N«. 15537
Zatei'dajr Febrtiar!,
A0. 1912.
<§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
DRIE Bladen.
Tweede Blad.
Leidsehe Sehouwburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels ƒ1.05. XeCere regel meer 0.171, Grootere letters naar
plaatsruimte. Kleine cdvertentien van 30 woorden 40 Oentecontant; elk
tiental woorden meer 10 Cents. Voor het incasseeren wordt/10.05 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per week 9 Cents; per 3 maanden 1.10.
Buiten Leiden, per looper en waar agenten gevestigd aijn 1.30.
Franco per post1.65.
Het weer is winterachtig; veel sneeuw,
'slecht beloopbare straten. Wie er met uit
behoeft, blijft binnen en dat- bracht ons
op de volgende gedachte.
Wie Woensdag naar den S-chouwburg wil
•q plaats wil bespreken, schrijve ons een
briefkaart, die Maandag in ons
bezat moet zijn vóór 4 uren. Daarvoor re-
taalt men echter behalve het bespreekgïld,
10 ets. extra per plaats. Het is immers toch
.▼«oor „Schoolkindervoeding" j
Let wel echter l Briefkaarten van niet-
abonnés worden ter zijde gelegd- Wij doen
al deze moeite slechte voor onze abonnés.
Men geve juist op wat men wenscht er
late de plaatsen later halen; a© blijv^i
▼oor rekening van dengeen, die ze besteld
heeft. De prijzen weet men reeds: Logo en
Baignoire f 1; Parterre f 0.60; Tweede rang
£0.45; Amphitheater f0.30; Galerij f 0.20.
De afgifte der plaatsen begint Maandag
avond 6 urengeen enkele kaart wordt ech
ter afgegeven wanneer men niet kan ton
nen het Bewijs, dat Maandagavond in het
„Leidsch Dagblad" wordt afgedrukt.
Leiden, 3 Februari.
In September 1910 werd opgericht de
„Zuid-HoUandsche Vereeniging tot Bevor
dering van Kimstnijverheid en Volkskunst''
die het doel, door haar naam aangegeven,
tracht te bereiken door cursussen, tentoon
stellingen, het geven van adviezen, enz.
Friesland gmg in deze reeds met goed ge
volg voor; andere provincies zullen volgen.
Het is gewensclit dat in de verschillende ge
meenten plaatselijke comité's worden opge
richt, die de volkskunst in haar, van plaats
tot plaats verschillende, uitingen kunnen
onderzoeken en steunen. Thans is in Leiden
zulk een comité tot stand gekomen; secre
taresse is mej. E. H. Hesseling (Zoeter-
woudsche Singel 41), bij wie men zich voor
hei lidmaatschap kan aanmelden.
De namen der overige leden van het
comité zijn: mej. I. Blok, A A Caljé, dr.
D. C. Eesseling, mej. E. C. Knappert, dr.
P. G. Molhuysen, W. van Rossum du Chat
tel en mej. A. van Wensen.
Ds. C. Stadermann, predikant bij de
Evang. Lutherscke Gemeente alhier heeft
ais zoodanig een beroep naar Groningen
ontvangen.
De hoer X Aalb^rsberg, thans bevol
kingsagent, is met ing.tng van l Maart be
noemd tot ambtenaar ter Secretarie; afd.
Bevolking.
Aan de Naaml. Venn. Wemink's Be-
tonfabriek alhier zijn opgedragen de riolee-
ringswerken in gewapend beton voor de
nieuwe Damplannen te Amsterdam.
In ons verslag van de lezing van Ds.
Sohermerhorn staat aan het slot, dat de
spreker op verzoek van Prof. Knappert
meedeelde dat te Leiden een bureau voor
alcoholisten is opgericht. Dit geschiedde
echter Diet op verzoek van Prof. Knap
pert maar van den heer H. E. Knappert,
Maria Gondastraat 25, lid van dit bure&a,
De heer P. H. Leyenaar, uit Naarden,
vroeger te Leiden, heeft een eerste prijs
behaald met ,,Dat hebben wij" in den nat.
wedstrijd voor voord ra ch ten f uitgeschre
ven door ,,Voor Allen", te Haarlem.
