BINNENVISCH.
BIOSCOOP ROYAL
HOLLAND ARGENTINIË
HYPOTHEEKBANK.
Bapenburg 10.
DEZE WEEK PRACHT-PROSRAUA.
Hotel „Bellevue".
Aparte Zalen vsorSruiiofte» en Vergaderingen.
gevestigd te Dordrecht.
Volgestort Maatschappelijk Kapitaal f l.OOO.OOO.-
De bank stelt verkrijgbaar 5 °|a Pandbrie
ven, groot 1000. 500.en 100.
tot den koers van 101 °|0. Coupons verschijnen
1 Mei en 1 November. 7167
D. J. MONSHOUWER, 86 St.-Marys Road, Plaistow. London E.
GeScl verkrijgbaar
J. B. C. SPOOR, Haarkundige, genees! alle Haarziekten
I lotel-Reslauraiit
„Hei Hof van HolBansS",
Woordwij
Déjeuners, Diners, Soupers.
F. O. ^EMEOWSKY.
Ongeëvenaard
Speeldagen: ZATERDAG, ZONDAG,]
MAANDAG en WOENSDAG.
Woensdagavond: Elite-avond.
Café-Restaurant
EENIGST ADRES VOOR
Paulanerfcrau en Elorlmurtder
Kreisenbrau.
Wed. J. H. H. BOÜO-BÜBING.
Tweede Kamer.
Faillissementen.
Telegram-Adres: HOLARGYP Int. Telefoon No. 1021,
Verkrijgbaar ten Kantore der Bank «11 te Beiden by de
I.eideche BankTereeniging H. F. C. GERLINQS;* te Hillegom
Ilaarl. Bankvereeniging. Agent roor Hillegom, Li»s* en Gassenbelm,
alamede by bare overig* Agenten la de voornaamst* plaatsen dea Rijks.
Prijsopgave gevraagd voor wekel(jk*clie zending naar
Boudou vao Ü50 K.G. Karper, Braseui, Baars, Snoek, tranco
Bonden, deposito of rembours Offertes met conditie en commissieloon
7489 16
(met en zonder
borg).
Alcoren* met miod*r betrouwbare adressen in aanraking te komen, var-
zoeken ny U eerat onze voorwaarden zonder verplichting aan te vragen.
Credieten van af 60.— tot elk bedrag, aflossingen van sf f 6.p.m. rente
4 pCt. 'ejaari. Geen Levensverzekering te sluiten. Brieven te richten aan de
Oud-lloll. Voorschotbank, Prinsengracht 838. Tel. 10397. Amsterdam.
7491 14
Vallen uw Ilaren uit t hebt n ltoos?
7490 10
LEIDEN, Hoogewoord 11. 's GUAVENUAGE, Slationsweg 64.
Zie de vele Attesten.
Aanbevelend: 748S 32
Bekende prijzen 40, 25 en 15 ets. per persoon
j Plaatsbespreking en kaarten halen Speeldagen 12-1 uur.
7484 60
Aanbevelend:
7513 30
Maatschappij der Nederl. Letterkunde.
Gisteravond hield de heer J. F. M. Sterck,
Ischoolopziener te Amsterdam, in de maande-
lijksche vergadering van de Maatschappij dar
[Ned. Letterkunde alhier in het Nut een
(Voordracht over: ,,Uit het Ainsterdamsohe
tooneelleveii op het einde der 17de eeuw."
