Hollandsche suffragettes omtrent 1800. Romans met premies. Du nieuwe sterrenwacht van de Uerlljnsche universiteit bij Bnbelsberg, In de nabyheid Tin Potadim, walker bouw zoo goad als gereod is, zoodat bat OTerbrangan Tan dan inventaris uit bat oude gebouw te Berlijn in deu loop van den zomer kan plaats babban. iler volgenden triomfantelijk inleiden; na hem kwamen op kleinen afstand zijn heer pn meester, en Ina. Waarom het nog lan-, ger te zwijgen? Zij liepen arm in arm. 1 Zij hadden heel veel van gewicht met |clkander te praten. Doch over de toekomst praatten zij nog niet, tot deze plotseling donker voor hen stond, in de gedaante van den ouden Guatema, die dreigend op hen toekwam. „Mijn dochter!" schreeuwde hij, en hij wilde Pedro te lijf. Het was weder het ezeltje, dat als redder in den nood optrad. Want, deed hij liet op zettelijk, kwam het zonder opzet, wie zal het zeggen? Het ezeltje zetfe zich schrap op den nau- wen weg tusschen de beide strijdenden in, pn als er een gesprek te voeren was, moest het over hèm heen. Van handtastelijkheden kon zoo niets komen. Eerst schreeuwde zich de oude Guatema tnoe. Vervolgens, ïoen hij hecsch was, moest hjj zijn stem wel dempen, en onwillekeurig,- daar hij zag, hoe knap er het paar uitzag,- kiam hij een zachter toon aan. Zijn dochter streelde hem de oude handIn haar don, kere oogen waren tranen De oude Guatema kon niet anders doen,- liietwaar, dan zijn toestemming geven. En 's avonds kwam hij onverwachts bij den ouden Castiliez, die hem op zijn beurt met schreeuwen en krijschen, de hand dreigend opgeheven, ontving. Maar nadat Pedro en I-na aan de deur .verschenen, het koppelend ezeltje tusschen hen in, werd ook hij ontroerd, en hij noo- 'kligde den ouden Guatema uit, te gaan zit ten. Op de houten tafel schoof Pedro be-: hendig een spinnewcbomragde flesch JCeres-wijn, en de zaak werd beklonken. Men kan echter boosaardig zeggen, dat het ezeltje het beste deel van dit heug lijke feit heeft gekregen. Weinig werk bij het jonge paar, en kostelijk voeder, De beweging onder de Engelsche dames, om te komen tot een politieke gelijkstel ling met de mannen, is niet zoo nieuw, als men wel geneigd is te denken. Dat leerde pns een verslag van een vergadering der Nieuwe .Vrouwen-Clubs, onder de zin spreuk Aan Vriendschap, Vrijheid, Vaderland Heeft zich deez' Zustren kring verpand." uit het tweede jaar der Bataafsche Vrij, heid. Het verslag is hier en daar niet van geest ontbloot en moet blijkbaar dienen als een bespotting der Bataafsche „burge ressen," die, aangetast door de vrijheids-- koorts, gelijke rechten met de mannen jvilden verkrijgen. Eigenaardige liefhebberijen schenen de j,Bataafsche Burgeressen" er op na te hou den, waar onder de aangenomen voorstel len voorkomt: „dat de Leden geduurende den tyd haa- ter Zittingen geen Graantjes mogen pik ken, om voor te komen, dat men niet slaaperig (zü), ja zegt daar men naderhand zich bedagt heeft neen te moeten zeggen." En de bekoorlijke ondeugden der schoo- hc sekse waren ook toen reeds in de mode, want aan het slot: „vrieg de Presidente Se present zynd-. Leden haar woord van eer af te zwygen; hetgeen zy zeiden nieit na te kunnen komen, om dat wy van het -Vrouwelyk geslagt, niet zwygen kunnen." Den armen vooruitstrevenden Bataaf-, schen burgeressen werd, evenals den En- gelschen suffragattes van dezen tijd, geen spot gespaard. Vandaar dit ironisch ver slag, waaruit w\j het een en ander mede- dcelen. In de voorrede, waar uiteengezet wordt het doel der opgerichte „Nieuwe Vrouwen- Clubs," krijgen wij, arme mannen, eenige vegen uit de pan. „Welk een recht," zoo heet het, „be twist de getrouwde Vrouwen en de lieve Meisjens, om gezelschappen aan te leg gen, en daar, in van nut te xxa> boe big één dier bevallige Sexe heeft geen bly- ken gegeven, dat zy zomwylen boven het verstand en vernuft der Mannen uit blinken, waarom zoude dan onze Ba taafsche Vrouwtjens geen byeenkomsten mogen hebben; daar de Mannen hunnen Clubsen en Wykvergaderingcn bywoonen, zoude wy Vrouwtjens'ge-en