I
OPRUIMING.
GEBRs. SCHLATMANltf, ïisehmarkt 9-10.
Onzen geheeld voorraad Bames-Confeetie ruimen wjj ver beneden de waarde op.
B
In onze afdeeling Stoffen en Manufacturen hebben wij .bijzondere koopjes.
Leidsoiie Spaarbank.
KORSETTEN."
IM0Ï8,
H Korsetten
KORSETTEN.
M
m
Huize „MONCHEW
Leidsche Straatweg. Papenlaan, Wassenaar.
BLOUSES, -t-
BLOUSES. 88 5965
Brieven yen een Leidenaar.
Burgerlijke Stand.
Faillissementen.
Sanitas PiiSen,
P® Zendingen
ontvangen.
BUSCES-
Baleinen, enz.,
enz.
P. S. Worden gaarne op zicht gezonden
..ft •■■- -. v.*....; ;-;- .ft-.ft-'
TELEFOON IiNTERC. 9. 8868 21
Banketbakkerij. Bodega. Lunchroom.
Prima consumptie. Prachtig uitzicht.
m
m
>]P€
-V^w-
G. en A. A. KEULERBANS.
y.-r -< -
'■$%-
BLOUSES.
Wf
G. en A. A. KEULEMAf^S.
-•\vfc.v
Blouses.
G. en A. A. KEULEMANS.
G. en A. A. KEULESRANS.'
.-
0k
^.ILBO uaES.
■4$?-
G. en A. A. 6CEULEÜANS.
ië'i.
BLOUSES.
Wïr
G. en A. A. &HULEÜ&ÜS.
fi#.
N. Rijn 45. ga?" Zie de Etalage.
[r£/
ft
[;i 1 ccogvi.
Het feit, dat om dezen tijd hier een aan
tal gemeentescholen met 1 Juli a.A 60 jaar
zullen hebben, bestaan, waarvan op één
de Meisjesschool aan de Breestrajat, dank zij
het hoofd cai het onderwijzend personeel
dit op feestelijke wij zo zal worden herdacht,
doet ons onwillekeurig met onze gedachten
oen halve eeuw teruggaan op onderwijsge
bied. Er was toen een tegengestelde stroo-
ïning van thans waar te nemen. Vóór de
•wet van 1857 was het bijzonder onderwijs
kegel en juist toon werd de noodzakelijkheid
oei van overheads wage in de zorg van liet
Onderwijs te voorzien, krachtig gevoeld
Vóór 1857 waren In Leiden slechts twee
stadsscholen vooar on. en minvermogend en;
voor de overige kinderen uit dien stand
werd gezorgd door de Hervormde Diaconie
scholen 'en een R.-Kath. Armenschool, ter
wijl er ook heel wat volkskinderen van albo
onderwijs hieven verstoken.
Verder waren er tal van bijzondere scholen
voor den middenstand cn de Iioogere stan
den, waarvan de hoofden van scholen zooal
geen kommervol, dan toch geen ruim be
staan hadden 1 Er waren omstreeks 1860 in
Leiden drie scholen voor jongens uit den
z.g. deftigen stand, en één of twee meisjes-
scholen. De hoofden dier scholen heetten in.
stituteurs en institutrices en hadden ook
steeds pensionnairee, waardoor het hun mo
gelijk was een behoorlijk, hoewel geen rijk
bestaan te hebben. Hun onderwijzers waren
secondanten en woonden moeren deels bij
hen ia.
Zoo was de toestand onder de "yet van
1806 in de groobe steden overal.
De wet van 1857 bracht daarin gelei
del ijk groote verbetering.
Ook was er in Leiden nog de ,Waalscbe
Diaconieschool, waar evenwel ook kinderen
van andere gezindten werden toegelaten.
Vo<rr die bet betalen konden werd een school
geld van f 16 per jaar geheven. Er werd
dan ook onderricht in het Fransch gegeven.
Na bet vertrek van den beer W. van Becen-
horst in 1864, werd deze school opgeheven,
terwijl uit do fondsen der Waalscho Diaconie
het schoolgeld w»erd "betaald voor dc kin
deren van ouders, die niet te ruim. bij kas
waren cn het onderwijs op de openbare scho
len 2de klasse ontvingen.
Toen in 1862 en 1863 de nieuwe open-
baro scholen voor u. 1. o. in werking kwa
men, verdwenen successievelijk een tal van
n iet -con fessionee le bijzondere scholen, de
hoofden van die scholen moesten maar zien,
hoe ze het verder maakten. Er zijn er ge
weest, die armoede hebben geleden. De bij
zondere school van Teunis van der Togt op
do Hoeren gracht, heeft nog het langst htó-
ptaan en werd opgeheven in 1878. j
En nu de verandering.
