Mm
IWerland en de Oorlog.
DE EUR0PEESCHE
OORLOG.
N«. 1674-1
Woensdag 03 September.
A«. 1914.
<§eze igourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Officieele Kennisgeving.
IN ONZE STAD.
UIT ONS LAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN t
Tan 16 regels /"l.Oö. Iedere regel meer f 0.17£. Grooters letters naar
plaatsruimte. - Kleine advertentiën ran 30 woorden 40 Oents contantelk
tiental woorden meer 10 Oente. Voor het inoasseeren wordt/"0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden /"1.30; per week. f 0.09.
Buiten Leiden eD waar agenten gevestigd sijn per week. B 0.10.
Franco per poet 1*65.
AFSLUITING PASSAGE VROU WENSTEEC.
Burgemeester en Wethouders van Loidon bron
gen ter algemeone kennie, dat de Vrouwonsteeg,
gelegen tusschou da Breestraat en de Aalmarkt,
wegons hot maken van eene aansluiting aan de
hoofdgaslciding op Donderdag 24 September r.s..
Voor het verkeer met rij- en voertuigen zal zijn
gfgesloten.
Burgemeester on Wethouder* voornoemd,
N. O. DE GIJSELAAE,
Burgemeester.
VAN 8TBIJEN.
Secretarie.
Leiden, don 23en September 1914.
Het. morgen versohljnend nummer bevat bijna
Uitsluitend foto'* betrekking hebbende op den
£iiroi,n" "Hon oorlog, door Correspondenten go-
>men, aLat
Lu --..Rrijk: Eon reusaohtige Turco, gewond
van bet front teruggekeerd, wandelende in de
Straten van Parijs; Fransohe infanterlo, vurende
Op terugtrekkende Duitaohers; De uitwerking van
het zwaar gesohut van bet Fransohe legor. Uit
Engeland i Een verpleegster van hot Engelsobo
Booile Kruis gekleed om te paard do gewonden
OP het slagveld te beroiken; Een Kamoel-oorps
uit Britsch-Indië. dat zioh aangebodon heeft om
gan do zijde van Engoland te strijden. Uit
België: Dc Commandant van Dinant, „Oberet-
Leutnunt" Bceger, rijdt door de ruinen van do
eeheol verwoeste stad Dinant; De geheel verwoes
te kerk te Visé; Hulzen in de hoofdstraat to
t>ondormonde door de Dultsohers vernield. Uit
Duitsohland: De Keizer van Duitsohland in ge
selschap van zijn Adjudant Graaf von Moltke.
w- Eou terugblik op de Fransoh—Duit-sohe oorlog
van 1870'71Graaf Von Moltke; Generaal Bazai-
ao; Generaal Troohu; Landlieden bieden op het
Slagveld bil Wörth de gewonden lafenis aan; Do
brug bij Sedan op 1 September 1870; Oharge dor
Fransohe kurassiera bij Wörth. Mr. M. W. F.
(Treub. Minister van Landbouw, Handel on Nij
verheid. Uit Noderland: De Staf le Divisie;
ópening der Staton-Generaal, met drie foto's»
Spoorwegongeluk in Bangll (Nederl.-Indlö).
OPGAVE VAN PERSONEN, DIE ZIOH
TE LEIDEN HEBBEN GEVESTIGD.
D. G. van der Meer Mohr, BilderdJjkstraat 1.
Student.
C. 11. Mulock Houwer. Oogstgeeaterlaan 13.
J. Hoefnagel, Warenmarkt 13, winkeljuffrouw.
A. van der Beid on gozin, St.-Jaoobsgraoht 1,
directeur Wees- on Oudeliedenhula.
D. A. van dcu Berg, Haarlemmerstraat 214,
Verpleger.
C. Th. A. M. Strljbos, Breestraat 157, dienstbode.
J. Loth, Rapenburg 131, dienstbode.
N. W. Frunokeu, Stadhouderalaan 30.
8. M. Ytm Leeuwen en gezin. Korte Hansenstr. 6,
metaaldraaier.
fl. M. Helmae, Aoad. Ziekenhuis, verpleegstor.
