Nederland en de Oorlog. i]jö. 16706 ©onderdag 13 Augustus. A°. 1914. @eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Offieieele Kennisgeving. Agenda van de weekj De Landstorm moet zich gereed houden. Een raad geving voor non-combattanten. Ter kaimeering voor Bollenkweekers. IN ONZE STAD. Onze Neutraliteit. LEIBSCH DA&BLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN Vod 1—6 regels ƒ1.06. Iedere regel meer /'0,171. Srootere letters naar plaatsruimte. - Kleine adrertentiën van 30 woorden 40 Oenta contant j elk tiental woorden meer 10 Oents.-Voor het incasseeren wordt/'0.05 berekend. PRIJS DEZEIt COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijo per week. B 0.10. Franc© per post1.65. PRIJSOPDRIJVING VAN LEVENSMIDDELEN. De Burgemeester van Leiden brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de navol gende winkeliers VAN ROOYEN, Hartesteeg 5, DE JONGH, Nieuwe Rijn 85, HOUPS, Prinsenstraat 68, ZEEGERS, Verlengde Sopbiastr. 24, Wed. KOOREMAN, Oranjestraat 17, MOLENAAR, Lusthoflaan 19, SMIT, Heerensingel 27a, BRANDS, Os- en Paardelaan 0, DE JONG, - 21, HANSELAAR, Medusastraat 7, Wed. TURENHOUT, Decimastr. 34, DE WILDE, Lage Rijndijk 8, "VAN VOORBERGEN, Zijlsingel 21, SMIT, 57, VAN DER STEEN, Levendaal 16"7.. HANSELAAR, 163, ULJEE, Rijnstraat 18, MONTAONE, Kraaierstraat 21, hedenmorgen nog niet hadden voldaan jjau het verzoek, dat hij op voorstel van !b Lands Regeering, in het algemeen be lang, aan de winkeliers heeft gedaan, om de prijzen hunner waren op van den open haren weg af duidelijk zichtbare wijze aan te kondigen. De Burgemeester voornoemd, N. O. DE GIJSELAAR. Leiden, 13 Augustus 1914. Ontvlucht 1 PUBLICATIE. De zorgvolle tijdsomstandigheden nopen mij een ernstig woord te richten tot Lei den's burgerij. Wij moeten de tijden niet moeilijker ma ken dan zij zijn. Ten deele geschiedt dit ook door Leid- 8che burgers. Sommigen weigeren betalingen, welke zij in staat zijn te doen. Door zulk verkeerd inzicht, waaruit zij zei ven niet eens voordeel trekken, schep pen zij onnoodige moeilijkheden, waardoor anderen, doch als gevolg ook weer zij zei ven, getroffen worden. Zelfs mannen, met geregeld uitbetaald wordende vaste loonen en tractementen Schijnen in den waan te zijn, hun gewone betalingen te kunnen opschorten. Dat is een zwaar plichtsverzuim jegens 'de maatschappij. Maar ik vlei mij met de hoop, dat slechts misverstand het euvel deed geboren wor den. Hebben niet sommigen de circulaire van Z. E. den Minister van Justitie op dit stuk aldus misverstaan, dat zij daarin aanlei ding hebben gezien hun betalingen maar achterwege te laten? Dat bedoelt die circulaire in het geheel niet. Die circulaire ziet slechts op geval len, waarin do onmogelijkheid tot voldoen aan zijn verplichtingen door con schulde naar alleen of hoofdzakelijk moet worden toegeschreven aan de buitengewone tijds omstandigheden. In alle andere gevallen kunnen de gewone wettelijke bepalingen terstond toepassing vinden. Ieder weldenkend burger, die niet door genoemde onmogelijkheid getroffen is, be hoort nog stipter dan anders te betalen, .Wat hij schuldig is. Bij eenig nadenken zal een ieder tot het inzicht komen, dat anders de zaken tot ons aller nadeel 6paak moeten loopen. In vol vertrouwen doe ik dan pok een beroep op Leiden's burgerij, dat ieder voor zich zal weten zijn plicht te doen. De Burgemeester van Leiden, N. O. DE GIJSELAAR Leiden, 13 Augustus 1914. LEIDEN, 13 AUGUSTUS. Geen Kinderfeest. In overleg met B. en W. besloot de Com missie voor de regeling van heb kinderfeest bp 31 