RUIWUI
FERWERDATIE1AN
T egenstanders
L L.
Edammer
Graskaasjes
per still f170.
Thé a I' Anglaiss,
flinke Loopjongen.
jleo fiutghoh:.
Uit de Rechtzaal.
Vragen en Antwoorden.
j. o. wm ES,
voor Leiden en Omstreken.
ij. S. A. PSRS,
De TARIEFWET SSHÜII6T den BURGER
Commissionnairs in effecten en assurantiën,
Rapenburg 106308. 7596 20
Safe-Deposit.
BREESTRA&T 71. Telef. 236.
Ui 3 JAREN.
Wicht 2 K.G.
Timmerman
>t P8STHÖF.
Or. DE VAM KlfSADRUPFELS.
Haarlemmerstraat 73 a. LEIDEN.
De candidaat den S.-D. A.-P.
aan het woord*
Gisteravond hield de afd. Leiden der S.-
D. A.-P. in de Stadszaal een openbare ver
gadering, welke zeer goed bezocht was en
waarin optrad de candidaat voor de Tweede
Kamer, dr. Th. van der Waerden.
Mr. Van Eek opende tegen negen uren de
vergadering met een opwekkend woord. Hij
constateerde, dat bij deze verkiezing de can
didaat der S.-D. A.-P. nog wel niet. in her
stemming zal komen, maar dat de stijging
van stemmen toch groot zal wezen en bij
een volgende verkiezing zal, hoopt hij, het
een ernstige vraag zijn of een der burger
lijke candidaten of de sociaal-democraat zal
worden gekozen.
Dat het nu nog niet zoo ver is, schrijft
spr. hieraan toe, dat de textielslaven nog
niet zijn ontwaakt en de arbeiders hier meer
verdeeld zijn dan overal «elders. Met een op
wekking, om dr. Yan der Waerden te stem
men, opende hij de vergadering en gaf het
woord aan den spr., die aanving met te wij-
z n op de groote tegenstelling tusschen in
tellect en onkunde, tusschen kapitaal en ar
moede, die hier in Leiden heerscht en groo-
ter is dan in andere plaatsen van ons land
En daarom moet hier vooral het evangelie
der ontevredenheid gepredikt worden. Zoo
ziet men ook hier wat er geworden is van
de liberale vrijheid. Als het kind van de
bourgeoisie aan het begin van zijn opleiding
staat, heet het proletariërs kind reeds val
lend. Dan gaat hij de Universiteit van den
arbeid binnen, waar boven de poort staat:
„Al wie hier binnentreed laat alle hope va
ren."
De woningtoestanden zijn ook hier slecht,
omdat de Woningwet geen dwingende
kracht heeft. De arbeid wordt slecht betaald
en dc onzekerheid van bestaan dreigt
altoos. Overal, waar het kapitaal heerscht,
wordt de arbeider nog gedompeld in de el
lende. Daartegen zijn de arbeiders in verzet
gekomen.
Zoo is de klassenstrijd ontstaan als een
noodwendig gevolg van het kapitalisme.
Maar de arbeiders voelden, dat er nog
een andere macht was, dio zij ook moes
ten veroveren: de politieke macht. De
staatsmacht beschermt het kapitalismedat
hebben de arbeiders gevoeld en zoo hebben
•/.ij den strijd gebracht op hooger plan, op
het terrein van de politiek.
Het kapitalisme heeft een middel gevon
den om dezen strijd tot machteloosheid
te doemen. Dat middel is de antithese: het
verdeelen der arbeiden in Christelijke en
Katholieke vakorganisaties.
Een andèr middel is ora hen voor een
klein deel te bevredigen. Spr. noem^
een klontje nan de zweep, waarmede -de
driiver zijn lastdier paait.
Hij citeerde een manifest, in 1909 van
clericale zijde in het district Enschede
verspreid, waarin den kiezers werd voorge
spiegeld, wat al moois het ministerie aan
de arbeiders zou brengen. Daardoor is de
anti-revolutionnair Elhorst gekozen, maar
het. moois is achterwege gebleven.
