Nog slechts korten tijd opruiming van alle artikelen
Zie in de éialaye de groote sorteering PETTEN,
TEGEN ZEER LAGE PRIJZEN. 356 so
Nieuwe modellen STIJVE HOEDEN met 20 pCt korting.
SLAPPE HOEDEN, buitengewone koopje»
tegen ongekend lage prijzen.
B. VAN NOORT, Ko age woerd 31.
Astlimalijders
Borstlijders
Teringlijders.
Abdijsiroop
Faillissementen.
Aeademienieuws.
BCE&HAMS P1UEN
Éi
Uit de „Staatscourant".
Eerste Kamer.
Burgerlijke Stand.
wachten in de voorbereiding van een eer-
vollen vrede op een gebied, waar langer
dan een halve eeuw de strijd zoo fel heeft
gewoed. Een strijd, die diepe sporen in ons
maatschappelijk en staatkundig leven heeft
achtergelaten.
Zeker kan men niet verwachten, dat de
strijders van gisteren elkander heden da
delijk mét volkomen vertrouwen tegemoet
zulen treden. Was het ooit anders bij het
openen van vredesonderhandelingen? Toch
werd zoo vaak een uitkomst verkregen,
welke bron bleek te zijn van duurzamen
voorspoed voor allen, en niet de kiemen
van nieuwen strijd bevatte.
„Welnu, bij alle leden der Commissie,
en dit is de hoofdzaak, bestaat blijkens
de aanvaarding van hun lidmaatschap, de
oprechte wil om te trachten een gemeen-
schappelijkcn grondslag te vinden, waarop
zich kan verheffen een deugdelijke inrich
ting van ons schoolwezen, welke rekening
houdt met zóó groote verscheidenheid van
godsdienstige en opvoedkundige inzichten,
els ons volk kenmerkt.
,,Ons allen vereenigt de wensch om de
voorheen zoo fel tegen elkander inwerken
de krachten, waarvan de felheid alleen te
begrijpen is bij een volk met- warme liefde
voor het onderwijs, gelijk te richten, op
dat sterker dan ooit de geestelijke kracht
van ons volk kan gedijen tot zegen van
zijn zedelijk welzijn en zijn stoffelijke wel
vaart.
„In de hoop, dat deze oprechte begeer
te, welke niet in de laatste plaats bij mij
uit den grond des harten oprijst, ons de
wegen mag doen vinden om onzen arbeid
tot een goed einde te brengen, aanvaardt
de Commissie met vertrouwen haar taak".
Prijskamp tooi* Militaire
Jlarselnnazick,
Men schrijft ons:
Do jury voer den prijskamp voor mili
taire marsclimuziek heeft haar verslag aan
den Minister van Oorlog ingezonden. Do uit
slag Aan den wedstrijd is d-s volgende:
Ingekomen 33 compositiëo, elk met 2 par
tituren, en een directie- of con pianopartij.
Nadat eerst alle verken door eik der jury
leden met gToote nauwkeurigheid zijn nage
zien, zijn ongeveer 20 a 22 marschen, in
*t bijzijn der jury, door de Kon. Milit-aibe
Kapel van liet regiment Grenadiers (wel
willend beschikbaar gesteld doen* den leg-i-
ments-commandajit) uitgevoerd. Daarna is uit
die composition de keuzo gedaan.
Voor gToep A, die der Militair© Kapel
meesters, zijn bekroond en worden uitge
geven
lstc prjjs G. Bikkers1, ka.pelm. ode Ii.-I.,
groote zilveren medaille door II. I\f. de
Koningin ter beschikking gesteld, f50 c-n
fcen solisten-instrument naar kouz© uit d©
Ken. Fabriek van Kossels te Tilburg; 2de
prijs M. Klcy, kapclm. 7de R. T._, een zil
veren medaille, f 25. en een instrument, als
boven; 3de prijs A. Theniss?n. kapel nrerst er
der Koloniale Reserve; -1de prijs W. van Edp,
kapelmeester dde H. I. Nos. 3 ion 4 ontvan
gen een diploma.
