Burgert Stand yan Leiden.
•Denemarken en Frankrijk, zelfs naar Rus
land worden ze verzonden.
Ten einde de zendingen zoo spoedig mo
gelijk in het snelvervoer op te nemen, rijdt
er Js morgens vroeg een trein Leiden
Haarlem, alleen tot vervoer van gesneden
Bloemen.
Gisteravond bemerkte een
'teontroleur van Hotel ,,De Twee Steden"
te 's-Gravenhage, onraad in het gebouw
van het nabij het hotel gelegen Doorgangs
huis der vereeniging „Pro Juventute."
Een ruit was uitgesneden en hij zag in het
huis twee jongens op verdachte wijze rond
sluipen.
Hij waarschuwde de politie, die terstond
een onderzoek instelde. De dieven waren
er intusschen al van door met medeneming
pan twee candelabers en een spaarbank
boekje.
De bij vele'Hagenaars en nog
meer bij vreemdelingen jaren lang be
kende gids Goudsmit, die geregeld aan het
Btation van de Holl. Spoor in Den Haag
i? vinden was, is overleden; zijn stoffelijk
overschot werd gisteren ter aarde bestel:!.
Van Goudsmit was o.a. bekend, zegt ,,De
Tel." dat lij sprekend geleek op Napoleon
III, aan welke bijzonderheid hij zijn *ij-
naam „Napoleon" dankte.
Te Rotterdam is totstandge-
homen een Vereeniging van geëmployeer
den in het bioscope-bedrijf, waarin in Ne
derland ongeveer een duizendtal personen
werkzaam is.
D i a m a n t s 1 ij p e r ij te Schoten.
Naar men aan de „O. H. C." meldt,
nadert de eerste diamantslijperij te Scho
ten, bij Haarlem, haar voltooiing. Het ge
bouw Is van buiten geheel gereed en men
is binnen bezig de laatste hand er aan te
leggen. In ue benedenzaal zullen een 30-
tal molens werken.
Te Zaandam herdacht giste-
ren de heer A. Piet den dag, waarop hij
vóór 60 „aar in dienst trad bij de hout-
koopersfirma x. en G. Gras, aldaar.
De 8 i g a r e n m a k e r 8 a c t i e te
Amsterdam. De verschillende vakvereeni-
gingen in de sigai'enindustrie hebben be-
eloten aan de Amsterdamsche patroons-
vereeniging in het sigaren- en tabaksbe-
werkersbedrijf het gemeenschappelijk pro
gram van actie aan te bieden met het
verzoek op een nader door de patroons te
bepalen dag met hem daarover te confe-
Teeren.
De hoofdpunten van dit gemeenschappe
lijk program bestaan uit: lo. afschaffing
van allen huisarbeid2o. het invoeren
eener leerlingregeling door den patroon;
<k>. een nieuwe loonregeling.
Dit program is reeds vorig jaar aan het
Ned. Verbond van patroonsvereenigingen
in de sigarenindustrie5 waarvan de zetel
te Utrecht is gezonden.
Thans hebben de vakvereenigingen bij
overgroote meerderheid bepaald, dat de
doorvoering van dit program noodzakelijk
is.
Gistermiddag waren eenige
jongens gaan zwómimén in de monding van
de Oude Houthaven te Amsterdam. Plotse
ling verdween één hunner in de diepte. Na
een uur dreggen was men er nog niet in
geslaagd!, den drenkeling op te halen.
Detotale opbrengstder ver
pachting voor staanplaatsen te Nijmegen
.voor de a. s. kermis bedroeg f 12,636.04. De
hoogste pnjs, f 5000, werd betaald voor een
stoomcarou ssel
De schildersstaking te Gro-
ningeiL Naar „De Stand." meldt is door
de Christelijke Schildersgezel!envereem. te
Groningen besloten niet mede te doen aan
de geproclameerde algemeene schildersstar
king. De staking bedraagt thans 210 per
sonen. De Christ, gezellen houden zich aan
het contract, met de patroons indertijd aan-
gegaan. Zij hebben de bescherming der po
litie bij hun arbeid.
Sedert Woensdag 20 dezer
wordt te Amersfoort vermist een voerman
van vrachtrijder Van den Hoek.
Verleden week werd een inboedel met
drie meubelwagens, vergezeld van vijf man,
van Amersfoort naar Deventer overge
bracht.
