Jfo. 16180.
IiXÏIDSCH DAGBLAD, Maandag' 18 November. Tweede Blad.
Anno 1918.
Telegrammen,
oorlog in den Balkan.
FEUILLETON.
Juffrouw Wijnstede n Uitstapje
pe
pm
en in de Tohataldj a-1 jnie.
^OXSTANTINQI'EL, 16 Nov. (R. O.)
g^rt den ochtend hoort men een hevige
kaaoanado in de richting van Hademkeui.
nm io uur liet Kiamil-pasja den minister
vflU Euitenlandsche Zaken naar da Porto
koir.ea.
KO.nSTANTINOPEL, 17 Nov. (It. 0.)
j)e aanval op to Tchataldja-linie Begon
gisterochtend. De Bulgaren brachten vier
kanonnen in stelling tegenover Buyuk
Jchekmedje en beschoten de Turksche
ploot, die het vuur beantwoordend, twee
Jfolgaarsch© kanonnen buiten gevecht ge-
fcra<ht. Volgens de „Sabah" had gisteren
e0n gevecht plaats bij Hademkeui dat ein
digde met den terugtocht der Bulgaren»
KONSTANTINOPEL, 17 Nov. (R* O.)
ffe ïchataldja vielen de Bulgaren te drie
Uur in den ochtend oyer de geheele linie
nn. Men verzekert dat ae lurken met
behulp van de vloot den Buiga&rschen lin
kervleugel hebben teruggedrongen.
XONSTANTINOPEL, 17 Nov. (R. O.)
Po vreemde officieren, die de Tohataldja-
|loie bezochten, berichten, dat de toestand
da«r hopeloos voor de Turken is. Tenge-
yolge van de cholera- zijn de meeste solda-
Jen niet in staat dienst te dpen. In ae
Joopgraven 6taan hier en daar manschap
pen op wacht, terwijl tal van zieken op
yelden daar achter, na een Vreeselijken'
jflooustrijd sterven. Op het station te
ffatiemkeni bevindt aich het oppercom-
anuo, onder Na zon pasja, in een salon-
mgeir. In liet stationsgebouw is liet com
mando van het eerste corps onder Ali
Keza pasja gevestigd. Ali Reva, zelf, die
Moor cholera is aangetast, bevindt zich in
hopeluozen toestand. Op da terreinen bij
het station liggen duizenden zieken en
honderden dooden. Het is onmogelijk de
epidemie te bestrijden. Bij Derkos, waar
Ide waterleiding naar Konstantinopel be-
gint, werden Donderdagnacht 15 soldaten
yan een wachtpost opgesteld, 12 van hen
gtieiven. Volgens de meening dér officie-
ren is het onmogelijk bij Tchafcaldja nog
,te strijden, maar evenmin kunnen de Bul
garen de Turksche stellingen bezetten,
ionder hun leger aan het cholera-gevaar
hloot te stellen.
BOEKAREST, 17 No-v. (R. O.) Men meldt
*it Konstantinop(cl d.d. 16 dezer: Het
schouwspel, dat .de cholera-lijdera in de
omgeving van Hademkeui bieden, is afschu
welijker dan het slagveld van Tschorloe en
ïioelo Boergas. De wagens moeten de we
gen verlaten, om te voorkomen, dat zij over
lijken rijden.
CONSTANZA, 17 Nov. (R. O.) Men meldt
llib Konstantinopel, cab de typhus al even-
ïeer woedt in het oostelijke leger.
In de omstreken van Monasti r.
BELGRADO, 17 Nov. (R. O.) Een tele
gram uit Uskub meldt, dab de Serviërs. na
ieeu strijd over het geheele front, de hoogten
[Van Tscharley, Beventse en Trabarski, te
genover Oblavo en Topeck, nabij Monastir,
bezetten. De bezetting dezer punten was
ifles te moeilijker, daar de Turken uitne-
tnenclè posities hadden ingenomen on de
Servische troepen verplicht waren de ope
raties'op een overstroomd terrein te be
ginnen en blootgesteld waren aan het vuur
Üler vijanden. Het moreel der troepen is
Uitstekend.
