"VlfiEBEW,
De vliegmachine bij de post
Eferij te?* Hove.
Het is intusschcn ook waar, dat men in
het buitenland cn met name bij onze ooste
lijk© naburen, juist het tegenovergesteld©
is van kicschkeurig cn daar met groote blij
moedigheid visch tot zich neemt, dio of
om haar kwaliteit öf ten gevolge van crc
bereidwijze bij ons op geen onkel© tafel
zou worden geduld. Doch de Duitsche zee-
visscherij moet ,,gehoben" worden cn het
Duitsche volk moet dus visch eten en ter
wijl aan den eenen kant tot dekking van
de behoeft© dc visschersvloot letterlijk alles
wat gevangen wordt, tot zelfs haaien too,
ter markt brengt, legt er zich aan den an
deren kant do vischindustrie op toe, do
risch, dio in verschen staat ongeschikt is
▼oor de consumptie, op eenigerlèi wijze
eetbaar en houdbaar te maken cn worden
er van Regeeringswege op tal van plaat
sen vischkookcursussen georganiseerd, waar
de huismoeders kunnen leeren, om vooral
van de goedkoopcre soorten toch nog eet
bare en voedzame gerechten klaar te ma
ken.
Die ,,Bratheringe" nu zijn, zooals licht
te begrijpen is, cenigszins verwant aan on
ze panharing en in den tijd, dat do ha-
ringaanvoeren nit do Noordzee groot zijn,
worden in do Duitecho Noordzeehavens
groote hoeveelheden van déze haringen,
dio versch (wel te verstaan ongeprepa-
reerd!) uit ze© wordt aangevoerd, tot
>,Brathoring©" verwerkt.
Vroeger gebeurde dit zóó, dat do visch
op dezelfde manier als bovenbeschreven
in pannen werd gebakken pannen, dio na
tuurlijk veel grooter waren dan do koe
kenpan van moeder do vrouw, maar dio
toch ook boven een open vuur geplaatst
waren en elk door oen meisje of vrouw'be
diend moesten worden. Natuurlijk waren
aan dit procédé tal van bezwaren verbon
den.
Aan deze bezwaren is nu op afdoende
wijze een cindo gemaakt door do zeer ver
dienstelijk© uitvinding van een Duitsch
viscbindustrieel, die op de goede gedachte
is gekomen, om voor het visebbakken ge
bruik, te maken van een modernen patent-
oven, zooals die tegenwoordig allerwegen
in groote bakkerijen (broodfabrieken) en
banketbakkerijen in gebruik zijn.
De laatste maal, dat ik in Hamburg was,
had ik golegenheid de groote fabriek van
den heer Lehrmann te bezichtigen, cn daar
het juist in het drukst van het haringsei
zoen was, ook den evenbedoelden oven in
volle werking-te zien.
Het is een groote, gemetselde oven, die
met heet© lucht verwarmd wordt erf tot
op zekere hoogte op elk© temperatuur kan
worden gebracht. Gewoonlijk wordt bij
een temperatuur van ongeveer 270 gr. O.
gebraden. Aan de voorzijde kan dc oven
geopend worden en kunnen de vier boven
elkaaa* gelegen braadpannen, dio elk 3.60
M. lang en 1.60 breed zijn, stuk voor stuk
op sleden naar voren cn buiten den oven
gebracht worden. Boven, den bodem dezer
pannen bevindt zich een ijzeren rooster
of zeef, waarop dc in meel gerolde haring
(na goed afgespoeld, maar overigens niet
uitgehaald of anders behandeld te zijn)
worden gelegd.
De oven, dien ik gezien heb, was er een
van de grootste soortdaarmede konden
dagelijks pl. m. 2000 bussen haring gebra
den worden, hetgeen ongeveer gelijk staat
met het productievermogen van 50 oudcr-
wetsche haring-braadpannen. De oven
wordt echter ook in kleiner afmetingen cn
met minder pannen gebouwd.
In het geheel in 10 verschillende num
mers, wier prijzen varieeren van ongeveer
2400 Mark tot 30,000 Mark. Bij de eerste
soort beslaat dc totale braadopporvlakto
(1 pan) 1.2 vierkante meter, bij do laatste
(4 pannen) 24 vierkante meter.
;,De mensch beschouwt zich den
alleenbeerscher op aarde Hij kent zich
het recht toe alles, wat hem hindert
of schadelijk is, te vernietigen of te
gebruiken wat hem op een zeker oogen-
blik past zonder er. aan to denken of
hij wel hot recht heeft dit Ie, doen;
dg stelselmatige vogelmoord in allo.
deelen der wereld is hiervoor een bui
tengewoon sprekend voorbeeld."
