Eerste Kamer.
Tweede Kamer.
Burgerlijke Stand.
Ingezonden.
Financieels mededeelingen.
Auteurswet,
Terwijl erkend werd in het Voorloopig
Verslag, dat het wetsvoorstel met zorg was
bewerkt en uit een oogpunt van juridische
techniek a-llen lof verdient, hebben ver
schillende leden bezwaren geopperd.
Aan de auteurs worden ver strekkende
rechten toegekend, zonder dat hun ver
plichtingen worden opgelegd. Zij kunnen
nieuwe uitgaven van werken verhinderen
en ook die vertaling van hun geestesarbeid
beletten. Het „auteurs"-recht heeft zoo
danige uitbreiding erlangd, dat het be
zwaarlijk nog met dien naam kan bestem-
peld worden. Het zal bijv. ook betrekking
hebben op de beeldende kunsten en bouw
werken, ten opzichte waarvan het woord
„auteur" tot dusverre niet gebruikelijk
was. Men vreesde dat hieruit een bron
van geschillen zoude ontstaan.
Ook was de reg. in andere opzichten te
vèr gegaan. Bij het verleenen van bescher
ming aan de buitenlandsche auteurs tegen
de Nederlandsche uitgevers had men niet
uit het oog mogen verliezen, dat daarmede
een bron van inkomsten zoude ophouden
te vloeien en aan velen h. t. 1., die geheel
of ten deele, vaak door nood gedrongen,
door vertaalwerk in hun onderhoud voor
zien, nadeel zoude worden toegebracht.
Met kracht werd er op gewezen, dat de
gevolgen van art. 13, voor ons, bij verta
ling van buitenlandsche werken, niet an
ders dan geheel verschillend kunnen zijn
van die voor andere volken. Ook onze taal
wordt door dit artikel in het gebruik be
perkt en haar verbreiding tegengegaan.
Ook werd door enkele leden de meening
geuit, dat in elk geval de nieuwsbladen
niet onder de in art. 10 gen-oemde werken
waarop auteursrecht bestaat, hadden moe
ten zijn opgenomen. Velen onderschreven
eohter diit gevoelen niet Zij wezen er op
dat 't auteursrecht geenszins onbeperkt is»
Het geldt niet ten aanzien van geestes
producten, waaraan juist de grootste kos
ten verbonden zijn om ze te verkrijgen,
n.1. van de berichten in die dagbladen, spe
ciaal buitenlandsche telegrammen, beurs
en handelsberichten, en in dit opzicht waa
groote vrijheid gelaten; en dit werd zelfs
betreurd. Volgens deze leden wordt door
3e kleine en in het algemeen door de pro
vinciale pers te dien aanzien op bedenke
lijke wijze ten nadeele der groote dagbla
den roof gepleegd.
Zonder dien roof in bescherming te wil
len nemen, maakten onderscheidene leden
toch die opmerking, dat een verbod om be
doelde berichten over te nemen, voor de
kleine en in het algemeen de provinciale
pers zoodanig beizwaar zou meebrengen,
dat zij voor een goed deel zou moeten op
houden te bestaan.
Omtrent de rechtskracht van het geslo
ten traefcaat waren de gevoelens verdeeld.
Vele leden waren echter van gevoelen, dat
het gewenscht was met 't oog op de snelle
ontwikkeling van het internationaal recht,
dat het vraagstuk „wet of tractaat", waar
over het meoningsverschil thans o-pnieuw
was gebleken, spoedig door een duidelijke
wetsbepaling of definitieve oplossing werd
gebracht.
Enkelen leden bevreemddte het, dat aan
de gehuwde vrouw zoo groote rechten ten
Opzichte van haren arbeid zijn toegekend,
in vergelijking met de bepalingen der
Ootrooiwefc; aan een regeling als bij het
arbeidscontract voor de gehuwde vrouw is
aangenomen gaven deze leden de voorkeur.