nuttige men- bilen in de Maatschappy kunnen wiezen? waarom ons geslacht dan zo geliefkoost en bemind eil eil wat belief je?... het is gelykheid, en van dat recht zullen wy gebruik maaien, en uit dien hoofde is het dan, dat wy goedgevonden hebben een Vrouwen-Clubs op te richten, en van al het verhandelde en de Notulen door den druk publiek te maaien, daags na dat wy onzen Zittingen zullen hebben gehouden. „Wy vertrouwen, dat de vrouwelyke Sexe" kruip nu in uw schulp, lezers „geen minder, voordeel zal tragten te be-, werken, zonder najaging van eigenbelang als de Mannen want om eens op zyn plat hollands te spreken, zyn 'er verschei den van het mannelijken geslagt, die hard schreeuwen, groote aanspraken doen, hoog dravende voorstellen uitgeven, veel al uit inzicht om een Ambtj-e te hebben, of in een of ander, gewigtige Post gesteld te wor den maar wy zullen onzen Clubs blyven mainteneerien, en niet ais de Mannen die verlaaten, zo dra zy zien dat die Post be geven is, waar. na zy reikhalsen." Da/t de dames verder nog heel wat van zins waren, blijkt wel uit d>e aanspraak van de Presidente „om daax in onbeschroomd ieder na zyn gezand verstand., het nut van het Vader land te bevorderen, en met ter zyde stelling van eigenbelang, de pooging der Braa- ven te onderschraagen, en die der Intri guant en en Aristocraaten tie verdelgen." Dus met andere woorden: vrouwelijke: gemeenteraadsleden, burgemeesters, presi denten der eene en ondeelbare Bataaf, sche Republiek. Erg strijdlustig schijnen de dametjes ge-, woest te zijn, waar sprake is van een ver delging van Intriguanten en Aristocraaten.- „De Burgeres se Egalité brengt in beden king daar by een Decreet van de Provi- sioneele Representanten van het Volk van Holland, het dragen of pronken van Wa penen voor de gevels der huizen en op koetsen verboden is, daar aan door veele Burgers is voldaan, doch niet met dat gewenschte uitslag is uitgevallen, als men zich verbeeld had, door dien veele de Wapenen voor derzelver huizen hebben laten blyven; maar alleen daar over of om een kas hebben gemaakt, dus niet aan de intentie van de Publicatie voldaan of nu die trotsaards in verbeelding zyn, dat 'er wed-er een omwending zal komen, en dus dan met dezelve Wapens kunnen pronken; dan of zy zulks ten spyt of ten spot hebben gedaan, om te toonen, wy hangen provisioneel een scherm 'er voor, ES wagtsa naar gen «uder Bedjyf, guiten wy daar laaten derhalven doen ik eert voorstel om bv de Representanten te ver zoeken, dat die hoogmoedige dc kassen, zullen doen wegnemen en de Wapenen geheel en al vernietigen, om alzo de trot; sche teltenen Ait de wereld te bannen. De Burgeresse Eenvouwig zeide dat dilj voorstel geen kwaad koncle, en deed op haar beurt, na dat zij het woord gevraag! had, de volgende voordragt Toen de Zon der Vryheid, uit liaare Kimmen rees, en het Vaderland met haar stTaalen koesterden, scheen het my voor te komen, dat wij de nedrigstc, dc deftigste en zedigste Vrienden van het heelal zou de worden wie zich in de twee eerste dagen vefstoudendc om zyn trots t-c doen blyken, wierd als een Contra Revolutio naire beschauwd, den eerien groettéaide den ander, zonder onderscheid van grootheid en middelen van bestaan, het wóórd Heer, Juffrouw, Mevrouw, schéén voör eeuwig aan de vergetelheid opgeofferd te zijn het was alles de zuiverste Egalité dan helaas, hoe ben ik bedrogen, reeds had 'er een Maand of twee, ons den rug toe gekeerd, of weg was Egalité, en men hoord en ziet weder als voorheen Mynheer en Mevrouw ten voorschyn komen. I-Iet is dan dat ik ter vernietiging van alle onderscheiding die het Menschdom onëer aan doen, en bloote titels zijn, die den trots en hoogmoed in de wereld heeft gebragt, om zich van anderen middelen bedeelt tie onderscheiden, en dus zeer ge schikt, om door eenige kleinighedens van trap tot trap in het oude verval te komen, dus voorstellende, om alle titels van Myn heer, Mevrouw, Juffrouw en dergelyke op Lyfstraffe wierden verbooden te noemen, want neemt men het eene weg, dan moet; het ander