast tot een bepaalden
prijs, zal afdoende kunnen helpen.
Een poging tol Vrede-.
Het uitvoerend Comité der socialistische
partij In de Vereenigde Staten heeft een
oproep aan dc zusterpartijen in de verschil
lende landen gezonden, tot het houden van
een bijzondere vredeszitting van de socialis
tische Internationale. Deze oproep werd ge
daan, omdat het Comité gelooft, dat een
zoodarrrg congres tijdens dezen oorlogEtoc-
stand volkomen noodzakelijk is, daar het
Internationaal Socialistisch Bureau tenge
volge van den oorlog in België niet in do
gelegenheid is zijn functie uit te oefenen en
de Vereenigde Staten de eenige groote na
tie is, die zoo weinig mogelijk in den oorlog
zelf is gemengdL
Hct congres zal te Washington, Den
Haag of Kopenhagen worden gehouden.
Wordt Washington voor de zitting van
het congres gekozeD, dan is de socialistische
partij van Amerika gaarne bereid dc reis en
andere Boodza-kelijk'e onkosten te dragen
voor vijt afgevaardigden van iedere natie.
in •een bijgevoegde circulaire wordt ver
klaard, dat de socialisten der Vereenigde
("Haten huil grootste sympathie uitdrukken
tegenover, en de broederhand reiken aan de
Europeesche arbeiders te midden van
den wereldoorlog. Zij geven uiting aan hu a
diep leedwezen, dat arbeiders der meest
ontwikkelde landen van Europa verbonden
door den band van internationale broeder
schap en solidariteit thans in bloedigcfl
strijd tegenover elkaar staan. Zij matige*
zich geen oordeel oi er het gedrag der zus-
