Dik Vet Spek
Hypotheekbank,
4'|2pCt. PANDBRIEVEN
Unie-Winkels
P. H. J. Vreeüurö.
Verpachting Stalmest.
Extra fijne Fruiten,
Uit tie haiii) Te Hoop:
N°. 16526.
Vrijdag O Januari.
Tweede Blad. A°. 1914.
Buitenlandseh Overzieht.
Faillissementen.
Teekenaar,
C-EBils. C5RIS1IAAN3E.
Wonder boven Wonder!!!
M. v. BLANKENSTE1N.
GEBRs. CBRIST1AANSE.
Te Koop of te Huur
West9anc3scli@
te 'S-GRAVE2JHAGE,
a am pet.
j. Hooit GraaUaad. - j. A. van Erpsrs Roijaards.
2 ongemeubileerde Kamers,
"Verloren,
e.
te Leiden:
Haarl.straat 65.
"VVat verwacht werd, is geschied. Voa
Reutter is vrij gesproken van de
hem ten lasto gelegde aanmatiging van de
burgerlijke macht. De voornaamste schul
dige in de Zabern-kwestie gaat dus vrijuit,
de minderschuldige luitenant Von Forstner
kreeg *13 dagen gevangenisstraf, toch ook
lieusch niet te veel.
Do eisch werd gisteren verwacht en daar
door was de belangstelling buitengewoon
groot. Voor do orde was zelfs een groote
politiemacht om hot rechtsgebouw saamge
trokken.
En ook in deze laatste zitting bleek, hoe
alles er op werd gezet om dc beklaagden
vrij te krijgen. Bij het publiek heeft de be
handeling der zaak geen tevredenheid ge
wekt.
Een troost is het, zegt de correspondent
van de ,,N. Ii. Ct dat 't verdere verloop
van de zitting van gisteren den kreitsdirec-
teur Mahl bevrijd heeft van de ergste ver
denking, dat h|j zich schuldig gemaakt zou
hebben aan pogingen om invloed uit te oefe
nen op het getuigenis van zijn ondergeschik
ten, Dat is een kletspraatje gebleken, dat
de vermeende zegsman hardnekkig verloo
chent.
Het getuigenis van de hooge rechterlijke
ambtenaren, die gisteren verhoord zijn,
was zeer gunstig voor de bevolking van
"Zabern. Het maakt daarom een bijzonder
brtaangenamen indruk, dat deze gotuigen
zichzelven bij den krijgsraad hebben moeten
aanmelden en n et gedagvaard waren. Het
ligt toch meer \oor de hand deze mannen
van ervaring en ontwikkeld oordeel, van
wie men wist, dat zij de meeste gebeurtenis
sen als toeschouwers hebben bijgewoond,
als getuigen to hooren, dan kindermeisjes
on melkboeren, aan wier getuigenis de
auditeur militair zooveel waarde hecht.
Bovendien gevoelen deze mannen als sol
daat. De officier van justitie Wittmann
was zelf 32 jaren Inng officier bij de land-
weor geweestniettemin was zijn getuige
nis vernietigd voor het optreden der offi
cieren.
De wachtmeester der gendarmen
Schmidt, die door zijn lasterlijke getuige
nis over Mahl bij den krijgsraad in het ge
vlij wilde komen, heeft het bij die eenc
vnlsche verklaring niet gelaten.
Majoor Ulide getuigde, dat Schmidt 10
November bij hem gekomen was en ver
teld "had, dat er te Zabern den vorigen
dag een vreeselijk spektakel was gewoest.
Toen hij den wachtmeester vroeg, waarom
hij dan niet tusschenbeide gekomen was,
antwoordde deze, dat hij bevel had gekre
gen niet zoo scherp op te treden
Schmidt ontkende weer ten stelligste
dit gezegd te hebben. Echter, als hij het
gezegd had, dan moest het later dan 10
November geweest zijn, omdat hij toen, na
dat de bevolking weer tot rust gekomen
was, inderdaad dat bevel gekregen heeft
Majoor Uhde verklaarde echter beslist
dat een vergissing van zijn kant buitenge
sloten was.
Nadat het getuigenverhoor was afgeloo-
pen, kwam de auditeur-militair aan het
woord. De geheele zaak heeft hij nage
gaan, vanaf het incident in do kazerne,
waar Von Forstner de Elzassers voor
„Wackes" schold
Versteld heeft men gestaan over de bui
tengewone partijdigheid. De auditeur zal
ten slotte niet meer hebben geweten, wat
hij bij moest brengen om de officieren vrij
to pleiten. Hij trok maar te velde tegen
de Zabern. Ztg." Wat de militairen ge
zegd hadden bij het getuigen verhoor werd
als waar beschouwd, cle verklaringen van
burgers werden leugens geacht, tenzij ze
-in het voordeel der militairen waren. Een
dienstmeisje en eon waschvrouw werden
verheerlijkt, maar van de belangrijke ver
klaringen der rechterlijke ambtenaren en
advocaten werd geen notitie genomen.
