$?o. 16152,
laXÏIDSCH DAGBLAD, Woensdag* 16 October. Tweede Blad.
Anno 1912r
Buitenlandseh Overzicht.
PERSOVERZICHT.
Uit de Rechtzaal
Tweede Kamer.
Wanneer onze lezers aich. zouden moeten
irertreiioegen met die nieuwstijdingen, die
(uitliet buitenland tot ons komen, zou het
er voor hen slecht uitzien. Er is niet veel
l.jran beteekenis.
I Belangrijk is de tijding, reeds gisteren
I floor ons meegedeeld inzake de v r c d' e s-
|4>nderhan delingen.
Ruim een jaar nadat op de reede van
Tripolis het eerste kanonschot van de
Jtaliaansche oorlogsschepen donderde tot
aankondiging van do open:ng der vijande
lijkheden, is dus te Ouchy, waar Turksche
'en Italiaansche vredesonderhandelaars
IPtken achtereen over de vredesvoorwaar
den beraadslaagden, de voorloopige vre-
fles overeenkomst tusschen de beide strij-
flende partijen onderteekend, hetgeen in
fle praktijk beteekent, dat de Turksch-
Itaiiaansche oorlog, die in de laatste
maanden toch reeds alle kenteekenen van
eeu'werkelijken strijd miste, tot de geschie-
flenis behoort.
Gisteren meldden we het aftreden
i(r h n den liberaal Kampf als pre
sident van den Rijksdag en tevens als lid
'fler volksvertegenwoordiging. Het zal in
•■Berlijn I een harde strijd worden. De ver-
jkieong in dit district, het paleis-district*,
'j6 bepaald op 5 November. De vrijzinni
gen, de democraten en de eoc.-democraten
'gullen canclidaten stellen.
In Duitse h land blijft nog d e
vleeschnood een kwestie van betee
kenis.
De ossen, die de di: r van het
;ria:hthuis te Karlsruhe op de veemarkt
hier en van Hollandsche veehouders ge-
kocht had, zijn ettelijke dagen aan de
Pruisische grens opgehouden, maar op te-
"tle.grafisch beklag van de Badensche regee-
jring eindelijk doorgelaten. De beesten za
gen er uitstekend uit en zijn gisteren da-
rflelijk geslacht. De stad doet het vleesch
rechtstreeks aan de slagers over. Eerst-
'daags zullen nieuwe bezendingen Neder-
fcndsclr vee volgen.
Het gemeentebestuur van Berlijn heeft
5n kuitengewone zitting over de maatre-
gelen beraadslaagd, voor den rechtstreek
se!) en invoer van versch vleesch uit Rus
land Een groothandelaar is opgedragen
in Fi island vleesch voor Berlijn te koopen,
een veearts en een beambte van de belas
ting gaan met hem mede.
f. De duurte-eemmissie te Emmerik heeft
ftfh tegen den onbeperkten invoer van
vlee 'h uit Nederland verklaard, omdat in
'ons land geen vleeschkeuring van over
beds vege bestaat en de invoer van on-
do '.gdelijk vleesch te vreeeen zou zijn.
Dc delegaties van Oostenrijk en
Hongarije gaan voorloopig uit
een. De loden November a.s. zullen ze te
Boedapest weer bij elkaar komen. Ook de
Keizer zal naar de Hongaarsche hoofdstad
gaan om er dan geruimen tijd te vertoeven.
E', stakingsbacil is in Spanje
jbeiuald nog niet vernietigd, of begint weer
iopnieuw tc woeden.
Uit het gTensplaatsje Oerbère wordt be
ticht, dat onder de spoorwegbeambten groo-
\to opgewondenheid hoerscht naar aanleiding
>aa in omloop zijnde geruchten, dat zij om
den tuin zijn geleid met valsche beloften
bij de opheffing der staking. Dientengevolge
'Bereiden de Catalanen een nieuwe staking
voor .tegen morgen of overmorgen, indien
bun alsdan nog geen volledige genoegdoe
ning is gegeven.
