Electrische Koffiebranderij. DE SCHAARSCHTE DER GROENTEN TE Htjypls RATTENDOOD, '°h°e\ °n- Voorioopige Aankondiging. Niets pleit beter voor de qualileit dan bet steeds toenemend debiel. Alle soorten dagelijks verscb gebrand. P. RIXKENA Haarlemmerstraat 143. alle soorten Bouwmaterialen. HOLLANDSCHE IJZEREN SPOORWEGMAATSCHAPPIJ Intern ationale üi de Kofüebiuil zuivere PreaHoer-Koffie Electriciteit eu G as-Maatschappij ELECTRISCHE LICHT- EN KRACHT-INSTALLATIES. luizen en Snderdeslen Belangrijke HoutveiliiH) IfESSAISEI® LAAN, LIJNZAA DKO EKEN, NEDERLAND3GH-GANADEESGHE HYPOTHEEKBANK. De Administratie van het „Leidseh Dagblad" belast zieh met het plaatsen van Advertentiën in alle Bladen. Hoe onze weerberichten gemaakt worden. Faillissementen. l»ct Hoerenhuis met Tain, Wasstraat No. 8. Huurprijs f300 per jaar. Hot ItOTOuIiuis, Haar- «emmer weg $0. 63a. Huurprijs f*4.75 por würtk. Men 1'nkliais, ingericht voor i'aarJenst&l, Schoolsteeg. Huur- j»rf S.i>0 per woek. Te bevragen bU J. *rL13TiEU Gz., Hooigr. 5. 2409 10 Bcha-lelyk voor menschen, huisdieren en gevogelte. Prt)« 30 Cents. Alhier by de Firma's GEBRs. Ci]RIi>TIAANSE,Hoogewoord on Heari.strn.vt 6, J. H. DIJKHUIS, D. M KiiUISINGA. - DrogisterU „Boerbave", Haari.straat 70. 2920 18 g^pmaBcen -*** «lï93>B*lsSl51l wan 'ntSershandsche Skten l.eclitsk. Buroau S. i. BUltGHOUT, C.'cd. Burgwal 28, Den Jiaag. Teleloonn. 54.07. Kantooruren van 9—4 en 7 9. 1535 6 Einde van de maand üfflaart e. k. rat ten overstaan van den Notaris Mr. H. M. A. COEBERGH te Loiden, in publieke Veiling; "werden gebracht: SB GHR00MLEDERFABR1EK met Werk- en öergpiaafcsea ^toomcaachines, Ketels on Hoofdrïrijtwerk, uitnemend i o 9- gon aan groot vaarwater, nabij do Spoor wogen, te Leiden aan hot Gal- gewater, ter grootte van 10 Aren 79 centiaren. Gedurende de maand Februari 10 de fabriek in werking te zien Inmiddels uit de hand te koop. Te bevragen ten kantore van voor noemden Notaris. 1684 23 8031 20 In Magaz(]nen steeds voorhanden: Vestigt In het bijzonder de aandacht op haar ruime keuze Vloer en Wandtegels. Noteert niterst Iaje prijzen voor Cement- Vloerteeels en Grèsbnizen. 2312 24 Leveren Verblend Steen uit de zoo gunstig bekend staande fabriek en van FRANS VAN »E LOÜ te Dieren. K. V. Holl. Bouwmaterialenhandsl, Ouile Vest 215-217. Tel. Int. 236 Voetbalwedsfcrycl te Antwerpen, OP Zondag ÏO Maart 1912. Goedkoope trein 2e en 3e klasse van Amsterdam cs., Haarlem, Leiden, Den Haag, Delft en Schiedam naar Antwerpen en terug. Iulichtlngon aan de Stations en Reisbureaus. 2474 26 Zie de aanplakbiljetten. Pi'Us voor hoen en terug: van Amsterdam, Haarlem en Leiden: 3e kl. 3.20, 3e kl. 2.95, van Den Haag, Dolft en Schiedam: •Ac kl. ƒ3.45, 3e kl. ƒ1.55. Elieuws (Sederiandsctie Credïetbank, I'rinsongracht 40, 's Gruvonhago, geeft v oorschotten (minimum 599) onder borgstelling met polis van Le vensverzekering of onder zakelijke zekerheid. Verleont bouwcredieton. Vraagt solide Agenten. Geeft uit 41 pCt. Schuldbrieven in stuk ken van ƒ1009, 509, en ƒ199. 32S2 10 brandt me:i dagelijks op Duitsche wijze 389 12 uüinunteniie fluor yeur ea smaak. Pi-fls per 5 ons 79 C'eul. VüHiKOUW&STOlülUYZli^, SIEB1VE RIJN 47. Oude Singel 193-198, LEIDEN. Telef. 116. Aanleg van: Groothandel in: voor 2445 26 Gas-, Water en S&oomleidingen. Prijscourauten op aanvrage. 