DE EUROPEESCHE
OORLOG.
Vragsn en Antwoorden
FEUILLETON.
DIANA.
achter slot west. IJ. Te Naai on en te Leu
ven o.a. hv.i't uien dergelijk©' geiuvrkte 111
gtrangsel ikt© wa-pcDS gevonden. Men hoeft
daaruit zeer ton onrechte afgeleid., dat die
wapens de namen droegen van hen, voor wie
ze bestemd waren en niet die hunner eige
naren.
De rogcering teekent nogmaals met ver
ontwaardiging verzet aan togen de belache
lijke beschuldigingen van misdrijven, die
o. a. te Leuven, door Belgische vrouwen zou
den zijn begaan.
Ten slotte wordt door de Belgische lega
tie medegedeeld:
De Weencv bladen, en met name do „Ncue
Fivie Preseevan bog in Augustus heblr.'a
verhalen gepubliceerd over beweerde wreed
heden, die in België zouden begaan zijn
tegenover Duitsehe onderdanen.
Deze beweringen zijn van allen grond
ontbloot en de conMil-genera.il van de Yer-
ecnigde Staten te Antwerpcu. die belast is
met de bescherming der Duitsehe en 0»s-
tenrijk-Hongaarsche belangen, ontkent dat
rtrvvo bejegeningen a au onderdanen van die
landeu hebten plaats gehad of dat hun
eigendommen beschadigd zijn geworden, uit-
gezonderd dan het verbrijzelen van meubelen
in enkele kofi ebuizen. Dc bedrijvers van die
daden zijn dadelijk en streng gestraft ge
werden.
Terugkeer van vermoeide troepen.
Uit. een brief uit Luik aan het „Hbld."
lezen wij het een en ander over den toe
stand waarin de Duitsehe troepen verkeer
den, die van het front in Noord-Frankrijk
terugkeeren, vermoedelijk om wat op hun
verhaal te komen
Wat de Luikenaren liet meest vreesden,
een terugtocht der Duitsehe troepen, is
thans geschied. Doch onder de meest gun
stige omstandigheden. Vrijdag en Zaterdag
marcheerden onophoudelijk groote troepen-
massa's, die van Namen terugkwamen, dooi
Luik, waar zij overnachtten, naar Aken. Zij
hadden in twee dagen 60 K.M. afgelegd en
zagen er zeer vermoeid uit. De garde-divisie,
die wij Zaterdagavond Luik zagen doortrek
ken, zag er nog martiaal uit, maar toch
strompelden vele soldaten meer slapend
dan wakker in de gelederen mede, terwijl
zeer velen lagen boven op de wagens van
allerlei, soort bespannen met de zware Bel
gische paarden, die de Duitschers in Namen
gerequireerd hadden en waarop tevens ran
sels en verder „Gepack" geborgen waren.
Ook op de veldkeukens zaten of lagen sol
daten. Een paar militaire wielrijders, die
vooruit gereden waren en hun kameraden
zagen voorbijtrekken, deelden ons mede,
dat in Aken de treinen wachtten, om deze
troepen naar de Russische grens te bren
gen. Het leek ons toe, dat de manschappen,
om weer tegen vermoeiende marschen be
stand te zijn, een geheelen tijd rust wel noo-
dig hadden. Ook vele paarden droegen spo
ren van den veldtocht en verschillende be
spanningen hadden geleden. Wie voor en
kele weken de Duitsehe troepen België had
zien binnentrekken in hun geheel nieuwe
kleeding met hun schitterende équipemen
ten, kreeg den indruk,, dat. er reeds veel van
deze divisie moet- gevergd zijn. Tn Luik werd
verteld, dat ditmaal twee legerkorpsen naar
Duitschland terugkeerden, een aantal, dat
gezien den tijd, dien de doortocht duurde,
wel juist zal zijn.
Een Interview met den
Engclsclien Minister van Marine.
