De Toestand in Nederland.
ell N°. 1670 a
"Woei^clag; 13 A nsustiis.
Tweede !01ad. A0. 1914-.
IN ONZE STAD.
.Vrijwilligerscorps Lcidsclie
Studenten.
Gisteravond hield het Leidsch Studenten
corps in de sociëteit „Minerva" weder een
vergadering in verband niet liet opgerichte
vrijwilligerskorps van Leidsche studenten.
Door 123 personen werd een contract,
'waarbij zij zich tot aansluiting verbonden,
geteekend. Hierbij waren slechts een tien
tal niet-Corpsledcn, mede een gevolg wel
licht, dat deze niet allen georganiseerd zijn.
Het aantal Corpsleden kon moeilijk grooter
zijn, in aanmerking genomen het groot aan
tal, dat op andere wijze aan de militaire
verplichtingen voldoet.
Het L. S. C. besloot tot het verleenen van
een krediet voor zoover dit noodig zal blij
ken.
Hcdcnnamiddag te lialftwee vangen de
militaire oefeningen aan.
H. M. de Koningin op Inspectie.
H. M. de Koningin bracht gisteren ge
heel onverwacht een bezoek aan de kazerne
te Delft. Per automobiel was H. M. uit de
Residentie gekomen.
Do Koningin was gekomen om het depot
van de infanteriebrigade te bezichtigen en
werd ontvangen en rondgeleid door den
wn. garnizoenscommandant, kapitein P. H.
J. L. Lienders. H. M. was vol belangstelling
en bezocht de keuken en verschillende ka
mers. Zij sprak vele soldaten en pas aange
komen vrijwilligers toe.
Bij het heengaan van de Koningin werd
'door allen een enthusiast ,,'Lang leve de
Koningin" aangeheven, waarop H. M. tel
kens omkeerde en riep,,Leve 't vader
land".
Ten slotte inspecteerde H. M. de wacht en
sprak bij haar wandeling lang3 het front
vele recruten toe.
Z. K. H. de Prins, vergezeld van generaal
Tonnet en kolonel Colenbrander, bracht on
derwijl een bezoek aan de gebouwen van het
Roode Kruis te Delft. Bezocht werd o. m.
:de ziekenkamer St.-Agatha, het ziekenhuis
Bethal en het St.-Hypolitusgcsticht.
Per auto vertrok de Prins naar Botter
dam.
Een adres aan dc Koningin.
B. en W. van Den Haag hebben het vol
gende adres gezonden aan de Koningin
Mevrouw
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel heeft in zijn rede van Maandag
openbaarheid gegeven aan do omstandig
heid, dat het te danken is geweest aan het
inzicht en eigen initiatief van Uwe Majes
teit, dat een organisatie werd in het leven
geroepen, die zich tot taak heeft gesteld,
door een oordeelkundige samentrekking
van alle beschikbare krachten en middelen
het Nederlandsche volk bestand tc doen zijn
tegen de ernstige en moeilijke tijden, die
het bedreigen.
Onder den indruk van deze Koninklijke
daad, die getuigt van hooge menschelijk-
heid en innige bezorgdheid voor het welzijn
van ons volk, gevoelt het dagelijksch be
stuur van de gemeente van Uwer Majesteit»
inwoning behoefte daarvoor Uwe Majesteit
eerbiedig dankbare hulde te brengen. Het
college houdt zich overtuigd daarbij de tolk
te zijn van den Raad en van de gansche
burgerij van 's-Grayenhage.
Moge het licht, dat Uwe Majesteit deed
doorbreken in deze donkere dagen, heb co-
mité bij zijn werkzaamheid den weg wijzen
tot resultaten, die Haar verlangen om het
'land voor sociale en economische rampen
te bewaren, in vervulling doen gaan.
Dc Wilde Zwijnen van Prins Hendrik.
Z. K. H. de Prins laat op Het Loo ge
leidelijk de wilde zwijnen en het grof wild
afschieten en onder de behoeftigen verdee-
len, waardoor tevens de uitgaven voor wild-
voeder worden bespaard.
Een Proclamatie in Limburg.