C. do Haan, Klootshof 6, sohipper.
M. P. Splinter en gezin, Hoogo Bijndijk 66.
Bteonfubrikant.
O. B. O. Comaita, Oude Singel 10, oommies
H. IJ. 8.-M.
Wed. Bouther, Hoogewoerd 74.
LEIDEN, 23 SEPTEMBER.
AuiMs-atinvaarding door prof. Blanksraa.
riedennamiddag aanvaardde dr. J. J.
Blanksraa, uib Amsterdam, waar hij werk
zaam was op heb laboratorium van prof.
Alberda van Ekonstein, heb ambt von
hoogleeraar in de organische ohemie aan de
Rijksuniversiteit alhier met 'n rede, in het
Klein Auditorium dor Academie, over
„De synthese van organische nabuurpro
ducten".
Spr. ving aan met de opmerking dab er
weinig aidcolingen der wetenschap rijn, die
in een korten trijd eqn zoo groote uitge
breidheid hebben verkregen ais de órgani-
Bohc scheikunde, wat nader aan de hand
van een aantal geleerden en een reeks on
derzoekingen werd aangetoond.
De organische aoheikunde heefb zioh nierb
alleen ten doel gesteld de in de natuur
.voorkomende stoften in zuiveren toestand
af to zonderen, en te besbudteeren, maar be-
eohouwt het ook als een der voornaamste
problemen ze kunstmatig in heb labo rato-
Ti urn op te bouwen, hetgeen mede door epr.
met eenige voorbeelden werd aangetoond.
Aan heb slot van zijn pede wees spr. op
bet merkwaardig verschijnsel, dab alle na
tuurproducten, als suikers, mioleïnezuren,
iocithinon en eiwitstoffen alle optisch actief
lijn, terwijl de kunstmatig in het laborato
rium bereide stoffen optisch inactief rijn
heb probleem der symmetrische synthese.
Spr. besloot met de gebruikelijke toe
spraken tot curatoren, professoren en stu
denten en richtte zich in het bijzonder tot
rijn ambtsvoorganger, prof, Franchimonfc,
tot den man, onder wiens leiding hij fewaah
Jaren heeft gewerkt, prof. Alberda van
Eken stein, en getuigde met warmen eer
bied van rijn te vroeg gestorven leermees
ter Lobry de Bruyn.
Een innige voldoening was het voor spr.
bok zioh te kunnen wenden tot zijn beide»
buders, die dezen dag hebben mogen bale-
Ten.
Den 4den October kal het veertig jaaï
geleden zi|n, dat de zetóreerw. pateir H. L,:
'A. Gadet, O. E. M„ pastoor alhier, ing<d,
kleed werd in de' orde dér Minderbroeders.
Steun beweging Persoucel N. Z.-H. T.-M.
Door het personeel der N. Z. H. Tram
weg-Maatschappij wordt bijna algemeen
van 2 tot 4 pGt. van heb loon gestort, al
haar gelang zij gehuwd of ongehuwd rijn
en in hot eerste geval naar de grootte van
hun gezin.
Dit geld wordt door bemiddeling der Di
rectie overgemaakt aan do Steuncomité'»
te Leiden, Hillegom, Oogstgeest, Rijnsburg,
Katwijk, Noordwijk, Haarlem, Sohoten en
Volaon.
leder ambtenaar of beambte bepaalt aan
welk comité zijn bijdrage zal worden afge
dragen.
Steuncomité Oorlogstoestand tOL-f
Leiden.
Staat van ontvangsten en
uitgaven tot en niet 22 Septemb. 1914.
Ontvangsten
Vorige opgaaf m .- 20.777,67
bonevens
f 1000 nand. Loidaolio Duinw.-MiJ.
f 700 3 pOt. Oblig. Werkmanaw.
f 10000 Bes. uit h. Werkloozofonda.