2481 60 zal de huisvrouw nog menigmaal in verlegenheid brengen. Een uitkomst voor haar zijn dan Maggi's Gtroentensoepen, zooals Julienne, Tapioca-Julienne Riz-Julienne, Riz-Crécy, Tapioca-Crécy, Kervel soep, enz. Elk tablet geeft 2 porties voedzame en smakelijke soep. Prijs per tablet 5 Ct. Die de meeste goede Hoilandsche woorden van hoogstens 6 lettere, uitgezonderd eigennamen, uit Ucetenlnchtoven zendt, zooals tol, eten, hut, enz., krflgt een Pen dule met Coupes. De volgende een Electrisobe Spoor met rails. De 100 volgende en 100 eerste Inzenders ieder cadeau naar keuzs, zooals: Fotografle- toostel, Zwitaersche Klok, Vulpen houder, enz. In te zenden vddrzeven Maart. Deelname gratis. Alleen Fr|js- winners betalen vracht en administra tiekosten. Uitslag wordt 16 Maart leder gezon den en door deskundigen opgemaakt. Bureau No. 96 Internationale <le Concours, WjjQbrugstraat 11, 2e Etage, Rotterdam. 2475 21 RUNSBUHG. De Dourwaarder P. H. VAN THIEL, zal op Maandag; 30 Fekrnari a. s. 'a morgens 19.j uron a/d Vliet te liijndmr^, publiek Verkoopen EEN OROOTE PARTIJ Fsscken- Eiken- en Willigen Sliethont, benevens 29 HL. Aardappelen (Duke of York). Botaaldag, mits borgstelling, 1 Augustas 19i£. 2359 16 Qelogenheid tot bijvoeging. WORÜSER9EER, OPGERICHT 1705. KONINKLIJKE FABRIEKEN. Voedert uw Vee met de zu5we:*a Sföunwe merk „Sïen" en W L, 2310 24 en Soyaboonenkoeken, merk W L, uitmuntende door hoog eiwit- en vetgehalte on gfootste voedingswaard® EEUE-DIPLOML Parijs 1900. - NEGEN GOUDEN MEDAILLES. ƒ1090, ƒ500, ƒ199 5 °/0 Pandbrieven a 101'/, 31 December 1911 geplaatst ƒ3013099. GRONINGEN. Te Leiden bU de Heeren LEZWIJN EIGEHAN. Raad van Toezicht: Directie: W. A. Schollen. E. D. Ebbens. H. D. Detmers. Dr. B. W. Siemens. Mr. F. W. Bonthuis de Vries. 40 30 0 1 8465 26 B „We vertellen onzen lezers dag-aan-dag jde resultaten van uw waarnemingen en nu ^eek liet mij wel belangwekkend, om het publiek ook eens mee te deelen, hoe die {weerberichten eigenlijk ontstaan." Aldus begon het gesprek, dat wij mochten hebben met den hoofddirecteur van het •Kon. Neder]. Meteorol. Instituut in het Hoofdbureau in het Utrcchtsche dorpje iDe Lilt. „ZajouIs ik u geschreven heb", antwoord de profossor dr. E. van Everdingen, „wil ik u gaarne het een en ander vertellen en Won. zien, want ons Instituut mag niet ^iKecrig zijn van reclame en er heerschen Joo verbazend veel wanbegrippen over on zen arbeid. De menschen vragen mij cük- [vijls: „Maar wat do© je nu eigenlijk met klit groote personeel, zoo 's morgens na tie nen l" Want de menechen denken, dat wij, als het telegrafisch weerbericht verzonden 'is, met do armen over elkaar zitten. Dat. zult u straks wel anders zien. Zelfs hier jo de omgeving weten de menschen eigen lijk niot, wat we nu wel uitvoeren. Den Horen op het gebouw, die voor meteorolo gische waarnemingen bestemd is, noemen zij. den „Sterretoren.'* Het is hun niet aan het verstand to brengen, dat we niet met zou, maan en eten-en werken, maar met wind, temperatuur en dergelijke dingen meer." Wij zaten in de werkkamer van prof. Van Everdingen in het hoofdgebouw, van waar men uitzicht heeft in het park van het In- Rtituut, waariD, behalve dit hoofdgebouw, <«o): de paviljoenen en eenig© andere ge bouwtjes zïjn geplaatst. De hoofddirecteurskamer is het centrum VftQ de „weervoorspellerij", zooals het pu bliek het noemt; maar in het Instituut is Uien minder absoluut in zijn verklaring. Daar