Zelden zal door een eischer in een straf
zaak zoo partijdig zijn opgetreden als hier
het geval wa-s. Het behoeft ook geen be
toog, dat men allerminst tevreden is over
de behandeling dezer zaak. Het zal blij
ken dit de auditeur het leger geen dienst
heeft bewezen. Op deze,wijze moet er een
scheiding komen tusschen burgerij en mili
tairen. En juist Duitschland roemde er op
dat volk en leger steeds één waien.
Eindelijk heeft de Duit sche
kroonprins "gesprok e-n. De
„Voss. Ztg." en het -,*Berl. Togcbl.", de
beide groote liberale bladen te Berlijn, heb
ben een mcdedeeling uit die bron ont
vangen. Zooveel is zeker, de telegrammen,
die veel stof tot spreken gcveD, heeft' bij
verzonden.
Hij heeft zich dus. de vrijheid gepermi-
teerd om mijn meening te zeggen. Die heeft
meer waarde dan van een gewoon parti
culier en daarom heeft kroonprins Wilhelm
weer voor de zooveelste maal een fout
b'bgaan.
De kroonprins* zeide. dat hij er niet aan
dacht het Rijksland als vijandelijk gebied
te beschouwen en in het Duitsche rijk wil
de hij niet van voorkeur weten. De wetten
zijn er voor iedereen.
Maar die laatste meening werd weer wat
is niet gedaan, toen hij zeide, hoe hij over
/iet gebeurde te Zabern dacht. Hij zeide:
,,De eerekleedij, die de officier draagt,
moet onvoorwaardelijk tegen spot be
schermd worden", en hij kon er niet aan
twijfelen, dat dit ook de meening was van
vorreweg de meerderheid van het Duitsche
volk. Dat een kolonel alles moest doen,
om met de wettelijke middelen, die hem ten
dienste stonden, zijn officieren en man
schappen tegen beschimping te beschermen
was een plicht, dien hij niet slechts tegen
over zijn regiment en tegenover het leger,
maar tegenover bet geheele Duitsche volk
te vervullen had. In hoeverre aan den een
of anderen kant fouten of onwettigheden
begaan waren, kon eerst het proces beslis
sen. Het was hem volkomen onbegrijpelijk,
dat men hera door het verminkcb-jcan zui
ver particuliere uitingen een ingrijpen in
het hangende proces had kunnen aanwrij-
veit.
Dat er afkeuring gekomen is, heeft de
kroonprins zichzelf te wijten, door van zijn
opinie te doen blijken, vóór het proces ge
ëindigd is.
De eerekleedij zal niet bespot worden
trouwens, wanneer de dragers er zelf geen
aanleiding toe geven. En dat is, het laat-
sto proces'bewees het ook weer, in Zabern
geschied.
De Zabernsche kwestie is weer
ïn een vertegenwoordigend lichaam ter
sprake gekomen. Nu in de Tweede Kamer
van Elzas-Lotharingen. Bourger, als oud
ste lid in jaren, presideerde en hield een
openingsredo, waarin hij zeide, dat 43 jaren
na de inlijving bij Duitschland het Rijks-
land in ernstige moeilijkheden verkeert.
Hij klaagde er over dat de bewoners door de
overige Duitschers niet voor vol worden
aangezien, maar liefst als bewoners van
'een wingewest!
Sedert een reeks, van jaren is in de
volksvertegenwoordiging geklaagd over'de
in Elzas-Lotharingen ue-staande militaire
bijregeeringen en over de ongunstige ge
volgen daarvan voor allen, die ermeer te
maken hebben. Bij de beraadslagingen in
den Rijksdag is uitgemaakt, dat militairen
zich bevoegdheden van de burgerlijke
overheid hebben aangematigd. Als iemand
ongeschikt is, om over de politieke aange
legenheden in het rijksland te oordeelen,
zijn dat stellig bevelvoerende generaals.
Zij zijn van eenzijdige- opvattingen door
drongen en hebben geen aanraking met de
volksziel. Een politiek ambtenaar, Von
Jagow, heeft onlangs nog verklaard, dat
zij zich bijna in vijandelijk land" voelen.