Bij Groep A waren verscheidene „mooi©"
marscnen, die zich minder goed leenden om
door alle militaire muziekkorpsen to wor
den gespeeld en vooral om o p m arsch te
worden gespreid
Van groep B, die der niet-milit.a.iie kapel
meesters, zijn bekroond en worden uitge
geven-:
lstto prijs II. Koster, kapt. 4de B. I.,
gToote zilveren medaille- van Z. K. H. den
Prins der Nederlanden. Hertog van Mecklen
burg enf25; 2de prijs P. de Book, muzi
kant 4de B. I., oen zilveren medaille en
f10; 3de prijs L. Ph. FolteD, muzikant 2d©
R. I., een zilveren médaille ©n f10; 4d©
prijs H. B. Smit, muzikant Konk. Mil. Ka
pel, c-on zilveren medaille en f 10; 5de prijs
B. J. M. v. d: Werd, muzikant 7do It. I.,
f10; Cde prijs A. van Leeuwen, muzikant
6ste B. I.. f 10(al deze hier genoemden
ontvangen bovendien een solisten instrument
o Is bij groep A vermeld); 7de prijs W. C.
P. do Vries, ondcrkapelineestor 10de R. I.;
fen Ssto prijs M. Boldcrdijk, muzikant 10de
R I. Nos. 7 en 8 ontvangen een diploma.
Thans zal de jury uit deze 12 marschen
een keuze doen voor het album, dat aan H.
K IB Prinses Juliana zal worden aange
boden, waartoe het II. M. de Koningin roeds
behaagde Haar toestemming te geven. In
dit album zullen die marschen voor piano,
op zeer eenvoudig© wijze bewerkt, worden
opgenomen.
Do composition van hen, die hier ni©t
genoemd zijn, worden aan de eigenaars terug
gezonden, indien deze daartoe binuen drie
maanden het verzoek richten tof den luite
nant-kolonel van den Gencralen Staf, J. H.
yan der Hogg© Zijnen, t© Amersfoort-, voor
zitter der regelings-commissie en lid der julry,
onder opgaaf van nauwkeurig adres. Na dien
termijn worden do inzendingen vernietigd.
Ilamerverkiczins in Rotterdam 111.
In het district Botterdam III heeft gis
teren de verkiezing plaats gehad voor een
lid van de Tweede Kamer der Staten-
Gcneraal, noodig geworden door het bedan
ken wegens gezondheidsredenen van den
heer J. H. Lasonder.
Het aantal kiezers bedraagt 5734. JEr
werden 3814 geldige stemmen uitgebracht.
Hiervan verkregen de heeren Prof. dr.
B. D. Eerdmans, van Leiden, lib., 1755
H. Stulemever, Kath., 1532, en A. B. de
Zeeuw, soe.-tlom., 527 stemmen.
Zoodat herstemming moet plaats hebben
tusschen de heeren prof. Eerdmans en
Sfculemeyeï*.
Er is slecht gestemd. Bij de algeraeene
verkiezingen in het vorig jaar waren 4700
kiezers opgekomen. Van de 4698 geldige
stemmen verkreeg de heer Lasonder er toen
Ö52J, zoodat hij bij do eerste stemming
werd gekozen. Op den heer Stuleroeyer,
dio ook toen candidaat was, werden 1731
stemmen uitgebracht, terwijl de soc.-dcm.
candidaat, de heer Jos. Loopuifc, er 4-16
verkreeg.
't ArbeidersconÜict te Ylaardingen.
Do machinisten en stokers der Vlaardlngsche
stoomloggers, die eerst weigerden de nieuwe
monsterrol te teekonen, bobben thans besloten,
toe te geven aan den eisch der reeders. Hier
mede is ook dit conflict van de baan. Terstond
zullen verschillende stoomloggers gereed wor
den gemaakt voor de beugvlsschery.
