BISSCHOPWIJN es
G. W. ZANDVOORT Jr.)
Wijnkoopen. 2
Groeflkzengra<M4, Leiden
E. BRANDSMA,
H. KEEREWEER, Aalmarkt IS. Tel. 161.
Galanterieën.
Openbare
Proefles in 't
Turfmarkt 8.
Kantoor geopend van 8V2 tot 5 uur.
MEUBELREPARATIES.
J. J. POLLEHANN.
(EENIG FIRMANT
jfo. 16158.
LEIDSGH DACrBLAB, Woensdag* 23 October. Derde Blad.
Anno 1912.
Complete üeulsHeerlng. Kamer-, Kantoor- en Bootbetim
mering sna Bureaus, Buffetten, Clubfauleuiis- Tapijten,
Gordijnen, Bakens, Vachten, Schermen, enz. <512 4,
GROOTSTE KEUZE. BILLIJKE PRIJZEN.
Kaarten van deelneming
I Anlja 60
H. v. OU YL Jr./s-Gravenhage.
Lederwaren - Luxe-Artikelen Bijouterieën.
Specialiteit in Bamestasclijes.
Najaarscoilecfiën.
Glas - Kristal Porselein - Aardewerk.
K*
S1
W
4
IsloslOood?
Hoofdsoorten:
PERSOVERZICHT»
De Commissie van
Spijskokerlj Tan
den H. Vincen-
tins a Panlo, bericht, dat eerst
daags de
tan dit liefdewerk zullen worden
aangeboden. ZU hoopt, dat haar wel
dadige stadgenooten door een ruime
daelname, haar pogen zullen steunen
om aan do armen en behoeftigen
een gezond en krachtig voedael te
verschaffen, hetwelk bestaat in lirw-
tensoep en Vieesclisoep.
De kaarten van 30 Porties kos
ten 'i Gulden, on zijn ook ver
krijgbaar aan het Gestichtltoo£-
landsclie Kerkgracht No. 32.
Do eers'e uitdeeling zal plaats heb
ben op Maandag 3 December
a. s. 4897
Namens de Commissie:
A. RUIGROK, President,
w, J. VAN HARTEVELD, Secr.
p. tl.
Grenadine 60
Bordeaux 50
Roode Port 60
Port h Port 60
v
CD
1 42
cc
Lit.
I Persico 60
Curasao 60
I Frambozen 60
Jenever 90 Ramos 60
Bitter 90 Vermouth 60
Catz 90 Madera 60
Citroen 90 Rijnwijn 80
j Brandewijn 90 Bergerac 80
Boerenjong. 90 Punch 80
i Rood 90 Advocaat 90
Cognac 100 Champagne 100
Oude Brand, f 1.30 Bootz Half f 1.25
Hulstkamp fl.35 Oranje! 1.40
Luo. Bole 11.50 Cognac f 1.50
Jam. Rum fl.60 f2.
Bijbtïrvbld's Advocaat fl.60
Iedere flesch ot kruik is
gecapsnleerd of gelakt met
flrma-stempel. 4882 21
Wil zooveel
mogelijk de
Zondagrust
van uw naasten eerbie
digen. Koop niet op
Zondag wat gij op andere
dagen kunt bekomen.
Ondor voortdurond scheikundig toezicht. 4372 80
Verkrijgbaar bij H.H. Haudelaren in Comestibles.
Het beste adres voor répara lies en stoffeering
Uwer Meubelen is bij 8423 16
Jieuwe Stijn I.
Hoogstraat 3 en 4.
I Ongeëvenaard is onze kenze.
Prijzen uiterst laag. 4329 60
Slechts solide kwaliteit.
De beste waarborg dezer bewering zijn onze Artikelen zelf.
SW ZIE DE ETALAGE. ~*0I
Beleefd annbevelond,
Nieuwe ïtijn i i prwi i n AIM Hoogstraat
»/d. Viachbrug. J. J- r ULLIÏI rtmU. 3 en 4.
tt
fö
ts
Verschenen:
I. GOOMogen wij nog aan Hem
gelooven?
II. DE WERELD! Hoe 1» zy
ontstaan?
III DE MENSCH! Vanwaar?
Waarheen? 4944 20
®Drie vragen van
wereldbeschouwing
bezien in 't licht der
Natuurwetenschap
door Dr. E. Dennert
(Natuurkundige)
Compleet (3 doeltjes) f 0.90. Afz.
nrs. f0 40. Alom b/d. Boekh of
na ontvangst van postwisael b/d.