Een van de vertegenwoordigers der „Uni
ted Prees Association" heeft, zooals wij
reeds gemeld hebben, een onderhoud gehad
met V inston Churchill, eerste lord van de
admiraliteit. De correspondent deelt over
dat onderhoud nog het volgende mede:
„Op mijn vraag aan minister Churchill
naar de oorzaak van den oorlog, overhan
digde hij mij het bekende „Wit-boek", van
minister Grey's onderhandelingen, er aan
toevoegend: „Daar is onze rechtszaak en
het eenige, dat wij van het Amerikaa-nsche
vclk vragen is, dat zij het met ernst en on
partijdige aandacht bestudeeren."
„Daarop vroeg ik hem, wat de dieper
liggend© oorzaak was van den huidigen oor
log. Hij antwoordde, dat dc strijd begonnen
was en werd voortgezet door de Pruisische
militaire aristocratie, die aan him heerech-
zi -ht geen paal en perk kunnen stellen, die
wereld-overheerschers willen zijn, in één
woord, het is dc oude strijd van 100 jaar ge
leden tegen Napoleon. De groepeering der
machten is echtgr anders; de omstandighe
den zijn andere; maar de oorzaak is dezelfde.
ij zijn thans in botsing gekomen niet bet
Pruisische militarisme. Engeland heeft po
sitie genomen tegen deze steeds toenemen
de macht. Onze militaire strijdmacht is wel
licht klein, maar ze is goed en zal groeien.
Onze maritieme en finaneieele hulpbronnen
zijn zeer aanzienlijk.
„Ik stelde den minister vervolgens de
viaag of aan het einde van den strijd de be
wapening der naties zou verminderen. Dit
hangt geheel af van den uitslag, antwoordde
hij mij. Wanneer wij de overwinning behalen
en wanneer, als resultaat van de overwin
ning de kaart van Europa herzien is, zoover
als mogelijk, in overeenstemming met bet
nationaliteitsprincipe en met de wenschen
der volken, die in de verschillende bij den
et rijd betrokken streken wonen, dan kunnen
wij, wat de vermindering van de bewapening
betreft, de toekomst hoopvol inzien. Maar
indien Duitschland wint. dan zal het niet.
de overwinning van nistige, gematigde, hnn-
delselementen in Duitschland zijn, noch van
liet. Duitsehe volk in het algemeen met al
zijn deugden, maar de overwinning van het
Duitsehe militarisme.
„Ik kan niet begrijpen", vervolgde de mi
nister, waarom Duitschland niet tevreden is
met zijn machtigen vooruitgang sinds den
slag van Waterloo. Gedurende de laatste
halve eeuw is het 't centrum van Europa ge
weest, gevleid door velen, maar met respect
behandeld door allen. Geen enkel ander
land heeft zich in zulk een voorspoedige
ontwikkeling kunnen verheugen, maar met
dat alles is Duitschland niet tevreden ge
weest begeerig naar bewondering, zich niet
storend aan internationale wetten, doet het
ons verstaan, dat zijn triomphen in het ver
leden en zijn huidigen macht nog niets zijn
vergeleken met hetgeen, waarnaar zij in de
toekomst streeft."
Hoe 't in 1870 gegaan ie.
In den Franscü-JJuitechen oorlog van.
'70'71 werd in Pruisen op 15 Juli, in Beie
ren en Baden op 16 Juli, in W'urtenburg op
17 Juli gemobiliseerd, lie oorlogsverklaring,
door Frankrijk, dat op 15 Juli met zyn mo
bilisatie begonnen was, kwam den l&üen af.
Het belangrijke treffen bij Weissenburg
werd op <1 Aug. geleverd. Wórth volgde op
6 Aug. cn dienzelfden dag werden ook bij
Spichern de Franschen geslagen.
Dc belangrijke, voongezetce gevechten
bij xNietz vielen op 14, 16, en- 16 Augustus.
De slag bij öedan begon den lfcteii septem
ber en uen zden gaf iSapoieon lil zich over,
waarop spoedig de capitulatie van het leger
te Sedan volgde. Den 15deu stonden de
Duitschers voor Parijs. Dat was du» precies
twee maanden na den aanvang der mobili
satie.