Canalejas heeft in den loop van een on
derhoud met journalisten verklaard, dat
Spanje ter dekking van in de laatste jaTen
gemaakte schulden, eenig geld noodig^heeft,
blaar hij verwachtte, dat deze financieele
Operatie vlot vau stapel zou loopen, aange
zien Spanje geheel buiten alle moeilijk
heden blijft, welke kunnen voortvloeien uit
ido Balkancrisis.
't Is weinig, maar uit een goed hart. Heel
belangrijk is dit bovendien ook nog niet,
.idoch de rest is van nog geringer impor
tantie.
„D e E a k k e 1" wijst nog eens op de
m i s 1 u k k i n g van de e 1 u i t i n g s-
dwangverordening in de
hoofdstad, die ruimte toelaat om de
[werknemers van 5 's morgens tot 9J des
avonds in de weer te houden, terwijl hun
daarna nog alle mogelijke werkzaamheden
kunnen worden opgedragen. Vrij algemeen
riet men in dat alleen bij 'n Arbeidswet 'n
zoodanige algemeene regeling getroffen
kan worden, welke personeel in winkels en
magazijnen een beperkten arbeidsduur
Waarborgt.
I ntusschen is het kwaad geschied en is
ook aan de duizenden winkeliers en nering
doenden, die nimmer de hulp van een en-
kelen bediende behoefden den dwang opge-
legd om hun zaken te uiterlijk halftien 's
avonds voor het publiek gesloten te houden
Gedreven door de noodzakelijkheid, om in
het onderhoud van hun gezinnen te voor-
Kien, ziet men thans evenwel allerwegen,
de verordening ontduiken in dien zin, dat
het publiek na het voorgeschreven slui-
tingsuur niet meer in den winkel toegela
ten wordt, maar de begeerde koopwaar
aan de deur „bestelt", waarna de winke-
lier zich haast de bestelling uit te voeren
en aan de deur af to leveren, liet z.g. over
't „hekje" verkoopen, een handeling, door
de dwangverordening niet strafbaar ge
steld en dan ook door den kantonrechter
noch rechtbank strafbaar geacht.
Dit alles is niet anders dan het bewijs
van de juistheid der indertijd geuite bewe
ringen, dat een groot deel van de winke
liers, voornamelijk zij, die in consumptie-
artikelen handelen, den avondverkoop niet
zouden kunnen missen.
En wie thans wil vernemen, hoe het
rechtsgevoel bij zulk een breede categorie
van burgers gekrenkt is, legge zijn oor bij
een hunner te luisteren. De opmerkingen
van den winkelier, dat rondom hem de
jeneverhuizen, fel electrisch verlicht, en
werkend met een drom bedienend perso
neel. hun deur tot twee uren des nachts
wijd open mogen houden, en kooplieden in
sensatie-per-el insgelijks ongestoord hun
bedrijf kunnen voortzetten, terwijl de bak
ker, slager, kruidenier, aigarenkoopman,
goud- en zilversmeden, enz. zonder perso
neel hun zaken na 9 uren niet meer drij
ven mogen, of thans, om hun onderhoud en
hun belastingen te verdienen, als geboefte
achter 'n hekje waren staan „af te leveren''
de beteekenis van zulke opmerkingen, in
verband met de gewekte verbittering, on
derschatte men niet. Het spreekt vanzelf,
dat tal van zaken, die zich daar zeer wel
toe leenen, na negen uren gesloten houden
maar dezulke deden het meerendeels ook
zonder dwangverordening, eenerzijds om
dat men voor het artikel in den laten
avond nimmer vraag vond, en anderzijds
omdat zij, met een groot personeel wer
kende, wel tot öluiten op een niet te laat
avonduur genoodzaakt waren. Yoor dozen
is het opheffen door de overheid van de
concurrentie der kleinere winkeliers, die
met personeel niets van doen hebben, een
waar fortuintje, naar destijds eerlijk door
den groot-zakenman- en lid van de Ka
mer van Koophandel, Eduard Gerzon, er
kend werd.
