BEECHAPÏS
LOUIS C0ITR1I.
Pianino's. Orgels.
1.''I. H11IMBT,
Entte «fraai Lage prijzen.
1. MESS, Leièa, ilarieeiierstr. 53.
BEDZSIME3 Co.
HEEREN- en JGfiCEHEERENXLEEOiNE.
Haarlemmerstraat 4,
LE WENST El U's
Naaimachines
ÜESS11E1 LAAN,
Hieuws van dr. Fredsrik van Eeden.
Uit de Rechtzaal.
Ingezonden.
Toegang 20 Gents.
Viselimarkt 12—13. Interc. Telef. 530.
Z®©^ ste^k© ISfol voor Schoolkousen.
MUTSEïï-, MASTEL- en SHA.WLWOL.
tegenover de Prinsessekade.
Magazijn van uitsiuitend eigen gemaakt©
de nieuwst® Stelten voor üïeeding
naar üaaf.
Beleefd aanbevelend.
Onovertrefbaar
Leiden, Haarlemmerstraat 1^1.
ONOVERTREFBAAR!
LIJ^ZAADKOEKEN,
EEN WONDERBAAR GENEESMIDDEL.
zwakke maag.oageregelde spijsvertering, verstoorde lever,
f Van de omstandigheid, dat dr. Fredörik
yan Eeden to Haarlem een voordracht hield
.voor do Vereeniging van Spiritisten, heb ik
'gebruik gemaakt, om hem een vraaggesprek
to verzoeken.
Te Haarlem spreekt dr. Van Eeden graag,
'wordt er verteld, en als reden wordt er
dan hij opgegeven, dat zijn moeder, daar
woont. Een feit is 't, dat hij nooit nalaat,
na een lezing te Haarlem, den nacht over
te blijven bij mevr. Van Eeden-Van War-
anelo, de weduwe van den eersten directeur
van het Koloniaal Museum, dat nu eerlang
uit Haarlem over zal gaan naar Amsterdam',
,W3ar het een ld.eel zal uitmaken van het
'grootsch-op-touw gezette Koloniaal Insti
tuut! En hier heeft hij zijn jongensjaren
docïgebracht. In „De Kleine Johannes" vindt
men hier-en-daar dan ook de sporen van
'de Haarlemsche omgeving, waar Johannes on
getwijfeld zijn avonturen had, de zon man
nelijk noemde en met zijn wijzen, ouden
yader wandelde.
Ile zal mij niet verder wagen aan een
locale analyseering van Van Eedcn's wer
ken, hoewel cok in sommige andere zijner
boeken de gedachten aan Haarlemsche dingen
cn gebeurtenissen zich naai' voren dringt
omdat de schrijver, als hij dit artikel straks
leest, m.ij zeggen zal„Ach, wat doet dit
er toe, waar ik de impressies voor de alge
meen-menschel ijke dingen in mijn "boeken op
gedaan heb."
Ofschoon ook een literator zulk con blijk
Van levendige be langstelling wel niet zon-
idcr meer afwijzen kan. Eu zeker niet dr.
Van Eeden, die zulk een beminnelijk-een-
voudig man is. Van die sympathieke eenvou
digheid kreeg ik des avonds al dadelijk een
iallcrprettigsten indruk. Toen ik hem een
onderhoud verzocht in de bestuurskamer,
naast de zaal, waar hij zijn voordracht over
t,Ds Waan van het materialisme" gehouden
&ad.
„Hoe laat u mij dan spreken kunt, mor
genochtend?" vroeg hij, zich om antwoord
Wendend tot mevrouw Van Eeden, die de
voordracht aangehoord had. „Moeder, hoe laat
ben ik op?" En meteen er achter: „Om1
tfcegen uur?"
„Maar, jongen, je moet toch ontbijten ook
fcaf mevrouw Van Eeden moederlijk-bezorgd
ten bescheid.
„Ja, maar, moeder," bracht hij er tegen
Sn, „ik ga weer Vroeg naar Bussum terug."
Hoe zoo'n Vriendelijk-eenvoudig gesprekje
'de hartelijke Verhouding tusschen moedeir
jen zoon typeert!
