No. 15979 Zaterdag 23 Maart, A0. 1912. (§eze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Eon- en feestdagen, uitgegeven Dit nommer bestaat uit VIJF Bladen. Vierde Blad. Offieieele Kennisgeving. PRIJS DUB ADVEETENTIEN: Van 16 regels ƒ1.06. Iedere regel moer f 0.17J. ilrootere letters naar plaatsruimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oenta oontant j olk tiental woordfa meer 10 Oente.—Voor het inoasseerenwordt/'0.05 berekend. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per week 0 Oents; per 3 maanden i i l f 1.10. Buiten Leiden, por looper en waar agenten gevestigd iyn 1.30. Bianco per posti 1.65. Voorjaarsaclic-mw. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Gezien artikel 17 der verordening van den fcen Juli 1399 (Gem. blad No. 15); laatste lijk gewijzigd bij de verordening van den Ben Juni 1909 (Gem. blad No 9); Brengen ter kennis van belanghebbenden, idat te beginnen met Dinsdag 2 April e.k. gullen geschouwd wordenalle wegen, lanen, paden, straten, kaden, pleinen, hofjes, ste gen, sloppen of poorten en gangen bene vens de daarin gelegen of daartoe behoo- rende bruggen en andere kunstwerken, voor zoover die bijzonder eigendom zijn en met gedoogen van de rechthebbenden voor het publiek verkeer openstaan; en alle wa teringen en slooten en de riolen, ter ver- Vanging daarvan gemaakt, benevens de (daartoe beboorende sluizent duikers, buizen, toegangskokers en dergclijko werken, voor fcoover die bijzonder eigendom zijn. Burgemeester en Wethouder» voornoemd, N. C DE GTJSELAAR, burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 12 Maart 1912. MIN OER WET. Burgemeester en Wethouders van Leiden Gezien het adres van de firma TIELE- MAN en DROS, om vergunning tot uitbrei ding van de fabriek van Verduurzaamde Levensmiddelen aan de Middelste- en de jDitersbe-gracht door verbouwing van het peroeel Middelstegracht No. 85, Sectie I No. 405, waarin geplaatst zal worden een Inrichting voor het fahriceeron van ijs, ge dreven door een electromotor van 30 pk.; Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderwet; geven bij deze kennis aan het publiek, da-u genoemd verzoek, met de bijlagen op de Secretarie dezer gemeonte ter visie gelegd is; alsmede dat op Zaterdag 0 April •anst. de» voormiddags te elf uren, op het Raadhuis gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren teiren dit verzoek in té brengen, terwijl zij er de aandacht op vesti gen, dat nies tot beroep gerechtigd zijn, zij die niet overeenkomstig art. 7 der Hinder wet voor 't gemeente-bestuur of een zijner le den zijn verschenen ten einde hun bezwaren mondeling toe te lichten. Burgemeester en Wethouders voornoemd, N. O. DE GIJSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris Leiden, 23 Maart 1912. Leiden, 23 fiüSaart. Omtrent de gisteren vermeldde benoe ming van ds. R. J. W. Rudolph, pred. bij de Geref. Kerk alhier, kunnen wiji thans oog het volgendie medoaeelen: Behalve de Voreeniging voor onbouderde kinderen werd ook opgericht een Voreeni ging, die zich ten doel stelt, meerderjari gen, die door armoede, misdaad of over treding, of drankzucht schipbreuk leden, in het maatschappelijk leven, door Christelijke leiding en vruchtdragend en arbeid onder den zegen Gods wederom tot werk- en levenskrachtige leden der samenleving te vormen. Beide Vereenigingen kochten de boerderijen „Sohoonecrbeek" en ,,De Schaffelaar", met 114 H.A- bouwgrond, en benoemden de heeren ds. R. T. W. Rudolph ie Leiden, en J. Wilbrink Wzn., fc© beek bergen, tot directeuren, in dier voege, dab ds. Rudolph met de geestelijke en zedelij ke, de heer Wilbrink, ouder den titel van adjunob-directeur, met de economische lei ding zou worden belast. De uitvoering van de Clir. zang ver- leniging Zingt den Heer" ten bate van de 'Chr. wijkvereeniging Levendaal, alhier, heeft opgebracht f 22.32^. De „Credictbank