Ingezonden,
Wanneer uw gezondheid
Vragen en Antwoorden.
Zuilen de vrienden van godsdienst en
dynastie, die onder hen zullen aangetrof
fen worden, stand kunnen-houden tegen
over den wassen den invloed der democra
ten'! Zal men de kerken veilig weten, als
mannen regeeren, die persoonlijk laat ons
neggen koel of agnostisch staan tegenover
alle geloof, en het nut va.n kerken meer en
meer problematisch achten?
"Wij houden niet van vrijzinnigen, maar
hebben nog altijd hoogen dunk van hete
geen waarlijk liberaal is. Wij hadden ge
meend, dat de traditie© van dit edele libe
ralisme, dat met het Protestantseh begin
sel zoo goed is te vereenigen, door de vrij©
liberalen zou worden verdedigd; maar, he
laas, men is „vrijzinnig** geworden.
Wel keuren wij niet alles af, wat de con
centratie voorstaat; wij denken aan hand
having van de openbare school en den vrij
handel; maar zij wekt, als geheel, ons
vertrouwen niet. Wij vreezen, dat riteRe-
geering geworden, uit reactie teg^ de
coalitie; uit ontzag voor de sociaal-demo
craten; en door de zuiging van beginselen,
welke ook in haar schoot aanwezig zijn, af
zal dalen hoe langer hoe verder tot het
«ocialisme of gedoemd worden tot werk
loosheid.
Vervroegde winkelsluiting t©
beiden.
Mijnheer de Redacteur I
Ieder, die wel eens in mondeling of
schriftelijk debat over zaken van publiek
belang heeft gestreden, heeft te zijner tijd
«ie ondervinding opgedaan, dat niet al
zijn tegenstanders hoog genoeg staan, heb
dij in ontwikkeling, hetzij in karakter, zich
tot het zakelijke te beperken en n i e t met
persoonlijkheden den strijd te vertroe-
Jbelen.
Deze waarheid kwam ons l>jj het lezen
van het ingezonden stukje van den heer
Cremer in de gedachte.
Ofschoon toon nóch stijl van dit schrij
ven ons bijzonder aanlokken tot antwoord,
zijn wij, in 't belang van de zaak,
waarvoor we Btrijden, genoopt
van repliek te dienen, ten einde de on
juiste voorstelling, misschien hij zeer en
kelen verwekt, te niet te doen.
De heer Cremer heeft voor eenige weken
'een stukje ge6chreven in Uw Blad, waarin
hij gepoogd heeft de leden van onzen Raad
'door sooialistenvrees er toe te
brengen de wettelijke winkelsluiting niet
aan te nemen. Ofschoon het ons voorkomt,
dat. heb optreden van enkele (niet alle)
sociaal-democraten de zaak geen goed
deed, heeft de Raad j.l. Donderdag geluk
kig reeds voldoende getoond verstandig ge
noeg te zijn zich aan deze aanhitsing tegen
sociaal-democraten niet te etoren en niet
te zeggen; „Omdat een sociaal
democraat zegt, dat 2*2 4, ver
klagen wij, dat het 5 moet zijnIets in
'dezen geest had de heer Cremer gehoopt,
naar 't schijnt, en nu dit mis is uitgeko
men, is hij erg boos. En... als men boos is
wil men gaarne zijn toorn koelen. Zóó wer
den wij, die, el echts zéér terloops en per
ongeluk, zijn naam noemden, als schrijvers
van het, overigens vrij onbeduidend, inge
zonden stukje, heb voorwerp, waarop hij,
Vol vurigen strijdlust, is aangestormd!
Wij 7>nllen ons van beantwoording der
persoonlijke opmerkingen over onze woon
plaats, ons personeel of we al of niet. een
naam hobben, en wat dies meer zij, ont
houden, en ons bepalen tot eenige besliste
onwaarheden in het beweren van dezen
heer. Hij zegt letterlijk:
„En dan schrijft u over Arnhem, dat het
'daar aangenomen is, maar op aandrang
van tegenstanders in de Provinciale Staten
niet goedgekeurd enter ugge.
zonden. Datverzwijgt u."
