N°. 16525.
T>oii<lei*<la.o; 8 Januari.
Tweede Ï51ad. A0. 1914.
Buitenlandseh Overzicht.
De stormvloed en overstrooming aan de Bnitsclie Oostzeekust.
Gemengd Nieuws.
LEIDSCH
M&BLAB
Hot schiet op. He derde dag in de z a a k-
V o n li e u 11 e r is reeds acnter den rug.
Het schijnt met do behandeling dezer zaaK
niet te gaan, zooals dat met het oog op de
onpartijdigheid gewenscht is. In juridische
kringen is men over den krijgsraad slecht
te spreken. Een Berlijnsch advocaat schrijft
een fel artikel tegen de wijze, waarop de
krijgsraad thans is opgetreden. ,,De
krijgsraad geeft zich niet eens do moeite
schrijft hij om zich de onrust onder do
Elzas-Lotharingers in te denken, maar wel
tracht hij aan to toonen, dat de civiele
overheid te Zabcrn gefaald heeft. Uit al
les blijkt dan ook ten duidelijkste, dat do
krijgsv.'-ad er naar schijnt te streven, gege
vens tc verzamelen, die bewijzen, dat alleen
do civiele autoriteiten gezondigd hebben.
Eerst op het laatste oogenblik is men er
t overgegaan ook do twee Landsgerichts-
ratc, Kalisch en Beemeranz en do advocaat
Sckaufler te dagvaarden. Tot dusver be
greep geen sterveling, waarom deze hoofd
getuigen niet eerder opgeroepen waren.
De gunstigo indruk, dien de krijgsraad ge
maakt heeft, is nog versterkt door het ver
hoor van den kreitscommissaris Muller,
dat, zooals reeds gemeld, aanleiding gaf tot
een hooglooponden twist tusschen genoem
den getuige en dr. Ossiander van het O. M.
Do belangstelling is nog Diet afgenomen.
Dezo groeit in tegendeel nog steeds aan.
Het getuigenis van don kreitscommissaris
Muller uit Zabern veroorzaakte een ernsti
ge botsing. Hij deelde medeDen 9en No
vember was er in do straten van Zabern
veel drukte, doordat 's morgens de verkie
zing voor het plaatselijk ziekenfonds was
gehouden. Daarom waren vele menschen te
Zabern gekomen. Hij had gehoord, dat
Luitenant Yon Forstnor op weg naar de ko-
zerno lastig gevallen was.
Hechter: Slechts lastig gevallen?
Getuige: Jawel, d.w.z. hij moet door kin
deren lastig gevallen zijn.
Hechter: Werd u niets meer bericht?
-:r Getuige: Neqéi. Er kwam toen een brief,
"^waarop stond ,,grooto spoed" en die aan
dèiW burgemeester gericht was. Daar deze
ïzack was, openden wij den brief. Hij was
van Jiolonel Von Reutter, die mededeelde,
(lat wij voor rust en orde moesten zorgen
en dat hij anders van zijn macht gcbruiK
zou maken, om den staat van beleg af te
kondigen.
Rechter Hoe ver ging liet. met het lastig
- vallen van do officieren? Gij heb mij vroe
ger meer gezegd.
Getuigo (in groote opgewondenheid)Ik
heb echter den indruk gekregen, dat mijn
getuigenis bij de instructie door den
Kriegsgcrichtsrat Ossiander in een bepaal
de richting verdraaid is. Ik heb dat ook on
middellijk aan den kreitsdirccteur gerap
porteerd.
Een nrotestje volgde van dr. Ossiander,
maar Muller kwam hierop nog met meer
dere dergelijke feiten aandragen. Uit zijn
verder verhoor bleek dat Von Forstner
zeer provoceerend is opgetreden.
Aan politie-bcambten en brandweerlie
den was opgedragen \oor de orde zorg to
dragen. Toen de brandweerlieden de slan-
gen aanschroefden, stond luitenant Von
Forstner erbij en rookte een cigaret. Hij
stond bij alles toe te kijken. De brandweer
lieden waren daarover zeer verontwaardigd
en de directeur van dc brandweer zeide mij,
dat hij vreesde, dat zijn lieden niet meer
zouden gehoorzamen. Ik heb hem toen ge
zegd, dat hij zich tob den kreitsdirecteur
moest wendeD en volgens zijn instructies
te werk moest gaan.