Klokke halftien was ik in het wèl-inge
lichte salon Van de klimopomgroeide villa,
naast de Drinkhal in het Erederikspark, waar
men liet uitzicht heeft op den tuin vaai het
Br cn gebouw.
Zooals ik dr. Van jEedon hier voor mij
zag, in liet nistig-gcdenTpte ochtendlicht in
het kamcrintarieuT, was mij zijn verschijning
aangenamer dan den vorigen avond, toen
zijn blik in het schrille zaallicht, een nis-
tel ros-zoekende was en zijn geluid ernst wat
wankelend-onvast klonk. Hier, in een hoek
van een ouderwetsche sofa., was zijn geheelo
uiterlijk iu rust en trof mij de gelijkenis
van het portret, dat in sommige drukken
yoorin „De Kleine Johannes" is opgenomen.
Mijn eerste vragen golden den socioloog-
Van-de-daad„Hce staat het met „Wal
den" en hoe gaat het met de kolonisatie in
'Amerika
„Walden" vertelde dc lieor Van Eeden,
„is nu met 1 Jan. omgezet in een Naamlooze
Vennootschap. Dat moest ik wel doen, om
dat dc zware verplichtingen, die de hy
potheek mij oplegt, nieuw kapitaal vorderde.
Dat kapitaal bedraagt f 120,000 waarvan
voor één derde is uitgegeven."
..Welk is uw verhouding tot do vennoot
fechnp?"
„Ik ben commissaris. De directie wordt
gevoerd door den heer Van 't Veer. Er is
maar heel weinig veranderd bij VroegeT. De
moestuin exploiteeren wij zelf; dan is er
do bakkerij. Er werken ongeveer 35 man.
Op „Walden" zijn vier gezinnen gevestigd."
„En uw persoonlijk aandeel in het werk?
Doet u nog aa.n landarbeid?"
„Ach," zei dr. Van Eeden met een glim
lach, „het liefst zou ik maai' veel in den
'luin ploeteren, maar dab gaat niet. Ik moet
Heel hard werken, om er weer bovenop te
komen, nu „De Eendracht" te Amsterdaml
mij totaal geruïneerd heeft. Van die klappen
zoek ik mij nu te herstellen door literairen
arbeid. Dan heb ik nogal eens wat te doen
Inls regisseur
„Toch niet bij een tooneelgezelsohap,"
vorscht© ik.
„Ncgd, maar als de dilettanten wat op
voeren, of wanneer mijn 6tukken in Duitsch-
3and gaan, kom ik gaarne over om aanwij
zingen te geven.
Dan ga ik rond in ons land, om voor
drachten te houden cn ten slotte heb ik
ieen drukke correspondentie, ook met de ko
len ia iD Amerika.
Hoe het daar staat met' de zaak? O, 'tgaat
'er uitstekend. Ik heb twee Amcrikaansche
Zakenlieden, die tc New-York en Wilmington
wonen, achter mij. Ja, de kolonie is te
Wilmington in Nol't-h-Carolina. Op hun Ver
zoek is de kolonie „Van Eedcn-kolonie" ge
noemd. Persoonlijk heb ik dc plaats er voor
uitgezocht, *nu drie jaren geleden. Ik heb
maandenlang 'rondgereisd en eindelijk deze
plaats 'gekozen. Daar ligt grond genoeg voor
lionderd hiocven. Het terrein is er schitte
rend gelegen en gemakkelijk bereikbaar van
liet station Wilmington aan dc lijn naar
New-York uit. Er zijn daar nu ongeveer
twaalf gezinnen gevestigd, alle Hollandse he.
De mannen zijn goede kweekers. Die moeten
wij |cr oolc hebben. En dan menschen met
Iccnig kapitaal. Bekwame tuinen, die ge
huurd zijn, hebben een duizend gulden noo-
dig. Mannen zonder gezinnen komen met een
paar honderd gulden al heel ver. Sommigen
slagen, al hebben zij in het. geheel geen
geld. Willem Kond bijv., die onlangs de
cirtikelen Ün „Haarlems Dagblad" schreef,
39 met niets naar Wilmington gegaan.