Daar gelaten deze niet gemakkelijk ver
staanbare brabbeltaal, wil de heer Cremer
hier zeggen, dat- wij bij onze mededee-
ling, dat in Arnhem de wettelijke regeling
is aangenomen hadden moeten bijvoegen
'dat- dit besluit door de Provinciale Staten
yan Gelderland niet is goedgekeurd en te
ruggezonden, en dat wij dit bericht ver-
e wegen.
Maar ons stuk clraag£ de dagteekening
9 December 1912, terwijl het allereer
ste bericht dienaangaande verscheen in
„De Telegraaf" van 12 Dec., en op 13 Dec.
door het „Leidsch Dagblad'' werd bekend
gemaakt-.
Doch het grappigste. Mijnheer de Redac
tenr, komt nog. De heer Cremer, die ons
'een verzwijgen ten laste legt, een
minder eerlijke bestrijding van tegenstan
ders dus, dient. vóór hij weer ale voor
lichter in publieke zaken zich aandient,
hoog noodig eenige leeslessen te nemen
Want in het bericht (zie o. a. ,,Leidsch
Dagblad" 13 Dec.) staat volstrekt
niet wat deze h e e r b e w e e r t,
'doch eerder het tegendeel.
Enkele tegenstanders dienden bij de Ged.
Staten een adres in, om de aangeno
men verordening niet goed te keuren.
iWat deden nu Gedep. Staten ET i e t s
anders dan te vragen „bericht
en ra a d'J (d. w. z advies.) En wat
antwoordden B. ten Ws. 1 Zij stellen den
Raad voor aan Ged. Staten meeste deelen,
'dat de Raad alle bezwaren onder de oogen
heeft gezien en daarna tot vaststellen der
verordening is overgegaan en Ged. Staten
jn overweging te geven aan 'tverzoek
van adressanten, d i e b 1 ij k-
baar vernietiging van de ver
ordening wenschen. niet te
.Voldoe n."
Dit alles stond j.l. Vrijdag 13 Dec. voor
leder, die lezen k a n en lezen wil, in het
„Leidsch Dagblad", lste blad, 5de'kolom.
Maar wat» nu te denken van een tegen-
ftender, die hieruit leest dat de verorde
ning niet zou lijn goed gekeurd en
teruggezonden, en besprekende een zoo be
langrijk© zaak, in het publiek een
besliste onwaarheid komtver-
t ellen? En ten overvloede ons, die op
9 Dec. een stuk schreven, verwijt, dit
bericht van 13 Dec. te hebben ver
zwegen.
Het i& teekenend voor de zwakt© van
hun 6tandpunt, als tegenstanders met
zulke middelen strijden
Wij willen hier maar aannemen de voor
den heer Cremer meest gunstige verkla
ring, t. w. dat hij niet goed gelezen heeft-,
want... anders zou men tot nog ongunstiger
conclusie moeten komen. Maar... voor men
een ander komt verwijten dat hij iets ver-
z w ij g t, dient men w 1 te weten dat dit
ook zoo i s en moet men er vooral zeker
van zijn... goed te kunnen lezen!
Waar de heer Cremer over Eindhoven
spreekt (niet bepaald een ©entnim van ons
landwijzen wij op Den Haag, waar
de voorstanders 60—85 pCt. der winkeliers
aan hun zijde hebben.
Doch ook met de andere feiten is de
heer Cremer niet op de hoogte.
Wanneer men nu eens met dezen, dan
weer met een ander, ever de winkelsluiting
komt debatteeren, mag men wel verlan
gen, dat iemand, die zich als voorman doet
kennen, met- deze feiten goed op de
hoogte is, vóór men anderen komt voor
lichting- brengen.
