The Berlitz
School
Privaat- ei Klasiessen
ËRKADLTBI/CUIT
W. J. GHEYGHTOI,
BOELHUIS
8 T urf markt 8.
BE BEKWAME
KEUKENMEID.
AANBESTEDING.
PIANO'S, ORGELS,
P. H0GEND00RN Zn.
Naar Zuid- ea Oast-Afrika per iiitian Gastle-Lijn.
Meest uitgebreide Detailhandel ia Brandstoffen.
Belangrijke Verkoopiny
Voornaamste Taaiinstituut.
L. H. BRIJHEN,
BIJ DE THEE
IGEEN BETER DAN DIE
No. 164 SO,
XjEIDSCH DAGBLAD, Wo snottig* 8 October. Berde Blad.
Anno 1913,
PERSOVERZICHT.
alle moderne Talen.
Leeraren uit het Buitenland.
S
Munchener Lowenbrau
Marzenbier.
Lunchroom „Victoria" g
Marzenbier.
Turfmarkt 7, Leiden.
Stemmen, Repareeren, Verhuren, Inruilen.
Echte Leidsche Wollen Dekens,
Gestikte Dekens, ^fatrassen,
Bedden, Slaapkamermeubeien, enz.
Groote sorteering. Lage Prijzen.
HAARLEMMEfiSTRAAT 150. leljf. Interc. 750.
v i}y yo/r-
Wilt §ggj THEE 8Ü3*ink@H zoaals uw
Ouders en Grootouders gebruikten
Hoofdsoorden f0.93, fl.lO en f 1.30 per pond.
Hoofdsoorten fO.90, tl.io en f1,30 per pond.
Telefoon 114. - Kantoor: Hooigracht 48.
fe Gsidshoorn.
3CÜ KaUkoeien,
6 Pinken,
ongev. 100.000 kilo's
best HOOI.
„Vrede door Hecht" bevat een zeer
>pmerkelijke beschouwing over de bran
dende kwestie der oorlogsleeningen.
De schrijver is niemand minder dan de heer
W. Westerman, directeur der Rotterdam-
ache Bankvereeniging.
"Wat zegt een zoo bevoegd beoordeelaar
van den zoo vaak vernomen eisch, dat aan
Staten, die oorlog willen voeren, de oor
logszenuw moet worden geamputeerd, d. w.
z. dat de internationale geldmarkt voor hen
moet worden gesloten
Volkomen stemt de heer Westerman in
met de zienswijs van het Belgische Senaats
lid graaf Goblet d'Alviella, dat bij interna
tionale overeenkomst oorlogsleeningen van
de geldmarkt behooren te worden geweerd.
„Dit is", zoo schrijft hij in „Vrede
door Recht", „zeker één van die mid
delen tot bevordering van den vrede, het
welk in tal van landen toegepast kan wor
den, waarvan de uitwerking zeker is en dat
bovendien in het belang van de neutrale
mogendheden zeiven zal blijken. In de
praktijk zien wij, dat ook zonder dat deze
materie internationaal geregeld is, leenin-
gen van oorlogvoerenden Staten hoogst zel
den hun weg naar 't publiek vinden maar
zeker is het veel beter, deze zaak te rege
len en den weg naar de geldmarkt inter
nationaal voor de vechtersbazen te barrica
deeren
Maar is daarmede alles bereikt, wat de
voorstanders der vredesbeweging, waartoe
ook de heer W. zich rekent, beoogen
Naar zijn meening allerminst. De oorlog
van den vechtersbaas wordt töch gefinan
cierd, buiten de Regceringen om. De heer
W. merkt op
„Alle regeeringen hebben haar Bankver-
bindingen, groepen meestal van Banken,
die in vredestijd de leeningen overnemen,
kortloopende schatkistbiljetten disconteeren
en in onmiddellijke kasbchoeften voorzien.
Die Bankgroepen hebben daarmede niet al
leen oen verplichting tegenover de betrok
ken Staten op zich genomen, zij dragen
ook tegenover degenen, bij wie zij die obli-
gatiën en de schatkistbiljetten verder
plaatsen, een groote verantwoordelijkheid.
Komt nu zelfs door eigen schuld een staat
in moeilijkheden, geraakt hij in oorlog,
dan moet, naast de oorlogsuitgaven, toch
ook voldaan worden aan verplichtingen
van rentebetaling en aflossing. In zulke ge
vallen zijn de Banken, ter bescherming van
haar eigen belangen en van de belangen
van het beleggend publiek, wel gedwongen,
verder zulk een staat te financieren, voort
te gaan met in zijn geldbehoeften te voor
zien."