Aug. in haar gisteravond gehouden Vergadering genoemd feest niet te doem door gaan. Hod en geraakte een vijfjarig meisje in de Ui torsiegracht te water. Het kind zoit zeer Waarschijnlijk verdronken zijn, want er was biets meer van te zien, had zich J. de iQ-raaf niet te water begeven en het kind op hot droge gebracht. Vanmorgen Ariel ook een vierjarige knaap in het Levendaal. Een agetn van politie Bprong in het water en het mocht hem go- lukken, den reeds zinkenden jongen te tod den. Oogen8chijnlijk had deze goon letsel hekomen. Ho ■„Sts.-Ort." bevat de statuten van de Loidsdie gymnastiek- en schermvereSeniging ^Hercules," alhier, en van don Ned. R.-K. iBond van Bakkers, Cacao-, Chocolade- en Suikerbewerkers, ard. Leiden, onder patro fe4a<t van. St. Hubert, alhier _i Gisteravond bood het weiland aan den driesprong nabij den Morsohweg een eigen aardig schouwspel. Uit het Rijksopvoedings gesticht aan de Gevangenlaan waren twee nieuwelingen ontvlucht; twee, die niet voor een kleintje vervaard waren en die van half- aoht tot ovor negenen een opschudding hebben teweeg gebracht van je welste. No# geen veertien dagen waren zij in hun nieuw pension, dat blijkbaar weinig aan trekkelijkheid voor de hoeren had. Althans do een had zioh in de smederij een mes weten te fabriceeren en de ander, die het sohoenmakersvak beoefend©, had ook aan een mes weten te komen en daarmede gewapend, hebben ze na het beeindigen van den werk tijd het hazenpad gekozen. Als gewoonlijk hebben de vluchtelingen uit dit opvoedingsgesticht weinig kans niet aanstonds weer gepakt te worden. De Haag- echo Schouw is snel gewaarschuwd en de weg naar Den Haag is hun versperd. Ook ditmaal werd hun ontvluchting spoedig be kend ©n werden zij achtervolgd. Al gauw werden zij in het nauw gedreven op een stuk weiland, aan de beide kaarten door een sloot omgeven, waar zij gedurende anderhalf uur hun stelling hebben verdedigd, ten minste al Idien tijd hebben de twee jongemannen, die begonnen te zien, dat hun kans om in Rotterdam en Loosduinen weer thuis te ko- mën. verkeken was. woeste dreigementen uit gevloekt tegen ieder, die het ook maar waag de naderbij te komen. ,,Aaji riemen zal ik je snijden, als ik je in mijn handen krijg," zoo ging het. Hot Werd allengs een heele vertoon ing. Wielrijders, die voorbij kwamen, volgden met spanning de verrichtingen van diegenen, die trachtten de beide woestelingen te bemach tigen. De directeur van het gesticht met een politiehond,- oppassers, politie van Oegst- geest, twee Leidsche zonen van den Hei ligen Hermandad,- en een paar boe ren uit don omtrek onderhandelden druk over de wijze, lioe den vijand te verslaan. Er moest een revolver gehaald worden, want geschoten zou er toch wel moeten wor den, daar was mén het over eens. Wie zou moeien schieten was nog een tweede kwestie. Nu eens waagde eenig© boeren hot, gewa pend m:et 'n stok, de twee wilden te naderen, maar de woeste houding van de in het nauw gejaagden deed hen terugdeinzen. Toen ton slotte de duisternis begon te vallen en men van den straatweg niet zoo heel duidelijk alle gestalten kon ondersoliei- den4 Werden toch de schoten uit de revolver gehoord. Daarvoor zijn ze zieker teruggewe ken, want ai spoedig kwiaim men nu met dö onruststokers ontwapend langs den straat weg huiswaarts.. Vermoedelijk zullen de beide kerels van daag wel geen mesjes slijpen in de werk plaatsen. 'Aan den Raad dezer gemeente is oen adres met Memorie van Toelichting gericht door het bestuur van een Comité gevormd uit don Leidschen Bes tuur dersbon d en dé afd. Leiden der S.