Spr. ving aan met op te merken, dat do
invloed van Vondel op het Amsterdamsche
toaneel gaandeweg verminderde, toen Jan
[Vos schouwburgregent geworden was. Deze
ïou man ©en soort futurist kunnen noemen
in de tooneelkunst van die dagen. Tegenover
!de streng klassiek© stukken van Vondel
p tel de hij spektakelstukken met kunst- en
vliegwerk, waarin veel te zien was. Vos
[werkt© Vondel echter niet opzettelijk of uit
(onwelwillendheid tegen; integendeel de gla-
flSenmaker-dichter heeft in overleg met Yon-
jdel getracht diens treurspelen „Lucifer" en
fcJephta" voor zijn tooneel geschikt te maken
Idoor ze met vertooningen en dansen op te
(neren. ,,Jephta" is zesmaal vertoond, ver
moedelijk met de phantasüsch© aajivulldngfen
van Vos. Lucifer" werd na den tweeden
keer verboden, doch' daarbij werden de dan-
pen van Vos nog niet genoemd in het pro
test van de predikanten. Later heeft Yon-
(dél zelf dansen in „Adam in Ballingschap"
ingevoerd, door Boy aards zoo treffend weer
gegeven, doch hij Vondel's leven is dit treur-
ppel, ondanks de dansen, nooit opgevoenxL
Het bericht bij Brandt, dat Vos onbekwame
fcpelcrs en v ersie bon kostuums voor Yondels-
(spelen uitkoos, kan niet juist zijn, want
(dan zou hij zijn eigen ondervinding opzet
telijk bonadoeld hebben.
Nadat Vos overleden was, trachtte dr. Go-
Ver k Bidloo de spelen van Vondel weer op 't
tooneel te brengen, met dezelfde middelen
(als Vos, door dansen van allerlei fantasti-
fecho wezens. Ln 1685 was het „Faëton"
(waarin een lans van „Gebrandes Volkeren")
en later „Salmorneus", die, aldus door Bid
loo bewerkt, zijn opgevoerd. Dit word door
(de leden van het bekend© genootschap „Nil
tV o 1 en ti bus Ariuum" sterk gehekeld
Sn allerlei pamfletten. Maar Bidloo, die in
bekwaamheid verre verheven was boven zijn
tegenstanders, bracht de leden van het ge-
tnooteehap op 't tooneel in een scherp heke
lend zinspel„De muiter ij en neder
laag van M i d a s, koning o n v er-
is tand", dat op oudejaarsavond 1685 heel
wat beroering bi-acht in de deftige kringen.
Welk© personen Bidloo heeft willen voor
dellen, was nog nieb bekend, maar een no-
iarieele akte, kort daarna opgemaakt op
verzoek van Hermanns Amya, een rijk
advocaat, brengt heel wat licht in de duis
tere periode Van Bidloo.
Spr. geeft oen verklaring van verschillende
voorgestelde personen: Belachal is Thomas
'Arendsz., de vertaler van Bajazet; Midas is
Filips de Flincs, die op Spaarne-Hout bij
Haarlem, woonde, hier genoemd de hofstede
Konst-verdriet. Met den veldheer van Mida-s
wordt H. Amya, bedoeld, en met den advo
caat Bomein de Hooge, Sprinkhaan, de Cri-
tico Bedacticus. Ook de nieuwe spelling van
N. V. A. wordt'als komma-punt parenthesis
aan de kaak gesteld en dr. J. Bouwmeester
wordt gevonden in het gevolg van Mi das.
Lambert Bidloo, de broeder* van Govert, speel
de een rol in het spel, evenals de dichter
Bogaert. Bidloo was van plan geweest nog
een tweede hekelspel tegen de leden van N.
[V. A. te schrijven, waarin Midas, averechts
pp een ezel gezeten, op liet tooneel zou
moeten komen. Doch door de sensatie, door
het eerste stuk gewekt, is het niet opge
voerd. Bidloo werd bij burgemeesteren ont
boden en erkende de auteur te zijn- Spr. ver
toonde een satyrieke prent van den tee
kenaar Bomcyn de Hooge over dezen Gtrijd.
Tal van schotschriften kwamen tegen Bid
loo cn Pluimer, zijn mede-regent, uit. Amya
Idecd uit wraak overal onderzoek naar* de
misbruiken van de schouwburgregenten cn
liet. akten opmaken, waaruit hun wanbeheer
blijkt. Zij hadden de kasboeken verbrand,
toen zij rekening moesten doen, en gebruik
ten een tuin op de Keizersgracht, voor re
kening van den schouwburg gehuurd, om
daarin feesten te geven en wijn te drinken
met hun vrouwen, alles ten koste van de
scliouwhurgkas. Dit was vooral toen Pluymer
en Meijer regenten waren. Men maakte slechte
zeken en de weeshuis-regenten misten hun
inkomsten.