Ofschoon het onvoorzichtig zou ziju om
met eenige stelligheid voorspellingen te
doen, sch.jnt bet toch wel of het voortdrin-
gen der Duitsehe troepen, althans van die
op den rechtervleugel, in sneller tempo ge
schied dan de oprukkende Duitsehe legers in
'70 konden ontwikkeleu. In ieder geval heb
ben de Duitschers nog de beschikking over 'n
maand, willen zij even spoedig na 't begin
der mobilisatie <2 Aug.) als in '70 voor Pa
lijs zijn.
ierbij zij aangeteekend dat voor zoo
ver thans bekend is een ramp van den
omvang van Sedan op het Fransch-Belgische
oorlogsterrein nog niet is voorgevallen. Het
kiezen van den weg door België heeft
tot dusver den Duitschers tijdwinst ge
bracht. En tijd is voor hen in den veldto ht
tegen Frankrijk van het grootste belang.
Het beleg van Parijs ging op 27 Decem
ber over in een beschieting. Den SSstcn
Januari capituleerde de stad.
Echter zijn noch de snelheid van den op-
m&rsch, noch de vermoedelijke duur van de
mogelijke belegering van Parijs vergelijk-
- men- die in '7071. De terreinhinder
nissen in België en NooTd-Frankrijk zijn
minder groot dan aan de Fransche noord
oost- en oostgrens. Bovendien zijn de mo
derne auto's en het nieuwste zware belege
ringsgeschut der Duitechers factoren, die
grooten invloed hebben op het tempo der
krijgsbedrijven.
Vraag: Waarop is mijn zuiver in
komen geschat, wanneer men mij in
bedrijfsbelasting aanslaat voor iló?
A n t w o o r d Indien u niel in de ver
mogensbelasting zijt aangeslagen, f 1400.
Vraag: Zijn bij een inkomen van
f20 en ceri huur van f4 per week de
volgende aanslagen juist, wanneer er
geen kinderen berieden rlc 18 jaar zijn.
PI. Dir. Bel. f31.07, Bedr.bel. f8 70 en
Pers. Bel. f 15.76?
A n t w o o r d Indien u te Leiden
woont is uw aanslag in de plaatselijke
direele belastingen, juist. Indien u in de
vermogensbelasting valt is uw aanslag
in de bedrijfsbelasting juist, anders "te
laag. De aanslag in de pers. "bel. is juist.
V raag: Zou u zoo goed willen zijn mij
eenig idee te geven van de draagwijdte
der modernste stukken geschut!
Antwoord' De draagwijdte, van het
moderne geschut is zeer uiieenloupend.
Ons veldgeschut 6 tot 8 K.M Het nieuw
ste ruim 8 K.M. Over het allernieuwste
groote geschut, van Duitschland, waarmee
de forten om Luik en Namen zijn ver
woest, zijn nog niets andera dan fantas
tische geruchten bekend.
Vraag: Wij zijn met zijn vieren broers,
één heeft slechts gediend, de anderen zijn
vrijgeloot. Met het oog op den' nood van
ons vaderland hebben wij afgesproken bij
den eersten vijandelijken inval naar da
plaats des gerechts te gaan en ons te stel
len onder commando der officieren om t©
vechten voor onze vrijheid. Daar wij eigen
zaken hebben, kunnen wij ons niet aanslui
ten bij Landstorm of vrijwilligercorps, loo-
pen behoeven wij niet meer fc© leeren en
sedert den Zuid-Afrikaanschen oorlog heb
ben wij ons zooveel mogelijk met de wape
nen geoefend. Als wij ons nu regelen naar
de bevelen der militaire overheid, kunnen
wij dan in het leger dienen 1
Antwoord: Personen, niet op mili
taire wijze geoefend en niet te voren bij
eenig onderdeel behoorend en in uniforn
gekleed, worden niet beschouwd als mili
tairen, én mogen dus geen wapenen voeren.
Bij overtreding hiervan worden zij gefusil
leerd.
Zij zijn uiterst onbruikbaar en den garft*
gelden militairen troep tot grooten l*#fc
Geen enkele commandant zal hen aan ne
men. Wanneer de vaderlandsliefde niet so+i
ver strekt, dat men zioh te voren opoffe>rfji«
gen getroost voor de oefeningen, i» dfift
voor het vaderland van geen waarde. Al
leen schieten is niet voldoende, dat hoeft
de Boerenoorlog bewezen.
