Vó. 16675
Zaterdag II .TiiTf.
Dérde Blad.
A°. 1914.
Ingezonden^
Gemengd Nieuws.
IN ZIEKE DAGEN
IDSCH
Brieven van een Leidenaar.
CCCCLXXXVIII.
'•Tweeërlei klacht keert eiken zomer, zoo
tegen den stillen tijd, hier terug, zee. ver
schillend in aard en beteekems, maar toch
daarin overeenkomend, dat men er geen
baat voor weet.
a is het warm wordt en de atmosfeer
drukkend, dan worden de stadsgrachten
inktkleurig er borrelen allerlei gassen uit
de diepte naar de oppervlakte, onaange
name geuren stijgen er uit op, prikkelen
de reukzenuwen en het humeur, het laat
ste het meest van de bewoners der grachten
zeiven Dan komt mon met adressen bij
den Raad, die er ook geen raad op weet
en het volgend jaar keert de oude klacht
terug. Het is een oude geschiedenis, die
immer nieuw blijft.
Zoo in 'fc laatst van Juni, begin Juli, vin
den de Leidsche burgers in hun brievenbus
of wordt door ambtenaren van de gemeente
aan de deur afgegeven een mooie, gladde
enveloppe met inhoud, bestaande uit een
aanslagbiljet voor de plaatselijke directe
belasting, gelijk het in de officieele taal
luidt, of van den hoofdelijken omslag, zoo
als het bij het publiek zelf heet.
De meest onwelriekende geur uit een
stadsgracht kan geen onaangenamer ge
moedsstemming wekken dan de cijfers op
dit biljet dikwijls doen.
Klachten geen gebrek, tenslotte zich bij
velen uitsprekend in een bezwaarschrift
aan den Gemeenteraad. Ook dit is een oude,
maar nog niet verouderde geschiedenis.
O, wist ik maar het middel om de onaan
gename lucht der Leidsche grachten te doen
verdwijnen of te verminderen, bezat ik toch
het geheim, waarmede ik de uitgaven van
de gemeente kon doen verminderen of, voor
het minst de stijging er van verminderen.
Helaas, zoo knap ben ik niet, evenmin als
de opvolgende stadsbestuurders, van welke
richting of kleur ook.
Met een steeds frisschen stroom van
buitenaf door onze grachten zou de toestand
van het stadswater verbeteren, met een
aanhoudenden toevloed van kapitaalkrach
tige burgers zou de belastingdruk vermin
deren, maar wij kunnen beiden wenscben,
krijgen doen we ze niet.
Er zit niet anders op dan ona in hot on
vermijdelijke te schikken en de ons opgeleg
de lasten, voor zoover ze billijk zijn, zoo
veel mogelijk met blijmoedigheid te dra
gen.
Een ding is ten minste gelukkigOndanks
onze onwelriekende stadsgrachten, behoort
Leiden tot een der meest gezonde Holland-
sche gemeenten, voor zoover dit althans
met statistieken aantoonbaar, is de burgerij
hier ook niet minder welvarend dan elders
en leven we even gelukkig.
Laten we op den man af als goede Lei-
denaars ons zelf eens afvragen of we lie
ver ik zeg nu niet in Den Haag, wat
velen van mijn stadgenooten zoowat als een
Eldorado schijnen te beschouwen in Alk
maar, Edam of Hoorn of welke andere
plaats van dien omvang zouden willen
wonen.
Het antwoord zal, dunkt mij, niet twij
felachtig zijn. En daarom moeten wij in
goede harmonie in de lusten en lasten, die
onze stad te genieten en te dragen geeft,
deelendaarbij pogend, zooveel als in ons
vermogen is, verbeteringen aan te brengen,
zuipig wezen waar het mogelijk is, doch ook
uitgaven durven te doen, waar deze in het
belang der gemeente wenschelijk en noo-
dig worden geacht.
Daar werd dezer dagen gewag gemaakt
van het voornemen van B. en W., om met
een nieuwe salaris-regeling te komen voor
de leeraren bij het Middelbaar en het
Gymnasiaal Onderwijs. In de oproeping
voor sollicitanten voor een leeraar aan de
H. B. S. voor Jongens stond vermeld, dat
het salaris thans nog bedroeg, enz.