Aldus begint een brochure, die .1. H.
Jurriaanse, te Rotterdam, verspreidde.
De schrijver spreekt van hot groote nut
der vogels. Welk een reusachtige ver
woesting zou een enkele insectonsoort
kunnen aanrichten, wanneer ook maar
een honderdste gedeelte der eitjes, dio
gelegd worden, tot volwassen dieren zich
ontwikkelde; indien de vogels niet mee
werkten het evenwicht in de natuur te
bewaren i
Waar men getracht heeft de vogels te
verdelgen, daar komt de waarheid van
het bovenstaande scherp naar voren.
Zoo was in het jaar 1861 de oogst in
Frankrijk verre beneden het normaio
cijfer. Een speciaal benoemde commissie
bevestigde het feit, dat, dank zij het
systematische en dwaze uitroeien van
zekere vogelsoorten, do insecten de over
hand kregen, met al de treurige gevolgen
daarvan.
In éón departement bleek, dat da
schade aan don graanoogst berokkend,
uiet minder dan 5,000,000 francs be
droeg.
Aldus was het resultaat vau den vogel-
moord.
De vogels verdelgen de insecten; zij
zijn onmisbaar in het bosch. Hoevelè
gevaren bedreigen niet reeds de jonge
zaadjes van de zijde der insecten; aan
welke gevaren zijn de wortels en later
dc jonge plant niet blootgesteld! Do vo
gels werken mee tot instandhouding van
Eet gewas, door insecten en eieren op
te zoeken en te verslinden; zij werken
op die wijze zelfs mede m den boom
gaard.
Talrijke knaagdieren bedreigen don
oogst. Tegen dezo vijanden zinn de dag
en naclilroofvogels uo beste heljiers.
In 1885 werd in Pennsylvamo een
wet van kracht, waarbij een premie werd
gesteld van f 1.25 op de inlevering van
eiken dooden roofvogel, benevens ean
beloonfng van f 0.50 -per vogel, voor
den notaris, die hiervan acte nam. tn
anderhalf jaar word hiervoor uitbetaald
de som van 1225,000. Aidar het gevolg
bleef niet uit. Een muizenplaag volgde,
waardoor een schade aan den landbouw
werd veroorzaakt van niet minder dan
f 8.500,000.
Dc verdelging van den witten reiger
ter wille van de mooie reigerveeren heeft
vele stroken beroofd van eep zosr nut
tigen vogel. Do aanwezigheid van het
dier in de rijstvelden werd als een zegen
voor den landbouwer beschouwd in In-
dië en China. De handel in vecren is
groot.
Volgens een-verslag van de Londcn-
sche Kamer van Koophandel in 1910
werden in Engeland ingevoerd
van Java, Borneo en Sumatra ca. 8CIGG
Kilogram vogelhuiden, tot een waarde
van ca. f 466,260.
Voorts werden aangeboden eri ver
kocht in Londen
van April 1911 tot April 1912 „Para-
(liisvogclveeren" (2 „Voeren" 1 vogel)
29,38o Eng. onsen aangeboden, waarvan
verkocht 54,579 Eng. onsen.
Gedurende do zes laatste veilingen in
Londen (1913) werden onler meer ver
kocht
21,318 kroonduiven, 20,715 slagpen
hen van den witten kraunvogol, 17,711
paradijsvogels, 5794 paren papagaaien-
vleugels, 4112 eolibrieën, om niet te
spreken van een lange lijst van andere
vogels met prachtige vederen.
Do hierboven genoemde kolibrie-
huidjes werden verkócht.'voor een l'/,
cent, en sommige voor iets meer dan
5 cis. per stuk, en voor welk doel? Voor
hoedenversicring en om met dé schit
terend mooie kop- en koolvederen bal
schoentjes te bedekken!!!
Laat de vogels loven, vervolgt de bro
chure. Als een der middelen, om het
verdelgen der vogelstegen te gaan, wijst
hel hoekje verdei .op het verbod van
invoer van vederen, huiden, vleugels of
andere detden r an in het wild levende
vogels, in de Vereenigde Staten cn
Australië toegepast.
De heer Jurriaanse wil een verzoek
schrifttot de Tweede Kamer in ons
land richten van den volgenden inhoud:
Hot is U bekend, dat de Vereenigde
Stalen van Koord-Amerika den invoer
van vederen, huiden oi andere deelen
van in het wild levende vogels hebben
verboden.