-D. A.-P., waarin het de aandacht vestigt op de buitengewone omstan digheden, waarin de vakvereenigingen zich door den huidigen oorlogstoestand ten op zichte van d© zorg voor de werklooze leden zien geplaatst, en waardoor de uitkeering van werkloozensteun een onmogelijkheid wordtwaarin het de mjeening uitspreekt, dat het volkomen op den weg der gemeente ligt,- de vakvereenigingen bij te staan, ten eind© deze in staat, te stellen aan haar verplich tingen te voldoen; waarom' den Raad ver zocht wordt dé vakvereenigingen, welke in normale omstandigheden haar leden een werk- 1 cozen uitkeering waarborgen, door het geven van een subsidie per werkloos lid. in de gelegenheid te stellen haar verplichtingen na te komen om dezen moeilijken tijd door te komen. Het bestuur, verzoekt, om, mocht de Raad onverhoopt, het verzoek niet inwilligen, hij dan toch in ieder geval de werkloozen-uitkee- ringan van de bij het. Gemeentelijk [Wcrk- loozonfondg aangesloten vexeenigingén voor rekening der gemeente zal doen komien. Bij beschikkingen van den Minister van Binnenlandeche Zaken is, m.et ingang van 1 September 1914, aan den heer A. C. A.: Rademiaker, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als assistent, voor de physiologic aan do universiteit alhieris, met ingang Van 16 Augustus 1914, aan den héér A. J. F. Ouden al, op zijn verzoek, eervol ontslag vterleend als assistent voor de pathologie aan de universiteit alhier. Moj. J. C. Hoff, alhier, is in Den Haag geslaagd voor het examen Fransoh L. O. Niet de heer M. G. M. H. Bussemaker is in Den Haag geslaagd, voor het exatnen Hoogduitsoh M. O., maag mej. M. H. Bus- eemakér, alhier, en wel Voor akte A. Zaterdag, Zondag, Bloacope Vartóté Theater Stationsweg. 8 uur. De Landstorm. Hedenmorgen is hier ter stede een kennisgeving van den volgenden inhoud aangeplakt De Burgemeester der Gemeente Leiden brengt hierbij ter algemeciie kennis, dat door Hare Majesteit de Koningin machti ging is verleend 0111 tot den LANDSTORM behoorende dienstplichtigen tot werkelijken dienst te doen oproepen. De aandacht wordt tevens in het bij zonder gevestigd op het volgende lo. De tot den landstorm behoorende dienstplichtigen moeten zich gereel houden tot opkomst voor den werke- lijken dienst op de eerste oproeping. 2o. De tot den landstorm behoorende dienstplichtige, die tot den werkelij ken dienst wordt opgeroepen, doch niet aan de oproeping voldoet, stelt er zich aan bloot, als deserteur te wor den behandeld. 3o. De tot den landstorm behoorende dienstplichtige, die in het Duitscke Rijk of in het Koninkrijk Belgic ge vestigd is of zich daar tijdelijk op houdt, en niet behoort tot degenen, die niet of voorloopig niet in werke lijken dienst behoeven te komen, moet naar Nederland terugkeeren en zich melden bij den Burgemeester der Ge meente, waar hij voor den landstorm staat ingeschreven. 4o. De tot den landstorm behoorende dienstplichtige, die door ziekte bui ten staat is aan de bij 3o. vermelde verplichting te voldoen, moet hiervan kennis geven aan den in dat punt be doelden Burgemeester, onder over legging van een desbetreffende, be hoorlijk gelegaliseerde, geneeskundi ge verklaring, afgegeven door twee personen, bevoegd tot de uitoefening van de geneeskunde in het Rijk, waar hij gevestigd is of zich tijdelijk op houdt. 