Prijsopdrijving vuil Levensmiddelen.
HET BESTUUR der LEIDSCHE SPAARBANK bericht, dat tot nadere aan
kondiging de SPAARBANK eiken werkdag za! geopend zijn van des voormiddags
HALFELF tot des namiddags EEN uur; de Zittingen van 1--2 uur en de avond
zittingen zullen voorloopig NIET GEHOUDEN WORDEN.
Nederland en het firoot
Ë-uropeesch RenfSfof.
N°. 16697
Maandag 3 Augustus.
Eerste Blad. A0. 1914.
i§ese (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
MAANDELIJKSCH OVERZICHT DER LEIDSCHE SPAARBANK
Offieieele Kennisgeving.
Toestand in Leiden. De Tweede en Eerste Kamer
bijeen. Inlijving der lichting. Ds levens
middelen-kwestie. Geruststelling van
houders van Bankbiljetten.
De Toestand in onze Stad.
LEIDSCH
DA&BLAD
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Van 18 regels f 1.05. Iedere regel moer ƒ0.171. Qrootere lettere naar
.plaatsruimte, Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oents contantelk
tiental woorden meer 10 Oents.Toor het incasseeren wordt/10.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 1.30per week. f 0.09.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. B 0.10.
Franco per post1.65.
TTltimo Juli 10 IJ:.
DEBET 1914.
Onroerende goederenf 19.510.87^
Onderhoud onroerende goederen 372.08Ï-
Meubilalr 328.65£
Spaarbusjea 319.59
Kassa228.526.72*
Effecten1.760.063.62|
Prolongatiön485.000.—
Hypotheken. w 850 750.
Diverse Onkosten 8.041.49|
f 3.842.913.05
CREDIT 1914.
Inleggers (zonder rente)
Reserve weduwen en weezen
Interest
Huur van hulzen
Nederlandsche Bank
HOOFOKAPBTAAL
Inleggersrekening 1914.
Saldo aanvang dor maandf 3.087.569.49
Ingelegd177.893.45
BUgoschreTen rente op afgeloste boekjes 712.54
Aantal inlagen 1914.
f 2.926.422.10
5.400.—
50.731.45
359.50
a 860.000.-
In deze maand
1661
f 3.266.175.48
839.753.38
f 3.342.913.05
806 205
RESERVE 1914
f 238.790.81%
Terugbetaald
Saldo van het tegoed einde der maand f 2.926.422.10
Aantal Inleggers 1914.
Aanvang der maand13829
Nieuwe Inleggers94
18923
Inleggers waarmode is afgerekend I 116
Einde der maandi 13807
Inlage nit Spaarbusjes 1914.
In deze maandf 984.59
Aantal terugbetalingen 1914.
In deze maand1609
Totaal ingelegd 1914.
Sedert 1 Januarif 1.074.970.88
Totaal terugbetaald 1914.
Sedert 1 Januarif 1.185.545.39
Totaal nit Spaarbusfes 1914.
Sedert 1 Januarif 8069.77
De Burgemeester dezer Gemeente verzoekt ons mede te deelen, dat
aan de Stalen-Generaal een Wetsontwerp is ingediend, ten doel hebbende
bet treffen van maatregelen, ten einde vasthouding of prijsop
drijving van levensmiddelen, Grondstoffen van Levens
middelen, Huishoudelijke Artikelen of Brandstoffen te
voorkomen.
Dat Wetsontwerp werd beden in de beide Kamers behandeld en zal
zeer waarschijnlijk ook nog heden door H. M. de Koningin tot wet ver
beven worden.
Bij die wet wordt, aan de Burgemeesters, indien werkelijk vasthouding
of prijsopdrijving van Levensmiddelen plaats heeft, het recht gegeven die
Levensmiddelen onmiddellijk en zonder eenige formaliteit in bezit te nemen,
ten einde ze ter beschikking te stellen van de bevolking der gemeente of
van aldaar bestaande bedrijven.
Aan do Burgemeesters wordt daartoe mede opgedragen het instellen
van een onderzoek naar de prijzen der levensmiddelen. Zij en door hen aan
Ie wijzen ambtenaren hebben te allen tijde vrijen toegang tot alle plaatsen,
waar redelijkerwijs vermoed kan worden dat zich levensmiddelen bevinden.