Bedankt is voor het beroep naar de
Ned.-Herv. Gom. te Tolen door da. J. J.
v»n Ingene, te Woubruggo.
De voordracht voor onderwijzer aan
school ld te Delft bevat de volgende namen
G. Stüvel, te Heerenveen, W Barnhoven, te
Delft, en G. W. v. Brink, te Leiderdorp.
Bij de behandeling gisternamiddag in
de Perste Kamer van het wetsontwerp be
treffende een overeenkomst met de ge
meente 's-Gravenhage in zake verkoop en
koop van terreinen aan het Buitenhof en
den Hofsingel aldaar, waren op de gereser
veerde tribune aanwezig de wethoud'ers
Jansen en Simons en do gemeente-secreta
ris, jhr. mr. Van Re enen.
Er heeft zich te Utrecht een commis
sie van oud-leerlingen en leerlingen ge
vormd tot stichting van een huldeblijk aan
de nagedachtenis van prof dr. J. J. P. Va-
leton Jr.
Dr. J. Offringa, arte te Groningen
b door den kerke raad van de Gerefo®*-
meerden gemeente te Amsterdam benoemd
tot tweeden geneesheer aan 'fc Petronella-
hoepitaal te Djokjacarta.
De Koninklijke Vereeniging van ge-
pensionneerde onderofficieren en minderen
van het Ned'erlandsche leger zal 19 dezer
ter herinnering aan de geboortedag van
vijlen Z. M. Koning .Willem III aan een
100-tal hulpbehoevende leden een uitkee-
ring doen, n. 1. aan gewezen onderofficie
ren f 50, gewezen korporaals f 40, gewezen
soldaten f 35. Voorts zu—en 110 weduwen
een uitkeering van f 50 of f 25 ontvangen.
De Vereeniging geniet een rijkssubsidie
van f 15,000 's jaars.
De dirig. off. van gez. 2de ld. X X P.
O. van den Heuvel, tot Beichlingen, gezegd
Bartolotti Rijnders, van het militair Hos
pitaal te Utrecht, wordt 1 Mei a.s. over
geplaatst naar Assen als chef van het mil.
hospitaal, ter vervanging van den dir. off
van gez. 2de ld. J. Nord, die op gelijke a
datum wordt overgeplaatst naar Utrecht.
De genöraal-majoor A. van Seters, in
specteur der lx- eden art., zal tegen 1 Mei
a.s. den dienst met pensioen verlaten.
Te De Bilt is overleden de gepension-
neerde luitenant-kolonel der mariniers ii.
B. Stenfert.
De Ifcapt. der inf. van het O.-I. leger
C. G. Meerburg, wiens herstel in activiteit
met 5 jaar is verlengd, blijft gedetacheerd
bij de kol. reserve te Nijmegen.
De 2de luit. A. A H. Oudshoorn, van
het 4de reg. inf., keert 14 dezer van zijn
detacheering bij do werkplaatsen voor
draagbare wapenen aan de Hembrug naar
Eijn garnizoen te Delft terug.
Pater M. H. v. d. Hagen S. X, kape
laan in de kerk aan den Westzeedijk te Rot
terdam, is, naar het ,,Huisgez." meldt, van
de laatste H.H. Sacramenten voorzien.
Pater v. d. Hagen, die reeds eenigen tijd
lijdende ia, werd Woensdag door bloed
spuwingen overvallen.
Het hoofdbestuur van den Yrijz. Dem.
Bond heeft in een aan het bestuur der ge
meente Heemstede toegezonden adres zijn
afkeuring uitgesproken over de houding
van genoemd gemeentebestuur, tegenover
zijji werklicdep, inzake Kot al of niet lid
zijn van den Nederlandschen Federatieven
Bond van Gemeentewerklieden, als zijnde
die houding een ernstige belemmering van
de vrijheid van vereeniging,. welke vrijheid
voor de ontwikkeling, de lotsverbetering en
de maatschappelijke verheffing van de ar
beiders onontbeerlijk is.
