OPENBAR! VERGADERING
Politieke Rede van Prof. Ir. J. E. HEERES.
Openbare Vergadering,
Mr. P. E. Brief.
Dr. Mr. J.Sehokking.
DU I ISÜt in k Stateaal.
Smoking-Concert
Duo Van Laar»
Gsuraagd,
Telegram.
8.-0. P. Zaterdagavond spreekt
Fa. ROOPEil DE LTOUSE Co,
B.V. „DE TIJ3BEEST."
J. J. Iferfonee,
N. V. „De Tijdgeest".
Stoomboot-lij. „de Volharding".
No. 163SO.
Buitenlandseh Overzicht.
3% Tijdgeestpolis No. 19219 K.
Gelden verzonden.
3°y<> Tijdgeestlot No. 19219" B.
Gelden verzonden.
Yrijzinnige Kiesvereenigingen te Leiden.
in de Stads-Gehoorzaal,
Maandag IS Jaasiig faalfnag@n.
Antirevolutionnaire Kiesvereeniging
5,, Hes! eiland Orafsje".
op üaandag 16 Juni a. s„ 's avonds te 3 uur,
Entree vrij.
Debat gewenseht.
J. 0. VAN ES,
Burchtsteeg 8 b/d. Burcht
6. J. DINGJAN.
'T POSTHOF.
Zondag a.s. 15 Juni te 8 uren:
Hoofdvertegenwoordiger* te Leiden,
Passagiers en Goederendiensten.
Leiden-Amsterdam-Gouda, via Allen, Nieuwveen,
Uithoorn, Boskoop en Waddinxveen.
Stoombooten te huur voor Exl*ra Heizen.
Anno 13
Mahmoed Shefket pasja is
yermoord Toen hij gisteren per auto
op weg was naar de Porte, hebben twee
mannen, met revolvers gewapend, hem
het leven beroofd.
Om half twaalf begaf de grootvizier, ver
gezeld van twee adjudanten, kapitein
Echref en luitenant Marini Ibrahim, zich
per auto naar de Porte. Onderweg ontmeet
ten zij een huurauto, waarin enkele per
sonen zaten die revolversohoten op den
grootvizier losten. Mahmoed Shefket werd
doodclijk getroffen en overleed kort "daar
op. Luitenant Ibrahim is eveneens gedood.
Een bediende van den grootvizier, Kiazi
genaamd, is gewond. De lijken zijn naar
het ministerie van oork^g vervoerd.
Topal Tewfik, oen der aangehouden ver
dachten, stond bij zijn gevangenneming in
een urinoir. Hij had twee revolvers in de
handen en een groot aantal patronen bij
zich.
Een der andere aangehouden verdachten,
Dzjewad genaamd, is begonnen met een
bekentenis.
De huurauto, waarin de moordenaars
zaten, is verlaten in een afgelegen wijk van
Stamboel teruggevonden.
Volgens een officieel© mededeeling moest
'de auto van Mahmoed Shefket op 't Bei-
'Azid-plein stoppen tengevolge van een
reparatie aan den weg. Onbekenden, die -
in een auto zaten, losten daar 10 revolver
schoten op den grootvizier, die een half
uur later op het ministerie van oorlog,
waarheen men hem vervoerd had, den
laatsten adem uitblies.
Kapitein Echref heeft de volgende inlich
tingen verstrekt: „Toen wjj van het Bei-
Azid-plein wegreden, werd onze auto- tegen
gehouden door een verzakking van den weg,
die men bezig was te herstellen. Wij hoor
den een knal, maar schonken er geen aan
dacht aan, daar wij dachten dat een lucht
band van de auto sprong. Maar meteen viel
de grootvizier voorover. Ik nam hem in
mijn armen, om hem op te helpen, maar
zag dat zijn gezicht geheel bebloed was.
Toen er weer geschoten werd', sprong ik uit
de auto om de moordenaars te grijpen. Zij
vluchtten in hun huurauto, behalve Top as,
die geen tijd had gehad er in te stappen.
Een der moordenaars vuurde uit de wegrij
dende auto nog steeds door, ik begrijp niet,
cat ik niet getroffen ben."
De begrafenis van den grootvizier zou
heden plaats hebben. Het lijk zou in het
ministerie van oorlog geschouwd worden.