Hiertegenover achtten andleren de rege
ling zeer juist; men mocht de vruchten,
welke de vrouw met haar geestesarbeid
verwerft, niet verwarren met die door
materieelen arbeid verkregen; en voor
enkele leden was daarentegen bij de rege
ling van het auteursrecht der getrouwde
vrouw het ontwerp niet ver genoeg ge
gaan, betreurende zij de niet-aanneming
van het amendement-Druoker, daar dit
een verbetering zou gebracht hebben in de
positie dier gehuwde vrouw ten opzichte
van haar bevoegdheid tot het beschikken
over eigen verdiensten, een beginsel in de
wet op het arbeidsoontracht duidelijk neer-
®elegd- j
Bij deze gedachten wisseling oordteelden
vele leden, dat het economische en intel-
lectueele standpunt der gehuwde vrouw,
op wie de wetgever het oog had bij de rege
ling van het arbeidscontract, zoozeer ver
schilt van dat der gehuwde vrouw, wier be
lang bij de regeling van het auteursrecht
betrokken is, dat alle vergelijking van de
rechtspositie van de beide categories ten
aanzien der vruchten van haar arbeid
scheen uitgesloten.
Bij de behandeling der artikelen vond de
bepaling, dat het auteursrecht nïet voor
beslag vatbaar is, bestrijding, terwijl som
migen vreesden dat het begrip ,,maken van
een werk" aanleiding zou geven tot veel
misverstand en onaangenaamheid waar b-v.
dikwijls onderwijsboeken geschreven wor
den in opdracht van den uitgever. Men
vreesde dat deze bepaling evenals die van
art. 13 omtrent verveelvoudiging, verta
ling en nabootsing en.z. een bron zou wor
den van ingewikkelde geschillen.
De lege r-o rganisatie.
Verschenen is het Voorloopig Verslag op
het wetsontwerp tot wijiziging en aanvul
ling van het VlIIste hoofdstuk (Oorlog)
der Staatsbeg rooting voor 1912.
Terwijl van verschillende zijden waardee
ring werd geuit over den arbeid van den
minister, die uit zijn plannen op organisa
torisch gebied spreekt, maakten vele leden
de opmerking dat het uitorst bezwaarlijk
fa zich van die plannen een juiste voorstel
ling te vormen.
Een aantal leden verklaarde geen vrij
heid te kunnen vinden aan de artikelen van
het wetsontwerp, op de gewijzigde organi
satie betrekking hebbende, hun stem te
geven en zulks op grond van verschillende
bezwaren, welke in het Voorloopig Verslag
tegen die organisatie aangevoerd worden.
De indiening op dit tijdstip van zoo in
grijpende wijzigingsplannen in de organisa
tie der infanterie en der artillerie had som
mige leden bevreemd, in verband met het
aanhangig zijn van wetsontwerpen tot be
langrijke wijziging der Landweerwet en tot
instelling van een Landstorm.
Eenige leden verklaarden uitdrukkelijk
aan maatregelen tot uitbreiding van het
aantal hoofdofficieren die naar hun mee-
ni'ng slechts strekken tot bevoordeeling van.
de best gesalarieerde officieren op kosten
van de belastingbetalers, hun medewer
king onder geen voorwaarde te kunnen
verleenen.
Ook waren er leden, die bij deze gelegen
heid nogmaals wensohten te protesteeren
tegen de voorgestelde verhooging van de
pensioenen der officieren.
Ook tegen de overplaatsing van infan
te rie uit Utrecht naar Harderwijk werden
bezwaren aangevoerd. Leden, die de oefen
gelegenheid rondom Utrecht voldoende oor
deelden, gaven in overweging het te Delft
gelegerde bataljon naar Utrecht over te
plaatsen, dat dan met het bataljon, dat
zich daar thans bevindt en een der nieuw
op te richten bataljons zou vormen de
eene afdeeling van het 4de regiment, welks
andere afdeeling met staf te Leiden in
garnizoen is. Dezelfde leden gaven in over
weging, het garnizoen te Harderwijk, dat
dan niet het vierde bataljon van het 9de
regiment zou ontvangen te versterken met
het thans te Gouda gelegerde bataljon.
De vraag werd gedaan of de Raad van
Defensie over de organisatieplannen ge
hoord is en welk advies dit college heeft
uitgebracht.