Wie in zijn verontwaardiging over den
Balkanoorlog wilde, dat men „nu verder
die half-geciviliseerden maar aan hun lot
moest overlaten" bedenkt niet, dat door een
dergelijke houding do bestaande schuld van
die Staten vermoedelijk voor langen tijd
of voorgoed waardeloos zou worden.
„Men is diis wel gedwongen verder te
gaan, omdat de fout, in den beginne ge
maakt, niet weer te herstellen is. Want
met het vroeger geleende geld zijn impro
ductieve uitgaven voor militaire doeleinden
gedaan, zijn de rekeningen van Krupp,
Ehrhardt, Creusot en Armstrong betaald
en daaraan hebben wij allen medegeholpen.
Dat doen wij nog iederen dag en in ieder
land."
Hieruit trekt de schrijver de niet verder
gemotiveerde conclusie, dat daarom voor
hem de internationale politie van prof. Van
Vollenhoven, met hoeveel schier onoplos
bare moeilijkheden verbonden, de eenige op
lossing is. „In de eeuw, waarin de lucht
vermeesterd werd en in vakken staat te
worden verdeeld, zal het toch mogelijk moe
ten zijn op den vasten grond orde te bren
gen", schrijft hij.
„Patrimonium" schrijft over de
Stuwadoorswet:
't Is ontzettend 1
Gedurende de maand Augustus werd van
niet minder dan 369 ongevallen in het Rot-
terdamsche havenbedrijf aangifte gedaan.
't Is een chaos. Er wordt met menschen-
levens gespeeld.
Wanneer zal de wetgever eens krachtig
ingrijpen Wanneer zal er eens orde komen
in dien chaos?
De Stuwadoorswet van minister Talma
ligt voor openbare behandeling gereed. De
schriftelijke gedachtenwisseling werd reeds
gevoerd. Een nieuw afdeelings-onderzoek
schijnt, ook al werd de samenstelling der
Tweede Kamer belangrijk gewijzigd, over
bodig.
De urgentie van deze wet kan geen .ern
stig sociaal-voelend man, die eenigermate
bekend is met de jammerlijke toestanden
in de havenbedrijven, betwisten. Maar
zal de Kamermeerderheid dit wetsontwerp
in behandeling nemen? Zal mr. Treub er
zich mee kunnen vereenigen? Vóór de ver
kiezingen heeft men, vooral van oud-libera
le zijde, meermalen op de Stuwadoorswet
gewezen, als op een staaltje van minister
Talma's „bureaucratie" en „Staatssocialis
me". De sociaal-democraten weten wel, dat
de betrokken arbeiders daarover gansch an
ders denken. Den heer Spiekman, den nieu
wen afgevaardigde voor Rotterdam II, is
het niet onbekend, dat de havenarbeiders
zich over de tot-stand-koming van deze wet
zeer zouden verblijden. Maar zal het belang
der arbeiders hier niet worden opgeofferd
aan politieke overwegingen Zal men den
moed hebben, om op een spoedige behande
ling aan tc dringen, de vrij-libcrale Concen
tratie-vrienden ten spijt?
Wij zouden het zeer op prijs stellen, in
dien vah rechts een voorstel kwam, om do
Stuwadoorswet in behandeling te nemen.
Ook aan die zijde van de Kamer zijn tegen
standers, maar toch gelooven we, dat de
oppositie vooral uit den vrij-liberalen lioek
zal komen. Een oppositie, die echter niet
onoverwinnelijk is.
Er is door de sociaal-democraten zoo ge
jubeld over het behaalde stembus-oucce3
het is te hopen, dat de arbeiders niet on
der dit „succes" lijden. Dat zouden zij ze
ker doen, indien de Kamermeerderheid on
machtig of: onwillig bleek, om Talma's ze
genrijke wet in behandeling "te nemen.
Óf het vrij-liberale element- in de con
centratie t|ians een voor de sociale wetge
ving noodlottigen invloed oefent, zal bij
de Stuwadoorswet kunnen blijken.
De nieuwe wetsontwerpen van het ka-
bihet-Cort v. d. Linden zullen nog wel eeni-
gen tijd op zich laten wachten
De gelegenheid, om de Stuwadoorswet
aan de orde te stellen, is er. Men make
van die gelegenheid gebruik.
„De V i ss ch e r ij-C o ij r a nt" heeft
beschouwingen naar aanleiding van de af-
deeling. V i s s c h e r ij der Staatsb e-
gr ooting. Het blad schrijft deze opmer
kingen te maken in verband „met de steeds
stijgende uitgaven voor dezen tak van
staatsdienst, die zoo weinig presteert."