Een der geleiders keerde per spoor van
'Deventer naar Amersfoort terug; de overi
gen vertrokken Dinsdagavond met de wa
gens uit Deventer.
Toen de in den achtersten wagen slapen
de kneoht ontwaakte, kwam hij tot de ont
dekking, dat de wagen in een boomgaard
stond. Van den voerman was niets te ont
dekken. De knecht haastte zich, de andere
wagens in te halen, hetgeen hem bij Oud-
Milbhgen gelukte.
Of de voerman slapend van den wagen is
gevallen of wat er met hem is gebeurd, is
tot dusver onbekend.
Een ernstig onderzoek is onmiddellijk
ingesteld. („Amf. Ct.")
e n nieuwe m ij n. De Maat
schappij tot Exploitatie van Limburgsche
Steenkolenmijnen, eigenares der Oranje-
Nnssau-mijnen I en II, te Heerlen, en te
Schaesberg, zal een derde mijn aanleggen,
do Oranje-Nassau-mijn III te Heerler-
heide.
Te Heerlen is een R.-K. Arbeidsbeurs op
gericht. Haar aanvrage om een subsidie
werd door den Gemeenteraad geweigerd,
daar deze Reurs niet voor alle arbeiders
ir opengesteld.
Tegen den spoorloos verdwe-
nen notaris De V., te Waalwijk, is, vol
gens de Ct.", door de arrondiss©-
ments-reohtbank te 's-Hertogenbosch
rechtsingang verleend met bevel tot gevan
genneming.
Uit Tiel meldt men, dat tot
groot© schade van de veefokkers alle uiter
waarden langs de Maas onder water staan.
Enkele veren zijn opgebroken.
Bijdein aanbouw zijnde spin-
nerij Oosterveld, te Lonneker, is de tim
merman P. van den steiger gevallen, met
bet gevolg dat hij eenige uren daarna in
het ziekenhuis overleden is.
Te Terne u zen is do o d te bed
gevonden de 2de luitenant der vesting-artil
lerie B-, met een revolverschot in het
hoofd. De dienstrevolver lag voor zijn bed.
Een onderzoek wordt ingesteld.
Gisternacht heeft op de
Noordzee in de Wielmgen een aanvaring
plaats gehad tusschen het Belgische stoom
schip Garonne" en de sleepboot „John
Buil". De stoomboot is gezonken. Een der
opvarenden is omgekomen.
Tegen H. W. B., oud 19 jaar,
spoorlegger te Blenck, is pToces-verbaal
opgemaakt wegens het zich opzettelijk voor
den militairen dienst ongeschikt maken
door zich den rechterwijsvinger af te kap
pen.
Staking van havenarbei-
ders. Ongeveer 1C00 havenarbeiders,
werkzaam aan de haven van Gent, hebben
wegens een loongeschil den arbeid neerge
legd. Zij verlangen 6 in plaats van 5 francs,
een eisch, welken de reeders met denken in
te willigen.
De haven heeft n.l. de laatste jaTen ten
gevolge van de lage loonen in Brugge en
Oatende zware verliezen bij den houthandel
gele-den.
De houding van de arbeiders beteekent
een contractbreuk, daar de onderhandelin
gen nog voortduren en eerst gisteravond de
opzeggingstermijn verstreken was.
Een ernstig ongeluk heeft
bij den tunnelbouw te Laeken plaats gehad.
Het werk geschiedde met de uiterste voor
zichtigheid, daar de bodem aan zandver-
schuivingen onderhevig is. Hieraan wordt
dan ook de oorzaak van het ongeluk toege
schreven. Door de dreuning van een voor
bijrijdenden trein geraakten een. aantal
palen van ijzerbeton, die tot een hoogte
van 10 meter opgestapeld te drogen ston
den, in werking. Een der dichtstbijstaande
werklieden hoorde een luid gekraak en was
nog juist in staat zijn medearbeiders toe
te roepen zich in veiligheid te stellen, t-oen
le geheele massa, te zamen een gewicht van
20,000 kilo uitmakend, naar beneden stortte
en gedeeltelijk op een huis terecht kwam.
Alles was zoo spoedig in zijn werk gegaan,
dat een tiental arbeiders onder de puinhoo-
pen vaai het huis en de betonbalken werden
bedolven. Een ontzettend noodgegil steeg
op. Van allo kanten spoedde men zich naai'
de plaats des onheils en hogen men het red
dingswerk. Na een uur van ingespannen
arbeid was men er in geslaagd alle bedol
ven werklieden te bevrijden; twee waren
op slag gedood, terwijl een derde korten
tijd na het ongeluk aan zijn wonden be
zweek. Bovendien zijn nog een aantal ar
beiders gekwetst, van wie eenigen zeer
ernstig. De drie gediooden zijn gehuwd en
laten een talrijk gezin achter.
