Nederland en de DorSog.
ftneme
DE EUR0PEESCHE
OORLOG.
Deze fourant wordt dagelijks, met uitzondering
van cZon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit noramer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Offieieele Kennisgeving,
No. 16735
"Woensdag 16 Septemlbei*.
A". 1914.
IEIBSCH
PRIJS DER ADVERXENTIEKr
Van 18 regels /'1.05. Iedere regel meer A0,171. Grootere lettere naar
plaatsruimte. - Kleine edvertentiën van 30 woorden 40 Cents contant elk
tiental woorden meer 10 Oente, Voor het inoaeaeeren wordt/'0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor leiden por 3 maanden 1.30per week. f 0.09.
Betten Leiden en waar agenten gevestigd zij a per week. 0.10.
Franco per post 1.05.
JRÏL 4S9
Het morgen versoliijnand nummer bevat bijna
uitsluitend foto'a bet-rekking; hebbendo op den
Eu ropeeaohen oorlog, ^loer Oorreapoudeuleu ere-
nomen, alss
Vorstelijke neven. De Buitaolie Keixer on de
Kouing van Engeland, die thans vijanden zijn.
Nederlund Mobiliseerd.: Ken zeetal aardige kiekjes
▼au onze landwoer-niannenIu verloftijd mot
vrouw en kind aan den -wandel; Jeugdige lief
hebbers voor het overgebleven eten. Uit Frank
rijk: Onvalerie-bivalc in oen der Fransche dorpen;
Een regiment Franscho iofanlerie op marsoh;
Fransóhc padvinders bezig eloli te oet'eneu mot
den veldtelefoon. Uit België. Dinant. een der
oudste;steden, in dezeu oorlog door de Duitsohers
verwoestEen kijkje op Dluant, Het beroemde
Bteent.^eii Yleesohhuia te AntwerpenDe stad
Antwerpen, gezien vanaf de flohcldo. Landing van
Eugelsohe soldaten te Ostende. Een terugblik
op den Fransoh—Duitsohen oorlog van 1870—'711
Aankomst van een troiu met Franscho krijgsge
vangenen te Berlijn; Do vuurdoop ven den Fran-
aohou Kroonprins vóór SftftrbrüokenTurco'a la
hot kamp; Een Franscho velddrukkerij. Kaart
▼au liet Oorlogsterren!. Z. H. Paus Benediotus
KV. Do verbouwde Schouwburg te 's-Oraveu-
hage.
DRANKWET.
Burgemeester en Wot houders vau Leiden;
Gelet op de artt. 12 en 37 der Drankwet
Brengen ter algemeen® keuais, dat door
ANNA ZWETSLOOT, wed. P. OOST DA it, wonen
de te Leiden een verzoekschrift is ingediend, om
verlof voor den verkoop v, uitsluitend alcoholvrijen
drank, voor gebruik ter ptaa.se van verkoop, in
den, winkel en de daarachter gelegen kamer van
het perceel Pieterskerkchoursteeg uo. 17.
Burgemeester en Wothoudors voornoemd,
N. C. 1)K GIJSELAAU,
Burgêiueoator.
VAN 8TSIJEN,
Suuretftria.
Leiden, 15 September 191-1.
LEIDEN' 16 SEPTEMBER,
Uit de Staatsbcgi'ooiiiig vooc 1915.
Onder bet hoofdstuk Binueuiaudscho Za
ken dezer JStaataoegtootuig vinden wij vor-
iuoid-op het onderdeel H o oger Ouder-
w ij s voor de universiteit alhier:
Voorgesteld wordt do privaat-docent in
de gerechtelijke geneeskunde, dr. Roll, tot
lector te benoemenverder wordt voorge
steld om een lector in de kinderziekten te
benoemen en om dr. 11. T. Coleubraude-r,
privaat- docent, te benoemen tot lector in de
staatkundige geschiedenis.
De wedde van den buitengewoon hoog-
ieeraar in de sterrenkunde E. I1'. van de
Sande Bakhuyzeu, wordt met f 1000 ver
hoogd.
Een tweetal nieuwe assistenten wordt noo-
dig geacht, één voor de dermatologie en één
voor de psychiatrie. Voor het personeel van
het natuurkundig laboratorium van prof.
Kaïüerlingh Onnes worden verhoogingen
voorgesteld.
Bijwijze van noodmaatregel wordt het
subsidiestelsel voor de G em e e n t e 1 ij k e
floogere Burg er scholen gewijzigd.