De heer H. E. Beuker, tot dusver
agent der Ned. Indische Handelsbank te
Bat-avia, is in plaats van wijlen den heer
Der Kinderen tot hoofdagent der Bank
benoemd.
Men sëhrijft aan „De N. Ctr."
Het is zeker wel eigenaardig, dat de
twee grootst© steden van Zeeland, name
lijk Vlissingen en Middelburg, in 1913 bei
de in zielental achteruit zijn gegaan. Vlis
singen was juist de laatste jaren steeds
vooruitgegaan. In het afgeloopen jaar
echter ging de bevolking terug van 21,807
tot 21,584, dus met 223 personen. Er ver
trokken 1573 personen, terwijl er slechts
1021 inkwamen. Er werden 521 kinderen
geboren, terwijl slechts 192 personen over
leden.
In Middelburg is men de laatste jaren
steeds daling gewoon en hier is dus min
der onverwachts, dat weer 142 minder in
woners in de staJ zijn, op 1 Januari 1913
waren er 18,926 en op 1 Januari 1914 18,783.
Hier kwnmen 1133 personen in, terwijl
1402 vertrokken. Er werden 356 kinderen
geboren, terwijl 229 sterfgevallen plaats
hadden.
De groothertogin van Luxemburg zal
van 20 tot 22 dezer in Den .Haag verblij
ven.
Ter gelegenheid van dit verblijf zal door
H. M. de Koningin een gala-diner worden
gegeven, op 20 dezcr,^ terwijl den daarop
volgenden dag door het gemeente-bestuur
ter eere van H. K. H. een concert zal
worden aangeboden.
Bij Kon besluit is gohandhaafd het
besluit van Ged. Staten van Zuid-Holland
tot handhaving van het besluit van den
Baad van Voorburg, houdende niet-toela-
ting van J. H. Hansen als lid Van dien
Baad. Overwogen is hierbij o.a,, dat wel
de kiezer, die onbevoegdelijk aan de stem
ming had deelgenomen, heeft verklaard
niet op den lieer Hansen te hebben ge
stemd, maar dat dergelijke verklaring, in
strijd met het bij do Kieswet gewaarborg
de geheim der stemming, bij liet. vaststel
len van den uitslag der stemming van geen
invloed kan zijn.
De beer J. H. van Balen, wethouder
van Brummen, heeft zich tot den Min. van
Binnenl. Zaken gewend met het verzoek,
het daarheen te leiden, dat den Gemeen
teraden meer macht worde toegekend, in
zake de benoeming van onderwijzers, daar
bij de bestaande regeling noch het college
van B. en Ws., noch de Gemeenteraden de
macht bezitten, hun wenselien te dezen
opzichte te verwezenlijken, omdat de ge-
hcele macht berust bij den districtsschool
opziener.
Aanleiding tót dit verzoek is het gebeur
de bij dc laatste benoeming van een hoofd
der school te Empe, bij Brammen. Een
algemeen geacht onderwijzer te Brum
men, bij onstentenis van een hoofd reeds
driemaal achtereen met de waarneming
belast, wordt nl. bij sollicitatie opzettelijk
stelselmatig geweerd, zonder dat daar
voor geldige redenen bestaan. Op liet on
rechtmatige daarvan gewezen, heeft de
districts-schoolopziencr geantwoord, dat
hij geen onderwijzer uit dc plaats zelf
wensclit benoemd te zien tot hoofd.
Adressant vestigt de aandacht van den
Minister op deze onrechtvaardigheid, waar
door het voor iederen onderwijzer in het
geheele district van den schoolopziener
onmogelijk is in de plaats, waar hij werk
zaam is en waar zijn kansen het gunstigst
zijn, tot hoofd te worden benoemd.
Prins Hendrik is gisteravond te Hohe-
mark in den Tannus aangekomen.
