<§eze <§curant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
N», 16T78
A°. 1912.
Vrijdag; TtT November.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Offieieele Kennisgeving.
Uit de „Staatscourant".
PRIJS DtóR AD VERTEN TIEN
Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0,175. Grootere letters naar
plaatsruimte. Kleine edYertentiën van 30 woorden <0 Cents contant elk
tiental woorden meer 10 Cents.-Voor het incasseeren wordt 0.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT?
Voor Leiden per week 9 Cents i per 3 maanden f MO.
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd rijn 1,30.
franco per post ...y 1,65.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gelet op de artt. 12 en 37 der Drankwet;
Brengen ter algemeen© kennis, dat door
F. VAN". DEN BERG, koopman, wonende
te Leiden, een verzoekschrift is ingediend,
om verlof voor den verkoop van uitsluitend
alcoholvrijen drank, voor gebruik ter plaat
se van verkoop, in den winkel van het per
ceel Morschstraat 33.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. C. DE GIJSELA AR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris..
Leiden, 15 Nov. 1912.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het adres van de Naamlooze Ven
nootschap, Boekdrukkerij voorheen L.
VAN NIFTERIK Iiz., om vergunning tot
uitbreiding van de boekdrukkerij in het
perceel Ka-iserstraat No. 9, Sectie E No.
057, door het maken van een aanbouw en
het daarin plaatsen van een electromotor
van 14 pk., tot het in-beweging-brengen
van een drukpers;
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geven bij deze kennis aan het publiek
'dat genoemd verzoek, met de bijlagen op
de Secretarie dezer gemeente ter visie
legd is; alsmede dat op Vrijdag 29 Nov.
a. s., 's voormiddags te elf uren, op het
Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven
Pm bezwaren tegen dit verzoek in te
brengen, terwijl zij er de aandacht op ves
tigen, dat niet tot beroep gerechtigd zijn
tij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hin
derwet voor het gemeentebestuur of een
«ijner leden zijn verschenen, ten einde hun
bezwaren mondeling toe te lichten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR, burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 15 November 1912.
Leêden, 65 November.
Naar het Weekblad voor de Vri>
pinnige Hervormden" verneemt zijn van de
24 studenten in de theologie, die van het
jaar te Leiden zijn aangekomen, 10 vrijzin
nig. Onder deze 10 zijn, wat zeker op
merkelijk is, niet minder dan 3 meis
jes. Verder is er cén Remonstrant, zocdat
er 6 aanstaande Hervormde predikanten
bij zijn. Een groot getal is dat niet,
ïftaarhet wel eens kleiner ge
weest,"
In de ,,Sts.-Crt." zijn opgenomen de
statuten der naanil. venn. Maatschappij
tot uitkeering bij werkloosheid, te Lei
den'' 'bewilligd bij Kon. besluit van 16
October 1912, met een kapitaal, groot
f 250,000, verdeeld in 5 seriën, ieder van
i 50,000 en verdeeld in aandeelen, elk
groot f 100, waarvan de eerste serie is ge
plaatst.
Directeur ie de heer G. P. Gerstel, te
Leiden, en leden der commissie van toe
zicht zijn de heeren 3. B. Bouwer, J. L.
Öoer, A. P. Gerstel, L. B. Noordeman en
IF. B. J. Kuiper.
De vennootschap stelt zich ten doel: lo.
'aan haar deelnemers bij werkloosheid, bui
ten eigen schuld, een geldelijke uitkeering
fte verstrekken en 2o. het sluiten van verze
keringen op ieder gebied.
Gisteren werd in Den Haag ten behoe
de van het NederlaniUche Roode Kruis een
collecte langs de huizen gehouden. De op
brengst bedraagt pl.m. f 14,000. Daarvan is
I 2100 speciaal voor Turkije bestemd. Er
collecteerden 236 dames en heeren.
De Raad van Rotterdam heeft het
voorsteLH. Spiekman c.s. inzake het toe
kennen van presentiegeld voor liet bijwonen
der Raadsvergaderingen aangenomen.