BELGRADO, 17 Nov. (R. O.) De Serviërs
maakten zich van belangrijke stellingen
meester. Telegrammen, die uit het hoofd
kwartier van kroonprins Alexander komen,
melden, dat de operaties tegen Monastir
hedenmorgen aan alle zijden beg-onnen zijn.
De tegenstand der Turksche troepen begint
Ewakleer to worden. Hét leger wordt in zijn
bewegingen zeerbelemmerd door den toe
stand van het terrein, dat ten gevolge van
Men aanhoudenden regen dborweekt is.
De Grieken.
ATHENE. 17 Nov. (R. O.) De Grieken In
zetten na een strijd die zeven uren duurde,
Anasselitza,
ATHENE, 17 Nov. (R. O.) De berg
Athos is den löden dezer bezet en verzekert
den Grieken het bezit van het schiereiland
Hagion O ros.
De toestand in Saloni k i.
SALONIKI, 16 Nov. (R. O.) Men ver
meldt talrijke bloedbaden, door christenen
op verschillende punten ónder Turken aan
gericht. Turksche soldaten, die zich van Sa
loniki trachtten te verwijderen, werden
vermoord.
Ontploffing van het
kruitdep.ót.
ATHENE, 17 Nov. (R, O.) Bij de ont
ploffing in het kruitdepöt t© Saloniki wer
den 312 Turksche krijgsgevangenen gedood
en 430 gewond. Het gerucht loopt, dat de
ontploffing het werk zou zijn van twee
BulgaaTsche bende-hoofden, die zich wilden
wreken over heb vermoorden der benden
door de Turken.
Het beleg van Skoetari.
CETTINJE, 17 Nov. (R. O.). Gedurende
de laatstedagen lieeft o?u hevige strijd
plaats gehalL rondom Skoetari. Onder bescher
ming der artillerie slaagden 14 Monlene-
grljnscho bataljons er in de Kiri over te
trekken en zich te voegen bij de troepen,
die zich", aohter de -stad bevinden-
Het bombardement wordt onophoudelijk
voortgezet. De kazerne te Skoetari i3 geheel
verwoest. De Turken hebben, na een bat
terij verloren te hebben, dia van groot be
lang vóór de verdediging was, du .stelling
van Gölemi, op 3 K.M. lajfstajid van de
stad, ontruimd en den terugtocht aanvaard.
De verliepen aan beide zijden zijn aanzienlijk.
CETTINJE, 17 Nov- (R. O.). Men verze
kert, dat de MontenegTijnen San Giovanni di
Medua bezet hebben-
CETTINJE, 17 Nov. (R. O). Skoetari is
geheel door de Montenegrijnscho troepen in
gesloten, waarvan een gedeelte do stad tot
een afstand van 1000 motor naderde. De tegen
stand schijnt nog slechts zeer kort te zullen
duren. De colonne van generaal Martinowitcli
leverde gisteren slag tegeu de Turksche troe
pen, die overwonnen werclon cn vele doodcai
cn gewonden, 'n halve batterij kanonnen, mu
nitie en gevangenen in handen dor Monbóue-
grijnen achterlieten-
RJEKA, 17 Nov- (R. O.)- De Koning ont
ving berichten uit Sofia, meldend, dat" de
vijandelijkheden voor Skoetari weldra "ge
staakt zullen worden. Indien eclïtér de vre
desonderhandelingen niet" tob een bevredigend
resultaat zullen leiden, zullen de vijande
lijkheden hervat worden-
Do toestand te Konstantinopel.
KONSTANTINOPEL, 17 Nov- (2.10 uur
's nam.). (R. O.). De commandanten dól*
schepen van de internationale vloot agaven
aan do bemanningen bevel, oml 2 uur 's namid
dags aan boord terug te koeren-
KONSTANTINOPEL, 17 Nov. CR. O.).