Danr te Wilmington moet bet slagen," zei
dr. Van Eeden met overtuigenden nadruk
in zijn stem.
„De ervaring, met „Walden" opgedaan,
pas ik daar toe. In Nederland heb ik leer
geld betaalddat komt de kolonie in Amerika
ten goede."
„Waarmee hebt nu óp „Walden" wel
't meeste leergeld betaald?" informeerde ik.
„Wel, de menschen geloofden, dat de ar
beiders zonder leiding te organisoeren zou
den zijn. Daarmee heb ik een expériment
willen nemen. Dat had ik wel door kunnen
zetten, maar de zaak met „De Eendracht"
verhinderde dat.
Met verwijdering van alle misbruiken, pas
ik mijn ervaring te Wilmington t-oe. Ik treed
daar op als adviseur en sta geregeld met de
leiders in briefwisseling."
Van den socioloog kwam ik geleidelijk
op den literator Van Eeden, door een zijner
laatste tooneelwerken, „Het Beloofde Land",
waarin de schrijver op verbluff end-geestig©
manier, maar zoo bijtend-satirisch, een oom-
munistische kolonie teekent.
„Na uw artikel in „De Gids" over „Wal
den", waarin men tusschen de regels door
desillusie meende op te merken," aldus
bracht ik in 't midden, „heeft het „Beloofde
Land" somlnigen lezers, die u sympathiek
zijn, pijnlijk aangedaan. Waar men in dat
„Gids"-artikel ontgoocheling vond of al
thans meende te vinden was 't hun of
in dit tooneelwerk de schrijver Van Eeden
den socioloog Van Eeden met bijtenden spot
aanrandde."
„Ach, wat een dwaasheid toch," zei dr.
Van Eeden, ©enigermate ontstemd. „Wat heeft
het er nu mee te maken, nietwaar, of ik de
modellen van de personen, die in dit too-
neelstuk optreden, misschien in mijn eigen
omgeving gezocht heb! 't Is inVm-ers een
werk van kunst en dan doet 't toch niets
ter zake, <aan wie ik nu wel bij het be
schrijven gedacht hebl Trouwens, op Idse
van Alna lijken meer andeTen, dan ik. Maar
nis ik nu eens een oogenblik voor den spie
gel was gaan staan en mijzelf in dien hoofd
persoon van het werk geteekend had, zoo
met een paar lijnen, zooals Rembrandt ©cn
zelfportret schilderde, wat dan nog? Als
't beeld maar goed is, dan is aan den kunst-
©iscli voldaan en dan doet 't cr niets toe,
of ik mijn eigen pliysionomie weergeef. Ja,
do personen en toestanden zijn scherp ge
teekend, schel geteekend zelfs, maar dat
is het recht van een dramaticus. En spot
was liiér noodzakelijk."
Ik was nu geheel bij den literator aange
land.
„Heeft u weer nieuw tooneelwerk ondeT
handen informeerde ik.
„Ja, 't volgend jaar hoop ik weer wat
ni,euws te geven."
„En uw andere literaire arbeid?"
„Ik ben bezig met een nieuw boek', dat
„Een Legende" zal heeten. De eerste hoofd
stukken zullen in 't volgend nummer van „De
Gids" komen. Dan is er met Kerstmis in
Dui.tschland een hoekje van mij versche
nen dat „Wclteröberung durch Heldenüebe"
heet. En deze maand komt bij Page, te New-
York, in Amerika, een soorb autobiografie
van mij uitt, getiteld „Happy Humanity".
Daarin worden opgenomen de tijdschrift-arti
kelen, die- ik in Amerika over do koloni
satie-denkbeelden schreef, en de uiteenzetting
van plannen voor de stichting te Wilming
ton."
„En mogen wij ook van den dichter Van
Eeden nog weer iets verwachten?"
„Ja, aan verzen ben ik ook weer bezig;
maar dat moet tijd hebben, om te bezinken."
Nu wij over literatuur spraken, informeer
de ik eens naar do tegenwoordige verhou
ding van <lr. Van Eeden tot de Nederlandsche
letterkunde.