Hr. Ms. pantserschip ,,Heemskerck",
onder bevel van den kapitein ter zee G. L.
Goedhart, is 2 dezer van Ajaocio vertrok
ken.
ALKEMADE. Met medewerking van den
heer Bos, zu i vel consulent voor Zuid-Hol
land, is een Controle-V etreeniging opgericht,
genaamd „Vooruit", waardoor de aangeslo
ten leden na ongeveer een jaar de waarde
van iedere melkkoe heel juist kunnen be
palen en precies weten, welke beesten het
meeste voordeel afwerpen. Do melk zal ook
op zuiverheid worden onderzocht, om kaas-
en botargebreken le voorkomen of te bestrij
den, voor ieder en zuivolhoreider zeker van
groet belang. Bij eenige deelneming van
be toeken is zal ar lat öf ook een fok vereeni
ging aan verbonden worden.
Alkemade met zijn vruchtbare weilanden
en werkzame bevolking heeft, als de han
den in elkaar geslagen worden, evenveel kans
om i>Tinia vee te fokken, als dit met succes
geschiedt in Friesland, Noord-Holland en an
dere plaatsen. Het lidmaatschap geldt voor
één jaar. Moeite en kosten, er aan verhon
den, zijn gering te noemen met het oog op
de gunstige uitkomsten, die men er van ver
wachten kan. Alle begin is echter moeilijk,
vooral als velen eerst het katje maar uit den
boem willen kijken, in plaats van in eigen
kring wat goeds tot stand te helpen brengen.
Bij de hooge waarde, die tegenwoordig het
land heeft, is het zeker een eisch des tijds
zijn bedrijf zoo productief mogelijk te ma
ken. Met een goed uitgevoerde Controle-Ver-
een i ging zal het spoedig blijken, dat oen
veehouder, van twintig stuks gecontroleerde
melkbeesten evenveel voordeel genieten Va.-n
als vroeger van vijf en twintig stuks.
Het bestuur bestaat uit de heeren: J.
Verwey, voorzatter; P. Roeloffs, tweede voor
zitter; N. P. Verkley, secr.-penningm-P.
v. <L Knijf ©n Fr. Los, leden.
BODEGRAVEN. Het Bode grave n s ch Mu
ziekgezelschap (dir. de heer J. Vink, te
Leiden) heeft jaarvergadering gehouden,
waarin verslag over 1911 werd uitgebracht
en de Tekening over liet afgéloopen jaar
werd goedgekeurd. "Uitgeloot wer en drie aan
deden in de leaning. voor het orgel. De se
cretaris gaf een overzicht van de vijf jaren,
gedurende welke het Gezelschap den lOden
Dec. 1.1. heeft bestaan. Het beoefent uitslui
tend strijkmuziek met begeleiding van piano
en orgel, en zal weldra een uitvoering ge
ven voor donateurs en geïntroducoerden.
De gymnastiekvereeniging „U. D. I."
van Zwa-mmerdom, gaf in hotel Van Hacften,
alhier, een uitvoering die uitstekend slaagde.
De nummers van het programma werden
flink en correct uitgevoerd,- wat zeker mede
to danken ia aan de uitmuntende leiding van
den direcbeuir, den heer R. van der Kleyn.
"Wegens a.s. huwelijk heeft mej. Ver
kou, onderwijzeres aan de Da-Costa-school
alhier, togen 1 Moi a.e. ontslag gevraagd.
HAZERSWOUDE. De „Harmonie" gaf
haar tweede welgeslaagde uitvoering in dit
seizoen. Een opgewekte stemming heerschte
van het begin tot het eind in de zaaL Dit
maal droegen, de léden -weer zelf voor, het
geen bij het publiek zeer in den smaak
scheen te vallen. Het programma bevatte
dertien muzieknummers en zeven voor
drachten.
KATWIJK-AAN-ZEE. De heer W. Kout-
staal, alhier, heeft zijn-benoeming tot on
derwijzer aan de echool voor individueel
1. en m. u. 1. o. te 's-Gravenhage niet aan
genomen.