In een keizerlijke boodschap, gericht aan
Mahmoed Said Halim, minister van
buitenlandsche zaken, zegt de sultan: ,,Ten
gevolge van den martelaarsdood van Mah
moed Shefket pasja, die ons smartelijk heeft
getroffen, gelast ik u met het interimair
groptviziraat met toekenning van den titel
vizier. Wij hebben dc grootste verwachtin
gen van uw vaderlandsliefde en van uw
ijver, om in samenwerking met de andere
ministers de staatsbelangen te behartigen.
•Dat God u moge doen slagen."
De ministers blijven allen hun porfcefeulles
behouden.
De militaire overheid heeft het openbaar
verkeer na 10 uur 's avonds verboden en de
sluiting van alle winkels, koffiehuizen e. d.
op dat uur gelast.
De stad is rustig; talrijke patrouilles trek
ken door de straten. De ministers worden
door militairen beschermd.
Men heeft hier hoogstwaarschijnlijk te
doen met een politieken moord, be
gaan op last van de tegenstanders van de
Jong Turksche bewegingen. Nadat de vrede
gesloten was, had de regeering onmiddellijk
maatregelen genomen om zichzelf en de
hoofdstad te beveiligen tegen pogingen om
het tegenwoordig bewind omver te werpen.
Machmoed Sjefket was grootvizier gewor
den na de staatsgreep van Enver bei op
24 Januari, die voortvloeide uit het verzet
der Jong Turken tegen den vrede, welken
het kabinet-Kiamil met de Balkanstaten wil
de sluiten. Zij rekenden er op door hervat
ting der vijandelijkheden gunstiger voor
waarden te kunnen bedingen en hoopten
misschien zelfs op het keeren van de krijgs
kans.
Die hoop is ijdel gebleken. De Turken
hebben noch bij Tsjataldzja, noch op Galli-
poli voordeelen kunnen bevechten. Daaren
tegen viel Adrianopel, viel Jannina, viel
Skoetari. In het leger van Tsjataldzja
heerschte groote oneenigheid, die de kracht
der troepen verlamde. De dood van Nazim
pasja, den populairen minister van oorlog
in het kabinet-Kiamil, die bij den staats
greep, 't zij bij ongeluk,, 't zij met opzet
was neergeschoten, heeft tot die twisten in
het Turksche leger niet weinig bijgedragen.
De vrede van 30 Mei, te Londen gesloten
op veel ongunstiger voorwaarden, dan
Kiamil in Januari had bedongen, heeft de
maat doen overloopen.
De zeer populaire grootvizier is het eer
ste slachtoffer geworden en men vraagt
zioh af of zijn dood niet het sein zal worden
tot een militairen opstand tegen de Jong
Turksche regeering.
In de Balkan is weinig verandering geko
men in den toestand.
De ,,Neue Freie Preese" verneemt, dat
de gezamenlijke groote mogend
heden vandaag of morgen te Sofia, Bel
grado en Athene door bemiddeling van
hun gezanten een nota zullen overhandigen
waarin te kennen wordt gegeven dat de
bondgenooten door een oorlog tegen den
wil van Europa handelen. Tevens zal de
nota voorstellen bevatten tot beslechting
der geschillen.
Te Sofia gelooft men in regeeringskrin-
gen, dat de tussohenkomst van den Tsaar
of van de gezamenlijke mogendheden te
te laat komt.
Een chronisch verschijnsel dat de groote
mogendheden te laat komen in de Balkan-
aangelegenheden.
In Italië is in de kamer een motie ten
gunste van vrouwenkiesrecht ver
worpen. Minister Giolitti had deze motie
onaannemelijk verklaard.
De Duitscbe Rijkskanselier heeft in de
zitting van den Rijksdag van gisterenmiddag
de logerwetsontwerpen verdedigd. De reg.
blijkt niets te hebben laten afdingen op haar
plannen. Van de rechterzijde klonken leven
dige toejuichingen.
In Spanje heeft- hot kabine t-R o m ar
n o n e s zijn ontslag genomen.
Volgens een officieelnota heeft de ko
ning het ontslag van den president en den
vice-president van Senaat (beide liberalen)
aanvaard.
Na de debatten in de Kamer en den Se
naat, besloten de ministers eenstemmig dat
het meer dan ooit van belang was, dat de
minister-president ten volle kon beschikken
over alle middelen, die noodig zijn om het
land in liberalen zin ie besturen.
Daarom bood het ministerie zijn ontslag
aan, opdat de mimster-president de kwestie
van vertrouwen kan stellen en den koning
maatregelen kan voorstellen die meer in
overeen stemming zijn met de monarchie en
met de liberale en democratische maatrege
len welke het land verlangt.
