DE VRIES STEVENS,
IE. iElektromotoren.
VOORSCHOTTEN
De beste Beschuit
Beelhuis.
HIT TE HOOP,
Draag gesn Breukband!
PIANO'S, ORGELS,
In h KofMaal
Vrijwillige Verkooping
Projecten gratis.
FERiEROA TIEHIAN.
L. H. BRIJHEN,
Oude Singel 196-198. Int. Tel. 116.
No. 2-6474,
LEIDSGH DAGBLAD, Woensdag 5 November. Derde Blad.
Anno 1913.
PERSOVERZICHT.
„Pak me iee"
3l/2 Cent.
Ik zend het op proef!
Amsterdamse!*© Grodietbank,
A.J.P. }j
Turfmarkt 7, Leiden.
Stemmen, Repareeren, Verboren, Inruilen.
zuivere PREANGER-KOFFIE.
Openbare
Vee, Bouw- en Melkgereed-
schappen en Hooi,
Ook voor Heeren Installateurs met belang*
rijke korting.
mak in alle tuigen. Te bevragenC. WAS
SENAAR, Boereuburgerweg, Noordwijk.
HOYTEM&'s KALENDER 1914
HHRLEiifflEliSTRAAT 73a - LEIDEI
De Nieuwe Courant" constateert,
dat er in de linkerzijde een zekere geneigd
heid is waar te nejnen om ernstig te trach
ten nu eens eindelijk met rechts tot over
eenstemming te geraken in zake het
o n d e r w ij s.
Het Ministerie heeft de benoeming eener
Staatscommissie aangekondigd, om te on
derzoeken of een bevredigende regeling van
subsidieering van het bijzonder onderwijs
te vinden zou zijn
Ook in vrijzinnige organen van verschil
lende schakeering trof men blijken van goe
den wil aan Wat mr. Troelstra in zijn
jongste reeks artikelen in „Het Volk"
over de antithese en het onderwijsvraag
stuk schreef, vlak tegen dc ultra radicale
eischen van den Bond van Nederl. Onder
wijzers in, was merkwaardig.
Let nu op, hoe ,,D e S t a n d a a r d" zich
tegenover deze tcckenen gedraagt.
Het blad is sedert eenige weken bezig
de onderwijskwestie onverbreekbaar vast
te koppelen aan het kiesrecht. Hot vraagt
thans om „een aanbod" van links in zake
het onderwijs en heeft tegelijkertijd reeds
bij voorbaat verklaard, dat dit aanbod niet
anders aannemelijk zou zijn dan indien de
„identiekheid" op alle punten, tusschen
openbaar en bijzonder, in de Grondwet
werd neergelegd. Eerst dan zou door de
rechterzijde gezonnen kunnen worden over
de vraag of zij op electoraal terrein
kon toegeven
„De Standaard" doet het dus voor
komen alsof reeds vaststaat, dat van de
rechterzijde geenerlei medewerking aan het
instellen eener Staatscommissie te wach
ten is.
Op onderwijsgebied, zoo lezen wij, staat
onze conditio sine qua non vast. En
voorts tracht het de voorstelling ingang te
doen vinden, dg.t men te doen heeft met
twee politiek gelijkwaardige eischen, n.l.
een hoofdeisch van linkshet algemeen
stemrecht, en een hoofdeisch van rechts
bijzonder onderwijs. En dat men dus maar
aan het onderhandelen heeft te gaan, links
om er het algemeen stemrecht, rechts om
er zijn onderwijs-eisch door te krijgen.
Indien het waar is, dat een goed gestel
de kwestie reeds ten halve is opgelost, dan
doet „D e Standaard" hier wat hij kan
om èn de school-èn de kiesrechtkwestie
onoplosbaar te maken. Daarom zal het
dan ook inderdaad wel te doen zijn. Het
onderwijs-vraagstuk uit de politiek van den
dag te zien verwijderen door of onder een
vrijzinnig kabinet, ziedaar het allerlaatste,
wat dr. Kuyper zou begeeren.