Hierna gaf spr. aan de hand van allerlei
notarieel© akten een kijkje op het schouw -
burgleven van dien tijd. Vechtpartijen met
bloot© degens, ruzies tusschen de acteurs en
de actrioes, die handgemeen werden, ont
braken niet. In 1685 boden regenten 100
zilveren due a tons aan de schrijvers voor ver
taalde treurspelen als Bajazet Berenice,
Agamemnon enz., maar de dichters ontvin
gen vaak hun geld niet. Het kostte heel wat
moeite, om heb monopolie van den schouw
burg voor de stad te handhaven.
Voor de poorten en ook te Buiksloot had
den opvoeringen in tenten plaats. De acteurs
moesten ,de regenten per exploit aanmanen,
om betaling van hun toelage en soms wer
den hun contracten verbroken door regen
ten. Verschillende acteurs met hun vrouwen
en dochters begonnen in 1688 voor eigen re
kening, zooals Pdeter Ploeg, Johannes Bede
man, Ymllem van Heyuingen on Michel
Breydel. Zij moesten hun eigen kostuums
meenemen. Spoedig sloten Joost de Bruin,
Johannes Nose man, Johannes Disseldorp en
Daniël Croon zich met hun vrouwen bij hen
aan, ,om te gaan reizen. "Weinig is nog
bekend omtrent het teven der actrices in
die dagen ten onzent. De geschiedenis van
ecnige galante avonturen, beleefd door Jo
hanna Brinkhuyzen, dochter van den auteur
Hermann us, zijn bewaard in een notaris
protocol, waaruit spr. een en ander voorlas.
Een ander beklaagde zich erg, da,t zijn vrouw
tooneelspeelster is geworden en roet een troep
op reis is.
Zoo gaf spr. een overzicht van een aantal
soms zeer vermakelijke voorvallen uit het
Amsterdamsche toóneelleven, waar-mede de
gegevens omtrent dit deel onzer letterkunde,
waarvan nog zooveel onbekend is, belangrijk
wordt aangevuld.
De voorzatter dankte den spreker voor zijn
belangrijke voordracht.
Sfcaatsbegrooting 1913.
Al gemeen debat.
De heer Bo e s s i n g h betoogde in de
gisteren voortgezette vergadering, dat dit
Kabinet, aanvankelijk niet de antihese op
den voorgrond 6tellende, allengs een veel
scherper tegenstelling dan ooit heeft in het
leven geroepen, althans doen ontstaan. De
Christelijke politiek van het Kabinet komt
feitelijk neer op een kerkelijke politiek,
met vooropstelling van de eigen Kerk.
De heer Yan Dedem besprak de fi-
nanciéele politiek van het Kabinet, betoo-
gende, dat onder vorige Ministers, met
name bijv. onder het Ministerie, waarin Ie
heer Sprenger van Eijk als Minister van
Financiën zitting had, veel meer gedaan is
om de inkomsten te doen stijgen door niet
buitengewone maatregelen. Onder uezen
Minister van Financiën heeft men slechts
begrootingstekorten, niettegenstaande het-
steeds ruimer vloeien van de middelen.
Spreker bestrijdt de berekeningen van den
heer Patijn, vroeger bij de behandeling
van de Invaliditeits- en Ouderdomsverze-
kering omtrent ons nationaal vermogen ge
maakt, waarbij deze met verschillende fac
toren geen rekening hield.
Ten slotte betoogde spreker, dat de
Tariefwijziging niet anti-liberaal is, er op
wijzende, dat ook de liberale minister
Pierson was voor een matige tarieflverhoo-
gang.
De heer Helsdingen besprak eenig©
speciale punten, o. a. de beetekb0palingen,
en vraagt of de Begeering geen bepalingen
omtrent het maximum-loon wil opnemen.