H.H. Winkeliers, handelaren en ook particulieren worden daarom in
luin eigen belang gewaarschuwd geen levensmiddelen, huishoudebjke waren,
brandstoffen, enz. achter te houden, terwijl winkeliers en handelaren
in het bijzonder gewaarschuwd worden de prijzen dier waren niet op
te drijven.
DIRECTE BELASTINGEN.
Do Burgemeester van Leiden brongt ter alge-
imoono konnis, dat aan don Ontvanger dor Direote
bolastingcn aldaar ia ter hand gestold hot kohior
der Belasting op bedrijfs- on andere inkomsten
No. 3 van den dienst 1914/15, exeoutoir verklaard
don 30ston JuU j-1. en herinnort don belang-
hobbenden aan hun vorpliohtingon om don a&n-
plag op don bij do Wet bepaalden voet te voldoen.
Do Burgemeester voornoemd,
N. O. DE OIJSELAAE.
Loiden, den 3don Augustus 1914.
LEIDEN, 3 AUGUSTUS.
H. M. de Koningin-Mooder passeerde
hedenvoormiddag te halftwaalf met Haar
gevolg in twee auto's op haar reis van
-Den Haag naar Sooatdijk het Noordeinde,
«de Breestraat en de Hoogewoerd.
Bij Kon. besluit is tijdelijk aan den
kapitein-luitenant ter zee C. L. van Buu-
(ren opgedragen de betrokking van eerste
lofficier aan boord van Hr. Ms. instructie
echip „Van Galen" aan den luitenant ter
zee dor 2de kl. H. van Rooy vergund de
betrekking te bekleeden van directeur der
Kweekschool voor do Zeevaart alhier.
Het bestuur der afd. Leiden van de
6. D. P. heeft een circulaire tot de ver-
Bchillendo vak- en andere werkliedenver-
.conigon hier ter stede gericht, ir L, het»
verzoek gezamenlijk een conferentie te
houden, om to overwegen wat haar in deze
moeilijke tijden te doen staat.
Mej. A. G. Wassink, alhier, is in Den
Haag voor de hoofdakte geslaagd.,
Eind-examen H. B.-S.
Te Gouda zijn geslaagd H. M. Dorre-
paal, O. J. A. Vergouwen, M. J. Blom, G.
L. Walther en D. de Visser, allen van de
H. B.-S. te Leiden; E. J. W. Diephuis,
van de H. B.-S. te Voorschoten; E. L. O.
Schiff van het Lyceum te 's-Gravenhage
L. O. Bérail, A. J. Ehnle, W. R. Salm,
A. Brunting en O. Edersheim, allen van de
H. B.-S. aan het Bleijonburg te 's-Graven
hage A. J. A. M. Bredewold, J. O. Ro-
meyn, J. van Galen en D. de Visser, allen
van do H. B.-S. te Gouda; W. H. Brevet,
A. A. Bossohart en J. Oh. van Qattum,
allen extraneus.
Afgewezen 3. Teruggetrokken 1 (onder
de wapens).
Tot ingenieur bij het electrisch ka
belnet der Stodolijko Electriciteitsfabriek
alhier is benoemd do heer F. Stokhuyzen
o. i., thans ingenieur bij de H. E. E. M. A.
F. te Hengelo (O.)
Zondagnamiddag werd een 20-jarig
meisje H. W., dat van hot trottoir aan de
Prinsessekade zioh vlug naar de over de
Blauwpoortebrug aankomende tram zou
begeven, door een voorbijrijdende auto
aangereden. Het meisje, hetwelk zeer aan
gedaan in een winkel werd binnengebracht
had slechte lichte kwetsuren bekomen.
De auto, waarin een tweetal officieren
zat, had geen 6chuld aan het geval. Het
meisje gleed uit en kwam voor de auto te
vallen
Mot objectiviteit en vermijding van het
Sensationeel©, hebben wij eiken dag weer een
beeld trachten te geven van den toestand
in do stad tijdens de snel elkaar opvolgende
Spannende gebeurtenissen in hot buitenland
en de maatregelen, door onze Reg coring in
verband claarmJede genomen.