voor Nederland", alliier zal over 1911 aan aandeelhouders evenals over het vorige jaar uitkeeren 6 pCt. Mej. A. C. Blote, hoofd der Chr. Be waarschool aan den Ouden Rijn, alhier, slaagde te Utrecht voor de hoofdakte van de „Vereeniging van Chr. Rewaarsohool- houderes&en in Nederland." Voor het examen in de nuttige hand werken zijn te 's-Gravenhage geslaagd de dames W Draayer, A. de Groot, A. W. Hoek, J. J. Houwert en J. W. D. van (Embden Andres, allen van Leiden. Te Utrecht slaagde mej. J. Zwijnenburg, [van Bodegraven. Door jhr. W. C. van Heurn, te Leiden, Is aan 's Rijks Museum van Natuurlijke His torie alhier een groobe verzameling dieren ten geschenke gegeven, waarvoor hem de dank der Regeering is betuigd. Bij Kon. besluit is, als blijk van goed keuring en tevredenheid, de bronzen eere- penniiig voor menschJievend hulpbetoon en een loffelijk getuigschrift toegekend aan P. Braggaar, werkman alhier, wegens do door hem met levensgevaar verrichte redding van drenkelingen uit het water van den Rijnsburgersingel op 8 Eehr. jl. Dergelijke onderscheiding is toegekend aan L. J. de Zwart, sergeant der infante rie alhier, wegens eenzelfde daad in den Witten Singel alhier op 20 Jan. jl., en aan A. Brouwer, agent van politie te 's-Graven hage, wegens het niet levensgevaar tot- staan-brengen van een hollend paard in het Huygenspa-rk aldaar, onder zoodanige om standigheden, dat daardoor menschen uit onmiddellijk levensgevaar zijn gered, op 19 Januari jl. De heer J. Coster, uitvinder van het vloeibare boterkleursel, oudste lid der fir ma J. Coster en Zonen, te Gouda, herdacht zijn tachtigsten geboortedag. Aan belang stelling heeft het hem niet ontbroken. Be halve een schrijven van den Minister van Landbouw, houdende kennisgeving van het Kon. Besluit, waarbij de jubilaris benoemd is tot Ridder in deOrde van Oranje-Nassau, ontving de heer Coster gelukwenschen van den Commissaris der Koningin in Zuid- Holland, den Directeur-Generaal van Land bouw, heb lid der Tweede Kamer voor Gou da jhr. mr. W. Th. C. van Doorn, den heer R. L. Martens, burgemeester van Gouda, deputaties van de Holl. Maatschappij van Landbouw afd. Gouda en de Kamer van Koophandel, benevens van handelsvrienden en tal van particulieren. De vijfde algemeeno vergadering van den Bond voor Vrouwenkiesrecht zal Zon dag 5 Mei a. s. plaats hebben in Musis Sanriirn", te Arnhem. In die vergadering zal gesproken worden over deelneming aan een optocht voor vrouwenkiesrecht. Met ingang van 1 Mei e.k. is tot ge neesheer-directeur van heb Emma-Kinder- ziekenhuis te Amsterdam benoemd dr. J. O. Schippers, aldaar. De Raad van Baarn heeft besloten tot den bouw vr- drie lokalen voor de vrijo- en orde-oefeningen er gymnastiek aan de drie openbare lagere scholen en tot den bouw van twee schoollokalen en een gym nastieklokaal aan de school voor M. U. L. O. Uit Den Helder mel.it men aan ,,Het Volk"! Opgericht is een Voreeniging ten behoe ve van R.-K. Marine-personeel, die ol. gens de statut n onder meer zal ijveren voor aanleiding van een vlootpastoor. Deze vereeniging is, volgens een oircu- laire die zij rond zendt, opgericht ,,met volkomen instemming van het Marine-be stuur." Tot ons groot genoegen kunnen wy meedeelen, dat Z D. H. Mgr. W. van de Ven, Bisschop van 's-Hertogenbosoih, na- zijn ernstige ziekte gisteren voor de eerste maal wederom de H. Mis in zijn huiekapel heeft opgedragen. Huisgezin") BODEGRAVEN. De rederijkerskanrer „H. K. Poot", alhier, heeft gevolg gegeven aan de uitnoodiging om voor de leden van heb Nutsdcpartement Alplien Oudshccurn, een toonoelvoorstelling te geven. Mot veel suo- oes heeft zij in het Nutsgebouw te Alphen. opgevoerd „De Veroveraar", door J. A- Si monsMees. Do lieer Kauling, alliier. heeft zijn modemagazijn „Het Anker" een verbouwing doen ondergaan, die onze Brugstraat wer kelijk mooier gemaakt heeft. Een