Bpreekt men bescheiden van „ver wachting van het weer". Want „voorspel len" bcteekont tooh met zekerheid zeggen, "welk weer men zal krijgen. „Zoo ver zullen we het wel nooit brengen," zei prof. Van Everdingen, „dat wij vier en twintig uren van te voren kunnen zeggenDat wee-r zul len we krijgen. Dit hangt van te veel facto ren af. En al kende men nu al die factoren, dan blijft de moeilijkheid bestaan, dat men al die gegevens op een bopaald uur moet hebben; en dat niet alleen, men moet ook tijd hebben om het ingekomen materiaal te bewerken. „Wordt de weersverwachting door de verschillende waarnemers hier in De Bilt opgesteld V' „Neen, dat doe ik gewoonlijk zelf," zei óf- professor. „Eiken ochtend, als ik om negen men de post heb doorgekeken en gezien of ar spoedzaken zijn, ga ik van halftien tot halfelf aan 't weerbericht, dat om lialfclf aan de abonné'e, d.z. de couranten cn ande ren, getolegrapheerd wordt, 't Weerbaar1 je is dan al weg, want dat moet met de tram van kwart over tienen naar Utrecht, waar het gedrukt moet wordeD. Dat kaartje geeft «likwijle veel lust, want ate er nu een tele gram uit het buitenland te laat inkomt, dan moot dat ielephonisch aan de drukkerij worden opgegeven." „Is u over de gegeven verwachtingen zelf tevreden?" „Tevreden ben ik nooit," antwoordde de directeur. „Maar w© gaan vooruit. E zijn een massa menschen, die ons werk ©ritisee- ren, maar hoeveel zijn daaronder, di© nu eens dag-aan-dag nagaan, of de voorspel lingen uitkomen] Over het algemeen doet men dat niet. Hier, in De Bilt, gebeurt dat wel. Over de moeilijkheid van het opmaken van de verwachting zei ik al het een en ander. En als wij achteraf het weerbericht nog eens nagaan, dan bemerken we meestal wel, dat, als we nu die-en-die factor gekend had den, we er beter achter zouden geweest zijn. En ook gebeurt het, dat wij een telegram uit het buitenland krijgen, als het weerbe richt al verzonden is. Zoo'n mededeeling kan dan het inzicht wel eens geheel wijzigen, maar dan is het te laat. Voorts moet men altijd bedenken, dat de verwa hting dik wijls maar een schatting is. Als ik een com binatie van weergegevens ikriig, ga ik na, welk weer men bij de combinaties, die zich daaruit volgens theorie en ervaring kunnen ontwikkelen moet verwachten. Als het dan in tachtig van de hondeid gevallen zoo is, dan zeg ik: „Waarschijnlijk zal het nu ook zoo zijn." Maar dan weet ik, dat er nog twintig kansen zijn, dat het anders uitvalt. Ja, als het nu eens voorkomt, dat zioh vroeger n negen en negentig van de honderd gevallen eenzelfde toestand heeft voorgedaan, dan zeg ik niet ,,'t Is waarschijnlijk nu ook zoo", maar „'t Is nu ook zoo" en dan komt dat ook bijna zeker uit. Aldus moet je dikwijls op do ervaring afgaan." „Hoe we nu aan het materiaal voor ons weerbericht komen? Wel, wat ons land betreft, kunt u hier op deze kaart zien, waar men waarnemingen doet", zeide prof. Van Everdingen, mij brengende voor een groote landkaart van Nederland aan een der wanden van het studeervertrek waarop figuren van verschillende kleur en vorm de stations aangeven. „Hier is het centraal-observatorium, in De Bilt, van wellks werkzaamheden de en derdirecteuren, meneer Gallé en dr. Van Dijk u straks het een-en-ander zullen laten zien. Daar, in Vlissingen, Den Helder, Gro ningen en Maastricht, zijn de z.g. vier hoofdstations. Die zijn geplaatst aan de