Ho» 1S25S. lüSlBSOE "Woensdag* 13 FeBruarf. Tweed© Blad. Asm© 1913.
Offieieele Kennisgeving.
Aangifte tot plaatsing op
de Kiezerslijst.
PERSOVERZICHT.
De BURQEMEESTER der gemeente Lei
den
Gelet op de wet van den 7den September
1896 Staatsblad No. 154 laatstelijk ge
wijzigd bij de wet van 8 Deo. 1900 (Staats
blad Na 208), tot regeling van het kiesrecht
jen de benoem ing van afgevaardigden ter Eer
ste eo Tweede Kamer vier Staten-Generaal;
Noodigfc de manlijko inwoners der ge
meen», die den leeftijd van 25 jaren vóór
of op den Jóden Mei a. a zullen hebben
bereikt, uit, om:
lo. zoo zij in een andere gemeente over
he* laatst verloopen dienstjaar ïu een der
rijks, directe belastingen zijn aangeslagen,
wat de grondbelasting betreft in een andere
gemeente, of in meer gemeenten te zamcn
tot een bedrag van ten minste één gulden,
daaryan door overlegging der voor voldaan
geteekend© aanslagbiljetten of door den
Üijkft-ontranger gewaarmerkt* dupliciceu
vóór den 15den Februari a.s. te doen blij
ken.
2o. zoo zij in de grondbelasting wegens
©nroereade goederen ecner onverdeelde nala
tenschap zijn aangeslagen doch hun naam
niet ia vermeld bij den aanslag in 't kohier,
mits hua aandeel in dien aanslag ten min-
»te éën gulden bedraagt, daarvan vóór den
15cion Februari a. a, aangifte te doen onder
overlegging van het aanslagbiljet of door
den ontvanger gewaarmerkt kosteloos af te
geven duplicaat daarvan, een opgaaf van
het aandeel in den aanslag en de noodigo
bescheiden ten bewijze van het gemeenschap
pelijk bezit.
De bij sub 1 en 2 bedoelde aanslagen moe
ten loopert over het laatstverloopen dienst
jaar eo betreffen de grondbelasting, de ver
mogensbelasting, de belasting op bedrijfs-
©n andere inkomsten of een of meer der
vijf eerste grondslagen van de personeel©
belasting, zooals die is geregeld bij de wet
van J0 April 1890 (Staatsblad No. 72).
Hierbij wordt opgemerkt, dat de aanslag der
vrouw in de rijks directe belastingen voor
haar man geldt, die van minderjarige kin
deren wegen* goedereu, waarvan hun vader
het vruchtgenot heeft, voor him vader, ter
wijl aanslagen in de rijka direct© belastin
gen, waarvoor eerst nk 31 December van het
laatstverloopen jaar een aanslagbiljet is uit
gereikt buiten aanmerking blijven.
3o. zoo zij niet overeenkomstig het bepaal
de sub 1 of 2 zijn aangeslagen, doch voldoen
aan een dor hieronder volgende voorwaar
den, worden zij uitgenoodigd daarvan aan
gifte te doen ter Secretarie dezer gemeente
vóór den löden Februari a. a. ala:
a. dat zij ala hoofden van gezinnen of
als alleen wonendo j ersonen op den 31sten
Januari sedert den lsten Augustus van het
Vorig jaar hebben bewoond, krachtens huur,
•en huis of e«n gedeelte van een I uis, waar
voor met of zonder bij behoorenden of in
huur gebruikten grond of lokalen en bijge
bouwen, niet ter bewoning bestemd, de wer
kelijke huurprijs, per week berekend, ben
minstö heeft bedragen de som van ƒ1.75 of
wel achtereenvolgens in dezelfde gemeente, 2
zoodanige huizen of gedeelte van huize-t,
of, krachtens eigendom, vruchtgebruik of
huur eenzelfde vaartuig van ten minste 24
kubieke» meter inhoud of 2-1000 K.G. laad.
vermogen. Hietbij wordt opgemerkt, dot
huur ook verschuldigd kan zijn in d< i un
van contrib-itio aan een coöperatieve bouw-
vereenigiog, en dat geen aftrek van huur
plaats heeft wegens het verschuldigde voor
gas- of waterleiding, ingeval dit in den
huurprijs i9 begrepen.