Wat betreft de instelling van een kabinet
des ministers, verscheidene leden verklaar
den van de noodzakelijkheid hiervan niet
overtuigd te zijn. Vele leden hadden uit de
toelichting geen anderen indruk kunnen
verkrijgen dian dat de verklaring van den
maatregel voornamelijk moet worden ge
zocht in 's ministers wensch den tegen-
woordigen chef der eerste afdeeling tot
administrateur te bevorderen. Gelet echter
op den korten diensttijd van den hi'erbe-
doelden referendaris aan het departement
mag betwijfeld worden of voor die promo
tie het tijdstip reeds is gekomen.
De suppletoir© aanvraag voor pensioenen
achtte men algemeen voorbarig nu over de
wetsontwerpen waarop de geraamde^ hoo-
gere behoefte rust nog geeneriei beslissing
is gevallen.
De behoefte aan een vlieg- en luchtvaart
dienst in ons leger werd niet gToot geoor
deeld.
Suppi begrooting van
marinelöll.
Blijkens het afdeelingsverslag werd er op
gewezen, dat uit de memorie van antwoord
betreffende de marinebegrooting over 1912
duidelijk blijkt, dat de vertraging die de af
levering van de onderzeeboot (1909) heeft
ondervonden geheel te wijten ia geweest aan
de firma, die met den bouw was belast. Het
maakte nu een eenigszins zonderlingen in
druk, dat deze firma in 1911 ter zak© van
dezelfde onderzeeboot premicn heeft geno
ten ten bedrage van f 28,212.50 wegens de
grootere snelheid van de boot dan was ge
garandeerd, en overschrijding van den afge-
legden weg bij 7-mijIs-vaart. Men vroeg of
door de lat© oplevering geen boete was be-
loopen, die dan tegen deze premiën in com
pensatie behoorde te worden gebracht.
Gevraagd werd, of de onderzoeboot (1909)
en de onderzeeboot (1910) althans indien de
ze laatste reeds in gebruik ia, thans aan alle
verwachtingen beantwoorden.
Verder verzocht men inlichtingen om
trent de vertraging van den afbouw der
twee torpedojagers (1910).
De vraag werd gedaan, of van de torpe
dojagers, die thans in Ned.-Indië vertoeven,
de rapporten omtrent de reis daarheen en
omtrent de oefeningen in Indië gehouden
reeds zijn ingekomen. Men stelde prijs op
verstrekking ter inzage aan de Kamer dier
rapporten en weuschte anders aangaand3 de
opgedane ervaring uitvoerig te worden inge
licht.
Grensregelingkanton ge-
rechten Schoonhoven en
Ridderkerk.
De minister van justitie heeft in Bet bo
venstaande ontwerp een wijziging gebracht,
waarbij de deurwaarder van het kantonge
recht te Ridderkerk, als-mede de notarissen,
die hun standplaats hebben in dat kanton,
bevoegd blijven tot het uitoefenen van hun
bediening in de gemeente Krimpen a/d.
Lek.
Voor uitbreiding dier bevoegdheid tot het
geheele kanton Schoonhoven of tot het ar
rondissement Rotterdam bestond geen aan
leiding.
De vraag, of er verband moet worden ge
zocht tussohen de voorgestelde wetswijziging
en de omstandigheid, dat waarneming van
de werkzaamheden van kantonrechter te
Ridderkerk aan den kantonrechter te Dor
drecht is opgedragen, beantwoordt de mi
nister ontkennend.
Verslag Rekenkamer om
trent Suriname.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen het
verslag van de Algemeene Rekenkamer over
1911 ingevolge art. 36 der Surinaamsche
Comptabiliteitswet.
Hieruit zij aangestipt, dat het der Reken
kamer aangenaam is, nu zij voor de eerste
maal geroepen is een verslag uit te bren
gen omtrent haar werkzaamheden ten aan
zien van de comptabiliteit in de kolonie Su
riname, te kunnen mededeelen, dat haar al
gemeene indruk niet ongunstig is. Onregel
matigheden van beteekenis heeft zij niet ge
constateerd-
Sohriftelijk bantwoo rde
vragen.
Ter beantwoording van een vraag d.d 9
dezer door den heer Thomson gedaan be
treffende beweerde misstanden op Gelebes.
heeft de minister van koloniën het volgende
medegedeeld
In November 1911 heeft de gouverneur-
generaal van Nederl.-Indië een onderzoek
gelast naar aanleiding van het voorkomen
de in een serie artikelen, getiteld: „Mis
standen op Celebes", opgenomen in het dag
blad „De locomotief' van 20 September
1911 en volgende dagen.