Het ministerie-Heemskerk had goede
sociale wetten kunnen geven. En wat er
ten slotte is. tot stand gekomen, zal slechts
als een drukkende last neerkomen op de
arbeiders zelf.
Spr. schetst-» de ODmabht dezer Begee-
Tïnpr door te wiizen op het afstèmmen der
Bakkerswet en critiseerdc scherp de Ra
den wet. de Ziektewet en de wet on de
Tnvaliditeits- en Ou derdomsverzekering
Hoe wil men nu uit de leege zakken der
arbeiders het geld voor depunuiën halen?
Men weet er wel raad on. En wat er dan
nog ontbreekt, wil men uit het tarief vinden,
waarvan <1° arbeidersklasse ook weer het
leeuwenaandeel moet betalen.
En daarvoor moeten te arbeiders nu nog
dankbaar zijn en de coalitie helpen aan het
bewind te blijven 1 Dan krijgen zij nog het
huismanskiesrecht, waarbij de vrouwen ge
heel uitgesloten worden, het regresrecht aan
de Eerste Kamer toegekend en de openbare
school ten gronde gericht wordt.
Nu zal men zeggen: daartegen verzetten
de vrijzinnigen zich ook. Men kon dus ook
de candidaten der vrijzinnige concentratie
stemmen. Allesbehalve, zegt spr. De vrij
zinnige hebben het volksonderwijs alleen
lief voor zoover het geschikte krachten
vormt in den dienst van het kapitaal en de
industrie. Spr. schetste de Hetze, clie er
tegen het neutraal onderwijs ook door de
liberalen is gevoerd.
De so<raal-democraten alleen willen ver
heffing van het peil van het volksonderwijs
om de arbeidersklasse te ontwikkelen. De
concentratie heeft het algemeen kiesrecht
wel op het program geplaatst, maar zij is
naet te vertrouwen. Zij willen met het da
meskiesrecht het algemeen mannenkicsrecht
van zijn beteekenis berooven. Ook ten op
zichte van. het Staatspensioen zijn de vrij
zinnigen niet te vertrouwen. Maar dat zij
een stap in die richting hebben gedaan, dat
is gekomen door den drang van de groeiende
macht van het socialisme. Bij hen moeten
de arbeiders niet wezen.
Voer het militaiiisme hebben liberalen en
clerioalcn beiden veel geld over.
De arbeiders zijn op zichzelf aangewezen.
Zij moeten door eigen kracht zich ontworste
len aan de loonslavernij, waarin zij verkee-
ïen (Applaus).
Dr. Knuttel, die eerst in het debat kwam',
Verheugde zich, dat er nu weer oens debat
gegeven werd op dc vergadering van de
S.-D. A.-P. en zeide onmiddellijk, dat men
Van der Waerden niet moet stemmeD, niet om
de partij, waartoe hij behoort, en niet om
den persoon zelf.
De S.-D. A.-P. houdt de antithese in stand
door mot de concentratie mede te gaan, zij
liet dan ook hij herstemming. Zij verzwakt
ter wille van de concentratie den strijd voor
het algemeen kiesrecht, door den Roeden
Dinsdag af te schaffen en den blauwen Maan
dag er voor in de plaats te stellen, die trou
wens mislukt is (Gejoel). Met betrekking
tot het staatspensioen bederven de sociaal
democraten de goede zaak ook door met de
concentratie mee te gaan.
Ook inzake het onderwijs zijn de S.-D.
A.-P.-ers niet te vertrouwen. In strijd m\et
het internationaal socialisme willen zij met
de concentratie ook de bijzondere school sub
sidie geven.
Het belangrijkste is nog wel het militai-
!risme, waarover Van der Waerden zeer kort
is geweest. Uit wat Hugenholtz, Van der
Goes en vooral Trcelstra daarover hebben ge
zegd, toont hij aan, dat de S.-D. A.-P. zich
niet principieel tegen het militairisme stelt.