Vergeleken jntet wat uit andere groot©
plaatsen wordt gemeld, kunnen wij gelukkig
constateeren, dat do menschen hier ter stede
den ernstigen loop der dingen mot een be-
trokkeJijko kalmte hebben opgenomen. Van
een paniek, van opwinding is geen sprake
geweest, al stonden ook wij niet onverschil
lig tegenover de diep ernstige berichten, die
in eon olimJax tot ons komen.
Laten we allen samenwerken om het zoo
to ld oen bl ijven, wat er verder ook gebeura
[Wjat de donkere toekomst ook voor ons
in haar s-ohoot bewaart, weten we niet, maar
laten wij het hoofd nimmer verliezen.
Dit sluit echter niet in, dat wij werkeloos
fcnoeten blijven, en het doet ons genoegen
to kunnen médedeelen, dat ook in Leidein
zal worden gevormd een
Comité tot Steun.
De burgemeester heeft éen aantal personen
Van verschillende gezindte en richting, en
tevens eenige industrieoTen uitgenoodigd, een
Comité to willen vormen,- met liet doel de
aohtérbl ij vonden van hen, die tot den mili
tairen dienst zijn opgeroepen, zoo noodig
te steunen, alsmede helpend op te treden
aJa straks bij voortduring van deze critieke
tijden er een pariode van werkloosheid mooht
intreden.
Hoe dit Comité zal worden samengesteld,
hoe hot zal werken, daarover kunnen .we nog
geen nader© inliohtingen doen; doch zeker
is het, dat particulieren, die er toe in staat
zijn, met do gemeente zullen moeten samen
werken, om, als do nood aan den man komt,
dien to lonigen.
iWant ondanks het feit, dat vele jonge
inanuen uit hun werkkring worden geroepen,
dreigt vooral in fabriekscentra, waartoe ook
enz© stad behoort, het spook der
Werkloosheid.
Hebben do fabrieken een voldoenden voor-
raad grondstoffen, om, wanneer in. en uit
voer ©en langen tijd blijven stopgezet, te
blijven werken Is de kolen voorraad overal
voldoende
Officieoio gtegeVeinS daaromtrent hebban wé
niet,- docli wé hebben hier en daar eens ge.
infotnmteerd en het bleek ons, dat in sommige
fabrieken de voorraden zeer beperkt, zijn.
Ook hier dient regelend opgetreden te'
werden en Wellicht vindt het boven gen oénrd
Comité, in samenwerking met soortgelijke
Ckanmissies in andere gemeenten, ook hierbij
een nuttige taak.
De veldvruchten zijn. weldra klaar om te
oogsten, en daar zullen ten platte lande
misschien handen ontbreken om dien oogst
binnen te halen. Licht dat krachten uit de
stad daarbij kunnen helpen.
Dan is er de regeling van heit
Volksvoedsel,
in verband mét de daarvoor gevraagde en
betaalde prijzen. Er schijnen door sommige
winkeliers en magazijnhouders Zaterdag
teéds fabelachtig hooge prijzen voor oerete
levensbehoeften te zijn gevraagd en daar
door buitensporige winsten te zijn gemaakt.
iWanneer straks, de wetgevende macht in
dezen tusschenbeicle treedt, én dat zal onge
twijfeld geschieden, dan zal het zaak ziijn,
dat ook de gemeen te Lei don op de aanwézig©
vc-orraden de hand legt en naar behoefte daar.
ven afstaat, opdat niet door vroeg/tijdig©
inkoopen in het groot, een klein deel der
bevolking overvloed hooft ©n ©en ander ge
brek lijdt en evenmin winkeliers bui tens po.
trig© winsten maken.
Wanneer men al deze zaken intijds on met
kalmte overweegt, zal men orde op zaken
hebben gesteld vóór de nood het hoogst is
en den goeden gang der zaken helpen bevor
deren.
Kostwinners.
Wij herinneren er aan, dat aan de achter
gelatenen van dienstplichtigen, dio onder do
wapenen zijn geroepen, zoo noodig, steun
kan worden verleend. Men moet zich daartoe
echter niet, 'zooals vroeger, tot den Minister
van Oorlog wenden, maar tot den Burge.
meester zijner gemeente.
Wij vernemen, dat aan gehuwde kost
winners een soldij van f 1.50 per -dag wordt
betaald en aan ongehuwden f 1.