Het is: niet waar, dat speciaal de
strijd gaat tusschen grootere en kleinere
zaken. Er zijn onder de kleinere winkeliers
wel degelijk mannen met verstand genoeg,
die voorstanders zijn van wettelijke rege
ling, en onder de grootere zaken daaren
tegen patroons^ die vrijwillige sluiting
moedwillig tegenhielden, en daar, waar
zij tot stand kwam, deze dagelijks in ge
vaar brengen. En nu vraagt men„Wan
neer gij zoo'n voorstander zijt van sluiting
om 9 uren, waarom dat dan niet vrijwillig
gedaan Laat dan de winst, die ge van
910 uren behalen kunt, loepen." Als de
zaak zóó eenvoudig was zou al dat strij
den voor wettelijke regeling onnoodig
zijn.
We wijzen met nadruk op ons antwoord,
als argument, hetwelk we nog niet open
lijk zagen vermeld. Het gaat niet
om den verkoop van 910 uren
alléén, maar bovenal om het feit, dat
hierom niet kan worden gesloten, zoolang
concurrenten open zijn, omdat men op
deze wijze klanten verliest.
Wanneer men bij winkelier A. gewend is
te koopen, doch deze om 9 uren is geslo
ten, en men nu een paar maal bij winkelier
B., die om 9 uren open bHjft, na negenen
izijn inkoopen heeft gedaan, heeft win
kelier B. groot e kans dien
klant bij behoorlijke behan
deling, ook voor het vervolg
van A. te winnen.
Sommigen zullen onbewust, ook overdag
bij B. gaan koopen, anderen zullen het
opzettelijk doen, omdat zij, niet bedenken
de dat de winkelier het meest gebonden
leven heeft van alle beroepen, eenvoudig
het prettig vinden om 10 uren (en later
zelfs!) bij B. nog terecht te kunnen.
Zóó wordt A. gedwougvm door de c<$-
currentie en door heb publiek, dat dikwijls
in, niet bepaald kwaad bedoelde, doch
slechts onnadenk end ©veel eische nd-
heid, verlangt, dat ieder oogc-nblik van!
den echtend, den. middag, den avond, en soms
ten deel© van den Inacht, de winkelier ge
reed staat om te helpen.
Van kantoren van advocaten, verzékeirmg-
maatséhappijen, notarissen, kassiers, (dit
moge de heer Itcdmeringer bedenken
jabelastingkantoren zelfs, is men nu. al
lang gewend slechts op en tot bepaalde uren
terecht te kunnen den winkelier woirdt
het kwalijk genomen, dat hij óók eenige lots
verbetering en een weinig vrijen tijd tracht
te krijgen.
Zóó dwingt de omwil van één concurrent
die zijn eigen belang on dat van zijn klasse
miskent dn de/ oudef sleur te blijven
Maar bij wettddjko regeling komt verbe
tering. Dan kan men den wdnkelieir niet
meer ten. kwade duiden, dat hij zijn enkel
vrij avonduurtje heeft. En... ole allen
sluiten, zal niemand schade lijden.
Enkele kleine winkeliers, bestrij
den, met sommige grooteren, de sluiting.
Waarom
Ook hier onderschei de men wel!
Er zijn er, «die tè goeder trouw meen en,
bij eerder sluiten schade te zullen lijden.
Als of het. publiek in zijn geheel bij ver
vroegde sluiting minder zou eten, min
der voor gebroken of versleten goed nieuw,
aanschaffen, minder meubels, minder zeep
zou gebruikenZij begrijpen niet dat in
hoofdzaak noodzakelijk de verkoop vóór
negen uur in ongeveer gelijke
mate zal toen emen. Indien werkelijk de
practijk hod aangetoond vermte derden ver
koop, zou dan in zoovele landen de wette
lijke regeling sinds jaren stand ln-bbon ge
houden
Wij wijzen op 336 gemeenten in En-
ge 1 a n dop ,D ii i t s c h 1 a n dop Oosten-
r ij k, Zwitserland, Noorwegen,
Zweden, Denemarken, N i e u w-Z c e-
1 a n d. In vele landen werkt de wettelijke
rcgelingsinds jaren. In Amsterdam, Arnhem,
Maastricht, Wormerveer aangenomen, te Gro
ningen met cén stem meerderheid verwor
pen, zal cok daar na de eerstvolgende Raads
verkiezing do sluiting er dcor komen.