twee-de pui is Cr aangebracht voor de afdeelïng hee ren- en kinderkloeding. Het breeds winkel huis met de smaakvolle uitstallingen is nu een sieraad van de Brugstraat. Bij het bestuur van de afd. Bodegra^ von en Omstreken van do Hollands oho hlaat- scahppij van Landbouw beslaan plannen om in September een landbouwtentoonstelling alhier te houden. HAARLEMMERMEIER. Bij C- v. d. M. aan den Aalsmeerderweg hooft men 's nachts uit eon Ihiok op liet erf een 16-tal kippen ontvreemd. Het schijnt, dat de dief of de dieven geen vrees voor ontdekking hadden, want het mosrendoel der kippen is daar ter plaatse geplukt en de voeren zijn achterge laten. Geen enkel spoor van dader of daders is er verder achtergebleven. Te Hoofddorp worden gisteren publiek verkocht 50 school- on kerksehapen, die door elkander f27 per stuk opbrachten. HAZERSWOUDE. Gisteravond vierde de Gereformeerde Knapen vereoeenigi tig „Sa muel" haar jaarfeest. De hoor A. ten Hoor opende met gebed. Opstallen, samenspraken en voordrachten wisselden elkaar af, terwijl van tijd tot tijd liedaren werden gezongen en de inwendige mensch werd verkwikt. Ds. Bounia sprak een slotwoord en sloot 'do bijeenkomst met dankgebed. Ala bestuurslid van de Vereeniging tot bevordering van Christelijk Onderwijs in de Ned-Herv. Kerk is gekozen do heer S. Huisman. Besloten werd voort te gaan, om alle middelen aan te wenden tot het boliwen van een eigen, sohool. Het afbreken van de oude brug in 't Westeinde, het mak on ,yan een noodbrug en het leggen van een nieuwe brug is door de Hazerewoudsohe Droogmakerij gegund aan den aannemer A. Heesterman voor 3500 gld. De lieer De Graaf is aannemer van het be tonwerk. MiddernachtStilte heorscht alom en dikke duisternis omhult het landschap op den Voorweg. Het rijden zonder licht was den geheelen winter gaedgegaan, waarom zou men dan nu de fietslantaarn nog opsteken? Een goed gangetje en de wielrijders zijn spoedig thuis. Wat is dat? Een luid ge schreeuw en oen geweldige slag worden in 't rond gehoord, daarna kreten van pijn en schrik. Midden op den weg lagen verbogen metalen buizen on stukken ijzer. Dat wa ren een minuut vroeger nog mooie rijwielen. Ontvelde handen en gewonde hielen getuig den mede van oen hevige botsing. Man vraagt belangstellend naai* el 1canders gezondheid en meet zich den gang huiswaarts getroosten met de fietsruine op den schouder. Nog maals een angstkreet en een nieuwe bot sing met een anderen fietsrijder had plaats gehad. Ook deze mocht zijn karretje dragen- Maar zij hadden dan toch voor een aardig duitje carbid uitgespaard eu een goede les ontvangen op don koop toel Ds. Beukenkamp, van Delft, hield gis teravond in „Salvatori" oen lezing over het „Genadoverbond". Achtereenvolgens behan delde de spreker hot „Werkverbond", daar na het Genade verbond van den mensoh on daarna, hoe de mensch in dat verbond kan wordon opgenomen. Ds. H. Smelt opende met gebed en leidde den spreker in De zaal was goed gevuld. De Chr. Jongel. Vereeniging „Eere zij God" mag met genoegen op de gehouden lezingen terugzien. KATWIJK AAN DEN. RIJN. Hedenmor gen werden bij twee ingezetenen niet min der dan rospeptievelyk 14 en 9 kippen ver mist. Natuurlijk werd onmiddellijk aan dief stal gedacht, doch later bleek, dat wij hier zoc.r waarschijnlijk met vicr-pootige dieven te jnaken hebben, althans op verschillende plaatsen word een kip gevonden. KATWIJK-A AN-Z EE. Hot werk aan do zanderij Elshout wordt mot kracht voortge zet. 