B. en Ws. zullen een ontwerp-verorde-
ning er voor gereed maken.
Tweetal bij de Gereform. Kerk te
Amsterdam ter voorziening in de vaca
ture-Van Loon: dr. J. C. de Moor, te
VGravcnhage; en ds. T. Ferwerda, te
Vlissingen.
De kerker aa cl der Gereformeerde
Kerk te Amsterdam heeft besloten het
traktement van de tien predikanten van
f 3250 op 3500 te brengen.
De nieuwe Gereformeerde kerk te
Ter-Aar zal Dinsdag 20 dezer in gebruik
genomen worden.
Eb\ P. A. E. Sillevis Smitt heeft we
gens ?jjn benoeming tot hoogleeraar aan
de Vrije Universiteit afscheid genomen van
de Gcref. Kerk te Amsterdam. Hij sprak
naar aanleiding van Judas 3b.
Gisteren heeft de opening plaats ge
had van de stichting ,,De Joodsche Inva
lide", te Amsterdam, afdeeliüg van de
godsdienstige vereeniging „Touroh Our."
Het doel der stichting is: Het opnemen van
ouden van dagen, invaliden en andere be
hoeftigen, die geen plaats kunnen vinden
in Andere Joodsche instellingen. Verder
het verschaffen van fipancieelen en rnoree-
len steun aan Israëlieten, om te voorko
men, dat zij in het armenhuis moeten wor
den opgenomen en het oprichten van eon
Joodsche ambachtsschool en aibeidersip-
richting.
De Dorölsché Wiiikeliersvereeniging
heeft zich tegen verplichte winkelsluiting
verklaard.
In de gisteren te Utrecht gehouden
Raadszitting werd behandeld het voorstel
van vjjf Raadsleden, dat geen der leden
langer dan tien minuten zal spréken, ter
wijl de leden van het dagelijksch bestuur
of de voorstellers vijftien minuten zullen
kunnen gebruiken. Deze bepaling geldt
niet bij de behandeling der begroeting.
Na uitvoerige besprekingen werd bet
voorstel met 22 tegen 9 stemmen verwor
pen.
Naar „Zelandia" verneemt, is het vol
gend jaar te Ter-Neuzen een eskader te
verwachten, dat door het kanaal van Ter-
Neuzen koning George van Engeland naar
Gent zal overbrengen, om een bezoek aan
de tentoonetelling aldaar te brengen en
een ontmoeting te hebben met het Belgi
sche. koningspaar.
Nederlandsche oorlogsschepen zullen ter
begroeting en begeleiding van den Engel-
schen koning te Ter-Neuzen aanwezig zijn.
ALPHEN. De hofstede „Blomveld", al
hier, gelegen in wijk Steekt, groot .ruim 28Vc
hectaren, gisteren dooi' notaris J. C. Spruyt
afgeslagen, is gekocht door den heer J. Vlas
man cpq.., met de onkosten voor f 70,408 40.
Bij de gisteravond gehouden herstem
ming voor een notabel der Ned.-Herv.
Gem. tusschen de heeren T. Nagtegaal en
D. v. Buuren werden uitgebracht 172 stem
men. Twee waren er van onwaarde. Beide
heeren ontvingen evenveel stemmen. Bij
loting werd de heer D. v. Buuren gekozen.
Hedenavond om halfacht zal de Raad
vergaderen.
HAARLEMMERMEER. Door den lagen
waterstand in do Hoofd vaart, veroorzaakt
dootr liet voortdurend werken van liet stoom
gemaal Lijnden, zaten gisteren al een vijf
tal geladen bi eten schepen aan den grond vast.
Voor de drukke binnenscheepvaart, in ver
band met do bietencampagne, veroorzaakt
deze waterstand weer veel oponthoud.
HAZERSWOUDE. Tn onze gemeente
doet zich op een der watermolens een ge
val van typhus voor bij een jongeling van
omstreeks twintig jaar.