Yerder betoogt hij, dat het B-ijk moet
voorgaan in behartiging van de arbeiders
belangen door te zorgen voor goede ar
beidsvoorwaarden bij de uitvoering van
Bijkswerken.
Maandag halftwee zal spreker zijn rede
voortzetten.
Avondvergadering van
V x ij d a g.
L an d b o u wb e g r o o t i n g.
Aan de orde is de tweede afdeeling der
begrooting (Landbouw).
De heer Y oretér man van Oye
bepleitte de wenschelijkhedd om het arbi
trage-reglement, vastgesteld door het Ned.
Landbouw comité, met betrekking tot vrij
waring van koopvernietigende gebreken bij
den handel in paarden en vee tot wet te
verheffen. Hij wenschte voorts, dat uit
Belgie teruggezonden vee, eenigen tijd in
quarantaine wordt gehouden.
De heer Fleskens vroeg met nadruk,
dat de Begeering na de sooiale, de agrari
sche wetgeving zou ter hand nemen, opdat
den gebruiker van den grond ook de op
brengst daarvan ten goede kome, want de
toestand van den boerenstand was z.i. niet
rooskleurig, voornamelijk de kleine boeren
dienen geholpen te worden door een nieuwe
Jachtwet, een herziening van het paoht-
recht, een ontwerp op do ruilverkaveling
en zooveel meer. Yoorts bepleitte spr. uit
breiding van tuinbouw;- en landbouwonder
wijs en wettelijk regeling daarvan; oprich
ting van een tuin- en landbouwschool in het
zuiden des land's, zoomede van meer tuin
en landbouwcursussen. Er ie ook meer on
derwijzend personeel noodig en herstel van
het goedkoop spoortaricf voor onderwij-
zersbezoekers. Bezitters van een land- en
tuinbouw akte moeten een extra-toelage
krijgen. Dit alles zal veel geld kosten,
maar ondanks een bij interruptie gemaakte
tegenwerping van den heer Yan Twist,
hield spr. vol, dat dit weinig zou zijn
tegenover de millioenen, die leger en ma
rine verslinden.
De heer S m e e n g e, zich vereenige-nde
met verschillende desiderata van den vorï-
gen spreker, klaagde over te weinig spoor
wagens voor vervoer van landbouwproduc
ten; bepleitte herziening van het vee-
artsenijkundig onderwijs; de regeling van
de ruilverkaveling is eerst noodig, als de
boeren van het nut daarvan zijn overtuigd, j
Spr. wenschte een onderzoek naar de i
moüenvangerij en naar het nut der mollen j
voor den landbouw, waaromtrent de mee- i
ningen verdeeld zijn.
De heer Teenstra, erkennende, dat
uit verschillende feiten en handelingen
blijkt, dat de afdeeling Landbouw niet bu
reaucratisch is, zag toch eenige sporen van
bureaucratie Hij zag die sporen in de te
genwerking der Begeering bij het land
bouwonderwijs aan de Groninger universi
teit en bij de oprichting van de landhouw-
winterscholen, die niet systematisch over
de provincies moeten worden verdeeld,
maar opgericht, waar ze noodig zijn. Een
ander spoor is onvoldoende toelichting der
begroeting. Erkennende, dat het eindbe
drag der begrooting niet te hoog is. bepleit
te spr. uitbreiding van land- en tuinbouw-
onderwijs. Spr. critiseerde liet beleid van
den Minister ten opzichte van de landbouw-
arbeiders. Yan het ontwerp tot verstrek
king van grond aan landbouwarbeiders zal
vóór de verkiezingen niets meer komen.
Yan de Landbouwongo, allenwet herziening
van pacht en jachtwetten, is niete terecht
gekomen. Als Kamerlid heeft de Minister
een hoogen toon aangeslagen, doch als Mi
nister, ondanks een groot© meerderheid,
een zee van tijd èn prikkeling tot spoed,
niete gedaan.
De Minister heeft te veel overhoop ge
haald en is daardoor tegenover de kleine
boeren en landarbeiders te kort geschoten.