Koningin Wilbelmina wordt in het voor
jaar voor een bezoek aan Haar Gemaal
daar verwacht.
De Prins is voornemens tot het begin
van April in Hohemark in het sanatorium
van prof. Friedlander te verblijven.
Naar „Het N. v. d. D." verneemt,
is het aantal aanvragen van 70-jarigen
bij do Rijksverzekeringsbank thans reeds
gesteegen tot 111.000. Ambtenaren van liet
stadhuis te Amsterdam assisteeren nog el-
ken avond om het vele werk onder de knie
te krijgen.
De bond van onderwijzeressen bij het
fröbelonderwijs pleit in.eeD adres aan den
Minister van Binnen! Zaken «voor regeling
bij Bijkswet van het bewaarschool-, Frö
bel- of voorbereidend onderwijs.
De Minister van Binnenl. Zaken brengt
ter kennis, dat op 2 Februari en volgende
dagen te Leiden, Utrecht, Groningen en
Amsterdam gelegenheid zal worden gege
ven tot bet afleggen van de practische
examens van arts, alsmede te Utrecht tot
het afleggen van de practische tandheel
kundige examens.
Ten behoeve vad Cornelis Kortelaod,
zoon van W. C. Korteland en A. P. v. d.
Gaag, den eerste, die na de toevoeging van
Hoek-van-Holland aan Botterdam aan den
Hock-van-Holland is geboren, heeft giste
ren de commissaris van Botterdam, na
mens den burgemeester, inr. A. B. Zimmer
man, een Bijkspostspaarbankboekje met
f 10 uitgereikt. (,,N. B. C.").
Wijlen de heer D. Wisse, te Borasele,
heeft aan de weesinlichting te Neerbosch
f 1000 vermaakt.
Het collectief aTbeidecon tract voor het
drukkorsbedrijf is, zoooL nader wordt ge
meld, te Amsterdam getrekend door heb hoofd
bestuur van don „Ned. Bond van Boekdruk
kerijen" ©enerzijds, en anderzijds door do
hoofdbesturen van den Alg. Ned. Typogra
fenbond", van don ,,Ned. B.-K. Typografen
bond", van den „Chrrn. Typografenbond in
Nederland" i-n van den „Ned. Bond van
Plaatselijke Typ ografen-vereenigingiaii'
UECLAR1ES A 40 CU. per regel.
7602 106
Hot contract is terstond in werking ge
treden cn gesloten voor drie jaar.
Naar goed gemotiveerde schatting zullen
ten gevolge van do invoering va.n het con
tract do loonen der typografen in het land
per jaar f 800,000 verhoogd worden, hetf-
gven op de prijzen v^n heb drukwerk zijn
invloed niet ïnissen zal.
Ten ©inde te komen tot ©en volledige
bewapening met mitrailleurs van allo daar
voor aangewezen korpsen wordt noodig ge
acht de som van £400,000 („Avp."j
In September 1913 is tc s-Gravenhage
op initiatief van heb bestuur dor Haagscuo
Volkstuinen een bijeenkomst gehouden van
een aantal besturen van Volkstuinen uit
verschillende plaatsen van ons land. Op die
bijeenkomst was ook Leiden vertegenwoor
digd.
Na voorloopigo besprekingen werd beslo
ten, een commissie van drie personen »op
te dragen, een. rapport samen te stellen om
trent doD stand der Volkstuinen in Neder
land. Tot leden dier commissie worden be
noemd mr. O. P. Zaayer, lid der Staten
van Zuid-Holland, te 's-Gravenhagede
heer Tj. S. Goslinga, wethouder van Schie
dam, on mr. Ferd. Oldewelt, advocaat te
Amsterdam.
De-ze commissi o heeft thans een vragen
lijst, houdende '53, vragen, samengesteld en
die aan do haar bekende besturen van
Volks- en Arbeiderstuinen toegezonden.