Zoo schrijft het blad:
De post reiskosten is met f 5000 verhoogd-
Dat is gewoon een publiek schandaal. Ons
werd medegedeeld, dab de inspecteur der
visscherijen, de heer Roosendaal, met stand*--
plaats Amsterdam, naar Den Haag verhuis-'
de, omdat Z. Ed. daar liever woont. Hij
Teist nu eiken da.g heen en weer, in bureau
tijd. en declareert eiken dag reiskosten.
Moet er zoo met het geld worden gemorst
geld, dat zuur aan belastingpenningen wordt
opgebracht, en dat door een ambtenaar, die
beslist onnoodig is.
P.olitie-vaartuigen en bemanning vragen
f 31,070 plus een memoriepost. Zeker nog
een extra-dure motorboot. Maar op de over
treders der wet in Yolendam, <]e aanvoerders
van ondermaatsche bot, wordt geen toezicht
gehouden.
De Zuiderzee-visscherijraad, die werkelijk
wel beginnen mag met reglementair bijeen
te komen, vraagt f 1000 meer. 't Is geen
groot bedrag, vergeleken bij de andere her
dragen. Maar men heeft daar ook een secre
taris, die niet in staat is een brief zoo goed
te schrijven als een vissohersjongep van
Bunschoteh, ddè op 12-jarigen leeftijd do
school verlaat.
De f 110,000 voor vïsscKerijstatistiek en on
derzoekingen konden geheel vervallen. De
heeren adv:seurs en inspecteurs hebben uit
andere hoofde reeds geld en personeel vol
doende ter beschikking En hun statistieken
zijn toch gewoonweg foutief.
De f 10,000 subsidie voor deskundige voor
lichting zijn ook vermorst.
Het vi sscheri i - p r oe Estahi o n tc- Katwi-'c is
amboluut onnoodig wij hebben een veel be
ter station te Leiden, hetwelk alle onderzoe
kingen gratis verricht.
Heb is te welnschen, dat de minister de
f 10,800 voor do ansjoviscoutrole terugneemt.
De handelingen van dit college waren bene
den peil, het instibuut heeft zoo slecht vol
daan, dat de meeste deelnemers zich terug
trekken, waarschijnlijk verdwijnt de Veree-
rngin.g. geheel. In afwachting daarvan kan
het bedrag bespaard; er komt reeds geld ge
noeg te kort.
Aan die f 12,000 voor zalmpoting in den
Rijn zit bet Rük nog vast. Hoe eerdpr dit
traótaM Duitsobland wordt opgezecd des te
beter. Het heeft ons niet één enkel zalmpjo
gebracht.
Ten 6lotte de f 17,000 aan de Ned. Heide-
Mij. Het is te hopen, dat bij dezen post. een
hartig woordje wordt gesproken. De Heide-
Mii wordt langzamerhand een gewone han-
delsvereeniging en het komt ons ongeoor
loofd voor, dat burgers concurrentie onder
vinden van een Maatschappij, die bevoor
deeld wordt door geld van diezelfde burgers
Buitendien docden dergeliike subsidies veel
krachtsinspanning. Het baadje der Heide-
Mij. kost elk jaar va,n f3000f4000: ons
niet-«?esulvddee>rd blad, het welk dubbel zoo
vaak verschijnt, maakt winst. En de karp^r-
tjes kunnen elders goedkconer worden be
trokken dan bij de Heide-Mij.
„Het Volk", betoogend, dat er ver
schillende vraagteekens te plaatsen zijn in
de aankondiging van de vereenvoudiging
van de Invalid! te'itswctin de Troon
rede, schrijft o. a.
De groote grief tegen Talma's invalidi
teitsverzekering was, dat zij niet gaf wat
zij beloofdeeen uitkeering, die het gezin
van den invalide behoedt voor wegzinken
in het pauperisme. Nu komt Treub vertel
len, dat de invaliditcitsrenten tot een nood
zakelijk minimum zullen worden beperkt.
Maar do renten blijven, zooals zij nu ge
regeld zijn, nog onafzienbaren tijd beneden
het noodzakelijk minimum. Wij zouden het
verstaan, als Treub had aangekondigd, dat
de invaliditcitsrenten tot het noodzakelijk
minimum zouden worden opgevoerd.