De gezanten beraadslaagden over maatrege
len te nemen om to voorkomen, dat de Bul
garen de stad binnenrukken. Het heet, dat
niet alleen de cholera, doch ook de pest
onder liet Bulgaarsehe leger woedt- Op aan
dringen dor gezanten besliste de rogosbing,
dat te San Stefano oen speciaal leamp zou
worden ingericht. Langs de spoorwegen
zendt me-n ai'deolingen van den ontsmet tings-
dienst.
KONSTANTINOPEL, 17 Nov- (R. O.).
Daar sinds den vroegen morgen een hevig
kanongedonder bij .ïchataldja hier vernomen
wordt, is hedenmiddag besloten tot afzetting
der wégen, die. na ar Per a leiden en detache
menten matrozen der oorlogsschepen te doen
landen. De „Loreley" gaat naar Ha id ar Pasja,
om 't station van den Anatolischeft spoor
weg te beschermen. In de Europeoscbe kolonie
aldaar heersclit volkomen rusl-
KONSTxANTINOPEL', 17 Nov. (R. O.).
Het sterftecijfer onder de cholera-lijdea-s is
tlians tot 50 pCt geste.gon. 3000 zieken, die
uit San Stefano werden overgebracht, ble
ven 24 .uur' zonder verzorging en zonder
voedsel.
KONSTANTINOPEL, 17 Nov- (ff. O.).
Men rapporteert officieel 239 choleragevallen,
waarvan 20. met dóodelijken afloop.
Dc gezanten hebben stappen gedaan bij dc
Porie, om liet- nemen van maatregelen te ver
zoeken tegen het. gevaar van uitbreiding der
epidemie.
De Oostenrijksche consul te
Pnzrend.
"WEENEN, 17 Nov- (R. O.V De „Neue
Freie Presse" jnoidt, dat de Oostenrijkselie
consul te Prizrend ongedeerd is-
Complot deT Jong-Turk«n-
KONSTANTINOPEL, 17 Nov. (R. OX
Het gerucht loopt, dat de Turkshe regeer in g
de arrestatie der Jong-Turkon bevolen hoeft
wegens liet 6meden van een complot- Het
comité zou in het geheim verscheidene afge
vaardigden naar het hoofdkwartier gezonden
hebben, ten einde het leger te bewerken
en liet bij zijn terugkeer te Konstantinopel
te gebruiken om een verandering in dc re
geering tob stand, te brengen-
KONSTANTINOPEL, 17 Nov- (R. O.).
De aanleiding tot dó arrestatie der leden van
het Jong-Turksche comité zou gelegen zijn
in het organiseer.:li van een meeting ten,'
gunste van Jiut voortzetten van den oorlog.
Ei- is geen sprake van een opstand togen de
fogeering. Dertig ar vos talies hadden plaats.
Men ontkent, dat Nazuij gearresteerd werd-
Doop winding in Klei n-A z i ë-
CONSTANZA, 17 Nov- £R. O.). Uit Kon
stantinopel wórdt gemeld, dat het Armoenscli
patriarchaat bij Jict ministerie van Binnen-
landsclie Zaken stapan deed betreffende don
toestand te .Adana en Karpoet, waar troe
belen tegen de Armeniërs in voorbereiding
zouden zijn.
Geen B a 1 k a n c o n f e r e n t i e-
BELGRADO, 16 Nov- (R. O.)- De boricli-
ten, als zou te Belgrado ccn ontmoeting plaats
hebben van do hoofden dor verbonden y-o-
goci'ingcn, en als zou koning Ferdinand bin
nenkort de Servische hoofdstad bezoeken,
worden officieel tegengesproken.
O os te nr ij k cn Servië-
BELGRADO, 16 Nov. (R. 0.)« Dc mi
nisters zijn hedenavond bijeengekomen- Aan
dezo bijeenkomst wordt gTOot gewicht go-
heclit.
BELGRADO, 17 Nov- (TL O.)- De offi-
ciciisó „Samouprova" bestrijdt den eisch van
Oostenrijk, om de autonomie van Albanië. 1c
deen erkennen. Dit zou-*'n.l. -ccn voordeel zijn,
toegestaan aan oou overwonnen vijand. Ecu.
autonoom Albanië zou voor Europa een twee
de Macedonië worden. Eon betere oplossing
zou die van Servië zijn. om nl. den Alba-
neezen dezelfde rechten en voor doelen toe te
kennen als den Sorvischen burgers.