Pas is hier opgericht een af deeling der
Ned. Ver. tot Afsch. van Alcoh. Dr., of ook
van andere zijde worden pogingen aan
gewend, om propaganda te maken voor ge
heelonthouding. Er zal nl. getracht wor
den een Christelijke ontlioudersvereen. op
te richten. Daartoe zal ds. Van den Broek,
uit Dordrecht, een lezing komen houden.
NOORDWIJKERHOUT. Behalve het
R.-K. Ziekenfonds wercl ook zulk een fonds
opgericht, waarvan alleen NecL-Herv. werk
lieden lid kunnen zijn.
Op de terreinen der firma Guldemond
arriveerde eeü zanclzuigmaohine. Wederom
zullen nieuwe kanalen door de geestgron
den gegraven worden.
NOORD WIJK. Gisteravond heeft ds.
Bakker zijn tweede lezing gehouden over
het geloof aan God. Evenals de eerste
maal, was ook nu het zaaltje, waarin de
afd. Noordwijk van den Nederl. Protestan
tenbond haar godsdienstoefeningen houdt,
vrij goed bezet, In "zijn tweede lezing stelde
spr. zich voor, aan te toonen, dat het ge
loof aan God redelijk is. Vooraf zeide hy
het een en ander over deze drie begrippen
weten, gelooven en bewijzen.
In „Hof van Holland" hield gister
avond de coöperatieve boerenleenbank v.
Noordwijk en Omstreken (Raiffeisenbank)
een vergadering onder leiding van den
heer C. G. J. Alkemadè.
Deze deelde mede, dat de voorberei-
dende werkzaamheden als zoodanig ge
ëindigd zijn. Nadat men met den heer
Kruseman, van Warmond, inspecteur van
de Centrale Boerenleenbank te Utrecht,
geconfereerd had, is de Kon. bewilliging
op de statuten aangevraagd en verkregen.
Het voorgeschreven led en register, waarin
de statuten van de locale Bank moeten
geschreven worden, is gereed, de nota-
rieele akte is opgemaakt. Vóór men nu
overging tot het zetten der handteekenin-
gen in Ihet ledenrcgistcr, deed de voorzit
ter nog eenige mededeelingcn en uitleg
gingen.
Daarna werd door 36 personen het le-
genregister geteekend.
Alsnu las de voorzitter een concept-huis
houdelijk reglement voor.
Het concept-reglement werd goedge
keurd.
Aan de orde was nu: verkiezing van
twee bestuursleden uit Noordwijk-aan-Zee.
De voorzitter lichtte dit toe, door te zeg
gen, dat op de vorige vergadering wel
besloten is, het bestuur uit vijf personen
te doen bestaan, doch dat het kiezen van
vier bestuursleden uit Noordwijk-Binnen en
één uit Noordwijk-aan-Zee het bestuur er
toe gebracht had, nog twee bestuursleden
er bij te benoemen, woonachtig te Noord-
wijk-aan-Zcc. Het bestuur beval voor dio
functies aan de heeren Hugo Hoek en
C. v. d. Niet Dzn., die beiden met zoo
goed als algemeene stemmen gekozen wer
den.
Het bestuur stelde voor, het salaris van
den kassier vast te stellen op f 50 per
jaar plus f 25 vergoeding voor het gebrui
ken van een kamer in zijn woning, en nog
f 1 voor elke f 1000 omzet boven f 50,000.
De heer W. N. Alkemade vond het sala
ris te laaghij zou f 25 meer villen geven.
Het bestuur wil voorzichtig zijn.
Zonder hoofdelijke stemming wordt het
kassierssalaris vastgesteld overeenkomstig
het bestuursvoorstel.
Er waren drie sollicitaties ingekomen
voor de betrekking van kassier, van de
heeren Jac. Passchier, S. Hiep en J. A.
Engelsman. Bij eerste stemming ver
kreeg de heer S. Hiep 18, de heer En
gelsman 14 en de heer Passchier 4 stem
men. Bij de herstemming werd de heer
S. Hiep gekozen met 23 stemmen; de heer
Engelsman verkreeg wederom 14 stem
men. Het bestuur heeft aan dit ambt een
borgstelling van f 5000 verbonden.