Hoe ondankbaar onze taak ook moge lij
ken, toch wagen wij het er op andere ge
meenten met nadruk tegen het volgeD van
het Amsterdamsche voorbeeld te waarschu
wen. Tot dat, wat men verkrijgen wilbe
perkten arbeidstijd voor personeelen, leidt
het niet of behoeft het althans niet te
Jelden. Waar het wel toe leidt, is grof on
recht, talrijken burgers aangedaan; on
recht, aangedaan aan menschen, die, met
heel hun hebben en houden aaD zaak en
nering gebonden, daarvan voor hun bestaan
afhankelijk zijn en wier bemoeilijking in
dezen bestaansstrijd, op eigen terrein èn
om principieele redenen èn om reden an
van opportuniteit, scherp moet worden
veroordeeld. De dwangverordening bracht
in 's Rijks hoofdstad allerminst het ge-
wenschte gevolg, schiep een hoogst ongeor-
denden en onbevredigenden toestand wekte
bij een groot deel der rustige burgerij
eTnorme verbittering, krenkte in bedenke
lijke mate het rechtsgevoel, verzwaarde
voor zeer vele den, mede dcor de hooge
belastingen, toch al zwaren strijd om het
bestaan, maakt© het aspect van de stad
in den avond veel doodsoher en bracht
aan velen groot nadeel, waarvan onlangs
het adres van goud- en zilversmeden aan
den Raad die zoozeer de gelegenheids-
verkoopen aan vreemdelingen missen
nog getuigde.
„De Heraut" herinnert er aan, dat in
een der liberale bladen gevraagd is, of de.
Reeering dc heete Universiteit te
Utrecht „calviniseeren". wilde.
Naar aanleiding daarvan schrijft dr. H.
H. Kuyper o.m.:
,,Op het vijftigtal hoogleeraren, dat de
Universiteit te Utrecht bezit, zijn er thans
twèe lid der Gereformeerde Kerk. Wil men
ter wille van zijn beslist Calvinistisch
standpunt ook prof. Visscher hierbij reke
nen, dan komt men nog niet verder dan
drie. Reden, om zich ongerust te maken
over de toekomst van Utrechts Hoogesehool
is er dus voorloopig nog niet.
Maar toch zouden we aan de liberale pers
de vraag willen stellen, of het nu werke
lijk zoo ongerijmd zou wezen, wanneer een
onzer Landshoogescholen „gecalviniseerd"
werd. Elk kenner der historie, van wat
richting hij ook zijn moge, zal toch moeten
toestemmen, dat enze drie Rijksuniversitei
ten zijn opgericht met het uitgesproken doel
om de wetenschap, in Gereformeerden zin
te beoefenen. Bij de stichting van deze
Universiteiten was het in de eerste plaats
te doen om Calvinistisch en hoogescholen te
hebben, en haar schitterenden roem in de
bloeiperiode van onze volkshistorie hebben
deze Universiteiten niet het minst daaraan
te danken gehad, dat haar hoogleeraren.
dragers en tolken waren van de Gerefor
meerde beginselen.
Nu heeft het Liberalisme zich om dit
historisch recht al zeer weinig bekommerd.
Het heeft op al deze Universiteiten bijna
een eeuw lang voor zich alleen beslag ge
legd. Geen man van Gereformeerd? beging
selen, hoe uitnemend zijn kennis ook wezen'
mocht, vond aan deze Universiteiten eén
plaats. We behoeven de namen van Bil-;
derdijk, Da Costa en Groen van Prinsterer
maar te noemen, om van nog levenden
te zwijgen, om dit stuitend onrecht in liet
licht te stellen. Zeker, een heel enkele maal
werd een man van meer positief Chris
telijke beginselen tot hooglceraar benoemd,
maar dan geschiedde dit niet omdat, maar
meest ondanks zijn richting.