En Van Kol heeft in Tndië dienst ge
daan als regecringsspion door in Buiten
zorg de namen op te geven van de revolu-
tionnaire studenten in Kaïro. Eoi zij heb
ben Van Kol niet alleen niet uit de partij
geroyeerd, maar hem zelfs zijn verraad niet
kwalijk genomen. £n in deze dingen heeft
ook Van der Waerden gotoond, dat hij niet
te vertrouwen is. Hij waarschuwde dan ook
de arbeiders niet op deze candidaat te stem
men,, maar op den eenigen candidaat, die
de arbeiders kan vertegenwoordigendat is
L. de Visser, die Zaterdagavond hier zal
optreden (zwak applaus).
De heer Akkerman wil den poldtieken strijd
niet. Volgens hem meet er door de arbei
ders aangestuurd worden op do algemeene
werkstaking. Al die wettonmakerij kweekt
maar baantjesjagers, die uit do belasting
penningen moeten worden betaald.
Wat de spr. over do beschaving der bour
geoisie te Leiden zeide, ontkende debater.
Dan moet hij de studenten maar eens gade
slaan. Misschien wil hij het niot zien omdat
hij zelf ook student is geweest en zelf i heeft
meegedaan. (Groot gelach).
De socdaal-dcmocraten kunnen niet princi
pieel tegen het militairisme zijn, omdat zij
den staat willen handhaven en oen leger
noodig hebben, zij het dan ook een volks
leger. Het gaat misschien Troelstra nog eens
als Fransche socialistische ministers, die
langs de ruggen der arbeiders naar de hoogte
klimmen.
De heer Rosier (R.-K.) bestrijdt het socia
lisme, omdat het belooft wat het niet geven
kan. Hij raadt den arbeiders aan zich aan
to sluiten bij de Christelijke partijen, die
den arbeiders niets meer beloven, dan zij
lrunnen geven. (Applaus en groot ru
moer).
De Voorzitter hamert tevergeefs en ver
zocht den hoorders zich rustig te houden.
De debater kam wel niet allen boeien, maar
er behoort moed toe toch te durven spieken.
Laat men nu een tegenstander ook aan het
woord laten. Hij verzocht echter debater niet
te lezen, maar te spreken.
Debater begon weer uit een brochure voor
te lezen, doch moest het eindelijk opgeven.
Hij kon zich a niet verstaanbaar maken.
Dr. Van der Waerden, de debaters be
antwoordende, begon met den laatste, wien
volgens hem een geschriftje in de hand is
gestopt met verdraaide citaten, uit den ko
ker van Duitschc geestelijken gekomen. Wat
hij van Bebel citeerde, was onwaar. Spr.
had graag gehad, dat een der kopstukken
van diens partij hier was komen debat teer en.
(Luid applaus).
Verder beantwoordde hij meer uitvoerig
Akkerman en vooral zijn vriend, den vijand
Knuttel. Niet do S.-D. A.-P. loopt aan den
leiband van de liberalen, maar de S.-D. P,
draagt koren aan op den molen der vrij
zinnigen. (Knuttel interrompeerde herhaal
delijk en fel).
Hij verdedigde zijn partij en met name
Troelstra inzake hun houding ten opzichte
van het pailitairisme.
Op het verwijt, dat de S.-D. A.-P. met
de vrijzinnigen zouden meegaan, antwoordt
hij, dat er verschil is tusschen eerste stem
ming en de herstemming. By de eerste stem
ming is men principieel en bij de herstem
ming kiest men uit twee kwaden dc minst
kwade.
In 1905 adviseerden de*tegënwooTdige kop
stukken uit de S.-D. P. ook daartoe. Bij
herstemming zal de S.-D. A.-P. voorwaar
delijk de concentratie steunen en haar stuw
kracht worden. (Luid applaus).
Dr. Knuttel debatteerde nog vijf minuten,
waarop de spreker nog antwoordde pn zoo
werd eerst na middernacht de vergadering
gesloten.