Vraag: Hoeveel militairen kan Neder
land in tijd van oorlog opbrengen 1
Antwoord: We kunnen hierop thasa
geen antwoord geven.
V raag: Mijn inkomen is 20 gld. pw
week en ben aangeslagen in de P. D. B.
op 1100 gld. Hoeveel moet ik nu betalen I
Ik betaal wekelijks f 1.50 voor levensver
zekering voor den oudon dag, wordt dit er
ook afgetrokken en hoeveel Bedrijfsbelas
ting moet ik nu betalen? Vo-rige jaren*
was dit f 5.50 en nu zoomaar ineens f 7.80.
Is dit. goed Do heeron weten er wel raad
meo.
Antwoord: Aan plaatselijke directe
belastingen f 31.07. Aan bedrijfsbelasting
f 6.90.
Deze bedragen zijn berekend naar bet
loon. Heeft men buiten het vaafce loon nog
andere inkomsten of voorrechten dan wordt
voor een en ander hertzij het bedrag of de
geldswaarde daarvan bij het vasto loon
getrokken.
Vraag: Ik ben aangeslagen in de be
drijfsbelasting voor f 28.80. Op hoeveel
wordt mijn inkomen berekend
Antwoord: Indien u niet in de vermo
gensbelasting zijt'aangeslagen op f2000. Tn-
dien u in de vermogensbelasting zijt aange
slagen op f 1550 k f 1600.
V raag: Wanneer en op welk uur is de
Duitsehe Consul te 's-Gravenhage te spre
ken 1
Antwoord: Yan tien tot twaalf uren.
Traag: Is een gasmotor van vier P.K.
verplicht voorzien te zijn van een automa
tisch verstelbaren veiligheidzwengel 1
Antwoord: Volgens de tegenwoordige
veiligheidswet is dat noodig.
Verhaal van een IJmuider Vissclier
over het in den grond boren
van Engelsche Trawlers.
In 't kort hebben we gisteren het onder
houd weergegeven van onzen correspondent
to IJmuidcn met e?n IJmuider visseherman,
die tijdens de staking in het stoomvisscherij-
btdrijf te IJmuidcn, in het najaar van 1913,
als inatrooe was gaan varen op Engelsche
stoomtrawlers en Dinsdag j.l. na een gevan
genschap in Duitschland te IJmuidcn ie terug
gekeerd. Thans komen we hierop nog even
nader terug. Van der Leek, voer sedert 10
maanden van Grimsby uit als matroos op En
gelsche stoomtrawlers en vertrok voor een
tweede reis-den 2-lsten Augustus van Grims
by ter visscherij. Aan boord bevonden zich
bovendien 7 Enge-lschen, waaronder één ge
naturaliseerde Duitecher en één Zweed.
Toen .men den dag daarna. Dinsdag 25
Augustus, te ongeveer 7 uur 's avonds, op
•ongeveer 10 mijl uit den wal van AVhitby,
mot nog 4 andere Engelsche trawlers vis-
schende wae, werden ze overvallen door em
Duitsehe oorlogsflotille. Een der torpedoboo
ten de „V 155", kwam langs zij van de
„Valiant" ^n gelastte de bemanning op do
torpedoboot over te gaan, waarbij enkele
minuten gegeven werden om kleoren en kooi-
go. d in te pakken. Nauwelijks was de traw Ier
wil aten, of met een paar schoten werd de
„Valiant" in den grond geboord Onze zegs
man, die zijn schip zag zinken, vond aan
boord' van de Duitsehe torpedoboot de -equi
pages van nog twee in den grond geschoten
Eiïgclftch© trawlers: zij werden direct daarop
28 man sterk, waaronder nog 1 IJslander
en 1 Noorman door de torpedoboot over
gezet op den Dnitschen kruiser „Stuttgart",
een der beide groote Duitsehe kruisers der
flctille. Aan boord daarvan, waar ze in het
roerender werden gestopt, vonden ze de be
manning van den Engelschen trawler .Hideo
G Y 314". aan wie men den tijd niet ge-
latcn had ©enige kleeding mede te nemen
en weikei' trawler ook in den grond geboord
WIlS.
