Oe Europeescha Oorlog. 167D5 Woensdag 12 Augustus; Eerste Blad. A°. 1914, Mi feze <Conrant wordt dagelijks, met uitzondering van (Eonen feestdagen, uitgegeven. Het Steun-Comité Oorlogstoestand 1914 Leiden f 1000.— 41/2 Obligatie Gemeente Leiden, Offieieele Kennisgeving. Tegenstrijdige Berichten van de Oorlogsvelden. Geruch ten van een aanslag op den Duitschen Kroonprins. Japan geeft meer en meer uiting van zijn Plannen. Groote Veldslagen worden in België en den Elzas verwacht. Agenda van de week: LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 1—6 regels /I.06. Iedere regel meer 0,171. - Grootera letters naar plaatsruimte. - Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oentsoontantj elk tiental woorden meer 10 Oents.—Voor het incaseeeren wordt/'O.OB berekend. bericht, dat tot heden aan giften zijn binnengekomen, of beschikbaar gesteld, een geza menlijk bedrag van 4626.50 benevens M. 100.— Duitsehe bankbiljet en M. 40.Goud. voorts, dat op morgen DONDERDAG door een 43 tal dames aan ingezetenen van Leiden inteekenlijsten voor giften zullen worden aangeboden. Is het nog noodig, aan onze geachte medeburgers den ernst der tijden te ïllu- streeren is het nog noodig er op te wijzen dat „DE HANDEN INEEN" dringend nood zakelijk, om erger te voorkomen Of, zouden wij kunnen volstaan met een aanhaling der zoo krachtig door onze KONINGIN gesproken woorden Het is daarom, dat ik een beroep doe op al mijne landgenootcn, die tot helpen in staat zijn, teneinde met mij de handen eendrachtig ineen te slaan "o„, plannen te beramen en uit te voeren, opdat aan den nood der tijden „zooveel als in ous vermogen ligt, bet hoofd worde geboden". Burgers van Leiden, helpt de taak van ons oomité vergemakkelijken, door mor gen Donderdag, bij mogelijke afwezigheid Uw gift gereed te leggen of in elk geval voor de inteekening te zorgeu, en ga van te voren met U zelf te rade, deze zoo groot taiogelijk te doen zijn. ER ZAL ZEER VEEL GELD NOODIG ZLJN, OFFERE IEDER NAAR ZIJN OF HAAR KRACHTEN! Voor hen, die een som ineens te bezwaarlijk vinden, is de gelegenheid openge steld voor een wekelijkscbe bijdrage te teekenen. MOGE ONZE VERWACHTING NIET WORDEN BESCHAAMD 1 Het Steuncomité Oorlogstoestand 1914 Lelden: Jbr. Mr. N. O. DE GIJSELAAR, Eere-Voorzitter. W. S. N. VAN BOOKOM MAAS, Eere-Voorzitter. Mr. J. A. F. COEBERGH, Voorzitter. Prof. Mr. J. E. HEERES, Onder-Voorzitter. Mr. A. J. FOKKER, le Secretaris. Mr. A. TEPE, 2e Secretaris. 8. DE BOER Azn., le Penningmeester. P. A. DE GOOYER, 2e Penningmeester. Mr. P. E. BRIET. P. BOOT. J. BOSCH. J. BOTERMANS. J. A. BOTS. Leiden, 12 Augustus 1914. F. A. v. BRAAM HOUOKGEEST. F. J. BULTERMAN. J. P. J. DRIESSEN. H. W. FISOHER. C. DE GRAAF. J. GRAF. R. J. H. HAITINK. J. A. VAN HAMEL. J. HARTEVELT, Azn. D. P. HARTING. W. O. HEMERIK. H. HOGENDOORN. C. H. KOTO Mr. J. O. VAN DER LIP. Mr. J. PAULUS. Jlir. S. M. S. DE RANITZ. H. W. SPENDEL. G. VAN SWIETEN. S. THORS. J. P. VERGOUWEN. Mr. EGBERT DE VRIES. Dr. H. J. ZWIERS. PRIJS EN GEWICHT VAN BROOD. De Burgemeester van Leiden brengt, in verband met de bepaling, dat de maximum-prijs van wittebrood is bepaald op 0.16 per K.G., onder de aandacht zan belanghebbenden, dat de brooden van normaal gewicht bebooron te zijn. Hij noodigt de ingezetenen uit even- tueele klachten, met opgave van naam en woonplaats van den overtreder, schnfto lijk of mondeling, in te dienen ten Band- huize (Kamer no. 10): Voorts noodigt hij de bakkers en brood- verkoopers uit de prijzen, ook van de an dere artikelen, op van den openbaren weg af duidelijk zichtbare wijze bekend te ma ken, zullende bij niet voldoening aan dit verzoek de namen van hen, die nalatig blijven, worden openbaar gemaakt. De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELAAR. Leiden, 11 Augustus 1914. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden: Gelet op de artt. 12 en 37 dor Drankwet: Brengen ter algemcene kennis, dat door fl. L. FRU1TMAN. wonende te Leiden een ver- eóekselirift is ingediend, om verlof voor den vorkoop van alcoholhoudenden, anderen dan ster ken drank, voor gebruik ter plaatse van ver koop, in do benedonlocaliteit van het perceel Morschstraat no. 62. Burgemeester cn Wethouders voornoemd, N. O. DE GIJSELAAB. Burgemeester. VAN STEIJEN, Seoretarls. Leiden, 12 'Augustus 1914. Het morgen verschijnend nummer bevat o.a.i Luit.-Generaal Snijders, Chef van den Generaion Staf. Enthnsiasme van het publiek in Don Haag voor H. M. de Koningin en Prinses Juliana. Troepen-défilé voor H. M. de Koningin cn vor- Bohillende hoofd- en opperoffioioron. Yersohil- londe foto's naar aanleiding van de Mobilisatie in Nederland. Kiekje van eenige Engolscho oorlogsschepen. Eenige opnamen, betrekking liobbendo op den Europee3chen oorlog. Interes sante kiekjes aan de grenzen. Oorlogskaart van Europa GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS. AANVRAAG VAN WERKZOEKENDEN. 000 workliedon voor alles genegen, w. o.sin eden, blikslagers, koetsiers, metselaars, schilders, tuinlieden, ölgaroniiiakois, kleermakers, moubelmakora, sohlppors warmoezlors, bloemisten, stokers, textielarbeiders en fabrieksmeisjes. LEIDEN, 12 AUGUSTUS. Een navolgingswnardig voorbeeld. Een firma hier ter stede ontving van zijn afnemers een circulaire van den vol genden inhoud .Hiermede deelen wij u mede, dat, in dien u van ons geld hebt te vorderen over geleverde goederen, en het u gemak geeft in uw zaken, wij met genoegen bereid zijn, indien u ons daartoe het verzoek doet, het u toekomende direct op te zenden. „Tevens hebben wij er geen bezwaar tegen, indien u de door ons op te geven orders onder rembours zendt, tenzij u er de voorkeur aan geeft, wij bij u een voor- loopig bedrag in rekening storten. „Wij namen dezen maatregel, omdat het ons voorkomt, dat de handel zelf moet meewerken om den toestand zooveel mo gelijk weer geregeld te doen worden, en het vertrouwen in elkaar niet al te spoe dig prijs te geven. ,,'t Spreekt van zelf dat voorschot-stor tingen alleen gedaan worden aan firma's, waarmee wij geregeld zaken doen". Ongenoode gasten hebben zich, ver moedelijk door het raam van een privaat, toegang weten te verschaffen tot kantoor en magazijn van de Leidsche Handelsver- eeniging aan de voorm. Marepoort. Veel rijker zijn zij van deze inbraak niet ge worden. Wel namen zij twee geldkistjes mede, waarin eenige papieren geborgen waren, mogelijk voor de firma van eenige waarde, doch waaraan de dieven niets hadden. Geld of geldswaarde, waarom hot zeker te doen is geweest, was er niet in. Misschien hebben zij ook een en ander uit het magazijn medegenomen. Dit is up het oogenblik nog moeilijk vast te stellen. 