In verband met een door hem ontvangen
schrijven van den opperbevelhebber d.d. 9
dezer, heeft de commissaris der Koningin
aan zijn burgemeesters een proclamatie uit
gevaardigd, waarin hij o.m. er op wijst, dat
de ligging van Limburg zoodanig is, dat de
verplaatsing van den strijd op dit gebied
een denkbaar gevolg daarvan kan zijn, en
de burgers vermaant zich in elk opzicht te
onthouden van deelneming aan do krijgs
verrichtingen. Hij wijst er voorts op, dat de
wetten, rechten en verplichtingen van den
oorlog alleen van toepassing zijn op hen,
die behooren tot do georganiseerde strijd
krachten. Het is dus zeer gewenscht zoo
vervolgt hij dat, mocht Nederland on-
verhoopt in botsing komen met een nabu-
rigen staat, de bevolking zich buiten den
strijd houdt en zich zal onthouden van iede-
re bctooging, van welken vorm ook.
Eitvocr-Ycrbod Koffie en Cacao.
Naar wordt meegedeeld, is het uitvoer-
I verbod van koffie en cacao opgeheven.
BlocmbollenbandcL
j handelaren in bloembollen hebben de
banden ineengeslagen en zullen met elkaar
«en boot huren om hun product naar Ame
rika >e vervoeren.
Scheidsgerecht voor den
Bloembollcnhandel.
Het scheidsgerecht voor den bloembol
lcnhandel, mr. P. Tjeenk Willink en mr.
M. Slingenbérg, maakt in het ,,WkbId
voor Bloembollencultuur" liet volgende
bekend betreffende overeenkomsten van
koop en verkoop.
Naar aanleiding van het feit, dat onder
de tegenwoordige tijdsomstandigheden
zeer vele exporteurs, kweekers en binnen-
landsche handelaren bezwaar maken de
door hen gekochte bloembollen, enz., te
ontvangen, en als hun meening te kennen
geven, dat zij, door overmacht het ge
kochte niet verder kunnende verhandelen,
ook niet tot acceptatie en betaling op den
overeengekomen tijd verplicht zijn, acht
het Scheidsgerecht voor den Bloembollen-
handel het wenscheiijk, het volgeade in
herinnering te brengen, zonder daarbij na
tuurlijk te willen vooruitloopen op beslis-
s:i gen, die het in bijzondere t§ zijner tijd
aan zijn oordeel te onderwerpen gevallen
zal meenen te moeten geven.
Alle vroeger gesloten contracten van koop
en verkoop blijven als algemeene regel on
voorwaardelijk in stand, ook al mocht voor
den kooper door bovenbedoelde omstandig
heden het gekochte na den koop geheel
waardeloos zijn geworden of voorloopig
onbruikbaar zijn. Alle thans of te bekwa
mer tijd voor aflevering gereed zijnde bol
len behooren dus, indien de aflevering al
leen op verzoek van den kooper vooralsnog
achterwege blijft, inmiddels voor rekening
en risico van den kooper te liggen, en
het zal wenscheiijk zijn, dat partijen hier
omtrent op den duur als het ophouden
der levering eenigen tijd aanhoudt wel
willend overleg plegen en zich duidelijk
met elkaar verstaan.
Partijen zijn natuurlijk bevoegd in on
derling overleg de bestaande koopover
eenkomsten op verschillende wijzen te wij
zigen of aan te vullen, of wel te ontbin
den.
Het is hooclig, dat deze wijzigingen, aan
vullingen of ontbindingen schriftelijk,- en
in een vorm, die voor twijfel geen ruimte
overlaat, worden vastgesteld.
Het hier bedoeld overleg is zelfs in de
tegenwoordige omstandigheden een moree-
le verplichting, daar vooral personen uit
hetzelfde vak door wederzijdsche tege
moetkoming elkander dienen te steunen.
Het Scheidsgerecht herinnert bij deze
aan zijn bevoegdheid, om in de aan zijn
oordeel onderworpen geschillen ook naar
billijkheid een beslissing te geven.
Vrede door Recht.
Het Hoofdbestuur van den Algemeenen Ne-
deilandsohen Bond Vrede door Rêclit" Iieeft
zich. met een ernstig woord tot zijn vele
leden gericht.