Nopens het 6tadium, waarin dat onder
zoek than^ verkeert, en nopens de resulta
ten daarvan heeft de minister geen bericht
ontvangen en mot zekerheid is dus thans
niet te zeggen, of het mogelijk zal zijn vóór
de behandeling van de a.s. begrooting voor
Nederlandsoh-Indië ter za-ke inlichtingen
a-an de Kamer te verstrekken.
De minister heeft den gouverneur-gene
raal verzocht, hem ter zake te willen be
richten, en behoudt zich derhalve voor, na^
der op deze aangelegenheid terug te komen.
H'LLESOM. Ondertrouwd: N. H. ran dor
Werft en A. Beutick.
Getrouwd: W. H. Dobbelaar en G. 0.
Topper. A Vis en N. Grannoman.
Bevallen: L. Merbus geb. Bogerman D.
S. C. Kenbeek geb. Wijhng O. M. G. Ruigrok
geb. Sistermans D. M. de Jong geb. Van der
Jagt Z.
Overleden: C. Raaphorst 14 j. P. Gouwen
4 m. A. Piepenbrink, wed. H. v. d. Meer, 72 j.
OEGSTdEEST. Ondertrouwd: Pieter Cor
nelia de Boer 20 i. en Klasina Maria Walraven 22
j.t beiden te Oegstgeeat. Pieter van der Kwaak
22 j. en Sara Zwaan 22 j., beiden te Oegstgeest.
Gehuwd: G. G. van der Plas en C. G. A. van
der Voet. W. Ruijgrok en A. Glasbergen.
Geboren: Lambertus. Z. van W. Nagtegaal
en G. RaveDabergen Dirk Jan, Z. van J. Bos
en A. Beerta. Clasina Hennoa Petronella Paula
Maria. D. van G. J. M. Kortmann en J. A. Lubbe.
Cornelia, Z. van C. Nag legaal en J. C. Hogewoning.
Anna Trijntje, D. van J. van der Eng en A. Borst.
Cornelia, Z. van .1. van Rossum en J. van Duijn.
Overleden: Ewoud Hakker 9 m. Adriana
Joanna Lubbe 2 j.Jannetje van der Geer, 82),
te Leiden. Masje de Njjs, 64j., echtg. van C. \V.
Vlasveld. N;colais Willebrordua Adrianus de
Wit 8 ni. Theodoras Baak, 80 j., geh. met C. van
der Weijden. Adrian* van der Burg, 79 j., geh.
mot H. Ko-ster.
SASSENHEIM. Geboren: Johannes Adrianus,
Z. van N. Steenvoorde en M. Heemskerk.
Maria Cornelia Cathirioa, D. van C. Kipping en
M. C. Noordermeer. Adolf Pieter, Z. van J. W.
Koning en N. Slegtkamp.
Getrouwd: F. C. v. Hoekelen 80 j. en J. Th.
v. d. Lbds 24 j.
VALKENBURG. Geboren: Elizabeth, D van
Christiaan Imtborn en Clasina van Dijk. Alida,
D. van Maria Sophia Bolstier.
WASSENAAR Ondertrouwd: Th. Rem
merswaal en W. J. M. Lazarom. W. F. Beyera-
bergen en H. A. den Hollander.
Overleden: W. Koriekaas Z. 8 m. M.
Noordover Vr. 86 j.
Geboren: Jan Frederik, Z. van T. H. van
Hattum en L. C. van Goens. Aagje, D. van H.
G- Wessel en 1. van Wouw. Johannes Wilhelmus,
Z. van P. J. de Greef en H. van Zwieten,.
Johannes, Z. van C. van Haastrecht en Theodora
van Wieringen. Frank, Z. van H. Fels en M.
J. Uckerniau.
ZEGWAA11D. Gehuwd: W. Noomen, 25 j.,
van Noord wijkei hout, en C. Lamens 81 j.
Overleden: G. M. Brandhorst 15 j.
ZOETERMEER. Gehuwd: A. Hoogendoorn
26 j. en C. Blijleven 22 i.
Geboren: Petronella Constancia, D. van P.
