Hoe het arme volk leeft Germaansche wapenen. iggrM I MilCT- De „Temps", waaïuit deze opmeirldngen ^ijn overgenomen, herinnert er aan, hoe een Japansche schooljongen, veel jaren inoodig heeft, om zich het onnoemlijk aantal teekeningen in te prenten, waarvan elke niet, naar men weet, een klank, maar een beweging, een gevoel, oen cbenkbeëldi vei tegenwoordigt en die dus een soort zin nebeeld of allegorie is. Het Westetrsch alfabet zou de taak van de jeugdige Japanners aanmerkelijk vor- liohten en zou bun weinig ontwikkelde oudera in staat «tellen, op hun gemak •bij bet lezen duizenden zaken te loeren, die hun nu nog onbekend zijn. Maar hot gebruik door de Japanners van het pho- 'netiaeh alfabob, zou ook voor de Euro peanen aanzienlijke voordeelen biodon, daar dit hot bun mogelijk zou maken, de Japansche letterkunde te bestudeeren, waar van de 19eesten thans moeten afzien wegens den langen en zwaren arbeid, dien de studie van het Japansche schrift vereischt. De Westerlingen kennen de Japanners niet, terwijl de Japanners wel de Wester lingen kennen, zegt Labadie-Lagrave in een artikel, dat hij over de behandelde kwestie in het tijdschrift „Tour du monde' publiceert. De burgemeester van Tokio, baron Sa- katani, nu, die een voorui'strevend man is, droomt er van door zijn landgenooten dat /romaji'-sohriftzooals de Japanners onze letters noemen, te doen aannemen. Hij is van oordeel, dat hun afkeer tegen het aan nemen dier hervorming geen voldoenden grond heeft, om er van af te zien, hen die te doen aannemen. In verband hiermede schrijft Laba/die- Lagrave, dat in alle groote steden van Ja pan de telegraafambtenaren tamelijk vlug telegrammen volgens het Morse-alfabet heb ben loeren verzenden en ontvangen, welke feitelijk phonetische teekons zijn evenals hot Europeesche alfabet. Maar wanneer het een gewoonte betreft, die even diep als het schrift en het lezen ia het dagelijksche leven van een volk is. ingewor%ld, dan ia de wil van den wet gever niet dadelijk opgewassen tegen de al gemeen verspreide gewoonten in een land met £0 millioen inwoners. Terecht raadt dan ook baron Sakatani de Japansche regeering aan, die hervorming niet- uit te voeren dan met de uiterste voorzichtigheid. Men moet er de nieuwe geslachten allengs aan wennen, de superioriteit van de romaji-1 etters te er kennen. Zonder met één slag alle program ma's van het lager onderwijs omver te wer pen zal het voor do onderwijzers gemakke lijk zijn, hun leerlingen de karaktera van het Westersohe alfabet te loeren. Als men in het oog houdt, dat het Chi neesde schrift om een afgetrokken denk beeld, bijv. van teederbeid, voorspoed, op rechtheid uit te drukken, gedwongen is een reeks kleine sohilderijtjes af to beelden ala een moedor, die haar kind in de armen houdt, oen woning, waarvoor zich een huis dier ophoudt of architecten, die de stevige head van een muur onderzoeken, en dat bovendien allo personen, die in die rebussen ten tooneele warden gevoerd, door con ven- tioneele teekens worden aangeduid, kan men beter [het gewicht van do hervorming of liever: omwenteling beoordeelen, die baron Sakatani voorstelt. De volgende voorbereidende maatregelen stelt Labadie-Lagrave voor. Enkele school boeken moeten in romaji-letters gedrukt en den kinderen in handen gegeven warden. Al zeer vroeg moeten de leerlingen door rig'en ervaring zich rekenschap leeren igeveai' van de superioriteit van de nieuwe teekens, gebruikt zoowel bij het lezen als bij het schrijven. De nuttigste en meest vruchtbare nieuwigheden vinden eohter slechts langzaam bun weg. In I^ankrijk heeft het 60 jaar geduurd, voordat de oude maten geheel ver geten waren en het metrieke stelsel in de praktijk van het dagelijksch leven zijn intree deed. Hoe krachtig ook de geschiktheid, om zich aan te passen, mogen zijn, waarvan de Japanners zoo veel bewijzen gegeven heb ben, toch is het waarschijnlijk, dat