De keizer wordt door militaireu eenzijdig
ingelicht. De militairen moeten zich ech
ter buiten de politiek houden, welke voor
de mcnschen die ertoe geroepen zijn, toch
al moeielijke beslissingen meebrengt. Bij
de kwestie van Zabern hebben de Duit-
schers, die zich in Elzas-Lotharingen ge
vestigd hebben, aan den kant van en ach
ter de oorspronkelijke bevolking gestaan.
Gebeurtenissen als \an Zabern zouden in
geen anderen bondsstaat zulk* een omvang
kunnen krijgen, omdat het staatshoofd da
delijk en rechtstreeks doorgetast zou heb
ben: Dat zoo iets alleen in Elzas-Lotha
ringen heeft kunnen voorkomen, is het
beste bewijs ervoor, dat de constitutioneele
toestand onvoldoende is. Goed geordende
toestanden besloot spr. zullen wij
dan pas in ons land hebben, als wij met de
andere bondsstaten gelijkgesteld en door
een souverein geregeerd worden.
Hier is dus ook eens onomwonden ge
zegd in welk opzicht Elzas-Lotharingen, bij
de Bondsstaten vergeleken, te kort komt.
Lloyd George pleit tegen uit
breiding van dé Engel sche
vloot. Hij vindt, dat het voorloopig
nu maar eens wat kalmer moet gaan De
verbeterde verhouding tot Duitschland op
dit oogenblik is er niet vreemd aan. In
Frankrijk kan men zich daarmee niet al
gemeen vereenigen. Clcmenceau vooral is
er slecht over te spreken en in „L'hoinrae
libro" zegt hij krasse dingen. Zoo o.m.
Engeland is niet meer de ontzagwekken
de diplomatieke: figaur van vroeger. Op
.een oogenblik van dreigend gevaar, nu alles
er op wijst, dat Turkije," gesteund door
Duitschland vooride nüfxste 'toekomst op
oorlog zint, leverï Lloyd George ,,de Wel-
scho blufffer" zijn anibtgenoöten het koop
je, zich zeer luidruchtig uit te spreken
voor beperking van bewapening, een denk
beeld dat, indien het meer ware dan een
hersenschim, bij uitvoering den ondergang
van het Engelsche volk zou voorbereiden".
De internationale verhoudingen worden
er, ook Clemenceau zegt het, niet beter op.
Ja zelfs vertelt hij, dat het oorlogsgevaar
steeds toeneemt en hij doet dit door tevens
te wijzen op het krachtig, doortastend op
treden van Duitschland.
„Duitschland, zegt hij, heeft een meester
lijk spel gespeeld. Ter gezantenconferentie
te Londen heeft de diplomatie der Drie
voudige Entente, om een oorlog te ver
mijden, niets anders gedaan dan zich
schikken naar de wenschen en plannen
van het Drievoudig Verbond. En ofschoon
zij in alles" heeft toegegeven, groeit het
oorlogsgevaar met den dag. Sir Edward
Grey en de Fr an sche gezant Cambon zijn
in de kwestie der Aegeïsehe eilanden en
de ontruiming van zuidelijk Albanié over
bluft. Duitschland heeft hun nederlaag vól
kom én gemaakt door Konstantinopel in te
nemen zonder een schot te hebben afge
vuurd. Het heeft er een garnizoen gelega
en den sleutel der Dardenellen in den zai£
gestoken, vóór Rusland en Engeland nog
van hun verbazing konden bekomen".
Uolc de unionisten in Engeland deelen
Lloyd George's opinie niet. De „Daily
Mail" heeft opgediept, dat deze minister
in 1910 zeide, dat een land alleen niet
over kon gaan tot militaire bezuinigingen,
doch dat allen dit gelijktijdig moeten doen.
Het blad verwondert er zich dus over, dat
het nu eensklaps wel mogelijk is.
KORTK BKRICHTKN.
De Duitsche kroonprins heeft giste
ren een vrij langdurig bezoek aan den
rijkskanselier gebracht.
Volgens de „Petit Parisien" heeft
Lloyd Georgo zijn vacantiereis in Algiers
afgebroken na ontvangst van dringende
telegrammen uit Londen, waarheen hij
reeds Zaterdag terugkeert.
Een unionistisch blad zegt, dat de on
derhandelingen over home rule nog niet
geheel beëindigd zijn. Er is alleen geen
vergelijk tot stand kunnen komen wat
Ulster betreft. Toch verwacht dat blad
weinig succes van verdere besprekingen.
Vereerders van Stead, die bij de „Ti-
tanic"-ramp onkwam, wilden zijn gedach
tenis eeren door het oprichten van tehui
zen voor vrouwen. Te Leeds is er reeds
een geopend en Londen zal volgen met
j een dergelijk asyl voor daklooze vrou
wen.
