N°. 16263 Woensdag SO ITebrtiari A0. 1913. feze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering van J[on- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit DRIE Biaden. Eerst9 Blad. Offieieele Kennisgeving. Uit de „Staatscourant". PKIJS DKB ADVEBTENTIEN: Van 16 regels /"1.05. Iedere regel meer ƒ0.17}'. Grootera letters naar plaatsruimte. Kleine advertentien van 30 woorden 40 Oents contantelk tiental woorden meer 10 Oents. Voor het incasaeeren wordt/"0.05 berekend. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per week 9 Oents; per 3 maanden 1.10. Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd zijn 1.30. Franco per post p 1,65. Inschrijving van Leerlingen voor de Openbare Scholen der 3de on 4de klasse. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Gelet op artikel 6 der Verordening van 25 Januari 1394, regelende de inwendige in richting der schalen, de toelating en het ontslag der leerlingen, (Gemeenteblad No. 6 van dat jaar); brengen ter algemeen© kennis: lo. dat tot het doen inschrijven van nieu we leerlingen voor de openbare schuicn der 3de en 4de klasse gelegenheid zal ge geven worden van den 3den tot en met den l&den Maart o.k., in de schoollokalen op de Binnenvestgracht aan het Plantsoen, aan de Van-der-Werf straat, aan de Korte Mare, aan de Langebrug, aan den ..aresir jel, aan de Paul-Krugerstraat, aan den Zuidsingel, aau de Medusastraat, aan de Haverstraat en in de Brandewijnsteeg, dagelijks (den Zondag uitgezonderd) van des voormiddags halfnegen tot negen uren en op Maandag, Dinsdag, Donderdag en Vrijdag bovendien van halftweo tot twee uren de? namiddags; 2o dat bij de inschrijving het bewijs van geboorte-inschrijving moet worden vertoond. Burgemeester en Wethouders voornoemd, N. O. DE GIJSELA AR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 26 Februari 1913. Dit morgen verschijnend nummer bevat els voorplaat: Het Duitsche Bruidspaar Victoria Louise en Prins Ernst August van Cumberland met Prins Oskar van Praw-in, in den slottuin te Carlsrulie. Verder: Ko lonel P. W. "Weber, commandant van het r giment grenadiers en jagers, die door H. M de Koningin benoemd is tot adjudant in buitengewonen dienst. Groot Amster- damsch Schildersfeest (gekostumeerd) van de Schildersvereoniging St.-Lucas in Bie- dermeyer-kostuum, met portretten van de fcweo bekend© teekonaars Louis Raaymakers en Piet van der Hem, zoomede portretten van mevrouw Van Duyl-Schwai*tz en mevr. Carolina van Dommelen. De Presidents- wisseling in Frankrijk, de ontvangst van den nieuwen President Poinoare ten stad- huize. De Balkan-oorlog: Hervatting der vijandelijkheden, met drie foto's. Villier, d" vbTino-aelijke opvolger van Lépin.\ pre fect van politie, die als zoodanig aftreedt. Het 50-jarig bestaan van het Koninklijk Militair Invalidenhuis te Bronbeek met 2 foto's. Groot© oefeningen van de Am- pterdamsche Brandweer onder leiding van den heer Boelen, met 3 foto's. Een inte ressant artikel, getiteld: „Gymnastische toeren", met een 7-tal foto's. Mej. Sar- to, een zuster van Z. H. den Paus, die te Rome overleden is De heer Duyvestein te paard, bekend als de klompenschutter van do Residentie. Op Zondag 9 Februari j.l. is te 'a-Gravenhage verreden het Kam pioenschap voor Nederland op Home-Tru i - hers. Ten slotte: Portretten van bekend© landgonooten, de Rubriek van Redacteur X, het vervolg van den oorspronkelijken. roman van Eline van Stuwe (Jacq. Reyneke van Stuwe), getiteld: Donkere Wolken" en het Kindernümmer ,.Ons Prinsesje", met onderhoudende en leerzame lectuur voor de Jeugd. Leiden, 26 Februari. De heer A. E, V. Hoogonraad, caiwL tot den H. Dienst, alhier, hoopt op 30 Maart a. s. zijn intrede te doen bij dë Necl-Herv. Gem. te Hoogeloon (N.