Wat van papier gemaakt wordt. SPORT EN JEUGD. DB SEISMOGRAAF. De Ieelljkste voxel ter wereld. Papier, van lompen' gemaakt, is nog steeds onovertroffenmaar de groot-a behoefte nan het artikel maakt andere grondstoffen nood. zakelijk. Naaldboomenhout neemt daaronder wel de voornaamste plaats in; maar dat is voor zooveel andere doeleinden noodig, dat men voortdurend op iets pieuws be dacht moet zijn. Rijst-, maïs-, boonen- en granenstroo, den nennaalden,afval van suikerriet, jute, mos, biezen, boomschors en bladeren. bieten, aard appelen komen bij de papieirfabricatie min of meer in aanmerking. Maar evenals bijna alles kan dienen om papier te ma-ken, kan men ook van papier bijna alles vervaardigen. Van geperst papier worden thans reads naderen, rails, kanonnen, hoefijzers, .rijwie len en asfaltbuizen voor gas^ en electrische geleidingen gefabriceerd; telegraaf palm, van opgerolde papiervellen gemaakt, worden als licht en tegen den invloed ,van het weer bestand, zeer geprezen. De samenpersing van papier berustypp het zelfde beginsel, waarbij men van houtzaagsel en zinksulfaat vloersteenen. dakpannen en waterleidingbuizen maakt. Zij geschiedt on der een druk van 2000 ton per kubieken centimeter, waarna de blokken 48 uren lang gebakken worden. De oude Japansche papierindustrie is be kend. Haar waaiers, parasols, zak^eken, laJltaairns, kunstleder en andere nuttige vpor- Hverpen zijn Europeesche handelsartikelen. In de Vereenigde Staten, en ook hier en' daar in Europa, maakt men doodkisten, va ten, vazen en melkflesschcn van%papier. Men koopt tegenwoordig stroohoeden, die getm greintje stroo bevatten; zij bestaan uit als stroo gekleivrdo papierstrooken. De Eransche uitvinder Calvieg heeft pa tent genomen op een papieren pekdraad voor Bchoenenfabrioatie, en Chardonnets kunst- zijde heeft dezelfde grondstof. „Tit-Bits," waaraan het vorenstaande is ontleend, noemt nog geïmiteerd porselein, "schoenen, biljartlaken, zeildoek, ondoordring bare zakken voor cement en andere gemalen Btoffen, booten en waschkuipcn. Men spreekt ook ai. Van kachels van geperst papier, die goed tegen het vuur bestand zouden Zijn. Cellulose dient voor bedekking ter ver vaardiging van regenmantels. Zelfs huizen maakt men van papier. In Noorwegen is een kerk met duizend zitplaatsen, die met haar toren geheel van papier gebouwd is. In een Duitsch blad kwam onderstaand artikel voor, dat belangrijk genoeg is om het onder de oogen onzer lezers te bren gen. Wat de schrijver .zegt tot zijn landge- nooten, kan met evenveel grond tot de Ne- derlandsche jeugd) gezegd worden. ,,Wij staan in het teeken der sportieve wedstrijden. Haast elke dag brengt een nieuwen gewichtigen uitslag op het een of ander gebied der sport. Kampioenschappen van heel de wereld, van afzonderlijke we- reldeelen, landen, provincies, steden, ver- cenigingen worden verwerkt, keizer- en eere-prijzen bestreden. Overal wordt in woord en geschrift ijverig gediscuteerd over de afzonderlijke wedstrijden, de kan sen der deelnemers overwogen. Ieder, die slechts een atoompje belang voor sport in bet lijf heeft, kent de favorieten met naam en bijnaam en weet van alles en nog wat te vertellen over hun manier van trainen, hun kansen op den een of anderen prijs, De sport is tegenwoordig in Duitschland net als in het Britscihe eilandenrijk de allerpopulairste zaak. In dit opzicht heb ben wij het reeds verder gebracht dan de Grieken en Romeinen. Erkend diént, dat door den tegenwoordigen berichtendienst de belangstelling voor de sport zeer zeker is vergroot. De ferme Duitscher leest in zijn courant 's morgens bij het ontbijt de resultaten van de sportieve wedstrijden in Engeland', Frankrijk, Scandinavië, Amerika e.d., welke den dag te voren hebben plaats gehad. De deelneming aan internationale De „schoensmavel" of ooievaar met den walvisohkop," een bewoner van de moerassen van den Boven-Mijl, hier afge- wedstrijden is door de uitbreiding van het moderne verkeer zeer vergemakkelijkt. De afstand is in alle geval geen beletsel meer. De uitbreiding van de sport in Duitschland is ongetwijfeld toe te juichen als in het be lang van de volksgezondheid. Bedenkelijk echter is de overdrijving, welke