Van de vier trawlers, die in de nabijheid
van de „Valiant" vischben en die ook alle tot
zinken gebracht waren, werden de beman
ningen aan boord van den anderen kruiser
gebracht, zooals later bleek.
In ruim oen uur tijd was dit. drama ter
zee afgespeeld. Onze zegsman bemerkte dat
met groote vaart in Oostelijke richting werd
gestoomd.
Donderdag, tegen hot middaguur, werden
de gevangenen <ler beid© kruisers to Wil-
hclmshaven aan den wal gezet exi onder
militaire bewaking eerst, naar een kazerne
en daarna naar een gevangenis vervoerd.
Dc voeding en de ligging aan boord van den
kruiser „Stuttgart" waren slecht, geweest.
Hqt voedsel bestond uit koffie met zuur
brood en soep cn geslapen, moest worden op
planken.
Van Donderdagmiddag 4 uur tot Zaterdag
avond 6 uur werden onze zegsman en zijn
medegevangenen opgesloten in ©ellen, waar
ze met drie man in één col moesten ver
blijven.
Toen werden zij; die geen Engelschen wa
ren, vrijgelaten en met ©cn vrij biljet naar
Bremen gezonden, waar ze des avonds laat
aankwamen. Na den nacht op een brits in
een politiebureau doorgebracht te hebben, be
gaven onze verteller en nog oen Hollander,
©tn Amsterdammer, dien hij in d© gevan
genis to Wdlhelmshaven ontmoet had en die
ook afkomstig was van oen in den grond ge
schoten Engelschen trawler, de „Seti G Y
72zich naar den Hüllandschen consul te
Bremen, door wiens tussehenkomst zij, na
dat ze ieder een halve mark drinkgeld ge
kregen hadden, vrij bil jetten bekwamen, een
naar Builde op de Duitsehe grens en een van
Nieuweschans naar Amsterdam. Welwillend©
'Vcrlitden hebben hen van Bund© naar
fieuweschans gereden; van Bunde tot den
|rens door Duitsehe, van üen grens tot Nieu-
"fccschans door Hollandsdie vrachtrijders. Na
tien Dacht in het station op stroo te hebben
doorgebracht, konden ze Maandagavond per
Staatsspoor Amsterdam bereiken en onze
zegsman, d^e nog door tusschenkomst van
83)
Ik kan u slechts den raad geven.
mejuffrouw, zelve zoo spoedig mo
gelijk naar Rillingen te vertrekken en
daar alles juist zoo mee te deelen als gij
dat aan mij hebt gedaan. Al twijfel ik er
ook nu niet meer aan, dat de zaak opge
helderd zal worden, zoo zoudt gij toch door
uw bekentenis die opheldering aanmerke
lijk kunnen verhaasten, ©n bereiken, dat
de dokter eer in vrijheid wordt gesteld.
Gij zult u kunnen voorstellen, hoe het
hem te moede moet zijn als hij onschuldig
is. Reeds over een uur zal hij naar den
trein worden gebracht ©n ik zal er voor
zorgen, dat hij in de gegeven omstandig
heden, zooveel mogelijk met égard® wordt
behandeld."
Hanna Degen stond op. Op haar gelaat
was eenige teleurstelling te lezen. „Ach",
zei de zij zuchtend, „ik wil wel gaarne daar
heen reizen, maar dan moet ik alles nog
eens vertellen".
„Het moet, mejuffrouw, het moet".
Hanna Degen was verstandig genoeg om
in te zien, dat hij gelijk had. Zij stak hem
haar sierlijke, kleine hand toe. „Ik dank u
van ganscher harte."
De oude heer glimlachte vroolijk. „Wel
daarvoor bestaat geen reden. Ik wenech u
alle succes toef"
Eenige o ogenblikken, later had Hanna
Degen het politiebureau verlaten.
de Amstcrdnrasoh© politic den nacht in Am
sterdam heeft doorgebracht, kwam Dinsdag
middag uitgeput bij zijn familie te IJmui
dcn aan. Van medegevangen Engelsche vis-
Eoberlicdcn had hij nog vernomen, dat in
die 2 dagen, den 24sten en 25sien Augustus,
door genoemde Duitsehe flotille in totaal
9 stoomtrawlers uit Grimsby en 6 uit Boe-
ton in den grond, geboord waren, nadat de
bemanningen gevangen genomen waren. De
Engelsche zeelieden waren ei* zeker van, dat
de Duitschers mijnen hadden geworpen, langs
de Engelsche kust van Blyth tot W ithernaea.