Bij deze aangifte, wat huur betreft, moet
worden overgelegd een opgaaf zoo mogelijk
ïriet aanduiding van straat en nummer, van
het huis of gedeelte van het huis, of wel,
ingeval van een verhuizing, van de huizen
of gedeelten van huizen met of zonder bij-
behoorondeo grond en lokalen en bijgebou
wen, Diet ter bewoning bestemd, door den
belanghebbende vaD den laten Augustus van
het laatstverloopen tot en met 31 Januari
van het loopend© jaar bewoond, en van den
gedurende hetzelfde tijdperk in huur ge
bruikten grond alsmede van bet bedrag der
huurprijzen en van do namen en woonplaat
sen der verhuurders, en wat het vaartuig be
treft, een opgave van den naam van het
vaartuig, van den inhoud of het laadvermo
gen, van den rechtstitel, krachtens welken
het is bewoond en, is deze huur, van naam
©n woonplaats van doD verhuurder
Deze aa»$tito behoeft niet te gc-
fiehledeii door hen, die kmchteus
ten vorlgen j»r© gedane aangifte
op de loopende kiezer*! IJat voor
komen en op 31 Januari 1913 nog
hetze 11 tie huls ol een gedeelte van
hetzelfde Insla of hetzelfde vaartuig
bewonen, maar wel door hen, die
na 31 Januari «les vorigeu (aars
een ander huls ol geilceite van een
liiils of een vaartuig ziju gaau !>«*-
wonen.
b. dat zij op den 31sten Januari sedert
den lsten Januari van het laatstverloopen
jaar achtereenvolgens bij niet meer dan 2
personen, ondernemingen, openbare of bij
zondere instellingen in dienstbetrekking of
als inwonend zoon in het bedrijf of beroep
der ouders werkzaam zijn geweest en als
zoodanig ever dat jaar een inkomen hebben
genoten van 450 of 362 50 met vrije wo
ning of inwoning of van f 150 met vrijen
kost en inwoning, of van ƒ237.50 met vrijen
kost, of dat zij op den l6tcn Februari in het
genot zijn van een door een onderneming,
openbare of bijzondere instelling verleend
pensioen of verleende lijfrente van gelijk be
drag;
met dien verstande: dat voor hen, die in
beide gevallen verkeeren, zoo noodig, ter be
reiking van het vereischte bedrag, het inko
men, het pensioen en de lijfrente worden
samengeteld.
dat ten aanzien van vrijen kost, geen re
kening wordt gehouden met den Zondag of
algemeen erkende christelijke feestdagen of
voor zooveel Israëlieten betreft, met den
Sabbath
dat indien de aard.der werkzaamheden in
een bedrijf medebrengt, dat zij in den regel
een gedeelte van het jaar niet worden uit
geoefend, ter berekening van den tijd ge-
du rende welken iemand in dienstbetrekking
is geweest, de tijd wordt medegeteld, gedu
rende welken d© werkzaamheden, waarvoor
hij in dienst ia, hebben stil gestaan, ook
indien gedurende dien tijd do dienstbetrek
king tijdelijk was opgeheven;
dat indien in de plaat© van het inkomen
een tijdelijke ongevallen ren te wordt genoten,
dece zoolang zij wordt genoten, in rekening
wordt gebracht tot een bedrag gelijk aan
het normale loon;
en dat het inkomen, het pensioen of d©
iijfraate der vrouw geldt voor den man en
dat van de inwonende minderjarige kinde
ren voor de helft voor den vader.
Hierbij moet worden overgelegd een op
gaaf van den aard der dienstbetrekkingen
v&n den belanghebbend©, van naam'en woon
plaats van de personen bij wie, van naam
en plaats van vestiging der ondernemingen
of der bijzondere instellingen, of van den
naam der openbar3 instelling, waarbij hij
van 1 Januari van het laatstverloopen
tot en met den 31sten Januari van het loo-
pende jaar in dienstbetrekking was, en van
de omstandigheid dat het door hem over
hot laatstverloopen jaar in dienstbetrekking
genoten inkomen het gevorderd bedrag van
450 ia bereikt, vrijen koet en vrije wo
ning, voor zoover genoten, inbegrepen.