4 O 4 <1 e STAATXliOTIlKIJ.
Trekking van Donderdag H Jan.
4de Kltisso 4de Lijst.
No. 37399 ƒ5000. No. 302 f2©O.
No. 8920 IOO.
Prijzen, van 05.
12? 2078 5022 7318 9516 12344. 16149 194S0
2S4 2301 5203 7605 97?6 12720 1Ó243 1954S
432 2412 53S1 7735 103l9 '2799 '6677 11740
50S 2791 541S 7761 10342 12S10 17221 20C05
521 2857 SÓ35 8193 '0463 12825 17702 20199
788 2SS5 6239 S436 10S0 1-235 17891 2C235
815 3147 Ó3C0 8550 10887 13260 iSiyi 20241
1216 3S54 6721 8679 10971 13436 18360 20443
1265 3974 6962 S734 112IS 14251 18370 2058S
1762 39S4 6989 S7 >7 11332 14548 1S490 20675
1786 4544 7217 S°20 1686 14604 ÜS30 20680
1935 4662 7312 9490 11819 15951 19356 20789
2018
RECLAMES,
h 40 cents per regel.
829 78
^toomscb epen
S to o rr. v a a r t - M ij. Nederland.
„Karimata" vertrok 0 Jan. van Ham
burg naar Amsterdam.
Botterdamsche Lloyd.
„Bindjnni", uitreis, arriv. 7 Jan. te
Marseille. „Arakan" arriv. 6 Jan. van
Madras te Dan dee.
H o 11 a 11 d - A m e r i b a -1 ij d.
„Maartensdijk" arriv. 7 Jan. van New-
Orleans te Botterdam. „Themisto" vertrok
7 Jan. van Botterdam naar Savannah via
Hamburg. „Gorrcdijk" van Rotterdam n.
New-Orleans, arriv. 6 Jan. te Vera. Cruz.
„Rotterdam" van New-York naar Botter
dam, vertrok 7 Jan. 11 u. 30 voorin, van
Plymouth.
Kon. West-Ind. Maildienst.
„Lodewijk van Nassau" ariiv. 7 Jau. v.
West-ïndie te Now-York.
Kon. Hol-1. L I 0 y d.
„Gelria" vertrok 7 Jan. van Amsterdam
n. Buenos-Ayres; „Kennemerland", thuis
reis, vertrok 6 Jan. van St.-Vincent. „Zee-
landia", thuisreis, vertrok 6 Jan. van Lis
sabon.
Leest de verklaring van dezen
beroemden dokter betredende de
Klooster Saucta Patilo,
De bekende Dr. Surer, van de Qe>iccs/cundiqe
Faculteit te Parijs, heeft het volgende verklaard:
„In mijn kliniek voor long- en bron-
ohitislijders was ik speciaal in de gelegen
heid om met uw A b d ij s i r o o p proeven
te nemen op verschillende mijner patiën
ten, aangetast door hevige bronchitis en
in «het bijzonder door chronische bronchitis
van catarrhr.lcn aard of gecompliceerd
met asthma (asthmatische bronchitis). De
verkregen resultaten hielden gestadig aan
en de verschijnselen, waardoor zich de bc
terschap kenmerkte, warenhet gemakke
lijker opgeven, de vermindering cn hot
ten slotte verdwijnen van de benauwdhe
den, alsook van do pijnlijke verschijnse
len van congestie. Deze vooruitgang deed
zich in twee gevallen van asthmatische
bronchitis op een zoo spoedige en merk
waardige wijzo voor, dat ik niet aarzel om
de Abd ij siroop te beschouwen als het
aangewezen middel voor deze kwaal.