Sommige belanghebbenden lazen daarin te
recht, dat dit salaris eerlang zou worden
verhoogd, doch daar niemand hun zeggen
kon wanneer deze verhooging zou komen
en hoe groot ze zou zijn, trokken zij zich
terug en zoo kwam het, dat de Raad bij de
benoeming voor een leeraar in de Wis-
un e geon keuze had, en slechts één man
op de voordracht voorkwam, een oud-ka-
rï SI ïan fc leger> naar ik vernam, die
,°°k voc"-lo0pig slechts voor één jaar
werd benoemd.
Er komen wel sollicitanten, naar ik hoor
aar het zijn of jonge mannen die nog nim-
h £ractlsche blijken van hun bekwaam-
oid hebben gegeven, of personen die slechts
Krap aan de veieisehte bevoegdheden vol-
aoeni hn voor een gioote niet gemakkelijke
b. b., zooals wi] ei een hebben, kan men
e met met zulke menschen wagen, doch
moet men leeraren hebben, met althans
den LerVnlns en ^doende bcvoegdlie-
Delf! 1" ai" clnore plaatsen als Dordrecht,
zoldiéiruTrJ,a,rden. Zwd'Ie zijn ons in de be
plant e. ,s vooru't en wij komen bij
plaatsen als Haarlem ri
achteraan. hem 2elfa vr,J ver
tehest'standigheden dwingen het gemeen-
tebc tuur daar,,, verandering to brengen.
De belastingbetalers mogen het naar vin-
eebb ",'ets aan te doen- Hetzelfde
geldt voor de leeraren van het Gymnasium
v*n v i8 X 1<?t' 'aatste adres van den Bond
1 u Onderwijzers reeds deed uitkomen
>'j onderwijzers dor lagere scholen.
Aan het tegen elkaar opbieden door de
verschilllende gemeenten en de daardoor tot
schade van den goeden gang van het onder
wijs ontstane herhaalde mutaties is, zooals
onze burgemeester het voor eenigen tijd op
merkte, slechts één middel, dat n.l. de ge
meenten ook de handen in dit opzicht in
een slaan, zooals zij dit doen bij verschil
lende andere zaken en bepaalde normen van
jaarwedden vast te stellen in verband met
den omvang van de gemeente en waarin de
ambtenaren moeten werken en leven. Ook
hier ligt dus een taak voor de Vereeniging
van Nederlandsche gemeenten
Doch zoo ver is het nog niet en willen wij
met ons onderwijs op den duur niet ten ach
teren komen bij andere gemeenten, dan zal
het gemeentebestuur in do naaste toekomst
de salarisregelingen weder moeten herzien.
Weet iemand tegelijk een middel aan te
wijzen op een billijke wijze te voorzien in
de versterking der geldmiddelen, zonder dat
de belastingdruk worde verzwaard, en een
deel der burgerij onevenredig wordt getrof
fen, laat hij zeggen ik weet er geen middel
op, evenmin als ik een middel weet om ons
te verlossen van onze onaangenaam geuren
de grachten.
Laaghartig of
Mijnheer de Redacteur t
Beleefd Verzoek ik U oenige plaatsruimte
voor het onderstaande in Uw veelgelezen
blad. Bij vootrbaat mijn dank.
Vrijdagavond j.l. op den Nieuwen Rijn
vertoevend, werd ik opgesohrikt door het
vallen van een schot. Wie dat schot ge
lost had, kon ik tot mijn spijt niet gewaar
worden. Wel zag ik uit den boom vóór
het huis van den hoer Zurloh een houtduif
dood el ijk gewond, op straat neerploffen. Te
gelijkertijd zag ik den knecht van den hieer
Zurloh met <ötjn emmer in de hand op het
dier toeschieten. De knecht groep het dier,
deed hot (in den ommier en spoedde zich heb
huis van den heer Z. binnen. Ik weo(r nieb,
of de man, die het schot loste, er recht
too hééft zulks te doen cm dan nog wel in
hoornen aan den openbaron weg, di» htöt
éigen dom zijn van do geraeonbo Leiden Wel
weet ik, dat heb zeer laag is oen weerloos
dier, dat rustig in een boom zit, zoo ver
raderlijk van heb leven te borooven. Mocht
ik iets dergelijks weer eens zien gebeuren,
dan zal ik niob na kunnen laten, er de po
litie mede in kennis to stollen.