Dit geschiedde om een groot deel* van
ido wereldmarkt, voor genoemd artikel tc
sluiten, ten pinde ten minste voor zoo
verre liet de Vereenigde Staten geldt,
•mede te werken tot het voorkomen dec
totale uitroeiing van talrijke voor- den
mensch hoogst nuttige vogels," cn van
dip soorten, die om hun vederpracht
als een sieraad van de natuur mogen
worden beschouwd.
Niet enkel uit een ethisch, maar bo
vendien niet minder uit een economisch
oogpunt is dil verbod ten zeersle te
roemen. Het blijkt, dat ook bet Engelsche.
gouvernement liet met de zienswjjze van
Eet Anierikaansche geheeh eens is, door
do indiening van een wetsontwerp van
dezolfde slrekKing.
De verschillende arlikelen, geschreven
in wetenschappelijke bladen, tijdschrif
ten cn de dagbladpers, hebben het
vraagstuk zoodanig uitvoerig toegelicht,
dat, verdere beschouwingen en uiteen
zettingen hier niet moer noodig schijnen.
Het verzoekschrift heeft, dan ook alleen;
ten doel de aandacht uwer vergadering,
op dit belangrijke'onderwerp te vestigen
en haar eerbiedig to verzoeken het daar
heen tc leidon, dat zoo sjJoerlig mogelijk
een wet tot stand komc, waarbij dc in-,
voor in Nederland van vederen, huiden
of deelen van in bet wild lovende vogelsi
strikt wordt verboden.
De poging van den lieer Jurriaanse.
verdientveler aandacht.
Het lichaamsgewicht van koeien.
Onder do bocre-i hterscht. verschil van
mecning over de vraag, welke koe meer
melk geeft, de vette öf do magere, de zwa
re of do lichte. Een Duitsch vee-contr61o-'
station heeft er ach op toegelegd, dezo
vraag to beantwoorden, en is tot het resul
taat gekomen, dat koeien met een gering-
lichaamsgewicht minder melk levcTen, en
ook als slachtkoe minder waard zijn dan
f en zwaargebouwde, vette koe. Koeien van
vijf jaar oud of die minstens driemaal kal
veren kregen, werden in verschillende groe
pen ingedeeld.
Koeien van 500 K.G. loverden in door-
snee 3220 K.G. melk met 105 30 K.G. bo
ter, kooien van 600 K.G. leverden 3571
K.G. melk* met, 11-1.60 K.G boter, koeirn'
van meer dan 600 K.G. loverden 3686 K.G.
molk met 118,7 K.G. boter. Do waardo als,
slachtvee 6tond van do lichte koe tot de
zware koe als 6.54 staat tot 7.02. Tegelijk
werd een onderzoek naar dc rendabiliteit
der rundveestamboek- tegenover clio van
ongekeurde koeien ingesteld. De eersten
bleken veel meer melk op te leveren, en
van beter kwaliteit.
De haas in de myihe.
Het oudo Christendom zag in den haas het
zinnebeeld van dei berouwvollcn, tot God
terugkeerenden zondaar. In vroegere tij
den gold zijn verschijning als een kwaad
voorteeken. Cyrus bad, toen een haas over
zijn weg ging, zijn tocht naa' Araon opgo-j
geven, wanneer niet oen zwevende adelaar!
het slechte voorteeken in een goed vcran-
dord lia-d.
Ook bij de Germaansche volken van Euro
pa stond do haas onder verdenking, dat
'ti bij zijn verschijning niet recht pluis was,
omdat toovcnaars en heksen graag zijn
gesta-lto aannamen. Men geloofde, dat bij
nooit sliep, omdat zijn oogloden nooit ge
heel gesloten waren.
Trots het bijgoloof, is cL haas, door vole
tijden heen, gegeten, reeds door de Romer
ncn.
lil Zuid-Rngeland begon do hazenjacht
reeds in dc elfdo ocuw. Hot meest goliefd
was wel do hazenjacht steeds in Duitsch-
1 and-
De Internalionalc Vereeniging van Ho
tel-geëmployeerden te. Gent-ve is in hot
bezit van een waardevolle verzameling
Bpijslijsten, waarvan de vijftig duizend
exemplaren, die zij omvat, in zestig
froote lederen albums zijn liijeenge-
raehl. Twee van zulke banden bevatten
de spijskaarten, die sedert de regeering
van den Engelsehen koning George IV
aan het Engelsc.be hof „afgegeten" wer
den. Vóór het aanvaarden der regee
ring door koningin Victoria werden de
spijskaarteu in het Buckingliiun-paleis
en in het slot te Windsor door don chef
kok op eenvoudig schrijfpapier geschre
ven, on slechts in één enkel exemplaar,
dat. naast het bord van den Vorst werd
neergelegd.
