I
DE JUISTE TUD IN HUIS.
KRULTABAK
TE KOOF
r
Belangrijk Bericht.
No. 16292.
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag* 3 April. Tweede Blad.
Anno 1913.
Buitenlandseh Overzicht.
Uit de „Staatscourant".
Tweede Kamer.
29© Gulden belooning,
TE HUUR,
jaatst© .T^T ieu "W s,
H.EUZSN-Z&i:C£.AIMES
Firma G. WILHELM! DAMS'TÉ, Nieuwe Rijn 21.
J. H. D3 MAN, Nieuwe Mare 11.
G, T. MEIJER, Doszastraat 18.
Zie de Etalages en Aanplakbiljetten.'
Msrlandschs Bank,
geogisnd
Nedsrlandsche Bank Agent
schap Leiden.
Vereeniging „Oud-Leiden".
LEZINO
Prof. Dr. W. MARTIN.
Sla-, Bloemkool-
en Roode Koolplanten
C. MECHELSE ZONEN.
„Kampong Makassar".
GHft. G. HOLST-
lliesft ia laai aSi©@a
TEGENSTANDERS van ill Tarisfwit.
De Tarief wet schaadt
den BUEGEH.
Hoesten, Verkoudheid, Slijmhoest,
Het is nu de geschikte tijd om zich aau
het Stedélijk Klokkeiinet aan te sluiten.
Onkosten, alles inbegrepen, fl.25 per maand.
Inlichtingen worden op aanvrage verstrekt
door de Directie der Stedelijke Fabrieken
van Gas en Electriciteit. «36.30
Toen we een dezer dagen mededeelingen
deden over de werkstaking, die in
België dreigt, berichtten we ook, dat
de zitting van den Senaat verdaagd was
5 jtot 15 April. Dé liberalen wilden nog po
gen het uitstel in te trekken. Vergeefs ech
ter.
De „Indépendance" schrijft naar aanlei
ding van die verdaging:
,,Dc waarheid is* dat regeering en rech
terzijde niet willen, dat het parlement bij
eenkomt, voordat men zich bevindt voor
■J' het fait accompli van de staking.
,,Intusschen valt, volgens de bladen een
BCskere besluiteloosheid waar te nemen on
der sommige categorieën van arbeiders,
niettegenstaande de vrijwel volkomen een
stemmigheid, waarmede het stakingsbesluit
door het Paaschcongres genomen is. De
metaalbewerkers in het Luiksohe schijnen
niet van plan zich aan te sluiten; te Ant
werpen vreezen de dokwerkers hun plaats
te zien innemen door Duitsche en Engel-
Bche arbeiders. Daarentegen meent men,
dat de staking in de industrieele centra van
Henegouwen, Charleroi en Bergen alge
meen zal zijn.
.Verschillende arbeidersgroepen, waarin
'de socialistische elementen wel den toon
laan ge ven doch die au fond toch weinig
.voelen voor een zuiver politieke staking,
nemen een afwachtende houding aan. In
enkele neutrale vakvereenigingen wordt
zelfs de vraag gesteld; in hoeverre de sta
tuten toelaten, dat de geldmiddelen ge
bruikt worden voor een politieke beweging.
„In industrieele kringen maakt men zich
bezorgd over de gevolgen van een staking,
vooral in de Borinage, aangezien cr vrij
wel geen voorraden steenkool zijn opgesla
gen en men den invloed van buitenlandsche
■producten op de markt vreest."
Het nationale comité van de Belgische
mijnwerkers, waarbij honderd veertig ver-
eenigingen zijn aangesloten, heeft eenstem
mig besloten zich op 14 dezer bij do alge-
meeno werkstaking aan te sluiten. Uit En
geland, Frankrijk en Duitsohland zijn ver
klaringen van solidariteit ingekomen, waar
van het doel is de kolenuitvoer van deze
landen naar België gedurende do staking
te verhinderen.
Deze steun zal den Belgen ongetwijfeld
zeer welkom zijn. -
Stakingen en uitsluitingen zijn thans weer
•an de orde van den dag. Men lette maar
op ons eigen land. Dan nog de aanstaande
grapte staking in België, de uitsluiting van
schilders in Duitschland en ook is er nog
een staking in Engeland in zicht.