-B.) Op 1 Maart a. s. zal het veefSg jaren geleden zijn, dat de heer A. L. -Tie- man Sr. op het kantoor van de firma Hoogenstraten en Co., alhier, in dienst trad. Tot assessor II collegii van het •Leidsch Studentencorps is bij enkele can- didoatstelling gekozen de heer P. G. Cath. Het collegium zal dus bestaan uit de heeren A. Staring, praesec; H. Beelaerts yan Blokland, ab-aotis; P. O. H. Gevaerts quaestor W. B. Doorenbos, assessor I, en P. G. Cath, assessor II. Mr. P. J. M. Aalberse, lid van de Tweede Kamer, heeft gisteravond te Ara- sterdam het woord gevoerd voor de R.-K. KiesvereeDigingen aldaar, over: ,,Het once ntrati e-p rog ram". H. M. de Koningin gaf gisteren een gastmaal. Prof. Chantepie de la Saussay©, hoog leeraar te Leiden, hield na afloop een voordracht, tot bijwoning waarvan o.a. waren uitgenoodigd de minister van Staat jhr. mr. De Savornin Lohman, de presi denten van de Tweed© Kamer en de Re kenkamer, eenige grootofficieren en dames du palais van Hr. Ms. Huis. Het Ned. Werkliedenverbond „Patri monium" hoopt 15 en 16 April k. tc Rotterdam zijn 32ste jaarl. alg. vergade ring te houden. In behandeling zal o. m. komen het rapport over de ten vorigen iare ingediende reorganisatie- en propa- ganda-voorstellen. Verder de behandeling en vaststelling van het gemeenteprogram alsmede de bespreking over en de vast stelling van het verkiezingsprogram. Do afdeeling Leiden heeft een voorstel ingo diend, luidende; Het bondsbestuur spreke zich op de bondsvergadering duidelijk uit, of het lidmaatschap van „Patrimonium" met dat van den Rond van Christen- socia listen vereenigbaar is. De afd. Leiderdorp wenscht, dat „Pa trimonium'» zich tot do Regeering wende met verzoek het misbruiken van den naam des Heeren op publiek terrein van over heidswege strafbaar te stellen. Het Bonds bestuur sympathiseert met de bedoeling, maar ontraadt het zenden van een adres aan de regeering. De kapitein van den generalen ataf, jhr. Wittert, die als militair attaché van Nederland tijdens den Balkanoorlog oij de krijgsmacht van Bulgarije was ge plaatst, is in Den Haag teruggekeerd. Voor het examen in d© nuttige hand werken is te Utrecht geslaagd mej. J. Vefwey, van Hillegom. Het was Maandag 50 jaar geleden, dat G. de Zoete werd aangesteld als bosch baas op het uitgestrekte landgoed „Ton goren", bij Epe. Namens de familiën, wie het landgoed toebehoort, werd de jubilaris gehuldigd door den heer Ch. Rauwen- hoff, die hem een geschenk in enveloppe en bloemen aanboodv Van vele zijden ont ving De Z. geschenken en bloemen, ter wijl de Koningin hem de eere-medaille in zilver van do Oranje-Nassau-ord© ver leende, welko onderscheiding hem door den burgemeester, baron Sweeats de Lan- das, werd aangeboden. De audiëntie van den Minister van Waterstaat zal Vrijdag 2-9 dezer niet plaats hebben. Tot directeur van het opvoedingsge sticht Valkonheide, te Maarsbergen, is in plaats van ds. Van Lelyveld benoemd ds. H. R. Meeuwenberg, Ne»d-Herv. pred. te Uithuizermeeden. Op den leeftijd van 73 jaar is te Am sterdam overleden dr. S. van Os, die voor zitter was van de Vereeniging Centraal Israèlietisoh Krankzinnigengesticht in Ne derland. Wijlen mevrouw de wed St. rum per, te Vogelenzang, heeft aan het Ziekenhuis te Apeldoorn f 3COO, aan het weeshuis van de Herv. Gem. aldaar en aan verschillen