George IV moet een bijzondere voor
liefde voor gebraden lamsbout gehad
hebben, want bet komt op de gedurende
zijn regeering verschenen spijslijsten
bijna dagelijks voor.
Met de troonsbeklimming vanko
ningin Victoria treden voor de eerste
maal gedrukte menu's ten tooneele, ver
sierd met. de in goud uitgevoerde ko
ninklijke kroon. Bijzonder lekker schijnt
deze Vorstin spiegel-eieren en Jams-
ragout te hebben gevonden, wat uit do
kaarten kan worden opgemaakt.
Onder de regeering van koning Ed
ward werd het menu in sommige op
zichten Verrijkt en uitgebreid. Zoo" vindt
men zeer dikwijls als eerste gerécht
Russische kaviar, die sedert., cn thans
liog, aan liet Engelsche hof zeer m
den smaak \alt. Zij,-wordt opgediend
niet roggebrood en schijfjes citroen, cn
ook met geroosterd brood. De prijs be
droeg toon dertig a veertig gulden per
pond, en zij zal dan ook wel van ecu
kwaliteit geweest zijn, uit financieel oog
punt voor het gewone publick „ongeniet
baar".
Het menu Van het diuer, dat jaarlijks
in het Buckingham-paleis gegeven wordt,
tér gelegenheid van de Berby-wedrAV-
neu, is vrijwel telkens hetzelfde. Het ba<
vat: schildpadsoep, riviervisch, forellen,
kwartels, wild, lamsvleesch, kip. gebra
den vloesch, asperges, perziken, ij's. l'te
daarbij geschonken wijnen zijn dc beste
uit de koninklijke kelders en zouden
in den handel wel nauwelijks verkrijg
baar zijn onder een paar honderd gul
den per flesch. Bij ouic.ieele banketten,
vooral wanneer vreemde vorston tot de
tafelgasten behoorden, werd de lijst met
nog enkele zeer buitengewone lekker
nijen aangevuld, zooals zwarienb'öut, bij
een bezoek van keizer Wilhelm.
Ook het. Duitsche hof is bij deze menu
verzameling bijna volledig vertegenwoor
digd. De menu-kaarten zijn. wanneer
men den zegsman van „Tit-Bits" mag
gelooven. wel driemaal zoo groot als
dc Engelsche en dragen alle een af
beelding van bet keizerlijk paleis. Het
meest figuroeren op de menu's zalm cn
liazepejKT.
Dc spijskaarten aan het Russische hof
zijn in gouden lotlers gedrukt cu de
Russische adelaar spreidt er zijn Vleu
gels beschermend over uit. Natuitrlijk
zijn de namen der gerechten in Rus
sische letters weergegeven, en het. woord
biefstuk natuurlijk vorrussischt
komt men herhaaldelijk tegen.
De merkwaardige verzameling beval,
echter ook curiositeiten vau „particu
liere" zijde, bijv. do spijslijst van een
feestmaal, dat in een der laatste jaren
van de vorige eeuw op dc FinJsji-Alan
den werd gegeven. Hot is op „goed" ge
drukt. en begint met „stukjes" banion-
vleesch". Verder vindt, men vermeil
vogelnestjes en slakken. Op de wjjukaart,
zijn ingelaseht: Engelsche, porter en
bier. Dat. moet dus 'daar ginds in de.
Zuidzee al oen heel bijzondere delica
tesse vertegenwoordigd hebben.
De gerechten van een feestmaal la lh-
king zijn in Chinecschc letters op een
boomblad geteekend. Aan een van zulke
banketten zat .ook Lihpengtsjaug aau eu
l>e lüO-jnrige boerin Redui; Stnvne, te Rermeve
(kreits flegerlti, Posen).
De oudsto vrouw van Duitschlaud, de
weduwe Heclwig St.avne, van wier gezegon-
den ouderdom dikwijls melding werd go-
ma.1 kt, is nu gestorven. Den laden October
had zij nog heel kras baar 120stcn verjaar
dag gervierd.
Hot was bewezen, dat vrouw Stavnc in
1794 iii de buurt van Plesehon, dicht bü dc
Russische grens, goboren was, waa.r zij
ook als volwassen moisje het groote logcr
van Napoleon naai* Rusland zag; trekken en
later ook do kozakken langs haar huis,
do dorpsherberg, voorbij heeft zien galop-
pecrcn.