Meer dan 20,000 mijnwerkers in
cle districten Rhondda en Pontypridd in
55uid-\Yales hebben het werk niet ingang
i^ -ïrfWLn 1 Mei opgezegd, als protest tegen het
?jtaKwerk stellen van niet-aangcslotenen bij
den mijnwerkersbond van Zuid-Wales. Gaat
de staking door, dan zullen 40,000 man op
- '1 Mei a.s. werkloos zijn.
Na de algemeene staking, schrijft de
•„West.m, Gaz." zijn vele mijnwerkers uit
den bond getreden, zoodat nu in vele ko
lenmijnen de niet-aangeslotenen in de meer
derheid zijn.
In Engeland heeft de liberaal Sir WilÜEtm
Byles, gesteund door Keir Hardie en twee
andere Parlementslieden, een wetsontwerp
ingediend, waarbij het stemrecht
.Voor alle volwassen mannenen vrou-
,(w e n wordt ingevoerd. De wét mag uitzon
deringen maken, maar niet om redenen van
kunne of huwelijk.
Tusschen Frankrijk en Spanje is de toe
stand tegenwoordig zeer vredelievend. Er
is zelfs een sterke toenadering en duidelijk
Ss dat uitgekomen bij de opening van een
(Fransche stichting voor onderwijs, in tegen
woordigheid van een vertegenwoordiger der
Fransche regeering en tal vanSpaansche mi
nisters. Er hebben bij die gelegenheid aller-
leiFransch Spaansche feestelijkheden plaats
gehad. Koning Alfons heeft van zijn belang
stelling doen blijken en nu alles afgeloopen
is, heeft graaf Romanones, de Spaansche
minister-president, te Madrid den corres
pondent aldaar van de Temps" ontvangen
en met hem over de verhouding tus
schen Frankrijk en Spanje
gesproken. Romanones heeft o.m. als zijn
meening te kennen gegeven, dat Spanje het
isolement, waarin het gebleven is, moet ver
laten. Voor hët oogenblik bestaat er tus
schen Frankrijk en Spanje reeds iets'ge
meenschappelijks, dat is de actie in Ma
rokko, die slechts duurzaam kan zijn en iets
uitwerken zoo zij geleid wordt in een geest
van wederzijdsche hartelijkheid en weder-
zijdsch vertrouwen. Voor het oogenblik koes
tert Romanones van die actie de beste ver
wachtingen.
We hebben reeds vroeger gemeld, dat er
in Spanje, een neiging is tot zeer nauwe
aaneensluiting bij de triple entente.
Uit Zurich wordt aan de „Lok. Anz." ge
seind, dat de uitslag der sedert eenige we
ken gehouden nationale inzameling in Zwit
serland voor de militaire lucht
vaart, zoo gunstig is, dat de oprichting
van een luchtvloot verzekerd is, ofschoon de
inzameling nog niet afgeloopen is. Twee
groote firma's hebben ieder een vliegtuig
gebouwd. De kleine stad St. Gallen had tot
gisteren alleen 120,000 mark opgebracht.
Debegraf enis van den Koning
van Griekenland heeft gisteroch
tend plaats gehad in tegenwoordigheid van
den koning, de koninklijke familie, buiten
landsche prinsen en zestig aartsbisschop
pen.
De metropoliet hield een grafrede en be
groette koning Konsta-ntijn als den opvolger
van den laatsten keizer van Byzantium.
Een peloton cavalerie en militaire muziek
openden den stoet, daarop volgden de mili
taire, civiele en geestelijke autoriteiten.
De lijkkist was op 't affuit van een kanon
geplaatst, dat door marine-matrozen werd
voortgetrokken. Daarachter liepen het
paard van wijlen koning George, koning
lvonstantijn, de kroonprins, de prinsen, de
buitengewone gezanten en de koningin-moe
der met de koningin in een rijtuig.
Een groote, eerbiedig zwijgende menigte
Btond langs den weg.
De lijkkist werd aan het station in een
Touw-waggon geplaatst, om naar Tatoii,
waar de begrafenis plaats had, te worden
overgebracht.
Keizer Wilhelm heeft denEngelsche
koning en de koningin ui tg e-
n o o d i g d tegenwoordig te zijn bij het
huwelijk van zijn dochter op 24 Mei. Deze
uitnoodiging is aangenomen.
