Leidsehe Schouwburg.
Kunst, letteren, enz.
Agenda van de week:
Kerkelijke Berichten.
Ingezonden.
hetgeen, als de kas de kosten dragen kan,
zal gesdiieden.
Ook werd besloten de leden-neringdoenden
in de gelegenheid to stellen reclame-bordjes
to koopen om voor de ramen le hangen, wat
tevens een prikkel zal zijn voor niet-leden
om tot de "Vereeniging toe te treden.
De Voorzitter deelde hierop mede, dat ér
gesproken was over verhooging der contri
butie, doch dat het bestuur oordeelde, dat
dit niet gunstig zon werken. Hij beval aan dat
vrijwillig meer zou worden bijgedragen, en
dat daarvoor de leden in de gelegenheid ge
steld zouden worden bij de contributie-in ni n g.
Do Voorzitter sloot daarop de vergade
ring, waarop een verloting vijf gelukkige
winnaars in het bezat stelde van ieder een
kistje sigaren.
veldwachter is benoemd B. Gr.
Steekers, "tot dusverre veldwachter te
Noordwijkerhout.
WOUBRUGGE. De Raad vergadert Don
derdagmorgen om elf uren. Punten ter be
handeling o.m.jaarwedde gemeente-werk
man en voorstel tot het aanstellen van een
adviseur in zake electrïsche verlichting.
ZEGWAARD-ZOETERMEER. In de jaar.
vergadering van de vereeniging ^Hulpbe
toon" is de rekening over het afgeloopen
jaar vastgesteld in ontvang op f 1210.65, 'n
uitgaaf op f 1123.01goed slot alzOo f 87.6-1.
Met de batige saldo's van vorige dienstja
ren is er nu in kas f 1017.43^. Tot leden va.n
het bestuur werden herkozen de heeren J.
Scheer en I. Heemskerk en gekozen de
heer P. de Jong. Tot leden van de Oommis
sie van Toezicht werden herkozen de heeren
J. Tanis en P. van Leeuwen.
Een voorstel van een der leden, om de
uitkeering per week met f 0.50 te verhoo-
gen werd verworpen, zoodat deze bepaald
bleef op f 5 per week gedurende twintig we
ken. Een door het bestuur voorgestelde wij-
zaging van het reglement werd met alge-
meene stemmen aangenomen.
Kederlandsehe Toon eel vereeniging.
„G öck auf."
Een spel, ditmaal van de mijnen, waalrni
Herman Hcyerm&ns ons voert. Moge zijn:
„Op hoop van zegen", door hem den Hollan
der toch, milieu-schildeiing geboden hebben,
hem. meer vertrouwd, aanvaarden mogen wij
wel dat Heycrnians in dit nieuwe spel van
de mijnen, toestanden geschetst heeft, yvelke
volkomen natuurgetrouw zijn weergegeven.
Een gang in een stoehkolenlaa.g zal ei* wel
ongeveer zoo uitzien, als hot derde bedrijf
ons deed aanschouwen, de werktuigen welke
wij zagen gebruikt, de Meeding van de bak
kers, tot zei fa de ontploffing, het leek allee
echt, terwijl, met de heeren in kostbare pels
jassen: de heeren aandeelhouders, de reali
teit al heel dichtbij ligt.
Gelijk in „Germinal" krijgen we van hot
afschuwelijk bedrijf alles te hooien, doch
ook van de zeden dér mijnwerkers, van het
verzet hunner vrouwen tegen do mijnwer-
kersorganicutic, van al de woelingen: de
stroomen en tegenstroomen van Christendom
en socialisme; van het in mjjnweakersstreek
zoo ^phrillo contrast tusschen weelde en ar
moede, van het huiselijk, het intieme leed
ook, van een dier benijde rijkaards, welke
de aandeelhouders of directeuren in de oogen
der onder den grond levenden zijn. Het is
de mijndirecteur Hennebau in Zola's werk
die bij 't gezicht der woede van de stakende
[mijnwerkers ;t zichzelf afvraagt: „Den ik
klan gelukkig?"
Heyermans geeft een zelfden, door liuWe-
lijksteleurstélling' getroffene. Het is een
bijklank van leed in dien vollen, zwanen
toon, welke het droevige leven in de mijnen
vernemen doet. Doch van dit conflict zélf,
van de oorzaken welke de directeur "Wied
van het levensgeluk met zijn vrouw weg
voeren, vertelt de auteur weinig. Onze ge
voelens tegenover deze figuur zijn dan in
den beginne ook weinig duidelijk, zij vin
den geen verheldering in de verdere bedrij
ven, doch worden menschel ijk - vertro n wd er
mee bij dien eenvoudigen biecht in het na
derend doodsuur, wanneer Wied, de directeur,
opgesloten met zijn werklui, achthonderd Me
ter onder den grond belijden moet in dien
'drang van den geest voor den dood cn licht
wil roepen rond de vrouw, die hij lief hoeft
en niet is die van het huwelijk.