Sonneveld en N. Voorwinden. Willempje, D.
van R. ten Kate en B. A. Leppers.
Overleden: J. Oudshoorn, 34 j., echtg. van
5 van Viegen.
Mijnheer de Redaotouï 1
Mag- ik U beleefd verzoeken onderstaande
een plaatsje in Uw veelgelezen blad in te
ruimen
Als je vroegter op een mooien Julimotr-
gen omi 6 uur uit jle veeretn was gekropen
om' te gaan visschetn jen je goojde in je
slaapdronkenheid 't .spiiituslichtje, waar de
thee op stond to trekken, olmver, zoodot
in eten minimum vajl tijd de vitrage in lich
terlaaie stond, dan was je eerste werk het
raam' openschuiven en don politic-agent, die
toevallig in 't portiek van 't huis aan don
overkant bozig was z'p pijp te stoppen, te
waarschuwen, dat er brand bij je was- Daar
na beval je den melkboer, die juist naast-
aan melk afleverde, zijn wagen in den steok
to laten en de weesjongens te gaan óp-
bellen. Signaal ,W, (weesjongens). Dan ging
je naar boven om de meid, die door alles
heonsliep te gaan redden en bracht je je
vrouw, die inmiddels in zwijm gevallen was
met je twee jongste spruiten in veiligheid,
en voordat je met je laatste telg en je
vischtuig onder je arm' en je effectentrommel
voor je buik, beneden was, voel do je al een
6txaa! water tussohen je rug en je flanel
letje, een bewijs, dat de weesburgers al
water gaven. Gerustgesteld stak je dan eon
sigaar op. Kwam dan een kwartier later de
commandant van de brandweer, buiten adem,
blootshoofd en barrevoets, met zijn half-
hemdje in z'n eene en z'n waterlaarzen in
z'n andere hand aanhollen, onmiddeHijk ge
volgd door de stoombrandspuit en de rest
van de brandweer, dan waren de wees jongend
alweer ingerukt en onder 't zingen van:
„Wij zijn de weesjongens,
[Wij hebben den brand geblusoht,"
naar 't Weeshuis teruggekeerd. En alsof er
niets was gebeurd, had je om' tien uur je
eerste brasem' in je kanis.
Tegenwoordig gaat een en ander niet zoo
eenvoudig. Als er een brand uitbreekt, moet
eerst de telefoon-juffrouw worden opge
beld, die in haar zenuwachtigheid, in plaats
van den commandant de Leidsohe Brood
fabriek bericht geeft dat er brand is; ver
volgens geeft u signaal A, o. i. aan po
litie en bedienaars van de brandklranen. In
middels staan de weesjongens ten de spuit
gasten der andere spuiten al een flink
kwartier gereed, maar ze mogen niet uit
rukken, omdat ze signaal B (dat door den
commandant gegeven wordt), nog niet ont
vangen hebben'. In dien tusschentijd heeft
de brand zich weliswaar vrij kunnen uit
breiden en valt er aan blusschen niet meer
te denken, maar daar staat tegenover dat
de brand nu veel orderlijker verloopt en de
belastingbetalers nu ook eens waar voor hun
geld krijgen, want u zult mij moteten toe
geven, dat je niet naar ©en brand gaat kijken
in de hoop dien onmiddellijk te zien ge
blusoht. Bovendien is er dit voordeel aan
verbonden, dat de commandant nu ook kan
commandeenen, wat eens commandants is, zoo
dat hij niet voor niets komt. Of, M. de R.,
zou u 't soms prettig vinden als u comman
dant van de brandweer was in een plaats,
waar gemiddeld jaarlijks drie brandjes plaats
hebben, waarvan er altijd een uitbreekt,
als je met verlof in de Ardennen of Wies-
baden zit, zoodat alarm' A u koud laat
en je aan alarm B. niets hebt, terwijl de
twee andere brandjes door vlugge weesjon
gens al geblusoht zijn, vóórdat uw vrouw
uw brandvrije pak uit de kleerkast heeft
gehaald en er dus alleen praetisch te com-
mandeeren valt bij 't proefspuiten op de
singelgraohten
Zoodat ik maar zeggen wil, dat 't alarm
B, met wat er aan vastzit nog zoo gek niet
is. Ik geef dan ook den H.H. Raadsleden
beleefd in overweging wel te overwegen of
't inderdaad overweging verdient om in den
bestaanden toestand verandering te brengen.