Om alle kans hierop reeds bij de eerste
tchemering te verduisteren, moet de ave-
rechtsche voorstelling dienst doen van de
twee tegenover elkaar staande coalities,
links en rechts, elk met zijn onverzocnlijken
©isch. De waarheid is geheel anders.
Yoor het algemeen kiesrecht is in al de
drie reehtsche partijen sympathie voorhan
den. Als het eenmaal in een concreet voor
stel voor de Staten-Generaal ligt, zal er
bij niet weinige leden van de rechterzijde
medewerking voor te vinden zijn. Als het
er op aankomt, zal het voor rechts schier
onmogelijk blijken een kiesrecht-herziening
op een buiten het kiesrecht gelegen tegen-
eisch te doen stranden.
Anderzijds staat het met links volstrekt
niet zóó, meent „De Nieuwe Cou
rant", dat men daa' een concessie laat
staan een volledige capitulatie als „D e
Standaard' verlangt in zake het on-
j derwijs als een soort van bloedprijs zou be-
schouwen, dien men in het uiterste geval
i wel voor dat hoogst begeerde goed, het al
gemeen kiesrecht zou willen betalen,
j De parlementaire linkerzijde wenscht
j eenstemmig kiesrechtherziening in den geest
van het concentratie-program en acht de
j kans, dat deze met medewerking van een
min of meer belangrijk deel der rechter
zijde tot stand gebracht zal kunnen wor-
den, niet gering. En geheel afgescheiden
van die hervorming, wordt er ir> alle mr-
j tr,en van links goede wil gevonden om tot
een modus vivèndi op onderwijsgebied mcue
te werken, die een redelijke kans zou bie-
den dat de schoolkwestie haar overheer-
schende plaats in ons staatkundig leven
I verloor. Jn dien zin denkt men links aan
i een „compromis", niet in den zin van een
overeenkomst, waarbij de eene partij met
het kiesrecht, de andere met het onderwijs
over de bi^ug zou komen.
Tot de tactiek van „De Standaard"
behoort ook aanhoudend te spreken namens
„rechts", als stond men daar vast aaneen
gesloten en had men het antirevolutionai
re hoofdorgaan tot woordvoerder aange
steld. Het tijdsgewricht lokt de bondgenoo-
ten niet tot tegenspraak uit; de redactie
i weet dat en maakt er gebruik van. Zij
tracht den band om de geslonken coalitie
zoo nauw mogelijk toe te halen en geheel
zonder gevaar is dat listige en volhardende
werk niet. Op het kritieke oogenblik zal
echter wel blijken, dat het niet dr. Kuyper
is, die het in dezen voor het zeggen heeft,
en dus late men zich links door hem niet bij
voorbaat ontmoedigen noch wat het kies
recht, noch wat het onderwijs, noch wat
het lot der beiderlei voornemens van het
Ministerie betreft.
De vorige week heeft „De Neder
lander" een aanval gedaan op den
hoofdambtenaar der K ij k s-
verzekeringsb ank, die belast is met
den opzet der administratie voor de uit
voering van de artikelen 369 en 370 der
Invaliditeitswet en met het instrueeren
der rente-commissies. Het blad stelde hem
verantwoordelijk voor het groote aantal
rentetrekkers. „D e Nieuwe O o u-
r a n t" heeft „D e Nederlander" op
dat punt rèeds bestreden en thans komt
ook het vrijzinnig-democratisch orgaan
„D e Hoofdstad" er tegen op. Het
laatstgenoemd blad schrijft r
Toevallig ia deze ambtenaar, vrat rijn
staatkundige beginselen betreft, sociaal
democraat. En dit komt nu goed in de
kraam van de redactie van „üc Neder
lander" te pas. Ware de man anti-
revolutionnair, het aantal rentetrekkers
zou er geen enkele minder om zijn, maar
„D e Neder lande r" had dan dit kos
telijk „argument" niet kunnen gebruiken.
Nu is deze hoofdambtenaar aan het
groot aantal rentetrekkers inderdaad zoo
onschuldig als een pas geboren kind. De
order, dat deze wetsbepalingen zeer mild
moet worden toegepast, ging uit van
het departement, van den Minister, dus,
zooals "we reeds bij den aanvang der- werk
zaamheden voor de uitvoering der ^Invali
diteitswet schreven. Toen dan ook bleek,
dat het aantal rentetrekkers zooveel groo-
ter zou zijn dan geraamd was, heeft deze
ambtenaar niet verzuimd onmiddellijk in
Den Haag nadere instructie te vragen.