Bepaald wordt, dat-, boveu het staanchfer
vair^ffeoo of f3000, voor een parallelklasse
eeooR.hoogere burgerschool, waar het per
centage der buiten leerlingen -10 te boven
gaafst 1500, en waar het hooger is dan 60
pC't. der totale schoolbevolking, ,f 1900 wordt
uitgekeerd, mit-s do leerlingeu uit. andore
gemeenten op dénzelfden voet worden toe
gelaten Als uit de gemeente van vestiging
zelve.
Met dit stelsel zal o. a. vei'ino- 1 lijk ook
reeds in 1915 worden gebaat onze gemeente
met een be. ag van f2500.
net Echtpaar Speenhof! ia
„T Postkof".
De belangstelling in het eerste lieden
v*u den heer en mevr. Specnhoff na hun suc
cesrijken toer door de vaderl. forten iu de
e-.i-al van 'b „i osthof" gisteravond was groot.
Enorm was ook hier hun succes. Al de lio-
dcieu, hetzij in nauw verband staaude met
de mobilisatie of or niets mee uitstaande
hebbende, hetzij gezongen door den heer
Speenhoff, diens echtgenoot© met haar sym
pathieke stem, of door beiden in onberispe
lijke harmonie, sloegen in, zoowel bij hen,
die do uniform droegen, als bij degenen,
die wiet behoorden tot de gewapende macht,
liu iwaar het gewensclit was, werd met ani-
u jwa
loMpor allen meegezongen.
Hef 1
was een zeer aardige, gezellige avond.
Komt Speenhoit nog eens gauw weer,
andermaal met mevrouw]
De politie alhier heeft wederom een
winkelier bekeurd wegens overtreding der
verordening op de winkelsluiting.
AGENDA VAN DE WEEK.
Woensdag:
Pieterskerk, Bidstond. uur.
Zondag
Leidsche Schouwburg. „Die Dollar Prinoossia'-
Dporettu. 8 uur."
Dagelijks:
Biosoop® Variété Théaler. Stationsweg. 7 uur.
(Zaterdag;- eu Woensdagmiddag. Mul ia-Se I d tl t.)
Een Schrijven van den Kcrkeraad der
Ncd.-IIcrv. Gcnieenle aan de
Vrijziunig-Hcrvoruideii.
Ia verhand met het overlijden vau ds. T.
Oberman, predikant bij de Ned.JHcrv. Gom.
hlhiet, richtte de Vrij zinnig. Her v. Kcrlcc-
iijlce Kiesvereeniging „Geloof en Vrijheid"
zich met een verzoek tot het' Kiescollege en
den Ivorkcraad dor Ned._IIery. Gern. alhier,
om in deze- vacature te voorzien door het
bóioepen van een vrijzinnig predikant, waar
door dan althans ©enigszins in de godsdien
stige behoeften van een groole minderheid
in de Gemeente zou worden voldaan, en welk
verzoekschrift indertijd ia hoofdzaak door
ons is meegedeeld.
Op dit schrijven, in Juni 1914 verzonden,
hééft het Mödéramen van den Kerkeraad,
tevens Moderamön van hel Kiescollege dier
Gemeente, geantwoord, dat het te zijner tijd
(van het jaar van gratie zijn nog slechts
enkele maanden om) het verzoek her kennis
van liet Kiescollege zal brengen, doch tevens
opmerkt, dal. volgens het desbetreffend regle
ment beraadslagingen in da vergaderingen
van hot Kiescollege zijn uitgesloten en een
gemotiveerd antwoord derhalve niet zal kuu-
nen worden gegeven.
Do Kérkcraad heeft voorts aan zijn Mode-
ramen opgedragen adressante mede ta doelen
dat de taak van den Kerkeraad zich be.
paalt met betrekking tot het beroepingswerk,
tot hot uitvoering geven aan do beslissing
van het Kiescollege, zoodat.van ceriigcn in
vloed. Ie dézer zkkc door den Kcrkeraad
als zoodanig te ocféneu, geen sprake kan
zijn;
■dat overigens de gevoelens van den Kor-
Iceraad méérmalen ambtelijk zijn gebleken,
inzonderheid in het antwoord van Mei 1897
gegeven op oen soortgelijk verzoek en heb
antwoord op een hernieuwd verzoek, geda-
Jtefeird 8 Sopt; 1905;
<lat de beginselen, waardoor de Kerkeraad
zich toenmaals liefc leiden, sedert niet gewij
zigd zijn en het den Kerkeraad derhalve
overbodig voorkomt ten derden male uit
voerig dcrir beginselen uiteen te zetten.