'Veel is dit echter ook niet geweest. Zooals wij reeds hebben medegedeeld, had dte heer A. Filippo, te Eindhoven, die rruA uap-ioAvaS sum juuuoSio doo^iroe aoop een beroemd doek van Jan Steen, dit stuk tot 15 Augustus in het Stedelijk Museum „De Lakenhal" alhier, tier bezichtiging gesteld. Met het oog op de tijdsomstan digheden blijft echter deze schilderij vootf- Ioopig voor onbepaalden tijd in het Museum. Op het verzoek van de Yereeniging tegen den Sluitingsdwong alhier, om de ■winkela in dezen tijd 'e avonds na nege nen geopend te mogen hebben voor den verkoop, is door B. en W. afwijzend be schikt. Auto-ongeluk. Men kan zien, dat de wegen er thans niet veiliger op worden, nu niet altijd compe tente bestuurders op de in beslag genomen automobielen worden gesel. Hedenmorgen had een ongeluk op den Haagweg plaats; dat zich als volgt heeft toegedragen Een auto, waarin een militair en bestuurd door iemand in burgerkleediug, reed ter hoogte van de Pauwlaan, volgens oogge tuige, rechts van den weg op het rijwiel pad. Eenige wielrijders, die uit de tegen over gestelde richting kwamen aanrijden, verwonderden zich er reeds over waarom de auto niet naar het midden van den weg ging. Ten slotte stak een der wielrijders, be dacht op lijfsbehoud, naar den straatweg over, maar op hetzelfde oogenblik verliet ook de auto het rijwielpad, door naar links uit te halen. Een botsing was onvermijdelijk. De jonge man werd over de auto geslingerd en in zorgwekkenden toestand opgenomen en in de auto gedragen, die den ongelukkige mecle in de richting Den Haag vervoerde. In de parochiekerk O. L. Vr. Hemel vaart werd de eerste plechtige H. Mis op gedragen door den weleerw. heer B. Timp. De neomist werd geassisteerd door den zeereerw. heer rector P. Nierman, te Leiderdorp, presbyter assistens ,den wel eerw. heer P. Timp te Mill Hill, diaken, resp. oom en broeder van den celebrant, J. Miolé, van het Seminarium te War mond, sub-diaken, de weleerw. heeren A. van Meeuwen en M. Vinck, beiden kape laans der Parochie, cantores, en J. Bik, coremoniarius, terwijl op het priesterkoor had plaats genomen de hoogeerw. deken P. L. Dessens. De feestpredikatie werd gehouden door den zeereerw. heer E. van Mersel, pastoor te Rotterdam, die tot tekst had gekozen de woorden „Sursum Corda". Het zangtoor voerde oifder leiding van den heer A. van der Horst uit het Veni Creator van Jos. Beltjens, de Missa Pon- tificalis en het Tantum Ergo van Lorenzo Perosi en de Cantate ,,De Priester" van Elb. Franssen. De weleerw. heer L. Schamper droeg in de St.-Petruskerk zijn eerste plechtige H. Mis op. De neomist werd ter zijde gestaan door den zeereerw. heer J. Vastenhoven, pastoor te Rotterdam, als presbyter assistens, door de weleerw. heeren Bekkers en Van Leeuwen, kapelaans der parochie, als dia ken en subdiaken, terwijl de eerw. heeren Simons, Wijtenburg en Van Gemert als ceremoniarius en cantores fungeerden. Na het Evangelie hield de zeereerw. heer A. J. M. Hafkenscheid, pastoor der parochie de predikatie, naar aanleiding van den tekst: „Hij heeft hem verheven en be kleed met een kleed van glorie". Het zangkoor voerde de Missa Jubila van Wiltberger en de overige gezangen volgens do Gregoriaansche editio vatica- na. Na de H. Mis werd de „Laudate" van Teeuwsen gezongen. De heer M. G. M. H. Bussemaker, alhier, is in Den Haag geslaagd voor het examen Hoogduitsch M. O. Beroepen is bij de Geref. Gem. alhier da. H. Kieviet Jzn., te Dirksland. De heer H. Schaap, onderwijzer alhier, komt voor op voordrachten voor onderwij zer van op. lag. scholen in Den Haag. Mej. G. H. Boeschoten, alhier, is in Den Haag geslaagd voor het examen En- L. O. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 1.30; per week. f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. I l B 0.10, Franco per post 1.65. frnrrv nrmiiiH i—nfcaMiguAum-Mi.f u, OPGAVE VAN PERSONEN, DIE ZICH TE LEIDEN HEBBEN GEVESTIGD. A. A. E. van der Horst, Oudo Singel 230 A, on derwijzeres. W. H. Bierman, Hooge Eijndijk 136 Atimmer man. M. Hartog, Haarlemmerstraat £5. F. Smeding, Aloëlaan 23 A, klerk H. IJ. S.-M. W. Dijkstra!, Kai&orstraat 25 A, dienstbode. J. J. Dammerman. Aalmarkt 2. S. M. Willing, Lange Mare 15. J. O. G. 's Gravendijk, Hoogewoerd 84, deurwaar der bij do Arrond. Rechtbank. O. Ligtenberg, Hcerengraoht 4, leerares H. B.-S. voor meisjes. E. O. Sohriek, Mariènpoolstraat 15, dienstbode. O. K. Biegman en gezin. Vreewijkstraat 19. M. O. Dinet, Terweepark 8. J. L. van Lith en gezin. Aloëlaan 53, letterzetter. P. den Hoed en gezin. Paradijssteeg 46, huis schilder. G. J. Groot, Turfmarkt 11. J. P. van Daalen en gezin, Deoimastraat 16, öigarensorteerder. O. Offonberg en gezin. Noordeinde 23, labora to riumbediendo. J. Meouwsen en gezin. Heercngraoht 114. G. H Goes en gezin. Lange Maro 70. winkel bediende. P. Honweling, Gortestraat 41, soheepmaker. Woensdag: Pieterskerk. Bidstond. 8 uur. Zaterdag, Zondag. Bloscope Variété Thoator Stambnsweg. 8 u u r. CORRESPONDENTIE. - Een £aar ingezonden stukken moesten tot een vol gend nummer blijven liggen. Aan do Franseh-Duitsche grons. Van alles ziju eT twee lezingen. Van Duitsehe zijde wórdt gemeld: De vooruitgeschoven gemengde brigade van hel; 15de Fransche legerkorps werd door onze dekking-stroepen hij Lagarde, in Lotharin gen, aangevallen. De vijand werd onder zware verliezen in het bosch van Parroy, j Ncord-Oostelijk van LunéviUe, teruggowor- j pen. In onze handen vielen een vaandel, j twee batterijen, vier machinegeweren en 700 krijgsgevangenen. Een Fransch generaal is gesneuveld. Lagarde, een dorp van een goede 500 in- i woners, ligt in het Lotharinasehe district Chatcau-Salins, in de onmiddellijke nabijheid van de Fransche greus, aau het Marne Rijn j kauaal. Het ligt op ongeveer 10 Iv.M. a.f- j stand van Cirey, waar de Duitechei's het j eerst het Fransch grondgebied waren binnen gedrongen. Het hier door de Duitschers on dernomen offensief i3 blijkbaar gericht- op Nancy. Parroy is gelegen in het Fransche 'arron dissement LunéviUe (dep. Menrfche-et-MosöRö) Een groote overwinning is behaald over drie van Belfort gekomen Fransche divisies, westelijk van Mühlhausen. De verliezen aan Fra'nsche zijde zijn zeer aanzienlijk, aan Duitsehe zijde gering. De overwinning van Mühlhaiisen, die, in aanmerking genomen hel aantal soldaten, dat j er aan deelnam, en de be toeken is, die dit gevecht had, niet den slag van Worth ver- 1 geleken kan worden, is vooral van groot belang, omdat het vers hagen 7de corps als liet Fransche clite-corps beschouwd wordt. De uitwerking van liet Duitsehe geschut moet schitterend en boven allen lof ver- 1 hoven zijn. Van Fransche zijde luiden doze medede lingen voor de Duitschers lang niet zoo roos kleurig. Er zou dau veel overdrijving bij zijn. Volgens de Temps" is er alle reden, bin nenkort een grooten veldslag bij do Vogezen