„Daar ben ik juist bezig een boek over
to schrijveD. In „Do Gids" is een artikel
van mij verschenen „Dichterschap en Koning
schap". Dat is niet een afzonderlijk ar
tikel, maar heb eerste deel van een nieuw
hoek."
„En hoe is uw verhouding nu ten opzicht©
der literatuur?"
„De Nederlandsche critiek is mij nog altijd
niet welwillend gezind. Er heerscht een
zekere vijandschap tegenover mij onder de
critici, vooral onder do jongere dichters."
„Maar 't lezend publiek is u toch wel
heel genegen," bracht ik daartegen in.
„Daar merk je niet zoo heel veel van.
Alleen uit den verkoop van je hoeken en nu
en dan als jo eens een brief van een lezer
ontvangt. Dan zeg je wel eens bij jo zelf:
„Hé, heeft dat demenschen zóó getroffen,"
maar voorat overige hoor je alleen van het
publiek door de uitlatingen der Pers."
„Vermoedt u, wat do oorzaak is van die
vijandigheid der critiek?"
„Ja, dat dagteèkent nog van ouder tot
ouder; van den tijd, teen ik voor het eerst
den strijd met Kloos en Van Deyssel voerde;
nu twintig jaar geleden.
Daarbij is veel dwaling en misverstand en
dio worden o, zoo moeilijk uit den weg
geruimd
Dat alles wilik uiteenzetten in m'n nieuwe
beek. Wat die critiek vcor 't overige be
treft, heb ik 't liefst, dat zij mij maar
ongestoord laten voortwerken."
Nadat dr. Van Eeden mij op mijn slot
vraag had Verzekerd, dat z.i. de Nederland
sche literatuur in heel bloeicnden toestand
verkeert, heb ik afscheid genomen van deze
merkwaardige persoonlijkheid, die zoowel op
sociologisch aks letterkundig gebied een van
de belangrijkste verschijningen van onzen
tijd is.
JAO. C. M. Jr.
Pommeranze r.b i 11 e r, enz.
Een eigenaardig Drankwetzaakje werd voor
het Ilaagsche kantongerecht behandeld.
Terecht stond een vergunninghouder, ter
zake, dat hij in de beneden-vóór Jocaliteit
van zijn zaak, voor welke locahteit door
B. en Ws. van 's-Gravenhage vergunning
was verleend voor verkoop van sterken drank
in het klein, voor gebruik elders dan ter
plaatse van verkoop, in voorraad heeft gehad
verschillende flesciijes met pommeranzer-spi-
litus, Essence de Bisschop, Boonekampbilter
on dergelijke (de welbekende langwerpiig-viw-
kant-a e.li\cr-f 1 eschjes). Deze flescifjés nu, in-
Jioudenc'e minder dan 2 deciLitere, mo
gen in een inrichting waar niet minder
dan bij 2 deciliters mag verkocht worden,
voorradig zijn, a.ls alooholhoudende dranken,
die alleen weerden gebruikt na toevoeging
aan andere sterke dranken. Maar zij mogen
dan niet voorradig zijn, zonder dat het
fleschje voorzien is van een etiket, vermel
dende den naam van den fabrikant der vloei
stoffen, den soortnaam van de vloeistof en
do plaats (gemeente), waar zij vervaardigd as.
Dit laatste, na de invoering der Drank
wet uitgevaardigd Koninklijk besluit, staat
in verband met art., 1, 4o. der Drankwet-
In strijd met dat Kon. besluit droegen de
bij bekl. bevonden fleschjes niet het boven
vermelde volledige etiket, doch alleen een
eenvoudig etiket, met den soortnaam van
het elixer, dus enkel; Boonekamp, Pomme-
rans, enz.
Dit erkende beklaagde volkomen, zich be
roepende op onbekendheid met dio bepaling.
Maar het O. M„ waargenomen door mr.
Lunsingli Wichers, opperde een gansoh andere
kwestie, n.l. of beklaagde naar de terminolo
gie van hot bedoelde Koninklijk besluit wel
strafbaar ken geacht worden.
Immers, de wet spreekt van gebruik al
leen na toevoeging aan andere sterke dran
ken.
Op dat woordje alleen in den zin van
uitsluitend, zooals de ambtenaar van het
O. M. het woord dan ook opvatte, komt het
aan.
