1
Vrijdag 2 Januari.
Tweede Blad. A°. J914.
Buitenlandseh Overzicht.
,T"
N°. 16520.
iWe hebben een poosje geleden eens de
S£an dacht gevestigd op het aantal Neder
landers, dat in Duitschland verblijf houdt.
[We vinden nu ook vermeld, hoevelen onzer
landgenooten zich in België ophouden.
De cijfers zijn gebaseerd op de volkstelling
Van 1910. Er waren toen in België 70,950
Nederlanders. Het aantal Franschen is nog
^rooter, n 1. 80,765, maar dat der Duitschers
is beduidend lager n.l. 57,010.
De provincie Antwerpen staat, zooals licht
"te begrijpen is, bovenaan. Er zijn er daar
[niet minder dan 31,086 Nederlanders. In de
tweede plaats komt de provincie Brabant,
[waarin de stad Brussel ligt, met 13.574,
Luik, met hot groote ind uslri.vlgebied, komt
dn de derde plaats met 12,939 Nederlanders.
Dan worden do getallen beduidend kleiner.
-J&oo voor Oost-Vlaanderen 5522 en voor Lim
burg, ook onmiddellijk aan ons land gren
zend 4902. West Vlaanderen, hoewel ook
idiclitbij gelegen en nog wel met de stad
Gen', telt slechts 1272 Ne'erlandsche inwo
ner* De drie provincies, di.' dan nog resten
■hebben niet veel Nederlanders onder haai"
inwoners Zoo bijvoorbeeld Henegouwen 734,
Namen 243 en het dun bevolkte Luxemburg
ïnaaa 78.
>l. i ziet, dat het aantal Nederlanders,
'dal in België woont, niet gering is- In
fvterhouding tot het aantal in Duitschland
Zeev talrijk.
De Z a b e r n-g e sohiedenis is nog ui-et
bsn vinde. Ook niet, wanneer men het proces
tegen Von Beutter buiten beschouwing laat.
In een regeeringscollege zal deze zaak nog
Jaër.s aan de orde komen.
Or> 6 Jan. a.s. zullen de zittingen van den
Lnn-idag van Elzas Lot haringen een aan
hang nemen. Dinsdag zal de stadhouder eon
•openingsrode uitspieken en den volgenden
-jfl&w. begint do eerste lezing der bcgTOoting-
Het oeiitrum harl zijn houding reeds vast-
fctest ld. Over Zabcrn zou gvx-n interpellatie
jw;or von ingediend, doch bij de alge mee nc be
schouwingen over de begroot ing zou alle
kritiek loskomen.
De sociaal democraten wilden evenwel met
jpieii interpellatie beginnen. Dit besluit heeft
'de houding van alio partijen doen wijzigen
pn ï.jo is 't nu hoogstwaarschijnlijk, dal.alle
Jjflï'tij eu de regocring zullen i n tor pel loeren
Dv afgevaardigde- IvnöpfIer, lid van liet
ctentrum, die te Zabern thuis hoort, zal de
jji Lr pel la ties toelichten.
Volgens een blad, dat in den Boven-Elzas
.Verschijnt, zullen den Landdag nieuwe ge-
fgtevpub ter beoordeeling van de gebcurto-
te Zabern voorgelegd worden-
Al n herinnert zich misschien nog, dat
©enige maanden geleden, bij de F r a n s c h e
manoeuvres den Duitse hen mili
tairen attaché een ernstig onge-
1 u k overkwam. Bij Grisolles gebeurde er
een ongeluk met dc automobiel van overste
iVoii IV intcrfeld. Weken lang verkeerde dc
DuiLeber in levensgevaar. Dc bevolking
van hot plaatsje wist niet, wat te doen om
voor de vrouw van Von Wintcrfeld, die
spoedig kwam, het lot dat haar getroffen
liad, te verzachten. Alle animositeit tus-
Êchen Franschen en Duitschers was verdwe-
ïien, nu hier een menschcnleven in gevaar
.verkeerde.
Vjon Wintcrfeld is thans geheel hersteld.