Zco terecht zei de de heer Pöra in
do Raadszitting van j.l. Donderdag dat hij,
eerst tegenstander van de Arbeidswet die
werken na 7 uur verbood, binnen kor
ten t ij*d na do invoering een vurig voor
stander werd. Zoo gaat hot honderden! Da
berichten uil Amsterdam en elders bewij
zen het
Maar.. dat zijn nog niet. de kwaadste
tegenstanders
Dit zlijn speciaal zij, die hopen, hetzij
door vrijwillige sluiting, hetzij door een
verbod om personeel na 9 .uur in den win
kel te houden, (een verbod zooals terecht
mr. Aalbgrse heeft gezegd men zio de Bak-
keersvert! dat bitter weinig kans heeft ooit
tot stand te komen.) Op deze wijzé een niet
natuurlijke, doch kunstmatige
ex tr a-winst te beh a len ten koste dejr
anderen.;
Niet vreeé voor so Ka die bepaalt
hun 6tem, doch hoop op 'een para
sitaire winst, doordat anderen.'
feitelijk of wettelijk gedwongen
worden te sluiten.
WHj vragen, in allo bescheidenheid, of dit
.wel door het college van B. en "Ws. i9 over
wogen bij het toch al z o o uitvoerige s tem-
men-gem otiveer', hetwelk z'ij' meenden,
te moeten toepassen I En dit alles in naam
der „Vrijheid" 1
In 's-Hertogembosch' zajn 's Zondags
middags bijna alle zaken geopend. Wat
zegt men van zóó'n toestand, nog ergo* dan
bij ons? Zou nu daar méér gekocht, méér
gegeten worden dan hier Of zouden de win
keliers dool* hun onderlinge concurrentie te
gen een niet noemenswaard gemak voor ,hct
publiek, zichzelf en hun personeel ernstige
schade berokkenen door overbodige ar-
be ids verlenging
Maar zoo eens daar een poging werd aan
gewend tot Zondagsluiting t© komen, zou.
men precies dezelfde argumenten kunnen be
zigen als nu hier worden gebruikt!
Thans nog een opmerking. Wij zouden vol
gens den heer Cremer hebben getracht de
Raadsleden to dreigen met de verkiezingen.;
Wij kunnen ctos deze bewering begrijpen
van iemand, die zelf trachtte door middel
van socialistenvrees 2ijn doel te bereiken!
Niets is echter minder waar. Wij erken
den integendeel hun volkomen vrijheid naar
eigen opvatting te 6preken en te beslissen,
doch wezen slechts op een ernstig gevaar,
niet voor hen (want al zouden ze als Raads
lid niet worden herkozen is dat voor geen
hunner zoo erg en* voor geen enkel man
van karakter een reden om tegen zijn op
vatting te besluiten) maar doelden op ern
stig gevaar voor onze gemeentelijke
politiek. Want zoodra een zoo scherpe
factor do verkiezingen komt vertroebelen,
zoodra Raadsleden, die men overigens zoo
gaarne als z'cadanig zou. willen behouden,
door een comité voor een bepaald doel agee-.
rend, met alle wettelijk© middelen moeten
worden bestreden, is dit een schade vo-or
de gemeente in zijn geheel. En toch
zal het bij aanneming van 't praeadvies van
B. en We. in deze richting gaan- Gelukkig
wijzen vele tieekenen op verwerping! Dat
particulieren ook maar ten deele zóó het
gemis van na 9 uur niet te kunnen koopen
als ernstige grief zouden opvatten om hun
stem te bepalen, is gewoonweg onzinnig. Hun
geringe opoffering .zal niet te vergelijken,
zijn bij de teleurstel]ing en wrok van hon
derden patroons en bedienden. Vooral zoo,
na verwerpen van de verordening, in enkele
vakken do nu nog bestaande vrijwil
lige sluiting weer zal mislukken (er zijn
o n mi s k e n b a. r e teekenen welke wfj-
zen op een begin van mislukken
der vr'ij willige sluiting, ook
waar ze nu nog besta n,tzal de ver
bittering ouder het personeel in die zaken
ook niet te onderschatten zijn. Ditziju geen
bedreigingen, doch eenvoudig te con-
stateeren ^wlaial*h'edên.