Wil de beklaagde strafbaar zijn, dan moet
on omstoot el ijk blijken, dat de elixers in de
dagvaarding bedoeldde Boonekamp, de
Bissohop-essence, de Pommeranzer.bitter, in
derdaad alleen, dat is uitsluitend, gebruikt
worden na toevoeging aan andere sterke dran
ken.
En dit nu staat volstrekt niet vast. Bis-
schop-essenoo wordt, men mag wel zeggen
uitsluitend, toegevoegd aan wijn, ergo aan
een alcoholhoudenden dm,uk en geen sterken
drank; pommeranzer-hitter wordt vaak toe
gevoegd aan champagne, zijnde ook geen
sterke dtfank. Maar liet sterkst Ufe wel (en
dit werd den ambtenaar zelfs toegegeven door
een der verbalisanten), dat Boonekamp-bitter
vaak gebruikt wordt na toevoeging aan
enkel water, dus aan een vloeistof, die noch
alcoholhoudend, noch sterke drank is.
Men kan dus, meende mr. LunsingE
Wichers met het bovenstaande voor oogen,
den beklaagde voor overtreding met dranken,
welke volgens de wet „alleen worden gebruikt,
na toevoeging aan andere sterke dranken",
niet straffen als het van algemeen© bekend
heid is, dat zij ook knnnen worden gebruikt
na toevoeging aan andere dan sterke dranken.
Opdien grond vorderde Z.EA. ontslag van
rechtsvervolging, ook in eenige andere der
gelijke zaken.
De kantonrechter zal over veertien dagen
uitspraak doen.
Mijnheer de Redacteur!
Naar aanleiding van het verslag der Ge
meenteraadsvergadering te Oegstgeest, voor
komende in uw blad No. 15963, verzoek
ik beleefd enkele opmerkingen onder de aan
dacht van Uw verslaggever te mogen bren
gen, die sommige feiten niet juist heeft
weergegeven.
Waar Uw verslaggever toch zegt, dat de
heeren Boon. v. d. Hulst en Lubbe voorstel
den het ontslag van den heer J. Draad
een jaar uit te stellen, is dit een vergis-»
sing, want hun schriftelijk voorstel luidde,
dat zij de e»er hadden aan den Gemeente
raad voor te stellen den heer J. Draad we
derom! voor een jaar in zijn functie te hand
haven.
Iets verder in zijn verslag zegt uw cor
respond on t van datzelfde voorstel, dat de
heeren Boon, v. d. Hulst en Lubbe voorstel
den, de zaak voor een jaar maar op zijn beloop
te laten. Ook dat is minder juist, waar door
hen toch werd voorgesteld een positieve re
geling van jaar tot jaar, wat ten duidelijkste
bleek uit de toegevoegde memorie. Daarin
werd uiteengezet, evenals in het voorstel,
waarom zij wensckten, dat de derde onder
wijskracht behouden bleef voor de openbaTe
school aan den Morsch, en ook waarom zij
die regeling van jaar tot jaar wilden laten
behandelen door den Gemeenteraad
Dus van eon op zijn beloop lateD, 13 geen
sprake.
De werkelijke oorzaak, dat de voorstellers
de derde onderwijskracht wederom voor een
jaar wensckton te' handhaven, was do hoog©
leeftijd van het hoofd der school, en de
minder sterke gezondheid van dc onderwij
zeres maar niet, omdat zij zich op een ander
standpunt plaatsten, als de wetgever, dio hij
een getal van 90 of meer 'kinderen, de volle
Rijkssubsidie beschikbaar stelt voor de derde
onderwijskracht. Vandaar, dat de voorstellers
zich ook krachtig verzet hebben tegen het
vocrstel-Schuitemakcr, welk voorstel, ge
steund door Burgemeester en Wethouder®,
bedoelde het getal negentig, bij de wet be
paald, om te zotten in zestig. Gevolg van
dien steun was, dat het v0arstel-Schuitema-
ker met groote meerderheid werd aangeno
men.