Het is gisteren den goheolen dag tot laat
in 'iden avond druk geweest in do stad. JMüj>
tairen bewogen zich bij groepjes tusschen do
burgers en er heerschte blijkbaar ©en goede
verstandhouding tusschen deze twee. Het had
echter weinig van dc gowone Zondagsbe-
woging. Aldoor werden nog voor den mili
tairen dienst goedgekeurde paarden dooy do
ste-d geleid. Sommige der dieren waren aller,
minst op hun gemak en hun geleiders hadden,
moeit© ze in toom te houden. Gistermiddag
geraakte een ruiter te vallen op de Prin
sessekade 'on kreeg een bloédende hoofdwonde
vanmorgen sloeg op liet Rapenburg een pa&rd
op hol, dat voor een fouragewagen was ge.
spannen. Do soldaat, dio het dier bestuur
de, kreeg vrij ernstige wonden aan een zijner
beonon. Gistermiddag vertrokken er mili
tairen naar Utrecht, doch vannacht kwa.
men ér nieuw© troepen uit Delft aan. Van.
morgen was het op den Stationsweg al weer
VToeg zeer druk, doordat verschillende mili
tairen met don train vertrokken. Dc achter,
blijvenden waren zeer onder den indruk.
Db gemeentereiniging heeft het bijzonder
druk in verband miet de inkwartiering in de
verschillende scholen, waar eiken dag heel
wat keukenafval enz moet. worden afgehaald.
Intusschen verloor de dienst 10 man, die wer-
"den. opgeroepen voor don militairen dienst.
Men heeft echter daarvoor gemakkelijk loss©
werklieden kunnen aannemen zoodat de
dienst evengoed als altijd functionneert.
Met de Gasfabriek schikt het ook
wel. Slechts weinigen zijn uit hun werk ge-,
roepen, omdat de meeste werklieden en bei
ambten tot de oudere generatie behooüen.
De dienst gaat er op de gewone wijze door,
evenals ook bij de afdeel in g straatverlichting
hoewel de liohten den geheeTen nacht hebben
gebrand, wat vannacht weer zal geschieden'.
Met de Eleotrioitoitsfahriek is'
het moeilijker om de zaken gaande to hou
den. Daar heeft mén meer jongere werk
krachten in dienst en van dezen zijn prooentS.
gewijs vélen opgeroepen.
Dc zaken worden er op de gewone wijzé
gaande gehouden doordat de overblij venden
langer ^werken en men van het drieploogen-
stelsel teruggegaan is tot het tweeploegen-
stelsel. Zooals wij boven reeds zeiden, hééft
de Gasfabriek voel kolen in voorraad. Zelfs;
wel voor vier maanden, terwijl dan nog do
eleclriciteitsfabriek zich met de ookes, waar
van er ook voorraad genoeg is, zou kunnen
redden.
Bjj afd. Leiden van het Roode Kruis
hebben zich beschikbaar gesteld 22 sema-
artsen, voorts 115 man verplegers en een,
tweetal hospitalen in gereedheid gébracht.
De militairen, die in volle uitrusting gis1,
teren marsohen moesten doen, hadden het ver.
bazend warm, al was het hun veroorloofd
hun halskragen los te maken. Een vrij groote
Imacht, welke wij zagen marebeeren in de
buurt van Leiden, kreeg bovendien de zwarie
regenbui, welke in clen middag losbarstte.
Aan het doel van hun tocht gekomen werden
zij verkwikt met thee en eten. Do dorpsmeis
jes Jronden met aardappelschillen 30 ets.
per uur verdienen, niaaT velen hielpen do soL
daatjes gratis.
De Koningin op Inspectie.
H. M. de Koningin heeft gisteravond
eenigen tijd vertoefd in de bureaux van
hot hoofdkwartier van den opperbevelheb
ber van zee- en landmacht.
H. M. werd in de bureaux rondgeleid
door den opperbevelhebber, luitenant-ge
neraal Snijders, vergezeld van den sous
chef van den generalen staf, kolonel Du-
four, den chef van den marinestaf, kolo
nel Smit, en den kapitein van den gene*
ralen staf jhr. Wittert.
Voor het hoofdkwartier was een talrijke
menigte bijeen.
H. M. de Koningin heeft gisterochtend
per apto een inspectietocht gemaakt ia
tie richting yan Loosduincu,