Wonder boven wonder kwamen de bewo
ners van het gedeeltelijk ingestorte huis er
tzonder letsel af. De heer des huizes, die
met zijn dochter alleen thuis was, bevond
zich toevallig in een ander gedeelte van liet
huis, toen het ongeluk gebeurde. Het meis
je, dat zich op do eerste verdieping bevond,
moest echter met behulp van een ladder
door het raam het huis verlaten, daar de
trap geheel was weggerukt.
Het parket was spoedig ter plaatse om
een onderzoek naar de oorzaak der ramp
in te stellen. Het ongeluk trok den gehee-
len dag een massa nieuwsgierigen.
Apache n-a utobandieten. Heel
Parijs is in opschudding over de misdaden,
dio eergisteren door enkele bandieten zijn
gepleegd. Wij deelden het voornaamste reeds
mede. Omtrent den overval in hefc Bank
kantoor vertelt de correspondent van „De
Tel." nog het volgende:
Do roevers tuften in razende vaart naar
Chantilly, waar zij omstreeks halfelf aan,
kwamen. Zij hielden stil voor de succursale
detr Société Générale de Crédit een groote
Bankinstelling en vier hunner, -waaron
der één bijzonder krachtig gebouwd persoon
werd opgemerkt, drongen, de revolver in
de vuist, liet gebouw binnen. Zij waren ge
kleed in grijze stof.jassen en droegen chauf
feurs-brillen, die het grootste gedeelte van
hun aangezicht bodekten. Yan de beide andere
bandieten bleef er één op den bok van de
auto zitten, terwijl de twééde, een browning-
revolver in de hand volgens anderen een
karabijn I) voor den ingang der Bank
op post bleef staan.
Zonder cén woord te spreken, zonder één
overtollig gebaar, opende het naar binnen
gegane viertal het vuur op de drie aanwe
zige employés: een kassier, can controleur
en een klerkje. De kassier, één kogel in
liet hoofd, één in den onderbuik, viel oogen-
blikkolijk dood neer; de controleur, doodc-
3ijk gewond door drie schoten in de borst,
overleefde hem' enkele minuten; het klerkje,
dat twee schotwonden in den schouder had
opgcloopen, had de tegenwoordigheid van
geest onder een tafel to rollen en zich dood
to houden.
Do vier bandieten maakten zich oogcnblile
kei ijk mees tea- van het in do open kas aan
wezige geld18-duizend francs aan goud,
20 duizend francs aan bankbiljetten, on pl.m.
4000 francs aan zilver.
In enkele minuten hadden do bandieten
hun nieuwe misdaden volbracht en terwijl
zij uit hun doodbrengende Brownings letter
lijk een regen van kogels joegen in alle rich
tingen, wisten de ellendelingen de automo
biel to bereiken en vord'wenen.
Het onderzoek hoeft verder vastgesteld,
dat do boeven bij heb station Asnicres uit
do auto zijn gesprongen en door over een
hek te klimmen, twee op het punt van ver
trek staande treinen hebben weten te be
reiken. De oeno trein was voor Parijs, de
andere voor Argenteuil bestemd, maar men
weet niet in welken de bandieten verdwe
nen zijn.
Men veronderstelt, dat de vrouw, die te
Chantilly is gezien, schilderend voor het bij
kantoor der Société générale 'tot de ban
dieten-troep in betrekking staat. Zij is na
den aanslag in de auto der boeven gezien.
Natuurlijk zoekt men verband tusschen
doze misdaad en die in de OrdeneT-straat
te Parijs gepleegd, en reeds wordt er gezegd,
dat Carouy, Bonnot en Gander, deze groote
misdadigers, in de auto gezien zijn. De po
litie staat bij liet opsporen van de bende,
wier spoor bij Asnières verloren is gegaan,
voor buitengewoon groote moeilijkheden, en
het feit, dat _de misdadigers, na hun te
Chantilly gepleegden roof, over geld her
schikken, zal het des te lastiger maken lien
te vinden.