De Fransche regeering heeft eens ge
zien, hoe liet gesteld zou zijn met troe
penvervoer van Parijs naar de oost
grens, de Duitsche grens dus. In één uur
tijd heeft de Ooster Spoorweg elf
treinen met elf duizend soldaten overge
bracht-, zoodat het gewone- verkeer er
onder leed. De treinen vertrokken met zes
minuten tusschentijd.
Caillaux zal bij de Fransche Kamer
de volgende week een wetsontwerp indie
nen voor een belasting op het kapitaal, tot
dekking van de uitgave op grond der nieu
we militiewet.
Mevrouv Steinheil en de Engelsche
uitgever Nash waxen in proces met het
Parijsche blad „Le Journal" over het pu-
bliceeren der bekende mémoires.- Het blad
had zich niet aan het contract gehouden
en daarom vroeg mevrouw .Steinheil
100.000 franc en Nash 50.000 franc schade
vergoeding. De rechter heeft uitspraak
gedaan en hun gezamenlijkéén franc
toegekend.
De mogendheden van den Driebond
zijn 't eeüs geworden over de eilanden in de
Aegeïsehe zee. Slechts over Lemnos en Sa-
mothrace moet nog worden beslist. Turkije
wil geen afstand doen van Chios en Mytile-
ne, waarvan de grootvizier nog dezer dagen
aan den Engelsehen gezant de rcdeDen uit
een heeft gezet. Alles zal voor het behoud
dezer eilanden worden gedaan.
Venizelos is thans te Rome aangeko
men.
Om incidenten to voorkomen zijn
Servië en Griekenland overeengekomen
zich in hun nieuwe gebieden te onthou
den van alle actie op het gebied van school
en kerk. De Grieksche metropoliet en
priesters zullen onmiddellijk Monastir vcr-
laten. Ser\*le zal hun salarissen tob hun
dood uitbetalen.
De Braziliaansche regeering .spreekf
tegen, dat zij twee dreadnoughts aan Grie'
kenland heeft verkocht.
Volgens - berichten zijn 200 Turksche
soldaten met zes officieren te Walona gei
land om de bevolking voor Izzct pasja op
te stoken. Dc voorloopige Albanische re
geering stelde een krijgsraad der Neder-
landsche officieren in. Deze deed de Turk
sche officieren, bij wie veel geld werd ge
vonden, gevaDgen nemen en dwong de be
volking de wapenen uit te leveren.
Het lijk van de koningin-weduwe van
Zweden is gisteren .bijgezet. In de paleis
kapel had de kerkelijke plechtigheid
plaats, waarbij ook een vertegenwoordi
ger van de koningin der Nederlanden te-
genwoordig was. Officieren van leger en
j vloot droegen de kist.
Dc „Münch. Ncu. Nachr." verneemt
uit Rome, dat de aartsbisschoppen van Keu
len, dr. Hartniann, en de pauselijke nun
tius Fruhwirt, te Miïnchen, binnenkort tot
j kardinaal benoemd worden. Naar men in
Vatïcaansche kringen verzekert zal de be-
j noeming in de eerste week van Februari
geschieden.
i Te Palliano, in Italië, hecrscht onrust
onder de vcldarbeiders. Botsingen met
militairen waren er het- gevolg van en
hierbij is een doode gevallen en zijn der
tien personen gewond.
Op een congres te Bloemfontein van
dc Zuid-Afrikaansche partij in de Oranje
kolonie is met- groote meerderheid een
door generaal Hertzog voorgestelde motie,
tot vorming van een nieuwe partij onder
den naam „Nationale Partij", aangeno
men.
De algemeen© spoorwegstaking in
Zuid-Afrika is volgens de laatste berichten
mislukt. In do Kaapkolonie, Natal en de
Oranjekolonie werken alls spoorwegarbei
ders in Transvaal ook het treinpersoneel,
i alleen in de werkplaatsen worden gestaakt-.
Het treinpersoneel neemt overal een af
wachtende houding aan. Men verwacht)
aan de werkplaatsen in Transvaal arbeiders
uit de Kaapkolonie.
Te Baltimore overleed Eliza Andrews,
j Yan haar vermogen moest 21 millioen aan
I legaten worden uitgekeerd. De rest, een
i half millioen, was vermaakt aan kardinaal
I Gibbons.