Slechts stelt de Kerkeraad er prijs op
to verklaren, dat het. hem opïéchtelijk leed
doet, dat blijkens adressants' schrijven de
door den Kerkeraad gevolgde gedragslijn als
onrecht wordt gevoeld. Do Kerkeraad hoopt,
dat, mede uit de aandachtige lezing van
bovenbedoelde missives, duidelijk zal zijn,
dat. om des gewetens wil en in gehoorzaam
heid aan den Koning der Gemeente. Jesus
Christus, de Kerkeraad niot anders handelen
kan noch mag.
Het schrijven was gotcekend namens den
Kerkeraad door de predikanten ds. J. Hoo-
g-enraatjL.il. t. pracses, en dr. D. Plooy, li. t-
scriba.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN.
GEBODENHondrioa, D. van W. Freek® en M.
H. van Straten. Gijsbertus. Z. van J. W. Vuur
pijl en M. J. Langezaal. Susanna Olazïna Ca-
thariua, D. van M. van Dam en J. IV. Gorree.
Johannes, Z. van J. Oawerkerlc en L. D. Kruik.
Jeu, Z. van P. O. Zandce en G. van Polaneu.
Helena. D. van J. Stouten en G. J. Lefeber.
Carol as Andreivs. Z. van A. Slierlncs en W.
de Vos. Maria. D. van W. do Wit en M. Slra.
Bertua Petrus. Z. Yan W. Brakel en Th. van
ileuM. Frauciscus, Z. van O. Bietkerken en
J. Prevoo. Jacoba, D. van J. A. van Kuijereu
en J. Tultliof. Gorrit Audries, Z. van A. Oord
en E. van Veeu Hermanns, Z. van B. Hons-
bei k en L. F. M. van den Bos. Wilhelmina
Ofttharina, D. van A. van der Kraan en O. "W.
van den Berg. Petrus, Z. vau A. Kukler en
P. W. Belt. Jacoba, D. van .T. H. La Lau en
J. Ouwerkerk. Jan, Z. van J. Stouten en M.
Mombórg. Petrus, Z. van L. den Os en A. den
Oud®. Autje. D. van J. Paats en O. M. H.
Althuis, Jacobus Johannes, Z. van A. J. Verberg
en A. C. Blommesteiu. Pieter, Z van P. Miere-
met en S. Voorzaat. Felix Léon Joseph. Z. van
J. J. A. Soupart en B. M. A. Baijor. Geertruida
Cat-harina, D. van W. P. Hanselaar en J. Crama.
GEHUWD: P. A. Heenemdn, jm., en A. W. O.
Botomiau, jd. J. H. Backus, jm.. en A. O.
S. Tviiühof de Moed. jd. It. Cramer, jm.. en
I. Stol, jd. C. vaa der Blom. -'in., en J. Bon.
jd. J. Teske. jm., en J. A. Bosman, jd. G.
Kok, jra., en H. Ligtvoet, jd. S. Schelvis, jm.,
en S van den Borg, jd.
OVERLEDENO. Oudshoorn, wed. van P. Koet
wier. 89 j. J. Dijkers, wed. P. J. van Tloe'i-el-n.
75 j. G. Bijsbergeu. D. 3 uren. J. Rijöborgen,
IZ. t dag. S. lfazelhoff, D. 19 j. J. W. M.
Kampsohuur, M. 39 j. K. Leemans g«b. Kemper.
V. 9-3 j. I. Stouten. Z. 2 j. W. F. Rochenber-
ger. wed. H. Beerenwout, 72 J. W. de Nobel,
ongoh. V. 49 j. J. P. Fontein. Z. 6 d. C. A.
Koornliof, D. 17 j. B. Korkhoven geb. Verhoef,
V. 25 j..— E. van do Wetering. D. 5 j. J. Neder-
borger geb. Bon. V. 50 j. C. van Lir wed. J.
Doove, 95 j. D. Ouwerslool. wed. P. Iloogowo-
ning. 67 j. H. Nouteboom. M. 41 j S. Ligt-
YOet. D. 7 m.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS.
AANVRAAG VAN WERKZOEKENDEN.