HILLEGOM. Gisteren trad de vereeniging
„Oefening baart Kunst", van Vclsen, voor
het voetlicht, met .het drama ,,De Fabrieks
baas", van Hcyermans. Daarmede dong ge-
noemde Vereeniging moe in den toonoelwed.
strijd [naar een def" door /„Vondel" 'uitge
loofde prijzen. Het blijspel „Daar is Mijn.
lieer" werd 'nagegeven.
Het eerste stuk werd Vrij goed voorge
dragen. Do hoofdrollen werden uitstekend
gespeeld. Toch zal deze Vereeniging o. '1.
moeilijk paast de vörige in dezen wedstrijd
opgetreden liefhebbcrij-clubs kunnen staan,
hoewel de fabrieksbaas bij uitstek goed was;
de decoraties warön ook verdienstelijk. Dé
zaal was zee'ri goed - bezet.
KATWIJK-AAN-ZEE. Het blijkt nu
reeds ten deele hoedanig de storm van
Maandag heeft huisgehouden onder onze
haringvloot. Heb vermoeden, dat de bom
men meer hebben geleden dan de loggers,
is reeds bewaarheid geworden. Een groot
aanbal bomscbuitën toch, tot onze vloot
behoorende, ïs Donderdag binnengekomen
met geheel of gedeeltelijk verlies van dé
vleet, terwijl in" vele gevallen de vangst
gering is.
Wij noemen "o. m. de bomschuit K. W. 38,
die op twintig netten na de geheele vleet
•verloor, de It. W. 53, waar liet roer door
-liet*schip heengeslagen is; de. K. W. 51,
dievveerbig netten verloor, en de K. W. 12,
en 72, die. alle twintig en meer netten
verloren. Bij andere vaartuigen zijn van de
vlèèt verscheiden netten gescheurd.
"Met het oog op de groote kosten, die aan
nieuwe uitrusting verbonden zijn, en voor
al omdat het seizoen reeds zoo ver gevor
derd is, zullen de meeste der genoemde
vaartuigen wel niet meer ter vissoherij
gaan dit jaar, en zal dus een groot deel
onzer visschersvloot al vroeg „beliouden
teelt 'Miebben.
LTSSE. Alhier Vér gaderde dé ijs club Lis-
sérbroek in het café „Eensgezind". De pen
ningmeester deed rekening cn verantwoor
ding van zijn beheer gedurende liet tijdvak
1 Nov. 1911—1 Nov. 1912. Het bleek, dat
de Ontvangsten hadden bedragen f.313,00 V2
én de uitgaven f116.221/.; een saldo aldus
van f 196-78* Jj U_t
In de plaats van do hoeren Y. Bconekamp
en H. Ed-elaar, die wagens vertrek naar
elders als boetuui'sloden hadden be-dankt, wer.
den gekozen de heeren C- Yerschoor en H.
de Graaf. .Verder werden gekozen de hoe
ren R. Houweling, aftredend, en Th. Op
stal. de laatste in de plaats van den hoer A.
de Wilde, die als zoodanig niet moer in aan.-
mcukiiig wenschte te komen.
Na het houdeii van oen verloting werd
de yergad-e.ring gesloten.
NOORDWIJIvER,HOUT. Gisteren had al
hier de oer s to tecnen vei ling plaats bij den
Hoogeveenschon Molen, aan de Trekvaart-, en
bij Duin-cn-Dal, onder deze gemeente- Do
kwaliteit van het gewas, meest ma nden ma
kers-teenen, wa-s best. De kooplust was ta
melijk cai de busbode prijzen waren bovrodi.
gend.
Bij Kon. besluit is aan M. de Boer, op
verzoek, cerrol ontslag verleend, met in
gang van 15 November als notaris te
iNieuwe-Pekela;
is toegekend de aan de orde van Oranje-
Nassau veibond'en eere medaille, in brons,
aan J. Taanman, meelinaler bij de firma
C. Smit Gz., olieslager te Zaandam;
is met ingang van 1 Januari aan E.