Dat- de .arbeidersklasse niet tegen vervroeg
de winkelsluiting is, be-.wjjst wol de instem
ming van vele arbei dev s voraeni gin gen in
het streven der winkeliers etn hun bedien
den naar lotsvcrlxterrng'
Tot slot, Mijnheer de Eed acteur, een ven-
klaring Van een tegenstander, bij uit
stek geschikt om. voorstanders voor de
wettelijke regeling te winnen.
In de vergadering van de Veiveniging voor
die Staathuishoudkunde en Statistiek, gehou
den op 14 Oot. 1911 werd de opmerking
gemaakt dat, o«ok met het oog op de h y-
giënischo belangen van winkelier «n
personeel, inkorting van den 14-ulrigen ar
beidsdag noodig is. De hoer K. Reyne,
journalist-, o u d-TweedteKamtórlid cn oud-
liberaa! heeft, niet als grap, docli in alle
eerst op hygiënische gronden handhaving van
den bestaan dein toestand verdedigd. „Want",
zoo zei de lid letterlijk, „na wettelijke regeling-
zal de winkelier uit zijn „ruimen winkel
naar zijn benauwde h u i sk a in e r wor
den gobaiincn." Zulke „argumenten", die
men hot 'beet met een schouderophalen kan
beantwoorden, zijn teckenend. Wij bicden hot
in bosoheide&heQd onzen tegenstanders in de
Vergadering van a.s. Donderdag ter verster
king van hun standpunt aan!
Met beleefden dank voor de plaatsing.
Hoogachtend,
Een firma hier ter stede.,
Leiden, 16 Dcc. 1912.
Wettelijk© winkelsluiting.
Mijnheer de Redacteur!
Tot. dusver was de heer Reimcringer het
eenige Raadslid, dat zich op besliste wijze
tegen de wettelijke regeling heeft uitge
laten.
Dat was zijn recht, evengoed als het 't
recht was van de heeren Sijtsma, prof.»
Heeres, Mulder, F era- en mr. Aalberse
zich als besliste voorstanders te doen ken
nen.
Ik geef zelfs toe, dat bet begrijpelijk kan
zijn, dat men principieel zich tegen elke
vrijheidsbeperking verklaart (ofschoon
toch elke verordening, waar men als
Raadslid vóór stemt, een „.vrijheidsbeper
king"' inhoudt en zóó diep voor het
beeld der „Vrijheid" een kniebuiging
maakt, dat een slaafsche houding voor een
afgodsbeeld er hèt gevolg van is!
Een Raadslid echter, dat zoo absoluut
weiuig van het winkelbedrijf afweet, dat
liij in een openbare rede in een wetgevend
lichaam, de e no r m i t e i t debi
teert, dat over li e t algemeen
winkelpersoneel inter nis,
geeft daarmede (zelfs al mocht hij. in an
dere opzichten een verdienstelijk lid zajn)
zich zeiven een brevet van ongeschiktheid
over deze zaak te oordeelen.
De onbeduidendste winkelier had hun
beter kunnen inlichten, als hij zich slechts
de moeite van informeeren gegeven liad
En om de maat vol te maken, om te be
wijzen, dat hij in een zaak, die de belan
gen van honderden raakt, zioh zelfs niet
de moeite gaf een opzettelijke «rondwan
deling te maken, diene rijn bewering (let
terlijk genoteerd)
„Op de Breestraat, Mijnheer de Voor
zitter, laten precies klokke negen al 1 e
winkels de gordijnen neer en sluiten."
Dienzelfden avond. Donderdag 12 Dec,,
nam schrijver de moeite de juistheid dezer
bewering te controleeren en telde op de
Breestraat om halftien niet minder dan
veertien winkels nog geopend.
„Pour savoir quelque chose il £a»ut
l'avoir appris", zou ik hier vrij willen ver
talen met: Om als goed Raadslid
eeneerlijk oordeel te v e 1 1 e n,
dient men eenige moeite te
d oen zich er vanop de hoogte
te stellen.