6 Klerken. 2 Klerken (Vrouwelijke), 5 Reinigers.
32 Timmerlieden. 20 Metselaars. 6 Voegers, 4 Be
hangers, 10 Schilders, 18 Meubelmakers, 12 Sme
den, 3 Smidsjongens. 2 Blikslagers. 25 Klecrma-
kern, 10 Broodbakkers. 1 Banketbakker, 30 Sigaren
makers, 1 jongste Kok, Waimoeziers, 10 Bloe
misten. 8 Oroudwevkers, 10 Loopknechts, 30 Jon
gens (allerlei). 2 Sohippers. 2 Stokers. 1 Kijwiel-
roparateur. 35 Typografen. 135 losse Werklieden,
150 Mannen verscli. vakken. 33 Naaisters. 20 Werk
sters. 12 Dienstboden, 1 Baker, 2 Winkeljuffrou
wen. 2 Strijksters. 150 Vrouwen voor allerlei,
1 Wasolivrouw, 1 Verpleger.
FAILLISSEMENTEN.
K. J. Westbroek, fabrikant van koffieextrnot en
limonades, te Amsterdam.
Joh. Visser, bouwondernemer, tijdelijk verblij
vende te Laren.
H. Zinger. landbouwer, te Ambt-Ommen.
H. A. Oosterveen, koopman in kruidenierswa
ren. te Assen.
G. A. >au don Berg, aannemer. Den Haag.
A. Ro/essa, koopman. Den Haag.
Geëindigd zijn do faillissementen van J Hoo-
gendooru, bakker to Haarlemmei meer, en van
J. vau Dijk, koopman in manufacturen, t-e Llsso.
IN ONZE STAD.
Steuncomité Oorlogstoestand 1914.
Leiden.
Staat van ontva-ngste n on
uiig a v e n tot en met Dinsdag 15 Sept-
Vorige opgaaf 20,235.071
Sedert ontvangen van
Fabriek «personeel y. h W. Hoogen-
Rtraalen A Co.' f 16 24 (2e maal);
Paövindtfr O. 015; via K. van
N. N. f5; idem f 5; Löidsch Dag
blad f 10; N. N. postwissel f 5;
Kerk-concert iu de Pioterakerk
f 250.16; 6e Collecte Bidstond Pie
terskerk f 70.G0'/,via C. van N. N.
f 10; O. r. d. K. 1; Bond vaa
Gemeente-Werklieden (2® raaall
t 15.21J4; 3e maal f 13 87'.;via Ds.
P. van N. N. f 1; 'idem f 1; ge-
colleoteerd io de Oosterkerk f 0.25;
W. M. v. A.. II. D.. J. K.. F. B..
G. P.. H. B.. M. B. S-, H. J. C. B.,
J. v. d. H.. A. H IJ. K.. D. v. D.,
H. W., B. S.. J. J B-, J- de H
W. B.. P. de Ij., B v. d. V., B. TT.,
T. B., W. P.. J. P. S., A. P. v. d. V.
gezamenlijk t 99.25; wekelijksohe bij.
dragen: Mr. A v. d. E. f 5; Dr.
J. 8., t 1; C'. A. F. f.2.50: P.-of.
Oh. A. O. r IC; W. F. v. W. f 10;
A. J. d. H. f 2.50: S. B. 2.501
J. 8. f 0 25; N. 0.1Ü
Te zamon 512.G2j
Uitgaven
Totaal
Saldo
20,777 G7
3,130 10
17,617.21
LIJST van gelieei en gedeeltelijk
Wcrkloozcn, die zich aangenieid iieh-
ben bij dc Arbeidsbeurs.
Het Steun-Comite elscht ai® voorwaard® voor
Stoun aanmelding bij do Beurs, zoodat d)t Staatje
wel een Juist beeld zal goven van d® Werkloosheid.
Ook Werkloozen uit d® Omstreken ztjn hieronder
begrepen. (Dit aantal vrij gerlngb
Grondwerkers8
Overige vakarbeiders bij de bouw
vakken io rumisten zin
Mannel. vaklieden in andere vakken
Vrouwelijko vaklieden (waaronder
dienstboden, naaisters, werksters)
Losse werklieden
Gedeeltelijk Werkloozen.
Mannen allerlei vakken (veelal Yn
weekloon)
Vrouwen voor allerlei vakken (veelal
Vs weekloon
Jongens voor allerlei
89 f
172 j
73
135
150
30
Tot-aal 798
Leiden, 16 September 1914.
jNoodbrood van .Meel en
Bloembollen.