to verwaoliten en eveneens in België, waar do Belgische troepen door Engelsohc on Fransche worden gesteund. Over den strijd in Elzas-Lotharingen zegt do Temps"Do Fransche voorposten, die tot Mühlhausen en Oernay waren doorgedrongen, zijn op do hoofdmacht teruggetrokken, die de heuvels bij Mühlhausen bezet houdt- De aanvat vaai de Duitsolie troepen, die in ever-machtigen getale van Mülhoim en Neu- Ereisack waren opgerukt, is afgeslagen. De Duitschers hebben Mühlhausen niet weer kun nen bezetten. De onbeteekenende acliberwaartsche bewe ging der Fransche troepen heeft geen wij ziging gebracht, in den algemeenen toestand. De Fransohen houden in den Boven-Elzas de heuvels van Bonhomme en Ste Marie aux Mines bezet, die den weg naar Colmar en Schiet ts tad t beheersohen. De invallen der Duitschers op Fransch grondgebied zijn allo mislukt; de Duitschers zijn teruggeworpen In België. Volgens de Brusselsche bladen had een eerste gevecht plaats tusschen Tirleiuont (.Thienen) en St. Truyen in de omgeving van Orsmael en Gussenhoven. Belangrijke af- de-elingen Duitsehe cavalerie, geschat op meerdere duizenden, voorzien van mitrail leuses die op de ruggen der paarden werden medegedrgaen, vielen het regiment lauciers aan, dat hun voohbij Tiriemont was tege moet gezonden. Het gevecht begon met de karabijn; ver volgens maakten de lanciers een charge en dreven een deel hunner tegenstandérs te rug. Deze kwamen toen versterkt weder, de mitrailleuses in actie brengende. Voor de overmacht en om niet nutteloos de man schappen bloot te stellen, trok het regiment lanciers na een hardnekkigen tegenstand terug. Aan Belgische zijde verloor men twee officieren en een zeer klein getal manschap pen, dooden en gewonden. De gevechten werden hervat op het front van St. Truyen en Jodoigne, waar de Duit sehe cavalerie offensief trachtte op te tre den. Tot dusver is zij er nergens in geslaagd door te dringen. De Belgische vooruitge schoven troepen handhaven zich in hun stellingen. Aan beide zijden waren tot dus ver alleen voorposten in gevecht gewikkeld. De aanvallers, onder voorgeven dat Bel gische soldaten zich verschansten in huizon aan den kant van den weg, hebben deze in brand gestoken en de bewoners gedood. Het station en verschillende huizen te Landen (ten Z. van St. Truyen) werden door het vuur vernield. De Duitschers onder Belgisch vuur. Onder bovenstaand opschrift lezen we nog in de ,N. R. Ct." het volgende draadbericht uit Maastricht „Dwars door het veld bereikte ik de spoorlijn Maastricht—Visé, die ik overstak om na eenig rondzwerven en herhaalde aan houdingen de Nederlaudsche grenswacht le bereiken. Middelerwijl was het elf uur ge worden eu ik besloot mij to begeven naar kilometrerpaal 45. Dit is aan de Maas het Zuidelijkste punt van Nederland vandaar kon ik de bedoelde pontonbrug uit een af stand van 350 meter waarnemen. Reeds in den vroegen ochtend had het fort Pontisse getracht met zwaar geschut de pontonbrug te vernielen om den opmarsch der Pruisen tc vertragen. Nu begou een ware kanonna- de een der granaten trof het kasteeltje bij Lixhe op 300 meter van mijn observatiepost. Duidelijk zag ik de granaat inslaan, een dof fe knal volgde de toren was in het midden getroffen, stortte in en het fraaie kasteel tje, dat zoo liefelijk 'tegen een achtergrond van groen geboomte afstak, vatte vuur en stond in weinige oogenblikkcn in lichter laaie. „Ontzagwekkend maar tevens angstig was het gedonder van het geschut, gevolgd door een eigenaardig piepend sissend geluid het inslaan der granaten was met het on gewapend oog waar te nemen. Op ongeveer 600 meter ten Z.