Hedenochtend had de politie nog geein
enkele stellige aanwijzing betreffende de
bandieten van Montgeron ontvangen. Negen
tig poli tie-agent en hebben den nacht door
gebracht met uit te zien naar de minste
aanduiding van een spoor. Er zijp 120 in-
RDecteurs van politie op zoek gegaan in
de streek ten "Westen van Parijs.
Zooals mien weet heeft, do „Société géné
rale" een belooning van honderdduizend
francs uitgeloofd voor den gene, die eemig
licht kan brengen. "Wel een bewijs, dat meen
liet belang detr zaak voelt.
Naar de ,,N> R. Ct." verneemt, heeft de
Eransch© ministerraad besloten aan de Ka
mers een exediet van 540,000 francs te at ar
gen, ten einde de brigades van den al ge
meen en veiligheidsdienst te vermeerderen en
8 automobielen te koopen voor de w^gen-
politie, bovendien 259,000 francs tot ver
meerdering van de brigade tot opsporing
van strafbare feiten.
De Kamer heeft daarop met 510 tegen 2
stemmen het crediet van 799,123 francs tot
versterking van de politie toegestaan.
Aan het hoofdbureau van politie te 's-Gra-
venhage werden gisteren uit Parijs ontvan
gen do fotografieën en signalementen van de
drie personen Jules Joseph Bonnot, 35 jaar;
Octave Gar nier, 22 jaar en Eduard Carouy,
genaamd „R-aoul" of „Lcblanc", 28 jaar, die
verdacht worden van berooving van den
gel cl drager Gaby in do rue Ordener te Pa-
rijk en van den dricvoudigen moord te Mont
geron en Chantilly dezer dagen gepleegd,
waarbij f 45,000 gestolen werd.
In de bekendmaking staat vermeld, dat
zij het plan hebben naar Amerika over te
steken en gewapend zijn.
Zij zijn vermoedelijk dezelfde pïr&onen die
een paar weken geleden te Amsterdam eeip
automobiel verkochten, welke zij te Gent had
den gestolen.
Do rechercheur aan het hoofdbureau Do
Vries, meer speciaal belast met de gerech
telijke fotografie, heeft gisterochtend ©en
driehonderdtal afdrukken van de fotografie
gemaakt en wel met zulk een 1 off cl ijken
spoed, dat zij nog gisteren in de stad kon
den ■worden verspreid aan alle poli tie-bu
reaux, -afdeelingen en .posthuizen, in ho
tels, café's enz.
Ook het geïllustreerde weekblad „Pak m'e
Me©", verspreidde in een extra-bulletin hon
derden geclicheerde fotografieën van de ver
dachten.
399ste STAATSLOTERIJ.
Trekking; van Woensdag; 87 Maart.
late Klasse. 3de Lyst,
Nos. 9358, 19548 AlöOO. Noa. 18034,
18208 ^lOOO. Nos. 3921, 14642 400.
No. 3102 A800. Nos. 4916, 952o, 16239
f ÏOO.
Prijzen van 29.
3?
Z156
4809
7433
10485
12966
*5594 18408
56
89
*5
7525
*0553
13006
.15650 50
59
9*
'9
69
09
24
69 18501
93
3214
42
7623
9.2
63
15797 59
124
21
4995
7757
10640
9s
15849 68
31
43
50J9
7826
92
13131
64 18701
85
45
5*27
27
10730
38
68 4
279
5*
52C9
793**
44
13269
86 72
S5
55
24
8coq
'55
133*7
15911 iS8o»
308
64
5343
45
S3
23
46 33
25
36
67
9*
95
68
81 40
52
94
90
93
97
*3430
16112 47
69
2311
5419
8110
10802
96
84 74
453
9»
53
8281
28
13581
80 84
5oi
2417
5502
93
60
13Ê07
16220 93
8
29
5008
3327
6c
47
1Ó3SÖ 18940
43
34
1 r
75
79
57
16556 48
Co*
66
69
8401
80
88
16504 72
47
26,0
5729
71
11098
45 *9064
731
58
5*
8525
11119
13702
16600 19100
37
08
76
8035
3*
21
0 36
60
2705
5800
53
120Ó0