De Duitsche keizer heeft gemeend uiting
te moeten geven aan zijn dankbaarheid over
de houding der Franschen, burgers zoowel
aly^uitoritciten. Met. ruime hand heeft hij
decoraties en geschenken uitgereikt aan alle
pei^o.vcn, die zich in cenig opzicht verdien-
BteHjk hadden gemaakt.
toenmalige minister van oorlog, de
heer Elicnne, ontving door bemiddeling van
den Duitschen ambassadeur een portret
van den keizer. Dc civiele en militaire art
sen. die hun zorgen wijdden aan den zwaar
gewonden officier, kregen hooge. onderschei
dingen.
Tenslotte deed dc keizer aan den burge
meester van Grisolles zes duizend francs
toekomen, voor de armen van zijn gemeente.
Voor het eerst na de verkiezing is de
B'ulgaarsche S o b r a i>j o bijeen
gekomen. Met een rede van den koning
ia de zitting door koning Ferdinand ge
opend.
Toen de koning de zittingzaal binnen
kwam, riep een socialist: Weg met het
koningschap.
De afgevaardigden van de andere partij
en en het publiek op de tribunes verstikten
dien kreet in toejuichingen. De socialisten
veiju ton do zaal.
De koning las vervolgens de troonrede
VOiv1Hij herinnerde aan de verschrikkelij-
kefbeproevingen, die Bulgarije beeft rnoe-
t-eiF doorstaan.
Na do vrijheid te hebben verworven van
'de onderdrukte Bulgaarsche volken, zeide
koning Ferdinand, moesten wij strijden
.voor het behoud van het eigen land en
Vervolgens den oorlog afbreken, zonder dab
:wij overwonnen waren. Noch ;ij, die voor
liet vaderland het leven lieten, noch zij,
dier er voor hebben kunnen blijven strij
den, .-.ijn overwonnen.
Later, toen onze vijanden wanorde in
ons land verwachtten, of een ommekeer,
'gelijk in andere landen in minder tragi-
f? - omstandigheden ploegt te geschieden,
e°k Viet Bulgaarsche volk allo beproevin
gen met de grootste koelbloedigheid te j
niu.n v©rduren, wel oen schitterend be-
De sneeuwval te Berlijn.
htiiu
\";y. fi -
J£L
-■Sr
Eeu vastgelo»iieu electrisclie trnunrngcu.
"V - •'N-v
ii
ij ijl-
Sfcs» jStti.A'!
MwW.i
tVr. - i 'f
V "V.-. \j
Jf T
Een antobns, die in de sueenw bleet steken, wordt uiet
vereende ka achten voort<;eschoveu.
I
'VJ« ZI,'D sociale deugd.
'omng zette .vervolgens uiteen, waar
om het vorige Sobranjo werd ontbonden.
Het had het recht verloren om zich uit
te spreken over do kwesties, die waren ge
rezen gedurende en na den oorlog.
Do betrekkingen tot. de groote mogend
heden zijn goed en de regeering doet alle
moeite om zo nog vriendschappelijkcr te
maken.
Met gelijken goeden wil van beide zij
den zijn de diplomatieke betrekkingen tot
Roemenië hersteld.
Zoo is ook het geval ten opzichte van de
Porte. Wij zijn overtuigd, dat do nieuwe
staat van zakeD alle misverstand met Tur
kije uitsluit en koesteren de hoop, dat de
menigvuldige occonomische betrekkingen,
die Bulgarije met h*et naburige keizerrijk
verbinden door een verhouding van goede
nabuurschap eo vriendschap zullen worden
begunstigd.
De betrekkingen met Servië zullen eer
lang worden hersteld.
Ik meen, zoo zeide de koning ten slotte,
te hebben gesproken in overeenstemming
met de overtuiging van het Bulgaarsche
volk, dat vast besloten is, om zijn krachten
in vrede en door duurzame werkzaamheid
te herstellen en clat er slechts aan denkt
om langs vreedzamen weg de overwinnin
gen te behalen, die het de eereplaats kun
nen verzekeren, die het onder de Balkan
volken toekomt
Watsjaf is tot voorzitter van het Sobran-
je gekozen.