Door een dergelijke voorstelling te ge
ven van de feiten, begeeft „De Neder
lander" rich op gevaarlijk terrein, een
terrein, dat in ons land. voor zoover we
weten, tot dusver nimmer is betreden. Het
gaat niet aan hoofdambtenaren verant
woordelijkheid te - stellen voor den gang
van zaken. Zij toch z„n slechts met de uit
voering belast, welke, uitvoering geschiedt
krachtens opdracht van den Minister en
langsde lijnen door den Minister aange
geven.
Onder het hoofd Het plan Vollen-
hovenen de derdo Vredesconfe
rentie zegt ,,D e N i e u w e C o ur a n t"
Met groote instemming hebben wij kennis
genomen van de vervulling der doo£.Asser' s
heengaan opengevallen plaats in déNeder-
landsch'e oommissio van voorbereiding van de
Derde Vredesconferentie.
De Minister van BiiitenlandscFe Zaken
heeft in de vacature voorzien door de be
noeming van den hoogleeraar De Louter,
eerste autoriteit op het gebied van het vol
kenrecht in ons land, en tegelijkertijd de
commissie uitgebreid met één lid, ten ein
de aan prof. Van Vollenhoven een plaats
in haar midden te kunnen geven.
Ten aanzien van het „plan", waaraan de
naam Van Vollenhoven verbonden is, zijn
de beide rechtsgeleerden, waarmede de
commissie van voorbereiding thans verrijkt
is, het verre van eens. Daarom verheugt het
ons niet minder, dat do geniale ontwerper
van dat plan thans in staat, zal zijn op de
hem eigen welsprekende wijze zijn denk
beelden in de Nederlandsche commissie zelf
te verdedigen. Of het plan-Vollenhoven
van daar, bijwege van een voorstel van Ne
derland, in dezen of genen vorm, do agen
do der Derde Conferentie zal bereiken,
blijft vooralsnog een ópen Vraag: dat de
kans daarop door het besluit, vaïf^en „Mi
nister van Buitenlandscho Zaken is ver
hoogd, is zeker en wordf. door óns,, die reeds
maanden geleden de toevoeging van prof.
Van Vollenhoyen aan-de commissie hebben
bepleit, van harte tóegej'uieht.
„D e Telegraaf" zegt over dit onder
werp
Gelijk bericht is, heeft de Regeering de
commissie van voorbereiding voor de Der
de Vredesconferentie met een lid uitge
breid en als zoodanig benoemd prof. mr.
C van Vollenhoven, van Leiden. Toen deze
hoogleeraar zijn bekend plan had verde
digd, dat zooveel belangstelling heeft ge
vonden, hebben wij aanstonds betoogd, dat
het de plicht der Regeering was, hem te
benoemen in bedoelde commissie. Maar het
vorige kabinet hield zioh van den domme.
Minister De Mvrees van Swinderen toonde
zich openlijk een tegenstander van het
plan-Van Vollenhoven en deed geen stap,
om den hoogleeraar in de commissie te be
noemen. Gelukkig heeft minister Loudon
een andere opvatting getoond Wij juichen
de benoeming van prof. Van Vollenhoven!
van harte toe. Ongetwijfeld zal hij in de
commissie er naar streven, van Holland een
voorstel inzake de internationale politie
macht te doen uitgaan.
Het „Christelijk Schoolblad"
schrijft over het onderwijs in Zuid-
Af r i k a
Onder onze onderwijzers openbaart zich,
wel niet in sterke mate, maar toch met ze
keren voortduur, de lust om in Zuid-Afrika
bij het onderwijs werkzaam te worden.
Maar bij verscheidenen hunner heeft het
denkbeeld post gevat, dat zij reeds hier te
lande zich voor bepaalde betrekkingen kun
nen aanmelden cn benoemd worden.
Dio meening of verwachting is geheel ver
keerd.