Do f 1000 4!4 pOt. Oblig. Gem.
Lelden is door den tfoheoker inge
wisseld tegen, contanten van1,000.
21.777.67
Sedert ontvangen ran Do G. f 2.60;
Onderwijzer* school Langabrug f 16;
F. J. D. f 2 60 7e colleoto Bid
stond Pieterskerk f 44.89/J; M. B.
B. 10; S. d. V. postwissel f 10;
H. d. V. f 100; Fabriek8peraoneel
N. V. v. h. Hoogenatraaton Oo.
f 11 (3e maal); geoolleoteerd Hoog»
landsobe Kerk Da. Briët f 6; N. N4
f 1; Sohool Boommarkt 4e Comp.
3e Batt. f 9 69; Sohool Breestraat
le Oomp. 3o Batt. f 9.90; Bond
van Gemeente-Werklieden f 14.65
(4o maal); wokelijkscho bijdrageni
Mr. A. E. f 6; Ds. J. 8. f 1; C A.
F. f3.60; Prof. Oh. A.-O. f 10; W,
F. v. W. r 10; A. J. H. f 2.60»
8. B. f 2.50; J. 8. f 0.26; N. f 0.10.
Te zomen 269.98^
Totaal
Uitgaven
le week 1685.46
2o 1445.
8e 1684.98
22,047.05}
Saldo
4,816.44
17,232.21*
Neutraliteitsweldaden.
Onder dit opsohrift schrijft do „Tel."
De weldaden, verbonden aan het strikt
neutraal-zijn worden in de laatste dagen
mildolijk over ons heengestrooid.
Aan onze kust, vlak bij de IJmuider-pie-
ren, dreven een viertal mijnen aan en wie
weet, hoeveel van dit oorlogstuig nog in
onze territoriale wateren op een gunstige
gelegenheid waoht een Nederlandsoh schip
in de lucht te doen springen en boven Maaa-
brioht, de stad die Duitschers en Belgen,
vluohtelingen zoowel als gewonden liefde
rijk opgenomen en verpleegd heeft, laat
een vlieger een bom vallen.
Van de aangespoelde mijnen sohünt het
vrijwel vast te staan, dat zij van Duitech
maaksel zijn. Van de bom is de oorsprong
nog niet bekend, doch de kans, dat de on
voorzichtige, naar het zuiden koerszettende,
vlieger tob heb Duitaoho leger behoort, lijkt
ons niet gering.
En daarom zouden wij „unsero Freunde",
dringend willen verzoeken dergelijke „klei
ne geschenken" voor rich te houden. Wij
rijn er niet opgesteld en bijster geschikt,
om de vriendschap te onderhouden, schij
nen rij ons ook niet toe.
De Bommen te Maastricht.
Men meldt ons uit Maastricht aan de
„Tel."
Zoo juist verneem ik, dat ook op de open
plaats voor het gesticht Oalvariënberg een
niet ontplofte bom is gevonden. Ook dit
proj eotiel werd op last van den burgemees
ter in beslag genomen.
Omtrent de uitweckang van de gespron
gen bom meldt het „N. v. d. D." nog, dat
tien huizen verwijderd van de plaats der
ontploffing een stuk plaveisel van 5 K. G.
op den zolder werd gevonden.
De vliegmachine vloog zoo hoog en het
weer was zoo nevelachtig, dat men haar
nauwelijks kon rien, laat staan de natio
naliteit herkennen.
D»e projectielen waren vrij lange, rondo
granaten roert) spttee punt. Bij <fe ontplof
fing was de slag zoo hevig, dat, naar een
Maastrichtenaar meedeelde, iemand in Den
Haag, met wien hij juist inteicommunaa
stond te telefoneeren, het geluid door dei
telefoon duidelijk hoorde.
Het vliegtuig, waarvan de nationaliteit
niet was vast to stellen, vloog van het
oosten naar heb westen over de stad. De
bom ontplofte met vreeselijken knal, zon
der iemand te treffen. In den tuin vau jhr.