Volgens Raadsbesluit van 9 Augustus 1860
werd bepaald
Art. 1. Openbaar lager onderwijs wordt
binnen de gemeente Leyden gegeven als
volgt: in scholen onder letter:
a. gewoon lager onderwijs voor on vermo
gendon.
b. Gewoon lager ouderwijs voor minvcir-
mogcsnden.
o. Uitgebreid lager onderwijs 2de klasse.
d. Moer uitgebreid lager onderwijs lsto
ldasse.
Art. 2. Het getal dezer scholen is voor
die in art. 1 genoemde, onder
a. Drie; (later bepaald op twee).
b.Eén; Cau zijn er acht).
c. Twee; een vootr jongens en een voor
mlcdsjes.
d. Twee; Oen voor jongens en een voor
mciisjcs.
In 1875 werd aan c. nog toegevoegd, de
school voor leerlingen van de eerste drie
leerjaren op de Oude Vest (Hoofd de heer
J. A. van Dijk).
In 1880 werd op de genoemde twee scho
len onder o. het onderwijs uitgebreid en er
aan toegevoegd dat in .Wiskundo, Duitech
en Engolsoh. Voorts w<erd in 1879 bepaald,
dat op dc scholen onder letter cL bet on
derwijs zioh slechts zou bepalen tot dat in
de gewone vakken L. O. in* het Fransch
en Alg. geschiedenis.
Art. 3. Het maximum der leerlingen voor
ieder van deze scholen wordt gesteld voor die
in art. 1 onder a. en b- 500, c. en d« 300
(later voor meisjes op 150).
Art. 5. Dc hoofdonderwijzer wordt bij
gestaan in de scholen sub o. en d.1 onder
wijzer met hoofdakte en ten minste door
één kwcekeling en voor elke 30 leerlingen
boven bet getal 60, 'nog daarenboven door
een bulpomdcrwijzer, alles behalve de be
voegde medehulp voor de vakken van het
uitgebreid lager onderwijs.
Hetzelfde geldt ook voor de hoofdonder
wijzeressen.
De traktementen voor de onderwijzetrs aan
de scholen der 2de en 1ste klasse werden
bepaald
School e. De hoofdonderwijzer f1600, be
nevens 5 pCt. der schoolgelden en voor huis
huur f200; één hulponderwijzer niet Fransch
f 700meerdere met Fransch f 600, en voor
dc kweekelingen f70.
De heofdonderwijzeres f 1300, benevens
5 pCt. der schoolgelden en voor huishuur
f200; de ancLerwijzcrossetn f600 en f500 en
de k woekeJin gcffl. f 70.
De hoofden der scholen 1ste klasse kre
gen hoogetre jaarweddener werd op die
scholen toen ook mL a l onderwijs gegeven.
Ih do Raadszitting van 31 October 1861
werd pijej. A. J. U. Ren sen tot hoofdonder
wijzeres aan de meisjesschool 1ste klasse be
noemd, welke betrekking zij aanvaardde 1
Januari 1S62. De school werd geopend in
oen huis tegenover het Stadhuis, dat tot
school werd ingericht en dienst heeft ge
daan totdat bet gebouw op de Boomlnarkt
gesticht werd. Op den zelfden datum trad
de heer A. van der Harst in functie, zjjn
school was gevestigd op de Oude Vest en
is later als bewaarschool ingericht.
In de Raadszitting van 21 Maart 1862
had plaats de benoeming van J. D. van
Wijk tot hoofd van de Jongensschool 2de
klasse en tevens de benoeming van mej.
M. Jesse tot hoofd der Meisjesschool 2de
klasse.
De heer Van Wijk hield voorloopig school
in betzelfde gebouw waar hij zijn bijzon
dere school had, nl. op de Langebrug, het
huis dat nu bewoond wordt door den heer
Pera. Korten tijd later betrok hij het nieu
we gebouw op de Picterskerkgïaoht.
Mej. Jesse aanvaardde haar betrekking op
1 Juli 1862; vóór dien tijd had zij een bij
zondere schocd op de Hooglandsche Kerk-
graclit. Haar school was ongeveer achter
de oudste Gehoorzaal, in 1870 vervangen door
de latere, die in 1889 verbrandde. Die
school had in den beginne haar ingang op
de Aalmarkt, doch slechts voor zeer korten
tijd, want toen de school lsfce klasse op
1 Januari 1863 geopend werd, was haar*
schoolgebouw reeds vergroot en was de in
gang roeds aangebracht op de Rreestraat.