Het bestuur bestaat uit de heeren C.
G. J. Alkcmade, voorzitter; Hugo Hoek,
tweede voorzitter; Jac. van Went, secre
taris. Het heeft nu nog stappen te doen,
om de Noordwijkschc Raiffeisenbank aan
te doen sluiten bij de centrale te Utrecht,
en om de subsidie van f 175 aan de Ko
ningin aan te vragen.
NOORDWIJK. De huishoudelijke verga
dering van de afd. alhier van den Alg.
Ned. Timmerliedenbond heeft met algeüi.
stemmen een motie aangenomen -om bij de
Tweede Kamer aan te dringen op het oa-
verwijld in behandeling nemen der motie-
Troelsfcra, onder het uitspreken der ver
wachting, dat zij die met overgroote meer
derheid zal aannemen, als zij werkelijk iets
voelt voor het recht van den ouden arbei
der. D© motie-Noordwijk zal gezonden war
den aan Regeering en Kamer.
SASSENHEIM. Soleer en Hesse zijn
hier voor „Eensgezindheid" niet opgetre
den mest een „treurig" programma, zooals
vermeld stond; maar met een „keurig".
In de vermelding van de rede van ds.
Den Hertog heette het: wat door den tijd
nieb wordt uibgevischt". Uitgewischt moest
dit zijn.
VALKENBURG. „Valkenburg's Zang
koor", dir. de heer Nio. van Beelen, vau
Katwijk-aan-Zee, gaf in de Ned.-Herv. terk
zijn tweede uitvoering. Het kwam op met
een rijtk programma, niet minder dan tw n-
tig nummers, w.o. behalve de koorzang, ook
een paar sopraan-solo's, duetten en orgel-
stukken.
Vooraf word op verzoek van ds. Koek
het eerste vers van Ps. 103 gezongen en
door hem voorgegaan in gebed, gevolgd
door een kort woord, waarmee ©.a.
te (kennen gegeven, dat thana hooger eiachen
gesteld werden dan een jaar geleden.
Onmiddellijk daarop werd aangeheven:
„Lofzang"; daarna: „Eere Gods". Jam
mer, dat dit stuk van Beethoven in dozelf^
kracht en gemoedsstemming werd gezo igen
als later het: Stille nacht, heil'ge nacht'',
enz. Dooh heb zou te veel plaatsruimte
eischen, wilden wij alle nummers even aam
stippen. Niettemin, de sopraan-solist© in
de eerste plaats, mej. Kuijk, verdient een
woord van lof voor haar gevoelvolle voor
dracht. „Moedertje", van B. Zweera z> ng
zij met mooie, helaas, wat zwakke stem, op
verdienstelijke wijze, maar ajj kwam heel
goed uit met die innig© liedjes van Ca*4v
van Hennes: „Mij spreekt de bloem een
tale" en „Kom, o Zonne."
Ook aardig waren de duetten, gezongen
door de dames Notenboom en Varkevn*&©r»
aJl viel de keuze van „Herinnering" van
Séhellëkëns niet te roemen.
En wat het koor betreft, het toonde, dat
er studie achter zit, maar, gelet op de jeugd
der Vereeniging, is het verklaarbaar, dat
de eigenlijke afwerking er nog niet ia.
Evenwel, als overal, geldt ook hier: „Oefe
ning baart kunst." De vrouwenstemmen
waren beter dan de tenoren en bassen, wat
zeer sterk uitkwam in „Zondagmorgen."
Of 4e orgelmuziek van den directeur in
veler smaak viel? Ik durf het niet beslist
beweren, hoewel het vooral jammer was
om het mooie „Adagio", dat ten gehoor©
gebracht werd.
Behoudens deze kleine opmerkingen, mo
gen wij de uitvoering goed geslaagd heet-en
en vertrouwen, dat het publiek, talrijker
aanwezig, dan men door het ongunstige
weer had durven hopen, voldaan zal zijn.
Nadat directeur en leden waardeerend
waren toegesproken en de Gemeente GezaJtg
96 had gezongen, werd met dankzegging ge
ëindigd.