Nii zou dit in-beslag-nemen van onze Hoo
gescholen door het Liberalisme nog niet
zoo ergerlijk zijn geweest, wanneer het Cal
vinisme uit ons volksleven ware wegge
storven, heel de natie met de liberale denk
beelden ware doortrokken geworden, en
de Universiteiten als de Weerspiegeling van
den nationalen geest daarom met deze nieu
we richting waren meegegaan. Maar ieder
weet, dat dit niet zoo is. Het Liberalisme
had alleen vat op een deel van <5ns volk
en zelfs niet eens op het grootste deel.
Daarnaast staat een niet minder machtige
greep, die het ,.nous sommes issus dq
Calvin," waarmede Groen van Prinsterer,
kenner der historie als niet één, onzen
geestelijken oorsprong teekende, nog altoos
niet vergeten hebben, en die daarom als
wettige erfgenamen optreden van de roem
rijkste tradities van ons voorgeslacht. Zou
het dan waarlijk zulk een dwaasheid wezen,
wanneer dc Rcgcering zorg droeg, dat van
de drie Landshoogescholen één, zegge één,
in overeenstemming met de beginselen van
dit volksdeel werd gebracht?
Prof. Pijper heeft in zijn rectorale af
scheidsrede openlijk uitgesproken,- en
dat woord strekte hem tot 'eere 'dat hij
dg komst eener Roomsche Universiteit in
ons land niet met leeds oogen zou zien.
Hij hoopte zelfs, dat deze Universiteit te
Leiden zou opgericht worden, en verwacht
te van den wetenschappelijken omgang tus-
schen beide Universiteiten goede vrucht.
Het dwaze vooroordeel, alsof al wat niet
liberaal is of met de moderne wereldbe
schouwing niet meegaat, op wetenschap
pelijk gebied niet medetelt, was goed een
halve eeuw geleden, maar kan in onze da
gen toch geen stand meer houden. Élke
groep en elke richting, die in het volks
leven tot genoegzame ontwikkeling is ge
komen, moet de gelegenheid hebben om
aan den arbeid der wetenschap deel te ne
men; Wie gelooft in de kracht der waar
heid vreest de concurrentie op het gebied
der wetenschap niet. Het is altoos blijk van
zwakheid, wanneer men andersdenkenden
van het erf der wetenschap wil buiten slui
ten. Wie overtuigd is van de juistheid van
zijn eigen standpunt, zal té meer begeerig
wezen, om ook op wetenschappelijk ter
rein de wapens met den tegenstander te
kruisen.
Indien men van liberale zijde zelf dit
gaat inzien en daarom de oprichting eener
Roomsche Universiteit niét langer als een
schrikbeeld beschouwt, waarom zou men
dezelfde concessie dan niet kunnen doen
aan ons Gereformeerd volksdeel? Wat ons
zelf betreft, geven we daarbij de voorkeur
aan een Vrije Gereformeerde Hoogesehool,
omdat' zulk een school haar eigen hoog
leeraren "kan benoemen en niet afhankelijk
is vair de wisselende gezindheid eener Re
geering, die vandaag Christelijk, morgen
liberaal en overmorgen socialistisch kan
wezen. Maar een Regecring, die geroepen
is om voor onze lands-hoogescholen te zor
gen, kan en mag niet uitgaan van de ge
dachte, dat het liberalisme alleen recht
heeft op de Rijks-Universiteiten, en dat
Roomschen en Calvinisten zich maai- be
helpen moeten met een Vrije Universiteit,
die ze zelf kunnen bekostigen. Zou het
daarom waarlijk zoo dwaas wezen, we vra
gen het in ge moede aan de liberale pers,
wranneer de Regeering een der Rijks-Uni
versiteiten gelijk men het noemt „calvini-
seerde?" Het beati possideiites, gelukkig
zijn de bezitters, heeft altoos zekere beko
ring, en we begrijpen, dat het een strijd
kost, wanneer men een eeuw lang het mo
nopolie der officieelc wetenschap gehad
heeft, een deel van den buit aan anderen
af te staan. Maar het rechtvaardigheidsge
voel, dat in elk menschetijk hart schuilt,
moet het toch winnen van het partijbelang.