't Is liacust ongelooflijk, hoo vlug C6n troin van achttien wagens door de machine, de „ijzeren man'V is volgcschept. Een grooto oppervlakte duingrond 13 dan ook reeds af gegraven. Het terrein behoort geheel tot het domein-gebied. Het thans vrijkomende zand wordt gebezigd voor den aanleg c-ener begraafplaats te Rotterdam. Dc tegenwoor dige aannemer heeft, voor vijftien jaren heb recht gepacht zand weg* te halen. Van deze vy'ftien jaren zijn er nu drie om. De verkooping van den inventaris van het „Tehuis voor Jongelieden" heeft opge bracht ruim hondord tachtig gulden. De bemanning van den liaringlogger „K. W. 7", der firma Meerburg, schipper C. Varkevisser, dio op Zondag 1 October 1912 veertien schipbreukelingen oppikte van het stoomschip „Bris" der „Rhederi Aktiebolaget Bore" te Gotliaburg, Zweden, heeft hier voor van do reeders der „Bris" een gratd- fcaitie, groot honderd gulden ontvangen, AJs men in aanmerking neemt, dat dit bedrag onder twaalf personen moet worden verdeeld, is de belooning nieb zoer groot te noemen. Het z g. „Klaphuis" do naam is teekenend op den hoek deir Louwestraat, is dichtgespijkerd en aldus voor het publiek gesloten. Toen vroeger de haringschuiten hier aan kwamen, deed liet gebouwtje dienst als waohtkamenr om vandaar te zien of er ook visschersvaartuigen in aantocht waren, waar voor geetakeld moest worden. Nu er echter goen vaartuigen meer hier aankomen, heeft het gebouwtje zijn bestemming verloren. Vroeger bevonden er zioh langs den boule vard vier van deze huisjesthans is er slechts één meer over, n.l- bij het Paviljoen. LEIDERDORP. Uit lvet verslag der Com missie tot Wering van Schoolverzuim! blijkt, dat in h1aar samenstelling in 1911 geen ver andering kwam en dat haar werkzaamheden niet omvangrijk waren. Eer werden slechte vier vergaderingen ge houden. Opgeroepen werden 6 ouders van leerplichtige kinderen, waarvan cr 5 ver schenen voor de Commissie, die inlichtingen gaven omtrent de gepleegde verzuimen hun ner kinderen. Uit de mededoclingon dezer ouders bleek, dat, mochten de verzuimen volgens do wet wettelijk ongeoorloofd zijn en ook naar het -oordeel der Commissie meestal niet te billijken, de ouders hun kin deren t.ooh niet geheel willekeurig thuis hielden of langs dc straat lieten slentercln, zooals in vroegere jaren maar al te dikwijls gebeurde. In één geval bleek het, dat door de regeling der werkzaamheden bij een weTkgever de ouders genoodzaakt waren hun kind te doen verzuimen. Na een bespreking zegde deze patroon toe, zoodanige maatregelen te nemen, dat zijn bedrijf niet langer oorzaak zon zijn van Schoolverzuim. Daar het der Commissie is gebleken, dat in deze gemeente in het geheel geen abso luut schoolverzuim plaats heeft-, mag we derom met blijdschap geconstateerd worden, dat aard. en omvang van liet schoolverzuim grooto reden t-ot tevredenheid geven. Na hot houden der tentoonstelling van de teekeningen, werden prijzen toegekend aan de navolgende leerlingen der Ambachts- toekensolioolM. van der Ploeg, W. Oosterom, J. Wessel, B. Keyser, B. Degenaars, G. yWessel, D. van Tol, Ario Janssen, Aart Janseen, J. Nagtegaal cn Albert Mol. LISSE. In tegenwoordigheid van. den Rij ks tuinbo u w! o era ar, den heer Volkert-z, de leeraren en de Commissie von Toezicht, werd gisteravond de eindlcs gehouden van den tuinbouwwintercursus. Deze werd geslo ten met 21 leerlingen. De heer Volkertsz richtte zich met een korb woord tot de leer lingen waarin hij hen ten slotte aanmoedig de om zich allen voor heb tweede gedeelte weer te komen aanmelden. Aan de leerlin gen werd voorts in het vooruitzicht gesteld een excursie te mogen maken naar een cf meer van de meest bekende kweekerijeu. Deze excursie zal plaats hebben in de eerste week na Paschen. NOORDW1JK. De Commissie tot Wering van Schoolveizuiiu in de beide Noordwijken hebben een gecombineerde vergadering ge houden ten Raadiiuizo. Daar is behandeld het reeds door ons vermelde verzoek van B. en Ws., of genoemde Commissies bereid waren, de leiding der schoolfeesten op zich te nemen, r.u de Schoolcommissie dit nieb wensoht te doen. Wij vernemen, dat met 10 tegen 2 stemmen besloten is, aan het ver zoek van B. en Ws. te oldoen. Wat wij du3 eerst gehoord hadden over een weigering, is zeker de meening der