Daarin wórdt o. a. gezegd:
Gesterkt door de instemming en den steun
van do -edelste en grootste geesten' der mensch-
heid, gesterkt mede door de plechtige ver
klaringen dor Regeeringcn van alle Stalen
der Wereld op do Vredesconferenties en bij
tal van andero gelegenheden afgelegd, heb
ben de georganiseerde voorstanders van den
vrede een te groot vertrouwen gehad in den
vooruitgang der beschaving, in de macht
der openbare meening, in het verstandelijk
iuzichfc der regeerders, in de eerlijke hand
having van gösloteu overeenkomsten. Ons
allor arbeid voor do geleidelijke ontwikke
ling der internationale rechtsorganisatie op
papier heeft al to veel onze krachten ont
trokken aan den veel dringender en nood
zakelijker -arbeid, om zoo spoedig mogelijk t-ot
stand te brengen oen hechte internationale
organisatie van allo levende menschen van
goeden wil, die, goed geleid, wellicht den
grooten oorlog nog had kunnen voorkomen.
Dat wij, pacifisten van allo landen, die 4e
menschheid den gruwel van dezen oorlog
hadden willen besparen, niet voorzien heb
ben', lioo dringeud het gevaar was, geeft, ook
ons een gevoel van schuld, welke slechts
verzacht wordt door do ondenkbaarheid, dat
de menschen elkander waarlijk zouden aan
doen datgene, wab thans geschiedt.
De voorstanders van den vrede, in zooveel
velschillende landen in tal van verschillende'
varoenigingen gesplitst, hebben zich niet
tijdig genoeg kunnen verzamelen in één krach
tigo actio op de openbare mceniug, toen
plotseling met verbijsterende snelheid hot oor
logsgevaar ontstond en al grooter cn uitge
breider werd. Onze Nederlandsche pogingen
tot gemeenschappelijk optreden moesten al
dus falen: toon op de internationale bijen
komst te Brussel een plau van actie voor
een laatste poging gereed lag, kwaiu de tij
ding, die alle hoop vernietigde.
Na den leden individueel den plicht op
het hart gedrukt tc hebben het vaderland
thans te helpen, besluit do circulaire al
dus
De rampzalige nederlaag van de strijders
vcor internationale rechtvaardigheid en voor
het welzijn der menschheid moet. ons een
aanleiding zijn onzo strijdwijze te herzien;
ons ideaal blijft onaangetast. Boven het tijde
lijke verheven, zal het ook in de somberste
oogcnblikkon blijven het lichtpunt, waarheen
ons strevxm te richten. Wanneer wijzelf niet
het geluk mogen hebben te oogsten, wat wij
en zoovelen vóór ons gezaaid hebben, wij
zullen onvermoeid met zaaien voortgaan, ten
bate van lion, die na ons komen en die hun
beschaving niet meer door een volk-eren krijg
als dezen zullen willen bezoedelen. Wij zijn
ffiH'Qfidy om» aoodxfr de onisiundikheden het
toelaten, met méér vuur en méér toewijding
dan .ooit, zij het wellicht op eenigszins an
dere wijze, het vredeswerk te hervatten.
Het N. Y. Y. en (le Oorlog.
Hot bestuur van het Nederlandsch Verbond
van Vakvetreenigingcn heeft oen manifest
rondgezonden, waarin de tegenwoordige crisis
wordt besproken. Daarin wordt uiteengezet,
dat door de aangesloten bonden vcrseJiiüyndo
maatrogolen moeten worden genomen, om aan
den abnormalen toestand het hoofd te bieden
on de toekomst niet al te ongewis te maken.
In do .eerste plaats worden aangegeven de
maatregelen, die moeten worden toegepast,
om de organisaties zooveel mogelijk onver
zwakt in stand te houden.
De organisaties moeten echter ook, nu de
eigenlijke vakactie vrijwel rust, krachtig
medewerken om lien, die door den oorlog
in den nood zijn gedreven, te helpen.
Yerscihllende maatregelen daartoe worden
a anbevolen.
Wij lozen in het manifest:
Als hulp voor do gezinnen van hen, die
onder de wapenen zijn geroepen, komt in de
eerste plaats in aanmerking de vergoeding,
welke door het rijk aan de gezinnen van
kostwinners wordt uitgekeerd.