De regeering der Vereenigdo Staten heeft
besloten de Chineescherepu bliek
te erkennen.
In den nacht van eergisteren op gisteren
is te New-York de bepaling in werking ge
treden, volgens welke alle koffiehuizen,
restaurants, enzoovoort om één uur
'i? nachls moeten worden gesloten, o n-
d an k s den' h e f t i g e n tegen
stand, dien deze maatregel had uitgelokt.
Op véle plaatsen 'waar men wat al te lang
zaam overging tot sluiten, ging de politie
zelve naar binnen en werden door haar de
lichten uitgedraaid
Bij Kon. besluit is aan D. Vonk, te Haar
lem, op zijn verzoek, met ingang van 1 Juni
1913, eervol ontslag verleend als landmeter
van het kadaster, met dankbetuiging voor
de door hem gedurende ruim 46 jaar aan
den lande be wezen diensten
met ingang van 1 April in zijn rang over
geplaatst bij den staf der inf., met bestem
ming tot adjudant van den inspecteur van
het wapen, de kapitein F. J. Backer, van
het reg. gren. en jagers;
onder toekenning van pensioen eervol
ontslag verleend uit den militairen dienst
met ingang van 1 April aan den luit.-kolo
nel van den provincialen staf W. R. H.
Wakker, prov. adjudant in Groningen en
Drente, op zijn aanvrage, ter zake vröi.lang-
durigen dienst; met ingang van 15' April
aan. den kapitein S. J3. Tromp, van het 7de
reg. inf., terzake van lichaamsgebreken
het- bedrag van het pensioen vastgesteld
voor luit.kol. Wakker op f 2300, voor kapi
tein Tromp op f 10o4 's jaars;
D. Olie te Haarlem met ingang van 1
April benoemd tot opzichter van den Rijks
waterstaat 4de kl.
benoemd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau de assistent-resident van
Djombang S. E. van Kappen;
zijn met ingang van 1 April bij de Rijks
verzekeringsbank bevorderd: tot adjunct
commies J. van Driesten, H. Bossenbroek
Jr., mei. E. W. Simons en D. J. Ooster-
baan, allen thans klerk; tot commies A. W.
Beekman, J. F. Meiners, J. P. Wolven en
F. W. Meijer, allen thans adjunct-oommies;
'is voor den tijd van viif jaren gerekend
van 13 Maart 1ÖL3 benoemd bij het perso
neel van den geneeskundigen dienst der
landmacht tot reserve-officier van gezond
heid 2de kl. A. L. Poelman, arts;
is als afgevaardigde voor Nederland op
het in Augustus 1913 te Gent te houden
23ste int. reddingscongres aangewezen H.
A .van IJsselsteyn, directeur-generaal van
don Arbeid en lid, tevens voorzitter der
comissie voor het onderwijs in eerste hulp
bij bedrijfsongevallen.
Ziektewet.
In de gisternamiddag voortgezette zit
ting werd heb amen dement-Pat ij n (het stel
len van een termijn van 2-1 uren voor het
geven, door werkgevers en arbeiders, van
inlichtingen aan de betrokken ambtenaren
van den verzekeringsraad) verworpen met
40 tegen 15 stemmen.
Verworpen werd met 41 tegen 12 stemmen
een amendement-Kooien om verplicht te
stellen, dat van een gevallen beslissing,
waartegen beroep openstaat, een afschrift
worde verstrekt aan de.fi betrokkene.
Bij het verdere debat verdedigde de
heer T e e n s tr a een amendement om te
schrappen de bepaling, dat een ongeval,
den verzekerde overkomen in verbanH met
de uitoefening van een ;bödriif, geep; recht
op uitkoering geeft, daar zulks tot- allerlei
onbillijkheden en chicanes zal kunnen lei
den.
Verder kwam in behandeling een amen
dement-Parijn, om in deze Ziekteverzeke
ringswet op te nemen het recht van den
verzekerde op geneeskundige hulp.
De heer L i m-b urg verdedigde dit
amendement-Parijn, botoogende, -dat een
Ziekteuitkeering zonder recht op genees
kundige hulp onbestaanbaar is en dat er
in beginsel geen bezwaar tegen kan be
staan, om dat recht in een Ziektewet op te
nemen. Heb buitenland bewijst, dat <zulks
mogelijk is en hier te lande hebben dit be
wezen de Ziektewet-ontwerpen der minis
ters Kuyper en Veegens.