HOLLANDIA-DRUKKERU Baarn
op Donderdag
avond 9 uur, toe
gankelijk voor iedere
belangstellende.
48S8 34
Fa. Leo Oudshoorn I Co.
AMSTERDAM.
8183 50
TRADE MARK
f 1.IO «n 1.30 p. 5 ons.
GEDEPONEERD
90 Cents p. 5 Ons.
Verkrijgb tar in alle buurten der stad.
I In de „Nieuwe Rotterdamse he
J .Courant" schrijft de heer G. van der
Pot, te Rotterdam, een en ander over
Vreemdelingenverkeer 1913.
I Nu en dan krijg ik, zegt hij, aanvragen
hit het buitenland op het gebied van wa
tersport over bezoeken aan ons land.
•Maar wat daarop te antwoorden tegen het
jaanstaande feestjaar
j Het schijnt mij onvoorzichtig vreemdelin
gen te sterk aan te moedigen Nederland,
zooals het nu is, te bezoeken. Om de men-
I schen althans behoorlijk te kimnen ontvan-
I gen, moeten wij ons huis wat beter inrich-
ten, en hiertoe aan te sporen is het doel van
dit schrijven. Vele veranderingen toch kun-
lïien met goeden wil, vrij spoedig en met
I niet noemenswaardige kosten gebeuren nu
het nog tijd is.
.Wil men op het oogenblik een eerlijk ant
woord geven, dan moet men aan de vragers
zeggen: „Ik raad een bezoek, ook per auto
of motorjacht, volstrekt niet af, want ons
vaderland is alleszins waard om bezien te
Worden. Maar, gij dient u voor te bereiden
op eenige ontbering, moeilijkheden en op
f hooge prijzen."
Allereerst zegt hij dan iets pver de h o-
,1e ls, die zelfs in grootere steden dikwijls
Piet naar de eischen des tijds ingericht zijn.
In het binnenland, waar de vreemdelingen
toch ook moeten vertoeven, willen zij ons
land zien; ddar zijn de bjptels klein, pri-
I miticf en onbehaaglijk in allen deele. De
I hotelhouders en hun personeel zijn (door-
I gaans beleefd genoeg, maar zij weten niet
I wat reiz^ers tegenwoordig verwachten.
I Zij gaan niet uit hun stadjes om
I van elders het goede over te ne-
men en drijven de zaak zooals
I zij die van hun vooi gangers hebben geërfd
I of overgenomen. Wie, die de provincies be-
reiscl heeft, kent ze niet: die abominabele
f bedden met matrassen, die vijftig idienst-
jaren misschien tellen, vol hemelen -en da-
Ion en met te korte lakens; in de zomor-
I maanden zware wollen winterdekensniet
bij elkaar hoorende meubels, op verkoopin-
I gen aangeschaft; ramen, die bijna niet
I open te krijgen zijn met defecte gordijn
koorden, enz.? Het komt wel voor, dat:
men een kamertje krijgt van l1/s-maal de
lengte van een te kort ledikant, mét be
hangsels waar de lappen bijhangen en mui-
zengaten er in met muizen er achter. On-
langs' vond ak, niet eens in een kleine
plaats, geen handdoek in mijn slaapkamer,
na er om gevraagd te hebben, kwam'
oen vrij smerig uitziende knecht binnen met
twee in de stijfsel gewasschen groot soort
van zakdoeken: ;,kompelement van 't ka-:
mermeissie, daar had meheer zeker .wel
J genoeg an."
De, m. i. dwaze luxe, voornamelijk door
dg Amerikanen eri Engclschen over Europa
gebracht, behoeft niet te worden gevolgd.
Maiar niet te veel is het verlangd, dat de
reiziger vindt een zindelijk,- practised inge
richt vertrek, waarin het noodige aanwe
zig is, en* hieronder in de eerste plaats een
goed bed met toebehooren, een bed niet
1e koTt, en waarin sprake is van rusten na
vermoeienis. De inrichting van zulk een
«.ysrtrek mpt eenvoudige, gelijksoortige meu
belen en linoleum vloerbedekking kost te
genwoordig niet veel. KLeerknoppen aan
den muur of de deur, thans dikwijls totaal
afwezig, goed wérkende gordijnkoorden
enz. zijn ook niet duur.
Na dan eenige verbeteringen aan de
spoorwegstations in overweging te
hebben gegeven, zegt de schrijver o.m.