69
35 *9222
75
40
5941
56
2»
13828
49 24
932
59
0009
8718
25
67
55 '9375
56
6*
2C
5$
*»34i
73
63 99
85
2640
23
61
92
13928
16715 «9112
IC24
3°i6
3*
8804
94
50
72 195*7
27
55
84
40
*1434
14052
l6Soc 52
70
3M2
92
8;6ó
48
61
3 °6
76
59
6lC2
9'7J
95
14186
74 70
1133
71
79
9207
**503
14230
16958 71
35
86
6276
3'
32
34
17014 75
54
3*29
79
63
11606
35
44 86
5S
46
6397
9*
11702
36
17124 19603
1257
93
64*1
&3J4
45
47
55 32
01
3331
JÓ
46
11.863
98
17220 97
67
35
5'
91*4
7*
14321
48 19709
75
94
5«
23
08
44
85 19840
13*3
99
90
72
11900
88
17330 6/
*457
3402
6507
74
i
14427
52 b3
79
69
-8
i>7
96
72
17447 *998o
15Ó0
3550
54
95
12044
14570
74 20103
7^
3523
84
9504
5»
14074
79 60
i6co
27
6614
*9
I2ICC
14707
*7533 20235
11
3725
20
3'
39
57
72 40
79
40
25
3*
63
81
77 59
*759
39ii
6733
44
'2437
14845
17677 20328
47
43
9M
1250c
*4939
17704 2040;
1S22
90
40
9,02
,6
72
44
30
4010
94
9805
12Ó.-3
90
53 20517
44
*7
6867
9-
30
i5°io
54 2.020
72
4' 77
/O37
10103
08
*5*78
82 ^5
76
4333
09
20
30
15233
17808 29
Loj
99
93
10212
12713
40
*7907 59
33
4422
729
54
29
63
18052 88
03
52
93
5°
04
69
50 2074Ü
60
89
72jO
10329
93
*5304
1810; 80
2O20
96
7344
62
12802
20
IÖ309 20812
46
4502
ü5
7°
32
57
2 i *>5
2122
5*
85
i°435
35
15411
47 9:-
33
57
so
45
I28JI
*557<>
98 20931
46
4766
Stoosuschepen.
Vertrokken.
Kambangan, thuisreis, 25 Maart
van Sabaug; R e m brand t, thuisreis,
25 Maart van Sababg; Potsdam 23
Maart van New-York naar Rotterdam;
Wiadhuk, uitreis, 25 Maart van Lissa
bonO i' a u j e, thuisreis, 25 Maart van
Port-Said; Biirge.rmeister, van
O.-Afrika, 23 Maart van Kaapstad.
Gepasseerd.
T a n t alu s, van Amsterdam naar Java,
21 Maart Gibraltar; I r a n, van Java naar
Amsterdam, 26 Maart Wight; M o y u n e,
van Batavia naar R-otterdam, 26 Maart Gi
braltar A d o 1 p h W o e r m a n n, n, O.
Afrika, 2-4 Maart Aden.
Gearriveerd.
F r i e i a, 26 Maart van Buenos-Ayr m
en Brazilië te AmsterdamAdmiral,
n O.-Afrika, 24 Maart te Kaapstad; A n-
n a b r g, 23 Maart van Macassar te Soe-
rabaja; P I auen, van Java naar Amster
dam 24 Maart te CochinHagen, van
Java naar Amsterdam, 25 Maart te Singa
pore Pyrrhus, 26 Maart van Ameter-
dam te Batavia; Rijnland, uitreis, 20
Maart te Itio Janeiro.
BCatwijk-aan-Zee.
Aangekomen: „Arbeid-Adelt", Jacob van
der Plas Wzn., f22; „de vrouw Néeltje",
P. Ruwaard^ f212; „Nederland I," Mar-
tanus Kuiper, f 180.
Telegrafisch weerbericht,
oaar waarnemingen in den morgen van 27 Maart.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteor. Instituut
te De Bilt
Hoogste barometerstand 770.8 te Horta;
laagste 745 3 te Christiansund.
Verwachting tot den avond van 28 Maart:
Matige westelijk© t>ot zuidwestelijken
wind. Afwisselende, meest zware bewolking.
Enkele regenbuien. Dezelfde temperatuur.
GEBOREN: Willem Jacobus, Z. van L. G. van
der Horst en G. Wolters. Geeitrnida, i). van T.
Lahnstein en C. Anderson, Aldert, Z. vanJ.de
Grauw en M. van der Zwaard. Maria, D. van A.
W. van der Kley en J. de Smit. Wybigjen, D. van
G. J. Biesot en W Landkroon Adiianus Cor
nelia, Z. van C. J. Schaap en D. A. van Santen. -
Elisabeth Alida, D. van J. B. van Leeuwen en M. P.