er een dertig- of zelfs veertigtal jaren zal ver strijken, voordat de Europeesclie letters alleen in de dagbladen en in de te Tokio gedrukte boeken gebruikt zullen worden. t Te Birmingham werd de jaarlijksche bij eenkomst gehouden van de „British Asso ciation," het algemeen wetenschappelijk ge nootschap van dit land, aldus schrijft de Londensche correspondent van „De Tel." Dr. Leonard Hall, de bekende phisioloog der Londensche universiteit, besprak dc voedingswaarde der levensmiddelen van het volk, wees daarbij op do geringe voe dingswaarde van wittebrood en bestreed tevens de gangbare meening, als zou suiker een voortreffelijk voedingsmiddel zijn. Sui ker was naar zijn meening slechts kunstma tige voeding, die bij weinig gebruik heel goed wasmaar werd daarvan veel ge bruikt in den vorm van snoepgoed, dan vond hij dat voor kinderen hoogst naöee- lig. Hij verklaarde tot dat inzicht to zijn gekomen op grond van eigen onderzoekin gen en van die, gehouden door bevoegde mannen in verschillende landen. Noodlottig vond hij tevens, dat het arme volk zich hoofdzakelijk met wittebrood voeclt. Te Belfast had hij de voeding on derzocht van in een groote vlasspinnerij werkende meisjes, d>e in een model-volks logement voor f3 per week wonen. Bij het opstaan des morgens, kwart- voor zessen ont-vanen zij thee met een paar sneetjes wittebrood voor ontbijt om acht uren, weer thee en wittebrood, met een ei of ge braden spek voor het middagmaal om één uur groentesoep met spek, thee en witte brood des namiddags halfzes thee en wit tebrood, met margarine en jam; ten slotte des avonds om tien uren v/eer thee en wit tebrood met jam. De vele maaltijden vond hij weinig geschikt om de lichamelijke kracht van jonge vrou.ven te versterken en te onderhouden. En de vele zwarte thee, door die fabrieksmeisjes gedronken, achtte hij hoogst nadeelig voor haar. Het volk een goede voedingswijze tegen geringe kosten te leeren, is wel een der meest dringende eischen van onzen tijd. Merkwaardige dingen omtrent het volks leven te Birmingham vertelde verder zeke re miss Matheson, directrice van eeu Social Settlement aldaar. De loonen van het gros der Birmingham- sche werklieden varieeren van 10.80 tot 15 per week, waarvan gemiddeld 2.50 voor huishuur afgaat. Een gehuwde man, die 10.80 per week verdient, ovorhandigt zijn vro^iw het volle loon, waarvan zij hom wat zakgeld geeft. Maar naarmate de man meer verdient, houdt hij zelf meer zakgeld van zijn loon af. De man dié 15 per week verdient, verwacht, dat zijn vrouw de huis houding van 12 onderhoudt. De overige 3 behoudt hij voor zich, maar betaalt daar van echoenen voor de kinderen. Thee, wit tebrood en 6uiker vormen het voornaamste voedsel van het Birminghamsche volk. Mar garine en jam vervangen elkander op het brood. Margarine wordt echter meer clan jam op prijs gesteld. Alleen des Zondags kan een ordentelijk middagmaal worden ge nuttigd, met vleesch, des Zaterdags gekocht van twee tot zes stuivers per pond, cn wel van de soort, die bevroren uit Australië of Argentinië wordt ingevoerd. Voor visch betaalt het volk van drie tot vier stuivers per pond. Vruchten zijn een weelde-artikel, maar bananen worden meer en meer gege ten. De kleeding wordt hoofdzakelijk door middel van spaarkassen gekocht. Een fa briekswerkster, die f 7 20 k ƒ8.40 per weck verdient, besteedt dat grootendeels aan do huishouding en kleedt zich schamel, maar net, van ƒ36 per jaar. De smart (nette) fa brieksmeisjes kleeden zich op dezelfde ma nier. Meer en meer wordt gebruikelijk, dat een jong gehuwd paar een huisboedel op krediet koopt, daartoe verlokt door ad- vertonties als„Koopt uw goederen op krediet; ge kunt uw liefje verliezen, ter wijl gij voor een eigen huishouding spaart." De banken-van-leening spelen een groote rol in het Engelsche volksleven. De Zon- dagsche kleeren worden veelal reeds des Maandags