De heer Schaper sloot zich bij de
critiek aan. Al w&t nu nog aan wetsont
werpen komt, zijn „paradepaarden". I
Waarom kwam de Minister niet met een j
partieele herziening van de Ongevallenwet
ten bate van bepaalde categorieën van
landbouwarbeiders? Waarom is de land
bouw niet opgenomen in de Arbeidswet?
De toestand van de kleine boeTen is niet
zoo slecht, als de heer Fle-skens het voor
stelde, dank zij het feit, dat de boeren
geen last hebben van de sociale wetten,
dank zij ook hun vrijstelling van de be
drijfsbelasting. Spr. erkende de noodzake
lijkheid van wijziging van het pachtwezen,
maar een radicale verandering en .verbete
ring van den toestand der boeren is alleen
te verkrijgen door den grond in eigendom
te doen overgaan aan den boer.
Wat. thans op landbouwgebied wordt ge
daan, komt alleen aan de landeigenaren ten
goede.
De Minister van Landbouw
betoogde dat de klachten over bureaucra
tie bij handel en landbouw het. gevolg zijn
van onkunde. Yoor het landbouwonderwijs
aan de Groningsche universiteit wilde de
Minister geen geld opdringen, wijl er niet
om was gevraagd. De winterscholen moe
ten over het land verdeeld worden. Gro
ningen heeft er reeds twee. De Minister
doet alles om het aantal onderwijzers met
landbonwakte te vergrooten. In voorberei
ding zijn wetsontwerpen: üo. voor een hoo
ger landbouw- en veeartsenijkundig onder
wijs; 2o. voor het overige landbouwonder
wijs.
Wettelijke regeling van de ruilverkave
ling moet- steunen op den wensch daartoe
onder het volk. Het besproken arbitrage-
reglement moet geen wet worden, doch
onder de koopvoorwaarden worden opgeno
men. De herziening van de Jachtwet wordt
wellicht nog in den loop van het jaar in
gediend. De spoorwegmaatschappijen brei
den haar wegenpark voortdurend uit. Té?
zake van terugvoer van vee uit België zijn
we aan veeartsenijknndige wet gebonden.
De Minister zal nagaan, of de wet op ctit
punt wijziging behoeft.
De Minister constateerde, dat de heer
Fleskens in gebreke bleef de lijn aan te
geven voor de agrarische politiek. De Mi
nister wacht liet rapport ten deze af van
de Staatscommissie voor den landbouw, dat
binnenkort verschijnt. De wijziging van het
pachteontract is een zaak van justitie. De
Minister heeft voor de landbouwers inge
diend een ziektewet en een invaliditeits
wet en een wet tot. verstrekking van grond.
Yoor een veiligheidswet voor dc landarbei
ders is een avant-project opgemaakt. Wat
de landbouw-ongevallenwet aangaat, tegen
een ontwerp daarvoor hadden belangheb
benden bezwaar. Op landbouw- en onder
wijsgebied kunnen we geen ijzer met han
den breken, hiervoor zijn onderwijzers noo-
dig.
Het ontwerp voor grond aan landarbei
ders is nog steeds niet door de Kamer on
derzocht. In bespreking is een wetsont-
verpje, om iets te doen voor de mollen en
kikvorsehen in den geest van de Yogelwet.
Over de zeehonden heeft de Minister alles,
wat hij er van weet, in de stukken mede
gedeeld, en blijft hij het- volgend jaar nog
minister, dan zal hij zien wat- hij daaraan
nog kan doen.
De heeren Smeenge, Teenstra en
Schap e r repliceeren.
De Minister dupliceert.
Bij de jaarwedden en toelagen van de
rijksland- en tuinbouwleeraren licht de
heer Duynstee een amendement van de
commissie van rapporteurs toe, om daaruit
te doen vervallen f 300 als toelage aan den
gewezen rijkslandbouwleeraar voor Lim
burg den heer Gorten. Een dergelijk ver
hoogd pensioen dient niet. bij een begroo-
tingspost-, doch in een afzonderlijke wet te
worden geregeld.