„Aangcmpedigd door deze gunstige re
sultaten kwam ik er toe het middel ook
bij ernstiger gevallen aan te wenden, zoo-
al9 tuberculose der longtoppen in deD
eersten en tweeden graad, en ik had de
voldoening te constatccren, dat ook hier
een zeer merkbare verbetering viel waar
te nemen, door do snelle verwijdering van
de stoffen, die cle ontsteking veroorzaak
ten, waardoor vanzelf de koorts ophield,
tegelijk met het transpireeren, terwijl dc
eetlust werd hersteld en de krachten toe
namen.
„Ik aarzel dan ook niet stellig te ver
klaren, dat dc A b d ij s i r o o p beslist liet
aangewezen middel is voor de behande
ling van long- en luchtpijpkwalen, daar het
mij van alle geneesmiddelen daarvoor
aangewend, dc voortreffelijkste en steeds
aanhoudende resultaten heeft opgeleverd.
Ik kan dit geneesmiddel dan ook met
warmte aanbevelen aan de talrijke lijders,
die te kampen hebben met- dergelijke kwa
len, welke zoo spoedig een ernstig karak
ter aannemen."
De A ft DIJ.SS ROOF, Klooster Sancta
Paalo, geneest ou voorwaardelijk
asthma, pleuris, bronchitis, kink
en slijmhoest, catarrh, influenza,
de hevigste verkoudheid, den hard-
uekkigsten hoest eu alle horst-, keel-
I en longaandoeningen en tering,
indien niet al te ver gevorderd.
Schaadt nimmer, zuivert en ver
sterkt borst en longen.
Prfjs per flacon van 230 gr., ƒ1. van
560 gr., ƒ2.van 1000 gr., 3.50. Eiactat
rooden band niet handteakening van L. I.
AKKER, ROTTERDAM. Verkrflgbaar b|J alle
drogisten en de meeste apothekers.
M. C. van Ouwerkerk, smid, te Maasland.
J. M. M. Schmitz, machine-constructeur,
Hofsingel 64, te Ylaardingen.
J. B. Franken, winkelier in vensterglas,
borstelwerk cn drogerijen, te Botterdam.
J. van Bee, wagenmaker to Zalt-Bommel.
J. A. Fransspiij schoen winkelier, Amster
dam.
O. vnji Mens, ambtenaar bij de Rijksvcr-
stekorihgsbank, te Sloten.
Leiden. Mr. A. H. M. J. van Kan,
benoemd tot hoogleeraar, om onderwijs te
geven in het Romeiusche recht en zijn ge
schiedenis hoopt zijn rede te houden
Y/oensdag 21 Januari, des namiddags te
twee uren, in het kléin-auditorium van het
universiteitsgebouw.
Telegrafisch weerbericht.
Hoogste barometerstand 776,1 te Cler
mont; laagste stand 740.0 te Ohristiansund.
Verwachting tot den avond van 9 Jan.J
Meest matige tot krachtigen, znidwestelijken
wind; zwaarbewolkte tot betrokken lucht;
waarschijnlijk regenbuien; iets zachter.
Het weer in het buitenland.
In de omgeving van Denemarken stormt
het opDieuw onder regen cn sneeuw. In
Zweden nam de vorst weer toe, in Noorwe
gen af, de bewolking neemt er toe.
Ook op de Britsche eilanden was overal
de lucht bedekt en dreigt regen, terwijl het
veel zachter werd. In Duitschland ia tijde
lijk eenige vorst ingevallen, maar blijft hot
somber weer met sneeuwbuien. Zuid- en
midden-Frankrijk hebben nog zonnig weer,
in het raidden met eenigen vorst, het mid
den met eenigen vorst, hét Westen betrok
ken met kans op regen en zacht weer.
Hoofdpijn bij een vrouw
komt alleen door storingen, dis alken
aan vrouwen eigen zijn. Zfl komen door
eon eenvoudige oorzaak, ma3r doze wordt
I spoodig verholpen door 33Q 9
Dr. ALLAN'S rheumatick-pillon
genezen in korten t^d, podagia, Ischias, Bplc
©f lendenpijn, zenuwhoofdpijn en aüdere rheu-
inati8Che aandoeningen. Per doos ƒ1.50, 6
doozen f 8. Verkrijgbaar voor Leiden by Gebrs.