5o. Personen, die niet behooren tot de militie, de landweer of den landstorm, noch wegens uit anderen hoofde op hen rustende verplichting reeds tot dienst bij de zee- of de landmacht kun nen worden geroepen, kunnen onge acht hun leeftijd worden toegelaten tot eene vrijwillige verbintenis bij den landstorm, voor zooveel zij voor de -door hen te vervullen diensten ook lichamelijk geschikt .worden geoor deeld en hunne aanneming in het be lang der landsverdediging wenschelijk is te achten. De minderjarige moet een behoorlijk gelegaliseerd bewijs van toestemming overleggend, afge geven door hen of haar, die de ouder lijke macht of de voogdij uitoefent. De landstorm" is een groot woord en men zou zeggen, dat daarmede de laatste mannelijke Nederlander wordt opgeroe pen. Dit is echter niet zoo; wordt de land storm opgeroepen, dan zal in Leiden bijv. een 200-tal personen moeten opkomen. Uitvoeringen voor Militairen. De Commissie voor de Volksbijeenkomsten heeft besloten tweemaal per week, en wel 'e Maandags en 's Vrijdags, avonden in den trant der winterbijemkömsten te organise ren voor het garnizoen. Daar de Stadszaal niet verkrijgbaar is, worden de bijeenkomsten gehouden in hét Volkshuis, den Schouwburg, de Graanbeura én het Nutsgebouw. De eigenaars van deze inriohtingen betoonden allen groote welwil lendheid in het tcr-beschik king\stellen daar van. Morgen, 14 Augustus, des avonds te acht iiïen,- treedt in het Volkshuis op de Tziganen- kapel ;,The Blue Band", in de Graanbeura feal luitenant Fabius (ho ogs t w a ars oh ijnl ijk) «preker over Albanië, prof. dr. P. J. Blok behandelt in het Nutsgebouw ©en historisch onderwerp Nederland en België". In den Schouwburg geven de heeren J. Jongman/S feta mT. H. ,W. O. J. de Joug benige zang en pianonuimïneffs ten beste. Te KaJfaoht worden de deuren geopend. De verkoop der'kaaiden geschiedt! a» voor .wat betreft de militairen, gelegerd in dé 'Moïsohpoortkazeriie, in de Oantine; b. vooï ,wat aangaat de Doelen-' én .Wittepoort.ka- eeine, in de Oantine van de Doelenkazem© o. voor wat betreft de afzonderlijk gelegerde Compagnieën, op de bureaux daarvan. Nog kan worden meegedeeld,- dat het eerste bataljon van heb 4de reg. infanterie a.s. Vrijdag avondvelddienst heeft- Militairen, be hoorende tot andere onderdelen, en die bij hun eigen corps geen kaart konden bekomen, kunnen voor dien avond waarschijnlijk nog ka airten ,krijgen bij het eerste bataljon. Mogen deze avonden slagen en zich ver heugen in druk bezoek! Giften van de burgerij, ter bestrijd ing vo-n onkosten, zal dé penningmeester, tnr. H. W. C. J. de Jong, Langebrug 6o, gaarne in ont vangst memen. Voor dc Militairen. Ook de vereeniging ,,Nut en Genoegen" Pieterskerkgracht, ingang Schoolsteeg No. 9, zal haar lokalen 's Zaterdagsavonds van halfacht af ten dienste der militairen open stellen. Er zal gelegenheid zijn voor biljar ten en geoorloofde spelen, voor het schrij ven van brieven. Ook zullen postzegels en briefkaarten tegen inkoopsprijs verkrijg baar zijn. Aan de Comjniss.yissen der Koningin in de vetraohillende provinciën is gisteren de vol gend.© door do Ministers van Binnenlajidsche Zaken en van Oorlog onderteebende circu laire gericht. Wij hebben de eer u hoogedelgeetrengan uit te noodigen hét volgende, door bemiddeling van de burgemeesters ter kennÏ3 van de inge zetenen te brengen Nu Nederland omringd is door oorlogvoe rende mogendheden, met elk waarvan bot goede betrekkingen onderhoudt, is het van 't hoogste belang, dat de door de regeering af gekondigde onzijdigheid niet alleen door de regeering zelve, maar ook door elk Nederlan der in het bijzonder wordt in acht genomen. Daartoe is het niet voldoende dat mén zich enthoude van inbreuken op de onzijdigheid, die strafrechtelijk vervolgbaar zijnook uitin gen van partijdigheid