Graafland is een gat geslagen ter diepte
van een meter en alle ruiten werden rond
om vernield. In heb gat werclea gevonden
een langwerpig, kegelvormig stuk ijzor van
14 o.M. lengte en 2 tot drie o.M. middel
lijn, met nog eeirige vlakke stukken ijzer,
die van draaiende vleugels schijnen af te
stammen. 1 -^A mm
De heer des huizes, bij wien do bom in den
tuin viel, zat juist aan zijn ontbijt. Hij
liad den hond willen gaan voeren, maar dit
gelukkig uitgesteld..
Op de stukken ijzer i« geen merk gevon
den.
Een deur in de buurt van het door de bom
geslagen gat is 17 maal doorboord. Boomen
zijn half doormidden geslagen en de keien
zijn tot op een dale gevlogen, terwijl er ook
over de muren in de tuinen aan beide zijden
terecht kwamen. Alle ruiten, ook op de
binnenplaats, ten getale van meer d m 100,
zijn gebroken.
De familie, die in een binnenkamer, uit
ziende op de binnenplaats, aan het ontbijt
zat, werd door een vreeselijken knal opge
schrikt. De schorven der ruiten vlogen in
de kamer en clo familie vluchtte de straat
op. Do dionsbmeid, die uit de keuken
kwam, werd op den grond geworpen en een
paar meter ver weg geslingerd. Een muur
op 30 meter afstand werd zelfs beschadigd.
De militaire en burgerlijke autoriteiten
waren spoddig ter plaatse. Niemand kon
juiste inlichtingen geyen, van wclko natte
onaiiteit het vliegtuig was.
Verlies van Kiesrecht.
In antwoord op de reeds vroeger mede
gedeelde vraag van het Kamerlid den heer
Albarda, heeft de minister van Binnenland-
sche Zaken schriftelijk medegedeeld, dat
een wetsontwerp in voorbereiding is, strek
kende ter voorkoming van verlies van ldes-
reoht als gevolg van de tegenwoordige bui
tengewone omstandigheden.
Onze Iii70or.
Do directie der HollandAmerikaJijn heefb
bij circulaire aan do bekende importeurs hidr
ta lande doen weten, dab zendingen uit die
Veieenigdo Staüeu alleen aangenomen wor
den op verklaring Van de importeurs, dat de
goederen voor ons land bestemd zijti.
De Suikcruitvoer uit Nederland uaar
Engeland verboden.
Naar Reuter ons uib Londen seint, wordt
offioieel medegedeeld, dat, aangezien heb
Engelsche ministerie van handel de bewij
zen heefb gekregen, dab, niettegenstaande
het verbod van suikeruitvoer uit Neder
land, Duitscho kooplieden hun product af
zetten en betaald krijgen door bemiddeling
van Nederland, de Engelsohe regeering
heeft besloten den invoer van dit product
in Engeland uit Nederland te verbieden.
De Nederlfindsohe Regecrlng en de
Suikermarkt.
Naar het „Hbld." verneemt gaat heb
plan tot onteigening door het Rijk van alle
voorraden geraffineerd en van do suiker die
uit do nieuwe campagne zal worden verkre
gen, niet door. Zooals dezer dagen uitvoe
rig medegedeeld, was de minister van
Landbouw tot dib plan gekomen doordien
belanghebbenden het niet eens konden wor
den in zake de maatregelen ten aanzien
van don export, waarmede het vraagstuk
samenhing of de raffinaderijen aan den
gang konden worden gehouden. Door voort
gezette onderhandelingen i3 inmiddels tus-
sohen de belanghebbenden overeenstemming
in dier voege verkregen, dab van de binnen-
landsoho productie 18 pCt. in den vorm van
ruwe suiker uitgevoerd zal mogen worden
en 42 pCt. in den vorm van geraffineerd,
met welke regeling de minister zich heeft)
vereenigd. De overige 40 pCt. blijven voor
binnenlandsch verbruik gereserveerd.