He -kosten van dat diner werden op
ren kleine veertig duizend gulden ge
schat.
Romantisch is de geschiedenis van een
der verzamelde kaarten*, welke de „gang
van zaken" op een dinér te Chicago
vertoont, en welk'e door een kogel door
boord is. Up dat diner kregen twee tafel-
genooton ruzie, er werd 'met revolvers
geschoten cm een der gasten liet het
leven. De doorschoten menu-kaait werd
door een kclhicr meegenomen, die latei
in de haven van San Francisco over
hoord viel cn verdronk. Dc op hot
lijk gevonden kaart werd opgezonden
naar de tc Genève zetelende "vDreoni-
ging.
Het menu van een bankel, gegeven
door een Amerikaansch rnillia»daif, be
val een gerecht, datniet. té cl.en was,
en toch duizenden guldens gekost had.
Hot bracht namelijk voor iedere aan
wezige dame eenmet briljanten
bezet medaillon t
Nieuwe middelen tegen de nachtvorst.
Tegen de schadelijke werking der nacht
vorst tracht dc vruchtenkweeker zijn hoornen
op allerlei manieren te beschermen. Dikwijls
is bedekken niet papier een voldoend© be
scherming voor de bloesems. Ook neemt men
wel rijn toevlucht tot liet verbranden van
rijshout of teer; de dikke rook houdt bij
windstilte dc nachtelijke wnrmto-uitstraling
van den bodem tegen.
Een nieuw middel beeft men gedurende do
laatste jarcu m de groote vruchtenstreken
van California toegepast. Op afstanden van
ongeveer 6 M. plaatst men bakken of enj-
mers, die met steenkool of petroleum gei uJd
eri met een deksel afgesloten zijn. Bij ge
vaar a oor nachtvorst wordt het deksel weg
gen ome u en de brandstof aangestoken. Met
dergelijke apparaten is» het. mogelijk de tem
peratuur der lucht tot. op S gr. Celsius te
brengen. Dank zij dc medewerking van het
MeteorologischInstituut te Washington, js
drze methode ju Amerika met veel succes
toegepast.
Een eigenaardig middel gebruiken in de
Vereenigde .Staten do kweekers van ecu
soort groote bessen (Vacciuium-iuacrocar-
pum). Deze planten worden in de moeras-
streken van New-Yersey, Massachusetts en
Wisconsin op groote schaal gekweekt. De
cultuur heeft echter veel tc lijden van de
nachtvorsten. Dit gevaar wordt hier bestre
den met..:water. Men heeft n.l gecon
stateerd, dat de bedekking Aan de op den
bodom kruipende planten met water, ze voor
bevriezen beschermt. Men maakt nu water
reservoirs, waarvan men den inhoud bij
kans op vorst over de planten brengt.
.Max ICagolmann schrijft in cle ..Deutsche
Luftfalirer-Zeitschrift" een artikel over de
vliegmachine iu dienst van het postbedrijf,
waaraan wij bet volgende ontlecnen:
Het vervoeren van een vrachtje" met
do vliegmachine komt driehonderd-maal
zoo duur uit als het vervoeren met don.
vrachtwagen en vijfhonderd-maal zoo duur
ah met den spoortein. Bovendien zijn er
er nog allerlei andere» kosten, zoodat men
mag concludceren, dat de vliegmachine
vooreerst nog wel geeji middel van vervoor,
voor do practijk althans, zal worden. Ook
voor het vervoeren van personen kan dus,
zooals vanzelf spreekt, de vliegmachine
niet concur roeren met den trein, tenzij men
slechts op tijd en heolemaal niet op geld lot.
En bij de posterijen Belangrijke mede-
deelingen kan men goedkooper seinen. Een
regelmatig verkeer door dc lucht is niet,
dankbaar; ook do mail-aeroplaau za.l bij
storm niet kunnen uit vliegen',' zoodat hel
meer dan eens zou voorkomen, dat een brief
di© op -e ouderwetsche wijs verbonden
was, eer rijn plaats van bestemming zou
bereiken. Tn een eilanden-land (bijv. in den
winter bij ijsvorming) zal de. vliegmachine
echter ,ha ar plicht kunnen doen in dc ko
loniën eveneens.
Zooals men weet. voorspelde Edison, dat
in 1925 do post algemeen „avi&tisch" zou
worden verzonden. Wij gelooven echter, dot
de heer Kagelintvin. een i.tan uit do prac
tijk, er dichter bij is, wanneer hij zegt. dat
w'j do waarde van dc vliegmachine niet
moeten overschatten.