Over het gebeurde op 28 November, het
voorgaande had 9 November plaats, zegt
Muller:
Den 2Sen November kwam de zoon van
redacteur Wiebege bij mij, en zeide, dat
het lieve leven weer gaande was, en dat
de kreitsdirecteur er niet was. Toen ik aan
het plein van de kazerne kwam, vroeg ik
hem, wat er dan aan de hand was. want
de straat zag er uit als anders: ik zag
slechts militaire patrouilles. Ik ging naar
den kreitssehout Grossmann en ging met
hem samen naar kolonel Von Reutter in
de kazerne. Grossmann verzocht den kolonel
dc patrouilles terug te trekken. Deze keer
de zich om en z°ide: Als gii daarvoor
gekomen zijt, dan zijn wij gauw klaar. Gross
mann zeide nu, dat de bevolking onrustig
was, omdat de militairen voortdurend door
de straten trokken. Als zo teruggetrokken
werden, dan z.ou de rust teruekeeren. De
kolonel antwoordde: Mijn officieren wor
den voortdurend beleedigd en kunnen niet
rustig naar huis gaan Ik heb dat zelf
aan den lijve ondervonden. Het burgerlijk
bestuur beschermt dc militairen niet, daar
om zullen wij het zelf doen en hij voegde
erbij: Nu heb ik het commando. Grossmann
antwoordde daarop, <*at hij voor een onge
luk vreesde en daarop antwoordde de ko
lonel Tk beschouw heb veeleer als een ge
luk. als thans bloed z.ou vloeien.
Verder verteld? Muller van het dienst
meisje van een kapitein, dio gezegd had,
dat in hot pnroölboek stond, dat de ma-
chino-geweren gereed gehouden moesten
worden. Een onpassér van een officier had
gezegddat luitenant Von Forstner gezegd
had. dat er blauwe boonen zouden vallen.
Het gereedhouden der machine-geweren
wordt door Von Reutter niet ontkend, inte
gendeel hij verklaart ën 10 November èn
23 November rlcze wapenen voor gebruik
gereed te hebben gehad.
l>e ingang van oen liotel in het overstroomde Wolgast.
De haven vaü Straalsnnd na den stormvloed.
Muller had ook gehoord, dat de kolonel
tegen iemand gezegd hadeen Pruisisch
landraad zou de zaak heel anders aan
gepakt hebben, men moest den burgemees
ter maar eens gevangen zetten, dan zou
alles wel ineens beter gaan.
Daarna getuigde een wachtmeester, die
reeds 41 jaren bij dc politie te Zabern
dienst doet. Hij zeide dat de bevolking
uiterst kalm van aard was. Vóór kolonel
Von Reutter zijn bekenden brief schreef,
was er geen enkele klacht over het lastig
vallen van militairen door burgers bij de
politie ingekomen. Den 28sten November
was er niemand op straat. Een militaire
patrouille moest eerst voorbijgangers op
zoeken. Zij vond ten slotte een man en
nam hem mede. (Gelach.) Als de patrouille
niet op straat was geweest, zou er nie
mand zijn geweest. Den 30 November was
het Kerstmis te Zabern en toen waren er
veel en veel meer menschen op straat en
alles was rustig.
In denzclfden geest verklaart een ander
politieman.
Een wethouder van Zabern komt ver
klaren, dat zijn deur was ingetrapt door
soldaten, die een jong maatje vervolgden.
Een redacteur van het ambtelijk week
blad te Zabern is ook opgepakt. Hij wilde
naar de post, maar werd door soldaten
tegengehouden. Toen hij zeide, dat hij het
recht had naar de post te gaan, werd hij
opgepakt De gendarmen kregen hem ten
slotte weder vrij. Hij noemde het optre
den der officieren tegenover de bevolking
uitdagend.