Tetteroo. Philippus, Z. van Ph. vaa Hooven en
G. Stikkelornin. Donald Johan, Z. van J. P.
Kuenen en D. Wicksteed.Hendrik Lodewjjk
Casper, Z. van J. H. Bison en N.Jansen. Fran-
cisca Hendriks, D. van M. A. M. van Noort en J. H.
Lens. Maria, D. van H. Crama en J. Nieva^rt
Johanna Maria, D. van D. van de Wijngaard en J.
M. van Stadeo. Susanna Maria, D. van 0. Lin-
schoolen en J. van den Wgogaard. Helena, D.
van K. J. P. Boon en H. Bekooy, Susanna, D. vaa
W. Slingerland eu M. W. Teske. AnnaJacoba,
D. van K. de Vries en A. E. G. van Asperen.
Petrouella, D. van D. de Vos en C. F. Laterveer.
Johannes Gernt, Z. van J. Bon en J. BrakeL
Cornelia, D. van K. C. Boeff en C. van Nieuwen-
hoven. Jacoba Johanna, D. van A. J. Kuyl en M.
Deyn. Joseph en BaTtholomeos, zoons van P.
Sinieur en J. van der lteek.Christina Elisabeth,
D. van L. Prins en E. O. yjn Gent. Maria
Apolonia, D. van A. Pouw en K. Rekelhof. Pieter
Willem, Z. van W. van Strien en D. M. Metschor.
Christina, D. van W. A. J Monhemius en H. C.
Helieman. Cornelia, Z. van B. J. Favier en G. E.
van der Linden. Wilhelmina, D. van H. G.
Langeveld en W. J. H. v. d. Meyden. Karei Maria
Jozef, Z. van J. L. C. Timmerman en L. J. M.
Leroi. Cornells Nicolaas, Z. van C. N. de Wilde
en M. M. Sleijser. Martinus, Z. van M. Langezaal
en J. VrijbloeJ.
GEHUWD: W. Broekstra gesch. m. en J. L.
Lange veld jd. A. M. Velberg im. en 0. J. van
Leeuwen jd. G. van Reeneu jm. en J. S.
Friedhoff jd.
OVERLEDEN: W. Lindkroon V. 39 j. G.K.
Blansjee Z. 1 d. M. van -der Kley D. 2 uren.
J. G. Mlaosjaar Z. 8 m. E.ColpaD, 17j. AC.
P. van der Linden Z.2i. Th.vandenBergZ.il
m. W. C. Piket V. 23 i. S. M. Heemskerk D. 5
w. F. Noorduerg M, 47 j. C. H. van Putten Z.
3 w. Levenl. kind van P. E. Dusoswa en F. C. D.
Privé. J. van ïterson D. 8 m. H. van der Linden
Z. 9 m. P. C. van Vel zen Z. 5 m. W. Brugman
Z. 5 d. J. van den Dop M64 j. M. N. Hoogeveen
Z. 3 m. P. J. van Lis W. 82 j
De lieer Pera over de Tarielwet.
Gisteravond hield de Propagandaolub
„Keuchenius", te Yoocrechoten, in bet Am
bachtshuis aldaar, een openbare vergade
ring, waarin als spreker optrad de heer W.
Pera, uit Leiden, met het onderwerp: „De
Tarief wet".
De vergadering was zeer druk bezooht.
Niet alleen, dat de geheele zaal gevuld
was, ook de gang stond vol menschen, en
de ramen, die op den gang uitzien, waren
opgeschoven, zood'at men het gesprokene
ook daar kon volgen. De reden van dleze
groote opkomst werd mede hierdoor ver
klaard, dat bekend was, dat de Yrijizinnige
Propaganda-club met een debater zou ver
schijnen. Inderdaad was ook do heer De
Jong, propagandist der Liberale Unie, van
's-Gravenhage, aanwezig.
De vergadering werd d!oor den voorzit
ter, den heer Pie/ron, nadat deze in gebed
was voorgegaan, met een kort woord ge
opend, waarna de heer Pera den katheder
beklom, door een groot deel der vergade
ring met applaus ontvangen.
Hij ving aan met de opmerking, dat de
tegenwoordige tarief beweging geen aange
legenheid is van partij-politiek. Toch is door
de vrijzinnigen „Vrijhandel of Bescher
ming" tot een partijleus gemaakt, en de
strijd wordt even bitter gevoerd als inder
tijd de schoolstrijd; omdat d© vrijzinnigen
den vrijhandel tob een dogma hebben ver
heven, zoodat alle redelijk denken, oordee-
len en besluiten zijn te loor gegaan.