't Moge een enkele maal gebeuren, dat
een rector of principaal aan een gemach
tigde in Europa de opdracht geeft, om
iemand voor een bepaalde betrekking te
zoeken, of, zelf overgekomen, een keuze
doet, zooals o. a. het geval is geweest ten
aanzien van den heer F. C. Domonicus,
thans te Grahamstaddergelijke gevallen
blijven hooge uitzonderingen, waarop het
kwalijk gaat te wachten
Regel is, dat belanghebbenden, van aan
beveling voorzien, zich naar Zuid-Afrika
begeven en zich daar bij een der departe
menten van onderwijs vervoegen, om zich de
vacaturenlijst te doen uitreiken. Zij behoe
ven niet te vreezen, dat zij als gansch over
bodige leerkrachten werkloos zullen blijven.
Al melden zij zioh niet dadelijk bij commis-
siën of schoolraden aan, zoo kunnen zij
tooh spoedig aan den slag komen, daar het
departement tijdelijke aanstellingen in rijn
hand heeft En zulk een tijdelijke aanstel
ling aanvaardende, vinden rij gelegenheid,
om te toonen, dat zij bruikbaar zijn, en dan
naar een vaste betrekking uitzien. Laten
zij zonder schroom dien weg maar inslaan
Aan raad en voorlichting van collega's zal
het hun niet ontbreken. En zoodra het te
kort aan bevoegde leerkrachten in Zuid-
Afrika verdwijnen gaat, zullen we waar
schuwen, in plaats van aanmoedigen.
Verreweg de meeste aanstellingen „in
Transvaal hebben plaats ba de vacantiën,
dus half Januari, half April, half Juli, en
begin October, de begin maandeD der kwar
talen. Dan moeten belanghebbenden in elk
geval in het land aanwezig zijn. Komen ze,
liefst wat vroeger, dan kunnen zij de vaca-
turenlijsten inzien, die ongeveer zes weken
voor het einde van elk kwartaal uitgegeven
worden Allicht geeft hun de ruimere keuze
nog een betero kans. Bezorgdheid of zij wel
geplaatst worden, behoeven zij in geen ge
val te koesteren.
Opgave van portonen, die xlch te
Leiden hebben gevestigd.
G. H. van Voornveid, Vliet 3.
S. Römcr, Brecstraat 63, huishoudster.
S. G. Binnerts, Rapenburg 93.
J. Romer, Doezastraat 31, apothekersbo-^
diende.
G. Visser, St.-Jacobsgracht 22.
M. J. R. Veldman, Wasstraat 26.
A. Giezen cn gezin, Steonstraat 18, rei
ziger.
J. G. L. Koenen en gezin, Mnuritsstrnat
6, smid.
F. A. Eversteyn, Breestraat JOG.
L. J. C. W. van Peski, Rapenburg 119.
J. E. van der Zande, Groenhovcnsti. 18.
P. G. E. Meijer, Vrouwensteeg 8 A, kan
toorbediende
P. C. Dwarshuis, Pieterskerkhcf 34.
A. H. Mouw, Rapenburg 116, student.
J. J. Gobius du Sart, Hoogowoerd l&i.
W. van Oorde, Rijn- en Schieka-*p 121,
student.
J. C. A. de Roy van Zuidewijn, Kor;*
Mare 2, klerk telegrafie S.-S.
S. Hoekstra en gezin, Haarlemmerstraat
254, winkelier
A. A. Driessen, Zoeterwoudsohe Singol
83, studente.
F. Zanen en gezin, Drie Octoberstraat
17 A, klerk P. en T.
F. H. Hermans, Oude Vest 49 A.
W. H. C. C. J. Lucas Luyckx, Lange
Mare 10.
Mr. J. D. Werkman en geziü, llijnalnr'.
gerweg 8B.
J. F. Vlietman en gezin, Wittelaan 2"\
Mr. J. J. Neuman de Loos en gezin, Wit
te Singel 13, griffier bij het kantongeve vt.
P. Brouwer, Lange Mare 48 A.
A. C. M Mostert, Oude Vest 131, dienst
bode.