minderheid ge weest. NOORDWIJKEBHOUT. Donderdag a.a- zal in de Hervormde Kerk alliier een uit voering van gewijde muziek worden gege ven door het Gemengd Koor der „Gemeen- tewoning," onder leiding van den predi kant. Op het programma komt o. a, ook een gedeelte van de Mabtheus-passion van Boch voor, dio heerlijke lijdcnsmuziek, welke in deze w ekenvóór Paschen weer in verschil lende steden wordt ten gehoore gebracht. Waar van een plaatsje als hier slechte enkele bevoorrechten in staat zijn zulke uit voeringen bij te wonen, is het zeker een verblijdend pogen om aan de dorpelingen op deze wijze althans een gedeelte er van te doen hooren, voor zoover de beschikbare krachten dit natuurlijk veroorloven. Een ander voordeel van dergelijke kerkconosr- ten is mede, dat hier dan ook enkele kora len door de geheele gemeente kunnen wor den roeegezongen. OEGSTGEEST. Yermeld werd, dat in den Raad van Beroep tot lid uit de patroons is benoemd, de heer C. Zandbergen; dit moet zijn C. Zeestraten. VOORHOUT. Gisteren zijn alhier op heb landgoed van den landbouwer P. van Rijn de eerste kievitseieren gevonden. VOORSCHOTEN. Gisteravond vergader de de Vereeniging voor Bloembollenteelt van den Hoogen en Lagen Rijndijk, ge meenten Voorschoten en Oeg&tgeest. Als bestuurslid, tevens penningmeester, werd herkozen de lieer L. Verhaar, en de heer W. van Egmond, bode der Vereeniging, die weder hun herbenoeming aannamen, en op nieuw gekozen de heeren A Uitenbogaard en A. Marbus, als bestuursleden, die oven eens zich hun bencemng lieten welgevallen- Besloten weird dit jaar een groene veiling te houden op 1 Mei a. s. Tot directeuren wer den benoemd de heeren A. de Mooy Jr, en Jac. van der Gugten, on tot notaris de heer L. A. T. Binnendijk. Verder eindigde de vergadering met een fraaie verloting, bestaand© in prachtige bloemen en planten, een waar sieraad in do huiskamer. WOUBRUGGE. In de jaarvergadering van de Vereeniging voor Chr. Nat. School onderwijs alhier bleek uit de verslagen van secretaris en penningmeester de Moei dei school. 113 kinderen ontvingen onderwijs door drie leerkrachtenHeb schoolgeld bracht f 1064.95 op; aan dit bedrag droeg het suppletiefonds f 388.95 bij. Uit een der vele wijken nabij het Brasemermeer is opgebaggerd een oude ebbenhouten zwei (winkelhaak, timmer mansgereedschap) met koperen beslag, welke daar ongeveer twee en een halve eeuw rustig op dei modderigen bodem heeft gelegen. Op de eene zijde van dit goed bewaard gebleven werktuig staat de Rijn land sche maat in alle bijzonderheden en op de andere zijde de naam van den eigenaar of maker, n, m. „Jan Pietersen anno 1650." Als een zeldzaamheid zal dit Voorwerp bewaard blijven. Wat er uit economisch en sociaal* ethisch oogpunt tegen den oorlog kan worden gezegd. Telegrafisch weerbericht, Hoogste barometerstand 763.6 te öoruna; laagste 746.5 te fëkagen. Verwachting tot den avond van 24 Maart: Toenemende tot matigen of kraohtigen zuidelijken tot zuidwesbelijken wind. Be trokken tot zwaar bewolkte lucht. Waar schijnlijk regenbuien. Dezelfde temperatuur. Gisteravond hield de afd. Leiden van 'den Alg\ Ned. Bond „Vrede door Reclit" in het Nutsgebouw een openbare vergadering, waarin als sprekers optraden prof. mr. dr. D. van Embden, hoogieeraar te Amster dam, cn ds. S. Lulofs, predikant bij del Doopsgezinde Gemeente te 's-Gravenliage. Dc goed l>ezochtc vergadering werd ge leid door de presidente, mej. Th. A. van Eek, die met een kort woord de spr. bij de aanwezigen inleidde. Het eerst voerde het woord prof. Van Embden, die beteekenis van den oorlog in 't bijzonder den aanvallenden, van eco nomisch standpunt behandelde. Oorlogen om dynastieke belangen heb ben 'hun tijd gehad. Godsdienstoorlogen be- hooren tot het verleden, aldus ving spr. aan. Maai- nu zijn economische redenen de zondenbok geworden. Handelsbelangen, ex pansie voor een snel