Men sch rij ft on 3:
De te Valkenburg won en de brood bakkér,
de heer v d. Weerclt, clie onlangs proèwan
heeft genomen mot brood van voor twee-
dérde meel, voor één derde daarvoor bereide
bloembollen, hoeft nu ook nog een proef
genomen met een andere, voorloopig nog on
bekende, althans gohe-im gehouden bijvoeging,
welkte ten onderzoek, voor de vaststelling
van de voedingswaarde, is 'opgezonden. In
dien bet resultaat van het onderzoek gams tig
is, zal d© vervaardiging van brood, op die
wijze geschied, mogelijk maken, dat een tar
webrood ongevear 2 cents per kilo goedkoopér
zal kunnen geleverd worden.
Hoewel, zooals gezegd, de heer v. d. Woerdt
de samenstelling nog geheim houdt, evenals
de wijze, waarop hij da bloembollen droog
genoeg maakt om hun da vereischt© geschikt
heid te goven om te verwerken, was hij er
van overtuigd, dat wat voor de laatste proef
gebruikt was. steeds in voldoende hoeveel
heid en tegen matigen prijs te koop zal zijn.
Bij het gebruik van bloembollen wordt
getekend, dat de prijs niet hooger is dan
f2.50 a f3 per H.L., wat, als men in de
bloembollenstreek werkelijk overging tot- ver-*
uietiging. van één derde, nog' ©an aardig
bedrag zou worden van wat anders waar
deloos zou zijn
Bovendien is het vroeger al -meer voorge
komen, dat. als sommige tulpeosoorlon bij.
zonder goedkoop waren, niet loc nen d te telen,
deze voor veel geringer prijs voor veevoeder
weiden-gekocht en met succes gebruikt; wat
ook aanleiding gegeven heeft om de boven
genoemd© proeven te nomen. Daar de smake
lijkheid van het brood niets te wenschen
oven laat en bloembollen met succes het z.g.n.
„koltvoer" bij vee voed er ij vervangen, doet
<lit do beste verwachtingen koesteren,
.Wij hebben ons naar aanleiding van dit
bericht en van andere berichten omtrent liet
gebruik van bloembollen in brood, tot den
dir©cfceur.soheikundige van den Leidsehen
Keuringsdienst van eet. en drinkwaren, dr.
J. J. van Eek. gewend, aan wien hel door
den bakker Van der \V. gebakken brood
(ook dit laatste) ten onderzoek is gegeven.
Ons werd medegedeeld, dat alles, wat om
trent de- voedingswaarde als anderszins over
dit brood reeds werd medegedeeld, voor hot
minst voorbarig moet- worden geacht.
Hot onderzoek duurt nog voort en tot
eenigériei conclusie heeft liet nog niet- geleid!
•Wel zeide do lieer Van Eek,, dat door hem
het malen der bloembollen voor gebruik op
©enigszins groot© schaal, nu ree-Is niot zon
der bezwaar werd geacht.
In ,,Hct Nieuws van den Dag" wordt, in
verhand met de proeven om bloembollen in
brood 1© verbakken, er op g-:wz-en, dab uiot
alleen d» scheikundige samenstelling ©ener
slof over de voedingswaard© er vau beslis
send is.
Langdurige voedingsproeyon zullen dior-
over alleen een uitspraak kunnen doen.
UIT ONS LAND.
De „Kawi".
Als groot© merkwaardigheid is te vermel
den dat liet as. „Kawi" van clen Rotterdam-
schen Lloyd, hetwelk te Rotterdam binnen
gekomen is, hoewel van Gibraltar tot- daar
zeven maal aangehouden, todh met onge
broken lading is aangekomen. Vermoedelijk
heeft het schip het aan het zware weer to
danken gehad waardoor het naderen
van de kust niet zonder gevaar was, ook
voor het Engelsch© oorlogsschip -dat het
bij de laatste aanhouding aan opbrengen
is ontsnapt.
Voor de flelgische Vluchtelingen.