De Minister zegt, dat aan dezen
ambtenaar zeer stellig een toelage toekomt.
De heer Dnynsteo handhaaft het
amendement, waarbij de heer P atijn
zich aansluit.
Dc Minister repliceert.
De heer D r u e k e r zegt, dat het de
bedoeling der Begeering is, deze toelage
jaarlijks toe te kennen. Dat is a'us in we
zen een pensioen.
De Minister neemt het Amendement
der commissie over.
Heb artikel wo-rdt aangenomen.
Ejj de bespreking van de boerenleen
banken protesteert de heer De W y k e i-
s 1 o o t h, dat de Minister geen subsidie
meer mil geven in de oprichtingskosten
van plaatselijke boereuleeubnlnketti, waar
door de oprichting zal worden bemoeilijkt.
De kosten van oprichting van feoerenl-en-
ba n ken, aangesloten bij de Oentrale fco
T trcciht, bedragen f 175. Als die banken zelf
de kosten moeten dragen, dan. ia de :*ente
niet voldoende, om de uitgaven dér bank
te bestrijden.
De Centrale te Eindhoven wordt door de
politiek des Ministers oevoordeeltf boven
die te Utrecht. Financieel© motieven mo
gen nimmer beslissen, of men rich aansluit
bij de christelijke centrale te Eindbcven,
dan wel bij de neutrale te Utrecht, Be
billijkheid verzet zich er tegen, dat. men
'aan de protestantsche streken van om
land de voordeelen onthoudt van de boe
renleenbanken, die de Katholieke stri
ken in het zuiden ge-nieten.
Te middernacht wordt de beraadslaging
verdaagd tot Maandagavond.
^i'hoeiuiiaker en art».
In den Bond van Vereenigingeü van
Schoenmakerspatroons is na oen "belangwek
kend debat over de verhouding van den
schoenmaker tot den arte inzake de ver
vaardiging van schoeisel yooi* afwijkingen
aan den voet een motie anpg -uw? w var
dezen inhoud
Dc vergadering, van oordeel, dat een
juiste afbakening van de bevoegdheid \an
den schoenmaker bij de behandeling van
voet gebreken wenschelijk L&; dat de
eischen, te stellen voor de verkrijging van
een Bondsdiploma, beïnvloed znül^n worden
door de bovenbedoelde afbakening; dat het
niet wenschelijk is, dat deze bepaling een
zijdig door haar zelve geschiedt; draagt
het Bondsbestuur op, te trachten, in over
lemet vertegenwoordigers van de orgaan-
sa tie van doctoren tot bedoelde bepaling
te geraken, en met de instelling van het
Bondsdip^ma te wachten, tot bovenbedoeld
overleg tot een resultaat zal hebben geleid-:
Het. denkbeeld, om alleen met. de vereeni-
giüg van orthopaedïsche geneesheeren over
leg te plegen, werd verworpen, omdat men
meende, dat deze niet alle ter zake kun
dige geneesheeren omvat.
K. Pons, timmerman, te Rotterdam.
K. C. Los, looper aan een broodfabriek,
te Amsterdam.
G. H. Daniëls, een meubelfabriek drij
vende te Amsterdam.
N. V. Autoziekeuvervoer-onderneiningj
gevestigd le Amsterdam, kantoor houdende
te Den Haag.
J. A. van Lit, en H. W. van "Zeggeren,
leden der firma Yan Lit eu Yan Zeggeren,
te Amsterdam.
S. Bosenbach en H. Bosenbach, leden der
Handelsvennootschap onder de firma S*
Bosenbach en Co., te Amsterdam.
J. Buyssenaars, schilder, te Zeist.
H. H. Kooyman, winkelier, te Yinké*
veen.
J. Prummel Hzn., assuranfcie-ag^at, to
Wildervank.
G. J. van der Mark, broodbakker, tc
Lopik.
P. van der Molen-Beckx, caféhouder,
Maastricht.