Door den inwonenden zoon, c.io plaatsing
op de kiezerslijst vraagt op grond van het
werkzaam zijn in het beroep of bedrijf der
ouders, moet worden overgelegd een opgaaf
van den naam zijner oudere, vader of moe
der, van het door hen uitgeoefend bedrijf,
van de werkzaamheden, die hij daarin ver
richtte, Var. het daarvoor over het laatst
verloopen jaar in gold genoten inkomen,
benevens van vrijen kost en vrije woning,
voor zoover genoten.
Voor het geval dat plaatsing op de kie
zerslijst wordt gevraagd op grond van het
genieten van pensioen of lijfrente moet wor
den overgelegd een opgave van naam en
pla«4« van vestiging der onderneming of der
bijzonder* instelling of van den naam der
openbar* instelling en van bet pensioen of
van ét lijfrente.
Indien het vereischte bedrag van 450
niet zoude zijn bereikt zonder rekening te
houden met een of meer der bepalingen
omtrent siekte of verwonding, omtrent on
gevallen rente, of omtrent inkomen, pensioen
en lijfrente van vrouw en kinderen, moet
van deee omstandigheden in de opgaven
melding worden gemaakt, waarbij, indien
het geldt inkomen van vrouw of kinderen,
tevens moeten worden opgegeven de bijzoo-
derbeden hierboven genoemd.
Tem ©fzlchle vaa hea, die krach
ten* iem vodden Jsare gedaue «uit
gifte de loopesdo kiezcBslijsi
vder&owea, op graad vau boveu-
»4aa«de feepoiilug h) is een
tiieawo aanzie wnartoe
hut* evenwel ecu aajAgiüc-biijei Ier
sul woröea teegezendeu
TÓ4r 8 Februari a. a, met uiizoude*
rits» vim hen, die alleen uit kruckte
van prufiioeu tel ecu bodras vau
f 450. daarop gebiacks, door
wie Aizoo jjeea hernieuwde aasigilte
moei amkicdeu.
c. dat zij op den eersten Februari sedert
een jaar den eigendom met recht van vrije
beschikking hebben van ten minst© 100
(nominaal), ingeschreven in de Grootboeken
der National© Schuld of van ten minste
ƒ50 ingelegd in de Rijkspostspaarbank, ïu
een gemeentelijke Spaarbank of in een
Spaarbank, beheerd door het bestuur van
een rechtspersoonlijkheid bezittende Vereeni-
giag, van een Naamlooze Vennootschap, van
een Coöperatieve Vereeniging of van een
Stichting.
Onder de bijzondere Spaarbanken, bedoeld
in de vorige alinea, zijn de Banken, opge
richt nh 1 Mei 1900, alleen begrepen voor
zoover en voor zoolang als zij blijkens op
gave aan het bestuur der gemeente, waar
zij geveetigd zijn, een waarborgfonds van
25,000 bij de Nederlandscho Bank hebben
gedeponeerd.
Bij deze aangifte moet worden overgelegd
een door of vanwege de directie van do
Grootboeken der Nationale Schuld of den
directeur der Rijkspostspaarbank of hot be
stuur der gemeentelijko of bijzondere Spaar
bank, afgegeven verklaring.
De verklaring van den Directeur of van
het beetuur wordt den belanghebbende toe
gezonden op schriftelijke aanvrage met op
gaaf van 't nummer, waaronder en 't kan
toor, alwaar het spaarbankboekje is afge
geven.
d. dat zij met goed gevolg hebben afge
legd een e»xamen ingeeteld door of krachtens
de wet of aangewezen bij algemeenen maat
regel van bestuur en in verband staande met
de benoembaarheid tot eenig ambt, de ver
vulling van eenigo betrekking of de uit
oefening van eenig bedrijf ->f beroep.
In dit geval moet worden overgelegd een
opgaaf van het door den belanghebbende
met goed gevolg afgelegd examen en van
het jaar en de plaats der aflegging.
i>e laatstbedoelde aaiiglfteu (sub
c en d) behoeven niet to geschieden
«loer beu, die kracklens lew vorigeu
jure gedane aangifte uit dien hoofde
op de loopeade kiezerslijst voor
komen.