Deze beide, gemakkelijk controleerba
re geheel onjuiste beweringen, typeeren
den ernst van zijn betoog
„Middeleeuwsch" (om een woord van den
heer Reimeringer te bezigenmisschien,
althans zeker niet meer van onzen tijd
van vrije critiek, is het, met zóó weinig
feitenkennis een vonnis te vellen, waarvan
honderden slachtoffer zijn.
Beleefd dankend voor de plaatsing.
Hoogachtend1,
OBSERVATOR,
Leiden, 17 Dec. 1912.
Mijnheer de Redacteur 1
Nu morgen in den Leidschon Gemeenteraad
een besluit" zal worden genomen over het wel
of wee der verplichte Winkelsluiting, kan het
allicht zijn nut hebben eens te laten zien hoo
•en dergelijke Wet elders ingang vindt.
Sedert op 1 Octob9r 1900 in het Duitsche
R(jk de wet op de winkelsluiting in werking
kwam, die het den gemeenten desverkiezende
mogelijk maakte de acht uur-sluiting voor de
winkelt in te voeren, is deze acht uur sluiting
in tal van Duitsche gemeenten én steden
ingevoerd. Uit het jaarverslag van het Ver
band deutscher Waren- und Kaufhauser blijkt
dat de maatregel thans in moer dan 1000
gemeenten in allo deelen van het Rijk wordt
toegepast en d&t. zoowel in kleinere plaatsen
van nog geen 1000 inwoners (76), als in de
millioenenstad Berlijn. Het sterkst was de actie
voor de vervroegde winkelsluiting in de jaren
1908, 1909, en 1910, toen zij respectievelijk
in 170, 222 en 233 gemeenten werd inge
voerd. De wettelijke winkelsluiting bestaat
thans in 76 plaatsen met minder dan 1000
inwoner», in 326 stadjes van 1000 tot 6000
inwoners, in 399 plaatsen van 5000 tot
20.000, in 131 steden van 20.000 tot 50.000,
in 43 steden van 50.000 tot 100.000 en in
40 steden van meer dan 100.000 inwonera.
Hoogachtend,
Een voorstandergeen belanghebbende.
Mijnheer de Redacteur!
Verleen mij s. v. p. een kleine plaats
ruimte in Uw veel gelezen Blad. Veel,
zeer veel wordt er gedaan ten voordeel©
van. den werkman, doch evenwel worden zij
dikwerf zeer onheusch behandeld. L.l-
winter op de zanderij van mevrouw Van
Lynden, te Noordwijkerhout, werd A. v.
d. B. en G. v. D. na een gering© woor
denwisseling het werk ontzegd, en
wel zoodanig, dat zij er nooit meer "Tiioch-
ten werken, en nu, mijnheer, zijn er twist,
vechtpartij, doodslagen gebeurd, hetwelk
door de superieuren oogluikend wordt toe
gelatenen dat terwijl A. v. d. B. en G.
v. D. als oproermakers verbannen zijn.
Mijns inziens waren de laatste straf
schuldiger dan de eerste verbanne-
I in gen, maar het «spreekwoord komt
hier al weder op zijn waarheid: De een
mag een koe stelen en de ander mag niet
over bet hek kijken.
U mijn dank betuigende voor de ver
leende plaatsruimte.
Een w e r km a n.
RKCLAMES,
h 40 Cente per regel
7979 47
begin! af ie namen
Van de geboorte tot den dood stroomt
het bloed onophoudelijk door de nieren
om gefiltreerd te worden. Indien de nie
ren echter ziek-of zwak worden, kunnen
zij het bloed niet behoorlijk filtreeren en
de urinair© onzuiverheden in het bloed
verspreiden dan ziekte door uw geheel©
gestel.