Met dank voor de plaatsing,
Hoogachtend,
TOBIAS.
Leiden, 24 Juli 1912.
Volgens het Weekblad van de Oom-
misslebank te Am sterdam, zyn in de
week, geëindigd 23 Juli, door tus-
schenkomst dier Bank verhandeld de
navolgende incourante en minder cou
rante fondsen:
Aarnl Bagolen Thee- Kina-Maatschappy 140 pCfc.
llA pCt. ObL Biorbrouwery- Azynmakery
„do Gekroonde Valk" enz. .95
6 pCt. Obl. Bouwgrond-AIaatsch. Niouworsclile 40
6 pCt. ObL Coöp. Veovoederfabr 01io3lagory
.do Boerenbond" te Alkmaar 955/
6 pCt. Obl. Cultuur-Maatschappfl Maron 100
Aand. Cultuur Alaatschappy Paudji en
Tandjongsario 216
Aand. Cultuur-Maatschappy Pondok Gedeh 180
Aand. Donau Hypotheekbank (10 pCt. gestort) 105
4 pCt. Obl. Gemeento Apeldoorn 93
4 pCt. ObL Gemeente Hoogeveen 93 9
Aand. 's-GraYonhaag3cho Hypotheokbank
voor Nodorland (10 pCt gestort) 190
Aand. Handelsvereenlging Holland .9i
5 pCt. Pandbr. Noord-Amerika Hypotheekbank 63
Pret aand. Hollandsch© Cacao- Chocolade-
iabriekoa v|h Bensdorp Co. 65 —09
4 pCt. Pandbr. Insulaire Hypotheekbank
(kleine coupures) .97
Aand. Bava Caoutchouc Compagnie 85
Aand, Koninklijke N ederlandsohe Grofsmederij 118
Aand. Landbouw-Maatsch. Pasir KanaDga 80
Cert, van aand. HJm- Gelatinefabrlek Delft 100
Aand. Maatach. Groenewoud tot expL van
Bouwterroinen 40
Aand. Maatsch. voor Grondbezit Grondcredlet 75
Aand. Maatsch. Guy do Coral Sc Oo, totoxpL
v. d. handol ln fot.-art. 85
Aand. Noderlandsch Transatlantische Hypo
theekbank 105
Aand. Nederlandsche Maatsoh. v. Zekerholds-
atelllng voor Ambtenaren Sc Beambten
(12^ pCt, gostort) .203
Pref. aand. Oostersche Hypotheekbank .80
Aand. Oranje Nassau Lovensvorzokorlng-
Maatschappy (10 pCt. gestort) 96
4pCt ObL Stichtsch Grondbezit 70
Aand, Stoomzuivelfabrlek „Aurora" v|h D. H.
Blankenstoyh 86J£
Aand. Utrechtsche Hypotheekbank (20 pCt.
gestort) 200
8 pCt. ObL Voreeniging tot behoud van Natuur
monumenten ln Nederland (aid.
Louvemngsche Bosch). 70 n
Opr. aand. Holland Canada Hypotheekbank F 165
Opr. aand. Lampong3che Caoutchouo Compagnio F 16
Opr. aand, Maatsch. t. e. d Suikorlabriek
Kalibagor .F 220— 230
Opr. aand Maatsch. t. e. y. h. Calé Restaurant-
„Parkzicht" F10
Opr. aand. Maatsch. Zoobad Scheveningon F 90
Opr. aand. Noderlandsch-Amoiikaanscho
Land-Maatachappy F 830
Bew. y Deelger.Nederlandsche Amerikaaneche
S to om Yaart-Maatsch appy. F 530
Bew. y. Deelger Nederlandsch-lndlscbeLand-
bouw-Maatschappy. F 230
Winstbew. A. Nederlandsche Maatsch Yoor
Kunstmatige Oesterteolt v|h onder
de lirma 0. L de Meulomeester Sc Oo. F 65 —00
Oude Winstbew. Nodoilandscho Maatsoh. voor
Kunstmatige Oesterteolt v|h onder
de firma 0. L. do Meulomeostor Co. F 20
Opr. aand Noord-Amerlkaanacho Hypotheekbank F 76
Opr. aand. Rotterdam—Assahan Tabak-Maatsch. F 26
Opr. aand. Stoommooltabriek Holland F 60
Opr. aand. Suikeronderneming Poerworodjo. F 8J
Opr. aand "Watorloiding-Maatschappy F 875
llot verzonken gat te liïlïegom.