ZOETERWOUDE. Gisteravond gaf de af-
deeling Tooneel van de muziek- en tooneoL-
voreeniging „Echo der Duinen"t van
Noordwijfcerh out, in de flink bezette za.vl
van den heer L. Dolle, in de "Weipoort al
hier, een uitvoering. Dat de spelers hun
best deden en het opgevoerde in den smaak
viel, bleek uit het daverend applaus, dat
hen telkens terug riep.
Concert Foyer.
Dr. Wüllner en Coenrad Boo.
Nog ouder den indruk van heb heerlijke
Schubert-trio, Donderdagavond door bet Rus
sisch© Trio vertolkt, zoo werd deze indruk
gisteravond voortgezet door een reeks van
de moest poëtische Saliubert-liodcren, ons
vootgezongen dooar dr. Ludwig Wüllnor.
Sinds deze zanger de Duits obers sprokem
wel eens van hem als „der stimmlose Sin
ger" hi or optrad, is zijn uiterlijk ouder
geworden, maar niet do stemon hoewel wat
verkouden, heeft dr. Wüllner ons wederom
in bewondering on verbazing gebracht over
zijn muzikaliteit, en zijn knapheid, waardoor
ied er lied, ja ieder woord oen be teekenis
kroeg. Wat soms aan stemmiddelen te kort
is, dat wordt aangevuld met. uitdrukking van
gelaat en met gebaren dor handen; door de
duidelijke uitspraak gaat goen woord ver
loren en daarbij draagt deze zanger de ver
schillende liederen voor mot een zoo rijk
geschakeerde voordracht, dat daarvan geen
tweede voorbeeld te vinden
onder de grootste zangers. Eigenlijk zingt
hij heelemaal uit de maat, zoo op zijn eigen
houtje en hij kan dit doen, omdat hij in
Coenraad B03, onzen oud-stadgenoot, een be-
geleider heeft gevonden, die hem overal volgt,
geheel zich naar hem voegt. Opnieuw heeft
dit accompagnement ons getroffen door veel
zijdigheid van opvatting; heb was merkwaar
dig om op te merken, hoe verschillend en
juist de begeleidingen werden weergegeven
van Posa's ,.Tn einer gros zen Stadt"; van
het ragfijne omspelau yam den „Santmann"*
van den krachtigcn „Feuerrciter", van hot
grillige „Weib", enz.
Het programma bevatte een prachtig© reeks
liederen, 23 in gotal. Na Schubert, drie
v. Schumann, van Brahms, Oscar Posa, Hugo
Kann; Sinding en Richard Strausz. Alles
werd uit het hoofd gezongen; men begrijpt
niet hoe deze zanger hot kan volhouden
om het oene moeilijke lied na het andere
te zingen en doccr het voortdurend geboeid
worden vergeet men het soms iets tc veel
aan uiterlijke voordracht. Zooals Posa's
„Handkusz" cn Sindings „Ein Weib" wer
den voorgedragen, was eenvoudig meester
lijk. Zelfs aan ietwat vervelende liederen,
waaronder wij Strausz' „Geduld" rangschik
ken goeffc dr. Wüllner een geheel ander©
beteokenis en dan do stijging in Kanns' „dor
Sieger", overgaande van het lieflijke tot
hot krachtige, men had dit lied wel dadelijk
nog eens willen hooren.
Ofschoon herhaaldelijk teruggeroepen, zoo
durfden wij met ons krachtig applaus toch
niet al te veel op een extra-lied aan te drin
gen en gingen wij na Strausz' „Lacilio",
dat wij al meer van hom hoorden, tevreden:
naar huis. Een Bochstein-vleugel had reeds
in het „Leddsch Dagblad" aangekondigd, dut
ij deh eer zon genieten om door Coenraad
Bos bespeeld te worden. Het was inderdaad
een zeer mooie vleugel.