Een Zeppelin boven Antwerpen.
De Antw crpsehë correspondent van het
„Hbld." seint over den laatsten Zeppelin-
aanval
„De Zeppelin, die andermaal Antwerpen
aanviel, kwam te half vier uit Oostelijke
richting. Gerucht van motoren werd niet
vernomen, hetzij dat het luchtschip te hoog
was, hetzij dat de motoren stilgelegd wa
ren. Volgens ooggetuigen voer de vliegma
chine met volle vaart. Ditmaal werden ge«n
bommen uitgeworpen zooals dc eerste maal,
wel werden handgranaten, die een minder
schrikkelijke uitwerking hadden, dadelijk
in groote hoeveelheid kort na elkander ge
smeten, zoodat over 500 meters wel 10 om
laag kwamen. Drie granaten kwamen te
recht in een weide en bleven zonder uit
werking. Zij sloegen echter gaten van 1 M.
diep bij 3 M. doorsnee een andere viel op
een diamantslijperij, die totaal verwoest
werd, weer andere vielen op een woning
door het dak tot op de tweede verdieping.
De bewoners daarvan waren niet thuis, en
zijn daardoor het gevaar ontsnapt. Vier
andere bewoners echter van de tweede ver
dieping werden licht gekwetst. De zesde
bom vernielde eveneens een woonhuis. Drie
andere bommen kwamen terecht op ter
reinen, waar geen schade kon aangericht
worden. Een nader onderzoek heeft uitge
wezen, dat de,granaten een dubbel omhulsel
hadden, samengevoegd rnet klinknagels. Het
binnenste wae gevuld met spijkers en bou
ten. Men weet niet in welke richting het
luchtschip verdween, ook niet of het ge
raakt. wérd door schoten. Sommigen bewe
ren het te hebben zien overhellen. In ieder
geval was de opschudding onder dc bevol
king groot. Yele bewoners vluchtten, nau
welijks gekleed, naar de kelders. Burger
wachten openden aanhoudend geweervuur."
Uit Baarle Nassau wordt gemeld, dat een
groot aantal Antwerpenaren nog zeeT ont
daan over het herhaald bombardement van
de stad door de Zeppelin daar aankwamen.
De bommen vielen zoo zwaar neer, dat
zware stoelen in de nabijzijnde huizen om
vielen. Eenige groote gebouwen zijn weder
om getroffen. Voornamelijk is er echter
schade te constateeren in de buurten bij de-
Steenenbrug en den Groenhoek vooral na 't
vertrek der Belgische Koningin uit Antwer
pen zijn vele gezinnen vertrokken. Men ge
looft algemeen, dat de Koningin niet zal
tcrugkeeren. (Een telegram meldde inmid
dels, dat de Koningin reeds teruggekeerd
was). Het hoofddoel van de Zeppelin was de
vernietiging van de kazerne bij Derne. Tal
van kostbaarheden uit de musea en het ko
ninklijk paleis worden naar Engeland over
gebracht. De Duitschers schijnen zich in de
richting Termonde te bewegen. Mechelen is
weer gedurende DA uur beschoten. 20 Bom
men vielen op het hospitaal. Do verpleeg
den moesten in dc kelders "worden gebracht.
Yele huizen staan in brand.
Een verklaring van de
Belgische Legatie.
De Belgische legatie te 's-Gravenhage
deelt mede:
In antwoord op mededeelingcn uit Duit
sehe bron, verklaart d© Belgische regeering
nogmaals, dat het niet- waar is, dat uitdee-
lingen van wapens of schietvoorraad aan
do burgerlijke bevolking van Belgie hebben
plaats gehad.
A an den beginne af aan heeft de reg-ee-
ling integendeel door middel van procla-
teiaiies en allo andere middelen de inwo
ners .gewaarschuwd, dat de verdediging van
het land uitsluitend moest overgelaten wor
den aan de gewapende macht.