„Een V oge 1 vriend."
Leiden, 10 Juli 191-4.
Vleesehvergtftlglngf
Geachte Redactie. I
Mag ik nog eenmaal Uw gastvrijheid in
roepen tot- het plaa.tsen van onderstaande
regelen
Ik durf het woord vleeschvergiftiging nu
niet moor doen plaatsen zonder vraagboe
ken, nu de hoer Riethoven zoo ridderlijk
zijn naam heeft bekend gemaakt
Ik wensch ér hem dan ook van harte
geluk mede, dat al.het voorradige en in be
slag genomen, vleesch is goedgekeurd en er
hijgevolg, niets bij hem is gevonden, wat
hem kon oomprom'itteéren.
Evenwel is hot bepaald jammer, dat hét
goedgekeurde vleesch, dat Zaterdag to voren
is verkocht geworden (zoo ook het gekookte
vleesch, dat overigens 's Zaterdags nooit
voor de ramen ligt) niet meer voorradig was,
dan was in 'fc geheel zijn goede oor en naam
niet aangerand geworden.
Maar daar is niots aan te doen. Wat ver
kocht en gebruikt is, is niet meer voorradig.
Als nu de faecalién maar goedgekeurd ziju;
dan is alles weer in orde. En toch wil het
er bij mij maar niet in, dat men van goed
gekeurd vleesch onwel of liever gezegd bijna
een geheele week bepaald ziek wordt.
Want ik behoor tot dat gedeelte der on
wel geworden burgerij, die tot zijn oliëntcn
behoort of liever heeft behoord, want ik
hoop mij aan oen herhaling van het onwel
worden van goedgekeurd vlctesch niet meer
bloot to stellen.
Dit meteen om den lieer Riethoven dui
delijk te maken, dat ik geen concurrent
ben, maar een cliënt was, die siuds jaren
in zijn winkel kwam.
Die onderstelling' toch is te gek, want
een concurrent zal bij hem geen vleesch'
komen koopen, maar voor eigen gebruik wel
het beste uit zijn eigen winkel nemen, of
zeer waarschijnlijk de voorkeur geVen aan
rund- of varkensvleesoh, waar voor een werk
man met gToob gezin natuurlijk niet aan is
te denken.
En nu, .Geachte Redactie, wensch ik er
geen woord meer over te reppen en dank
u nogmaals voor de verleende plaatsruimte.
Hoogachtend,
Een Abonné.
Leiden, 11 Juli 1914.
Driesprong Spckkelaau—Aditerweg te
Llsse.
Mijnheer de Redacfceuj^
Vergun mij andermaal een plaatsje in
Uw Blad over de gem. Lisso. Ditmaal niet
over de arbeiderswoningen der Raadsleden
van Lisso, die der gemeente thans reeds
een aardig duitje beginnen te kosten en
waarop ik later nog eens terug denk te ko
men ditmaal wensch ik diengenen in onze
Gemeentehuishouding, dio met het opzicht
der wegen zijn belast, een vingerwijzing te
doen. Het betreft n.l. het groote gevaar
voor de passage va-n het hoog opgaand
houtgewas aan den driesprong Spekkelaan
—Achterweg, waardoor het uitzicht belem
merd wordt. Hedenmiddag was daardoor
reeds bijna een menschenleven te betreuren"
geweest. Men drale niet dit af to laten
kappen 1
De misplaatste ijver van onzen Raad in
het oprichten van arbeiderswoningen of
heb begin daarvan, zou hier op zijn plaats
zijn.
Met dank, M. de R. voor de opname.