Denken we nog een oogenblik aan „Gér-
üninal," en brengen we dan liet door Heyer-
inans geschapen figuurtje van den jongen
knaap Rudolf in vergelijking m«et Oathérine
en Etienne, dan moet ons van 3i hart dat
Heyermans niet wist te slagen in het uit
beelden van teere, fijne gevoelens, welke uit
dit, ook donker* geestelijk leven, van mijn-
wetrkers opschieten. Ln Zola's kinder figuren
Ss dit anders. Do liefde van die béide hier
boven genoemden kinderen, een uitzond ©-
rings-geval van fijne gevoeligheid, doet toch
als uitzonderingsgeval normaal aan, terwijl
deze Rudolf, zoo ten tooneele gevoerd,
slechts aan mejuffrouw Lus, dio dergelijke
[rollen van Heyeranans uitnemend weet te
caeëeren, eenige bestaansmogelijkheid heeft
to danken. Eenige 'want waarlijk van do
mogelijkheid van een dergelijke figuur kon
den we, zooals Heyérmans deze geeft, niet'
overtuigd geraken. Jh het logisch verband,
dat ieder ioaneeiwerk toch inderdaad behoort
te zijn, door Heyermans wel eens uit 't cog
verloren, is overigens deze knapenfiguur, be
ter dan de Sylvia-figuur opgenomen. Zijn
woord: „Zalig zijn de armen van geest",
gesproken in de laatste ure, daar diep in
den grond, tegen 'de hein te voren minachtende
mijnwerkers, den nijdigen vader, den hoog
verheven directeur, den studentikozen zoon
des aandeelhouders, wiens grappen hier ver
stemmen, is inderdaad de vervulling van
dit kleine leven, de vervulling ook van de
tooneelfiguur van Heyermans.
Doch waargemaakt ju zijn geheel is deze
kleine prediker niet. Niettemin weet Heyer
mans do ontroering te vmwekken, die hij,
handige tooneelkonner inderdaad beoogt. Er
is daarin, voor wie al Heyermans' stukken
zag, iets stelselnhdjgs, dat wel eens hinderen
gaat, of, zoo niet hfrider en deze toonool-
jverken brengt op een minder hoog peil van
artisticiteit. Het spel van de contrasten moge
vanzelfsprekend zijn in den geest van den
schrijver, het leven zelf immers biedt zo,
fel en schril, pal naast de deur, doch de
opzettelijkheid weg te houden, of beter ge
zegd hot spcculeeren op effecten niet zoo
zichtbaar te maken, is de taak eens auteurs.
Hot is in verband met dit
alles dat het slottafereel, het einde van
het stuk, ons zoo best beviel. Hier is .in
derdaad de nuchtere werkelijkheid van het
contrast-, die evenwel zoo verschrikkelijk is.
Driehonderd en tien mensehen zijn bij de
mijnramp omgekomen, een vrouw heeft zich
opgehangen, de onwettig geliefde, uit liefdes-
wanhoop niet meer leven kunnend verdronk
zieh, -en de aandeelhouders beleggen hun ver
gadering, precies als toen het spel begon.
Zij hebben hun pelsjassen aan als bij die
eerste vergadering, toen legden zij ze af,
nu houden ze die aan, want 't is koud in
't kantoor. Al hun kleine voelen, al hun
groote voelen, dat voor de aandeelen, het
geld gaat door, als vóór de catastrophe.
Zoo is het leven. Van hen geldend/ gelijk
voor- ons, den idealisten is het gelaten hier
op door te droomen. Heyermans benam hun
het perspectief niet, want zonder iets dat
zweemt naar moraal, zonder catechiseer end o
woorden eindigt het stuk, met dit vólop-
levend levenscontrast, door den auteur met
goed ïecht aangegrepen.
Dat dan toch de mensclien verbaasd ston
den én zeiden: „Is dit nou het end?" of
gelijk wij eveneens vernamen: „Er moet
pen stuk uit weggenomen zijn' lijkt ons toe
niet geheel aan deze toeschouwers te wijten.