op dit gebied aan den dag komt. Zonder de waarde van groote wedstrijden voor de ontwikkeling der sport te misken nen, moet men toch toegeven, dat tegen woordig de wedstrijden van allerlei aard hand over hand toenemen. De sport wordt vaak niet meer om haarzelfs wil beoefend. De soherpe training verdringt haast overal de verstandige sportbeoefening. Wij ne men blijkbaar van onze Engelsche neven ook de nadeelen van het veel-aan-sport- doen over. Men kan d'e jeugd gewis niet kwalijk nemen, clat zij op haar wijs dade lijk met gloeiijver een nieuwe zaak aan pakt. Doch men moest deze belangstelling zich verstandig laten ontwikkelen en niet door overmatige opeenstampeling van wed strijden en sportjakkerij in het leven roe pen, welke ons economisch evenzeer kan schaden als de Engelschen er het noodlot tige van hebben ondervonden. Het is niet te loochenen, dat de verlaging van het Engelsche geestesleven tot in zeker op zicht is tce te schrijven aan het overheer- schen der belangstelling voor de sport. Uit de koortsachtige opwinding, waarmee ook de allerjongsten de resultaten dér wed strijden volgen, spreekt, dat de interesse sfeer van onze jeugd1 in den laatsten tijd bedenkelijk is opgeschoven. Zelfs als men in de werken van Thucydide3, Livius en Cicero niet de alleenzaligmakende lectuur ziet, in de Grieksche en Latijnsohe verzen niet het universeele middel tot training van den geest, dan nog moet men het ver flauwen van de belangstelling van onze jeugd voor kunst en literatuur betreuren. Dat Karl May's Indianenverhalen soms de overwinning op de Grièksohe goden- en heldensagen behaalden, zou nog niet zoo slim zijn. Wezenlijk bedenkelijker schijnt de tegenwoordige bevordering en vergo ding van het athetendom en de sportieve extravagance. De sport wordt er niet meer vnj' van, maar wordt slechts om de wed strijden beoefend." beeld, is een even zeldzame als leelijke vogel. Kort geleden kreeg de Londensoke) Dierentuin zoo'n exemplaar ten geschenke*; Allereerst zij opgemerkt, dat, hoewel de aardbevingsmeter feitelijk reeds langer dan> een eeuw bestaat, de wetenschappelijke seas,i inpgrafie eerst van den allerlaatsten tijd.] dagteekent. Voör eCn halve eeuw warén,; Rijks.aardbévingsstations dan ook onbeken-; do grootheden. Do seismograaf, het instrument van het, begin dér vorige eeuw, bestond oorspron-' kelijk uit een zwaren kogel, opgehangen inj een diépen put. Aan den onderkant van den; kogel bevond zich een uiterst fijne punt, dieii een glasplaat raakte. Deze glasplaat rustte' óp den bodem, en bewoog dus, wanneer do: aivrde „beéfdc", terwijl zij in absolute rust! verkeerde, wanneer de aardo eveneens niet: van plaats veranderde. Gedurende, een aard-' beving krasto de punt van den kogel over de de plaat. En de krabben, .die hierop ontston den, waren grooter naarmate de aardbeving, heviger was. De aardbeving werd dus gero-, gistreerd. Het spreekt vanzelf, dat de moderne'1 aardbevingsmeter, dien men vindt aan de vetr-j schillende seismografische observatoriums,' belangrijke wijzigingen heeft ondergaan.; Doch het principe is hetzelfde gebleven. De. slinger is thans zoo geconstrueerd, dat dezei onmogelijk door andere oorzaken dan door' pen aaxdschudding kan bewegen. Inmiddels; heeft de glazen plaat plaats moeten maken' voor een strook papier, welke regelmatig) door éen uurwerk wordt voortbéwogenhet' gevolg hiervan is, dat men in staat is, na' afloop van de aardbeving te zien, hoe laat' het. was, toen de verschillende schokken wer den opgeteekend. Het spreekt vanzelf, dat de moderne, zelfregistreeren.de seismograaf een zeer samengesteld instrument is, dat" nog voortdurend technisch verbeterd wordt. Wanneer de slinger bijv. door een schok van de aardbeving uit de loodlijn raakt, keert hij weer automatisch in zijn oorspronkelijkcn stand terug, en djl^jft daarin, zonder te schommelen. Onder normale omstandigheden beschrijft' de zelfregistreerende seismograaf een lijn,, die bijna recht is. Hier eii daar vertoont zich evenwel een klein Uitloopertje. Wanneer de aardbodem daarentegen in beweging ver keert, krijgt inisn een grillige zig.zag-lijn^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1912 | | pagina 16