Spreker bestreed verder uitvoerig de be
zwaren tegen opneming van het Techfc op
geneeskundige behandeling aangevoerd,
n.l. een te verwachten strijd tussohen de
doctoren en de ziekenfondsen en gebrek aan
geneeskundige hulp ten plattenlande. Die
strijd tusschen geneeskundigen en fondsen
zal immers tóch ontbranden, geheel afge
scheiden van al dan niet opneming van de
geneeskundige hulp in de wet, en wel door
het bindend besluit, dat indertijd in de
Maatschappij voor Geneeskunst is geno
men betreffende de vrije artsenkeuze.
Spreker zal heden zijn rede voortzetten.
l>e burgemeester van Zaandam.
We hebben Maandag om berichtje uit di
„Tel." overgenomen, waarin gezegd werd,
dat de verhouding tusschen den Zaandam-
echen burgemcestet en de oppositie zooveel
beter was geworden ©n ook van dia zijde
met leedwezen was vernomen, dat jhr. mr.
Elias over anderhalf jaar niet meer in aan
merking wenscht tc komen voor het bur
gemees t-ersa mbt.
In „Het Volk" wordt meegedeeld, dat dit
bericht geheel in strijd is mot de waarheid.
Do heer Duys hoeft bij den correspondent
van „De Tel." te Zaandam hiernaar geïn
formeerd en kroog ten antwoord: dat men
aan den burgemeester gevraagd had (vóór
do plaatsing) of het bericht juist was, doch
dat deze antwoordde zich daarover niet te
willen uitlaten! Toen had men geredeneerd:
hij spreekt 't niet togen, dus zal 't dan wel
waar zijn. Evenwel, voegde genoemde cor
respondent er aan toe: een paar andere Raads
leden, daarnaar ondervraagd, hadden even
eens ten stelligste genoemd bericht tegenge
sproken.
De verhouding is er in de laatste raads
vergadering juist niet beter op geworden.
De burgemeester moet eenige malen heb
ben betoogd, dat ,,De Voorpost", het blad
waarvan do heer Duys redacteur is, op last
der justitie wekelijks naar de rechtbank te
Haarlem wordt gezondon. Thans heeft hij
verklaard, dat dit hem was meegedeeld. Ge
vraagd, wie dio zegsman is, weigerde do
burgemeester in de voorlaatste vergadering
hierop antwoord te geven.
„In de laatste vergadering, daartoe ge
prest," schrijft de berichtgever van „Het
Volk", noemde hij als zijn zgn. zegsman
den hoer Zaalberg, oud-secretaris dor ge
meente Zaandam, en deze zou bet van den
commissaris van politie hebben vernomen.
„Duys is den volgenden dag onmiddellijk
op onderzoek uitgetogen en de heer Zaal
berg (een door ieder geacht, beslist waar
heidlievend man, echter voor een groot deel
ook thans nog van jhr. Elias afhankelijk)
verklaart zioh van zulk een modedeeling niets
to herin neren, terwijl de commissaris aan
Duys verklaarde, dat hij niet alleen nooit
over zulke dienstzaken met den heer Zaal
berg had gesproken, maar bovendien dit nooit
kón hebben beweerd, wantdat er geen
woord van waar was!"
Tegen het optreden van den but gem oester
kwamen niet alleen de sociaal-democraten op,
zoo wordt verder gemeld, -maar ook do ka/-
tholieke wethouder Kamphuis, alsmede hot
liberale raadslid Fran aken, directeur der Wa
terleiding. Deze laatste voegde den burge
meester rondweg toe, dat hij diens heele op
treden een tamelijk „vies zaakje" vond. Ook
het antirevohitionnaire raadslid dé heer Baas
onderstreepte het optreden van den burge
meester mede."
Overstroomingen in Frankrijk.
Overstroomingen hebben in Zuidwest-
Frankrijk gro te verwoestingen aangericht.
Te La Tresne (Gironde) werd de brug
van de lijn Bordeaux-Eymet weggeslagen
op het oogenblik, dat een treiln aankwam.