ook vernietigd." Dan, helaas I in de eerste vergadering, der Clubs kwam reeds aan het Écht wat! snoode denkbeelden er in dien boezem van eene der leden schuilden. „De Burgeresse Groothart zeide dat hef haar onverschillig was; maar dat men zich toch door een bizonderen naam van een Kruyers Vrouw moest onderscheiden, daar het niet gelyk op stond, een Koopmans Vrouw, die haar Man Municipaal eerst daags konde worden, en een Schoenlap pers Vrouw. Waarop de Presidente rond vroeg of de Vergadering niet oordeelde, deze als ean onwaardig Lid uit de Vergadering te zet ten, en in de Dagbladen en Nieuwspapiie, ren, dit bekend te maaken. Waarop nagedaanen rondvrage bleek,- dat de Burgeresse Groothart, als een on waardig Medelid wierd geroy&erd, en de Vergadering uitgezet." Dus eruit 1 eruit. Dat strookt echter niet' bijzonder met wat wij hierboven aange haald hebben: „om daar in (in die verga dering) onbeschroomd, ieder na zijn ge zond verstand, het nut. van höi Xtwteti laad la b6vocdss8&e u.Liw_, i -i Het verslag vervolgt: „Deze daad wierd goedgekeurd, en dc Burgeresse Braafhart zeide: indien men zoo voort gaat, zal men verder komen als de Mannen, die daar in siapper zyn en wel tevreedsn leven, zom- migen wel te verstaan, als zij maar een Graantje in hun Nornmer pikken." „De Burgeresse Zcrghart stelde om alle de Voorstellen, door de Mannen gedaan, op nieuws dóór ons te doen, dat het zeer, mooglyk is, dat de Muiiicipaliteit door een Vrouwelijk oog nodi over tc haaien is, en onzen Sexe- heeft noch al veel in vloed om iets te verkrygen, dc knapste en mooiste uit óns midden, moeten altoos in die Commissie zijn." Zooals altijd rekenen de slimme vrouw tjes, op hun invloed op het hart dei man nen. Andere vrouwen-clubs, die eveneens schijnen bestaan te hebben, blijken reêds ver van den goeden weg te zijn afgeweken. „De Presidente stelt voor een Brióf na Vrouwen Clubs tc West-Zaandam te schry- ven met kennisgeving van deze Vergade ring, te gelijk verzoekende, dat zy leden aldaar, zich meer tot nut van het \jjfBer-. land beyveren, dan met Koek en Koffy, te bemoeien, daar zyn dc Huizen' toe, maar geen Clubs* daar vordert het Vader land zaken voor het algemeen belang af te doen. Goedgekeurt. De Burgeresse Heldhaftig vroeg het woord, en na het zelve verkregen tc heb ben, zeide zy: dat zy in 's Lands Histo riën gelezen had, dat wel een Kenau Has selaar de Stad Haarlem bevrydde van het Spaanschc Juk, dat een Tryn van Leemput te Utrecht geen mindere krygsverrichtin- gen had gedaan, welke naamen, zeide zy, met gouden letteren tot aan het eindei der wereld zullen pronken, dat de Fran- schc Republiek mede voorname heldinne had voortgekweekt, en by de Revolutie al daar voorgevallen, blyken hadden gegeven van hunnen moed en dapperheid dat zij noodwendig oordeelde, daar het belang van het Vaderland vorderde, dat tegen alle aanvallen een geduchten magt zeer, heilzaam was, om alhier een Corps ge wapende Vrouwen op te richten, on'dcit zodanige een discipline als het meeste met de vrouwelijke Sexe overéénkwam dat z\j voorstelden dat gemelde Corps, behal- ven de Wapenen die de Vrouwen dragon,' waar sommige Mannen de wonden in hum. ne aangezigten dragen, noch zoude gear-; meerd zijn met stok en besem zo om te slaan, als om de gekwetsten weg t-e veegen zy gaf verder in bedenking of men niet aan de gewapende magt zoude voordragen, dat het vrouwen Corps de eersten moesten zyn om uit te trekken, dat dan de mannen intusschen dc Parade konde waarnemen, en hun goud en montee in het veld niet zoude beschadigen,^ zij bewees, dat by de overgaaf van Utrecht geen een Vrouw was gaan defetecren; maar dat verscheiden Mannen waren gèrc- tireerd.; Hier ovejr ontstonden veele zwaaiighe- den, den een was er voor en den ander; tegen, doch is een eindelijk by meerder heid van stemmen, besloten het .Voorstel goed te keuren." Uit ,,Le Pélerila" is het volgend verhaal tan Jeon Drault vertaald. Men heeft zioh met reeht beklaagd over de verwoestingen, door rooversgesohiedenia- sén in de hersenen van