KORTE BERICHTEN.
Heb „Berliner Tagoblatt" meldt, clat
een inwoner van cle stad Berlijn aan de
gemeente een kapitaal schonk van vijf mil-
lioen Mark, om daarvan een boschschool
op te richten en te onderhouden voor ge
zonde jongens, d. w. z. die nicfc met ern
stige kwalen belast zijn.
Kapitein Pcralda, het hoofd van de
afdeeling militaire vliegers te Douai, heeft
gisterochtend boven do stad gevlogen en
toen een massa kleine papieren over de
stad rondgestrooid, waarop gedrukt stond
,,Aan boord van het vliegtuig „Picardie",
beste wonschen voor 1014." Do inwoners
van Douai toonden zich met dezen geluk-
wensch uit den hooge zeer ingenomen.
De sultan van Turkije moet volgens de
,,Voss Ztg." zeer ernstig ziek zijn. Hij lijdt
aan halfzijdige verlamming. Onmiddellijk
levensgevaar is er niet, ma-ar toch zal hij
niet lang meer hebben te leven.
Hot aftroden van laset-paeja ais minis
ter van oorlog moet aanstaande zijn. Reocls
eenige dagen heoffc hij het departement te
Konstantinopel niet bezocht. Kolonel Dzje-
malof En ver bei zal hm opvolgen.
Do iraclo waarbij de nieuwe organisatie
van het Turksche legér wordt bevolen, is
heclcn uitgevaardigd. Het léger zal bevat
ten 13 legerkorpsen en twee onafhankelijke
divisies.
In diplomatieke leringen te St.-Peters-
burg wordt Malinof, eeu Itussiseh-gezind
man, als opvolger genoemd \an Ghenadief
tot minister van buitenlandsche zaken.
De „fitiocoiHlft" in ParSjs terug,
Ds „Gioconda" is Oudejaarsdag io Parijs
teruggekeerd.
Do correspondent van het ,,Hbld." meldt
over dc aankomst van het twee-eii-cen-half
jaar vermiste schilderij, het volgende:
Eon groote menigte journalisten en foto
grafen wachtten te halfdrie aan de Gare
de Lyon den trein af, die de „Gioconda"
zon terugbrengen. Toen de trein aankwam,
snelden allen op L». Prieur, den conservator
van Jiet Louvre, af. Deze stapte uit met
een mooie geverniste kist, waarin de terug
gevonden schilderij was geborgen Met den
directeur van de „Louvre" en andere amb
tenaren, die hem hadden opgewacht, nam hij
vlug plaats .in een auto en reed da armode,
naar dc Ecole des Beaux Arts.
De journalisten hebben tot hun leedwezen
tot tijd cn wijle dat de autoriteiten de schil-
derij officieel voor het echte stuk hebben
verklaard, geen toegang. Na do verificatie
wordt, do „Gioconda" weder in de oude lijst
gezet en tentoongesteld in liet midden van
do groote met gobelins versierde zaal. waar
een groot aantal bevoorrechten zo komen
bewonderen en waar fotografen verschil
lende opnamen doen.
Morgen en daaropvolgende dagen zal liet
publiek er worden toegelaten tegen cou
entree, die komen zal ten bate van de Itali- i
aansclio Liefdadige Vcr-eeniging.
E e n E11 e 1 s c li blad g o e f i uiting
aan zijn verbazing, dat men in Plolland de
belangrijke Rembrandt-reliquieën, thans
door Frank Sabin naar Londen gebracht;
niet heeft weten te bewaren. Men mag be
nieuwd zijn, of Holland zal trachten zc
terug te winnen. Toen Turner gestorven
was, bleef het palet, dat hij te Chelsea ge
bruikte, in bezit van zijn huishoudster,
irrrs. Pound. In 1909 kwam hel op een \èi-
ling bjj Qhristic, cn werd het voor het
land behouden door Da veen, die het schonk
aan de Turner Galleries te Millbank. On
getwijfeld is het Rembrandt huis de aan
gewezen plaats voor 's meesters temper
mes en pa Ie i stok en bet perkament mei de
namen \an Ruysdacl en de andere eige
naars.