OORBEAÜ.
Lisse, 10 Juli 1914.
De Ka(wljk8che Berghavcn.
Mijnheer de Redacteur.
In het nummer van Zaterdag van Uw
blad van 4 Juli, komt een ingezonden stuk
voor over de Katwijksche berghaven.
Het wil mij voorkomen, dat de schrijver
ten opzichte van Katwijk als visschers-
plaats een ver van onpartijdig standpunt
inneemt.
Hij meent, en heeft daarbij ongetwij
feld het belang van Katwijk op heb oog
dat het 't meest logisch zou zijn geweest het
reederijbedrijf te verplaatsen naar IJmui-
den.
De reeders metal hun geld heb
ben daarin echter geen zin gehad en de
zeelieden moeten nu naar IJmuiden rei
zen.
Hij stelt zich dus oen exodus, een uit
tocht, een soort van volksverhuizing, voor
en gaat de reeders beschuldigen, dat zij
die volksverhuizing hebben tegengewerkt,
terwijl hij de zeelieden beklaagt, die daar
door nu genoodzaakt zijn voor hun bedrijf
naar IJmuiden te reizen.,
Hij onderzoekt niet of het ook de z e e-
lieden zijn, die liever te Katwijk blij
ven wonen, welke medé dien uittocht te
genhielden, cn hoeveel reeders er zou
den zijn, dermate met middelen gezegend,
dat zij hun gronden en pakhuizen welke
vanzelf na zoo'n uittocht hun waarde ver
loren hebben, kunnen prijsgeven. Hij be
schuldigt en daarmee uifc.
De schrijver hoeft het mis.
Ik wil geen namen noemen, maar er zijn
nog heel wat reeders, die ik zeker weet,
dat in de laatste jaren (laat er 1913 dan
buiten, zoo ge wilt) zuchtend hun weg
gingen. Dat is dan nog heel wat anders dan
de „kapitalisten" die de schrijver zich voor
stelt. itOpmerker" heeft stellig geen aan
deden in reederijen, anders zou hij dat ook
wel weten.
Maar bovendien, als de bevolking, die te
Katwijk-aan-Zee door do reederij leeft,
eens naar IJmuiden uittoog, dan bleven
er van de 9000 zielen geen 1000 zie
len meer over. Want niet alleen do
visschers en reeders, maar ook de winke
liers, de kleermakers, de schoenmakers, de
smeden, de wagenmakers, de kuipers, de
bakkers, de bokkingrookers, de haringpak
kers, do zeilmakers, de boetsters, do kan
toorbedienden, de -dokters, do motorschip-
pors, de schoolmeesters, mitsgaders al hun
have en al hun vee zouden te IJmuiden hun
heenkomen moeten zoeken.
VraagWat zou er worden van de waar
de van den grond en de gebouwen
Zou „Opmerker" er pleizier in hebben
een dergelijke eenzame en verlaten plaats
voor den kostenden prijs over te nemen en
de menschen, die hier hun eigendommen
hebben, schadeloos te stellen
Ik geloof niet, dat het „Opmerker" ge
raden zou zijn, zich aan het hoofd van den
optocht te stellen Hij kreeg beslist blauwo
oogen, ala hij die ten minste nog niet heeft
De zeelieden, de reeders en alle andere
levende zielen verlangen heelemaal niet
naar IJmuiden. Daarom willen zij zich hier
tabernakelen bouwen en Katwijk voorzien
van de comforts van een visschenjplaats.
Zou Noordwijk, waar het zoevisscherijbe-
drijf nagenoeg heeft afgedaan, zooveel be
geerlijker zijn dan Katwijk?
De Noordwijksche visschers moeten nu in
andero plaatsen, als Scheveningen, Vla&r-
dingen, Maassluis, Katwijk hun „stee" op
de schepen zoeken.
In hun eigen dorp is geen plaats voor
het hol van hun voet!