Een kapitein van de gendarmerie uitte
cen zware beschuldiging tegen den dis
trictsdirecteur Mahl, die Zondag j.l. alle
gendarmen écn voor één bij zich had ge
roepen en ze had opgedragen, hoe te ge
tuigen. De kapitein had dit van een dis
trictsklerk. Deze klerk zal nu nog worden
gehoord, want zooals tc begrijpen is, is dit
feit van veel belang. Ook cenige gendar
men zullen in verband hiermee worden ge
hoord.
Hoe ver mon thans gevorderd is, wordt
niet. gemeld. De 113 getuigen, waar gedu
rende de behandeling nog cenige aan
toegevoegd, zijn, zijn nog lang niet allen
gehoord.
Van belang in verbaud met dc Zabern-
sche kwestie is een medcdeeling van het
,,Berl. Tagehl." over het voorgevallene
te Donaueschingen, wivar het onderhoud
met den keizer plaats had. Nadat de keizer
generaal Von Deimling in het begin gelijk
had gegeven, diende de stadhouder van
Elzas-Lotharingcn onmiddellijk zijn ont
slag in tegelijk met den stadssecretaris
Zorn von Bulach. De stadhouder eisehtc,
dat het 99ste regiment uit Zabern moest
vertrekken en tegelijk dat generaal Von
Deimling overgepluatst zou worden. Al
leen onder deze voorwaarden zou de te
genwoordige regeering van Elzas-Lotha-
ringen op haar post blijven. De keizer
zou reeds vóór de komst van den rijkskan
selier zijn besluit genomen hebben, zoodat
diens overkomst volmaakt nutteloos was.
Daarop kwam het bevel, dat het regiment
uit Zabern verplaatst zou worden en nu
wordt verzekerd, dat generaal Von Deim
ling binnen zeer korten tijd Straatsburg
vaarwel zal zeggen. Hierdoor is het te ver
klaren, dat destijds stadssecretaris Zorn
von Bulaoli aan den redacteur van de
„Morgenpost" gezegd heeft, dat thans zijn
aftreden niet meer noodzakelijk was.
Joseph Chamberlain, in
den laatsteu oorlog tusschen Engeland en de
Zuiö-Afrikaansche boeren-republicken alge
meen bekend als Joc, is zoo langzamerhand
in het vergeetboek geraakt. Zoo nu en dan
werd zijn stem voor protectionisme nog
eens vernomen, maar zijn meeningen ver
kondigde hij steeds zeldzamer.
Hij was nog steeds lid van het Parle
ment voor West-Birmingham, maar eerlang
zal hij geheel van het tooneel verdAvijnen.
Aan de besturen der kiesvereenigingen heeft
hij meegedeeld, dat hij zich bij de volgendo
algemeene verkiezingen niet Aveer oeschik-
baar stelt.
Chamberlain is thans 77 jaar. Hij is reeds
sinds jaren een gebroken man cn bij do
opening van de laatste parlementaire zit
ting was hij zelfs niet in staat zijn naam
op de presentielijst te zetten.' Geruimen
tijd is zijn slechte gezondheidstoestanu a'oor
het publiek verzwegen. Lat-er verklaarden
zijn familieleden, dat hij aan verlamming
tengevolge van een jichtaanval, lijdende
was. Van andere zijde werd bcAvcord, en
dat klonk veel geloofwaardiger, dat zijn
ziekta het gevolg eener beroerte is ge
weest. Aan de parlementszittingen heeft
hij nimmer meer deel kunnen nemen. Zelfs
in het Zuiden van Frankrijk kon hij geen
herstel van gezondheid A'inden. Hij was
en bleef een gebroken man.
Voor zijn opvolger wordt zijn zoon Austen
genoemd. Er zijn er ook, die vermoeden,
dat een andere zood Neville de parlements
zetel zal innemen.
KORTE BERICHTEN.
Te Koningsbergen is weer een spiona-
gegeval ontdekt. Eerst dacht men dat de
zaak van grooten omvang was, doch 't is
bij twee arrestaties gcblcA'en.