Op 1 Januari 1874 aanvaardde mej. Jesse
haar betrekking als hoofd van de Meisjes
school 1ste klasse, terwijl op 1 Mei d. a. v-
als haar plaatsvervangster optrad mej. S-
Winkler, die op 1 Jan. 1905 werd vervangen
door het tegenwoordige hoofd mej. C- B-
Rcnaud. Het is wel een vermeldenswaardige
bijzonderheid, dat mej. Renaud altijd aan
deze schocd is verbonden geweest; eerst
als leerling, Later als kweekelinge, daarna
als onderwijzeres en eindelijk als hoofd der
school.
Daaruit is wellioht te verklaren, dat bet
feit van bet 50-jarig bestaan dezer school
feestelijk zal worden herdacht, terwijl het
voor dc andere scholen onopgemerkt voorbij
gaat.
Mej. Renaud, die haar school lief hooft
boven alles, zou den kinderen dit feest aan
bieden, doch toen haar personeel dit ver
nam, wilde ook dit meedoen en zoo zal nu
op 1 Juli het zoowel door onderwijzeressen
als door de leerlingen lang verbeide feest
Maandag gevierd worden.
Behalve de leerlingen, die op de school
zelf gaan, zullen er aan deelnemen da 36
leerlingen van de school aan de Heeren
straat, die 1 Juli 1911 zijn overgeplaatst
van de Meisjesschool aan de Rreestraat» De
band, die de laatste leerlingen aan haar
oude school verbindt, is nog zoo hecht, dat
men er haar niet buiten wilde sluiten.
Het feest zal worden gehouden in de
Stadsgehoorzaal en er werd ernstig over
gedacht om ook de ouders der leerlingen
dio dat zeer zeker op prijs zouden stelten,
daarbij toe te laten, maar men merkte dat
men daarvoor geen ruimte genoeg zou heb
ben. Daarom zal bet rich bepalen alleen tot
de kinderen en enkel slechts de autoriteiten
worden uitgaruxxligd.
Het programma is zeer afwisselend. De
kleinen zullen ongetwijfeld heel wat plei-
zier hebben, etn als de kinderen genoegen
hebben, verheugen, zich de ouders Immers
ook, ook al zijn ze er geen getuige van.
Ik meende dat stukje geaahiedenis op on
derwijsgebied, dat ons leert boe de wet op
bet lager onderwijs in 1867 in onze ge
meente is uitgevoerd, vandaag eana te moe
ten geven.
Menig oudere zal zich daarbij herinne
ringen uit zijn jeugd te binnen brengen en
de jongeren kunnen er uit loeren met hoe
veel beperkter middelen vroeger werd voor
zien in het onderwijs en de opvoeding van
het aankomend geslacht en dankbaar ?jjn
voor betgeen thans door ben wordt genoten.
OEG3TGEEST. Ondertrouwd: Gerhardua
Gerrit van der PI»' en Christ>na Geertraida Adrians
van der Voet 20 beiden te Oegstgeest.
Gehuwd: A. Hordjjk en J Bogaards.
Geboren: Janna Cornelia, L>. van P. Singeling
en C- de Groot. Jacobus Johannes, Z. van G. H.
Hoogervorst en P. Ch. Lubbe. Elisabeth Marga-
retha, D. van Q. A Sluis en J. Ver kade. Cornelia,
D. van J. van Ees en M. C. Zwaan. Andreas
Johannes, Z. van A. J. Moons en M. J. Goemans.
Bendrina, D. van A. Koppier en J. Neervoort.
Maria, D. van T. Zwaan en S. Ravensbergen.
Johanna Catharina, D van H. van der Werf en L.
van der Werf. Sieb# Johannes Martinus, Z. van
N. R. Kooistra en A. C. M. van Vliet.
Overleden: Pieter van Klaveren 7 m.
Henrietta Willemina Wichers, 44 gehuwd met
C. C- Zeveren te liilversnm. Antonius Joannes
Stephanus Schrijvers 6 w. Cornelis van Ees 16
m. Adrisnus Zandbergen, 74 j., wedr. van B. van
Rood. Johannes Jaeobus Lamanrs2 j., wedr. van
G. Brouwer, te Leiden. Willem Frederik Flaman,
65 j., wodr. van M. van Egmond, te Leiden.