En is het niet de schoone leuze, waarmede
het liberalisme optrad, dat het op het ge
bied van den Staat niet een richting wilde
bevoordeelen, maar elk de vrijheid wiüde
geven naar 'eigen' aard zich te ontwik
kelen?"
,,D e Nieuwe Courant" overne
mende wat het ,,H andelsblaa"
schreef naar aanleiding van cïe verkregen
overeenkomst tusjeken de hoofdbe
sturen der drie v rij n n n g e par
tijen in 1913, en van oordeel, dat de
lew estie of de samenwerking kan worden
aanvaard en of het in '3 lands belang is
haar te helpen bevorderen, slechts beoor
deeld kan worden na kennisneming van het
m&rifest, voorstel of program in zijn ge
heel zegt:
„Zoo licht geven gedeeltelijke mededee-
lingen een onjuisten indruk of vestigen zij
zekere voorstellingen bij bet publiek, wel
ke afwijken van de bedoelingen der geza
menlijke ontwerpers van ae overeenstem
ming en de beoogde samenwerking, aan
de een of aan de andere zijae reeds bij voor
baat in een ongunstig, althans onzuiver
daglicht stellen. Het komt ons voor, dat
dit met de hierboven vermelde mededee-
Jingen het geval is.
Wij voor ons maken ons oordeel over de
samenwerkmg afhankelijk van de grond
slagen, waarop en de voorwaarden, waar
onder zij tot stand komt. Maar wie haar als
een boven alle bedenkingen uitstekende
wehschelijkkheïd beschouwen, zullen ver
standig handelen door gedeeltelijke ont
hullingen achterwege te laten en *0 wac
ten tot de gezamenlijke publicatie van de
ontworpen grondslagen van overeenstem
ming, welke binnen weinige weken, ïn eik
geval voor 1 November, zal plaats hebben.
-De ,rZ u t p h e n. s c di.e Courant"
zegt 0. a.
het éénmaal- z-oOj vej^ is, mag men
Yeitróuweii? dat hl der par
tijen de meest mogelijke tegemoetkoming
zal werden betoond. Want alle drie had
den, met goedkeuring der partij-besturen,
hun vertrouwensmannen naar de commis
sie afgevaardigd. Zij kwaaien daar met een
mandaat om te trachten, het bereikbare
te verwerven, met handhaving zooveel mo
gelijk van eigen standpunt, opvatting en
inzicht. Want allerwegen leeft de overtui
ging, dat het zóó niet langer ging. Men
meest met een stembus in het zicht, niet
langer het beeld vertoonen van een zoo
sterk gesplitste vrijzinnige partij. Want
inderdaad worden toch alle drie groepen
dcor een zelfde gedachte bezieldde vrij
heid hoog te houden.
Dat het gelukt is althans tusschen de
leiders der drie partijen te komen, tot een
gemeenschappelijk accoord, bewijst wel,
hoe algemeen onder de vrijzinnige groepen
de levendige wensch wordt gekoesterd om
elkaar bij te staan, om op deze wijze 'n eind
te maken aan het bewind van rechts. Want
men ziet nu wat on6 dreigt. Men heeft het
m de Jongste Ke ge e rings- periode vooral
ondervonden, hoe de mannen van rechts
ons willen opleggen een dwang 01a
te buigen onder huD juk, hoe zij de open
bare school stelselmatig duwen in een hoek
door een bovenmatige bevoordeeling van
hun eigen scholen en schooltjes, hoe zij de
vrijheid van dan handel en nijverheid
willen nekken door hun protectionisme;
hoe zij door hnn sooiale wetten een dwang
systeem willen invoeren met hinderlijke
ambtenaarsbemoemichfe, en hoe zij zioh
opmaken door een herziening onzer Grond
wet in conservatief-cleriealen zin hun denk
wijze vast te leggen in onze hoogste
ötaat-swet, voor wie weet hoeveel jaren."
l>e Balkanoorlog;.
liet tooneel van den strijd tussciien lur
ken en Bulgaren, de omstreken van liet
meer van okoetan.