Men schermt met hooge prijzen, terwijl
het tegendeel overal blijkt.
Spr. zou haast willen zeggen, dat de vrij
handel de laatste lauwer ia, die het wegster
vend liberalisme nog vasthoudt.
Toch constateert spr. ontrouw aan begin
sel bij enkele liberale kopstukken; hfji noemt
o.a den Franschman Bastint en den Neder-
landschen econoom Pierson.
Verder citeert spr. den heer Reyenga,
die in „De Telegraaf" den vrijhandel in
krachtige termen veroordeelt, alsmede den
heer Van Rossum, die als voorzitter der
Mij. van Nijverheid in 1908 zeide, dat in ons
kleine land het standpunt van den vrijhan
delaar onhoudbaar is.
De kwestie van den vrijhandel of de be
scherming heeft geheel en al betrekking op
het belang en den welstand van de land-
burgers.
Om dit nader aan te toonen, beriep spr.
eich op verschillende autoriteiten, aller
eerst uit het vrijzinnige kamp zelf, en gaf
een reeks cijfers ©n statistieken, vooral uit
Engeland en Duitschland, die nog al eens
door den heer De Jong in krasse interrup
ties werden gewraakt. Hij stelde tegen het
steeds vooruitgaande Duitschland het vrij-
handeldrijvende Engeland, waaruit in 1907
27,700 naar de beschermende koloniën zijn
gegaan, omdat er voor hen geen werk was.
In 1879 is Duitschland met het heffen van
invoerrechte begonnen, en mr. Van Houten
meende toen, dat dit de strop voor dit land
zou zijn. Zie nu wat er van die hopge wija-
heid uitgekomen is. De invoer in Duitsch
land klom van 1890 tot 1903 van 31 tot 58
millioen ton, en de uitvoer van 22 tot 44.
Alle rijken gingen meer of minder vooruit;
alleen Nederland daalde sedert 1860 tot
1905 van 556,403 op 410,915 ton.
Spr. ging nu ook na den vooruitgang-van
België, dat in 1895 de invoerrechten verdub
belde, en kwam in een lange reeks cijferB
tot de slotsom, dat tariefrechten daar gun
stig hebben gewerkt.
De landbouw in Nederland wordt lang niet
zoo voordeelig gedreven dan dn hefc naburige
Duitschland, wat spr. wederom aantoonde
met cijfers. Vroeger kwamen de Duitschers
hier werken, thans stroomen onze landge-
nooten naar Duitschland.
"Wat den geldelijken toestand dar burgerij
aangaat, werden door spr. ook weer lange
rijen cijfers gegeven, waaruit moest blijken,
dat Nederland ook weer in de achterst© ge
lederen voorkomt voornamelijk wat de in
spaarbanken belegde bedragen betreft. En
toch hebben wij niet eens vrijhandel. Er be.
staan verschillende rechten ook weer door spr.
voorgelezen. Thorheoke voelde reeds, dat er
op dit gebied voor Nederland wel wat viel
to doen. Of men spreekt van fiscale rechten;
of van beschermde rechten, blijft per slot van,
zaken hetzelfde.
En als de vrijzinnigen klagen, dat het
beschermend- stelsel uit zedelijk oogpunt Ver
keerd is, dan roept spr. hun toe: „Denk
aan de speculatiezucht, verlaging van heti
huwelijk, vlotte echtscheidingen, vrije lief
de, enz."
Voor represaille-maatregelen vreest spr. octf
niet. Dat doen alleen zij die zich slaaf ge
voelen.
Dat de arbeider het gelag zal moeten be-
talen, acht ppr. ooic een onjuist© voorstel-*
ling. Laat het een en ander een beetje duur
der worden, wat hindert het als er ma&fc
werk is. Met werk wordt verdiend en wie Ver
dient, heeft brood. Spr. wijst er hier op dat
bijv. onze locomotieven in Ihiitsohland wetr-,
den gemaakt.
Bovendien het geld zal worden gebruikt
voor do verzekeringswetten, die weder fctt
hét belang der arbeiders zullen zijn. Dei
spreker die tot bijna tien uur had ges pro*
ken en uit wiens rede wij alleen do hoofde
punten gaVetn, werd warm toegejuicht.