De ontvangst der bevolking is
ook niet altijd vriendelijk voor vreemdelin
gen, en de toerist moet, wat kleeding aan
gaat, zoo weinig mogelijk aantrekken, dat
van het alledaagschc afwijkt, aangezien op
dat punt vele inboorlingen uiterst conser
vatief zijn. Al heel gauw heeft men een
oploopje van groote en kleine kinderen
achter zich aan, die het gezelschap uit
jouwen en bij eenig protest met vuil en
steenen klaar staan tot nadere begroeting.
Over wat ilyj van het reizen te wa
ter zegt, nemen wij het volgende over:
Hier zijn ook vele onpractische dingen
op te merken, waarvan verschillende ge
makkelijk verholpen zouden kunnen wor
den, al zal dan ook het t otale gemis aan
eenheid in ons waterbestuur misschien nog
een paar menschenlevens lang een goede:
regeling in den weg staan.
De vreemdeling heeft op dit gebied te
doen behalve met de vrije straatjeugd,
die hem soms vrn bruggen bestookt met
de waterschappen, waarin ons land ver
deeld is en die ieder hun opvattingen en
verordeningen hebben, zonder zich in het
minst om elkander te bekommeren.
Om een paar voorbeelden aan te halen:
De Braasscmermeer mag men met stoom-
en motorbooten vrij over varen; ook de ring
vaart rond de Haarlemmermeer. Wil men
daarentegen van de Kagermccr naar War
mond, dan moet men op zegel permissie
aanvragen bij Dijkgraaf en Hoogheemra
den van het Hoogheemraadschap van Rijn
land te Leiden.
In Leiden kan men des Zondags door de
stad varen, en de bruggen worden vlug
bediend, zoodat de stuurman al denkt het
uur van aankomst in Den Haag te kunnen
berekenen. Maar halt. De laatste brug
blijkt le zijn een „provinciale", die een
groot deel van den dag onherroepelijk dicht
blijft op hoog bevel.
Op Zondag van Scheveningen naar Rot
terdam varende, gaat alles goed, tot. aan
een brug bij „liet Gebouw," die dicht is met
een slot er op. Vraagt men de reden
dan is het antwoord„Den geheclen Zon
dag dicht, order van Gedeputeerden S" Te-:
rug gaan kan niet, daar de gracht te nauw
is om te draaien, en alzoo is het wachten
tot Maandagmorgen in dit minder aange
name deel der Residentie.
Gesteld, de vreemdeling wil van Gouda
naar Amsterdam over den Amstel, dan
marcheert alles tot Gouwsluis. Daar begint
het Aarkanaal, een vaarwater van geschik
te breedte, waar een matige spoed de
oevers niet kan beschadigen. Evenwel, geen
meerdere spoed is geoorloofd dan 100 Me
ters per minuut. Een kennisgeving is ner
gens- te zien,- en onze vreemde bezoeker
vaart er onschuldig- in tot aan een brug,
die niet geopend wordt en waar niemand
eenige notitie van hem neemt, hoewel de
brugwachter in zijn huisje aan den wal
zit en op zijn gemak de zaak aanziet. Moe
van het roepen, wordt eindelijk een der be
manning aan wal gezet, gaat naar het
huisje en krijgt lakoniek tot antwoord l
,,20 minuten boete wegens te snel varen.
Als de straftijd om is, laat k je door'
maar, wanneer je bij brug twee wéér t.-
vroeg komt, proces-verbaal.
Op de eetne plaats beteekent een roode
vlag op de brug: doorvaren", en een eind
verder wil de roode vlag zeggen: „brug
dicht".
Veel zou bereikt kunnen worden, door
do Vereenigingen voor vreemdelingenver
keer (die nu door gebrek aan geld niH
veel kunnen doen) uit Rijks- en Gemeente
kassen flink te steunen. Het bezoek v 11
vreemdelingen kan tooh gezegd worden van
algemeen nut te zijn. Dan moesten ook de
hotelhouders, in hun welbegrepen eigenbe
lang, de Vereeniging subsidieeren, zoooat
practische personen kunnen aangesteld
worden, ten einde te bewerken, dat, vrat
nu door onverschilligheid1 w» ,dt nagelaten
of slecht gebeurt, ten gerieve van vreem
delingen en Nederlanders wordt verbe
terd.
„D e Rotterdammer'' acht de keu
ze van het tijdstip van publicatie door dr.
Van Embden van het ook door ons gemel
de artikel over de pasve rvalsching
door den burgemeester van
Zaandam minder gelukkig gekozen.