Dc mogendheden cn de Servische
haven-
ST.-PETERSBÜRG, 17 Nov. (R. O.). De
„Rossya" schrijft: Particuliere berichten aan
do „Nowojc Wremja" uib Londen en Parijs
toegezonden, doen liet vóórkomen alsof de
minister van Buitcnlandschc Zaken, Sasonof,
do ondersteuning van dc Servische havcnaan-
sprakcü zou hebban opgegeven. Sasonof zou
dat. gedaan hebben onder den invloed van
een bespreking niet den Duitschen gezant,
dïo hem verklaard zou hob ben, dat Duitseh-
land bij eon conflict tusschen Oostenrijk cn
Rusland, Oostenrijk zou bijstaan- Zulke on
gerijmde geruchten te verbreiden, heeft blijk
baar ten doel de autoriteit der Russische
legeering in discrediet te brengen. Het zou
dwaas zijn, Duitschlan^. stappen toe te schrij
ven, welke onherstelbare schade zouden tóe-'
b'rengon aan do goede betrekkingen, naar wier
bevordering zoowel te Börlijn als te Sb.-Pc-
tórsburg op gelijke wijze wordt gestreefd.
Do Russische rc.gooring lieeft tegen de bewe
gingen van niet-toonacuigevende personen in,
haar vrijheid van handelen, door niets ge
bonden en is slechts van plan zich uitslui
tend deor Russischo belangen te laten leiden-
Protestmeetings tegenden oorlog.
BERLIJN, 17 Nov. (R. O.)- Hedennamid-
dag hadden onder ontzaglijke belangstelling
in de verschil lende doelen der stad socialis
tische meetings plaats tegen den oorlog. Jau-
lès bracht den groet over der Fransohe ar
beiders en eindigde zijn redevoering mot den
uitroep„Oorlog aan don oorlog 1" Onder niet
minder stormachtigen bijval herhaalde hij zijn
redevoering op oen tweede moeting. Behalve
Jaurès spraken de iifgcvaardigde Fischer,
de Rijksdagafgevaardigde Renner uib "YVee-
nen en de Engelschman O'bray, die even
eens eindigde mot „Oorlog aan dpn oorlog".
Een motie wórd niet gesteld Nergens had
den incidenten plaals.
„Leidicke Dilettaxitenclnb."
't "Was Zaterdagavond in „De Graanbeurs"
als op een groote famiLiefuif. Een prettige,
opgewekte geest onder oen paar honderd gas
ten. Er was reden toe, want de tooneelver-
ecniging „Lcadsche DLlettant^nclub" had daar
die volo belanget.allenden verzameld bij haar
voorstelling, de eerste na de viering van liet
dertig jarig bestaan, zooals de voorzitter
la zijn openingswoord zoidc.
't. Was er echt leuk on men kon uit alles
proeven, dat iedor'zieli amuseerde. Een gullo
lach, een vroolijk gesnater, to waren er ge
tuigen van.
In do licht-overgoten zaal was de gezel
ligheid nog yorhooig'd door eenige versiering,
die aangebracht wasdoor vlaggetjes on wa
penschildjes cn door ccn paar plantengroepen
ter weerszijden van hot' toonccl. In de recht-
sche groep praalde heb vaandel der Vëreeni-
ging met aan kleurige lintjes de medailles,
tropeeën van behaalde overwinningen in
den vreedzamen strijd dor rliefcoriek-
De zaal was bijna geheel gevuld, tóön do
voorzitter, de heer Joh. W. Haiding Jr.,
een hartelijk woord van welkom sprak- Maar
oenigo laatkomers kwamen de overige beschik-
bare ruimte geheel innemen-
't Was een eenvoudig, sober woord 'dat
de héér Harting uitte, getuigende van liefde
voor de vereenigtüg, uit welker naam hij
sprak. En daarbij wees hij op de vele moei
lijkheden, die de club bjj heb lang
-niet gemakkelijke st.u,k, dat het zou opvoe
ren, moest overwinnen. Bij voorbaat riep hij
do clementie in der aanwezigen.