Het is de taak: der Bestuurdcrsbonden en
der Bureaux voor Arbeidsrecht-, de afdeelin-
gen h'j het aanvragen der vergoedingen be
hulpzaam te zijn. Er moet niet alleen ge
zorgd worden, dat allen, die op de vergoe
ding aanspraak kunnen maken, haar krijgen,
maar ook, dat zij spoedig, regelmatig en ge
makkelijk wordo uitgekeerd.
De vakvereenigingen moeten zich wenden
lot do werkgeversvereenigingen en, waar
ncodig on mogelijk, tot de individueele werk
gevers met het dringend verzoek:
a. zooveel mogelijk arbeiders ia dienst, te
houden
b. aan de ontslagen arbeiders gedurende de
crisis het loon geheel of gedeeltelijk door
to betalen, naarmate de draagkracht der on
derneming dat veroorlooft;
c. aan do arbeiders, die ónder de wapenen
zijn, oveneens een doel van het loon uit te
betalen, respectievelijk hun gezinnen zooveel
mogelijk tegemoet te komen.
Van het resultaat dezer ^maatregelen moet
door de afdeolingen aan [de resp. hoofdbe
sturen telkens bericht worden gezonden, op
dat zoo spoedig mogelijk: den algemeen over
zicht van de hulp, welke van de zijde der
werkgevers wordt verleend", verkregen wordt.
Zeer vele arbeiders en zeer vele leden onzér
bonden zullen in dezen crisis-tijd hulp van
gemeentelijke en particuliere zijde niet kun
nen ontberen. In tal van plaatsen zijn
gewoonlijk onder sanctie van het gemeente
bestuur algemeene plaatselijke steuncomi
tés opgericht, welke hun middelen zullen
putten uit bijdragon van de gemeente en van
particulieren. Den Bestuurders bonden wordt
aangeraden de oprichting van zulke co-mité's
zoo krachtig- mogelijk to bevorderen en ver
binding mot deze comités te zoeken en to
onderhouden.
Het is wenscheiijk, dat arbeiders, die werk
loos zijn géworden, plaatsen, welke door
dienstplichtigen zijn verlaten, zoo spoedig
mogelijk kunnen bezetten. Het oprichten van
talrijke comités, met het dool in eventueels
behoefte aan arbeidskracht te voorzien,
dreigde een oogonblik de werkloosheid nog
to zullen vergrooten. Reeds is door minister
Treub de wensohelijkheid uitgesproken, dat
onbezette plaatsen zooveel mogelijk door
werklooze arbeiders zullen worden ingeno
men en de arbeidsbeurzen hier regelend zul
len optreden. Het is zaait, dat- de Bestuur-
dersbonden elk voor hun plaats, zoo noodig
maatregelen nemen, om te voorkomen dat
door averechts verleende hulp, hoe goed be
doeld deze ook moge zijn, de arbeidsgelegen-
gen hcid in dezen tijd nog verder worde be
perkt.
Arbeidsbemiddeling.
Door het bestuur der Vérceniging tot Ont
wikkeling van den landbouw in Hollands
Noorderkwartier i9, in samenwerking met den
Rijkslandbouwleeraar, te Scliagen, een bureau
gevestigd, waar iedere werkzoekende inlich
tingen kan bekomen omtrent arbeidsgelegcn-
hedc-n in do landbouwbedrijven in .Noord-
Holland, boven het Noordzee.kanaal, terwijl
ook ieder, die voor landbeuwarbeid werk
krachten noodig hoeft, zich tot dit bureau
kan wenden om adressen van werkzoekenden.
Te Bergen-op-Zoom is een arbeidsbeurs op
gericht-
Te Bussum heeft het ondersteuningscomitc
een arbeidsbeurs ingesteld, waar werkgevers
en werkzoekeuden zich kunnen panmeldcn.
Aanvragen om steun voor hen, die tengevolge
van de noodlottige tijdsomstandigheden in
moeilijkheden geraakt zijn, kunnen eiken dag
ten raadhuizo worden ingediend. Het comité
•stiekt zijn zorgen niet uit tot hen, die wegens
dienstplicht van kostwinners voor ondersteu
ning van Rijkswege in aanmerking komen.