De export zal gesohieden tegen uitvoer-
cerbificaten, die uitgereikt worden aan de
fabrieken en door dezen aan koopers bij
partijen worden bijgeleverd.
Beurswet 1914.
Wij vernemen uit Den Haag, dat door
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, volgens art. 3 der Beurswet, een
commissie is benoemd, die d$n Minister zal
vertegenwoordigen en waarin zitting zullen
nemen de heeren J. H. Kann, lid van het
Bankierskantoor van Liasa en Kann, te
's-Gravenhagenr. J. J. van Troosteoberg
de Bruyn, te 's-Gravenhage, secretaris van
de Vereeniging van Directeuren van hypo
theekbanken, en mr. E. Feainema, lid van
Broekman'» Effectenkantoor te Amster
dam. Deze commissie zal dus aanwijzen,
welke fondsen in de prijscourant zullco wor
den opgenomen en de koersen vaststellen.
Verder kunnen wij nog mededeelen, dat
tot voorzitter van de Commissie van Des
kundigen, volgens art. 8 der zelfde wet, is
benoemd de heer fc». P. van Eegheu, voor
zitter van de Kamer van Koophandel t>e
Amsterdam. („Tel.")
Gist.
Naar men verneemt is ineu aan de Gist
en Spiritusfabriek te Delft er in geslaagd,
uit méla-sso gist te kweeken. Daar dc melasse
geheel in handen is van ecu combinatie,
waarin geen der Schiedamsche fabrieken is
opgenomen, zal door het tijdelijk gebrolc aan
granen do Schiedamsche gist haar afge
bied verliezen, en staat het te vreezon, dat
het branderijbedrijf ie Schiedam vau deu
oorlogstoestand oen blijvend nadoel zul on
dervinden.
Oranje Nassau's Oord.
In verband n:et daaromtrent- gedane vragen
verzoekt het bestuur der stichting „Oranje-
Nassau's-Oord" ons te willen melden, dat
het sanatorium te Renkum en de daarbtf-
behoorende villa votfr opneming van patiënten
geopend blijft en datr het sanatorium in het
geheel niet is gesloten.
Een Dankbetuiging van Engclsehcn.
Do Britscho oonsul-generaal te Rotterdam
deelt nicde, dat hij in hot bezit is van oon
schriftelijke dankbetuiging aan de Nodor-
Iandscho autoriteiten en het Noderlajidscho
volk vanwege de Engelsche onderdanen, die
gisteren op de reis van Berlijn naar Enge
land, Rotterdam gepasseerd zijn
De consul .generaal wil hier zijn persoon
lijken dank aan toevoegen voor de groote
bereidwilligheid en vriendelijkheid, aan zijn
vrouwelijke landgenooten eu hun kinderen
bewezen, door aile officieele persouen en par
ticulieren, met wie zij gedurende hun reis
door Nederland in aanraking zijn gekomen.
Toelating tot de K. M. A.
Hot mondeling gedeelte vau het toelatings
examen tot de Kon. Militaire Academie, welk
gedeelte wegen9 de mobilisatie niet is af
genomen, vervalt voor lien, die voldaan heb
ben bij het schriftelijk gedeelte. Zij, die bij
laatstbedoeld gedeelte zich als twijfelaars
deden kennen, zullen nu tijdens heb rang-
echiklangsonderzoek nader worden onder
vraagd. Ditmaal kunnen dus allen, die heb
schriftelijk gedeelte van het toelatingsexamen
aflegden, voor toelating mededingen.
Aangezien er dit jaar geen gelegenheid
woidt geboden ook te Assen, 's-Gravenhage
of Nijmegen het schriftelijk g«edeelte van het
Tangsehikleing-oexamen af te leggen, doch
adieu zich daarvoor naar Breda moeten be
geven, kunueu ter tegemoetkoming in de
kosten voor zoover mogelijk, do adspi-
Tanten op vertoon van hun oproepingsbrief
huisvesting zonder voeding bekomen op do
Academie. Zij hebben zich daartoe tijdig per
briefkaart te wenden tot den bibliothecaris
van de K. M. A. te Breda.