Ik denk, dat de Noordwijkers den toe
stand van Katwijk tegen dien van Noord-
wijk gaarne zouden uitruilen
Wat nu de badplaats Katwijk be
treftik zou „Opmerker" willen aanran
den do ledenlijst van „Vreemdelingenver
keer" te raadplegen en dan te zeggen of
de reeders zich onbetuigd lieten. Ik meen
te mogen gelooven, dat hefc hem mee zal
vallen.
Vandaar dat ik van de reederij vertrouw,
dab zij eveneens zal meewerken óók tot be
hartiging van do belangen van Katwijk als
„Kurort".
Dat het Vreemdelingenverkeer nog niet
veel weg heeft van. een Düsseldorfsche
„Verschönerimgsverein" ligt niet aan haar,
maar aan lokale omstandigheden. Wab tot
verfraaiing van de gemeente geschiedt, had
tot nog toe bijna uitsluitend plaats op
initiatief van het gemeentebestuur. Ik denk
bijv. aan de verbeteringen van „Duin
oord".
't Is overigens waar, dat het kanaal soms
stinkt. Vooral in 1911 bleek dat, en toen is
men, ben ik goed ingelicht, aan hefc plan
nen gegaan om aan dib euvel een eind te
maken. Welk van de twee avant-projets zal
worden aangenomen, weten we nog niet,
maar de wenk van „Opmerker" zal zeker
wel tor harte worden genomen. Maar een
feit is het, dab de stank van het kanaal
parfum is, vergeleken bij den
stank der Leidsche grachten!
Brrrwat stinken dieTrekt Leiden'3
Vreemdelingen vereer zich daarvan niets
aan 1 Stank is zoo riecht voor iemands bo
venkamer. Al die vieze deeltjes komen in
je bol en bezoedelen je brein. En stel dan
voor, dat jo professor bent en je hersens
zooveel geld waard zijn
Met betreking tot de haven heeft „Op
merker" gewis achter de coulissen geke
ken en daarom zal hij mij eu met mij menig
Katwijker aan zich verplichten door ons
eens te vertellen
Jo. Of de „kans" tot het verkrijgen van
een berghaven zóó gering is, dat de moge
lijkheid niet i3 buitengesloten, dat de
haven er niet komt.
2o. Indien dat zoo is, welko befceekenis
dan moet worden gehecht aan de goedkeu
ring van de plannen, het toestaan van de
subsidies door de Regeering en do Pro
vincie, de benoeming van do ingenieurs en
op welke klippen dan de berghaven zou
kunnen stranden.
3o. Of „Opmerker" weet-, dat de moge
lijkheid tot het doen doorstroomen van hefc
water in de haven is overwogen, maar dat
dit der gemeente op f 70,000 zou komen en
wat, gesteld dat zijn plan werd aangeno
men, daarvan de meerdero kosten zouden
zijn.
Als „Opmerker" dan weer aan het be
spiegelen gaat, volg ik hem echter niet.
Met de heftige beroeringen van de gemoe
deren zal het wel schikken, evenals met
z'n eigen gemoed. Over den vooruitgang
van Katwijk-aan-Zee heeft Katwijk aan den
Rijn zich niet te beklagen. Dab doet het
dan ook niet, zelfs al zou „Opmerker" dat
wenschen. De belastingbetalers dragen, of
zij van de visscherij leven of niet, allen het
hunne bij en ik weet niet of Katwijk aan
den Rijn bij een administratieve splitsing
zijde zou gesponnen hebben.
Over het economische belang van de ha
ven is men het hier vrijwel eens men heeft
immers een praohtig exempel in hefc Prins-
Hendrik-Kanaal Wat werd daartegen niet
gesputterd en wafc zijn die mopperaars be
schaamd uitgekomen
U dankend voor de plaatsing, verblijf ik
Uw
Spectator.
Katwijk, 10 Juli 1914.
De Residentie telt welhaast
weer een honderdjarige, Cornelia Josina
van Esveld, weduwe Vincentius Andreoli,
geboren 19 Juli 1314, wonende aan de Prins-
Hen drik-straat. Deze oude dame geniet een
uitmuntende gezondheid. Zij is nog allo dar
gen ijverig werkzaam voor de huishouding.