verpand en des Zaterdags weer afgelost, week aan week, jaar in jaar uit. Werkmansvrouwen zijn zelfs moeilijk te weerhouden, het waschgoed te verpanden. Een zeer gebruikelijke vorm van onderlinge hulp is, dat een vrouw haar waschgoed leent aan een andere, die dat tijdelijk in een bank-van-leening brengt, en dan gratis voor haar buurvrouw wascht! Op het congres der Duitsche geschied kundige vereeniging, welk congres te Bres- lau is gehouden, heeft dr. Jahn gesproken over de bewapening der Germanen in den Romeinschen tijd. Terwijl de Romeinsche. geschiedschrijvers over den strijd tusschen Germanen en Romeinen ons talrijke be richten hebben achtergelaten, geven de historische bronnen slechts weinig nauw keurigs over de toenmalige bewapening; van de Germanen. Toch heeft men zeer! vele en belangwekkende berichten over de( Germaansche wapenng weten te verzame-, len. De wapenen, weike de Germanen in-I dertijd gebruikten, legden zij in de graven; van hun afgestorvenen en gesneuvelden? en juist in die graven heeft men talrijke- wetenswaardige vondsten gedaan. Dc voornaamste wapenen van de Ger- maaDsche volkeren waren de lans en het zwaard. Pijlen en werpbijl kwamen eerst, later, in den t\jd van het Keizerrijk, dus omstreeks de derde of vierde eeuw. De" lansen werden meestal zoowel voor stoot- als voor werpvv&pen gebruikt. Slechts één soort van speren, n.l. die, waarvan de punten van scherpe weerhaken voorzien waren, deden alleen dienst om er, mee te werpen. Dc zwaarden waren zoowel enkel als dubbel snijdend. In de laatste: eeuw vóór Chr. waren zjj van groote leng te, de vorm leende zich uitstekend om het wapen voor houwen te gebruiken. Om streeks de eerste en tweede eeuw na Chr. kwamen de korte, scherpe stootzwaarden, die veel geleken op de Romeinsche, iD ge bruik. Eerst in de derde eeuw na Chr. ver schenen de 011de, lange slagzwaarden weer; de enkel snijdende zwaarden, die in den? tijd voor Christus' geboorte alleen bij de Germanen in het Oosten en Noorden in, gebruik waren, werden later ook door de. West-Germanen overgenomen. De bewape ning der Germanen is zeer karakterisee- rend. Terwijl de wapenen, die voor denj aanval gebruikt werden, niet veel ten ach- ter stonden bij de Romeinsche zwaarden; en Bperen, zijn de verdedigingswapenen zeer zwak. De Germanen gebruikten voor hun ver-, eindiging uitsluitend schilden van zeer min derwaardige constructie. Zóó weinig }oe- teekonden deze schilden, dat do Germaan er geen zwaardslag op zou laten neerko men, maar het zwaard van den vijnnd er zijdelings mee afweerde. Zeer zcWr is dit eeD karakteristiek verschil in de Romein-! scho en* Germaansche bewapening. Waar, de Romeinen zich niet genoeg kondcQ beschermen met allerlei schilden en pant sers en netten, vochten de Germanen vrij van verzwarende dingen, J3e alleen maar de vrije beweging belemmerden. Onbezorgd' drong de Germaan op den vijand in. niett bang voor worden"vertrouwend op zijn, handigheid eo zijn Verdediging zoekend in den aanval, niet wachtend tot de vijandi sloeg, maar toeslaan vóór deze in zijn zware uitrusting hein had kunnen bereiken. Eerst veel later, toen de Germanen hoe langer hoe meer dienst, naineo in de Ro meinsche legioen on, is die eigen, oorspron kelijke bewapening verloren gegaan. Arbeidsduur voor vrouwen en kinderen/ ln verschillende landen. Het verslag van het Fransche Depafrte ment van Arbeid geeft een vergelijkend overzicht der arbeidsregeling voor vixjuwen en kinderen in een aantal landen. Do Vercenigde Staten zijn daarin als één land met het gemiddeld cijfer opgenomen, daar elk der 45 afzonderlijke Staten een eigeD regeling hoefto. a. verschilt do toe latingsleeftijd dor kinderen van 10 tot 15 jaar. In 3 landen Argentinië, Bulgarije houdens uiUonderingfl#eval)en) en (voor jongens), ia 4e «o#U*jg»gsMt$J 10

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1913 | | pagina 21