Het Bijbelgenootschap en de Militairen.
Sinds bij do algemeen© mobilisatie oon
groot aantal miliciens en laud weermannen
voor onbepaaldeo tijd aan hun work en aan
den gezinskring onttrokken werden, heefo
heb hoofdbestuur van het Nederlandach Bij
belgenootschap zich, ovenals m het jaar
1870, tot taak gesteld te zorgen, dat voor de
protestanten onder hen op ruime schaal de
gelegenheid werd geopend om een nieuw
Testament of gedeelte daarvan te verkrij
gen. Daartoe zijn betrekkingen aangeknoopt
met de leger-autoriteiteu, terwijl ook aan
aanvragen van hen, die rich bezig houdeu
mov de geestelijke verzorging onzer man
schappen, gereedelijk is voldaan.
Daar echter do behandeling van het veld
leger op gelijken voet op bezwaren stuitte,
ia het hoofdbestuur in overleg met vanwege
den commandant van het veldleger aange
wezen autoriteiten te rade geworden, om de
verspreiding in de verschillende divisies ta
doen geschieden bij persoonlijk bezoek.
Hiermede is reeds een aanvang gemaakt.
Verboden Lectuur voor Militairen.
De Stand." meldt-, dat het anli-rev. week
blad „Nieuwe Hoogeveönschc Courant" in het
nummer van 12 Sept. een artikeltje had op
genomen, waarin uaar aanleiding van het
uitrukkeu der militairen op Zondag, het
uitbetalen van soldij op dien dag eu heb
houden van appèl juist op het aanvaags-
uur der godsdienstoefening, gwraagd werd
of zulks noodzakelijk was. Per garuizoens-
ordoc i» nu aan dc manschappen verboden het
leaen van do „Nieuwe Hoogeveensche Cou
rant" in kantounemenOen en op vrachten.
•furgcti's Solo.
Naar men ons meldt, hebben Jurgens
Margarinefabrieken te Osa aan het Kon.
Nat. Steuncomité een schenking ter beschik
king gesteld van vijftig duizend halvo pon
den Solo-margarine; naar keuze vau ge
noemd Steuncomité te verdoelen oror het
g^heeie land.
Op do Slagvelden.
Op de Fransche slagvelden is weinig of
geen vorandering. Do Duitschers moeten
wat wijken op hun rechtervleugel en drin
gen voorwaarts op hun linkervleugel, aan
de Fransch-Duit-sche grens. Zo zouden te
Domèrre-en-Haye, op twintig kilomet-er ton
noorden van Toul, zijn aangekomen. Do
Frnnschen verklaren nog Zondag en Maan
dag veel gevangenen te hebben gemaakt en
veel krijgsmateriaal te hebben vermeeeterd.
De Duitscho bladen vermoeden dab Reim*
reeds weer in Duitscho handen is. Dab ach
ten ze, we wezen daar gister ook reeds op,
na de inneming van Bethóny een uitge
maakte zaak.
De Russische troepen bezette-n dc ver
sterkte stelling Jaroslaw, een belangrijk
spoorweg-kruispunt. Do inneming van Ja
roslaw is bovendien van groot gewicht, daar
rij do Russen in het. bezit stelt van een der
voornaamste bruggen over de San. De Rus
sische vlag wappert thans over do stad.
Jaroslaw is de hoofdstad van een Gali-
cisch district van denzelfden naam. Het
hoeft ongeveer 25,000 inwoners. Het is go-
legen aan do spoorwegen Rzeszow—Lem-
berg en Jaroslaw—Sokal. De stad is een be
langrijk industriecentrum, vooral voor ka
toen- en linnen-weverijen.