uit hoeken van het land, om met het centraal station te De Bilt een zoo volledig mogelijk overzicht te krijgen over de weers toestand ?n van ons geheele land. Bovendien zijn er twee filiaal-inrichtingen van het Instituut gevestigd te Amsterdam en te Rotterdam. Voor den dagelijkschen weerdienst seinen de vier hoofdstations de waarnemingen van 7 uur, 10 uur, 2 uur en 7 uur aan het Rijkstelegraafkantoor te Am sterdam. Daar komen ook binnen de tele grammen van een vijftigtal stations, die op verschillende plaatsen van Europa zijn pc- vestigd. Het telegraafkantoor te Amsterdam zenit al die telegrammen door naar De Bilt, waar voor in het Instituut een telegraaükantoortie is ingericht. Gedurende de ochtend- en avonduren heeft de Meteorologische telegrafist directe verbinding met Amsterdam. De avondverbinding is nog aleohts van kor ten duur. Men geeft nl. sedert eenigen tijd ook weerberichten des avonds uit, ten bate van de ochtendbladen. Het telegraafkantoor te Amsterdam zendt echter niet alleen de weer-telegrammen van de vier binnenlandsche en vijftig buitenland- sche stations naar De Bilt, het zendt de ge melde waarnemingen benevens die van het Centraal-observatorium, ook naar de filiaal inrichting te Amsterdam en ten deele naar die te Rotterdam. Want deze inrichtingen bewerken de weerberichten voor de dagbla den, instellingen en particulieren in die plaatsen zelf, terwijl De Bilt zorgt voor de rest van het land. De filiaal-inrichting te Amsterdam ont ving tot voor kort de middag- en avond-ce legrammen eerder dan het Hoofdbureau te De Bilt, omdat de Filiaal-directeur in de hoofdstad den 6tormwaarschuwingsdienst beheert. Door middel van dezen dienst komt men in de kustplaatsen te weten of er storm te verwachten is. Tiet Amsterdamsche telegraafkantoor seint verder de berichten van de vijf Nedsr» landsche stations en een deel der buiten- landsche berichten nar vijf Meteorologische stations in het buitenland. De telegraaf heeft dus heel wat te doen van den Meteorologisch cn dienst. Want be halve 'deze draadbcrichten heeft zij nog eiken 'dag over te seinen de ruim honderd telegrafische weerberichten aan de dagbla den, •gemeentebesturen, tot aanplakking aan de nost- en telegraafkantoren, en in den zomer aan larnd- en tuinbouwleeraron. De boeren schijnen van de weerberichten ock 'wel te profiteeren, maar over 't alge meen "valt er niet over te roemen, dat men zich er over uitlaat. Als we eens vragen, of we de toezending zullen voortzetten, dan antwoorden de ontvangers altijd, dat zij de berichten graag willen toegezonden hebben. Maar als we niets vragen, hooren we in den regel niets. De telegrafische berichten kosten het In stituut 'elk jaar f33,000. Dat is een hccle som.' Do Rijkstelegraaf neemt onze berich ten niet tegen verlaagd tarief aan. Dat kon eigenlijk best; maar het Hoofdbestuur der P. en T. wil dat niet. In Den llaag wil men Weten, wat elk Departement kest, maar m. i. betalen wij meer dan het kost." Wij stonden nog voor de kaart, terwijl prof. Van Everdingen aan 't praten was geraakt over allerlei dingen, die met de aangewezen stations verband hielden. Nu liet de directeur mij zien, welke andere waar nemingsposten 'het Instituut nog meer in ons land heeft. „Dit zijn de plaatsen, waar de regenmeters zijn geplaatst", zeide de prof. met een handzwaai over het kaart vlak. „Er staan er nu een 140. De