De machinist remde nog tijdig, maar de
trein vloog door den schok uit de rails en
de locomotief schoof voort tot op enkele
meters voor de brug. Persoonlijke ongeluk
ken kwamen echter niet voor.
Te Saint-Aine is de brug zoo sterk be
schadigd, dat de treiinen niet kunnen pas-
seeren en de brug te Fourtoirec dreigt even
eens in te storten.
Ook Corrc/.e wordt door de overstrooming
hevig geteisterd; de wegen zijn er onbruik
baar geworden ^n de bruggen weggeslagen.
De ellende in al de plaatsen in die streek
is gr t.
In Lozëre regent en sneeuwt het sedert
twee dagen onophoudelijker ligt een
sneeuwlaag van 30 c-M., waardoor het ver
keer ten zeerste bemoeilijkt wordt. Ook hier
is de schade aanzienlijk.
1>© „Gelderland1' ©n onze Ambulance
t© J&oiistantinopel.
De correspondent te Konstantinopel van
de ,,N. R. Ct." schrijft d.d. 29 Maart:
Door het oprukken van de Verbondenen
naar de hoofdstad en het vooruitzicht, dat
dientengevolge de stad door het riteengesla.
gen Turksche leger zal kunnen worden over
stroomd, waarbij de internationale vloot
dan op zijn minst, de door de vreemdelingen
en de christenen bewoonde stadsdeelen zal
moeten beschermen en vrijwaren, kan er
van het van hier laten vertrekken van de
„Gelderland" natuurlijk moeilijk meer
sprake wezen, aangezien de Porte weigert
om de „Kortenaer" toestemming tot op
varen te geven, zoolang de „Gelderland"
de Dardanellen niet heeft verlaten.
Zoodoende zouden we voor het feit kun
nen komen, te staan, dat geen oorlogsbodem
ter bescherming van het NederTandsche ge
zantschap en de kolonie meer aanwezig zou
zijn. Het alreeds voorgenomen vertrek van
de „Gelderland" zal dus nog wel eenige we
ken worden uitgesteld.
Onze ambulance, die eveneens op vertrek
ken stond, heeft w at er al was ingepakt van
haar bagage weer uitgepakt, nu zij na hefc
hevige vechten in de stelling van Tchatalclja
opeens weer volop werk heeft gekregen,
zóó zelfs, dat zii ruim tweehonderd gewon
den in behandeling had. Jammer, dat haar
zoo bekwame en algemeen zoo hoog gewaar
deerde chirurg, dr. Van den Steen van Om
meren, de volgende week wegens dringende
familie-omstandigheden naar het vaderland
terug moet. De leider, dr. Lingbsek, zal dan
ook de heelkundige praktijk overnemen,
voor zooveel mogeliik bijgestaan door dr.
Bulier van de „Gelderland" hii krijgt hefc
dan niettemin wel zeer volhandig.
n- 3—
Klesrechtbctoosins;.
MHet Volk" meldt, dat het Partijbestuur der
S.-D. A.-P. heeft vergaderd. In hoofdzaak was
deze vergadering belegd om de actie voor
en de organisatie van de Kiesrechtbetooging
op 2 Juni a. a. vast to stellen.
Het plan komt hierop neerTe Amsterdam
en te Rotterdam worden dagdemonstratie»
gehouden.
Aan de demonstratie te Amsterdam zal
o. a. door Lelden worden deelgenomen.
liet plan van prof. Van Vollenhoven»
Het hoofdbestuur van den algomeenen Ne-
dcrlandschen Bond „Vrede door Recht" hceffc
aan de besturen der af dodingen, aan de cor
respondenten cn aan. de leden van den Bond
een circulaire gericht, naar aanleiding van
den open brief, die door het lid van den.
Bond, jhr. L. P. A. van den Brandeler, te»
Oegstgéest, tot het lioold bes tuur en alle leden
is gericht, naai aanleiding van datgene, wall
door profe^or mr. C. van Yollenhovën in
zijn nieuwste geschrift, getiteld; „Do Een
dracht 'van hét Land", is gezegd feu op
zichte van de taak, welke Nederland Z. i.;
heeft in het tot-stand-komen ecner interna-»
tionale politiemacht, tot executie van arbi
trale vonnissen, en tot bescherming van heti
internationaal recht in het algeméén.