Iu do provincie Groningen hebben de burge
meesters der gemeenten Winschoten, Boer ia,
Firisterwolde, Midwolda, Schoeinda, Nieuwol-
da, Bcllingwoide, Vlachtwodde, -Wedde en
Oude.Pekela een dringende uitnoodiging ge
richt aan de ingezetenen, om zoowel door
liet in betaling nemen van bankbiljetten als
door het weder iu omloop brengen van zilver
geld mede te werken tot. herstel van een gere
geld cn gemakkelijk handelsverkeer cn boven
al om daardoor mogelijk te maken, dat de uit
betalingen dor vergoedingen aan de gezinnen
dor opgeroepen miliciens en landweerman
nen, welke betalingen haast zonder uitzonde
ring in zilver moeten geschieden, zonder
stoornis jjlaatö hebben.
Geldmiddelen.
Door den gemeenteraad van Bcrgen-op-
Zoorn is met algemeene stemmen besloten
ƒ10,000 aan zilverbons van 1 per stuk uit
te geven en met die uitgifte voort te gaan
totdat in de behoefte aan pasmunt zal zijn
voorzien. De uitgegeven bons zullen uiter
lijk 31 December 1914 moeten worden inge
wisseld.
Te Amsterdam is er ten kantore van den
gemeente-ontvanger nog voor een bedrag
van 25,000 aan gemeente-bons uitgereikt.
Met de vorige opgave maakt dit dus een
totaal van 225,000. Heb getal der aanvra
gen begint langzamerhand af te nemen in
verband met de verspreiding van de zilver
bons der regecring.
Naar aanleiding van de van den burge
meester van 's-Gravenhage uitgegane waar
schuwing tegen het weigeren van zilverbons
als betalingsmiddel, kan worden gemeld,
dat de politie krachtig optreedt tegen hen,
die deze waarschuwing in den wind slaan.
In den tuin van een onder de Schevening-
sche politieafdeeling ressortcerend groot
hotel met café-restaurant was aan sommige
boomen een stuk papier bevestigd, waarop
met potlood geschreven stond „Papieren
geld wordt niet in betaling aangenomen."
Een bezoeker maakte daarop den hoofd
commissaris van politie opmerkzaam, en
deze gelastte onmiddellijk een politic-amb
tenaar, deze papieren te gaan afscheuren
en den exploitant aan to zeggen, dat wan
neer gemerkt werd, dat papieren geld werd
geweigerd, terstond do inrichting zou wor
den' gesloten, met inbeslagneming van alle
aanwezige eet- en drinkwaren.
Ook bij anderen zijn biljetten, waarop
stond, dat met gepast geld moest worden
betaald of die op eenige andere wijze in
strijd waren met do uitgevaardigde waar-
schuwing, door politie verwijderd.
De Intcrnecring (e Alkiuaar.
De belangstelling aan het Centraal-Station
was gistermiddag tegen twaalven zeer groot
bij het vertrek der 24 Belgische lanciers en
hun officier naar Alkmaar, voor de inler-
ncering a-angewezen, wijl vandaar uit vluch
ten zoo goed als onmogelijk is, omdat, wil
de gelntcrneerde vluchten, hij met oen der
ponten te Velsen, Hembrug of Amsterdam
over het IJ moet worden gezet.
In gezelschap van een bcwakings-dclache-
menl van. ons. leger namen de B?lgcur voor
zien van sigaretten cn sigaren, in een 3de
klasse-wagen plaats. Het waren Walen.
Zij zagen er opgewekt uit Een sigarenfa
brikant in de hoofdstad gaf dc Belgen voor
hun vertrek ieder een blikken kistje sigaren
of sigaretten.
Luitenant Albert- de Sellicrs dc Moranville,
de zoon van den commandant van hot Bel
gisch leger, onder wiens commando do lan
ciers stonden, nam met den luitenant der
infanterie Vaoi Aalst, onder wiens geleide
do geïnterneerde officier de re.is naar Alk
maar maakte, plaats in. een voor de beide
heeren gereserveerde 1ste klasse coupé. Ka
pitein-adjudant Mossel deed den beiden of
ficieren uitgeleide.