waarnemers zijn meestal onderwijzers, cok wel burgemeesters en soms wel veldwachters, en verder vele particulieren. Dezen doen het werk belang loos. Eiken dag tappen zij den regenmeter af en vullen dan hun staat in. Die opgaaf krijgen wij elke maand toegezonden. Zij ontvangen daarvoor o.a- gratis ons weer- kaartje toegezonden. Er is veel animo in sommige streken van ons land, bijv. in Lim burg, voor de regenwaarnemingen. We zou den wel zooveel meters kunnen, plaatsen, als we maar wilden. In andere streken daar entegen, bijv. in 't midden van Drente, vraagt men eerst: „Wat kan ik er moe verdienend FaI als bet hun dan blijkt, dat zij er geen geld voor krijgen, bedanken ze er voor. Voorts hebben wc een paar honderd sta tions, waar men de onweders waarneemt. Deze observators krijgen ook de weerkaartjea, in dien ze di© op borden, op plaatsen waar esnige passage is, jaianplakken. In 't geheel worden zoo eiken dag een 500 weerkaaav tjes verzonden, waarvan een 170 aan abon nes. Verder zijn er nog personen, die aan het Instituut opgaaf verstrekken van kringen om zon cn maan, enz." Wat 'de uitgaven van het Instituut op weerkundig gebied betreft, zijn reeds do te legrafische weerberichten en het weer- kaartje vermeld. Prof. Van Everdingen klaagde er over, dat nog maar zoo weinigen een abonnement, op dit dagelijks verschij nende kaartje nemen, terwijl de kosten toch slechts 'drie gulden per jaar bedragen. Eenzelfde klacht geldt het „Maandelijksoh Overzicht 'der Weersgesteldheid". „Ieder, di© belang "stelt in 't weer, moest daarop een abonnement nemen", zei de directeur. Nu, 'de prijs is laag genoeg gesteld. Want voor 'zestig oents heeft men de twaalf maan den compleet. Dan is er het „Jaarboek van het Instituut", waarvan over eenige maan den de 63ste jaargang zal verschijnen. Het is een dik boekwerkmet zooveel cijfers en staten, dat */et een leek gaat duizelen. Maar voor deskundigen is er prachtig fei ten-materiaal. Sedert 1903 verschijnt het „Jaarboek" in twee deelen, nl. voor de Me teorologie en voor het Aardmagnetisme, elk een werk afzonderlijk. Eindelijk zal dit jaar het twec-en-dertigst© „Jaarlijksch verslag der onweders, optische verschijnselen, enz." het licht zien. Ook dit is een nuttig werk, o. a. voor assurantie-maatschappijen, die er belang bij hebben te weten, in welke streken door blik sem veel brand ontstaat. Trouwens, ook an dere verzekeringsmaatschappijen, bijv. dio tegen hagelschade, profiteeren van d© waar nemingen van het Instituut. Het Instituut houdt zich nog met ander© dingen van practisch nut bezig, buiten den eigenlijken weerdienst om. Maar ook die weerdienst vindt nog een zeer belangrijke toepassing, namelijk in strafzaken. In een meineedzaak, die kort geleden voor dc Haar lem sche rechtbank behandeld werd, legde de verdediging een verklaring van het Meteoro logisch Instituut over, ten bewijze, dat de geluidsproeven door den raadsman van den beklaagde onder dezelfde weersomstandighe den waren genomen, als op den dag, waarop de zaak, waarom het hier ging, had plaats gehad. Dergelijke adviezen worden vaak door advocaten en rechterlijke ambtenaren gevraagd, deelde prof. Van Everdingen mij mede. De eerbied-afdwingeudc hoeveelheid ar beid. di© in het Meteorologiseh Instituut wordt verricht, eischt natuurlijk een vrij groot personeel. Heb wetenschappelijk per soneel bestaat-, volgens het jaarverslag