Men herinnert zich het voorval, om
streeks einde Maart van dit jaar, dat te
Hillegom bij 't spitten op een bloemboUen-
veld plotseling een gat in den bodem ont
stond, dat men trots plempen met takke-
bossen en puin niet heeft vermogen te
vullen. Als verklaring van den aardval
werd toen de veronderstelling gewaagd,
dat men hier te doen zou hebben met een
aar naar de Haarlemmermeer, want het
water van menig stuk laud aan den kant
van de duinen loopt af naar de Haar
lemmermeer.
Dr. J. Lorjé, dde herhaaldelijk de plek
bezocht verklaart in het „Tijdsohr. van het
Kon. Ned. Aardr. Gen.", dat hij onder
zeker voorbehoud zich tot deze hypothese
het meest voelt aangetrokken.
Het is een feit, -zegt hij, door de talrijke
nauwkeurige waarnemingen in en om den
watervang der Amsterdamsche duinwater
leiding verricht dat, niet alleen duin-, maar
ook zeewater in den ondergrond naar den
Haarlemmer meerpolder vloeit. Wanneer,
hier of daar, de stroom zeer sterk is, kan
hij zeer fijn zand medevoeren, waardoor
een grondverdunning kan ontstaan. Deze
zou weder een verzakking ten gevolge kun
nen hebben, welke zich vermoedelijk over
een groote oppervlakte zou uitstrekken eqj
weinig of niet bemerkbaar zou zijn. Echteij
zou die zich ook op een bepaald punt kun
nen conoentreeren en een aardval verooi*
zaken, zooals hier. Aan zoo iets heeft dr.,
Lorjé ook gedacht, als gevolg van het slaan
van een nortonpomp of iets dergelijks»,
waardoor de samenhang van veen of klei
op een bepaald punt werd verbroken. De
heer Walkers heeft echter zeer beslist ver*
ldaard, dat in de 13 jaren, dat hij hier
woont, nooit zoo iets gebeurd is. Evenmin:
weet. de eigenaar, die den grond sedert een
halve eeuw in bezit heeft-, zich zjoo iets te
herinneren.
Wel hebben, in den laatsten tijd, te Hill eb
gom twee nortonpompen opgehouden met
water te geven ten bewijze, dat de water*
onttrekking in de omgeving is toegenomen..
Dr. Lorjé heeft nu trachten na te gaan,-
of in het naburige gedeelte van den diepen
Haarlemmermeerpolder iets te bemerken
is van dezen grondwater stroom, en of er
wellen zijn, die nevens water, ook zand
opvoeren.
Zulks is inderdaad het geval en wel het
meest bij de wel op Betsy Hof", bij Lisse.,
Hier werd in Mei 1911 een wel geslagen,
die zooveel zand opgaf, dat de sloot er ge
heel mee gevuld was. Wel 10 karrevrach*
ten, volgens zeggen.
Zonder veel moeite zou men zich, meent
de schrijver, kunnen voorstellen, dat het
vele zand der wel op „Betsy Hof" een
grondverdunning (men spreekt wel van
„luchtverdunning") heeft veroorzaakt^
die zich achteruit, stroomopwaarts, heeft
voortgeplant, evenaJs zulks met de gewone
uitschuring door rivieren plaats heefhi
Door een of andere, nog onopgehelderde!
oorzaak zou die grondverdunning rioh op
eens geconcentreerd en den aardval te
weeggebracht hebben. Denkbaar is alle3
zeker. Alleen innige afkeer van windhypot
thesen belet dr. Lorjé om te beweren, dat
de zaak nu in orde is. Yooreerefc zijn tie
wellen meer in de nabijheid van het Gat
van Walkers veel zwakker daji die op
„Betey-Hof" en tep tweede is de richting
van het Gat naax het diepere gedeelte vac
de Haarlemmermeer ongeveer loodkechtu
op onze kust, dus N.W.Z.O., die van het
Gat naar „Betsy-Hof" meer evenwijdig
aan de kust richting, dus ongeveer lood
recht daarop. Aan den eeneo kant du af
krachtige wel, grootere afstand, geringe®
verval, aan den anderen kant: zwakkere
wellen, kleinere afstand, sterker verval.