De Christelijke arbeiderspers, die tijdens
Talma's bewind lafhartig genoeg was om al
wat deze Minister verknoeide, te bedekken
met den mantel der liefde, zet over dit plan
van Treub, op een zonderlinge wijze aan de
volksvertegenwoordiging medegedeeld, een
geweldige keel op. Treub wil de invalidi
tcitsrenten verlagen schreeuwt zij, en zij
doet het voorkomen alsof nu die renten er
behoo-lijk uitzien. Laat ons daarom nog
eens er a-in herinneren, dat in clc derde
loonklasse. voor arbeiders, dio tusschen
f 12 en f 18 per week verdienen, na twin
tig jaar betalen, do maximumrente, dio
nooit wordt, bereikt, nog niet meer be
draagt dan ƒ.188.24 por jaar Dat zulke uit-
keeringen nog zouden worden verlaagd,
schijnt ons ongeloofelijk. Mocht de Uegec-
ring van pJau zijn, op de invaliditeitsver
zekering de concentratie ideeën toe te pas
sen, dan kunnen wij haar succes beloven van
sommige conservatieven, maar dan zal haar
inval id1 teits wet de scherpst mogelijke be
spotting worden van dc invaliditeit.
Er is intusscken een overweging, dio ons
Treub s plannen met een vrij gerust ge
moed doet aanzien. In een vloek en oen
zucht is een herziening - an de wet-Talma,
als in de millioenennota ^ordt aangekon
digd, niet tot .'.tand gobracht. Er gaan ja
ren over heen. Het algemeen kiesrecht kan
reeds werken, vóór aan de behandeling van
Trcub's invaliditeitswet nog wordt gedacht.
Als de Christelijke arbeidersleiders, dio nu
zoo'n keel opzetten, dan met ons samenwer
ken om een invaliditeitsverzekering te ver
overen, die is geschoeid op de leest van do
ziekteverzekering, kan alles nog j-est te
rechtkomen.
Onder de jongste Kon. goedgekeurde ver-
eenigingjen is ook de R -K. Geitenfok-
vereeniging onder bescherming van
den H Revnardus te Hoeven.
„Do Limburger Koerier", da-6
vernemende, is in noorn ontstoken, en vaart
aldus uit:
Waarom inoet nu in 's. hemelsnaam een
vereeniging die louter een sfcoffolijlc
doel en absoluut niets andera
beoogt, en die ook niet door gemengden om
gang gevaren voor onontwikkelden aanlbiedit,
confessionéel zijn
Moeten we overgaan tob Ropmsch-Katho*
lieke kanariébroedclabs, Roomsch-Katho-
lieke postzegelruilvereenigingen, Roomsch-
Katholieke dekhengst- en stierhouderijen,
enz. enz.
Dat wordt eenvoudig bespottelijk en
doet dc g e z o n d o Katholieke organisa
tie ernstig schade in het oog dergonen, die
degelijkheid niet van overdrijving weton te
onderscheiden en alles over één kam sche
ren.
Onze Lieve Heer heeft ons la.nd nu eenmaal
tot een gemengd land gemaakt, en het kan
Zijn wil niet zijn, dat we ons in alles af
scheiden van onze eigen ras- en landg-iv: o-
ten, onze» broeders.
Wie zóó in uiterste vervallen als de op
1
IS HET
1
Dagelijks begin van
IN 3540 63
gj:
N
n>
13
c*
H>.
O
o
Van af heden verkrijgbaar,
Kestanrant "5
3
Breestraat 53. Tel. 430.
Diners van af 0.80.
4bonDement 10 Diners 7.50.
3S31 15
r i
I
De bekende Engelsche iïlaypole Zeep, om alle Linnen, Katoenen
en Zijden Goederen en Kleedingstukken zelf te verven, beter en goetl-
kooper dan in welke Chemische Ververij ook, is verkrijgbaar in
24 verschillende^ kleuren a 25 Cis., speciaal zwart h 35 Cts. per tablet bU
GEBR. CHRISIUAN5E. Doogewoerd en Haarl straat en verder bij de voornaamste Drogisten,
ësuporlenrs: v. HEKGrEL €o., Amsterdam. 354916
Uitgebreide sorteering in uitsluitend solide
fabrikaten tegen billijke prijzen. 3738 30
In het Tapijtmagazijn vani 3741 30
De Commiesie van Beheer over
„Endegeest" en „Rhyngeeat", zal op
Vrijdag 10 October 1913, des
voormiddags ell uren, op het Raad
huis te Leiden in het openbaar
AANBR3TIIOEN:
De Severing wan 900
Hectoliter Aardappe*
len, in twee kwalsteï-
ten, «oor het tijdvak
I Now. 119(3 tot 30 Juni
1914.
De voorwaarden dezer Aanbeste
ding en levering liggen eiken werk
dag, van 10—4, op „Endegeest" ter
lezing.