Alle bij sub a tot en met d bedoelde- aan
giften moeten gedaan worden volgens de mo
dellen voorgeschr ven bij Kon. Besluit van
den 283ten November 1890 (Staatsblad No.
176) gewijzigd bij het Kon. Besluit van 9
Januari 1901 (Staatsblad No. 24) waarvan
de formulieren ter Secretarie dezer gemeen
te kosteloos verkrijgbaar zijn gesteld.
De Burgemeester voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR,
Leiden, 15 Januari 1913.
Wij laten hier nog cenigë Persstemmen"
hooren over de door dé Regeering ingedien
de voorstellen, tot Grondwetsherzie
ning. 1 1
1
„Het Vadérlan d" geeft als zijn moe',
ning te kennen, dat de Rogeer in g> voor zoo
ver zij zich aan de ©ritiek op het rapport
d«r Staatscommissie heeft laten gelegen lig
gen, dit blijkbaar sloohts daarin heeft be
at aan, dat zij het oor heeft te luisteren ge
legd naar de meening*n in de coalitie, en zich
daarnaar heeft gevoegd; van wat er bui
ten de coalitie over werd gezegd, hoift zij
zich hijster weinig aangetrokken.
Ten opzichte van enkele hoofdpunten
wccrdt dit door het blad nader aangetoond.
Zoo is ten opzichte van het kiesrecht het
voorstel der Regiering de vervulling van ©En
wensch der ooalitie; geenszins echt-er van
een algemeenen volks wensch. Het «telt
n.l, het gezinshoofdenkiesrecht voor, of al
thans iets, wat er voor moet doorgaan, en is
als zoodanig tevens een brandoffer op het
altaar van den stichter der coalitie, in wiens
brein d-eze zonderlinge fictie geboren werd.
Ten aanzien van dit onderdeel konden de
voorstellen van de Staatscommissie niet wor
den gevolgd, want zooals men zich herin
neren zal, bleek daarin geen meerderheid t©
vinden te ziju voor eenig voorstel inzake
het kiesrecht, zoodat haar rapport, op dit
punt, zooals wij het destijds hebben uitge
drukt „het zuiverste blanco" bleef.
,,Iiet Vaderland", verheugt er zich
over, dat de Regeering Jiet voorstel van de
meerderheid der Staatscommissie tot wijzi
ging van art. 171 betreffende de uitkeerin-
gen aan de kerkgenootschappen niet heeft
overgenomen.
Maar dit „do ut des" geeft toch wel
een merkwaardig kijkje op de stroomingen in
de coalitie. Dr. Kuyper en de zijnen krij
gen hun „gezinshcofdenkiearecht", maar zij
moeten daarvoor slikken art. 171, dat ge
handhaafd wordt als tegemoetkoming aan
de wenschen, die in het Chr.-Htetorisdh©
deel der ooalitie zoo krachtig en onverwacht
tot uiting zijn gekomen.
Deze opmerkingen mogen volstaan om te
deen nitkomen, dat men hier allerminst te
doen heeft met voorstellen, geboren uit da
zucht o«i dio „bevrediging" te schenken,
waarnaar het Ministerie.Heeraekerk bij zijn
optreden beloofde zooveel mogelijk te zul
len streven, maar met voorstellen, die het
merkteeken der reactie dragen, en door ver
gedreven partij-politiek, de politiek der coa
litie zijn ingegeven.
Practische bc'oeekenis kent „H etNieuwg
van den Dag" aan het thans, acht maan
den na het voorstel der commissie, doon
de Regetsring ingediende voorsbBl tot Grond
wetsherziening slechts toe voor het geval
de aanstaande verkiezingen een voldoend©
meerderheid bezorgen aan de partijen van
rechte, en het tegenwoordige kabinet dua
aan het bewind kan blijven. Toch is hot
nog te elfder ure verschenen staatsstuk in
elk geval van belang, juist met het oog
op d© verkiezingen. De indruk, dien het
blad van drt Regeringsvoorstel ontving,
vat het aldus samen: In weerwil van ecnige
afwijkingen, waardoor het commissie.voor-
stel verzacht en verbeterd wordt, is ook
het voorstel der Regeering niet alleen wei
nig vooruitstrevend, maar ten deele zelfs
reactionnair.