De Belgische Kamer en Senaat hebben
èen wetsontwerp, waarbij de reohten op
alcohol voorloopig worden ver
hoogd, aangenomen, in afwachting van een
definitieve wet op dit stuk.
De benoeming van het kabinet-Tisza heeft
in Hongarije de woede van de oppositie
t en toppunt gevoerd.
De commissie van bestuur van de opposi
tie-partijen heeft, na langdurige bespreking
'n proclamatie uitgevaardigd, waarin wordt
gezegd
,,Het is moreel onmogelijk met .Tisza of
zijn kabinet in politieke aanraking te ko
men. De monarch is door onjuiste inlichtin
gen op een dwaalspoor geleid en heeft den
man aan het hoofd der regeering geroepen,
die de oorzaak is van den ondergang van
alle parlementaire verhoudingen. De oppo
sitie zal daarom Tisza even krachtig be
strijden als zdj het Lukaoz deed, tot hij
zijn plaats moet verlaten".
Naar uit Boedapest wordt gemeld, heeft
de oppositie besloten, zoolang niet in de
parlementszittingen te verschijnen, als de
parlementswacht wordt gehandhaafd, maar
de agitatie over te brengen naar de pro
vincies en daar te wérken voor de nieuwe
verkiezingen. Julius von Justh heeft in
zijn redevoering tot zijn kiezers verklaard,
dat Tisza de medeplichtige van Lukacz is,
en dat hij met alle middelen moet worden
bestreden. Hij noemde de benoeming van
Tisza een provocatie van de kiezers, die
aanleiding zal geven tot toeneming en uit
breiding der republikéinsche beweging.
Gemeentelijke keuringsdienst van
eet- en drinkwaren.
Aan het verslag van den Directeur-
Soheikundige van den gemeentelijken keu
ringsdienst van eet- en drinkwaren, dr.
J. J. van Eek, over het jaar 1912, dat zich
nu ook over verschillende omliggende ge
meenten uitstrek^ is het volgende ont
leend.
Waar eerst in de practijk zal kunnen
blijken of een uitbreiding van de voedings
mid delonoontróle over naburige, gemeenten
recht van bestaan heeft en of deze controle
in gemeenten, die eenige kilometers van
het laboratorium zijn verwijderd, op doel
treffende wijze kan worden doorgevoerd,
zonder nadeel voor de oontröle
te Leiden, scheen het in het belang van
beide partijen gewenseht, aan deze aan
sluitingen voorloopig het karakter te ge
ven van een proefneming.
Voor zoover daarover nu reeds eeu oor
deel kan worden gevormd, schijnt het, dat
deze proef alle kans van slagen heeft.
Het aantal hier ter stedo in 't verslag
jaar gekeurde monsters bedraagt 5656.
Voor de gemeente Voorschoten werden
onderzocht 240 monsters, voor de gemeente
Warmond 88, totaal 598-1.
De te Leiden genomen monsters zijn ver
deeld als volgt: Contrölemonsters 157,
monsters van ten verkoop gestelde voe
dingsmiddelen 5309, monsters ten dienste
van gemeentelijke instellingen 43, monsters
op verzoek van particulieren 74, monsters
water uit de waterleiding 73, totaal 5656.
Van de 1327 monsters volle melk van
slijters waren er 11 of 0.74 pCt. van on
deugdelijke samenstelling in den zin der
melkverordening. In drie gevallen kon de
overtuiging worden verkregen, dat opzet-
teb'jke vervalsching of althans grove nala
tigheid in het spel was en werd proces-ver
baal opgemaakt: tweemaal wegens overtre
ding van Art. 4 der melkverordening. een
maal op grond van Art. 330 wetboek van
strafrecht. In de overige gevallen bleef bij
den Keuringsdienst twijfel bestaan aan
liet opzet def overtreders.
Onderzocht werden 21 monsters karne
melk, waarvan er 4 niet roldeden aan den
eisoh, dat minstens 7 pCt. vetvrije vaste
stof aanwezig moet zijn. Het gemiddelde
gehalte aan vetvrije vaste stof bedroeg
7.4 pCt., terwijl de prijs varieerde van
45 cents per Liter.