Ilenry Ford, de president van de Ford
j Motor Cy., te Detroit, heeft bekend ge
maakt, dat 26.000 personen, die bij* de
maatschappij in dienst zijn, een bonus van
24.000.0CO gulden te deelen krijgen. Ver
der zullen te beginnen met 12 Januari alle
employés, die onder de 22 jaar zijn het
dubbele tractemcnt krijgen, terwijl de ar
beidsdag. voor de werkers in dit bedrijf
van 9 uur wordt teruggebracht op 8 uur.
In 1903 bouwde de Ford Cy. 1703 auto's;
in 1913 waren het er 186.000.
G. G. Yerbrugge, winkelier, te Leider
G. N. van der Pijl, koopman, te Ter-Aar.
J. van der Pijl, tuinder, te Langeraar
(gemeente Ter-Aar.)
P. ter Haak, reiziger, te 's-Gravenhage.
J J. van Zoelen, caféhouder, te Schoten.
P. E Wildschut, behanger en stoffeerder,
te Zaandam.
A. M. G. Ahlers, wed. J. B. Töller, te
Nieuw-Schonebeek.
S. Zandbergen, groentcnhandelaar, t-o
Weesp.
Ten spoedigste gevraagd: een
aankomend 365 7
Motorenfabriek „Ue Sndnstrie",
JOSB. ROOT, Alphen a/d. Rjjn.
Keizerborax Sha/npoon.
403 8
Terwille mijner 4 Patiënten is
Ric/stnk35 €ta.
Gehakt en Rappen 18
Kwaliteit ennoodlg aan te bevolen,
dat bewyst de omzet 398 19
Groothandel in Rookvlcescli,
waartegen beslist elke concur
rentie is uitgesloten*
Beleefd AAN KEVELEND:
Janvossensteeg 15.
Koko Shampoon in 2 soorten.
4u3 3
gevraagd aan tien Rynsburgerweg,
Gem Oegstgeest, oon lïurger-
woonhuig, huurprijs ongeveer
350. Brieven aan hot Bureel van
dit Blad onder No. 4010a. 7
ff 1.75 per 5 pond.
Neemt proef met mijn fijne
Leverworst en Rookworst.
392 16 Beleefd aanbevelend,
Electrische Spekslagerij,
Levendaal 165. Tel. 1307.
Gegadigden voor het ophalen van
den Stalmest der paarden van den
Gemoenteiyken RèinigingsdLnst te
Leiden, worden verzocht hun inschrij
vingen op zegel, uiterlHk Woens
dag 14 Januri te 12aren v.m,
aan het kantoor der Gemeeniereini-
ging (Noordorstraat) te doen bezorgen.
D9 voorwaard-n liggen ten inzage,
aan het kantoor voornoemd, tusschen
9 12 uren v. m. en 2 en 5 aren n. m.
3J7 14
geeft uit in stukken van ff 1008.—, ff 5UO.—
en ff 100.—
Verkrijgbaar ten Kantore der Bank, LANGE
HOUTSTRAAT 28, en te Leiden bij dc Leid-
sche Bankvereeniging, H. F. 0. GERLING3.
836 63 DE DIRECTtE:
Een Damo zoekt in beschaafd
gezin:
isfst in de Buitenwijken. Br.
Bur. v. d. Blad onder No 9801. 6
een kleine zwart gelakte portefeuille,
inhoudende circa f 450 aan Bankpa
pier, terug te bezorgen tegen goede be
looning, a. h. bur. v. d. BI. No. 4052a.
6
MOOIE
Fransche Selderie, eerste soort
Brussel6ch Loof, Tomaten.
Fijne Zuurkool, gezouten Snij- en
Prinsessenboontjes, Groenten in blikjes
en ook uitgewogen.
UI£FSTEEu 6a,
405 16 Tel. lnterc. 942.
een TKRRESN, met daarop-
staande GEBOUWEN, aan het
Utrecht8che Jaagpad, groot 1255 cA.,
3(> M. gevelbroedto, aan diep vaar
water gelegeo, in de onmiddellijke
nabijheid van het ntouw te maken
Rijn- en Schiekanaal alhier, voor iedere
onderneming x*er geschikt. Te be
vragen by RIJE8, H. RyndiJk61,
Leiden. S99 13
De buitengewoon veel grootere omzet
in het aigeloopen jiar, stelt de Unie-
Maatscha- pij in staat door ie gaan
met na percent korting te geven, in
plaats "vaii 10 percent. Dus een daa dar
in plaats van een gulden voor 10 gulden
cassabons.
Geen enkele coöperatie of ander winkel
bedrijf was hiertoe in staat.
SPECIAAL VOO"!:
Boter, Kaas, Koffie, Thea en Grutterswaren.
263 90