De kwestie van Ulster betreffende
home-rule voor Ierland is nog even A'cr als
bij het begin. De besprekingen tusschen
Bonar Luw cn Asquith zijn afgebroken.
De Morning Post" meldt dat er een
unionistische liga tegen tariefhervorraing
is opgericht. De unionisten Avaren in Enge
land steeds de heA'igste voorstanders van
protectie.
Caillaux, de minister van financiën,
heeft in een brie f aan de begrootings-com-
missie meegedeeld, dat er in het ontAverp
der begrooting voor 1914 voor ongeA'ecr
50 millioen bezuinigingen aangebracht zijn,
zender dat de uitvoering van de \rerschil-
lende takken van dienst daarvan nadeelen
zal ondervinden.
In het overwegend katholieke Spanje
is bepaald dat officieren A'oor den aanA-ang
van den dienst de mis moeten bijwonen.
Deze bepaling werd zeer gematigd ge
handhaafd. Doch nu is ze weer krachtig
toegepast en een protestantseh kolonel
Labrador is deswege veroordeeld tot zes
maanden gevangenisstraf. Dc. krijgsraad
moest vonnissen, doch oordeelde \roor een
protestant d straf niet op haar plaats en
heeft nu zelf A'oor Labrador gratie ge
vraagd.
Naar het „Neue Wiener Abendbl."
uit Konstantinopel verneemt, heeft Izzet
pasja een proclamatie uitgevaardigd, waar
in hij verklaart de kroon Aran Albanië te
aan\'aarden. Doze ontkent evenwel dat hij
de rol, die men hem toedicht, in Albanië
zal spelen. Hij is voornemens voor parti
culiere zaken zich naar Europa te begeven,
doch zal niet over Albanië reizeD.
In het Turksche leger is opruiming
gehouden van generaals, enz. De minister
van marine loopt met gelijke plannen rond.
1500 van do 30C0 officieren der A'loot zullen
op pensioen Avordcn gesteld.
Het verdrag A'an 10 Juni j.l. tusschen
Roemenie en SerA'ic is door een der bladen
openbaar gemaakt. Beide landen waarbor
gen elkaar de tegenwoordige en toekomstige
bezittingen.
De Eulgaursche regeering zal aan
1-10.000 vluchtelingen uit het bij Servië en
Griekenland ingelijfde gebied in westelijk
Thracië woonplaatsen aanwijzen.
Rusland heeft de lichting., die met 1
Januari naar huis zou gaan, onder dc wa
penen gehouden en heeft op het. oogen
blik 1.600.000 man beschikbaar. De man
schappen, die nu gehouden zijn, worden
naar de Armenische grens gezonden. Rus
land trekt zoo'n groote troepenmacht sa
men met het oog een te vreezen oorlog
tusschen Griekenland en Turkije.
Volgens to Gibraltar ontvangen be
richten uit Marokko, is men een aan
val van Raisoeli op de Spanjaarden in het
Riff gebied to Avachten. Deze onlusten zou
den van-den kant dor Spanjaarden zoor A-cel
offers oisehen, daar 'Raisocli over moor dan
20.000 goed gowapendc Marokkanen beschikt.
Zelfs zou Raisoeli' in staat zijn in hot open
veld slag te leveren. In de -Ejigelschc kolo
nie to Gibraltar is mon er van ovedtuigd,
dat het. systeem dat de Spanjaarden op do
Marokkanen toepassen, tot een algemecnen
opstand moed. leideu.
Uit Marrakesj meldt men' aan de
„Temps": De kaid der Anfloes is, na zich
voorgoed onderworpen te hebben, te Darelm
Toegui aangekomen. Vandaar gaat hij naar
Marrakesj.
Het advisesrend lichaam, door
Joeansjikai in Peking bijeengeroepen
heeft de meening geuit, dat het Parle
ment voorgoed ontbonden moet blijven.
Echter zou dezen zomer of herfst een
nieuw Parlement moeten bijeenkomen,
Avant in China is men thans vrij algemeen
van oordeel, dat cen republiek zonder
een parlement iets onbestaanbaars is cn
bovendien zou leiden tot internationale
verwikkelingen.