C. A. Mees, Hooigracht 88 A.
J. A. ten Cate en gezin, Stadhouderslaan
30, 1ste luit.-adj. Inf.
E. P. Scholtz, Kort Galgewater 1, kan
toorbediende.
G. M. Paap, Oude Vest 161 A.
wordt aan de Abonnés van. hot „LeidscE
Dagblad" geleverd voor
Na dertigjarigs ondervinding lieb Ik
een Breuk verband apparaat roor
maarion, vrouwen en kinderen ge
maakt, hetwelk een breuk geneest.
Indien U byna alles beproeft hebt,
kom dan tot ml). Waar anderen ge
faald hebben, daar heb ik mangroot
ste succes gehad. Zend onderstaande
coupon heden en ik zal u gratis mijn
geïlL boek over breuken en haar ge-
neziüg toezenden, waarin ook mUn
Breukverband apparaat is afgebeeld
met de prijzen, ook de namen van
vele personen, dio het bsproefd heb
ben en hoogst dankbaar zAJd. Het
geeft directe verlichting, wanneer al
het andere niets helpt. Denk er wel
aan, dat ik n zalven, geen
Dil j» c. K. BliOOKS, dio reeds meer dan
SJO jaion br< ukrni goneost. ludlen bioukiydende
aehrljl hem dan nog hedon.
harnassen en geen leugens gebruik.
Ik maak liet volgens Uw maat en
zend het U toe met absolute waar
borg, dat het U voldoen zal, of ik
zeno U het geld terug. Ik heb den
Prijs zoo laag mogelijk gesteld, zoo
dat ryk of aim het koopen kan. Ik
zend het op proef, ten bewyze dat
het waar is, wat ik zeg. U alleen
oordeelt en indien U eens mijn geïll.
boek gezien en gelezen zult hebben,
dan zult U eren verrukt zfön als mün
duizenden patiënten, wier brieven op
myn kantoor zyn opgeborgen. Vul
onderstaande gratis coupon in en
post die nog heden. 8218 71
GRATIS INFORMATIE COUPON
c. E. BROOKS, (B 936)
Paloisstraat 4, Amsterdam.
Zend my per post in onbe
drukte enveloppe Uw geïll. boek
en volledige inlichtingen betreffende
Uw Breukband-Apparaat voor de
genezing van breukon.
Naam.*
Adres:
H 936
op korten on tangen termyn verstrekt op billijk© voorwaarden de
2114 20 Amsterdam, Keizersgracht 547-549.
InliohtlDgen bjj den Inspecteur H. A. ROB, Oude Singel 160. Leiden.
IS
Beschuit. Gezond, Versterkend, Voedzaam.
Verkrijgbaar b(j: E. R. Benlink, Lange Mare 6, F. Haale-
bos. Oude Rijn 11, Ooms.- Knypers, Morschweg 71 en
J. Chontonr, Hooigracht 72.
NB. Men welgere elke Terpakking, die niet voorzien ia
"van een Sluitzegel, waarop de naam van den Konings-Geleifabrlkant
J. H. Verstegen niet voorkomt. 1232 34
Eiken midaaq
een ander desseri-
(oogt afwisselend volgde woiten potidtag
Cacao puddiag Non Pêr«ii v.
FevorHb pudding
AHstocrcet pudding
American VruchtenpaddJog
Amandeltje» pudding4
Noscoviecfio pudding
Yspuddioge
Elerpuddlng 1
Exotllenta pudding o.
Dorado pudding, by groot liter pfl»
per ba» 20 cl»,
por paife 20 ets.
- 20 ct».
20 ots.
t» e 15 ote»
- I2''t ct».
10 ct*.
10 ct».
10 ot*.
10 ct».
r. Vanillesaus
®VanI!!:-culfeerln bllk.1
pftr po&J»
A. J. P.'s TBIUMF.PUDDING
A. J. P.'s KERSTPUDDING, met nieuwe
rozijntjes en amandelen
per patje 5 ets.