Zeer hinderlijk voor de oontröle blijft
het, dat vele melkslijters, wanneer de
keurmeester bij hen naar Karnemelk
vraagt, voorgeven alleen „veevoeder" te
verkoopen, en inderdaad de vaten, waarin
zij hun karnemelk bewaren, van een zoo
danig opschrift hebben voorzien. Kt/ en er
echter klanten, die naar karnemelk vra
gen, dan wordt dit „veevoeder" verstrekt
en, bij aanmerking van de rijde van het
publiek, betoogd, dat karn.^mrik en „vee
voeder" hetzelfde is, waarmee e de kee
pers blijkbaar genoegen nemen. Deze om
standigheid bemoeilijkt het toezicht op
de karnemelk zeer, daar, wanneer bij een
6lijter op de samenstelling dezer waar
aanmerking wordt gemaakt, hij al zeer
spoedig geneigd is zijn vaten te voorzien
van het opschrift „veevoeder", waardoor
hij zich aan de oontröle onttrekt.
Neemt men daarbij in aanmerking, dat
de detailprijs van karnemelk (bij d'e kleinere
slijters) in het laatst van dit jaar bedroeg
4 cents per Liter en men daarvoor dus ver
krijgt een melk met minstens 7 pCt. vet
vrije vaste stof, terwijl de prijs van het z. g.
„veevoeder*' bij zéér velen precies even
hoog is cn er daarbij zijn met een gehalte
aan voedingstoffen van 5 pCt., en lager, dan
blijkt, dat in den karnemolkhandel nog groo
te misbruiken heerschen, waar de keurings
dienst op het oogenbük vrijwel machteloos
tegenover staat. Ik vertrouw echter, zegt He
directeur, dat door een binnenkort c'oor mij
voor te stellen wijziging der melkverorde
ning hierin verbetering gebracht zal kunnen
worden.
Onderzocht werden 107 monsters jam,
waarvan niet minder dan 43 als ondeugdelijk
van samenstelling konden worden aango-
merkt.
Van de bemonsterde partijen cichorei en
peekoffie bleken er twee door te laag ex
tractgehalte niet te voldoen aan de in 1911
in overleg met de fabrikanten vastgestelde
eischen. Deze partijen werden teruggezon
den.
Twee monsters koffie bleken vervalschl
met geroest graan; de betreffende partijen
werden buiten consumptie gebracht. Een
derde monster bevatte gemalen steen en ta
weinig extract en werd eveneens afgekeurd.
Onderzocht werden 235 monsters spece
rijen.
Eén monster peper bleek vervalscht. met
meel, twee bevatten een te groote hoeveel
heid doppen, terwijl een vierde partij be
schimmeld bleek. Deze werden aan de con
sumptie onttrokken.
Onderzocht werden 323 monsters azijn,
waarvan 24 buiten consumptie werden ge
bracht, wegens het voorkomen van azijnaal-
tjes in groote hoeveelheden. Ook werden
eenige waarschuwingen gegeven in die geval
len, waarvan de azijn een iets te laag gehalte
aan azijnzuur beneden de aangenomen grens
van 3 pCt. vertoonde.
Zeven partijtjes snoepgoed werden aan de
consumptie onttrokken, deels wegens bederf
deels wegens ondeugdelijkheid van samen
stelling (cacao-doppen). Een vijftal andere
partijtjes werden op aandringen van den
Keuringsdienst aan de leveranciers terug
gezonden.
Over de rosultaton, door de keuring te
Voorschoten bereikt, valt na dezen eersten
korten termijn nog niet veel te vertellen.
Het is reeds eer opgemerkt., dat het stel
selmatig vervalschen der volle melk te Voor
schoten is geëindigd en er zijn aanwijzingen,
dat ook bij de andere artikelen (karnemelk,
jam cacao, margarine, puddingpoeders) zéér
spoedig tastbare resultaten zullen worden
bereikt, doch zekerheid hieromtrent zal eerst
na langer voortgezet onderzoek kunnen wor
den verkregen, hoewel de directeur, gezien,
ook de aJgcmeene medewerking der detail-
verkoopers, daaraan geen oogenblik meent
te moeten twijfelen.
Het aantal monsters bedroeg in totaal
208, en is dus reeds na 4 maanden niet on
belangrijk grooter dan het gecontracteerde
minimum aantal monsters voor een geheel
jaar (10 per 1000 inwoners). Meer en meer
blijkt, dat men zich, bij een algemeene voe-
dingsmiddelenoontröle, voornamelijk in den
eersten tijd, niet tot het gecontracteerde
minimum zal kunnen bepalen, wanneer mert
werkelijk door een zoodanige controle een
duurzame verbetering van den toestand wil
bereiken.
Schiedam, 11 Juni. Noteeriug vau den .Bond vai
Distillateurs". Moutwijn f 13.Jenever 17.—
Per Ned. vat zonder fust en zonder belasting.