Haagsclie Rechtbank.
Eenleelijkehap.
J. B., 33 jaar, te Leiden, had al eens
kwestie gehad met zekeren O. Toen hij nu
op 18 Maart den jongen O. tegen kwam,
zei hij: „Willen wij nou eens afrekenen?"
Meteen pakte hij hem beet, stompte hem
op zijn neus, beet hem in de wang en in
de lip. Juffrouw Zwart en juffrouw Du-
mortier hebben gezien, dat B. den jongen
O. in zijn arm nam en hem in de wang
hapte, dat de tanden er in stonden.
De officier eisohte bij verstek 3 weken
gevangenistraf.
Hardhandig.
De 46-jarige koetsier P. P., te Aarlan-
derveen, kreeg te Alphen met een jongen
koetsier, zekeren v. Veen, in een stal her
rie over een vuilen emmer. De jongen, nog
al een brutaal heerschap, volgens verkla
ring van ©en der getuigen, ,gaf hem een
grooten mond en presenteerde hem zelfs
met den klomp op zijn gezicht te slaan.
P., driftig geworden, pakten den jongen
beet en smeet hem tegen een muur, waar
door 's jongen broek schuurde en zijn been
beschadigde.
Vader Van Veen stelde een vervolging in
en eischte f 5 schadevergoeding voor een
onderbroek en een potje zalf.
De officier wilde gaarne aannemen, dat
de jongen brutaal vas geweest en aanlei
ding had gegeven, maar meende toch, dat
de afstraffing wat hard was geweest, en
vroeg daarom veroordeeling tot f 5 boete
of 10 dagen hechtenis.
„Wel, wat zeg je er van?" zei de pre
sident.
Bekl.; „We zullen 't maar aan moeten
nemen".
Ongenood© gast.
H. J. Sch., een Leidenaar, die, naar
wij hoorden, ongunstig bekend is, komt
nogal eens in de zaak bij den opkooper
L. P., als hij wat te koop heeft. Maar on
langs kwam hij in de zaak, terwijl hij niets
te koop had; hij kwam bij de lessenaar
staan van P. en wilde niet weg.
Toen P. hem verzocht heen te gaan,
kreeg hij als antwoord een klap.
Bij verstek eischte de officier 7 dagen
gevangenisstraf daarvoor.
Dronkenmanslol.
Dc 25-j. rijtuigpoetser G. W., te Leiden,
was met eenige vrienden, uit en had tegen
zijn gewoonte, te veel gedronken.
In de Ceciliastraat nam het gezelschap
een man in de maling. Zij pakten hem beet
en legde hem op een handwagen, om een
rijtoertje met hem te maken. De man, die
daar niet op gesteld was, wilde los, maar
dat gelukte niet. Hij werd met geweld vast
gehouden en W. gaf hem met een fietspomp
een klap op zijn hoofd, van welken klap de
man, nu, na weken, nog pijn heeft.
W. werd vervolgd en stond nu terecht; hij
had er veel berouw van.
De officier deelde mede, dat beklaagde
zeer gunstig bekend staat, maar de mishan
deling is ernstig en daarom vroeg hij vcr-
ocrdeeling, tot een maand gevangenisstraf.
Bekl. verzocht hem een boete op te leg
gen, daar hij anders zijn betrekking zou
verliezen.
Wederspannighei d.
Klaas V., schipper te LeideD, was dron
ken in gezelschap van zijn broer Cornelis
Vte Veur, waarin de agent Slimmers aan
leiding vond Klaas te arresteeren.
Dat ging echter niet zoo handig, want èn
Elaas èn Cornelis verzetten zich krachtda-
dig.
Slimmers moest zelfs gebruik maken van
zijn sabel en het gelukte ten slotte de beide
broeders achter slot en grendel te zetten
Nu zij terecht stonden beweerden zij, dat zij
wel een borreltje op hadden, maar 't was
niet zoo erg geweest. De agent had Klaas
bij zijn keel gegrepen en hem tegen een
brugleuning gedrukt.