in het openbaar, bij monde of geschrifte, behooren achterwege te blijven. De houding van elk Nederlander zij inder daad onzijdig, naar de regelen Van eerlijk heid en goéde trouw. Bij zoodanige houding bestaat de meeste kans, dat de onzijdigheid van ons land door de oorlogvoerenden wordt geëerbiedigd. Zekerheid daaromtrent kan echter uiteraard nimmer worden gegeven. Het is uit dien hoof de, dat de regeering zich Verplicht acht de navolgende wenken en aanbevelingen te geven, voor het geval, dat onze onzijdigheid mocht worden geschonden, met name wan neer troepen der oorlogvoerenden Wederrech telijk ons grondgebied mochten binnendringen. In de allereerste plaats zij er dan op ge wezen, dat het keeren van vreemde troepen uilsluitend de taak is van de militaire macht. Wordt die taak aan haar overgelaten, dan is de vijand veïplioht de eer, de familie rechten, het leven én den privaateigendom der bewoners te eerbied Door do ingezetenen, met tot de militaire macht behoorende, hoe groot en hoe billijk ook hun verontwaardiging moge zijn, mag geen enkele daad van geweld of tegenweer worden verrioht. Deden zij dit wel, dan zou den zij niet alleen zichzelf, maar ook fa milie, vrienden, landgenooten blootstellen aan maatregelen van wedervergelding. Do voordooien, welke de burger door eon eigengeirechtigd optreden zou meBuen te kun nen bereiken, zinken in het niet tegenover de schade en het leed, dat hij zich en anderen daarmede berokkent. Elke uiting van wraak lokt onvermijdelijk geduohte weerwraak uit. Zuoht tot zelfbehoud zal den indringer dwin gen tot het verspreiden van schrik onder de bevolking' wanneer deze zioh niet geheel onzijdig weet te houden. Wanneer daarentegen de bevolking niet- kalmte en waardigheid een eventueel© bezet ting ondergaat-, dan behoeft men voor onvei ligheid van personen en goed niet beducht te zijn. Het volkenrecht, dat door het leger van élke beschaafde natie wordt geëerbiedigd, ver biedt moord, plundering of roof. De indrin ger, die vreemd gebied bezet, is verplicht alle niaatregelen te nemen, die kunnen strek ken, om de openbare orde eu het openbaar leven te heirs tellen en verzekeren, zooveel mogelijk onder eerbiediging van de in het bezette land geldende wetten. Onze bestuursorganen behooren daarbij in het belang der bevolking hun medewerking te verleemen, door, wannéér hun dit niet bepaald onmogelijk wordt gemaakt, hun post te blijven bekladen en den goeden gang va-n zaken te blijven bëvor'ciërcu- Zij bohoo- !ren zich in Verbinding te stellen mét de vreemde autoriteiten, ten eigde als tusscben,- personen tusschen haar en de bevolking op te treden. Op hen rust ook de plicht- oen krachtig protest te doen hooren, wannéér de bij internationale-tractaten gewaarborgd^ of op cle volkenrechtelijke gebruiken steu nende rechten der bevolking worden aange- raud. Het doel van bovenstaande mededeel ing is geenszins om ecriige ongerustheid te wekken. Maar wel acht de regeering het noodig elk© mogelijkheid tijdig onder de oogen te zien en er voor te zorgen, dat. mocht een, zoo zware ramp over oiis komen, deze niet dooT eigen schuld, door eigen onwaardig of gewelddadig optreden der ingezetenon nog zwaarder zou worden gemaakt, dan zij op zichzelf reeds zou zijn. Aan do Commissarissen der Koningin lp do provinciën Noord-Brabant, Limburg éi\ Zeeland is door den opperbevelhebber «oa land- en zeemacht bereids oen circulaire ver- zonden van overeenkomstige strekking als dé .vorenstaande. Nationaal Stcun-Comité. Nog kan worden bericht, dat II. M. de Koningin aan hot comité het