de andere instellingen ieder f 503 ver maakt,' aJles te zamen tot een bedrag van f 5500. (,,N. R. Ct.") Het comité, dat ds. Van Broekhuizen ter zijde 6taat om gelden te verzamelen ten behoeve van een gebouw voor Hol- lanasch eprekendien Afrikaansche jonge lieden t© Pretoria, heeft reeds veel blijken van sympathie ondervonden. O.m. zijn gif ten ingekomen van f 1200, van f ^OOO en van f 500. De Raad van Hengeloo besloot in de algemeen© politieverordening een bepaling op te nemen, waarbij liet voetbalspel op do openbare straat verboden wordt. Door den heer De Monchy zal een voorstel wor den gedaan om het dragen van uitstekende hoedenpennen door dames te verbieden. Gisteren herdacht te Nijmegen de heer -F^Payens den dag, dat hij 25 jaar geleden -benoemd werd tot directeur der gasfabriek eil waterleiding. Men schrijft uit Kampen aan het \,Hbld.": Alhier heerscht in de laaste maanden groote oneenigheid in de Geref. Gemeen te, welke zich op acute wijze uit in per soonlijke verschillen, die in vergaderingen dër gemeenteleden soms tot heftige too- neelen aanleiding gaven. Een der gemeentelede^ de heer J. H. Landwehr, heeft een brochure uitgegeven, waarin de stand der kwestie wordt uiteen gezet. Daaruit blijkt, dat in de tot heden zoo eendrachtig Geref. Kerken een bijzon der felle strijd wordt gevoerd over de Leer. Het is een uitbarsting, welke reeds voorzien wa© door velen, die den strijd van prol. Lindeboom alhier tegen dr. Kuy- per's theologie volgden. Volgens den schrijver der brochure loopt de kwestie over het „diepgaand wortelverschil der Genadeleer" het gaat om ware of val- sche genade, over bevindelijk of verstan delijk geloofsleven, in één woord: het gaat tegen het supra-labsarisck beginsel, dat door dr. Kuyper en de Vrije Universiteit in de Gereformeerde Kerken wordt ge ïntroduceerd. En dat het verschil in den boezem der gemeente reeds bijzonder groot is, blijkt wel uit een uitroep van den heer Landwehr, waarmede v/e besluiten: „Twee geloovigen in de Gereformeerde Kerk verstaan elkander eenvoudig niet meer al spreken zij beiden de tale Kanaans." Do heer en mevrouw H. Meier, te Gronau, hebben voor den bouw van een nieuw probesfcansoh ziekenhuis aldaar een bedrag van 100,000 Mark geschonken. AALSMEER. De fruitkweekerij „Tuin de Beuker" groot 9 H. A., 13 Aren, 80 O.A., braoht in publieke veiling f23,450 op. Bij combinatie werd niet gemijnd. Bij do alhier door do Bouw vereeniging „Volksbelang" gehouden aanbesteding voor den bouw van 40 woningen werd ingeschre ven door 36 personen. Laagste inschrijver de heer van Schagén te Haarlem, vr->r f 69,409. De raming was f 70,000. HAARLEMMERMEER. In de vergode- ring van „Het Hulpkruis", een vereeniging, die uitsluitend werkt ten behoeve van de gezondheidsbelangen van de bewoners van de Oostzijde dezer gemeente, werden de af tredende bestuursleden de heeron J. A. Bakker M. Breuze en H. van Vu uren, als zoodanig herkozen. Uit het jaarverslag bleek, dat het ledental steeds stijgende is en thans 180 bedraagt, terwijl de finan cieel© rekening sloot met een batig saldo. Besloten werd het tegenwoordig magazijn- tje tot berging der verplegingsartikelen te vergrooten, daar het te klein blijkt te zijn. HILLEGOM. Er heeft zich alhier een commissie gevormd tot inzameling van oud papier, waarvan de netto-opbrengst Z. H. den Paus zal worden toegezonden. De com missie bestaat uit de heeren H. Kruyden- berg Sr., Ant. Goemans en P. Cielon. LTS SE. Gisteravond gaf de Christelijke zangvereeniging „Looft den Heer" direc teur de heer Van Leeuwen, te Leiden, een goed geslaagde uitvoering in het kerkge bouw van de Ned.