jongelieden aange richt. RooversgesohiedeniBsen dagteekenen niet van gisteren, dit weten we; maar het denkbeeld van een roover of van een moor denaar te maken een uiterst sympathieken held, en die rooft en moordt met een edele, menschelijke en fil'anthropische bedoeling, kwam niet op in het brein van de vroegere romanschrijvers. De nieuwe lectuur, welke, naar men tot de ontdekking is gekomen, bij heele massa's uit Duitsohland wordt ingevoerd, wat te 'zien is aan de schreeuwende kleuren van haar afleveringen en aan de sierlijkheid en asc de zuiverheid van haar stijl, heeft daar- «qétffm altooa zorg gedragen tab den roo ver te maken een dapperen, dolenden rid der, en van den moordenaar een redder der onderdrukten. Die afleveringen in kwestie volmaken de opvoeding van den jongen, vrijen burger, door hem den soldaat te doen verachten en den moordenaar te doen bewonderen. Een van opze lezers heeft ons het proefstuk van een nieuwe aflevering gezonden, hetwelk de algemeene stemming er nog van ver hoogt. Zijn held is een uiterst sympathieke, afschuwelijke bandiet, en die met ongekend meesterschap het opneemt voor orde en voor veiligheid. Die roman ,,voor de jeugd" wordt uitge geven nVetp Vernies. Een van die premies is een Browning, gelijk aan die, waarvan de held, in het vuur van zijn heldendaden, zich bedient. De andere premies bestaan uit val- sche baarden, knevels, pruiken, waarvan de modellen door afbeeldingen aangeduid wor den. De prijzen zijn, naar verhouding, elke ooncurrentie tartend. Er zijn pruiken van straatboeven, van soldaten, van monniken; baarden, gelijk door de buitenlui gedragen, voor 2 francs. Er zijn valsche neuzen van was (die uit zich zelf goed kleven) voor 75 centimes Er zijn maskers en domino's (heel di?nstig bij nach telijke aanvallen) voor frano 1 50, en doo- zen met acht verschillende vettige smeer sels, om de gezichten onkenbaar tc maken voor den prijs van franc 1.75. Om korf te gaan voor een onbeduidenden prijs kan de in vrijheid gestelde jeugdige burger, zich vermaken, zich onderrichten, en zelf de heldendaden van zijn geliefkoos- den bandiet in beoefening brengen. Er wordt geklaagd, dat het in de leer gaan voor een vak niet meer beslaat. Dit hangt .af van het vak. Want men heeft dit weer in eere hersteld, voor het vak van straatboef. Dit is, in het kort gezegd, een leemte, die aangevuld is. De strijd tegen plantenziekte en schade lijke dieren in Amerika. De /.Deutsche Obstbauzeitung" bevat van F. Wickgraf, te Berlijn, een artikel over bovengenoemd onderwerp. Aanleiding tot di-t artikel was een mededeeling van het Entomologisch Bureau van het Departe ment van Landbouw in de Yereenigde .Sta ten waarin door de heeren Howard en Fis- ke een overzicht werd gegeven van den se dert verscheidene jaren systematisch en met groote energie en taaiheid gevoerclen strijd tegen de voornaamste vijanden van de ooftteelt en van andere cultures. In menig opzicht kan Europa een voorbeeld nemen aan het geen itn de Yer. Staten in deze rich ting met Regeeriaigshulp is verricht. Om een denkbeeld te verkrijgen van het werk van liet Entomologisch Bureau, is het reeds voldoende, een. blik te slaan op de lijst der onderzoekers en op de verschillen de takken van werkzaamheden. Aan het hoofd staat dr. Howard. Zijn wetenschap pelijke medewerkers worden over ver^chit- lende afdeelingen verdeeld, n.l. ter bestrij ding van schadelijke dieren op graanzol ders, idem in bosschen, idem op zuidelijke veldvruchten, idem op granen en ooft. Een deskundige houdt zich uitsluitend bezig met de ajüekten van bijen; een ander is uitslui tend werkzaam om de verbreiding der mot ten tegen te gaan, voor welk doel een para sieten-laboratorium met talrijk personeel ingericht is. Ook is een groot aantal des kundigen bezig in de vrije natuur onderzoe kingen te doen. Al deze instellingen zijn door het Departement van Landbouw te Washington in het leven geroepen. Bovendien hebben de meeste Staten hun eigen instituten voor akker-, ooft- en tuin bouw, van wie o.a. dat van Californië