aanwassende bevol king, het beheerschcn der koloniën, het vrijhouden der zee, en derg., dat zijn de re denen voor den oorlog heden ten dage. Spr. gelooft, dat die economische redenen voor die onaantrekkelijke rol bedanken. Ook zij wenschen zich te excuseeren. Oor log is ook van economisch standpunt on. noodig, ja, schadelijk: de groote kosten worden niet goedgemaakt, de hedenciaagi. sclie oorlog levert ook den overwinnaar ©eu nadoe lig saldo. Dit werd nader in een uitvoerig weten schappelijk betoog door spr. a an get o oud; iu het kort hierop neerkomende: De economische taak der menscliheid is het voorzien in haar levensbehoeften dooi: voortbrenging. Rusteloos zijn de millioenen werkers met hoofd en hand aan de voort brenging doende; bedrijvig cn scheppend, zijn de over de geheele aarde. Ten dienste van dit economisch leven is noodig rechts-orde ën reclits-niacht, wetge ving dus. Daarvoor te zorgen is de dienst; dreai de Staat aan liet economisch leven be wijst. Zij maken de welvaart mogelijk, maar de welvaart zelf wordt voortgebracht door het oneindig omvangrijker economisch wer ken der nijvere burgers. Die lenkelinge.n, exploiteteren en genieten de welvaartsbron nen Wclar zij ook gelegen zijn. Wij, Euro peanen, bezitten dc AmCrikaansche petro- fëuimbronnen en den Australische n veesta pel 'economisch bezitten wij menschen! ■de geheele planeet ongedeeld, als onze we reld-li uis ho ud i ng Dc burgers hebben van him gouverne menten niets anders te verlangen dan recht en orde. Expansie uit staatkundig oogpunt is niet noodig. Millioenen Duitscliers en Italianen zijn geëxpaniteferd,naar de Vereenig-de Staten, Brazilië, Argentinië, al beheerschf de Duit sche of Italiaansche Staatsmacht die landen in het minst piet. Engeland! „bezit" wel koloniën Staatkundig, maar heeft het er daardoor economisch moer genot van? En als de z.g. „moederlanden" zich aan matigen andere streken baatzuchtig te be hoeven dan nemen deze in Staatkundig opzicht' afscheid van hun moederlanden en liet gaat dezen ook goed. Of kan misschien worden aangevoerd, dat rnic-n, annexCerendc, toch nieuwe belasting kracht er bij verwerft? Ja, maar belasting, die men dan, ten bate van een omvangrij ker gebied, te besteden heeft. Zegt men, dat de Staten ook eikaars Concurrenten zijn, dan zëgt spr.: Ja; maar ook' eikaars klant en leveranciers, vervoer ders, bankiers. En is liet voordecling zijn klanten of zijn bankier te ruïneeren? Men leze en verspreide aldus eindig de spr. door rusteloozé propaganda de. waarheid, dat in de liedendaagsche wcreld- liuishouding het veroverend geweld ook1 Jen overwinnaar niet baat. Zorg, dat de verkeren het economisch steriele, het ijdcle van het wapengeweld leeren inzien, en zij zullen bedanken voor een zoo schadelijk bedrijf. Geweld ën vernietiging kunnen geen bronnen van rijkdom zijn; want alleen in arbeid, eerlijkheid, verdraagzaamheid en vrijheid ligt de welvaart der volken. Ds. Luloffs behandelde daarna den aan vallenden oorlog uit sociaal-ethisch oog punt. Vooraf verklaarde hij den verdedigenden oorlog rechtvaardig te 'achten, niet het an- timilitairismio te willen verdedigen en oiv- danks dat, hij den oorlog haatte, 'eerbied; te koesteren voor de mannen, die zich aan den militairen stand hebben gewijd. Hij toekende verschillende grepen uit de vroe ger© en latere geschiedenis de verschrikkin gen van den oorlog, noemde en -weerlegde de gronden, waarop de oorlog wordt ver dedigd of onuitvoerbaar wordt geacht, en ging ten slotte aanwijzen langs welken weg de oorlog z. i. Verdwijnen moet en zal, nl. door arbitrage. Gezegend dan ook, volgens spr., dat door onzen tijd zulk leen krachtige strooming daarvan uitgaaf, dat de volken samenko- men in vredesconferenties ën internationale parlst^ëntaitë vergaderingen en 'dat in onze

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1912 | | pagina 1