Op initiatief van de heeren dr. it. van L©y-
den en els. F. C. M. Boenders, beid-en te A!>-
bekerk, is in de Doelen te Hoorn een ver
gadering gehouden en besloten t-ot de op
richting van een comité in West-Friesland
voor de Belgische vluchtelingen. Uitvoert-,
ge besprekingen werden— gevoerd, vooral
omdat cloor de aanwezige Kath. geestelij
ken werd aangedrongen op de verpleging
van R.-K. vluchtelingen in Katholieke ge
zinnen of Communiteiten. T© slotte ver
klaarden zij zich niet bereid in het comité
zitting te nemen.
Het comité zal zich belasten met de in
kwartiering al of niet iu gezinueu
van Belgisch© vluchtelingen in West-Fries-
laucl. Zooveel mogelijk in overeenstemming
met de wensoheu van helpers en hulpbehoe
venden en met. inachtneming van heb ver
langen der hulpbehoevenden. Voor hen,
die dus prijs stellen op een Katholieke om
geving, zal men trachten een R.-K. tehuis
te vinden.
In verschillende gemeenten sullen aul>-
comité's worden benoemd.
De Langen dijk.
Sedert het begin der mobilisatie is de toe
stand aan den Langendijk met zijn uitge
breide groenteteelt eigenlijk weinig verbe
terd. Alleen in cle verzending is eeuige ver
betering te constateercntoch laat- zij nog
veel te wenschen over. Het is begrijpelijk,
dat de toestand ten zeerste gedrukt is, als
men weet, dat bijna allo groenten naar het
buitenland, vooral Duitschland en Enge:.
land, worden verzonden. Het- .gevolg hier-!
'van is, dat de prijzen laag zijn. De «aanvoer
blijft dezelfde, omdat de producten niet
langer op de akkers kuunen blijven. Alles
ia hier op hooge prijzen gebaseerd de ar-
beidsloonen zijn zeer hoog, de huur- en
landprijzen zeer abnormaal. Er moet dan
ook van den toestand aan den Langendijk
worden gezegd, dat. hij zeer slecht is, waar
bij nog komt-, dat de- ivinterproducten zeer
weiuig beloven.
Naar Siberië.
De graanhandelaar, de heer J. F., wo
nende te Rotterdam, die zich voor zaken
te Odessa bevond, is naar wij vernemen,
door de Russen gevangen genomen en naar
Siberië gebracht. De heer F. is Oostenrij
ker van geboorte, vandaar de gevangenne
ming.
Oorlogswee.
Uit een der gemeenten van ons vader
land werd, naar de ,,Geld meedeelt, bij
het uitbreken van den Europeeschen oor
log ook een jonge man naar Duitschland
voor den dienst opgeroepen. Hij gevoelde
echter niet veel lust. aan dezen oproep ge
volg te gevenwas hier met een Xedur-
landsche vrouw getrouwdleefde gelukkig
en bekleedde een goede betrekking. De va
der, in Duitschland woonachtig, stelde alle
pogingen in het werk om zijn zoon te be
wegen tot vervulling van zijn dienstplich
ten. Maar niets baatte. Ten slotte drong de
vader nog eens telegrafisch bij zijn zoon
aan.
Hij deelde in dit telegram mede, dat zoo
zijn zoon niet overkwam, vader de schande
van .deze dienstweigering niet langer zou
kunnen dragen en zichzelf den kogel zou
geven. Toen is de zoon gezwicht-. ITij h ge
gaan, nam afscheid van geliefden hier, maar
helaas voor altijd Want eenige dagen
terug kwam het droeve bericht, dat de man
en vader gesneuveld was.
Do Fransehen en Engelschen gaan nog
vooruit. Weer is het front verplaatst. Voor
al liet- leger van den kroonprins is achter
uitgegaan. Bij Verdun is het voor de Fra«-
achen veel ruimer geworden.
Bovendien is de stad Rheims weer io
handen der Franschen, die er, blijkens da
mededeeling van de Fransche legatie t©
's-Gravcnhage, weer het hoofdkwartier van
een der legers hebben gevestigd.
Van Amiens is de uiterste rechtervleugel
der Duitschers teruggegaan nanr de lijn
Peronne—St-. Quentin.
Bij Rli ei nis hebben de Duitschers zicli teti
oosten der stad opgesteld. De troepen bij
Verdun zijn teruggetrokken op de lijn Va
rennesConsenvoyeOrnes en ook da
Duiteoho linkervleugel is teruggeweken en
ligt op een lijn van Estain, ©en plaats bo
ven Verdun, over Metz en Delme naar Cho-
teau Salins.