Te N e ff -ï o r k wil na e n «en b»-
leefdlieidsboud oprichten, dio tok doel heeft
om beschaving en goede OMtnierfm aan te
kweekeu.
BINNEHLAHD.
Prof. dr. J. J« Vftrtlieim.
In prof. dr. J. J. Vürthtim, rector van
het Erasmiaansch gymnasium té Rotterdam,
wiens benoeming tot hoogleeraar in de Griek-
sche taal- en le bier kunde aan de universi
teit te Leiden wij hebben gemold, verliest
Rotterdam een uitnemend rector: ©en kraeh-
tig'leider van de instelling, waarvan hij aan
liet hoofd stond, een man van hoogen weten-
schap pel ij ken zin en van een karakter, dat
achting afdwong aan wie met hem in aan-
airing kwam.
Prof. Vürtheiin heeft te Rotterdam do II.
"B. Sj. doorloopcu en daarna de kweekschool
voor onderwijzers te Haarlem bezocht, waar
na hij twee jaar aan het lager onderwijs
werkzaam was. Hij deed vervolgens als extra
neus eindexamen aan hetzelfde gymnasium,
waarv an hij thans rector is. Aldus werd een
brcadc grondslag van wetensclïappolijbe ont
wikkeling en tot pa cd agogische bekwaam
heid gelegd.
Prof. Yürtheim studeerde te Leiden in dc
klassieke letteren onder de hoogle-erafèn Van
Leeuwen, Hartman ca Holwerda en promo
veerde aldaar in 1898 met lof op een proef
schrift. getiteld: .,De Euripidis Bacchis".
Na zijn promotie doceerde hij als tijdelijk
leer aar de klassieke talen aan hot gymna
sium te loeiden, daarna als leer a ar
aan het gymnasium te Haarlem en vervol- j
grns nis conrector aan het gymnasium te
Utrecht.
In 1910 volgde zijn benoeming tot rect-or
aan het Erasmiaansch - gymnasium.
Zijn wc tenschap pel ij ken naam verwierf hij
zich vooral door zijn werken„De Aiacis
origine, cnltu, patria" (waaraan o. m. een j
vertoog „De Carneis" ia toegevoegd)':
„Teukros und Teukier, untersuchung der Ho- j
merischen und der N ach homerische n Lober-
Èeferung; cn aan zijn bijdragen in hot tijd-
schrijft „Mnemosyne" (sinds 18991-
Voorts is te noemenOctavia praetexta
(1909). Voor een breederen kring van lezerö
zijn de volgende werken van zijn hand be
stemd" De Grieksehe religie. De Romeinselie
religie De Mythologie -der Grieken-
Prol. Viirtli :im is sinds 1902 medewerker
aan „De Gids" cu sedert 1912 lid van de
Koninklijke Academie van Wetenschap pen.
In 1903 deed hij <*en studiereis door Grie
kenland en Klein-Aziê. j„N. 11. Ct. j
Staatscomsnïssïe ooilerwijs.
Bij Kori. besluit, is ingesteld eeu Staats
commissie aan wolke wordt opgedragen:
ft. wettelijke maatregelen to ontwerpen
ten aanzien van de voorziening in de kos
ten van het openbaar en het bijzonder on
derwijs, waardoor do deugdelijkheid en do
krachtige vooruitgang van het onderwijs
der jeugd wordt verzekerd, onder behoud
van de opvoedkundige zelfstandigheid van j
het bijzonder ouderwijs;
b. zoo nooclig een redactie te ontwerpen
van art. 192 der Grondwet, welke met
deze voorschriften niet- in strijd is
2o. is de commissie gemachtigd, zoodra
de hoofdpunten zijn vastgesteld, desge- I
wenscht een voorloopig rapport aau cle J
Kroon uit te brengen
3o. is bepaald dat de commissie nopens
alle zaken, waaromtrent zij niet eenparig
oordeelt, bij meerderheid van stemmen zal
beslissen, doch dab het clcn leden vrij staat j
hun gevoelen, van clat der meerderheid af-
wijkend, tegelijk met het onder 2o. bedoeld j
voorloopig rapport, dan wel mei het eind-
rapport dei commissie aan de Kroon te j
doen kennen j
4c». is aan de commissie cle bevoegdheid j
verleend zich door deskundigen te doen j
voorlichten en deze als adviseerend lid tot
haar vergaderingen toe te laten
5o. is bepaald, clat cle commissie haar ver-
gaderingen zal houden te 's-Gravcnhage,
ter plaatse, door den voorzitter aan te wij-
zen
6o. zijn benoemd tot lid cn voorzitter: j
dr. D. Bos. Tweede Kamerlid; tot lid en
onder-voorzitter jhr. mr A. F de Savornin
Lobman, minister van Staat, Tweede Ka- j
merlid
tot leden: mr. W H. cle Beaufort. Th. i
M. Ketelaar, K. ter Laan, mr. Th. II. de
Meester, J. van der Molen Tzn., clr W.