predicaat „Koninklijk" heeft verleend, zoodat d© naam van het Steuncomité voortaan luidt;. „Koninklijk Nationaal Steuncomité 1914." Het hoofdbestuur van den Bond van No derlandsche Onderwijzers besloot het Na tionaal Steuncomité 1914 een bedrag vaCc ƒ5000 te doen toekomen Militaire Berichten. H. M. de Koningin heeft haar particuliere duinterreinen ter beschikking gesteld voo? de oefeningen van het leger. Ruitereorps. Naar wordt medegedeeld, is 't volstrek! niet zeker, dat door de bevoegde militair^ autoriteit machtiging zal worden verleend to* oprichting van een vrijwillig ruitorcorp* Daar waar het actieve leger nog zooveel bc' hoeft© aan rijpaarden heeft, doen de eigenaar; dezer paarden beter, hun paardeu voor hol leger af te staan. Dc* Pers cn de Gemobi liseer den. Over het feit, dat de commandant van d* stelling Helder weigert. ,,Het Volk" aan abonnéa van dat blad, die onder dé wapeméi zijn door de post te doen uitreiken, texwfjj andere bladen wel worden toegelaten, hetefi de directeur van „Het Volk"- zich telegra fisch bij den minister van oorlog bezwaard. Do minister heeft daarop ten bescheid ga- gaven, dat, waar de stelling Helder in staaf van oorlog is verklaard, de commandant dier stelling da-ar het gezag uitoefent en de mi nister inbreuk kan noch wil maken. Oproeping aan Gynmasiiek- Onderw ijzers. De minister van Oorlog, het wenschelijk achtende, dat in de depot-s meerdere werk krachten ter opleiding van de ongeoefen- den worde beschikt, noodigt Nederlandsche gymnastiekonderwijzers, clie geneigd zouden zijn aan de opleiding in gymnastiek cn in training deel te nemen, uit, zich schriftelijk tot het departement van Oorlog te wenden. De geldelijke belooning zal per dag be dragen f 8 in de plaats hunner inwoning •en f 10 voor hen die buiten de plaats hun ner inwoning werkzaam zullen zijn Veldpredikers. Naar „De Stand." verneemt, denkt de r©. geexing voor de 4 divisiën 8 veldprediS kers aan te stellen en wel 4 orthodoxe en 4 vrijzinnige. Do Nod.-Herv. Kerk mag 1 orth. en 2 vrijz. aanwijzen, de Remonstraiitsoh© eu Doopsgez. Kerken samen 2 vrijz., de Ge- ref. en Chr. Geref. samen 2 orth., de Lu- tliersche en Hersteld Lutbersche samen 1 orth. Voor de Gereformeerde Kerken zal waarschijnlijk ds. T. J. Hagen, van Nieuw©- Pekola, worden aangewezen. Het Oorlogsgevaar en de A. N. W.-B. Het dagelijksch bestuur van den A. N. \V. B., Toeristenbond voor Nederland, heeft de volgende oproeping tot de leden van dezen bond gericht Niemand kan voorspellen, in welke ge deelten van ons land in de eerstvolgende dagen belangrijke troepenverplaatsingen noodig kunnen zijn. Wij moeten in deze op alles voorbereid zijn, en aan het legerbe stuur de meest mogelijke hulp toezeggen, om zijn zwaro taak zoo doenlijk to verlich ten. Laten wij, leden van den A. N. W. B., Toeristenbond voor Nederland, voor zoo ver wij niet met de wappns in de vuist op post kunnen staan, het door velen gegeven voorbeeld volgen, door ons zelf en ons rij wiel of motorrijwiel, onze automobiel of motorboot- ter beschikking te stellen van de commandanten van doortrekkende of tij delijk gelegerde troepen, tot het geven van plaatselijke inlichtingen, het aanwijzen van wegen en het verrichten van die vele an dere diensten, welke aan den troep ten goede kunnen komen. In overleg met het legercommando zullen de leden, die aan dezen oproep gevolg wil len gsven, voorzien moeten zijn van een blauwen Öa^d, bedrukt met bondsinsigne, om het hoofddeksel; welke band^echter, uit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1914 | | pagina 1