De patiëut begint zich onnatuurlijk ver
moeid, «zwaar en dof te gevoelen, hij wordt
prikkelbaar en ellendig. De onzuiverheden
kunnen zich nestelen in de spieren en ge
wrichten en rheumatische pijnen veroorza
ken. De urinewegen kunnen aangedaan
worden en waterzuchtige zwellingen ver-
toonen zich. Het hart schijnt niet goed te
werken, de handen en voeten zijn dikwijls
koud, en de patiënt kan aanvallen van
duizeligheid hebben.
Nierziekten zijn dikwijls lastig te gene
zen, omdat.- zij zoo vaak ongestoord zich
verder kunnen ontwikkelen. En noodlotti
ge ziekten zullen ongetwijfeld volgen, in
dien zij nog verder verwaarloosd worden.
Begint daarom reeds bij het eerste optre
den van de bovengenoemde verschijnselen
met het gebruik van Fosters Rugpijn Nie
ren Pillen," die de nieren wederom tot
werking brengen, heelen en versterken,
de urine-afscheiding regelen en'uw kwalen
doen verdwijnen.
Te Leiden verkrijgbaar bij D. M. Krui-
singa, Nieuwe Rijn 33, Reyst Krak,
Stecnstr. 41, cn D. W. E. F. de Waal, Mare 56.
Toezending geschiedt
franco na ontv. v. post
wissel a f 1.75 voor één,
of f 10 voor zes doozen.
Edseht de echte Fosteré
Rugpijn Nieren-Pillen,
weigert elke doos, die
niet voorzien is van
nevenstaand handels-
iwpt' KAR* merj^
SPORT.
Doodenlyat van arlateura.
Op een vlucht van Hendon naar Oxford i
een eendekker, bestuurd door den luitenant
ter-ie» Parke en met een reiziger aan boord
by Wembley, tan gevolge van het onklaar
raken van den motor, uit 50 M. hoogte
vallen. Park» word op alag gedood, zyn B,:"
gezel bezweek weldra.
Vraag: Ik ben van de lichting 1912
cn moet 't volgend jaar in dienst. Ik heb
van 't voorjaar verzuimd naar do keuring
te gaan, omdat ik dacht, dat mij
mankeerde. Maar nu heb ik iets bemerkt, wat
ik toen niet bemerkte. Zou er nu geen ge-
tegenheid bestaan om eerder gekeurd 16
worden
Antwoord: Neen, ge wordt gekeurd da
delijk na de indeeling.
Vraag: Ik woon te Leiden, doch ben
werkzaam in Den Haag. Nu kan ik g#u
weekkaart (werkmanskaart) krijgen van de
II. 1J.-S.-M. Kunt u mij nu laten weten of
er nog iets aan te doen is, dat ik er wèl
een krijg? Doch 200 niet, wilt u dan even
laten weten, hoe of ik liet ^goedkoopst met
de II. IJ.-S.-M. kan reizen? 's Morgens naar
Den Haag, '*s avonds naar Leiden. Ik reia
nu buurtverkeer 3de klasse Den Haag. doch
dit is wel wat duur.
Antwoord: Indien de directie u dié
kaart geweigerd heeft-, is er niets aan te
doen. Het goedkoopst is dan abonnement,
waarvan de prijs per jaar f 66 is.
Vraag: Zoudt u ons het recept van pof
fertjes aan de liand kunnen doen?
Antwoord: 250 gr. bloem, 27c d-Il
melk, 2 ederen, 2 gr. zout, 40 gr. gist, 125
gr. krenten, 60 gr. sueade en 125 gr. boter.
Klop de eieren met liet zout vijf minuten
voeg de bloem er aan toe, daarna langzaam
de lauwwarme melk, besla het doeg flink
cn doe er vervolgens de gist, vermengd met
suiker of lauwwarme melk, de gowasschen
krenten en rozijnen en de stukken sucade
bij. Laat hot beslag een uur rijzen. Bak
de poffertjes daarna in de poffertjespan.
Vraag: Zoudt u mij ook kunnen zeggan
hoeveel K.-M. de wegen Leiden—Utrecht en
UtrechtAmersfoort zijn met den trein?
A ntwoord: LeidenUtreoht 50 en
Utrecht—Amersfoort 22 K.-M.