D. Kits van Heyningen op verzoek eer
vol ontslag verleend als lid en voorzitter
van den Raad van Toezclit op de Spoor-
yejd'iensten met dankbetuiging;
benoemd tot voorzitter van den Raad
van Toezicht op de Spoorwegdiensten Q.
II. Stieltjes, civiel-ingenieur, thans lid
van dien Raad, en zijn benoemd tot le
den van den Raad van Toezicht op de
Spoorwegdiensten L. M. Barnet Lyon, ci
viel- en eleeirotedkniöeh ingenieur te
's-Gravenhage
F. E. van Hennekeler. civiel-ingenieur,
thans referendaris bij het Ministerie van
Waterstaat te -te-Gravenhage;
is bij het personeel van den geneeskun
digen dienst van het> legter in Ned.-Incüc
benoemd en aangesteld lot officier van
gezondheid 2de kl, de arte H. E. Dries-
sen;
is aan mr. A. Sikkel op verzoek, mot
ingang van 1 December eervol ontslag
verleend uit zijn betrekking van griffi >r
bij het kantongerecht to Wijk-b.j Duur
stede.
Lerwrsck-avond.
Ook Leiden heeft zijn Lerwick-avond. ten
behoeve ian „Bet-hsaïda", Vereeniging tot-
bevordering der geestelijke en stoffelijke
belangen der Ned. visschers. op de Noord
zee, gehad; gisteren, in ,,De Graanbeurs",
die voor het grootste deel met belangstel
lenden, waaronder blijkbaar ook uit de
omgeving van Leiden, was gevuld.
Ds. II. J. Kouwenhoven, pred. bij de
Geref. ICerk, alhier, opende de samen
komst met gebed, nadat was gezongen
Psalm 97 vers 1.
Daarna beval hij als leerling van ds. Van
der 'Valk, den baanbreker van bovenge-
noemden arbeid, dezen aan; een arbeid,
die, klein begonnen, wonderbaar door God
is gezegend. Zijncerw. deed het in de hoop,
ciat ook hier dit werk, onzen visschers in
onze taal het Evangelie te verkondigen,
meer bekend en bemind worde, en dat deze
avond zou uitwerken vermeerdering van
liefde en' toewijding voor dit werk in het
Koninkrijk Gods.
Vervolgens kreeg het woord de heer W.
Sluyter, uit Driebergen, die, na op den
voorgrond te hebben gesteld, dat men hier
eigenlijk niet bijeen was voor uitspanning,
maar in het belang der zaak, waar het om
ging, toelichtte een reeks van scherpe licht
beelden. De eerste daarvan hadclen betrek
king op het oude Bethsaïda zelf, hetgeen
bete.ekent vischhuis, op de zeven visschers
aan de zee van Tiberias en op de vraag,
door den Heer Jezus gericht tot Simon
Petrus: Hebt gij mij lief 1 In het kort op
het- tafereel uit Joh. 21. De verderf, boeiden
deden ons blikken werpen in Londen, waar
stilgestaan werd bij Spurgeons Tabernakel,
in York met zijn schoone Westminstercp
Schotsche landschappenin het prachtige
Edinburg, op Aberdeen, op de portretten
van Waiter Scott-, wiens monument wij ook
zagen, en John Knox. Zoo bracht hij ons
te Lerwick, na ook te voren herdacht te
hebben ds. Van der Valk, die, geboren te
Vlaardingen, als het ware opgegroeid was
tusschen de visscliersbevolking.
Ds. N. H. Koers, Geref. predikant te
Noordwijk-aan-Zee, zette de uitleggingen
der mooie lichtbeelden omtrent Lerwick
zelf voort. Hij kon uit ervaring spreken.