Uit het laatste zou men tot het besluit
kunnen komen, dab de wel van „Betsy-
Hof" part noch deel heeft aan de grond-*
verzwakking. Toch gelooft dr. Ix>rjé, dat
in deze richting het onderzoek voortgezet
moet worden; immers hij ziet geen andei*t»
mogelijke oorzaak dan een zoodanige on-
deraardsohe grondverplaatsing en er fa
toch bewezen, dat deze geen herseït-
schim is.
Een taaie Z
Eenige dagen geleden werd uit Barnevcl#
aan het „Hbl." bericht, dat daar een slan^
was gedood, in welker maag «doh een nog
levende kikvorseh bevond. Toen men dit
bsest uit zijn gevangenschap verlost had^
sprong hét weldra weer weg, alsof er niets
gebeurd was.
De heer Z. schrijft nu aan de „Zutpfoj
Ct":
Er is alle reden voor om te twijfelen aap
de levensoonserveerende slangenmaAg, maat
toch... ik heb eens drie maanden lang een
ringslang in mijn kamer vrij laten rondkmh
pen. Haar woning waa eigenlijk een groots
stopflesch op mijn tafeL Overdag bleef ze
stilletjes in de flesch, maar 's avonds schooi
ze altijd over den vloer om alle hoeken nqi
te snuffelen Daar er klaarblijkelijk niets téï
halen viel, liet ze weldra di© tochten achter*
wegena een paar weken was ze volkomen
op haar gemak en vond ik haar altijd opge
rold om den bovenkant der fleooh.
Toen kon de voeding beginnen, waarna
in den beginne geen sprake was. Het mooi#
dier nam weldra heel gemakkelijk salaman
ders aan. Toen is mij gebleken, dat deze nog'
vrij lang leven, na-dat ze ingeslikt rijn. Bei
uur nadat ik de slang met een salamanderi
had gevoed, nam ik het verzodigde dier op
en bracht met een zochten duw tegen dé[
maag het slachtoffer door de keel weer té'
voorschijn; dit vertoonde nog duidelijke
doch zwakke teekenen van leven: het gaap*
te een paar malen, spreidde de teenen en
was dood.
De annexatie plannen.
In verband met de hangende spoorweg*
plannen rond de hoofdstad word eenige
maanden geledon vanwege het Amstor*
damsche gemeentebestuur bij Gedeputeer
de Staten opnieuw de kwestie der Am»
sberdamscho gre-nauibbreding aanhangigj
gemaakt, en gewezen op do dringende
noodzakelijkheid om op den duur Sloten
en Watergraafsmeer te annexeeren.
De commissaris der Koningin in de pro*
vincie Noord-Holland, mr. dr. W. F. vall
Leeuwen, heeft in dit verband dan ook
reeds besprekingen met do burgemeesters
der betrokken gemeenten gevoerd'.
Yan den kant der regeering bestaati
echter, gelijk men ons van betrouwbare
zijde verzekerde, ook al in verband met
den treurigen staat waarin zich ae Am*
sterdamsche gemeentefinanciën bevinden,;
weinig animo voor deze zaak, die voorloo*
pig dan ook wel op de lang© baan zal
word'en geschoven. („Tel.")
Berichten over Rijnland'.^ boezem
gedurende de week van 16—23 Juli 1912.
Stand vao des boezem te Leiden.
Idem te Oudevretering
Werking der stoomgemalen.
Watorloozing langs natuurlijk, weg.
Waterinlating
Regenval in Mm
16 Juli 17 Juli 18 Juli 19 Jnli 20J«li 21 Juli 22 Juli 28 Juli
54 55 56 56 56 55 55 56 em.—A.P#/
56 57 53 58 57 56 56 67 em. -AJV
Spaarndam 12 u„ Halfweg u., Gouda u„ Katwijk u.
Spaarndam u.( Halfweg u., Gouda 19 u.. Katwijk 17 u.
Door de sluis te Gouda 846 u.
63