De monsters voor de te leveren
Aardappelen moeten den 9den dezer
aldaar zijn bezorgd, terwijl de inschrij
vingsbiljetten, mede onderteekend
door de borgen, een uur vóór de
Aanbesteding moeten worden inge
leverd ten Raadhuize. 3656 40
De Commissie van Beheer,
N. C. DE GIJSELAAR, Voorzitter.
Q. J. TERPSTRA, Secretaris.
zJc'uvensfn.
8823 46
Voor slechts f 0.75
Nieuw Bnrger Kookboek van
JOHANNA KIJNE1IAN omvat
tend uitmuntende recepten
voor het goedkoop en smakelijk
bereiden van de verschillende
spijzen. Regelen tot onderkenning
van deugdelijke hoedanigheid
van Vleesch, Viscli, Wild,
enz. benevens de tafelschikking
en een aantal Hena's. 2e Herzie
ne druk. Prijs r 0,75.
Verkrijgbaar bij 1>. BOI.JLE.
Hang b/d. Vlschmarkt te Rotterdam
en verder alom.
Franco na ontvangst van Post.
wissel ad f 0,75 waarop vermeld
Is: BlJNEHAN's Kookboek.
360S 26
Koninklijke Wekelijkscbo maildienst via de Kaap.
maandelijksclie dienst via het Sncz Kanaal.
Nadere inlichtingen bJJ de Agenten: EYKENSLIJYTEKS TROMP,
Anna Panlownastrnat, Lloyd Gebouw, Piet Heinplein, A. J.
LINDEMAN Co., Plaats O, DE Vit ISIS A Co., Den Haag.
74Ó 16
Neemt dan onze Thee in Wille pakjes. Dit is een
China Mélange en heeft den echten theesmaak.
Prefereert ge echter de in denlaatsten tijd veel in zwang
gekomen Indischs Thee (Java, Assam, Ceylon), die in
smaak zeer van de China Thee afwijkt, neemt dan onze
Java Assam Mélanges in Roode zakjes.
Aan kenners bevelen wij echter steeds de China
Mélanges in Witte pakjes aan. 3183 50
Onze Thee is verkrijgbaar bij die Kruideniers, welke
gewoon zijn goede waar tegen concurreerende prijzen te
verkoopen. Gaarne doen wij LJ opgaaf van hun adressen.
AMSTERDAM. THEEHANDEL E. BftANDSffiA.
GEREGELDE AANVOER VAN:
Engelsche, Belgische en Limburgsche Anthra-
ciet, Kachelkolen, Cokes, Turf, Hout, enz. 3247 28
Moord wijk.
De Deurwaarder P. H. VAN THIEL,
zal ten verzoeko van den Assuradeur
J. J. DE CLER, to Leiden, voor reke
ning van wien zulks zal aangaan op
Donderdag 9 October 1913,
'e morgens 10'/, uur óp bet terrein
van de af gebrande Speelgoed-
en Elouttvarenfabriek „do
filroon1' te Noord wijk a coni-
ta«t verkoopen:
Diverse Machinerieën en Ma-
cliine-Oaidcrdeeleu, 14 fiilec-
tromoforeii, JKlectrisclie In
stallatie,groote party Bfiontwareii.
als: Delen, Drandliont, enz.r
groote party ijzeren ltiiaten,
rijpleidiugeu, fl>ood, Koper,
Zink, enz. 3732 29
Eindeljjk voor amotie:
De Opstal van de afgebrand©
Fabriek met Schoorsteen.
Twee uren vóór de vorkooplng
aldaar afgekaveld te bezichtigen-
De Notaris J. C. SPRUIJT
te Alten a/d. Itijn,
zal op de hofstede
IgfC. 'sLANDS WELVAREN
te OIJDSilOORN,
bewoond door den Hoer W. DEN
HERTOG Wz, op
Donderdag 16 Oct. 1913,
te beginnen 's morgens om 0 uur,
om contant geld, publiek verkoopen:
5 Warakoelen,
Tilbury, Kaasbrik, 2 Boerenwagen»,
2 driewielde Karren, Tuigen, Hark-,
Schud- en Maaimachine, 4 Krui
wagens, Bergheeft, 3 Spillen, Ploeg,
Spaneggen, Zwingen, Kettingon,
Schouw, enz., enz Voott»: MELK-
en BOUWERIJGEREEDSCHAl'l'KJ*.
bestaande hoofdzakelijk, 'n; 3 Wrlo,»
tobben, 5 Welkulpen, Kam, Room»
Btaar, Kaasplanken, Kaasvstou, ?ok»l«
bakken, Melkemmers, Melkteste»,
Schragen, enz., om. eindelijk
To zien op don vorkoopd&g van al
3 uur. 3516 11