over 1910, uit zes personen, en het administratief personeel en de beambten zijn twintig in aantal. Hierbij komen dan nog zes ambtena ren, die werkzaam zijn in de hoofdstations en filiaal-inrichtingen. D© kosten van het In stituut zijn dit jaar op de StaatsbegTootang op ongeveer f 110,000 geraamd. Een onderhoud met een zoo deskundig man als prof. Van EverdiDgen. moest uitloopcn een gesprek over de strenge vorstdagen in Jh:et begin van Februari, te meer, wijl deze omstandigheid, die eeQ bezoek aan het Instituut actueel maakte, een der xcdeneai was, waarom ik naar De Bilt gereisd was. „Welk© oorzaken er zijn voor dien abnor maal hoogen warmtegraad van den nazomer en de onmatig lage temperatuur van begin Februari herliaal.de de directeur do ge stelde vraag. „We weten daar nog zoo wei nig van. Wel is men nu tot de conclusie gekomen, dat die abnormaliteiten verband houden met veranderingen op de zon Maar het is niet te zeggen, dat een ver hooging van warmte op de zon een Ve£r- hocging van de temperatuur op de aarde ten gevolg© zal hebben; ook het tegengesteld© kan het geval zijn. Zoo is omgekeerd ook niets met zekerheid af te leiden uit ©en vermindering van zonnewarmte." „Houdt dit verband met de zonnevlekken- theorie „Ja, die komen in meerdere of minder© mate voor. Men kan daarbij een periode van elf jaar onderkennen. Maar er valt daaruit niet veel af te leiden. Het eenige, wat men zeggen kan, is, dat men met abnormaliteiten te doen heeft gehad in de zomermaanden, en nu in Februari met toevalligheden." #,Men spreekt er wel eens over, dat wij terug zouden keeren tot een nieuwen ijs tijd „Ja, dat doet men ook, maar ik beschouw dit als onwaarschijnlijk. De heet© zomer maanden van het vorige jaar wijzen daar toch niet op. En bovendien zijn er redeneD, waarom misschien do zon eer toeneemt in •warmte, dan dat zij afkoelt." „Is dit niet in etrijd met de algemeen© theorie over het ontstaan en de geschiedenis van ons zonnestelsel?" „Volgens die theorie moeten de wereld lichamen en dus ook de zon afkoelen. Maar nu is er een -andere mogelijkheid, namelijk deze, dat het zonnclicliaam door de .uitn straling inkrimpt, hetgeen de algemeené. theorie ook aangeeft. Maar juist kan die in krimping de oorzaak zijn, dat dc tempcratu.ur van den kleiner-geworden bol gxooter is dan van den grootcren bol, omdat de warmtc- hceveelheid, al is die kleiner dan vroeger, verdeeld 'wordt over geringer massa. AI© men 'in vroeger eeuwen maar minder ge filosofeerd en meer feiten-materiaal verza meld had, zou men nu veel verder zijn. Maar Óe nauwkeurige waarnemingen zijn betrekkelijk "nog maar van jongen datumt De Egyptenarcn filosofeerden veel over het' weer, maar zij hadden beter gedaan door bijv. maar heel eenvoudig op te teekenen, hoeveel Vlagen het in een jaar regende." Hiermee eindigde het gesprek met prof. Van Everdingen, waarna de heer Gallé mij onder "zijn hoede nam, om mij een kijkje to geven in eenige afdeelingen van het gebouw. L. de Jong, chocolade werker, Zoomstraat te Rotterdam. W. J. Otto, winkelier, te Amsterdam. J. Beems, handelaar in groenten, te AmT sterdam. P. J. Boeren, caféhouder, te VHertogen-i bosch. W. J. Hoeikveld, kruidenier en koopman te Enschede©. J. Bindels, schoenwinkelier, te Sïmpel- veld. P. ochmidbauer, openbare koopvrouw, to Roermond.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1912 | | pagina 10