Daarenboven zijn sedert d© eerste dagen
van Augustus d© wapens aan alle burgers,
zcowel in de steden als op het platteland,
afgenomen. Die wapens, meercnd^ls jacht
wapens, zijn alle gemerkt geworden met den
naam van hun eigenaar en in dc 6teden
X.
Cel No. 17 was een vertrek van vijf meter
l-;ngte en twee en ©en hal ven meier breedte,
met witgekalkt© muren en een enkel klein
raampje, hoog boven in den muur, hetwelk
aan den buitenkant van tralies was voorzien.
Een verloren zonnestraal drong door de
nauw© opening ©n verspreidde in het arm
zalig vertrek een treurig schemerlicht. Tegen
een der lango zijden van de eed zag men een
zonderling toestel staan een ijzeren ledikant,
dat overdag dichtgeklapt en tegen den muur
g^echoven werd. Voor het overige bestond
de geheelo inventaris uit een houten tafeltje,
«en voetenbankje en een groote, aarden water
kruik. Op de tafel l^g een opengeslagen boek,
met verscheurde, beduimelde bladeren.
Men zou de oei op den eersten blik voor
Leg hebben kunnen houden. Wanneer liet
oog echter aan het schemerduister gewend
wae geraakt, ontdekte liet in den hoek iete
c-ntestemds, iete ronds en gebogens, dat ten
slotte de gestalte van een niet zeer groot,
zwaarlijvig nienech bleek te zijn.
Dat onbestemds iets was dc preventieve
gevangen©, apotheker Hans Bertram.
Hij leefde nog altijd tot zijn eigen groote
verbazing. Hij had niet gedacht, dat racn
zoo lang het waren nu toch reeds vijf
dagen! bij dien schralen gevangeniskoet
hvt leven kon houden. Hij was zeer neer
slachtig; maar kwam tot de eigenaardige
ontdekking, dat men ten slotte aan alles
gewend raakt en dat hij zich nu reeds
iets behaaglijker voelde dan den eersten
en tweeden dag van zijn gevangenneming.
Wanneer hij ruaar niet zoo in angst en zorg
omtrent Gertrude had verkeerd 1 Dat drukte
hom zoo. Dan zou hij het nog wel eenige
dagen hebben uitgehouden, want het be
wustzijn van zijn onschuld, welke onge
twijfeld spoedig aan het licht- moest komen,
zette hem over veel heen. Hij vond zich-
zelven in zekeren zin een martelaar en ge
noot van zijn martelaarschap.
Hij hoorde nu ver weg in den anderen
vleugel van het gebouw iemand de steenen
trap opgaan. Men kon in dit stille huis het
minst© geluid vernemen. De voetstappen
kwamen nader en weerklonken nu in de
hol klinkende gang. waarmee een zacht
gerammel gepaard ging. Aha, dc gevangen
bewaarder! Hij was alleen; bijgevolg haalde
hij iemand. Of er word een gevangene vrij
gelaten of men haalde er oen om verhoord
to worden. Hans Bertram was evengoed op
do hoogte als een ervaren, oude tuchthuis
boef.
Dit all©6 werd dan ook dagelijks her
haald. En telkenmale was het van belang,
waai heen d© schre-den zich richtten. Luister!
Ditmaal kwam het geluid steeds dichter bij;
ditmaal gold het hemzelf. Reeds werd de
sleutel in het slot gestoken-
Het dikke mannetje sprong op als kwik
zilver en blijde ontroering 6to»d op zijn
martelaarsgezicht te lezen. „Ik word zeker
vrijgelaten, alles is opgehelderd 1" berede
neerde hij. Hij trok reeds zijn verkreukelde
jas terecht en streek zijn broek glad. Hij
moest er toch netjes uitzien, als hij op straat
en onder fatsoenlijk© menschen kwam!
Do deur ging open en het norsche gezicht
van Matthias kwam te voorschijn. „Gij
moet een verhoor ondergaan," zeid© hjj.