Invalid it eits- en ouderdom s-
verzekering.
Bij rijn verdediging van Staatspension
neering in de zitting van gisteren, zei de
heer De Jong, dat hij gaarne wilde toe
geven, dat er millioenen Staatsgeld mee
gemoeid rijn; maar, zeide hij, het zijn dan
goed bestede millioenen.
Het geld is, volgens spreker, te halen
uit de directe belastingen. Spreker trad
in een breedvoerige wederlegging van de
argumenten tegen Staatspenadonneering.
Staatspensionneering is geen bedeeling,
maar in. het volksbewustzijn een recht.
Het is de betaling van een eereschuld aan
de gemeenschap en heeft allerminst een
dernoraliseerende werking. Onwaar is het,
dat Staatspensionneering den familieband
zal verzwakken, dat het de spaarzaamheid
zal verminderen en dat het eigen krachts
inspanning zal verslappen. Het algemeen
belang moet de rechtsgrond zijn voor
Staatspensionneering. Door aanneming van
het onderhavige ontwerp zal rechtmatige
ontevredenheid worden gewekt bij het Ne-
derlandsche volk, omdat deze wet is anti
nationaal en anti-sociaal.
De heer Schaper verklaarde, dat de
sociaal-democraten tegen het ontwerp zul
len stemmen en dat zij hopen, dat het
verworpen zal worden, althans als het
ontwerp ongewijzigd in eindstemming ko
men moet. De soo.-democraten stemmen
niet voor hun genoegen tegen, in welk
verband spreker herinnerde aan den lang-
durigen strijd der sociaal-democratie tor
verkrijging van ouderdomspensioenDes
niettemin moeten zij tegen dat ontwerp
zijn, lo. omdat het onbill'jk is voor dé ar-
beidere en voor de arbeidende klasse; 2o.
omdat het vooral onreohtvaardig tegenover
de niet-loonarbeiders is; 3o. omdat het on
billijk is tegenover de werkgevers; 4o. om-
élat het geen voldoende voorziening geeft-;
5o. omdat het stelsel van het ontwerp
grooten administratie ven omslag zal mee
brengen 60. omdat op eenvoudiger wijze
iets beters te bereiken is; 7o. omdat bij
verwerping zeer spoedig maatregelen kun
nen worden getroffen, die het nadeel der
verwerping wegnemen, en eindelijk 80.
omdat de tot-stand-koming van dit ont
werp iets betei*s in den weg staat.
De onbillijkheid voor de arbeiders is
vooral hierom sterk sprekend, dat arbei
ders met f 200 loon 2! pCt. premie zullen
moeten betalen en arbeiders met f 1100
loon slechts 1.14 pCt. Maar vooral onbil
lijk is het voor de niet-loonarbeiders, die
cr buiten vallen, tenzij zij zonder staats
steun de volle premie bei alen; de onbil
lijkheid tegenover de werkgevers bestaat
hierin, dat gevraagd mag worden waarom
juist zij de gedeeltelijke kosten van de
verzekering moeten dragen. Door al de
lasten van de sociale verzekering op de
werkgevers te leggen, noopt men die men
schen om niet langer als werkgevers op te
treden, maar hun kanitalen in effecten
te beleggen, waardoor het algpmeene na
deel wordt teweeggebracht, dat minder
werkkrachten zulten noodig worden.
Spreker zou hedenochtend zijn rede
voortzetten.
D r uk k o 8 t e n Staats co u rant
en Handelingen.