Want harmonisch is deze mooie, laatste
scène niet uit het voorafgaande ontsproten.
Do werkwijze is hier anders. Hoorden wij te
vdren in de gesprekken Heyermans' stem,
zagen "wij hem aan 't werk, hier is hij ge-
eolipseerd: het kunstwerk zelf spreekt.
We hebben gedacht aan modernen als den
Deenschen schrijver Gustav Wied en aan
Hans ~V£edekind. In hun werk zouden der-
delijke wendingen geheel natuurlijk zijn.
Het spel van 't gezelschap was goed, doch
ér had veel beter kunnen zijn; de opvoering
istond lang niet op de hoogte van die, door
ons zeer bewonderde, van de „Yioliers". Me
vrouw Van Herckhov en Jankers heeft een
!ruig stuitje tooneol speelkunst gegeven
Sophie Hermse en Tilly Lus hebben zich
kranig geweerd.
Het publiek heeft toegejuicht en meege
leefd; het laatste tafereel alleen, sloeg met
verwondering, gelijk wij reeds zeiden.
De Schouwburg was, behalve de loges, vol.
Jubileum Boyaards.
ïn verband met het feitj dat op 12 Ee-
bruari a. s. de heer Willem Royaards in
den Leïdschen Schouwburg zijn 25-jarig
tooneel-jubileum zal vieren, beeft het be
stuur van den Schouwburg het initiatief
genomen den jubilaris op dezen avond, na
mens de Sohouwbnrg-bezoekers hulde te
brengen en hem een geschenk aan te bieden
De Januari-aflevering van het maande-
lijksche prentenboek „Het Huis", oud' en
nieuw'J, gewijd aan huis, inrichting, bouw
en sierkunst, bavat bet eerete gedeelte
eener beschrijving van het Heilige Geest of
Arme wees- en kinderhuis te Leiden.
Dit belangrijk fraai geïllustreerd' arti
kel ie van de hand van onzen stadgenoot
dr. A. Beete.
Dingdag:
Voorschoten. ïlótel Deurloo. Opent- Vergad.
Vr\jz. Kie8v. .Voorschoten". Spreker Mr. A. J.
Fokker. Halfacht.
Woensdag?
Maison Prins. Vereen-giog „Oud-Leiden". Lozing
v. d. heer Dr. J. Prinsen, o our.
Bioscope-Theater. 2 e n 8 u a r.
Saesenheiin. Ger. Kerk. Openb. Vergadering
Joogel. Vereeniging „Jonathan" Spreker Prof.
Bavmck (Amsterdam). Zeven uur.
Donderdag:
Nutsgebouw. Vergader Vereenig. Bevord. Bouw
kunst. Spreker de heer Jan de Quack (Den Haag).
8 uur.
Leidsehe Volkshuis- Voordracht H. P. Berlage.
8 uur.
Noordwijk-Binnen. Ned-Herv. Kerk. Neder).
Jonge!.*Verbond afd. sO. R. is Chr." Spreker Ds.
J. J. v- Noort (Amsterdam). Zeven nor.
Katwijk a Zee. Gemeentezaal. Uitvoering Gem.
ZaDgvereenig. Excelsior." Halfacht.
Zaterdag:
Graanbeurs. Uitvoering Leidsehe Gymnastiek-
enSchermvere-niging.Excelsior", Halfnegen.
Bioscope-Theater. 2 en 8 uur.
Zondag:
't'Posthof. Concert K.K. 8 uur.
Biosoope-Theater. 8 u u r.
HENU.
Groentensoep, Koud© Rollade,
Sohorse-
Telegraflsch weerbericht,
naar waarnemingen in den morgen ran 23 Jan.
Medegedeeld door het Ken, Ned. Meteor. Instituut
te De Bilt.
Hoogste barometerstand 762-6 te Nice;
laagste 746.7 te Haparanda.
Verwachting tot den avond van 24 Jan.
Zwakke tot matige winden uit oostelijke
richting. Nevelige tot zwaar bewolkte
lucht. Weinig of geen neerslag., Dezelfde
temperatuur.
De Oud-Alkemader-laan.
393ste STAATSLOTERIJ.
Trekking van Diasdas S3 Jan.
6de Klasse. 6de L(jst.
No. 18762 f 10,000. Nos. 7308,11441,
33046, 18003 /IDOO. Nos. 2ÖÓ0, 2428,
785(5, 8634, 12602 400. Nos. 1192, 1373,
9381, 0984, 13953, is-032 Nos. 435,
774, 672, 2008, 4042, 447ü, 4783, 5778,
7292, 816Ö, 8836, 114 46, 13323, 13619,
15173,. 17020, 17163 flOO.
l*ryzen van 70.