Uit eon bezending boter van
Os naar Haarlem waron bij aankomst 12
pakjes van 5 H. G. verdwenen.
Te Vlaardingen had een droe-
vig ongeval plaats. Terwijl een met netten
geladen wagen op den Binnensingel wilde
uitwijken voor een van de tegenovergestel
de richting komende automobiel haakten de
op den wagen liggende netten, in een op hefc
trottoir staanden kinderwagen, waarin een
kind van acht maanden lag, met het gevolg,
dat het kind onder den nettenwagen geslin
gerd en gedood werd. De netten wagen had
liet hoofd van het kind verbrijzeld.
Men meldt ons uit Tholen:
De auto van den heer Kleyn, te Bergen-op.
Zoom, waarin zaten do heeren dr. Van der
Lek, tuinbouwleeraar te Wageuingen, Van
den Broek Goe3 Debak, uit Wemeldinge, en
J. Stoutjesdijk uit Tholen, geraakte te
water. Eerstgenoemde werd door den stroom
meegevoerd hij was reeds zinkendo, toen de
schilder Schob hem redde. Ook de andere
personen, die op do kap van de auto waren
gekropen, werden gered.
Na bijgebracht te zijn en schoone kleeren
te hebben aangetrokken, konden allen de
reis vervolgen.
Men meldt uifc Zaandam:
Uit den zak van een jas, door een lid van
hefc personeel der firma Verkade, in de fa
briek opgehangen, is een bedrag van f-120
ontvreemd. De politie doet een onderzoek.
Nahèrhaaldelijk te hebben
vergaderd, besloten de stakers en staaksters
te Almelo, behooronde tot onderscheiden
vakvereenigingen hefc werk weer te heryat-
ten.
Op een verzoek aan de patroons om lijsten
te geven van de personen, die net eerst we
der geplaatst zouden wordeu, is geantwoord,
dat zij, die hefc werk wilden hervatten, zich
konden aanmelden.
De conferentie met de patroons had al
leen dit resultaat, dat de vrije Zaterdag
middag, die tijdens do staking werd inge
voerd, zal gehandhaafd blijven.
To Belfast ia hot grootste
schip van de Nederlandsche koopvaardij
vloot de „Statendam" van de N. A. S. M.,
op de reusachtige werf van Harland and
Wolff prachtig van stapel geloop en.
De ceremonie gebeurde door mevrouw
Rypperda Wierdsma-Grelle, in het bijzijn
van haar echtgenoot en den mededirecteur
van de Holland-Amerikalijn den heer A.
Gips, den hoofdinspecteur Van Helden en
den heer Edixhoven, belast met hefc toeziehfc
op den bouw van het schip en de machines.
De bouwmeesters waren vertegenwoordigd
door vier directeuren. De eigenaar van dal
Harlandwerf, lord Pirrie, was onverwacht
verhinderd. Eenige dames luisterden heli
officieele gezelschap op de tribune op.
Heb schip meet ruim 3-1,000 ton; do lengte!
is 232, do breedte 26, de holte 14.5 meter*
Het gewicht is nu nu reeds 18 millioen kilo.
De „Statendam" is hefc hoogste schip, dab
op deze werf is gebouwd. De hoogte van dö
kiel tot de commandobrug is 32 meter. Heb
schip heeft elf stalen dekken en kan ver
voeren 814 eerste, 824 tweede en 2100 derde
klasse-passagiers. De bemanning zal 750
koppen tellen.
De „Statendam" is gebouwd op dezelfde
vaste stalen helling, waarop de „Olympic"
gebouwd is. Op de naaste helling is de „Ti
tanic" gebouwd.