Van de gelegenheid tot debat werd giew
bruik gemaakt door de heeren SchmaJ, voor
zitter van de Vrijz. Propagandaclub te Voor-"
schoten, De Jong, uit Den Haag, en De
Graaf, onderwijéer, eveneens te Voorschoten.
De heer Schhial begon met er aan te her
inneren, dat hij en de zijnen steeds op deze
vergaderingen komen en de leden van „Kou'j
chenus" altijd Van de door zijn partij be
legde wegblijven en wees op een strooibiljet
dat door de laatste club was uitgegeven*.
Er volgden hierop luide interrupties van
„niet waar", „gelogen" en do Voorzitter had
moeito de orde ,weer te herstellen.
Tot de rede komende verheugde het debater,
dat de heer Pera had gezegd ook vrijhanj*
delaar in zijn hart te zijn, maar waarom'
wil hij dan de groote Staten naloopon. OnA
land gaat niet achteruit, wat hij ook met
cijfers aantoonde, trouwens minister Talmaj
heeft dit bij' het openen van tentoonstellingen,'
zelf meermalen erkend.
D© Nederlanders en Voornamelijk de aiv
bei der s zullen zelf de belasting moeten op*
brengen. Ook vele Duitsehers Verlaten het
land. Ju Engeland vindt men in de hotelfli
bijna al do inferieure betrekkingen door
Duitsohers vervuld.
Spr. klaagde over don toestand in En gó*
land, doch daar hebben de arbeiders dan;
toch Staatspensioen.
De heer De Jong, nu het woord bekomen*
de, bestreed in een rede van ruim een half-*
uur het betoog van den heer Pera punt voor
punt. Hij' verweet hem', dat zijn rede
was een bloemlezing uit de ges cirri ftj es Van
het tariefcomité, waarvan reeds meermalen
is aangetoond, dat de daarin genoemde cij
fers den toets niet kunnen doorstaan, ja)
sommigen zelfs gelogen zijn.
"Wat de heeren nu' willen, hebben wij' in
het begin der 19de eeuw gehad, maar wij
hebben geleidelijk die rechten afgeschaft.
Dat wij' niet zijn achteruitgegaan heeft dé
regeering meermalen erkend en bewijst spr.
uit een boekje van regeringswege uitgege^
ven en op de tentoonstelling te Brussel aam
wezig. En is bet in dit verband niet ken*
schetsend dat de Ned. firma Stokvis el-ectri-
sché installaties levert in Duitsche ^tjdein
en stoombooten aan Neder!andsche werven
voor Duitsche firma's worden gebouwd en
zelfs goedkoopcr kunnen worden geleverd
dan in Duitschland zelf.
Waarom wij geen beschermde rechten kun-,
nen invoeren, bewees spr. uit het werk van
prof. Treub: Wij hebben geen groot afzet*
gebied.
Hij wTaakte Vooral de cijfers omtrent de
inlagen op spaarbanken. Men heeft er gelden,
uitgezet louter als geldbelegging, bijgere-
kend.
Uit sommige streken van Duitschlan-d cmi-
greeren nog wel rneor menschen, dan uit
Nederland. Dat het in Duitschland niet zoo
rooskleurig is, als spr. voorstelt, bewijst
wel de reusachtige sohuldenlast, terwijl in
Nederland in de laatste jaren do schuldeiv
last aanzienlijk is verminderd.
Maar dat bewijsst ook wel de uitslag
der laatste rijksdagverkiezi'ng, ©n spr. keur-
de het ten slotte sterk af dat d© heer Pera-
telkens onware en scheeve voorstellingen
heeft gegeven van het tarief, en geeft zelf
daartegenover andere cijfers, die volgens
hem juist zijn.
Hij he sloot met in een krachtige perora
tie de arbeiders en den middenstanders op
te wekken front te maken tegen de tarief
beweging, waarvan zij het kind der reke
ning zullen worden. Ook deze spr. werd
toegejuicht.
De heer De Graaf eindelijk logenstrafte
de bewering, dat in ons land geen locomotie
ven worden gebouwd, en vroeg nader be
wijs dat onze handel achteruit gaat.
De heer Pera beantwoordde daarna nog
de verschillende debaters, zijn betoog en
vooral zijn cijfers tegenover den heer De
Jong handhavende. Deze, die spr. nog al
eens interrumpeerde, zeide hierr eerstdaags
ook te zullfen optrede^ en het den men*