De Officier bracht hem aan het verstand,
dat de agent volkomen in zijn recht was,
en vorderde beider veroordeeling tot een
maand gevangenisstraf.
J. N., 19 jaar los werkman te Aarlander1
veen was op 12 April te Oudshoorn en ver
stoorde daar in lichte dronkenschap de orde.
De veldwachter De Jong vond het daarom
beter hem te arresteeren. Tegen deze arres
tatie verzette hij zich, o. m. door daarbij een
groot mes te gebruiken en den veldwachter
te steken in de borst, waardoor een kleir
woéidiQ ontstond. De steek schamnte gei uk-
kig af op een grooten knoop.
N. wist er nu niets meer van. Hij had dien
Zondagmorgen wel wat in „in zijn larf ge
had zeide hij, hij was dronken geweest.
De Officier eischte tegen bekl. veroordee
ling tot drie maanden gevangenisstraf.
Uitspraak in al deze en de gisteren ver
melde zaken over 8 dagen.
V raag: Zoudt u mij ook kunnen zeg
gen, welke de goedkoopste manier is, om
met een club van meer dau tien personen
met d© Staatsspoor naar Arnhem te ko
men? De bedoeling is den eenen dag heen
en den volgenden dag terug.
-Antwoord: f 2.63 per persoon, indien
minstens 20 personen deelnemen; anders
2 enkele reizen, per persoon f 1.34.
V raag: H-oe kan ik het beste reizen
van Leiden naar Limburg, het naaste bij
het St.-Aloysiusgesticht „De Heibloem"
En ho© laat Js morgens vertrekt de trein
uit Leiden. "VVat zijn de kosten?
Antwoord: Er zijn in Limburg meer
gestichten van denzelfden naam. U gelieve
uw vraag dus duidelijker toe te lichten.
V raag: Zoudt u zoo goed willen zijn
mij eens mede te deelen, hoe dat komt
dat op den weg van Voorschoten naar de
Sint-Nioolaasbrug, de lantaarns haast al
lemaal uit zijn, daar het uu juist het hard
ste noodig is, nog meer zou ik denken dan
in den winter, daar nu al de boomen vol
met bladeren zitten en 't daarom buiten 't
donkerst is of moet eerst het kalf weer
verdronken wezen ©er men de put dempt,"
zooals het zoo dikwijls gaat. Of is het con
zomerverordening 's avonds de lantaarns
uit te doen?
Antwoord: Dai is iets dat nog dag-
teekent uit den goeden ouden tijd, toen de,
menschen 's avonds niet meer op straat
gingen en bij een vetkaarsje zaten te keu
velen. D© enorme vooruitgang in het ver
keer dringt in de buitengemeenten maar
zeer zachtkens door.
Vraag: Ik heb in huur grond om
groenten op te telen Ben ik nu gerechtigd
tot wering der jeugi ei een of twee bordjcsi
te plaatsen met opschrift verboden toe
gang
Antwoord: Ja, gij zijt de rechtmatige
gebruiker van dien grond en kunt dus den
toegaug verbieden.
Vraag: Ik zeide om groote brutaliteit
mijn -dienstbode met zes weken den dienst
opom eenige dagen in Mei te vertrekken.
Zij vertrok echter 1 Mei. Ben ik nu ver
plicht haar de nieuwjaarsfooi te laten
houden
Antwoord: Onder zulke omstandighe
den neen.
Vraag: Als ik uit de stad ga, moet ik
natuurlijk kostgeld geven. Maar als een
dienstbcdf haar vacantie heeft, is men dan
verplicht haar weer kostgeld te geven?
Antw oord: Dat hangt geheel van do
afspraak af. Wij kunnen daarin niet be
slissen.
Vraag: Hoe is het adres en de titel
van den consul van Noord-A mcrika Kan
men hem per brief inlichtingen vragen of
moet men bij hem op audiëntie gaan? Kunt
U mij ook zeggen of elke emigrant borg
stelling moet hebben?