De Haïtiaansche gezant te Berlijn
spreekt de geruchten, dat in Haiti op
stand is uitgebroken, tegen. Er zijn alleen
eenigo verkiezingsopstootjes voorgekomen.
Volgens mcdedcelingen heeft de be
roemde Amerikaansehc uitvinder Thomas
A. Edison een zeer ingewikkeld toestel
Aveten te vervaardigen, Avaarmede men de
toonsterkte cn geluidsgolven der mensche-
lijke stem kan meten.
I n ,,0 n d e r dc Streep" in het 1
„Hblu." lezen wij ah A'ervolg op het, ook
door ons vermelde, schrijven van den heer
Lion van Lier
Levend in de Doodenlijst. Waarde O.
d. S. Do heer Lion van Lier is blijkbaar
een goedo vriend van het „Handelsblad",
waarmee natuurlijk niet gezegd wil zijn, dat
hij „Een Aijand des Volks" het dagblad
bedoel ik is. In elk geval een „Ijzervre
ter" is hij niet, Avant hij neemt met een
gezicht alsof hij een „Beschuit met muisjes
eet", de vergissing van den betrokken re
dacteur nogal gemoedelijk op. Deze zeVf
zegt gelukkig terstond„Mea Culpa" en
wil dit ah „Zoenoffer" doen gelden. Zou
clo heer Lion Aran Lier, het slachtoffer vsfti
„Do noodlottige gelijkenis" (van naam) of
„De koerier van Lion" niet beter gehol
pen zijn met „De millioenen van Moppie"?
Wellicht Avare hij daarmee in de („Lente)-
Wolken".
N a a r d e „M i d d e 1 n C t." meld fc,
hebben to Sas-van-Gent zich inbrekers
toegang verschaft tot de kantoren der
blaüwselfabriok „Bleu Guimet" langs den
weg naar Selzaetc gelegen. Door forceering
van dc brandkast hebben zij zich van een
som Aan 2700 francs kunnen meester ma
ken. Een nachtwaker in de buurt, die ge
rucht gehoord heeft, durfde zich niet ter-
toon en, aangezien hij niet van een vuur
wapen voorzien was.
Over den veelbesproken
tango hebben de Haagscbe bladen thans
den mond vol. Vertellen wij na wat de
„Haagsche Crt." er van zei.
De tango in Den Haag! We hadden hcra
reeds lang verwacht en thans is hij ge
komen. Kon het ook anders l
•I" arijs, Brussel cn Londen gingen vóór
en het Haagje moest dus avcI volgen, wil
de het niet eenigszins zijn mondain cachet
verliezen. In Parijs is men momenteel let
terlijk dol met den Tango, die in allo
variétés, in clubs en tearooms, op bal»
overal wordt gedanst. De vroegere dansen
zijn door de Parijsche jongelui vergeten,
6lechts tango, two-step en andere nieuwe»
dansen zijn in trek. De tango-tea's wor
den enorm druk bezocht door een uitge
lezen publiek, dat nooic genoeg schijnt to
krijgen van den tango en steeds weer
vraagt om tango en two-steps. Geen ro
zen zonder doornen. Zoo ook hier.
Met de bericht-en over de tango-rago
kwamen ook de berichten over het weinig
decente van dezen dans. Een agitatie ont
stond er tegen de nieuAvere dansen, die
zelfs zoover kwam, dat het in Duitschland
en Oostenrijk, Avaar ook reeds verwoed
wordt getango't, aan officieren in uniform
Averd verboden mee te dansen.
In ons land was men eA-enecns weinig
gesticht over do onzedelijke dansen",
want niet alleen de .tango, ook one- cn
two-steps en pas de Fours moesten het
ontgelden. Een der bladen kwam zelf»
met een protest van een Nederlandsch
hoogleeraar, dat de ouders Avaarschuwdo
om aan hun kinderen zulke dansen te ver
bieden.
De voorstanders wezen er a'an hun kant
op, dat het al of niet aanstootelijke ge-
egen was in de uitvoering. Werd de dans
goed en Aolgens de regelen der kunst uit
gevoerd, aan Avas er niets onbetamelijks
aan.