Over het jaar 1911 hebben de kosten, ver
bonden aan het drukken en uitgeven van
de Staatscourant en de Handelingen der
Staten-Generaal meer bedragen dan daar
voor in het betrokken artikel der begroo
ting van de Algemeene Landsdrukkerij is
toegestaan.
Uit het artikel Onvoorziene uitgaven is
op dat- artikel f 9843.79 overgeschreven en
dit laat geen verdere aanvulling toe, waar
om thans verhooging van bovenbedoeld ar
tikel wordt gevraagd met. f 10,800, waar
door het stijgt tAt f 104,800.
Het eindcijfer van de begrooting onder
gaat geen verhooging, daar een ander arti
kel met een gelijk bedrag kan worden Ver
minderd.
Hoog Hilitair Gerechtshof.
Het verdrinken van twee huza
ren in de Maas te Venlo.
In openbare zitting van het Hoog Mili
tair Gerechtshof werden de pleidooien ge
houden inzake het hooger beroep, inge
steld door J. J. N., oud 39 jaar, geboren
te .Willige Langerak, ritmeester bij liot
2de eskadron van het 2de regiment huza
ren, in garnizoen te Venlo, van het vonnis,
den 22sten Juli 1912 door den Krijgsraad
te 's-Hertogcnbosch gewezen, waarbij hij
is schuldig verklaard aan„het door schuld
veroorzaken van den dood van een ander,
gepleegd door een ambtenaar in da uit
oefening van zijn ambt, tweemaal gepleegd"
<en veroordeeld tot drie weken hechtenis,
tér zake dat hij op den 2Ssten Juli 1911
met zijn eskadron, hetwelk hij aanvoerde,
een dienstreis makende van Venlo naar
Roermond, onder de gemeente Neer, als
ambtenaar door onvoorzichtigheid en ach
teloosheid, roekeloos het leven zijner onder-
hoorige manschappen B. J. C. van Rooy
en C. L. Kiel in gevaar heeft gebracht
door hen te dwingen, ofschoon zij niet vol
doende konden zwemmen, te paard, geza
deld en in veldtenue met lichte bepakking
en mantel, de ruiters in exercitie-tenue zon
der vuurwapens, de Maas van den linker
oever af, in, daar te water te gaan en ver
der die rivier over haar geheele breedte!
te paard door te trekken naar den rechter
oever, zonder dat beklaagde zich had ver
gewist dat de Maas toen ter plaatse voor
een gedeelte diep en zeer driftig was 011
sterk stroomde en met verzuim tevens van
de noodige maatregelen van voorzorg en af
doende hulp bij dreigend levensgevaar, tv
nemen, niettegenstaande nog wel aan den
overkant langs dien rechteroever zich een
basaltglooiing uitstrekte, waartegen meteen
paard op te komen zeer moeilijk was, zijndv
die manschappen dan ook In het gevaar,
waarin zij zich, op last van hun ritmeester,
hadden begeven, door verdrinking, althans
door verstikking, tusschen de gemeenten
Neer en BeeseL vergaan, daar zij, van hun
paarden in het water geraakt en door Lei
water verzwolgen waren en zijnde derhalve
aan beklaagde's schuld dc dood van Van
Rooy en Kiel te wijten.
Beklaagde was bij liet vonnis vrijgespro-.
j ken 'van de verzwarende omstandigheid,
ais zou hij bij het plegen van bovenge-,
noemde feiten misbruik van gezag hebben
gemaakt.
Jhr. mr. G. A. II. Michiels van Kesse-
nich, advocaat tc Roermond, trad voor
beklaagde als verdediger op.
Bckl. kan, volgens pleiter, geen schuld wor
den aangewreven. Doch mocht het Hof in
andere meening verhoeren, dan verwondert
het pleiter, dat door don advocaat-fiscaal
gevangenisstraf wordt geöischt, daar dit
door den wetgever niet kan zijn bedoeld.
De advocaat-fiscaal voor Hr. Ms. zee. on
landmacht, jhr. mr. C. A. J. van Sas so
van Ysselt, ging dc feiten en omstandigheden
nog eens na, die aan leiding tot deze straf
vervolging gegeven hebb.cn.