-O. van mijn standplaats hack.gedurende den nacht de Pruisische in fanterie gebivakkeerd. Deze troepenafdee- ling, door dicht geboomte aan het oog ont trokken, werd ontdekt door een Belgischen vlieger, die hoog in de lucht met groote snelheid in de richting van het fort Pontisso verdween. „Nauwelijks 20 minuten later viel te mid den der dicht opeengepakte Pruisen een granaat, uit het Belgische fort afkomstig. Zonder twijfel moeten hier door dat eeuo goed gerichte en berekende schot een groot aantal dooden gevallen zijn. Duidelijk zag ik de verwarring in het kampement, waar boven nog korten tijd de vale, leemkleurige rook der ontplofte pikrine bleef hangen. „De plaats der infanterie-afdeeling, wier aanwezigheid zeker door den vlieger was gemeld, werd om verder onheil te voorko men onmiddellijk ontruimd. In meer Oos telijke richting, ongeveer daar waar de beek de spoorlijn MaastrichtVisé snijdt, werd ean ander bivak betrokken. Tegen den avond zag ik daarachter weer andere troe pen rif i voor nachtverblijf inrichten. „Mijn standplaats, hoe goed ook gekozen, blepk mij zoowel door het treffen van het kasteeltje als door dat van het bivak niet ongevaarlijk. Op betrekkelijk geringen af stand waren vier granaten op een opper vlakte van 100 hij 150 met-er met oorver- doovend lawaai ingeslagen. Dit waren pro jectielen, die, ter vernieling van de pon tonbrug afgeschoten, nog juist op Hol- landsch gebied waren terecht gekomen. An dere suisden over mij heen en sloegen een weide ia, waar de grond werd omgewoeld en boomtakken werden afgerukt. Welis waar bevond ik mij binnen de grenspalen op het uiterste uithoekje van den Neder* landschen bodem en dus veilig voor do chro nisch geworden Ycrhaftungs-koorts der Pruisische militairen. Edoch meende ik uit persoonlijk lijfsbehoud beter te doen mij mat gepasten spoed ietwat meer van dit ge vaarlijke plekje naar het binnenland terug te trekken. „Terwijl ik als een opgejaagd stuk wild voortsnelde of onder prikkeldraadliekken verder sloop, weerklonk plots een allerhe vigste knal Ik bleef muisstil Uggcn, richtte mij daarna behoedzaam op, keek even voor zichtig rond, .zag niets bijzonders en voort ging het weer, zoo mogelijk nog sneller dan zpoeven. Later bleek mij, dat een der fa- brieksschoorsteenen aan de Maas bij Na- vagne door dynamiet was opgeblazen. In den loop van den middag volgden nog drie dergelijke ontploffingen. Drie andere schoorsteencn, die den Belgen ter orientee ring konden dienen en waarvan men be weerde, dat signalen, met het fort Pontis se gewisseld waren, werden evenzoo opge blazen. Intusschen achtte ik mij weer ge noegzaam veilig. Langzaam bedaarde heft vuur, dat circa 12 u. 20 m. voor geruimen tijd geheel zweeg. Om mij lieeuziende, aan schouwde ik een tooneel van jammer eu verwoesting voor mij. Halverwege het nog brandende en smokende kasteeltje van Lixhe, iet-s verder links, stond de toren en het dak van de kerk van Yisé in vuur en vlam. Nog meer links duiden goor-gele rookwolken de plaats aan, waar Moulon eens had gestaan. Eindelijk stegen dikka

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1914 | | pagina 5