Over den oorsprong van den tango zijn
de geleerden het nog niet geheel eens.
Het is een Argentijnsehe volksdans, die in
gewijzigden vorm kort geleden in Parijs
zijn intrede deed. Volgens anderen heeft
Argentinië er niets mee tc maken en ij
het een speicifiek Parijsche dans. die aldaar
voor het eerst werd uitgevoerd.
Het is to begrijpen, dat na de meestal
overdreven verhalen over den tango, do
Haagsche gemoederen danig in beroering
werden gebracht door het bericht, dat do
directie der Princoss-rooni in do naaste toe-
komst tango-tea's ging organiseeren, in na
volging van dc Parijsche.
Wij waren in de gelegenheid in het ver-
fijnd-weelderig milieu als de Priucess-rooni
een tango-supper bij te wonen. Daar ge
woon tusschen de andere gasten zitten de
professional dansers genoeglijk te soupce-
ïen. Hij een bleeke gerokte jongeling, zij
een fijn tenger blondje, in avondtoilet. Heb
strijkje speelt zachte Engelsche tango-mu-
ziek en dan plotseling, zonder dat iemand
der aaiiAvczigen er op bedacht is, staan ze
op en dansen.
Zij glijden over het tapijt, zij steeds te-
ruggaandc, soms even elkaar rakende met
de lichamen, vriegend dan Aveer in elkaar»
armen, 't ls alles gracie. Iedere beAvegirig,
iedere wending, iedere pas is fiaai en ele
gant. Uiterst moeilijk schijnt de dans on»
toe met zijn groot aantal passen en varia
ties. Moeilijk na te vertellen al die beAve-
gingen. Zóó uitgeA'oerd heeft de tango niet»
indecent, het is een staaltje van verruk
kelijke danskunst.
We geven echter toe, dat cr veel gevaar
lijks in is gelegen. Gemakkelijk is liij to
verbasteren, doch liet behoeft niet. En i»
dit per saldo niet a'an iederen dans te zeg
gen Is de wals niet te dansen op een ma
nier, waar menigeen van zou schrikken En
zoo zijn er meer dansen. Wordt de tango
echter gedanst- zooais heb behoort, zooals
wij to genieten kregen, dan is er geen
spoor Aan onwelvoeglijkheid. De tango,
dien Avij zagen, naderdeKunst.
Behalve nog- eenige tango's op andcro
muziek (de dochter van den Oubaanschcii
gezant voor ons land componeerde ook mu
ziek voor den tangoj, werden nog gedanst
een two-step, de pas de l ours, de double
boston cn de maciiice brésillicnne. Ze wer
den met buitengeAvone elegance uitgevoerd.
Het was hier weer de uitvoering. Aten kan
do dansen verbasteren en gebeurt ait, wa
geven het gewonnen, dan Kunnen we ons
begrijpen, dat men ongaarne zijn dochter
zo ziet dansen. \vat avij te zien Kregen was
niet om aanstoot aan te nemen. Binnenkort
is het iederen middag in de Princess-room
tango-tea.
Op 'n b o u av av e r k a a n d e A n n o-
Aan-Buren-straat in Den Haag was ecu
workman bezig met het bereiden van spe
cie voor gewapend beton. Hij vond tusschen
die specie 'n grooten steen, die er niet m
hoorde, en wierp dien op een hoop kiezel,
welke bij het bereiden van die speen»
wordt gebruikt.
Onmiddellijk volgde een hevige slag eu
werd do werkman tegen den grond gewor
pen. Toen men toesnelde, vond men hem
met verschillende wonden overdekt. Aan
cen der handen waven drie vingers ernstig
gekwetst.
Uit een ingesteld onderzoek is gebleken,
dat. zich in een hoop kiezel een knalsignaal
bevond, zooals dit bij de spoorwegen in
gebruik is. Vermoedelijk is de weggewor
pen steen daarop terecht gekomen en hot
knalsignaal dientengevolge ontploft.