Bitter teleurgesteld en bijna ©ngeloovig
staarde Bertram hem aan. „Moet ik reeds
weer een verhoor ondergaan Men heeft mij
pas gisteren verhoord. Ik weet niets nieuws
meo t© deelen." D© klein© man was gebelgd.
„Wat ia dat eeai gezeurI Ik ga niet mie©."
D© gevangenbewaarder wierp volgens go-
woont© een onderzoekenden blik in de cel
of alle® in orde was. „Wees niet zoo dwaas,
mijnheer Bertram. Als u niet goedschiks
gaat, dan zullen wij u wel dwingen. Gij
moet mee. Haast u, de rechter van instructie
wacht op u
Bertram bromd© iets onverstaanbaars, dat
,zeker geen compliment voor het gerecht be-
tcekendc, waarna hij gedwee zijji armzalige
ver blijf plaats verliet en met gebogen hoofd
en hangend© armen voor den bewaker uit
de lang© gang doorliep.
Het verhoor duurde slechts kort.
„Gij blijft bij uw verklaringen? Goedl
Breng den beschuldigde weer weg, maaT houd
hem in d© buurt-, ik heb hem waarschijnlijk
straks nog eenmaal noodig. Nu moet d©
beschuldigde Steiner voorgebracht worden."
Niets op het gelaat van den rechter, die
zichzelf geheel in bedwang had, verried wat
hij dacht.
Bertram keek verrast op. „Dus hij ookl"
dacht hij. „Steiner is hier ook reeds 1"
Dat denkbeeld verschaft© hem tot zekere
hoogt© troost©en troost, welke aan leed
vermaak grensde. Bovendien moest nu immers
alles binnenkort opgehelderd wordien.
Hij zou nog gaarne wat- gedraald hebben,
om zijn vriend te zien; maar een veel bet ec-
kenende ruk aan zijn linkermouw bracht
hem onzacht in herinnering, dat hij een ge
vangen© was.
Hij wtfs ternauwernood door de tweede
deur weggeleid, of wederom weerklonken
in de gang d© voetstappen van verscheidene
mannen. Het was dokter Steiner, "die door
een gendarm© werd binnengeleid.
Hij was bloek en holoogig, doch trad met
trotech opgeheven, hoofd binnen. Onderzoe
kend ontmoetten de blikken der beide man
nen elkaar; die van den rechter en van den
gevangene. Steiner doorstond vastberaden dien
blikdo rechter, iemand van ongeveer veer
tig jaar. mot een bleek gelaat, koele, troteeke
c-ogen en een pikzwarten knevel, vertrok
geen spier.
„Wil u hiesr op dezen stoel plaats nemen ?"-
zci-.te hij koe).
Steiner voldeed aan dat verzoek en terwijl
de rechter nog zacht een paar woorden met
den gendarme wisselde, had hij gelegenheid
zijn omgeving op t© nemen.
De kanselarij van den rechter van in
struct io bestend uit een hoog, gewelfd ver
trek, dat er ongezellig en nuchter uitzag
met zijn groot© ramen zonder gordijnen en.
zijn kal© muren met hun licht, verkleurd
behangsel. Een groote, bonte kaart hing op
den oenen muur, terwijl een aktenkost met'
tallooz© vakken bijna den gebeden wand
daar tegenover innam. Bij het tweede»
raam stond ©en eenvoudige lessenaar, waar
van het blad door jarenlang gebruik gehéél
glimmend wa« geworden. Tallooze inkt
vlekken gaven daaraan een eigenaardig, mo-
zaiekachtig voorkomen. Vóór dien lessenaar
stond een mager mannetje met ©en grooten
bril, dat af en to© werktuiglijk zijn P©»
in den inktkoker doopte. Het was de klerk, dié
ongeduldig wachtte op hetgeen hem zou
gedicteerd worden.
D© schrijftafel van den rechter stond bjg
het eerst© raam en was het ecoig© meubel
stuk in hét groot© vertrek, dat «caiigszi^i
op elegantie aanspraak kon maken. Nu fat
schouwde Steiner den rechter zelf. Hij kénqé
hem niet-; hij bekleedde zijn békreklring t<j
Kiliingen Bekeer nog piet- lang.
(Wordt vervolgd).