Na enkele kort© opmerkingen bij de voor
gestelde veranderingen, schrijft „H e t
Nieuws" naar aanleiding der kiesrecht
wijziging:
Men kan dit nieuwe art. 80 driemaal over
lezen. zonder ex veel wijzer door te worden.
Bedoelt de Regeering als regsl te stellen:
al wio zijn eigen kost verdient, al woont hij
bij vader en piooder invoorts al wie een
openbare of bijzondere betrekking bekleedt
(bijv. bij jbei onderwijs), die hem niet gehesl
onafhankelijk maakt van ouderlijken steun,
maar hem itoch vergunt „zelfstandig op te
treden"? 't Is mogelijk, maar waar blijft
dan do onafhankelijkheid van den kiezer,
waar de Regeering, blijkens haar toelichting
zoo uiterst bezorgd voor is? Of ligt het
misschien in de bedoeling, dat behalve ge
zinshoofden, slechts bij uitzondering zij kie
zer kunnen worden, van wie het zonneklaar
is, dat zij onafhankelijk kunnen oordeolen
Of eenvoudig: ongehuwden zoowel als ge
huwden, mils zij op zichzelf wonen en zolf
hun kost verdienen maar waartoe dient
dan de ophemeling van hot vaderlijk gezag?
Do Re gearing wilde niete weten van con
„blanco-artikel". Inderdaad geeft zij ©en lijn
aan, waarbij, hoewel maatschappelijke zelf
standigheid niet onafhankelijk geacht
kan worden van welstand, het bezit van ze
keren welstand niet moer (gelijk in bat be
staand© art. 80) gebiedend wordt voorge
schreven. Toch klinkt do nieuwo redactie
meer als een wensch dan als een beginsel
verklaring. En wie bepaalt do kenteekenen
van „maatschappelijke zelfstandigheid"
De wetgever zal deze puzzle maar moe
ten ontwarren. Het zou echter niet over
bodig geweest zijn als de Regeering, bij
zoo iete belangrijks nader had willen uit
leggen wat zij bedoelt.
"VV'ij zouden van deze ontwerp.Grondwet
nog heel wat meer kunnon zeggen. Maar
beter is het, de stembus te laten oor doelen.
„De Stichtsche Courant":
Do Regeering hoeft terecht ingezien, dat,
indien zij voorstellen tot Grondwctsherzie.
ning aanhangig wilde maken, het onontbeer
lijk was, met een oplossing van het kies
recht vraagstuk te komen. Grondwetsherzie
ning zonder kiesrechthervorming behoorde
tot de onmogelijkheden. Zij kon nieb vol
staan met een blanco-artikel 80. De blanco-
politiek der „Liberale Unie" heeft fiasco
gemaakt. Van haar werd verwacht, dat zij
een formule voor het kiesreoht zou vinden.
En zij heeffc de gekoesterde verwachting
niet beschaamd.
Het voorgestelde artikel 80 legt de grond
slagen voor het kiesrecht in de Grondwet
vast en laat d© bepaling daarvan niet aan
den gewonen wetgever over. Zoo behoort
het.
Ons inziend is zij" er in geslaagd een zoo
danige formulecring te vinden, die velen
kan bevredigen.
Twee "belangrijks beginselen worden in dit
artikel neergelegdhet huismanskiesrscht en
het 'mannen-kiesrecht..
Aan mannelijke ingezetenen, tevens Neder
landers, die den leeftijd van 25 jaren heb
ben bereikt, wil de Re gearing kiesrecht ge
ven niet aan vrouwen.
Blijkbaar wilde zij, waar voor het vrou
wenkiesrecht in do Staatscommissie geen
meerderheid was te vinden het voorstel daar
toe niet doen. O. i. zou er iets voor te
zeggen zijn aan de vrouw, indien zij is
hoofd van ©en g©zin, hèt kiesrocht to© fes
kennen. Dseh gaat men eenmaal er too ov^r
aan deze vrouwen kiesrecht te g©VMi, dan
rijst de vraag: Waarom ook niet aan haar,
die evenals de mannen, niet hoofden van
gezinnen, het kiesrecht verwerven
„Het Volk":
„Waarop loopt nu d© demagogie der clc-
ricalen met. het organisch kiesrecht uit?