Helena Maria van der Geer Ij. Nf aartje de Wit,
48 jwed. B. J. Fensen, te Eikerzee. Geertruida
van Mourik Ij. Johanna Christina van Monrik
2 i. Kaatje Heemskerk, 68 j., wed. N. Glas
bergen. Pieter Lagaa, 66 j., eobtg. van J. Smit.
l>e Invaliditeitswet.
Men meldt aan „Het Volk"
De commissie van voorbereiding voor de
verzekeringswetten Eeeft Donderdagavond
van minister Talma bet antwoord op het
afdeelingaverslag over de Invaliditeitswet
ontvangen. Het ia vergezeld van een gewij
zigd ontwerp.
Vereenigine „Eflatha."
De jaarvergadering van „Effatha", ver-
eeniging tot Christelijke verzorging vftff
doofstommen en blinde kinderen (Instituut
te Dordrecht) werd te Amersfoort gehou
den, onder voorzitterschap van prof. Lin-»
deboom, van Kampen.
Uit het verslag van den penningmeester^
den heer Den Blauwen, van Den Haag, bleek
dat het dienstjaar 1911 een overschot van
ruim f3000 heeft opgeleverd, waardoor hef
tekort van de drie vorige jaren bijna is go-
dekt.
Het instituut werd het vorige jaar bezocht
door 39 leerlingen, waarvan 7 extern. Hef
onderwijs gaf zeer bevredigende resultaten.
Tot bestuurslid werd herkozen prof. Lin
deboom, te Kampen, en gekozen ds. H. Fey-
kes, te Dordrecht en jhr. H. A. Wittewaal
van Stoetwegen, te Rotterdam.
Een voorstel van de afdeeling Den Haag,
om de blindenverzorging ter hand te nemen^
werd aangenomen met eenige wijziging.
Een commissie van drie heeren, ds. J".
Vors, van Maassluis, dr. J. G. van Es, van
Leiden, en D. Littooy, van Den. Haag, zal
uitgenoodigd worden de voorbereidende
stappen te doen en gegevens te verzamelen.
In de namiddagvergadering hield ds. J.-
"Vonk, een referaat over de vraag: „Wat
moet er gedaan worden, om alle doof
stomme kinderen van Gereformeerden Hui
ze In „Effatha" te bezorgen?"
Bedoeld referaat werd met aandacht aan
gehoord, terwijl eenige discussie plaats had.
Besloten werd de volgende jaarvergade*
ring te houden te L e i d e n, de plaats^
waar oorspronkelijk het instituut gevestigq
was, en deze vergadering te doen samenval
len met de herdenking van het 25-jarig be-»
staan der Yereeniging. Eindelijk werd no£
besloten, het onderwijzend personeel uit tè
Breiden.
J. van Donk, timmerman, te Rotterdam.
A Morpurgo en J. Morpurgo, te AnT*
sterdam, beiden koopman, handelende on-*
der de firma Gebr. Morpurgo.
De Nederlandsohe Tooneelvereeniging, ge*
vestigd te Amsterdam.
J. Buijs, drogist te Amsterdam.
H. Zijl, schilder, te Winschoten.
B. Horjes, landbouwer te Zuilen.
T. J. Wiggers, rijwielhandelaar, gewoond
hebbende te Hengelo (O.) en thans wonendf
te Merkenich, bij Keulen.
P. de Jong, rijwielbandelaar te NijverdH
Vernietigd het faillissement van Boe
Wan., te Boskoop.
Men nvertuige zish van onze goeeikoope prijzen.
10 pGt. EXfll KORTZSfG OI> iaiet
6000 BLOUSES m verscliillenda prijzen; van af 49 ©rats.
8835 222
Voor de ontvangst der
renten van Hypotheken,
wordt zitting gehouden
fflAANilAi» I JIILI, van
half tien tot elf uren.
Kwitantiöa van Brandaasuraotte
moeten vertoond worden. 8746 18
De Comm. van Dag. Beheer.
purgeertnd en blontlsnirereni i 0.75.
Yerfcrflgbaar bjj Mij. „SANITAS"
Steenschnur 1 of <lire«t ran
de Apotheek „SANITAS",
Men Haag;. S3<7 7
1168 19
Haa 5*1 in sis e s»st r47.
m
iCoK ^en B1*euw8
H
QQ
O
M
Nieuwste
f@o&e)ien.
Soliditeit
bekend.
W
o
W
OD
H3
!ZJ
N. KliOOTS, Haarlcöiinerstr. 47.
Speciale Inricbtlng voor Repareeren.