S-hiedam, 11 Juni. Noteering Beurscommissie.
Moutwijn /II50 per HL., zonder fust eg
zonder de belasting.
Stemming prijsli. Spoeling f 0 70.
Graan-Spiritus ƒ21.25 a 21.50. Melasse Spmtur
f 18.50 a 1SJ, ruwe Spiritus f 10^i f
voor dadeljik: SMIS>, bekend
met Kachel werk, tegen flink loon.
Vast werk verzekerd, zonder goede
getuigen onnoodig zich aan te mel
den, M. J. J. GOHDRIAAN
Delft. 799 i 9
B(] vonnis van de Arrondiseements-
Rechtbank te 's Gravenhage, van den
9den Juni 1913, is opgeheven het
Faillissement van de Neutrale Coöpe
ratieve Broodbakkerij en Verbruiks-
vereeniging „Algemeen Belang", te
Leiden. 7975 11
De Curator,
Mr. P. S. GERBRANDY,
Nieuwe Mare 3.
Lbïdbn, 11 Juni 1913.
TELEGRAM.
J. A. SMIT, 7988 20
Haarlemmerstraat 83, Leiden.
Bijnsisurg.
7989 20
Vrijzinnige Kieaveresniging:
A. C. VISSER V. IJZEND00RN,
Voorziltar.
H. W. C. J. DE JONG,
Secreiaris.
Namens h»t Bestuur der
Unie-liberale Kiesv. „Thorbecke".
D. VAN GRUTING,
Onder Voorzitter.
J. A. VOLLQRAFF,
Secretaris.
7994 72
Vryz.-Dem. Kiesv. .Vooruitgang":
W. A. VAN MAAREN,
Voorzitter.
J. C, VAN DER KAM,
Secretaris.
in de Graanbeurs.
SPREKERS DE HEEREN:
Gelegenheid tot debat.
798-2 50
HET BESTUUR.
7926 24
Van Woensdag;
11 Jani tot Maan
dag; 14 Juli zal
ondergetoekende GEEN spreekuur
houden. 7893 14
De praktik in de stad blijft doorgaan.
Boodschappen te bezorgen by den
Heer BOEKWIJT, Vischmarkt 8.
ARTS.
Homoeop. Geneesheer.
Breestraai 89.
AANBESTEDING.
Dan Heer V. A. VERHEUL, te Voor
schoten, i* voornemen» op Saaudng
16 Juni a. s., nan te besteden:
liet boawen van een Burger-
woonhuis te Voorschoten.
Bestek en teekening voor zoover
de voorraid strekt h f 1.50, te ver
krijgen b(J den Heer S. A. VER
HEUL B 10, van af Donderdag v/m.
9 uren, alwaar tevens zoo noodig
inlichtingen z|Jn te verkrijgen.
7904 12
Koopt uw schoenwerk en
laat het repareeren 798 L 10
en u is verzekerd van solide
kwaliteit en lage prijzen.
Beleefd aanbevelend:
Donderdag ISÏ Juni a.s. te 8 uren:
VRIJE TOEGANG.
7877 40
De DIRECTIE der Verz.-Mij. „HOLLAMasU", te
Amsterdam geeft hierbij kennis, dat zij de
in Agenturen,
Stadhouder slaan IS,
heeft aangesteld als haar 7970 40'
en gemachtigd is tot het sluiten van haar Brand-,
Inbraak- en Neringverzekeringen.
Naar Amsterdam: v.m. 5.(Slaand. 1.80), n.m. 2 uren. Zend. n.m. 2.—
Gouda, via Boskoop: v.m. 5.15, 8.30, 12.—, n.m. 1.— (Zat. d.) 4.45
Zond. v.m. 7. nm. 445.
Allen: v.m. 5.—, 6.15, 8.30, 12.—. n.m. 1.- (Zat. d). 2.-, 4.45.
6.45, Zond. v.m. 7.-, n.m. 2. 4.45.
Niouwveon: v.m. 5.— (Maand. 1.30) S.30. (Zat. niet), n.m. 2.6.45.
Zond. n.m. 2 uren.
BoBkoop—Gouda: v m. 6.15, 7.30, 8.45, 10.50, 11 55, n.m. 1.—, 2.20,4.—
5.—, 5 40, 7.-, 8.
Gouda Boskoopv.m. 4.6.30, 7 30, 8.30, 10. 11 n m. 1.2 30
4.-, 5.30, 6.30, 7.30. 6543 46