Ohristlaanse, Hoogewoerd 3 en Haarlemmer
straat 6. 340 7
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS
Geopend van 9—12 cn des middags
van 2—5 uur.
Aanvraag van werkzoekenden.
15 timmerlieden, 18 opperlieden, 8 stuka
doors, 26 metselaars, 25 schilders, 1 goud
smid, 1 grof bankwerker, 1 machinebank
werker, 1 scheepsbouwer, 1 voeger, 1 electrl-
cien, 1 instrumentmaker, 1 koeteier, 8grond
werkers 8 loopknechten, 30 losse workliedon,
1 werkster, 1 waechvrouvr.
By Kon. besluit is met Ingang van 16 Febr.
benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkautoor te Hengelo, G. Baert, thans
in geiyke betrekking te Helmond;
met Ingang van 1 Maart aan fi. H. Peterl,
op verzoek, eervol ontslag vorloond als
leeraar aan de H.-IL-B.-S. ie Warilun.
Indische Begroeting.
Do minister van koloniën, do heer
P ley te, dankt voor de betoonde wel
willendheid Het is geen verdiensto van
hem, dnt hij medewerking heeft gezocht
hij den Gouverneur-Generaal. Deze is de
beticharning van het Koninklijk gezag in
do koloniën. Maxir de Minister draagt -de
politieke verantwoordelijkheid voor de da
den vnn den Gouverneur-Generaal. Spr.
zet dit, evenals in de Tweede Kamer, uit
voerig uiteen. Reeds in 1S5D heeft de oud
landvoogd Duymaer van Twist in dien
geest gesproken en erkend, dat du Minis
ter, voor hetgeen de Gouverneur Generaal
doet, verantwoordelijk is en dat dezo ver
plicht is de bevelen des Ministers op to
volgen. De veinoudiDg tusschen - Gouver
neur-Generaal en Minister ia meer een
kwestie van staats beleid dan van
staats rech t. Spr. citeert, dat minister
Idenburg zelf indertijd verklaarde, de ver
antwoordelijkheid voor dadon van den Gou
verneur-Generaal tc dragen. Dczo moet 'n
groote mate van zelfstandigheid bezitten,
ma.ir do beoordeeling van zijn daden door
den Minister niet schuwen. Spr. heeft bij
de verkiezingen den strijd aangebonden
tegen het zittend kabinet. Do Minister
wenscht voor dr. Kuyper niet onder to
doen in waardeering voor do pers. De pers
is een jaloerscho bruid, die nu eens haar
gunsten schenkt aan hem, die den Mei
boom in do kap hiischt, dan weer aan
hem, die den bezem in dentmast voert.
Spr. heeft dagbladverslagen van zijii ver-
kiezingsspeech geciteerd, om nog eens recht
te zetten, wat eenigszins scheef stond. Er
is bij spr. geen grond voor boetvaardig
heid, doch hij meent, dat er geen reden is,
am den Gouverneur-Generaal beginselloos
heid te verwijten.
Spr. geeft zijn standpunt jegens do Zen
ding te kennen en schetst de taak, dio Re-
gecring cn Zending hebben. Dio taak loopt
veelszins parallel. Waar Jo Regeering als
draagster van liet Staatsgezag moet ont
houden, dat zij geen propaganda weren
mag in Animistische streken, kan de Zen
ding groote vrijheid van handelen wor
den gelaten. Maar in strekon, waar een
wereldgodsdienst zich baan brak, moet zij
zelf die vrijheid weten te beperken. Spr.
houdt uitvoerige historischo beschouwingen
over liet inlandsch ondorwijs en betoogt,
dat bij het verleenen van subsidie de be
hoefte van het onderwijs, waarvoor do sub
sidie bedoeld is, den doorslag moet geven.