Op den eisch, dat do kiezer in de maatschap
pij zelfstandig moet optreden. De êtech, dat
men gezinshoofd moet zijn, kan zonder eenig
bezwaar worden geschrapt. Een gezinshoofd
wordt geacht, zelfstandig op te treden. Die
frase is maar voor do demagogie in het
ontwerp geschreven. Zij maakt het wat on
duidelijker. Maar over do vraag, wio zelf
standig optreden in d© maatschappij, kan bij
de kieswet weer ©en strijd worden gevoerd,
als in de jaren van '92 tot '94 over do kies
wet-Tak. Zij geeft aan de conservatieven nog
eon kansje. Zij bedreigt opnieuw ©En niet te
schatten aantal arbeiders in et uitsluiting.
Schreeuwend van onrechtvaardigheid is het
bovendien, aan de mannen, die zelfstandig
optreden in de maatschappij, het kiesrecht
te geven, en aan de vrouwen niet. De manne
lijke gezinshoofden kiezer te maken, d©
vronwen niet. Hier uit zich de sèksf-over
heers chin g op waarlijk brute mauier. En
het is een anti-revolutionnaire minister-pre
sident, di© dit voorstelt! Do auti.revolution-
nairen hebben hun eisch hutemanskiesrechfe
gewijzigd in gezanshoofdenkicarccht, om te
kennen te geven, dat zij ook dan het vrou
welijke gezinshoofd hot kiesrecht wilden
geven. Dat ia allemaal woordenspel, volksbe
drog geweest. Allemaal frasenmakerij, be
stemd om den strijd voor het alg*emoen kies
recht te belemmeren. De leiders van deze
partij hebben nooit de vrouw tot jxditioke
mondigheid willen brengen. Zij hebben al
leen den arbeider politiek onmondig wil Ion
houden 1
Wat beteekent de oisch, dat do kiezer 25
jaar oud moot zijn? D© meerderjarigheid
is bij do web gesteld op 21 jaar. Is ergens
ter wereld het kiesrecht der 21. tot 24-
jarigen voor de veiligheid van don Staat, of
voor dez© menschen zelf zoo noodlottig ge-
bloken? Deze bopaling b enkel reactio, hoop
op het overwicht in het kiczccscorp» van do
„mear bezadigde" ejenmnten l
En dan, terwijl do- bédeelden van parti
culiere en openbare instellingen van het kies
recht worden uitgesloten, wordt aan do bedeel
den dor Kerken di© vcrncdoring bispaard. Is
dit iets anders dan het kunstmatig bevor
deren van de macht der geestelijkheid? Is
dit niet den Staat aanstellen tct propagan
dist. der Kerken? Hoopt, het clerical© be
wind wellicht, op deze wij zo voor zichzelf
een kudde gehoorzaam stembus vee te reser
veer©, n
„De Maasbod©" stelt vooTop, dat do
kiesrechtregeling niet heb voornaamste is.
Het. blad is ingenomen met het voorstel
der Regeering, in zooverro noch passief,
ncch actief kiesrecht is toegekend aan de
vrouwen, on schrijft dan:
Zou het beginsel, dat het volk in al zijn
geledingen gelijkelijk behoort doel te nd-
racn aan d© keuzo der volksvertegenwoor
diging, oen uitspraak, die do Regoering
in haar samenvatting neerschrijft in
absoluton zin bedoeld zijn, dan zoüden we
ons daartegen verzetten. Slechts in relatieve
beteekenis is die uitspraak te aanvaarden.
Of ook niet te aanvaarden. Er is meer
dere malen opgemerkt, dab eerd?r voor in
krimping dan voor uitbreiding van het
kiezerscorps reden bestaat. Wat in dit
opzicht do pieuvfe Grondwetebepaling
brengen kan, zal voor oen groot doel af
hangen van d© wot, die het beginsel van
het zelfstandige kiesrecht uitwerken zal.
Is men van d© moeilijkheden van het kies
recht wel doordrongen, dan zal men d©
Regeering om den gTeep, die hier is g»esehied,
niet spoedig hard vallen.