Niet zonder bedenking is, dat de pers
zich moeit in rechtzaken, terwijl deze nog
bij de rechterlijke colléges aanhangig zijn,
ook al ontbreekt elke bedoeling om op
deze magistraten invloed uit te oefenen.
In dit geval komt hier nog bij, dat de
veroordeeling juridifsoih zwak staat, een
vernietiging van het Hof alleszins denkbaar
is en een oproep tot een gratie-beweging
ietwat voorbarig moet heeten.
Het artikel overnemend voegt „De Rot
terdammer" er aan toe
De inhoud van dit artikel is ook ons,
die met burgemeester Elias in geenerlei
relatie staan, hem nooit hebben gezien of
gehoord, alleszins sympathiek.
Met groote belangstelling hebben wij de
zo geruchtmakende zaak gevolgd.
Zonder aarzeling durven wij verklaren,
dat de publieke actie, welke op vervolging
aandrong, ons weerzinwekkend was en ons
rechtsgevoel door deze vervolging in gee-,
nen deele is bevredigd.
,,H t Y o k" bespreekt ook het stuk
van prof. dr. Van Embden in eenig© bladen
een stuk zegt het, dat den schijn heeft
alsof het geschreven is door iemand, door-
en-door begaan met het lot, dat den Zaan-
damsehen burgemeester voor zijn pasverval
selling zal treffen als de justitie haar plicht
doet, doch het. ligt er duimen dik op
in werkelijkheid niet anders bedoelt
dan jegens ,„het Zaandamsche Raads- en
Kamerlid Duys" een geniepigen aanval op
touw te zetten.
Eerlijk gezegd, wij staan „paf" over de
enormiteiten, die in dat artikel worden
gedebiteerd. Van den Zaandamschen burge
meester wordt gesproken als van iemand
met een eervolle loopbaan", waaraan be
voegde Zaandammers zulk een groote ver
dienste als stadsbestuurder" toekennen enz.
Het feit, dat Duys deze vervalscliiDg publiek
maakte, wordt besproken als zoo bovenma
te geschikt om verontwaardigingen op te roe
pen en bravigheden te choqueeren, om
leedvermaak op te wekken, dat nu een
hooggeplaatste, een jonkheer nog wel,
tegen de lamp loopt, zoo uitnemond geschikt
ook, om dienst te doen als aanvalswapen
tegen de bourgeoisie, ,,de ten onder gaande
klasse" als prikkelinhoud voor demagogisch
geredigeerde blaadjes", enz.,
De vrijz.-dem. professor hitst ten slotte
(het publiek als volgt tegen Duys op
„Waarlijk, het is rechtvaardig, dat de
grootste afkeuring te land kome waar -de
meest laakbare handeling verricht werd,
waar onnoodig de grootste schade werd
aangericht. Het kan behalve rechtvaardig
ook nuttig zijn, dat deze leider des volks
rvare van hoe klein gehalte sommige zijner
middelen zijn."
Vooraf gaat dan nog een spijtbetuiging,
dat de „publieke afkeuring niet ook en
sterker dezen mail (bedoeld is Duys) ge
troffen heeft."
Zij, die niet goed in deze. zaken ingewijd
zijn, zullen na het lezen van dit stuk al
licht vragen: Wie was nu eigenlijk de pas-
vervalscher, Duys of jhr. Elias?
Het stuk bedoelt dan verder (let weinog
vóór de uitspraak van den rechter, nota be
ne), een gratie-beweging op touw te zetten,
om daardoor o.a. de mogelijkheid van een
aanblijven als burgemeester te Zaandam te
scheppen, in welk ambt volgens den pro
fessor jhr. Elias „nog zooveel goeds en
eervols volbrengen kan."
Ziedaar de kwintessens van het artikel.
Uit het artikel zijn geheel-en-al wegge
laten de omstandigheden en feiten, die op
deze zaak het juiste licht werpen. De vrijz.-
dem. schrijver vergeeet bijv. rekening tc
houden met de wijze, waarop de medelij
denswaardige burgemeester een aantal ge
meente-arbeiders aan de justitie trachtte
kenbaar te maken, door hun in het open
baar te betichten van valsohheid in ge
schriften.
Eigenaardig is dat, waar deze n i e t-
Zaandamsche vrijzinnig-democraat moeite
doet jhr. Elias als burgemeester voor Zaan
dam te behouden, daarentegen in den Raad
zijn eigen partijgenoot, de voorzitter der
afdeeling Zaandam van den Vrijz-Dem.