Dat moeilijko stuk was: „Zijn meisje komt
uit?" het bekende Indische tooneelspel van
Brooehoofd.
Ovör het stuk' zelf niets. 'tKan dooien cn
't kan vriezen, aldus de pkiloaofió van dok
tor R adernaar leb wel ra ad-er-naar
nu zoo. is 't met het stuk zelf ook, 'fc kan
zoo gebeuïen, niaar 't kan ook ntet zoo ge
beuren, ,'b Zit vol toevalligheden, oen zeer
begrijpelijke eigenschap, wanneer men in aan
merking neemt, dat ,,Zijn rucisio- komt uit!"
niet- van 're een ten datum is.
Dat heb stuk voor dilettanten niet gemak
kelijk is, daarin lieeft de praescs gelijk- Maar
de „Lcidsche Dilettanten club" zal toch zeker
licfst geen lafccmpHmcntje onzerzijds vragen.
De zeget-eekenen aau de banier zijn or als
zoovele bewijzen, dat de club ernstig dc
iconeelspwlkunst wil beoefenen. Aan Oen.
zoo-eTnstig-willcnde vercenxging durven wc
oen paar wenken t-o.geven, die ze. wc' ver
trouwen het, ter harte zal nemen. Ware heb
streven minder serieus, we zouden alleen spre
ken over liet vele applaus, dat inderdaad na
elk bedrijf door do zaal daverde.
Er zitten in do zo club goedo krachten-
"Maar evenals ouder do beroepsspelers
heeft men cok ouder dilettanten goede cn
minder goede krachten. We zouden sommigen
der medospelendon willen vragen om do Ne-
derlandscho taal toch niet al te erg te mis
handelen, maar ook aan anderen om do nauw
keurigheid der uitspraak niet zoover te drij
ven, dat liet' natuurlijke verloren gaat. Een
paar- ernstigo locsiopetities lcunncn ai voel
goetl doen. En denk vooral om de bleeding
en de griraeeving. Laat er.eenheid zjjn in
dezen. De oude* grijze kop van 'Ifabbes,b.v.
paste niot. bij z'u ooi bert van man-van-der tig-
Habbcs moot oppassen, dat hij geen sokken
haalt uit een koffer, waarin do gardc'robo
van een freule is opgeborgen-
Bovendien kan een oers te-lui tenant, spló-
kend ovea.' twe« oollega-officioren, die beiden
do gouden kraag reeds hebben, niet zeggen,
dat hij ,ze „vanaf z'n wieg" gekend heeft.
Jolie was bovendien geen Don Juan-
Als do freulo zegt een prachtband je te'
vinden, moet zo ook zoo'n boekske in haar
handen krijgen cn wanneer Zephyra vertelt,
dat ze wel kan blijven doordraaien, moet
ze ook walsen en niet wiegelen-
Dat zijn van die kleinigheden, die bij eenigen
goeden wil kunnen worden verbeterd. En dio
goede wil is er, daarvan zijn we overtuigd.
De spelenden hadden ook goéde oogenblikken.
die aan dc aanwezigen voel genot verschaften.
Het toonoelspel van Brooshoofd werd nog
gevolgd door oen paar voordrachten en daar
na...,, daarna kreeg de lieer Mazurel dó
leiding van heb verdere gedeelte van don
avond. Onnoodig te zeggen, dat vooral do
vele jongedames met -verlangen naar dat
oogejiblik uitzagen. Zephyra, heeft haar
Sehnsuchb naar een slepende wals kunnen
bot vieren.
Bonircommisfie to Wntseonnr*
Men meldt ons uit Wassenaar:
Verleden jaar vroeg de burgemeester aan
den Ra-acl, hoe deze dacht over het oprich
ten eener Bouwcommissie, bedoeld in den
tzin der Woningwetv De Raad was er niet
tegen.