Van uitnemend belang, practisober dan al
het overige, noemt „De Maasbode" hot
enderw h 3-arti kei
Beteekent d* uitspraak thans, dat het
bijzonder onderwijs niot geoorloofd is, dat het
niet verboden wordt en men er zich meo
zal vereenigen kunnen, dat bij do wet ook
het bijzonder onderwijs geldelijk wordt ge
steund, in de nieuwe redactie zal deze kaffee
zin beduiden: het onderwijs is een zaak,
die den ouders niet uit handen genomen
wordt; hot onderwijs is het „vrije" onder
wijs, zooals we dat woord hebben leeren
opvatten.
Men zal van de overzijde tegen deai ver
andering vuur spuwen. En toch, wat is er
billijker, dan het kind niet aan de ouders
te ontrooven; wat is er onpartijdiger dan
ieder zooveel mogelijk in staat te stellen
do school te kiezen, die met zijn innigste,
eerbiedwaardigste wenschon overeenkomt
Hier niet hot eenzijdige en tyrannioke, dat in
een bevoorrechting van een bepaalde soort
onderwijs en dan nog wel het godsdiensb-
loozel thans nog gelegen is, maar eer
bied voor ieders overtuigingen, waartegen
toch een liberaal geen bezwaar mocht heb
ben. Allo verzet berust dan ook op vrees
voor do kracht onzer Christelijke kernen, dio
we beter dan tob heden nog zullen kunnen
vormen. 1 1
I. i I i
„Do Wë'ïcld":
Waar do Staatscommissie tot geen énkel
resultaat koa, komen omtrent de kiesrecht
paragraaf, komt thans de Regeering met eerf
nieuw artikel 80, waarbij het kiesrecht wordt
verleend aan de gezinshoofden en aan hm,
„di© als zelfstandige personen in de maat
schappij optreden", den leeftijd van 25 jaar
bereikt, hebbende. Huismanskiesrecht alzoo,
en uitsluiting van vrouwenkiesrecht. Wclko
personen met do „zelfstandig in do maat
schappij optredende" wenden bedoeld, wordt
in do toelichting niet gezegd. Daar heet het
slechte, dat het gezin de ,„ke*B 13 den.
maatschappij", eon waarheid, dio in onzo'
maatschappelijke ontwikkeling hoo langer,
hc© moer van haar v -.arde verliest en m?do|
daardoor pnbruikbaar is geworden voor do
bepaling, .aan welks leden door samenlsving'
het kiesrecht moet worden teegek?nd. Ook!
do Regcering kan met dit criterium, dan
ook piot meer volstaan en breidt hot huis-
manskiesrecht ,uit ov*»£» hen, die, al dan
niet tot oen gezin behoorend een zelfstandige
plaate in de maaf^rVrppij innemen. Deze zoo
veel .omvattende bijvoeging toont op zioh-
zelven reeds do onjuistheid aan van het
standpunt der Regecring. En hoe ver strekt
zich dio „gelijkstelling" met de gezinshoof
den .uit? Het resultaat kau evengoed oen
zocr beperkt ais een zesr uitgebreid kies
recht zijn, Eén ding alleen ia zeker
dat .deze regeling slechts dienen moet om
algemeen kiesrocht ca vooral vrouwenkies
recht te weren 1
Het ontwerp der Kegeering heïfb voor
het oogenblik geen legislatieve r-aard-?, om
dat het onmogelijk vóór de verkiezingen kan
worden .behandeld. Maar do indiening komt
zeer .van pas", djar dit, op zoo velerlei ge
bied verhouding trrschcn Kroon en Volk,
Kiesrecht en Onderwijs zuiver reaction
nair, program v^or allo vrijzinnigen een
prachtig en niet te wraken 8t ijdniatcriaal
oplevert in de'komende verkiezingsdagen!
„De Beukelaar" acht het, bij Je hui
dig© politieke verhoudingen, wel de boste
oplossing, dat de komende ster bnsstrijd ons
voert tot oen zakenkabinet.