Hert gevolg van het aannemen van dit voor
stel zal natuurlijk zijn, dat de gemeente-fi-
nancicn in nog ruimer mate dan de wet
gever bedoeld heeft, zullen worden aango-
ïoerd, ten behoeve van de openbare school.
Dat de Gemeenteraad op onbekrompen wijze
zijn taak opvat ten opzichte der uit te voeren
wetten, dat moet natuurlijk; maar dat hij
door dorg©lijke besluiten de eene groep bur
gers'der gemeente bevoordeelt boven dc ander,
en dientengevolge een oneerlijke concurrentie
.schept voor het bijzonder onderwijs, is niet
to verdedigen; vooral niet, omdat de ge
meentegelden worden saam gelezen uit de
beurzen van alle belastingbetalende bui-gers
der gemeente.
U dankende voor de verleende plaatsruimte,
Hoogachtend,
ÜEd. Dw. Dienaar,
G. BOON,
Lid van den Ge-moer.teraod.
POSTMOF.
Zondagavond ÏO Maart, 8 urent
8115 28
7457 18
ïl? Sa ai
4H2 20
ONTVANGEN: 2934 50
zijn zoowel voor Huishoudelijk gebruik
all roor Modern Borduren en Stoppen
en worden onder langdurige garantie en gratis
onderricht geleverd. 1787 40
EES3SG ADRES:
Telefoon Intercommunaal 685.
REPARATIE ALLE SYSTEMEN.
Wettig gedeponeerd,
WORfiAERVEER,
OPGERICHT 1705. KONINHLIJliE FABRIËKG1.
Voederb uw Vee met de zuivere ftiurwe
merit „Ster" en W L, 2310 24
en Soyaboonenkoeken, merk W L,
uitmuntende door hoog oiwit- on vetgehalte en grootste voedingswaard»
EERE-DIKLOMA Parijs 1900. - NEGEN GOUDEN MEDAILLES.
&SH
fcrvaefiv
Voor Galachtig.) en Zenuwachtigs ongesteldheden, zooals Winden en
Pijn in de Maag, Hoofdpijn met misselijkheid, Duizeligheid, Volheid on
Benauwdheid na het eten, Sufheid en dofheid in het hoofd, koude
rillingen, koortsige gloeiingen, verlies van eetlust, kortademigheid,
verstopping, blaren op de huil, onrustigen Blaap, angstige droomen en
allerlei zenuwachtige en beverige aandoeningen, enz. I>E EERSTE
DOSIS zal spoedige verzachting geven. Dit is geen inbeel
ding. Ieder lijder wordt ernstig uitgenoodigl om één doos van deze
Pillen te probeeren ea me i zal bekennen, dat zj) ,,cen gouden
Tieuije per doos rvaard zijn". BE EC S3 All's PIELEN
naar het voorschrift ingenomen, zullen Vrouwelijke gastellen spoidig
volmaakt gezond maken. Z(j verwijderen direct elke opstopping of
onregelmatigheid van hot gestel; voor een S035 100
werken i(J als een toovermiddel enkelo weinige doils zullen
wonderen doen voor de levensorganen; het spierstelsel versterkend;
do lang verloren Gelaatskleur herstellend, de echte gezonde trek van
den eetlust terugbrengend on met de blos der gezondheid de
gelieele lichamelijke kracht van het menscheiyk liohaam her-
stellende. Voor het verdrijven van koortsen in be9te klimaten zjjn zjj
speciaal beroemd. Dit zjjn „feiten" door duizenden geconstateerd, in
aiie klasson der maatschappij, en esn van de beste waarborgen voor
Zenuw- en Gallijders, is dat BEECÏIAM's PIELEN het
i-nimste debiet hebben van ecnig patent middel in de
wereid. Bjj iedere doos volledigs aanwijzingen.
Uitsluitend vervaardigd door THOBAS BEECHAH, Si. Helaas, Engeland.
Alom verkrijgbaar by Apotheksrs en Drogisten in doozen van
f 0.75 (50 pillen) en van f 1j75 (103 pillen). Bjj zes doozen tegelijk
f 4.Ü5 on ƒ10en bij den Vertegenwoordiger van Th. Beecham;
Amsterdam, Overtoom 341. Telefoon 4318.