Een uiterst bloedig gevecht, dat verschei
dene dagen duurde, heeft, plaats gehad aan
do Drina. De Oostenrijkers, ten getale van
150,000 man met vee! artillerie, werden
door de Serviërs verslagen. Dit gevecht was
een laatste wanhopige poging van de Oos
tenrijkers om Servië binnen te dringen. Do
Servisch-Montenegrijnsche troepen rukken
thans in Bosnië op.
De Montenegrijnen, onder bevel van den
Servischen generaal Boja Jankovitoh, be
vinden zich op vijftien kilometer afstand van
Serajewo.
Do Engelsche legatie deelt het volgende
telegram mede, ontvangen door het minis
terie van Buitcnlandscho Zaken te Londen
Een Servisch officieel communiqué d.d. 13
September geeft oen zeer gunstig verslag
van do krijgsverrichtingen tegen de Oos
tenrijkers en constateert, dat het Oosten-
rijksche leger volkomen gedemoraliseerd en
door een paniek bevangen is eu dat heb
vlucht voor de Servische troepen.
Heb Montcnegrijnsehe leger is bp het
oogenblik slechts 15 kilometers van de Bos
nische hoofdstad verwijderd.
Sempst heroverd.
Een berichtgever van de „Métropolo"
meldt, dat Sempst na een weinig ernstig
geveoht door de Belgen is ingonomen. Door
de inneming van dit dorp, ten zuideD van
Mechelen gelegen, hebben de Belgische
troepen een belangrijk steunpunt tegenover
de Duitsche voorposten veroverd.
Dc Slag aan dc vYisuc.
Een correspondent- van do „Daily Tel."
9clirijft over den slag aan do AiSiie hot vol
gende
Do Duitscho stellingen moeten roods lang
van to voren gekozen zijn. De meening van
personen, dio de verschansingen, waaruit
de Duitschers retireerden, gezien Itebb'en, is,
dat de loopgraven gemaakt waren toen ge
neraal Von KI uclc van Com pi ëg no op weg
was naar hot. Zuid.Oostoa van Parijs. Hierop
wijzen o.n.. do fundoeriugeu van cement, voor
do kanonnen van zwaar kaliber. Deze konden
niet in oen dag nP twee gemaakt zijn.
Tot dusver hebben do Duitschers het voor-
doel gehad van zware artillerie, uiaar ik ver
neem, dat do Engclsehcn drie 271centimeter
kanonnen vernield hebben en dat. Fransche
kanonnen van groot kaliber in allerijl naar
heb front zijn gestuurd en thans misschien
fcoods an actio zijn. Indien wij op 't oogen
blik niet mot ons zwaar geschut in do nvcvr-
doihoid zijn, zal dit. weldra het geval wezen.
De meeste gevechten, die onder bovol van
sir French geleverd werden, hébben plaats
gehad in ecu streek mot voel bossction, dio
goede dekking verschaffen, terwijl op iaderen
heuvel troepen zijn ingegraven. Bijgevolg ii
het voornamelijk een artillerie.gevecht ge-
woest. Een sergeant der genie, dio bij een
cavalerie-divisio ingedeeld was, vertelde ine,
dat liofc kanonvuur aan beido zijden ver
schrikkelijk was. Ik zei&e hem. dat voel
Fianscho soldaten om do Duitscho artillerie
gelachen hadden.
„Ik weet, dat enkele Fransche troepen af d-v-
lingen oen krachtige.» aanval hot hoofd heb
ben moeten bieden," was het antwoord, „maar
als zij om de Duitsche kanonnen konden
lachen, moeten zij tegenover heel andere artil
lerie gestaan hebben, dan- die welke getracht
heefb do Engelschon uit lum loopgraven te
jagen. Dc Duitscho batterijen mikken prach
tig. Als hot doel eenmaal geraakt was over
stelpten zij liet met een verschrikkelijk vuur
en de infanterie kon niets anders d#>n dsn
achter hun verschansingen dekking zoèken.
Ieder, die ziju hoofd boven de loopgraaf uiti