Vraag: Ik heb een oom en tante in
Amerika, gehuwde lieden. Nu willen zij we
der naar Holland komen. "Weet u of een
uwer abonnés ook een inrichting in of om
Leaden, waar bejaarde gehuwde lieden zich
in kunnen koopen voor hun verdere levens
dagen zonder van elkaar te moeten? Zij
wenschen bij elkaar te blijven.
Antwoord: In het- Evangelisch-Luther-
sclie Ouctelicdciiliuis is daarvoor gelegenheid
rneenen wc. Maar zou het niet beter zijn,
dat u voor uw oom en tante een hofjes-
woning zocht Er zijn er in Leiden verschil
lende, waar men om er in geplaatst te
worden ©en zeker bedrag moet starten. Men
heeft dan zijn verder leven vrije woning
en nog emolumenten.
Vraag: Als men van iemand f 100 leent
en men moet bij1 eiken gulden, well-ten men
wekelijks terug moet- betelen 20 oents rente
betalen, hoeveel procent is-dit dan per jaat?,
Zou de wet op den woeker hierop ook van
toepassing zijn of kan zoodanig persoon daar
voor niet vervolgd worden
Antwoord: U lietenlt ©en hoog per
centage, «dat Is zcc. "We hebben het precies
willen uitrekenen, maar dat is een te tijd-
roovendo bezigheid. Do laatst© gulden, dis
11a twee jaar wordt- afbetaald, doet nog
10 pCfc. De eerste zelfs 1040 pCt., dan ri
er een snélle daling, want b.v. doet de 2de 520
pCt. do vierde 260 pGtdion ge na drie
maanden afbc.taa-lt 80 pCt. en die na eon
halfjaar dcor u wordt töruggageven,
dcet nog 40 pGt. 'i Is dus nog
al wat. Doch we gelooven niet', dat- u.er
iets tegen doen kunt. De leening weigeren,
was hét ©enige geweest. Doch wanneer h
geen borgen of onderpand hebt, kan 't u
wel eens lastig vallen in den tegenwoordigen:
rijd om geld te bekomen.
Vraag: Op mijn karpet heb ik bij on
geluk een juskom uitgestort. "Weet u soms
een middel om de hierdoor ontstane Vet
vlek te doen verdwijnen Ik heb het reeds
geprobeerd met een ~warm-water afwassohing
en de vlek ook al bewerk t mot een warm
strijkijzer op grauw papier, doch succes bleef
helaas uit!
Antwoord: Uitwasscliien met lauw wa
ter waarin een stukje salmonia-kzeep is op
gelost en met zuiver water naspoelen.
Vraag: Mag een jongen van .12 jaar,
(lie do lagere school doorloopen hc^t, doch
doof omstandigheden, nog niet, aan het werk
is kunnen gaan, met 1 Januari 1913 gaan
arbeiden,- of moot hij dan wachten tot hij
13 jaar is gepasseerd?
Antwoord: Ge moet in liet bezit zijn
van een verklaring, \vaaruit blijkt, dat de
jongen aan de leerverplichting heeft vol
daan cn dat. voor hem op de school, welk»
hij liet laatst bezocht, geen gelegenheid be
slaat, om voortgc7.-1: onderwijs te ontvan
gen vóór des namiddags 5 uur. Als ge deza
verklaring bezit mag de jongen arbeid vér-
richten.
Vraag: Bij de laatstgehouden loting
heb ik No 14 getrokken, cn aangevraagd
voor de grenadiers en jagers. Wanneer zal
ik op moeten komen Er waren 33 lote-
lingen.
Antwoord: Vermoedelijk lusschen 16 fen
20 Januari.
Inde9ted. Werklur. zijn opceaoaiee5
D JLQ £N.
8 Dec.
10
11
12
13
14
Zondag
Maandag
Dinsdag
Waanadag.
Donderdag
Vrijda?
Xaterdag
ESa-
•2
To! n.
»ara.
doron.
0
H
52
16
67
73
10
62
71
16
86
71
17
88
73
17
90
72
15
87
73
17
90