10
Inzenders van 50 namen onzer verschillende soorten
pudding:, geknipt nlt de bovenzijde der pakjes, ontvangen
gratia en franco een aardige verrassing. Bet dnidelljken
naam en adres te zenden aan A. J. POLAK, Pnddingfabriek,
GRONINGEN. 6095 62
N. B. Voor 5 ets. puddingen zjju 100 uitgeknipte namen noodig.
Uitgebreide sorteering in uitsluitend solide
fabrikaten tegen billijke prflzen. 5099 30
brandt men dagelijks
op Duitsche wijze
uitmuntende door geur en smnak.
Prijs per 5 ons 67j Vent.
VERKOUW STOKHUYZEN,
Nieuwe Rijn 47.
339 11
Te Koop aangeboden:
een goed beklant Kruideniers,
zaakje, dat ruim 20 jaar door
dezelfde vrouw is gadrevan, door
vertrek aangeboden. 8
Brieven Bur. v. d. Blad No. 6339a.
om contant geld,
aan de Bouwmanswoning, bewoond
geweaat door Mejuffrouw de Weduwe
J. MOERKERK, te Hoogmade, ge
meente Woubruggo gemerkt B No. 291
op Donderdag 13 November
1913, dos voorwiJOags te tien uren
ten overataan van Mr. C. H P.
KLAVERWIJDEN, Notaris te Leiden,
van:
aia: IS stuka Hoornvee, waaronder
9 Kalfkoeian, 2 Varekoaian an 1 guiate
Vaara; voorla: 3 drachtige Zeugen,
2 Melkemmers, koperen Melkketeis,
koperen Melkmouwen, koperen en
blikken Teatou, koperen Roomachaal
en Emmer, 2 Karna met toebehooren,
Roomstaren, Kaaskuip met Deksel
en S'.oel, Porteltobbe met Berrie,
8 Slaarstoven, Kaasvaten, Kaasperi,
Zakpera, Kaasplanken, Schragen, Hon-
denkacnmolen. Hond, Waterfornuis,
Slijpsteen met Stoel, Bargbeeft, Spil
len, Ladders, Varkenazeunings, Hooi-
barken, Vorken, 2 Baggerbeugeia,
Sloothaken, Zeisen, 2 Kruiwagens,
Takkenbossen, Stalstaken, Kampals,
Stokken, Palen, Plankan, een Roei
boot, circa i8,000 kilo beat gewonnen
Hooi en betgeen verder ten verkoop
zal vrordan aangeboden. 4937 49
Xe zien op den dag der ver
kooping van 8—10 uren.
6038 40
PREMIE UITGAVE VAN
Ten einde de kennismaking met opze Wijnen te bevorderen, bieden wjj
van af heden eiken koopor van 20.— of mear aan Wijnen, of van aan
onzer Proefmanden, gratie een exemplaar van deu IIOVTEHA-
KALENDER voor 1914 aau.
De Kalender wordt uitsluitend geleverd bij bestellingen op Wijn (dus
uiet op Gedistilleerd).
De besteliing waarbij ssn exemplaar onzer Premie Uitgave verstrakt
wordt moet bestaan uit f 20.aan Wijnen, buiten de kosten van mand
en flesschen.
Bestellingen kunnen geschieden aan ons Hoofdkantoor of aan eon onzer
Depóts. 493» 82
Elke kooper kan slechte één exemplaar onzer Premie-Uitgave ontvangen.
De verkoop geschiedt uitsluitend A contant. Fiesscbon worden A 6
ct. bereken!, doch tot denzelfden prijs ie. uggouomen. De verzending ge
schiedt franco door Nederland.
PROEFMAND No. 1.
3 flesschsn Palas és Medoc.
St. Eslèpbe Médoc.
Cbaa. Hallerel.
Onde Roode Portwijn.
Ontle Witte Portion.
PROEFMAND No. 2.
ti Besscben Cbaa. Malleret.
6 St. Emilion.
2 Extra Oude Roode Portwijn.
2 Exlra Oade Witte Portwijn.
17.49 a contant.
718.20 a contant.
VOLLEDIGE LIJST VAN WIJNEN, WAAROP DE AANBIEDING
VAN TOE ASSING 13, WORDT OP AANVRAAG
GAARNE GRATIS TOEGEZONDEN.