Dezer dagen werd een oproep aan ver-
scheidene ingezetenen gezonden om te wil
len medewerken tot oprichting van zulk
een Vereeniging. Een aantal ingezetenen
was samengekomen in het Patronaat. De
burgemeester zette op heldere wijze uiteen
het deel en de werking van een Bouwver-
eeniging. Zij streeft geen liefdadig doel na,
Het is hier alleen kweste om paal en perk
te stellen aan de bouwspeoulatie. Het doel
is den arbeider een woning te bezorgen,
die aan de eerste eisclien van hygiëne vol
doet. Zij wil den arbeider een aangenaam
tehuis bezorgen, waarin orde, netheid en
zindelijkheid heersohen. Dit wordt verkre
gen, doordat zulk een Vereeniging ook
voortdurend toezicht, houdt op de Wo
ning. De voorzitter brengt een woord van
dank aan de lieeren Mackay en Van de
Wal, die de voorloopige werkzaamheden
hebben verricht. Er werden staande de
vergadering 33 aandeelen genomen door
30 personeu. De overige 27 aandeelen zullen
spoedig zijn geplaatst, daar zeer vele inge
zetenen per brief adhaesie bofcuigd hebben
met doel en 6treven der Vereeniging. De
ontwerp-statuten worden behandeld. In
lichtingen omtrent overdracht en uitloting
van aandeelen worden gegeven. Het voor
stel van dr. Van Praag om aan elk lid maar
één stem te geven wordt met 15 tegen 11
stemmen verworpen. De heeren Van Praag
en Brocse van Groenau geven den raad de
statuten eerst op te zenden naar hetr
Bureau van Sociale Adviezen.
De voorzitter wil hiervan niet hooren.
De heer Van Praag zegt, dat dezo han
delwijze -veel moeite en tijd zal hesparen
bij het verkrijgen der Koninkl. goedkeu
ring.
Bestuursleden mogen niet aan de Ver
eeniging leveren, wel land verkoop cn. Ge
sproken wordt verder over den duur der
Vereeniging in verband met erfpacht.
Tot bestuursleden worden gekozen dó
heeren dr. F. van Praag, Wouters, B roe se
vau Groenau, M. Pecreboom en S. van der
Stoel.
Dr. Van Praag brengt namens de verga
dering een woord van dank aan den voor
zitter voor zijn moeiten en voor het leiden
dezer zoo belangrijke vergadering.
Kamerverkiezingen 1913.
Naar „Zeslandia" verutemt, beitaat liet
voornemen bfj de rechtscho partf)9n (e Goes,
om, indien de heer Do Savornin Lobman zieh
niet wederom beschikbaar stelt, candldaat ia
•tellen voor de Tweede Kamer ds. II. C.
Hoegorzeil, predikant bfj de Ned.-Herr. Gem.
te Vllasmgen, behoorende tot de anti-revolu-
tionalio party.
DOOR
CORttÉLIE NOORDWAL.
(Nadruk verboden).
„Maar me lieve man!" zuchtte juffrouw
ftVijnstede, ,,ilc ken er geen paling, geen
Ipéling, zeg ik je." De tranen roldeu haar
Jlit de oogen, langs de dikke, nu bijna blee-
kc wangen.
,,Nu, nu," suste de kapitein. ,,It's all
{right. U moet er niet om schreien. U houd
li maar bedaard, en met de eerste de beste
fcachtboot gaat u maar weerom. Ik zal het
?wel voor u schikken, hoor. It's all right.
fU kómt nog wel tliüis."
„Een nachtboot!" kreunde juffrouw
ftVijnstede. Dus 's nachts ook nog eens op
„feeeEn zij dacht aan haar gesprek met
$e ontvangersmevrouw. Breskens bij avond
fvas al erg genoeg geweest, maar zoo'n wij-
jfe zee! Eén cn al groote groene golf, één
«n al waterberg. Lucht en water, lucht en
flyater. Wat deden ze op aarde met zooveel
frater?