-Herv. Gem. NOORD WIJKERHOÜT. Gisteravond hield de R.-K. B loemist-Werk lied© nver- eeniging een openbare vergadering in café „Hensbergen," toegankelijk alleen voor Roomsch-Katholieken. Een zeer urgente zaak zou behandeld worden, n.l. het al of niet tot-stand-komen van het collectief arbeidscontract. Dit ia niet, zooals velen meenen, een loonactie, doch een overeen komst tusecheii patroons en arbeiders, waarbij beide partijen zeggensohap heb ben, en welke bepaalt, hoe de arbeid moet geschieden, den arbeidstijd, en hoe gehan deld moet worden in geval van ziekte, werkloosheid, enz. Eenige afgevaardigden uit verschillende plaatsen van het bloembollendistrict kwa men tegenover de patroons de belangen der arbeiders, van hun standpunt gezien, duidelijk uiteenzetten. Heb aantal pa troons, dab vertegenwoordigd was, was nihil. En wat men hedenavond zag gebeu ren, zal wel tot de zeldzaamheden behoo- Ten. De genoodigdo arbeiders, wier op komst dringend was verzooht, waren allen thuisgebleven. Van het bestuur d©r afdee ling namen alleen dë voorzitter, de heer W. Warmerhoven, en de secretaris, de heer A. van Noort, aan de gToene tafel plaats. En de afgevaardigden, expres ge komen van Haarlem en Hillegom, konden alle drie hun speech in den zak houden. WARMOND. Door tal van ingezetenen is een verzoek gericht aan Ged. Staten om het Raadsbesluit van 20 Febr. j.l. be treffende de benoeming van een tweeden veldwachter niet goed te keuren. Pol de Mont over Andreas Rodcnbacü. Op uitnoodiging van de Leidsche afdee ling van den Ned. Gymnasiastenbond heeft Pol de Mont gisteravond in de Kleine Stadszaal alhier zijn tijdgenoot en studie- makker Andreas Hodenbach in een pret tige causerie g-esclictst als hervormer van het middelbaar onderwijs in België en als dichter. Spr. begon met zijn hoorders', waaronder uit den aard der vergadering nogal veel leerlingen van het gymnasium en de hoo- gere burgerscholen waren, een denkbeeld tc geven van de vernedering, de krenking cn de bespotting, die in hun tijd Roden- bach werd in 1856 geboren, spr. in 1857 het Vlaamsch op de middelbare scholen en daarmede gelijkstaande inrichtingen on- dervond. Op de volksschool werd in het Vlaamsch,- de moedertaal, onderwezen, doch zoodra had niet de middelbare school zich achter lien gesloten, of het was den leerlingen, streng verboden een woord ia hun moedertaai te spreken, en overtre ding van dat verbod werd gestraft en ge- meene middelen werden aangewend om overtredingen gewaar te worden. Wel werd op een laat namiddaguur een uur per week les gegeven in het Vlaamsch door den leeraar in het... Latijn of Fransch. Dat onderwijs heeft ook spr. „ondergaan." R., die 't Klein Seminarie te Rousselaere bezocht, was gelukkiger. Hij had tot leeraar in het Nederlandsch den leerling .van Guj- do Gezeile, Hugo Verriest en die wist bij hem de liefde voor zijn moedertaal nog aan te wakkeren. En wat Hugo Verriest deed op dit Seminarie, deden de in die da gen veel gelezen patriottische werken van Conscience elders. Zoó werd op alle voor het hoogcr onderwijs voorbereidende scho len de liefde voor het Vlaamsch wakker cn hoog laaiden de Vlamingen van geestdrift op. Het smeulend vuur was ontbrand, zoo wel op de openbare als op de bijzondere inrichtingen. Een bond van jonge Flaminganten werd gesticht, een tijdschrift uitgegeven, congres sen gehouden en R. was daarbij een der voormannen. Zoo kwam R. op dc hoogeschool te Leu ven in 