Antwoor d: Consul-generaal van Ame-
rikf hier te lande is de heer Soren Listoe,
te Rotterdam. U kunt hem per brief inlich
tingen vragen. Op uw laatste vraag is hn*
antwoord, meenen wij, bevestigend.
Vraag: Wanneer een geldnemer met
behulp van twee borgen onroerend goc<f
koopt, kan hij dat dan verkoopen zonder
medezeggenschap van of zonder kennisge
ving aan de borgen?
Antwoord: Hïi behoort zulks aan dé
borgen mede te deelen.
Van Woensdag
II Juni tot IIaan-
das Juli zal
ondergeteekende GEKN spreekuur
honden. 7893 14
De praktijk in de stad blijft doorgaan.
Boodschappen te bezorgen b(1 den
Heer BOE KWIJT, ViachmaiktS.
ARTS.
Homoeop. Geneesheer.
Breestraa'r 89.
Gevraagd: LOOPJONGEN,
f 4 ft 5 wekelijks. M AI SON
VAN DIJK, 7911 6
Opleiding voor de examens
en Diploma voor Costu.
mières en Coupeuse.
Examens worden afgenomen
doorde Vereemging voor Mode
vakscholen te 's-Gravenhage,
goedgekeurd bij Kon. Besluit
'26 Aug. 1911. Ook gelegen
heid om voor eigen gebruik
te leeren.
Gedijtlomeerd Leenaras
Dames.Klodevak.
Spreekuren Woensdag
II Juni, Gebouw „Prediker",
Janvossensteeg 17,'s middags
3 5 uren, 's avonds van
1—3 uren.
14a 30
KIEST Dinsdag 17 Juni alleen
van de Tarieffwat.
door nieuw of verhoogd invoerrecht op EET- EN
BRINK WAREN, als: havermout, gerookte visch,
konijnen, eenden, ganzen, zwanen, schapen vleesch,
varkensvleesch, rundervet, slachtpaarden, marga
rine, boter, kaas, gebrande koffie, honig, sucade,
zout, specerijen, appelen, peren, pruimen, vijgen,
mineraalwater, hier, enz.
78S7 ANTI-TARIEFWET-COMITÉ.
LthllUbllimi&li tv MlIM,
Afzonderlijke vertrekjes voor Bewaargevers.
Gevestigd te LEIDEIVs
Kassier en Commissionnair in Effecten.
7864 £0
f Na ruim drie jaren is het verbrnsk van CAttR'9 ROUT-
j BROOD reeds gestegen tot veertien «luizend brooden per
I dag, in Ne«lerland. Gebakken door Firma J. C. RATING, Hout-
J straat 1 eu Bi eestraat 152; E. R. BEULINK, Lange Mare 6, en
F. HAALEB0S, Oude Ryn 11. 7902 IS
7S94 51
GEVRAAGD,
goed bekend met het Bouwvak als
mede een Halfwas, Schilder en
een llalfwassehilder, tegen hoog
loon. Aanmelding in persoon, VAN
DIJK, Prinsengracht 217 Am
sterdam. 22a 10
Simple et compief.
6886 6
Bestrijding van BL0EDARMQID.J, BLEEKZUCHT, MALARIA (Sinnén-
koorts), ALGEMEENE ZWAKTE, voortdurends HOOFDPIJN on GEBREK
aan EETLUST. 7892 12
SANITAS, Steenschuur 1. Prijs 50 Gt. per flacon.
PBR FLBSCH
WACHENHEIMER f 0.80 RUDESHEIMER
MERSTEINER „091 ELTVTELER
HGCHHEIMER 1.- LIEBFRAUMILCH
MARCOBRUNNER „1.10 WINKLER-HASENSPRÜNG1.90
PSB FLBSCH
11.30
„1.45
.1.60
RAUENTHALER „1.20 RUDESHEIMER-BERG
,2.10
7323 60