Bond, de Rijksontvanger Feisser, naar wij
vernemen, rondweg verklaarde, dat het een
zogen zou zijn voor de gemeente Zaandam,
indien jhr. Elias zoo gauw mogelijk ver
dween en hij nog niemand gesproken had in
Zaandam die eenig medelijden met jhr.Elias
betoonde. Zóó scher-p werd door dezen vrij
zinnig-democraat gesproken, dat zelfs Duys
niet zoover daarin wilde mede gaan.
Heel deze actie van den heer Yan Emb
den pro jhr. Elias en contra Duys, zou ons
totaal onverklaarbaar zijn, indien wij niet
van uit Zaandam vernamen, dat deze zelfde
professor genoemd wordt als de aanstaande
Kamer-candidaat der vrijzinnigen voor 1913
in het district Zaandam. De candidaatstel-
ling van 1913 zal veel wat thans onverklaar
baar in dit geschrijf lijkt, misschien wel op
helderen.
De vrijz.-dem. professor verzekert, beu sen
niet te weten tot welke politieke richting
de Zaandamsche burgemeester behoort. Hij
schrijft dus in volle politieke onschuld.
Vreemd toch. Zelfs menschen, die niet zoo
druk aan politiek doen als deze heer, we
ten anders, dat jhr. Elias in 1909 Unie
liberaal kamercandidaat in het district
Katwijk was I
Ten slotte merkwaardig, dat zulk een ver
werpelijk individu als Duys volgons de
voorstelling van dezen schrijver zou zijn,
met bijna algemeene stemmen pas tot wet
houder gekozen is. En dat nog wel door
menschen, die de Zaandamsche geschiedenis
en omstandigheden toch zeker wel iets be
ter kunnen beoordeelen dan deze scribent.
Een inzender vroeg aan de reuactie van
„De Telegraaf" plaats voor het vel
gende
Er stond een lang ingezonden stuk in uw
courant, waarin over een afkeur en r»v aar
dige, ondoordachte daad! wordt gesproken
„veel meer ondoordacht dan slecht, een
berispelijke incorrectheid, een eenigerma-
te ö'e hand te hebben gelicht met een ver-
trouwensplicht, een misstap, waarvan dc
openbare moraliteit het publiceeren ai a 8
eisebte en waarvan het publiceeren moest
beteekenen: het toebrengen van een
onevenredig groot verdriet, net moge
lijke vernietigen van een verdienste
lijke loopbaan en een bestaan, het bedrei
gen van het geluk van een gezin", etc. et:.
Kan het wellicht zijn, geachte redactv,
dat er in uw krant een kleine verwisse
ling heeft plaats gegrepen, veroorzaakt
door een fout in de zetterij, waardoor
soms voor do lezers zulke belachelijke dui
gen te voorschijn komen
Het wil mij althans voorkomen, dat be
doeld ingezonden stuk met zeer kleme
wijzigingen direct had moeten volgen op
de mededcéling, die ik op do volgende
bladzijde aantrof omtrent een v e r d' u s-
tering, gepieegd door een Duitsehea
meubelmaker, die, door staking gedwou-
gen, zijn arbeid moest neerleggen, door ar
moede gedrongen zijn vrouw en kinderen
naar Duitschland moest zenden en om het
reisgeld bij elkaar te krijgen en tevena
met beslag gedreigde meubelen te kunnen
behoudein, verduistering pleegde ten na«
deele van 3 kameraden, waardoor hij zich
zelf de som van f 3.90 toeeigende (zegge
drie gulden negentig centen) en tegen wel
ken man 8 maanden (zegge pl. m. tweehon
derd veertig dagen) gevangenisstraf worcHJ
geëïscht."
Wilt toch vooral voor oen o te plaat
sing der ingezonden stukken zorg dragen!
Dat m kwestie van den heer dr. Van
Embden waren mij en waarschijnlijk nog ve
len uwer lezers nog sympathieker ge
weest, indien het (met dan eenige K-leino
wijziging, bijv. weglating van die uitdruk
kelijke, vele malen herhaalde verzekering
van het niet kennen van d'en schuldi
ge, „noch persoonlijk, nocli ze lts bij ge
schrifte", wat niet aangenaam klinkt) o n-
m i d d e 1 1 ij k gevolgd waro achter netf
bericht omtrent den „misdadiger" voor
wien men ook zonder doctor of professor to
zijn, ongetwijfeld het diepste medelijdeflf
moet gevoelea.