Toen de trein vertrok juichte het publiek
do Belgen toe met ecu krachtig: „Vive la
Belgique 1"
Do Belgen dankten hartelijk voor die atten
tie. De officier stond in zijn coupé recht
en maakte het militair saluut.
Aan hot „Hbld." meldt men uit Alkmaar
De Belgische lanciers met hun comman
dant, luitenant Selliers de Moranville, zijn
gistermiddag om lialftwee te Alkmaar aan
gekomen. Aan do verschillende tussohensta-
tions vond de trein een meer dan gewone
belangstelling. Door honderden omstuwd gin
gen de manschappen te Alkmawr naar het
Rijksopvoedingsgesiichk waar zij geïnter
neerd worden. Do Belgisólie luitenant kroeg
van den commandant van het intcruccrings-
dcpöt, kolonel De Lussanct- de la Sablo-
nière, vergunning om zich vrijelijk door
Alkmaar to bewegen en er te logoeron waar
hij wil, mils hij op eerewoord beloofde, do
stad niet. te verlaten. Zoo zat luitenant De
Solliers heel kameraadschappelijk met den
hem vergezellenden eersten luitenant van het
Nederlandsche leger in uniform in een der
Alkmaarscho restaurants te lunchen en wan
delde hij later, onder veel bekijks door Alk
maar.
Do commandant van het inlernecrings-
depót was zoo vriendelijk, het ,,Hbld." het
een en ander omtrent die in tern.wring medo
te doelen.
Het ia een misvatting aldus de kolonel
dat de geïnterneerden zich als gevangva
nen hebben to beschouwen? Alleen mogon zij
Alkmaar niet verlaten. Zij zijn onderworpen
aan do Nederlandsche militaire wetten en
hebben, wat de manschappen betreft, alle
Nederlandsche officieren en gograduwrden
als hun meerderen te beschouwen. Ze zullen
liaktement of soldij ontvangen, hetgeen later
met de regeeringcn der betrokken landen
wcrtlt verrekend. Als een bewijs, lioo nieuw
deze zaak .voor ons land is, kan dienen, dat
onder dagteekoniug van 8 Augustus door den
Minister van Oorlog regelen zijn vastgesteld
voor do internoeringin die regelen wordt
voorgeschreven, dat omtrent do verstrekking
van traktement of soldij bepalingen zullen
worden gegeven.
Om botsingen tusschen Duitsoher3 en. Bel
gen in het vreedzame Alkmaar bi voorko
men. zijn de Belgen elders geïnterneerd dan
do Duitsohers, dio er gistereu aankwamen en
zich bevinden in het gymnastieklokaal van
de H. B- S, Met hetzelfde doel ia voorts bo-
paald,- dat de Belgen aan do eene- zijde van
do spoorlijn zullen blijven,wanneer ze uit
wandelen gaan, cn de Duitschcrs aan do
andore. Voorloopig echter wordt liet niet
gewenscht geacht, hen zonder geleide te doen
wandelen door Alkmaar.
Aan allo geïnterneerden is door den com
mandant, aan wion een drietal officieren zijn
toegevoegd, een briefkaart gegeven (welke
briefkaarten vrijdom van port hebben) om
hun varwanten van hun aanwezigheid in
Alkmaar in kennis te stellen.
Door het geregeld houden van appèl over
tuigt do commandant zioh, dat de geïnter
neerden nog in Alkmaar zijn.
S.-D. A.-P.-Mceliug.
Het Partijbestuur der S.-D. A.-P. besloot
de meeting van 13 September af tc gelasten.
Een Duif.sell Schip te Ylissingen.
Op cle reede van Ylissingen ligt nu reeds
ongeveer 10 dagen het Duitsche stoomschip
Maine" met 800 passagiers aan boord, het
welk door den oorlog niet vertrekken kan.
De toestellen voor draadloozo telegrafie
zijn op last van de regeering onbruikbaar
gemaakt. Verschillende schepen zijn te Vlis-
singen binncngeloopen.
Amerikanen in ous Land.