Het- is een plaatsje van 6C00 inwoners,
maar als de visschers veler natiën met
lmn vaartuigen in de Baai liggen, stijgt
de bevolking wel tot 20,000. Menigmaal lig
gen er 200 Hollandsche vaartuigen in de"
Baai. Bovendien bevinden zich dan te
Lerwick ook een 2000 haringkaaksters. Het
kan er 's Zaterdageavonds bijster druk
zijn. Maar 't gaat er ordelijk toe en van
dronkenschap bemerkt inen weinig.
Wiji zagen de oude en do nieuwe kerk*
met bijbehoorende zaal. Déae nieuwe kerk
mag in- en uitwendig gezien worden. In de
zaal heeft de weekarbei-d onder de vis
schers plaats, om hen to helpen, bijv. met
het schrijven van brieven, en om onder hen
te evangeliseeren. Te veria worden hun
meegegeven Bijbels, boeken en traktaatjes.
Zoo wordt hier met rooht gezaaid aan
alle wateren. De kerk biedt een 500 zit
plaatsen, 's Zondags wordt er tweemalen
door Hollandsche predikanten gepreekt
voor een gehoor, dat- de kerk nagenoeg
vult. Ook komen er wel eens Schotten om
naar het krachtige zingen der Hollanders
te luisteren. Voor de Schotten wordt
Js middags goproekt.
Lerwick heeft ook een ziekenhuis, waar
mede de Hollandsche predikanten reeds
arbeid hebben verricht. Spr. gaf er staal
tjes van hoe de predikanten tot heil der
visschers te Lerwick zijn werkzaam ge
weest.
Er zijn ook een paar Scholsche verpleeg
sters, clic vooral de dikwerf gekwetste vin
gers der haringkaaksters verzorgen en
mede liulp verleenen aan gewonde vis
schers.
Een en ander was wel in staat de be
langstelling voor dezen arbeid op to wek
ken en oni te doen begrijpen, dat die ar
beid veel geld kost. Men denke alleen
slechte aan de uitreiking van leotuur.
Ds. Roorda, Geref. predikant alhier,
sloot de samenkomst met een gloedvol
woord. Hij wekte mede op tot steun, met
gebed, door gaven en door contribution. De
te houden collecte aap den uitgang beval
zijneerw. aan en hij sprak uit den wensch,
dat zich hier zou vormen een dames
comité cm de goede zaak vooruit te helpen.
Het bestuur van „Bethsaïda" bestaftt uit
de heeren ds. J. J. ïmpeta, voorzitter,
Katwijk-aan-Zeeds. W. H. Oosten, asses
sor, Schevcningencte. G. T. Goslinga,
penningm., Schiedam; ds. S. Datemi,
Delft shavëncis. D. B. Hagenbeek, Vlaar-
d:ngen; A. Muijs, Delftehaven, en ds. E. W.
Sluyter, secretarie, Maassluis.
Met dankzegging sloot ds. Roorclu.
Daarna werd gezongen Psalm 66 vers. J.
Achterin do zaal het spijt ons het te
moeten zeggen was het bijna voortdu
rend rumoerig. Aanvankelijk acheen men
daar ook erg veel plejzier te hebben in het
doen hooren van lawaaierige bijvalsbetui
gingen, waaraan echter na een verzoek
van het podium als hier niet passend een
eind kwam. Alleen na- het slotwoord van
ds. Roorda juichte en klapte en stamp
voette men weer. Dat kwam ook niet te
pas na zoo'n ernstig woord In het belang
van zulk een ernstige zaak.
Lezing vaai i>r. H. T. Oberauau
te Katwijk aan-Zee.
Daartoe uitgenoodigd door het Comité
voor Winterlezingen trad in de stampvolle
Gemeentezaal te Katwijk-a.-Zee op dr. H.
T. Obernian, pred. te Vlissingen, met het
onderwerp: „Rome en de Catacomben."