Het NedeplandscheZeewezen
in de Dichikun--*-
Over dit onderwerp hield dr. D. F- Scheur
leer, uit Den Haag, gisteravond in .de- vei-
gadecring der Maatschappij van Nederlands
scha Letterkunde alhier, een voordracht^
waaraan het volgende is ontleend:
Het (denkbeeld een geschiedkundig over.
zicht niet neer te sohrijvon in deftig proza,
maar in plaats daarvan een reeks 6 amen te
stellen van gedichten, gewijd aan de be
langrijke gebeurtenissen en do daarbij be
trokken personen, is niet nieuw. Om nieti
to ver terug te gaan zij herinnerd aan den
bekenden geschiedschrijver Piotcr Bor,
die in 1617 een boek uitgaf, getiteld: „Den
oorspronk, begin ende aenvanck
der Nederlandtscher oorlogen,
gedurende de Rogeringe vando
Hertoginne van Parma, enz in
Liedekens vervaet." Zijn doel was do
„vermaeckinge dor Noderland-
scher vrouwen ondejeuoht, dc-
weleke moestendeel het hooft
ende sinnen ongeerne me t leesons
quellen." Hier trad dus de geschicdschrij'.
ver als dichter op. Spreker heeft een anderen
weg ingeslagen. Sedert vele jaren heeft hij
afschriften gemaakt van alle gedichten vau
tijdgenooien betrekking hebbende op het zee
wezen. Tot dit doel zijn niet alleen de wcr-
ken onzer dichtecra en de tallooz© lieder-
boeken doorzocht, maar bovenal is veel'
moeite besteed om te vinden wat er in
pamfletten en als bijschriften op portret
ten ©n prenten bewaard is gebleven. Op
deze wijze is oen merkwaardige verzameling
rijmwerk bijeengebracht van zoer uiteenloo
penden aard. Er werd niet gevraagd naatf
letterkundig© waarde, doch naar het onder
werp. En zoo zijn er gedichten samenge
bracht van bekende dichters als Vondel',
Antonidcs, De Decker, Westerbaen, Sixy
Oudaen, enz., met verzen, gemaakt dooT ma
trozen en straatzangers. Hiermede is cca'
reeks verkregen, die bijna, alle voorname fei
ten onzer zeegeschiedenis omvat en waaav
bij ook kleinere feiten, schipbreuken, aan-
vallen van zecroovers, enz. in herinnering]
worden gebracht, welke in gewone- geschied-
kundige boeken onvermeld blijven. Personen;
van vmcchi.1 landen aard worden bezongen.
In de eerste plaats natuurlijk do groot©
helden: De Ruyber, Tromp, Hocmskcrck, Van,'
Galen, maar ontdekkingsreizigers als Lin-
schoten, Van Noordt, Spilbergen, werden,'
niet vergeten. Mannen als Blauw, Plancius,
Mercator, Giebermakcr, leven ook in rijm
voort
Het aantal grafschriften, gebruiJuc cn on
gebruikte is onnoemlijk cn veel grootcr dan
men zou vermoeden zijn ook de schimp
dichten. Er werd hevig uitgevaren tegen dei
mannen, die zich in liet gevecht lafhartig,
gedroegen cn niet minder tegen l.andgcnoo-
ten van andere staatkundige partij.
Spreker heeft uit zijn verzameling een'
keuze gemaakt en daarmede een gedichten
reeks samengesteld, behandelende onze zeet
geschiedenis van 1572 tot 1800.
Een aantal dezer gedichten werden door
hem geheel of gedeeltelijk voorgelezen, waar
bij hij gelegenheid vond er op te wijzen,
wat hieruit al zoo te loeren valt.
Zeer kenschetsend zijn, om te beginnen,
de gedichten uit het begin van den tachtig
jarigen oorlog. Men leert er mensehen ken
nen, overtuigd van hun goed rocht, vol vrij»
heidezin, godsdienstig maar frisch van geest.
Naast hoogst ernstige verzen komen gedich
ten voor vol vroolijkheid en spotlust.
Hoe onze voorvaderen hun helden bezon
gen hebben, loeren wij zoor goed kennen bij,
den dood van Jacob van Heemskerck in
1607. De stijl der loftuitingen rnog2 zich'
in den loop der tijden wijzigen, do lofdich-
cn grafschriften op onze mannen uil