Zij begreep 't niet, en zij met haae ver
stand kon er niet bij hoe ze daar den weg
voor vonden. Geen straten, geen palen cm
fc® ^ggen waar zo was.
Die kapitein was toch een goede man.
ïEr lichtte iets vriendelijks in zijn grijs oog.
juffrouw Wijnatede kon zieh zoo voorstel
len, dat hij getrouwd was en een goed? va-
ïler voor zijn kinderen. 2ij stak haar hand
baar hem uit;
,,In elk geval, meneer, wordt u bedankt."
En nu lachte hij even, voor het eerst;
zijn grauw-zwarte snorharen krulden om
zijn witte tanden.
„Tot uw dienst, it's all right, hoor. Zorg
maar, dat u niet zeeziek wordt."
Hij wandelde weg en liet haar over aan
haar beschouwingen.
Zeeziek, dat moest er nog bijkomen
Neen, zeeziek was ze niet. De boot wie
gelde alleen maar wat; overigens zou 't op
't water niet onpleiiierig geweest zijn met
vroolijk gezelschap en eén prettige aan
komst in het verschiet.
Juffrouw Wijnstede had eerst in haar
verslagenheid niet bemerkt, dat men op
haar ongelukkige persoon acht had gesla
gen. Maar nu werd zij gewaar, dat nu de
een, dan de ander van op liet clek zittende
groepjes het hoofd proestend omwendd®,
om haar, „oud mensch, in het ongeluk te
bespotten en te beschimpen. Enfin, wat
kon 't haar schelen? Ze was ellendig ge
noeg."
Jongens, jongens, daar waren ze mis
schien allemaal bij nicht Betje naar de
boot gegaan afwachten, vóór. en na. En de
kofiie, en het eten, en haar brief, die zoo
stellig gezegd had, dat ze kwam. Een
briefkaart had ze nog te onhartelijk gevon
den, én de koek én de ham!... Hoe zou 't
nou gaan met juffrouw Bitters en Haartje?
Zoo'n schijnheilige draak, die Haartje. Na<
tuurlijk alles vertellen aohter haar rug,
Van uitsparingen en bezuinigingen, die je
voor een ander niet wou weten, den boel
samen nagaan, uitkijken, missohien de
beesten niet verzorgen.... O, die beesten...
Had zij ze niet gehad, dan was ze er meer
uit gegaan, en meer aan réizen gewoon
geraakt...:. En die verrekijker! Wat zou
die een pret hebben met z'n vrouw, als hij
er van hoorde.... Wat een genot voor hem!
Er kwam iemand bij juffrouw Wijnstede
om te zeggen, dat de bel hacl geluid voor
het eten. En in haar verwarring, opge
schrikt uit haar zware denken, dat haar
ae hersens met ijzer doorploegde, gilde 7>e:
,,Eten? Eten zij hier nog? Ik eet nóóit op
zee.
Even later Voelde ze haar keel bibberen
onder een weeë walging die haar maag dm
en óm, en het onderste boven draaide.
De boot hief haar op, liet haar neer, ruste
loos. Een koude, zóó koude wind ala ze
noo»t ha-d gevoeld, kwam aangevaren en
sloeg alle een reuzenliaken dampig, killigdik
bijna ta-stbaar over het dek, door de huid
tot ver in het lichaam der uienschen en
verstolde er het bloed. „Rrrrrrrrrtblies
het en de golven tuimelden dooreen; dron
ken groene reuzen. En als de volle zoute
zeelucht haar met oerkracht kwalijk-rie-
keiul wee in de neusgaten joeg, voelde juf
frouw Wijnstede wat de kapitein bedoeld
had met naar-beneden-gaan.
O -he boot! Lr.cfde zij nog, of was zij al
dood?"