Spr. b^gon met te zeggen over welk
Rome hij zou handelen, n.l. over het Rome
der eerste eeuw na Christus. In zija inlei
ding deelde spr. een en ander mee over
keizer Augustus, den zelfden keizer van
wien in Lukas II sprake is; over de wreedc
christen-vervolgers Nero en ValerLauus,
en over Coiistantijn den Groote, die het
Christendom tot staatsgodsdienst maakte;
om vervolgens te komen tot het tweede
deel zijner rede: De Catacomben.
't Woord „catacomben" heteekent- letter
lijk „plaats bij de glooiing'' (van Via Ap-
pia), zóó genoemd, omdat aldaar een nicht
van de Elaviërs aan de eerste Christenen
in Rome een terrein gronds voor begraaf
plaats afstond.
Daar werden in de zachte tufeteen de
eerste graven uitgehouwen; zoo ontstonden
er gangen, en later werd bij uitbreiding de
naam catacomben gegeven aan alle onder-
aa-rdische begraafplaatsen.
In die catacomben waren nissen in de
gangen uitgehouwen, waarin de eerste
Christenen hun ontslapenen be groove n, in
tegenstelling met de heidensohe Romeinen,
die hun dooden verbrandden.
Boven die graven werden aan de muren
•zinnebeeldige schilderingen aangebracht,
betrekking hebbende op de Bijbelsche ge
schiedenis; zoodat, als zij daar vertoefden,
er een geest van wijding, van hemelsge
zindheid over dio eerste Christenen kwarn.
De catacomben dienden hun verder tot
liet houden van godsdienstige samenkom
sten, o. a. om er het Heilig Avondmaal te
gebruiken en er de kinderen te doopen.
De gedachte, dat de catacomben hen in
tijden van vervolging tot schuilplaats zou
den" gediend hebben, moet men laten varen,
omdat het niet mogelijk zou zijn er lang
achtereen te vertoeven en gezond te blijven.
In den breedte kon spr. over dit alles uit
weiden, te meei^ omdat hij zelf de cata
comben had bezocht- en alles dus met eigen
oogen had waargenomen.
Na een korte pauze te hebben gehouden,-
liot spr. een groot aantal lichtbeelden op f
het doek brengen, alle op zijn onderworp
betrekking he-bbencle, waarbij hij zeer uit
voerige verklaringen gaf.
Dr. Oberman bleek van dit onderwerp
degelijke studie te hebben gemaakt en wiet
het ook zijn hoorders in een boeionden
vorm mede te deelen.
De winterlezingen zijn gisteravond goed
ingezet.
(Hedenavond spreekt dr. Oberman, die
een zoon is van den Leidsclien predikant,
in het Nutsgebouw te Leiden).
Af Jsdnafl en Afantsclmppij.
De Studeji ten vereen i gi n g voor Sociale I>e-.
zingen liicid gisteravond haar eerste winter--
lezing in het Klein Auditorium der Aeaderoio,'
alhier, waarin als spreker optrad mr. W.1
A. Bonger.- uit Amsterdam, met. een lezing,';
waarin hij het verband tusschen misdaden'
en maatschappelijke toestanden schetete.
De goedbezochte vergadering werd door den
Voorzitter geopend met een opwekking tot*
do ao,nwezigen om zich' als lid aan te slui.'
ten. Men behoeft daarvoor geen juridisch st-u-1
dent to zijn, studenten uit and ore facultei.
Icn zijn eveneens welkom. De Vereeniging -
heeft geen bepaalde politieke kleur. Na mr.'
Bonger zal prof. Druckcr optreden; verder
is hot bestuur in. onderhandeling met een
spreker van rechtsolien huize en eindelijk zal
nog een bekend-literator, tevens beoefenaar
der soeiale wettenschap, optreden.