be kend is door do wijze, waarop het er in ge slaagd is de meloenenteelt in Imperial Yal- ley voor ondergang te behoeden. Daar wa ren n.l. zeer talrijke velden met meloenen, wier opbrengst millioenen gulden beliep. Plotseling kwamen daar luizen in, die de gcheele meloenenteelt schenen ten gronde to zullen richten. All® gewone middelon faalden. We! wis ten de entomologen, dat het licvenheers- beestje de hardnekkigste vijand van deze luizen was, maar hoe dit in massa bij de| meloenen te brengen? Daar werden in hetj gebergte geneele kolonies van deze keversI ontdekt, die daar in den herfst heentrok ken voor hun winterslaap. Deze werden nil: verzameld, in zakken gedaan en in koude; vertrekken bewaard tot aan de maand Mei.- In deze' koude temperatuur bleven zij in) hun winterslaap. In Mei werden ze naar. Sacramento verzonden en in hoeveelheden' van 33,000 stuks per 10 acres aan belang hebbenden kosteloos verstrekt. Een zending' per trein naar Sacramento bevatte niet min der dan 896 kisten mét 30 millioen kevers.i Zij bestrijden de luizen voortreffelijk en zijn. dus van onschatbare waarde voor de bezit-' ters dpr meloenenvelden. In den herfst! verhuizen zij weer naar het gebergte, wor den daar weer gevangen, enz. Zoo gaat het' jaar in, jaar uit. Do Deutsche Obstbau-, zeitung'r vraagt, of niet iéts dergelijks be-' proefd kon worden met de bestrijding van de blbedluis in Duitschland, die zooveeli schade aan de Duitsche ooftboomen veroor zaakt. Meer, zullen wij van het bovengenoemd; artikel niet mededeelen Het was er ods alleen om te doen, te doen zien hoe men in, de Vereeniigde Staten in den strijd tegen de- schadelijke dieren en insecten van echt; Ameriknanschp" middelen gebruik maakt.' (,,N"ed. Landb.-Weekbl. Heeft de leeftijd der ouders invloed op het karakter der kinderen? Wij lezen in „Vox Medicorum": A. Maxro, directeur van het.As.vl voor Zwakzinnigen te Turijn, heeft onlange een en ander meegedeeld omtrent de verhouding tusschen den leeftijd der ouders bij de ge boorte der kinderen en bet karakter \an deze laatsten. Marro constateerde, dat kinderen van jon ge ouderB geen duidelijke begrippen van liet mijn en dijn hebben, terwijl zij daarentegen begaafd zijn met een buitengewoon ver stand. Kiuderen'van bejaarde ouders hebben een moordzuchtigcn aanleg; ook zijn onder deze catpgorie veel idioten, zwakzinnigen en gedegenereerden. Vólgens Marro kan men op de scholen den leeftijd der ouders uit het gedrag der kinderen opmaken. De kinderen van jonge ouders hebben minimum-cijfers voor gedrag, terwijl zij een maximum-verstand bezitten! Kinderen van ouders van meer gemiddel den leeftijd gedragen zich uitstekend, ter wijl hun verstandelijke aanleg vrij good is. De kinderen echter van bejaarde ouders zijn even dom als slecht van gedrag. Het is dus verreweg het beste tot de tweede categorie te behooren. Bescherming van het inlandsche kind. In Indië komen kinderniartelingcn niet voor, meent men, omdat ieder da liefde van inlanders voor kinderen kent; maar nu en dan blijkt uit korte berichten, dat men zich daarin vergist. Inderdaad vergist men zioh en zeer sterk. De straffen, die inlandsche vaders en voor al moeders, hun kinderen laten ondergaan, zijn dikwijls zeer barbaarsch. In Semarang bond onlangs een Javaan in petroleum ge drenkte lappen om het been van een kind en stak die vervolgens in brand; in Soera bajaixmd een inlandsche moeder haar kind zóó vast aan den deurstijl, dat het stierf. Een andere vrouw strafte haar dochtertje door het gloeiende ijzers tegen het lichaampje te drukken; nog een andere sloeg het wonden met doornige takken en wreef de open plekken S(n met lombok. Van wat in Indië door jonge kinderen ge leden w.vdt, komt veel minder naar buiten dan in Europa, hier blijft het gemeenlijk in kampong of dessa verborgen, maar een Bond tot bescherming van jonge kinderen zou hier zeer op zijn plaats z,ijn en veel on verdiend leed kunnen voorkomen, zegt het „Boer. NwrfjJA'ï

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1913 | | pagina 12