Daar prins Gebhard von
Blücher, een achterkleinzoon van den be
roemden Pruisischen generaal en eigenaar
van hefc kasteel Radun in Silczië, f 102.630,
wegens achterstallige belasting schuldig is,
zijn de goederen van den belas tingp in uiige
in beslag genomen. Vijf kostbare schilder!i-:n
en een rijtuig dat Napoleon I heeft toebe
hoord, zijn in beslag genomen. Hefc rijtuig
was door Pruisiche ruiterij van 't slagveld
van Waterloo meegenomen en den koning
van Pruisen aangeboden. Men vond er eeri
hoed van den keizer iu, een degen met dia
manten versierd, een keizersmantel met voor
meer dan een millioen niet gemonteerde dia
mant-en en belangrijke documenten. De ko-
ning behield den inhoud en gaf hefc rijtuig
aan Blücher, in wiens familie het gebleven
is.
Een tragische liefdesscène
werd in een hotel te Leipzig afgespeeld. Een,
reiziger, die met zijn meisje, een kantoor
juffrouw, in een hotel was afgestapt, ver
worgde zijn beminde met- een das cn richtte
daarna een revolver op zichzelf. Maar de
revolver weigerde en de reiziger, Lüderitz
genaamd, bleef zes uur lang bij het lijk vaii
'fc meisje. Intusschen hadden do familiebe
trekkingen, die intusschen afscheidsbrieven
ontvangen hadden, telefonisch aan hefc hotel
inlichtingen gevraagd. Toen de hotelbedie-
den in de kamer drongen, richtte Lüde-itz
het wapen weer tegen zichzelf en bracht rich
een. zware wonde toe. Hij gaf bij hefc verhoor
te kennen, hot meisje mc-lfc haar volle toe
stemming gedood te hebben.
Gevangenen uit h fc X e w-Y o r k»
sche werkhuis op hefc Blackwel lei land heb
ben, nadat een opstand onder lien onder
drukt geworden was in de werkplaatsen de
machines beschadigd. De oproerigen moes
ten met geweld in hun cellen teruggedre
ven worden. 50 hunner werden op water en'
brood gezet.
Te Innsbrück heeft in een fri-
seurszaak een ontploffing plaats gehad,
waarbij een hulpbediende zwaar gewond
werd.
KÜOfiiNES, 9651 15
40 Cents per regel.
is om tot genezing te geraken behoorlijke
afgang een hoofdvoorwaarden. K. K. Re-
gier uugsrafc Prof. Breisky te Praag, een
der voornaamste hedendaagsche vrouwen
artsen, verklaart in een attest, dat heb
natuurlijke „Franz Josef"-bitterwater reeds
bij kleine hoeveelheden en ook bij een
voortgezet gebruik, door de betrouwbaar
heid zijner werking een allereerste plaats
onder cfo Salinische afvoermiddelen in
neemt.. Hefc Franz Josef-Bitterwater is bij
apothekers, drogisten en mineraalwater
handelaren verkrijgbaar.
Een nieuw Besje, dat
Zwaarlijvigheid geneest.
Zwaarlijvigheid is een gevaar voor d\
gezondheid en maakt den persoon, die er
ongelukkigerwijze mee opgescheept zit,
het leven tot een last. Verwaarloosde
zwaarlijvigheid veroorzaakt te eeniger tij
de physische zwakte en verstoort de ge
regelde werking van verschillende orga
nen, vooral die van het hart, van de nie
ren en zenuwen en die der ademhaling.
Zwaarlijvige menschen, die deze gevaren
willen vermijden en hun vet op een volko
men veilige en onschadelijke manier wil-,
len reduceeren, kunnen niet beter doen dan
do behandeling met Boranium-bessen te
gaan volgen. Dit aangename en onschade
lijke middel moet overtollig vet op een.
merkwaardige wijze van de heupen en hefc
onderlichaam doen verdwijnenniet alleen
wordt dit vet opgelost, doch ook de inwen
dige organen worden bevrijd van hun vet
omhulsel, wat den algemeenen gezondheids
toestand verbetert. Boranium-bessen kun
nen bij eiken apotheker en drogist in ons
land worden verkregen en men zegt, dafc
«lezen de besjes in groofce hoeveelheden
verkoopen. 9552 29
Do Administratie verzoekt Copieën voor
Advcrtenticn vóór 12 uur te doen bezorgen.
NA DIEN TIJD is men niet zeker dat
opname in hefc nummer van dien dag kan
geschieden.