De kajuitsjongen zag haar omelaan, hielp
haar voort en de trap af. Half bezwijmd,
voelde zij zich nog lielpen op een soort van
sofa. Toen zij kracht vond even het hoofd
op te lieffeD, zag zij, dat die sofa in het
rond kringde, vast aan den muur, langs
de geheele kamer; en van afstand tot af
stand lagen bleeke, zieke Vrouwen daar ge
strekt als lijken. Steunen, nare geluiden,
hoesten, proesten,-braken, zuchten,, pijnden
door de benedenstilte, die kalm, ziekenhuis-
aohtig den middag beheerachte. Stilte, ah
platgestompt door ht donderend geraas en
gebonk en gesmijb daarboven.
Juffrouw Wijnstcde verwoohtte elk oogen-
blik, dat haar laatste uur geslagen was, en
dat de zoldering op haar hoofd zou neer-
gruizelen en haar zou verpletteren. Het
leven wa-s haar geheel waardeloos nu. In
de zeeziekvrije tusschenpoozcn met die af
schuwelijke zeeluoht, die haar zelfs toe joeg
uit het kussensloopje en den handdoek, in
den neus, zoo'n walgelijke, misselijk ma
kende lucht, dacht zij aan haar huisje, haar
geld, Pietje, Mietje, Lictje en de familie
wachtend met de koffie, en liet genoeglijk
dagje, waar ze zioh zooveel van had voor
gesteld, als aan dingen, die heel ver waren
dingen, als in een droom, ergens gezien en
niet te grijpen. Héél haar leven werd
droom; alleen dat wrééde, dat onophoude
lijk wreede, duizelig-misselijk makende zwe
ven óp neer, óp néér als van een reuzenwip.
wils wéar, bestond. O, al haar gela, zelfs
haar drie kersversche „Hollaridsche spo
ren" had zij willen geven als zij maar ééns
n i e t i n de hoogte werd gózweefd en weer
neergelaten. Wat was geld? Geld was niets,
heelemaal niets. Wat was.de groote
schoonmaak, het uithalen, het inmaken?
Belachelijk. Wie was juffrouw Bitters?
Niemand. Wie de man van den verre
kijker? Een m u g. O, hoe kon iemand zioii
nog bswegen en opstaan, zooals dat gekke
oude mensch ciaar met 'r grijae haar onder
de kin gebonden! Wat een malloot, waar
ging ze nu lieen? O, naar dien stapel kistjes
en valiesjes. O, hoe kón Iemand zich nog
om een Valiesje bekommeren, ala voor
baar., juffrouw Wijnstede, alles waardeloos
was geworden in het maagdraaien, dat wee-
zieke geruisohlooze óp néér, óp nóór, dat
helsche zweven, dat gcén leven onder 1> r u i-
le nd leven; ónder dat helsche gestamp
en lawaai bo-ven, cu wat-ergeklots cn gc-
zwalp-cn gezwiep, cn windgegier én gefluit
cn gehuil aan alle, alle kanten, boven
en opzij en onder.
O, alle duivels, zwart r's ovens, cn alle
gokken en wilde beesten waren losgebroken.
Nu eens wentelde juffrouw Wijnstede zich
naar den muur, waarin kleine ronde raam
pjes als heldere oogen, waardoor zij 't groe
ne water zag dan weer óm, de zaal in, naar
de menschen, die leden als zij. Wat had zc
gedaan, om, met den dood in 't verschiet,
zoo'n verlengd sterven te moeten onder
gaan? Niets dan dat zij gezien had naar
den bruinen wijsvinger van zoo'n slechten
kaaiman.
Er kwam een juffrouw telkens, wie de
lijken rondom als uit een graf toezuclitteu:
„StjoewardessSt-joewardess
-Een vriendelijk mensch was het, en i?;e
hield haar, juffrouw Wijn stede, ook telkens
een ding voor: een ijzeren ding met een
sleuf, dat leek op een armenbus, en dat zij
aanhoudend moest grijpen met haar ge
zicht voorover. Haar uitgeputte maag had
geen voedsel meer, zij kon alleen half stik
ken onder woeste gorgel- en braakgeluiden,
als een varken.
Eerst hacl ze zich in cle rustpoozen be
schaamd gevoeld over die.ongemanierdhe
den, maar iedereen deed als zij. Ze kon
er toch. niets aan doen.
(Wordt vervolgd.).