1875, waar spr. een jaar later ook aankwam en daar in den kring van jonge, geestdriftige medestanders is de strijd voor de moedertaal voortgezet, het Vlaamsch tot voertuig gemaakt van geestdriftige zan gen. Het waren heerlijke dagen, vol idealisme, zooals spr. ze voor zijn met aandacht luis terend gehoor schetste. R. zou echter dc vruchten van hun gemeenschappelijken ar beid niet zien. Hij werd ziek en op 24- jarigen leeftijd, nadat hij reeds wegens toe nemende verzwakking de hoogeschool had verlaten, stierf hij in zijn vaderstad. In wee moed herdacht spr. zijn trouwen vriend. Dat hij echter niet vergeefs heeft geleefd voor zijn taal en zijn land, bewees spr., toen hij na 'n rustpoos enkele gedichten van den te vroeg gestorven dichter voordroeg uit een klein den spr. dierbaar geworden bun deltje, waarin de dichter zelf een opdracht had geschreven en dat hij hem persoonlijk had overhandigd. De heer Pol de Mont werd aan het slot luide toegejuicht en de voorzitter der afdee ling, de heer Rank, voegde in hartelijke woorden daaraan den dank zijner vereeni ging toe. Bij Kon. besluit is aan m'r. S- Sybenga, op verzoek, eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van lid van den voogdijraad te Groningen is aan Th. J. van Dam op verzoek mcfa ingang van 1 Mei eervol ontslag verleend als burgemeester van Ouder.Amstel is de medaill© van „Het Rood© Kruis" verleend aan mej. C. Saltzer te Gouda, se cretaresse van het Vrouwencomité van „Plet Roode Kruis" voor Gouda; en aan mej. J. Saltzer, to Gouda,' lid van het Vrouwen- oomité van „Het Roode Kruis" voor Gouda is de met verlof in Europa aanwezige rit meester* der cavalerie van het leger in Nod.- Indië W. Wijnaendts van Resandt ter zake van een lichaamsgebrek, niet ontstaan in en door den dienst, met ingang vam 1 Maart eervol uit den militairen dienst ont-. slagen met toekenning van pensioen; is aan H. Haga op verzoek mot ingang van 1 Maart eervol ontriag verleend als kan- tonreeliter-plaatsvervanger in hot kant-on Hoogeveen, onder dankbetuiging; zijn met ingang van den tweedon Dinsdag van Mei 1913 benoemd tot leden van den Kolonialen Raad der kolonie Guragao A. G. Statiua Muller, J. Sutherland cn C. S. Gorsdra J.P.Ez. is toegekend de aan do orde van Oranje- Nassau vérbonden ecre.medaille, in brons, aan G. J. van Loohem, pakhuisbediende bij de firma D. J. ten Hoop en en Zoon, te Haaks bergen. Ds Kamerverkiezingen. Hier te lande i9, volgens ,.Het Vaderland", dezer dagen van het Indische Comité tot steun der vrijzinnige partijen f 10,000 ontvan gen als bijdrage voor de verkiezingen, met de mededoeling, dat over ongeveer een maand nog 8 a 10 mille zou volgen. De lieer F. Netschcr heeft aan het bestuur van de vrijzinnige kiesvereeniging „Burger plicht" te Apeldoorn meegedeeld, dat hij zich. niet beschikbaar stelt voor ©en candidatuur voor het district Apeldoorn. De chr. dom. Idesvereeniging „Nederland en Oranje", te Den Heldor, stelde den lieer A. P. Staalman, oud-afgevaardigde voor het district Den Helder, met algemeene stemmen candidaat voor d© Tweede Kamer. Ds. A. van der Heide, predikant ie Britswerd, heeft aan do afdeeling der S. D. A.