H. Nolens, A. Roodhuyzen, mr. P. J. j
Troelstra, mr. M. Tydeman Jr., mr. 11. I
van Veen, O. van der Voort van Zijp en j
mr. A. I. M. J. baron vau Wijnbergen, allen
Tweede Kamerlid
tot secretaris jhr. mr. C'. Feith, admini- j
strateur bij het Dep. van Binnenlandsche
Zaken
tot adjunct-secretaris jhr. mr. dr. V D.
de Jonge, commies bij het Dep. van Bin-
nenlandsche Zaken.
Tricliiiieii-oiiderEOek l>ij varkeu».
Op een te Utrecht gehouden vergadering
▼an directeuren van gemeentelijke slachthui
zen In Nederland is de vraag overwogen of
het, in verband met de in Nederland voor
gekomen gevallen van tricbinose, wenecheiyk
moet worden geacht, dat aan alle gomeente-
teiyke slachthuizen en keuringsdiensten van
vee en vleeach een regelmatig onderzoek inge
steld wordt naar de aanwezigheid van tri
chinen in varkensvleeech. Deze vraag werd j
bevestigend beantwoord
Algemeen waa men van gevoelen, dat de
in 1912 en 1913 aan enkoio slachthuizen
waargenomen gevallen van trichinenziekte bfj
varkens, en de vermoedelijk daarmede In ver
band staande ziektegevalion bd den mensch,
de noodzakelijkheid van een dorgelijken maat
regel voldoeDde in het licht gesteld hadden.
De vergadering nam ten slotte de volgende
conclusies met algemeene stemmen aan:
„De Vereemging van Directeuren van ge
meentelijke slachthuizen in Nederland,
overwegendo, dat slechts in zeer enkele ge
meenten in ona land een regelmatig onder
zoek naar de aanwezigheid van trichinen
in varkensviee8ch wordt ingesteld;
in aanmerking nemende dat do trlchi-
nose onder de varkens in Nederland, blij
kens do in den laatsten tijd opgedane erva
ring veel meer voorkomt, dan tot nog toe
algemeen aangenomen werd;
gelet op het gevaar, dat aan het gebruik
van trichinen-houdend vioesch voor den mensch
verbonden is;
spreekt als haar meemng uit, dat het in
stellen van een stelselmatig onderzoek op
trichinen bij varkens, overal in den lande
dient te worden bevorderd
en ge8ft' den gemeentebesturen in het be
lang van de volksgezondheid, dringend in
overweging ten spoedigste daartoe maatrege
len te willen nemen
Nieuw wetlxtek voor straivovderiBg-
Men meldt, clat het ontwerp van een
nieuw wetboek van strafvordering van den
Raad van State terugontvangen is en der
halve gereed om aan de .Statcn-Gcncraal le
worden ingediend.
Daarin zou ook rekening zijn gehouden
met den herhaaldelijk geuiten Vcnsch naar
regeling der vergoeding aan cle verdedi
gers voor den tot dusver kosteloozen rechts
bijstand in strafzaken naar een tarief, ge
baseerd op de voorstellen der Staatscom
missie.