De schuldigverklaring yan den bekl. dooi*
den Krijgsraad heeft spr.'s instemming, doch
voor de gedeeltelijke vrijspraak bestaat geen
grond, want bekl. heeft zeer zeker zijn gezag
misbruikt. Eveneens moet de qualifieatie wor
den gewijzigd, daaa* het één feit dnarstelt en
eindelijk acht spr. de opgelegde straf te
licht. Als eskadTonsconmianlaiit toch had be
klaagde vóór alles voor 't welzijn van zijn on
dergeschikten a Is oen vader te waken, hou
met zorg en belangstelling te leiden en to
beschermenOverwegingen, of een gewaag
de oefening, als zij mcclit slggen, hem lof zou
zou bezorgen, moesten daaraan geheel onder
geschikt blijven. Met die onderhoorigen nu
noodcloos en roekeloos in levensgevaar tc
brengen, twee hunner zelfs in den dood te
voörcn, heeft hij hun groot onrecht en aan die
twee zelfs onherstelbaar onrecht aangedaan.
En als er ooit voor een commandant bïi het
overtrekken eener rivier voorzichtigheid de
boodschap was, dan tccli zeker hier voor
bekl., die oen troep aanvoerde, waarvan
ongeveer niemand zwemmen kon, zelfs de
onderofficieren niet, cn dc manschappen nu
eenmaal waren gedwongen, zonder de keuzo
van commandant tc hebben, onder beid. te
dienen en hem slaafs te volgen, niet we
tendc wat hij met hen voorhad. De moeite
om hen omtrent de oefening in te lichten
had hij zelfs zich niet gegeven; dat de op
te leggen straf gevoolig moet wezen, is dan
cok oen eisch van het recht.
Op deze gronden concludeerde Z.H.E.G.
tot sc.huldigs'erklaring aan: het veroorzaken
van den dood van anderen door schuld, gc-
plecgd in de uitoefening van zijn ambt en
veroordceling deswege tot 2 mirn 'en evan"6-
nisstraf.
Ainheiosclie reclitbank.
Deze rechtbank heeft G. W., drukker en
uitgever te Oosterbeek, wegens een laster
lijke klacht tegen twee gemeenteveldwach
ters van Renkum, veroordeeld tot tien da
gen gevangenisstraf. Dc eisch was een
maand.
De Invaliditeitswet.
Behalve de reeds aangekondigde amen
dementen van de „Liberale LTnie"-club en
de medegedeelde van de sociale-democra
ten, moeten er thans ook nog van andere
zijde nogal wat amendementen ingekompn
zijn. De heer Treub heeft er een aantal in
gediend, die eigenlijk als een geheel nieuw
stelsel tegenover dat van het Regeerïngs-
oiitwerp te beschouwen zijn.
De grootste familie der wereld.
Het nakomelingsschap.record slaat een
Amcrikaansch farmer, Thomas B. Parker,
die thans in New.York leeft, en die dezer
dagen zijn 90sten verjaardag vierde. Zijn
naaste bloedverwanten zijn 658 iu aantal.
Parker was vijfmaal getrouwdbij zijn eerste
vrouw had liij 18 kindèren, bij zijn tweede
21, bij zijn derde 9, bij zijn vierdq 12 cn
bij zijn vijfde 10. Van deze 70 kinderen,
waaronder verscheidene tweelingen cn drie
lingen stierven er acht, do overigen waren
32 jongens en 30 meisjes. Alle kinderen zijn
gehuwd en hebben eveneens een groots na
komelingschap". De geheele familie maakte op
den 90sten verjaardag van dezen pator fa-
mi lias een auto-tocht-, waarvoor niet min
der dan 150 auto's noodig waren. Bij het
familie-feest werd zooveel gebruikt als "noo
dig is voor do proviand van een bataljon soL
datciij