Mr. Bonger, wicn daarna liet woord wérd
gegeven, kenschetste de sociologie, do weten,
schap, die naftr liet verhand zoekt tusscliei\
do misdaad en» dc maatschappelijke toestan.
den als oen product der 19de eeuw, gevolg1
vaU liet on te taan der crimineel© statistiek,
die letert dat de verschillende misdaden sieodsi
weder vrij geregeld tcrugkecren-
Loinbroso cn zijn volgelingen brachten eten
kink in den kabel, dcor dc theorie, dab
de misdadiger een biologisch abnormaal we',
zen is, verklaarbaar uit atavisme. Tegen'
do hypothese van Lom bros o kwamen echter'
van tweeërlei zijdeiihczl'waren, n-1. van ctlmo-
logische zijde,, waar men leerde, dat dó
oorspronkelijke-mensclicnrassen niet moraal,
lcos waren en van. de zijde der psychiaters,
'die aantoonde, dat wa-t Lombroso voor atavis-:
me aanzag gedegenereerdheid was (prof. Job
gersma).
JTocli bevat do hypothese van Lomb'rosó
wel een kern van waarheid. Er zijn enkele
individuen, die door hun vorming cn aan.
leg voor do misdaad Voorbescliikt zijn, doch!'
in haar algemeenheid te zij niet waar. In.
het algemeen wordt dc misdaad verklaard
uit het milieu waarin men verkeert, waarbij
cchtc-r ook de natuurlijke aanleg een mee
werkende: factoa' is.
Als slechte milieu-invloeden schetste spr.;
achtereenvolgens: kinderverwaarloozing, on
voldoende opvoeding, treurige woningtoestan
den cn dc geestelijke atmosfeer, waarin da
jonge mcuseli loeft. Deze verklaren liet, dab
90 pCt. der misdadigers voortkomen uit dei
volksklasse.
liet verband tusschen misdaad en maat
schappij werd nog liader door spr- aange
toond, toen hij do verschillende groepen,
waarin men de misdadigers verdeelt, behan
delde: do cccmomische, dc scxuoolc, de go-
welds. cn dc politieke misdadigers.
De eersten nemen hijv. in tijden van crisial
toe,zijn in den winter grooter dau in den
zomer; geweldsdelicten hebben moer plaats op
Zeindag dan in de week, politieke misdaden;
komen in democratische landen, zooals bijv.
Engeland, zeldzaam voor, alt-omaal bewijzen;
voor dc milieu-invloeden. Ook do beroepsmis
dadigers, dio spr. uitvoerig besprak, loeren-
dit. Kan men zich een maatschappij den'-
ken zonder misdaad? De pessimisten mecnen
van niet. Spr. acht liet wel mogelijk
in do zeer verre toekomst, klaar waarom,
zouden dc cthnologen wei met duizenden
jaren mogen rekenen en dc sociologen niet?
Do tegenwoordige maatschappij heeft vele
misdaden, die zij verdient. Moge cr eenmaal
een maatschappij komen, die geen misdaden;
kent, omdat zij ze niet verdient, aldus bc.
sloot spreker zijn luid toegejuichte rede-
Lu de pauzo maakten vele der aanwezig'©
dames en heeren gebruik van dc gelegenheid
zich .als lid op te geven-
Na do pauze had er eenig debat plaats-
Dr. Blink vroeg o.m. welke invloed aan dei<
godsdienst in dc criminaliteit moet worden;
toegekend
Do spr. zou daarover eerstdaags oen stu--
die publicceren en zcide, dat oen door liem!
opgemaakte statistiek vcol* Nederland en,
Diiitschland leerde, dat de criminaliteit on-;
der de Katholieken in beide landen verre-:
weg het grootst is en onder hen, die niet
tot een kerkgenootschap hehooren proccuts-
gewijs verreweg het geringst. Alleen wat
do delicten van oplichting cn bedrog bte-:
treft, winnen het de Joden.
Om verkeerde gevolgtrekkingen te voort
komen, zet spr. echter voorop, dat hij niet
aan de schadelijke invloeden van don Katho
lieken, godsdienst gelooft; maar dat wij hier
ook wel degelijk te doen hebben rnct milieyf
en invloeden, wat hij nader aantoonde»