In die circulaire verklaart het hoofdbe
stuur, dat het, zoowel op principieels alsl
op practische gronden, het voorstel, in dezeit
open brief ontwikkeld, dat de Bond do zaak'
der internationale politie met alle kracht
zal aanvatten en daarvoor alle andera he
lper stok 2 kilo ft.&Q.
4551 17
voor dieflgene, die een Jonkman
zonder vakkennis aan eon goede
Betrekking helpen kan. 6
Briev. aan hot Bur. v. d. BI. No. 9Ga.
tegen 1 Mei, een net JIEEREN-
HUI-S met TUIN, gelegen Hugo
de Grooistraot No. 3. Huurprijs
f 350.— per jaar.
Adres: Firma Q. SPLINTER Ztr.,
Hooigracht 5 en Kantoor „Woning
gids", Boommarkt. 4293 9
<§eldersche $$orst
mei het loodjeBunink"
tcaarborgl U voor alles. Alzoo
voor smaak, guaüteit, berei
ding. 4524 11
Anion. Hunink, Levenier,
Hofleverancier.
Door de Firma J. i.
Kerverij, opgericht in I3i4,
wordt een nieuw soort
DEB PAS, S'oomtabaks-
te 'S-HERT03ENB030H,
in den handel gebracht in pakken van 20 ets., inhoudende
een half pond Tabak.
Deze Tabak Is, niettegenstaande den zaer lagen prijs, beslist uitstekend
van kwaliteit en brand, en wtf zijn er van overtuigd, dat Heeren rookers
die eenmaal een proef hebban genomen met deze Tabak, tot onze geregelde
afnemers zullen blyven behooren.
Om echter te bereiken, dat In den kortst mogelljken ttfd deze Tabak
bekendheid hooft gekregen, en wfl dienaangaande kosten noch moeite
ontzien om ons doel te bareiken, zoo hebben wfj een
op touw gezot, die hierin bestaat, dat gedurende Vrijdag, Zaterdag,
Maandag cn Uinsdag, due op 4, 5, 7 en 8 April a.s., ieder
kooper van een of twee pakken Taoak, hetzel/Je aantal cadeau kr(jgt.
DUS VOOR ELK PAK EEN PAK CADEAU!!!
Ieder, die z(jn eigen belang op 't oog heeft, verzuimo niet om van deze
zeldzame gelegenheid te proflteeren. HU. kan zioh dan persoonlijk overtuigen,
hoe uitstekend d» kwaliteit van deze Tabak is, en hoe uiterst goedkoop. De
naam en het feit, dat deze firma bijna honderd jaren bestaat, is voldoende
waarborg, dat men gerust een proef kan nemen en niet bedrogen uit zal
komen, maar dat men voor weinig geld toch nog een smakelijke pijp
kan rooken. 4491 ioo
Neemt dus direct een proef, het is ook uw belang I
In de Zaken van onderstaande Firma's, allen te Leidenwordt deze
Tabak verkrijgbaar gesteld:
Om echter misbruiken te voorkomen, wordt aan lederen kooper hoogstens
één pond in eens afgegeven.
Het Agentschap der
Breestraat 40, is van af
I April
van half !0 tot uur.
4419 15
SViaandag 7 April 2983,
des avonds te 8 uren,
in „HET TVTJT"s
VAN DUN HEIR
Onderwerp:
Gerrit Don en zijn tijd, naar
aanleiding der herdenking
van zijn geboortedag op
7 April 1613. 4495 19
Met Lichtbeelden.
(by groote en kleine partyen)
HORSCHWEG l>ü LEIDEN,
1887 12
f
Import. AMSTERDAM. Export.
Engelsclie Luxe Artikelen
ALLEEN VOOR DEN HANDEL.
Briar Pij pom, RooUcrs-Artikelen, Ii©cler-
ivaren, *ialanterieën, VnJ pen houders ©n
verder© Artikelen voor dou ISoekiiandel.
33i33EC^
4158 24
Zij bezorgt hem duurder levensbehoeften.
4520 30 ANTI-TARIGFWET-COMITE.
piepen van de finclitpijpcu, schorheid,
steken in de longen, benauwdheden,
wordsn spoedig genezen door de Siroop van de Abdij Monnilcen v. Mont-
Majour. Pr\js f 1.— per flacon. SANITAS, Steenschuur 1. 4529 12