Het blad is hut met den heer EI out eens,
die in oen artikel in het tijdschrift „O n zo:
Eeuw" ©r óp weee, dat voor ©en zaken-'
kabinet dó waarschijnlijkheid zeer groot is.:
De hoer Elout bei oogt; dat tot de zaken
van ur genten aard die het zaken -kabinet'
tot stand zou kunnen brengen, vooral gere
kend .mooten worden: kiesrcchthervonning,
ouderdomsvorzekering .en onder wijs verbdte-
ring.
Wat de oudordomsverzekering betreft, zegb
„Do Beukelaar":
Een zaken-kabinet kan enkel in do lija
van do motte.Troelstra, zooals heb wets,
voor stel-Tal ma aangolft, op 0 verheids
kosten een pensioen vurloenen aan loon.»
arbeiders, dio don zeventigjarigen Iseftiji*
hebben bereikt. Dit is voorgesteld doorj
een Coalitie-kabinet cn ook ter linkerzijde
zou men ate voor Loop i gen noodmaatregel
al wordt dan zeer onbillijk alleen ©en deel
dea* loonarbeiders gesteund oer» d©rg»>
lijko {regeling wel vilten aanvaarden. E11
dit is urgent, wijl dan althans oen deel dor
ouden van dagen gesteund wordt. Verder
kan een zaken-kabinot echter moeilijk gaan.
Van uit tLo Kamer zou men dan bij amen
dement desnoods kunnen voorstellen, deze
uitkeearing over allo mannelijk© ouden van
dagen, di© het behcevcu, uit to at rokte mi.
Togen welk amendement dan van de zijde
van het ministerie geen bezwaar zou be
hoeven te bestaan.
Voor ©en zaken-kabinet schrijft „De Beu.
kei aar", te ©cüer voor alle* een andere
taaie weggelegd. In evenredige ver bogen woor,
diging ligt de uitweg uit het huidige po»,
litiek© moeras, en deze evenredige vortej»
gonwoordig-ing wordt s chior algemeen
wensoht.
Eerst pa invoering van evenredig© ver
tegenwoordiging staat het anders. Dan te
er geen stembus-coalitie en stem bus.conoen-
fcrati© meer; dan zal ló ijken, dat èn de hui
dige coalitie èn de k ut digc concentratie büj-
vend in de minderheid zijn. Er zal wel ©cn
moeirdeiheid zijn van Kamerleden van zoet
uitocnloopend Christelijk beginsel, doch geen
meerderheid, dio de coalitie-politiek voor-,
staat.
Zoo zal vanzelf een andoro samenwerking1
van partijen tofc stand komen, doch dan
altoos enkel een samenwerking in do volks
vertegenwoordiging, in steun van een be
paald ministerie.
Aan ©en zaken kabinet derhalve dus de
zoo bolangrijke taak hcol de politiek weer
in h©t juist© spoor be brengen. En hier
voor ook hierop val!© nadruk te geon
Grondwetsherziening noodig; evenredige ver.
tegenwoordiging is zeer wel door te voeren
zonden* dat men met de huidige Grondwet
in strijd komt.
Met graf van Fans Leo X3I3.
Zooals wij nit Rome vernomen, gaan es
aldaar geruchten, dat men op hot Vati-
caan er over denkt, den wensch, vaa
Paus Leo XIII, aangaande zijn laatst3
rustplaats te vervullen. Zooals men weet,
werd het stoffelijk overschot van dezeu
Paus niet, volgens zijn wensch, in St.-Gio
vanni te Lateran, maar in de St.-Pieters-
kerk bijgezet. Toen men in 1908 voorberei
dende maatregelen voor een dergelijke
plechtigheid maakte, stuitte men op de
overweging, dat men van anti-clerioate
zijde zooiete wel eens verhinderen, al
thans lastig vallen kon, en dat het Vati-
caan, de meerdere wereldlijke macht van
Rome niet erkennende, moeilijk diens
hulp, in den vorm van soldatentroepen
kan inroepen. Dat Paus Pius X nu toch
tot de overbrenging wil overgaan, ie,
omdat hij deze moeilijkheden niet aan
zijn opvolger wil overlaten. Hijzelf
wenscht bijgezet te worden in de z-g->
grot van St.-Pieter, dus in catacomben
die onder de Basn'lioa liggen en waar
reeds vele Pausen vanaf Petrus tot Bom-
faciua VII rusten.