De „Great Eastern" heeft het stoomschip
„Colchester" van Harwich naar Hoek van
Holland gezonden, voor vervoer van Ea-
gelschen en Amerikanen, die nog hier ver
toeven.
De boot zal Donderdagvoormiddag van
Hoek van Holland vertrekken.
Dc Pelgrims naar Loufdes.
De katholieke bladen hebben van den
Hollandschen consul uit Bordeaux een te
legram ontvangen, dat de pelgrims op weg
zijn naar hun vaderland en dat allen in den
besten welstand verkeeren.
Tomaten.
Te Monster is door samenwerking van de
militaire autoriteiten met het bestuur van
de afdeeiing Monster der Vereeniging West-
land een uitstekend geslaagde proef geno
men met de bereiding van tomatensoep voor
de soldaten. Het afdcelingsbestuur had voor
een proef op ruime schaal een grooto partij
tomaten gratis beschikbaar gesteld, en of
ficieren en manschappen prezen de spijs als
zeer smakelijk.
De minister van Landbouw, Handel en
Nijverheid heeft Zondag een bezoek aan
Naaldwijk gebracht, ten einde zich op de
hoogte te stellen omtrent eenige zaken, in
zonderheid den handel en de teelt van to
maten betreffende.
Hollanders uit Duilscklaud.
De Winterswijksche correspondent van
het „Hbld." schrijft d.d. 9 dezer:
De uittocht van in Duitschland werkende
landgenooten houdt aan. Ofschoon zo in alle
gerustheid bij onzcD Duitschen nabuur kun
nen blijven, geven ze do voorkeur aan te
rugkeer naar het vaderlandwant wanneer
ze ook al aan het werk worden gehouden,
bestaat toch dc vrees, dat ze niet uitbetaald
krijgen.
Ziet men die lieden in ons dorp aanko
men, dan wordt men met medelijden jegens
hen vervuld. Gchcele families met haar tal-
lijk kroost worden, veelal per as, aange
voerd. Een internationale verbinding, zoo
als over Oldenzaal, bestaat hier niet meer.
Met dit feit- schijnen die personen onbekend.
Daardoor nemen zij als naar gewoonte hun
route naar hun geboorteplaats over Win
terswijk, doch in Burlo luidt het onverbid
delijke „Aussteigen'h Ze zijn dan nog 2l/j
uur van hier verwijderd en daar zo vaak
eerst tegen middernacht op het naaste
grensstation aankomen, zijn- ze gedwongen
den nacht in het kleine station door t-e
brengen.
Sedert van hoogerhand een vriendelijke
behandeling der Hollanders is voorgeschre
ven, worden die menschen met de meeste
hulpvaardigheid door do Duitscho grensbe
ambten cn grenswacht van den eenen naar
den auderen post gebracht^ tot zo de grens
bereikt hebben. In vele gevallen is een Kot-
tenscue boer, een buurtbewoner van Win
terswijk, zoo bereidwillig, die arme gezin
nen belangloos naar het station alhier te
rijden. Het huisraad hebben ze achtergela
ten en aan de hoede d"ér politie overgelaten,
nadat het van te voren verzegeld was. De
meeste Hollanders echter keeren terlig al
sjouwende met do grooto blauw- of rood
geruite bedzakkeu. Vceal komen zo te laat
aan om den laatsten trein naar Holland of
het Noorden, die 3.09 van hier vertrekt, to
kunnen pakken, zoodat ze hier moeten over
nachten. Den mecsten last hebben ze met
de inwisseling van geld. De kassierskanto
ren, die do bevolking van zilveren specio
moeten voorzien, zijn niet in staat of ge
neigd Duitsch geld in ontvangst te nemen,
want tot op heden missen ze het gewone
afzetgebied. Door bemiddeling van den bur
gemeester worden de stakkers dan dikwijls
voortgeholpen of ook wel zijn ingezetenen
bereid tegen een hooger dan gewoon agio
eenig Duitsch geld om te wisselen. Voor zoo
ver mogelijk helpen do kassiers.
Hoe vermoeid do kinderen soms zijn, mag
wel daaruit blijken, dat ze, zoodra zo in het
gemeentehuis op een bank komen te zitten,
in_slaap vallen.