Bij de laatste strubbelingen zijn de bond-
geuooten er weer in geslaagd twaalf ka
nonnen eri een zeshonderd gevangenen t©
nemen
Dezo terugtocht zal van veel invloed zijn
geweest op de. proviandeering en do voor
ziening der troepen van munitie. En daar
mee was t. in het laatst niet meer geheel
in orde. De Franschen zullen dus wel ©en
begeerig oog slaan op de toevoerwegen.
Gebrek aan schietvoorraad moet een niet
onbelangrijke factor zijn geweest- voor da
Duitscho nedezlaag. In gevouden brieven
wordt geklaagd over den aanvoer. Zoo heb
ben zich tweeduizend Duitschers zich moe
ten overgeven, wijl ze zich niet konden ver
dedigen de mannen hadden geen Bcliieé-
voórraad.
Het- ontbreken van wapens en ammunitie
heeft, ook in Belgié den Duitschers parten
gespeeld. Het- lijkt wel of er op tegenslag
niét gerekend werd en bijna al het- gesehut
werd meegevoerd naar het zuiden. Da
Duitschers toouen zich overal moedig en
dapper, maar wanneer de strijders de mid
delen niet hebben, kunnen ze geen slag win
nen.
In Berlijn weet men nog niet- wat er ge
beurd is. Tenzij dan uit geruchten of door
hét zwijgen vau den generalen staf. Nog
steeds wordt- daar verzekerd, dab do bond
genoot-en geen overwinning behaalden. Wel
hadden ze eenige voordeeltjes, doch do
Duitschers nog meerdere. De opmarseh zou
voortduren, enz. Verder spreekt men
steeds van dén strijd op d© lijn Parijs^
Verdun. En dat, waar hun meest-vooruit
geschoven leger bp 140 k 150 kilometer van
do' Fransche' hoofdstad verwijderd is.
Keert de kans voor de Duit-sche wape
nen niet, dan moét de ontgoocheling ia
Duitsohland wel erg zijn. De „Vorwarta"
waarschuwt- reeds in verband mét het écheo
van Leinberg. D© Duitsche bladen spreken
van een taktischo manoeuvre en spreken iu
hun opschrift, zelfs nog van eeu groot-e Oos-
tenrijksche overwinning. Dat acht dit- blad
verkeerd. Het- vindt dat men maar ronduit
zeggen móét," dat dé Russen gelukkiger zijn
geweest dan de Oostenrijkers.
Over 'de gevechten in Galicië komen nog
steeds meer berichten binnen. Het- aantal
door de Russen gevangen genomen Oosten
rijkers zou zelfs 120,001.) man zijn. En overal
vindt mo nog kanonnen, die wegens gemis
van of onvoldoende bespanning in don steek
werden gelaten. Voor t-weo andere Ooa-
tenrijksch© legers zou 't er op bet oogeu-
blik eveneens slecht, uitzien ten gevolg© van
heb voortdringen der Russen, die met hun
hoofdmacht, na de bezetting van Grodek,
reeds op een dagmarsch van Przemysl zou
den staan en die zonder eenigen tegenstand
den benedenloop van de. San zijn overge
trokken. De- Russische minister van Oorlof
moet nu hebben verklaard, dat- men voor
loopig de Oostenrijkers wel met rust kan
laten, die zijn zoo ontredderd, dat alio
krachten tegen Duitschland kunnen worden
gericht.
Het is onbegrijpelijk, dat de Oostenrij
kers beweren, dat ze geen nederlaag leden,
want- ze zouden nog 327 kanonnen hebben
buitgemaakt Veel zullen er niet zijn, 4i©
hieraan geloof hechten.
:U.itOost-Bruisenis geen ander nieuwe
dan dat de Russen bijna dat geheel© ge
bied hebben ontruimd. Alleen in het noor
den zijn cr nog eenige, waar tegenover
slaat, dat er eeu aantal Duitschers in Rus
land zitten Bij al do gevechten tegou d©
Russen hebben dc tegenstanders veel gol©-
den van do -Russische artillerie, die- bijzon
der in orde zou zijn.
Ook de Serviërs gaau voorwaarts Zo
brengen maar steeds troepen over de 8av©
en moeten er over denken om 150,000 man
naar Budapest te zenden.
Nog een der laatste dagen heeft een
macht- van 90,000 Oostenrijkers getracht da
Drina over te steken. Het zou hun ••lijk
bekomen zijn, want tie poging mislukt© en
10,000 man gingen verloren.