-P. te Utrecht bericht, dat hij ©en candi datuur voor district I aldaar aanneemt. De Vrijzinnige Kiesvereeniging le Stads- kanaal. district. Yeend&m;heeffc definitie? candidaat gesteld den heer Herman Snij ders. Bij liet comité te Arnhem, belast met de- leiding van de verkiezingen op grondslag van het conoentratioprogram aldaar, is van den heer K. Eland bericht ontvangen, dat hij do hem aangeboden candidatuur aan vaardt. In ons vorig nummer namen we uit „Het Centrum" een bericht over, volgens hetwelk als candidaat voor Gouda genoemd werd dr. Do Visser, „onder mogelijke overeenstem ming met een anti-revolutionuairen candi daat voor Bodegraven." Het spreekt vanzelf teekent „Do Neder lander" hierbij aan, dat van zulk een overeenstemming geen sprake kan zijn. Men ruilt niet een bunder bollenland voor een stuk van d© maan. Men ruilt niet oen vast bolwerk voor een te veroveren district. Een sterke groep kiezers te Haarlem heeft den heer W. A. J. v. d. Kamp, lid van den Haarlemschon gemeenteraad, ccn candidatuur aangeboden. De heer v. d. Kamp is Katholiek, maar geen lid van de R..K. Kiesvereeniging. Hij is in 1905 ook candidaat geweest en heeft toen goed 1800 stemmen g©haald. Of hij d© candidatuur aanneemt of niet, is nog niet bekend. De afdeeling Amsterdam I van do S. D, A-.P. heeft den heer A. H. Gerhard can didaat .gesteld. TelegraÜAcli weerbericht, naar waarnemingen in den morgen ran 26 Febr. Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor. Instituut te Ue Bilt. Hoogste barometerstand 770.9 te Horta. Laagste 744.9 te Bodo. Verwachting tot den avond, van 27 Febr.? Zwakke tot matigen, meest zuidelijken wind. Aanvankelijk nog licht, later gedeel telijk bewolkt. Weinig of. geon regen. De zelfde temp e ra t u u r SPORT. V o e t b aL Het N. V. B-programma voor onze stad- genooten luidt als volgt: 2 Maart: D. V. S.Ajax. Ajax IIConcordia IL 9 Maart: AjaxAchilles. Fortiraa IIAjax II. 16 Maart: Ajax IIFortuna II. 23 Maart: Ajax II8 .V. V. IL Reserve Tweede Klasse B. Zondag 1.1. werd nog gespeeld: Delft; Concordia IISparta III 1»> Schermen. Gisteren behaalde Nederland tp het 15de wapenfeest van den Kon. Officierssoherm- bond op degen den eereden prijs. Frankrijk was tweedo en België derde. Schaatsenrij den. Naar „De Tel." meldt, heeft Kaohler te Weenen het wereldkampioenschap sohoon- rijden behaald. Verleden won dezelfde te Manchester. II. jfl. de Koningin. Op last van H. M. de Koningin brengt do Directeur van het Kabinet der Koningin ter algemeene kennis, dat, gedurende Harer Majesteit© verblijf in het buitenland, aanvangende heden 20 Februari, de aan Hoogstderzelve geriohte bescheiden in ge sloten omslag, .voorzien van een adres aan H. M. do Koningin op de gewone wijze per post kunnén worden ingezonden of af gegeven aan het Kabinet der Koningin te 's-Gravenhage. He verdediger van Bitsche gehuldigd. Te Albi, de geboorteplaats van kolonel Teyssier, den yerdecüger van de vesting Bitsche tegen de Duitschers, heeft Zondag een indrukwekkende plechtigheid plaats ge had: den 95-jarige werd voor het front der troepen het grootkruis van het Legioen van Eer overhandigd door den chef van den generalen staf, generaal Joffre. In '70 afgesneden van het legerkorps van generaal De Failly, wierp majoor Teyssier zich met 2400 man van alle wapens in d© vesting Bitsche, en verdedigde deze plaats zoo flink, dat hij er in slaagde een Duitsch© legermacht van 10,000 man bezig te houden. Niettegenstaande de vesting herhaaldelijk gebombardeerd werd en de bevolking en het garnizoen geteisterd werden door besmette lijk© ziekten, hield Teyssier vol. Den 24sten Maart 1871 verlieten de verdedigers met vliegende vaandels en slaande trommen Bitsche. Men begrijpt welke geestdriftige artikelen de bladen, juist in dez© dagen van nationa le opleving, wijden aan den held van Bit- ®che±

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1913 | | pagina 1