Naar dc „Dorclrechtsche Ct". melciz,
heeft het comité voor een standbeeld van
de gebroeders De Witt, te Dordrecht, van
Prins Hendrik der Nederlanden ceo gift
ontvangen
SPORT.
Sportagcudn voor 4 Januari.
Korfbal.
Vriendschappelijke Oiiiug
Leiden: Vitesse—Noord-lijk NIL bil.
Voetbal.
NEDER LAN CSCHE VOETBAL BOND
\\reslM ijke Tweede Kh«=e A: Delft:
Concordia.Ajax.
Westelijke Derde Ivlas.se OLeiden:
L. V. V.—H. S. V.; De'Sportman—U.
N. I.
Westelijke Reserve Tweede Klasse O.
Leiden: Ajax IIKampong II.
LEI DSC HE VOETBALBOND.
Eerste Klasse: L iaon: Lugduuum—De
Sportman II; Liidcu—D. L. V.
Tweede Klasse: Leiden: O- N. I.D. L.
Ar. II; NooivhviikerhoutNoordwijkerhout
Lisse.
Derde Klas- Leiden: O. N- I. IIAjax
IV (hnlfclfLeiden TI-L. F. C. Ill (half-
■elf); Lisse: Lisse II—Lugdunura III
0. >'.3. wint zijn lantaten uitwed
strijd. fj!8£dniinm I3Ï ueexut re-
vanclie op Leiden 31. L. E. 1). Ill
op hoi tcjjeri Lisse II. Norvi-
ens II werkt zich weer op delate
plaats. Be ►Sportman geslagen.
Overzicht.
D? helft van het programma van-dm „L.
V-B." werd sléchts afgewerkt; zoodat «ar
slechts vier wedstrijd.-n cloorghigvn. Van
„Ajax werd het terrein afgekeurd; of voor
do drie andere- wedstrijden uitstel is ver
leend, is ous nog niet bekend. Veel tegen-
strubbelingen kan de afwerking van h«et
programma en vooral dat van cle tweed©
klasse niet lijden en er zullen voor clc Pasehen
voor enkele elf tallen in cle tweede klass©
weinig vrije LmTig-u zijn. ..O- N. 1." en
„L. F. C. II" heb beu nu ie.ler 10 wedstrij
den gespeeld, tegen „Lisse" twee ©u „Bc-
rest cyn II" vier
De derde klasse is nu, dank 'zij Nieuw
jaarsdag. aardig gevorderd. „Norvicus ,11"
lierwon door een thuiswedstrijd tegen „O. N.
1. II" de eerste plaats op „Ajax IV". Do zo
plaatsverwisseling zal nog wel eens meer
voorkomen zoolang- deze elftallen elkander
niet voor de tweede maal hebben ontmoH.
„Lugduuum III" won nu van „Leiden II"
en nani aldus re van cite voor do nederlaag
van 21 pocemb e Lisse II schijnt h-efc
zwakste broertje van deze klasse te zijn
cn verloor nu met 15—0 zijn dorden wedstrijd.
Deze overwinning bracht „L. F. O. 1H"
een plaats hooger, terwijl „O. N. I. II" een
plaats zakte
Of „De Sportman" zijn tegenstander onder
schat heeft, weten we niet. maar het resul
taat was nu geen overwinning cn eori flinke
nederlaag tegen „B. M. T." doet oen zwakke
combinatie vermoeden of en sterken niouweu
dorcle klasser voor den „N, V.-B." in het vóL
gende seizoen.
Be Xienwjaarswedatrijden.
Voet baf.
LE1DS-, HE VOETBAL BOND.
Twoedc Klasse. Noord\y ij'kerho.ufcNoolrd-
wijkorhout—O. NT- I. 0—
Dorde Klasse. Leiden:' Leiden ICLu^g»
dunuui ni 1-3; - L. F. O. ÏÏI-Lisso
II 15—0; Noorchvijk Norvicus TI—O. N-
I Tl 2-0 (onder pi.» e-L van O N. I. II).
Vriendschappelijke ontmoeting; Leiden: „De
Sportman"B. M. T. 0—4.