Dit is tot dusverre niet altijd geschied.
De algemeeno behoefte aan onderwijs heeft
vaak tot do subsidie geleid. Daarnevens
moet hot onderwijs facultatief worden ge
stold. Dit sluit niet in, dat het heelo on
derwijs neutraal moet zijn. Als allo kindo
ren van het godsdienstonderwijs genieten,
behoeven de onderwijzers hun eigen belij
denis niet tc verzwijgen.
Met den heer Vnn ICol acht spr. assi-
mulatie van allo rassen niet mogelijk, bet
geen hij breedvoerig betoogt. Wat daaren
tegen - de unificatie van het rechtswezen
betreft, in die richting is reeds veel ge
daan. Die unificatie zal in de toekomst
worden voltooid en dan ongetwijfeld van
gunstigen invloed zijn op dc verhouding
der rassen.
Bepalingen tegen den woeker zijn nood
zakelijk. Ëen nieuw Wetboek van Straf
recht voor alle klassen der bevolking zal
binnenkort worden ingevoerd.
Een nieuw ontwerp politierecht-spraak
is bij den Raad van State.
Spr. zegt dan een en ander over de In
dische financiën en Ijcht deze met tal van
cijfers toe.
De opiuraregio dient inderdaad zooveel
mogelijk to worden ingeperkt. Het opi
umgebruik is een vloek voor de bevolking;
een kanker, die aan haar welvaart knaagt.
Ook in Indië. zit de ernstige wensch voor,
om liet gebruik te beperken, o.a. door den
prijs te verhoogen.
Men kan echter maar niet dccreteeren,
dat het gebruik ieder jaar met 2 millioen
moet verminderen. De smokkelhandel
wordt met ijver en kracht bestreden. Spr.
wil gaarne een onderzoek toezeggen, om te
zien, wat voorts nog aan inperking kan
worden gedaan.
Hij komt ten slotte op het onderwijs-
betoog van dr. Kuyper. Spr. kan echter
die rede niet. direct beantwoorden in haar
vollen omvang. Indie is niet meer een
kind efl niet meer onmondig. Men mag In-
die niet opdringen wat liet niet wil. Java
heeft, getoond het neutraal onderwijs te
willen. Men mag geen bijzonder onderwijs
opdringen. Men moet ieder het zijne ge
ven. Het brengen van openbaar onder
wijs is noodzakelijk.
Spr. eindigt, met. te verklaren, dat dc
toekomst over hem zal richten. Hij zal
trachten dat hij zich voor dien rechter zal
kunnen verantwoorden.
De heer Yan den Berg repliceert.
Het debat wordt gesloten cn de In
dische begrooting zender hoofdelijke 6tem
ming Aangenomen.
Vrijdagochtend om elf uren zal behan
deld worden het wetsontwerp betreffende
dc onteigening voor het aanleggen van een
verkeersweg" "te- 's-Gravenhage (Prinse
gracht—Spui
De vcFgadpJ^^g wordt hierna verdaagd
tot A'jjjdhgöijitën<1
OUDSHOORN. B e v a 11 e nC. A. Rietveld geb.
Vanl>am7i.
Overleden: C. Idenburg 73 i- N. Tijster-
Iman 1 t-
Gehuwd: P. J. Ro^aar 25 j. en C. B. enk 19 i.
TER-AAR. Bevallen: B C. Kranenbmg gob-
R v«nsborgen A. J. Koelomnu geb. Paarden-
kooper D. M. F. van Erg ge Turk 2 D.
Overleden: T. do tiruin, 69 j., wed. van C.
Verbragge.
ZEV EN HOVEN. Bevallen: G. Verkerk geb.
Vau Vliet D. J. 0. van lvos enburg geb. v. d.
Zon D. J Sclieliingothout geb. Augeneut t).
Overleden: Lereul. geb. kind van bot vrL
ge>J. ran A de Groot eu E. H. Strijk.