Naar men ons mededeelt, heeft gisteren
te 's-Gravenhage tusschen de Dagelijksche
Besturen der gemeenten Warmond, Sas-
senheim en Ged. Staten van Zuid-Holland
een samenkomst plaats gevonden ter -behan
deling van het geschfl, gerezen over dei
Wasbeelcer- of Oud-Alkemadarlaan, eigen
dom van den heer D. J. M. Wüatenhoff,
Herv. predikant te Sassenlieim.
149
2884
55'o
8229
11784
14207
16621
18495
57
93
.53
25
1 i35o
30
85
18505
280
3060
5/35
8Ó/2
11946
56
*6935
18036
379
3145
37
8545
02
I43/0
68
1SS03
53'
66
7^
6}
12012
*4577
79
18907
610
9S
59'6
89|6
*3
14823
9*
3*
703
34-2
22
27
99
7*
97
19001
37
26
48
91 ;o
12X49
*495o
17010
19146
9Ó-4
57
6198
9203
99
65
*7**7
51
82
3551
6244
935d
2253
15049
24 19466
«7
3'* 3 3
51
949'
12332
53
11221
*95 79
1110
3Ö
6363
9° 35
89
69
52
19928
5*
94
6403
11
*243*
15198
bi
20114
1271
3927
67^0
9755
77
*53°*
17 341
20252
1528
40^2
6905
02
12521
*5
174*2
84
81
4,25
57
9S6;
24
*5555
17504
20495
1771
60
7050
9949
12820
Ö2
69
20O17
88
62
7101
102.^0
12S11
I560O
17781
S4
»s93
4327
7228
40
13050
79
17649
20721
2057
32
7443
73
99
93
62
43
2143
45
772i
10470
*3* 3°
j5/bo
179^8
44
55
4529
44
11099
13312
15847
9*
57
00
4647
7S09
3 4
69
*593*
18056
20S61
76
4Soi
U
**333
92
35
65
75
233*
49
7932
03
13475
99
18210
9^
5074
39
11413
*3539
i6J 50
18330
2450
83
78
00
43
26121
49
71
5235
8180
11512
«3611
16237
74
2629
6 J
95
11038
*3853
16318
18412
39
5343
8210
5d
*3943
10505
72
60
14094
40
NB ETEN.
26
27.37
5333
7029
1025S
3*
&7
9*
7704
75
39
2818
54«3
16
*0357
55
43
47
30
10424
6?
74
5520
/S23
32
103
99
32
20
7d
2,1
2912
40
32
10542
262
*4
6S
*52
ICÓJl
307
40
5*75
57
74
20
95
570I
6x
93
417
3010
5*34
62
98
52
*3
40
7902
10791
55
35
5900
8
10829
70
So
*4
*4
62
«7
3106
49
48
65
5i2
18
88
56
10922
5*
3245
6018
8co8
29
618
5o
4*
27
53
27
33°9
46
3*
«5
40
96
99
90
uoó9
61
3450
61 x c
93
82
736
53
33
S189
1J1IO
47
6t
47
97
li
812
35O6
54
8312
*7
90
3d
06
97
34
1011
40
6200
S504
11132
32
3618
6a
25
"395
70
81
76
55
98
86
88
6340
1*4*7
*7
3765
5*
76
3d
1114
3*47
57
77
69
43
39°9
73
S6ja
11568
84
1345
36
40
6403
23
62
84
11605
26
67
66
3*
8708
11712
99
69
73
3*
18
1338 40x0
6552
66
69
40
88
56
93
81
78
415a
7*
SS02
11895
14x6
79
70
23
98
25
86
95
5*
**943
29
42»7
6609
5*
47
4*
4*
22
f6i
70
5*
57
5*
97
80
1539
53
6702
90 J/
12003
5ö
84
52
95
27
1621
92
05
9l59
79
35
94
687 4
06
92
57
4322
6934
92 «5
12120
07
8J
63
43
32
80
44»2
60
64
34
82
18
*5
9303
13230
I72i
*9
90
47
04
27
59
7003
52
12386
90
*>3
*9
944*
12407
1816
88
53
42
39
3*
98
77
46
86
40
45
7*03
59
12511
5°
46
J2
04
67
64
4607
20
95*2
86
O2
02
53
32
88
95
64
08
bo
96
1967
4745
74
82
12614
79
50
73
9600
9*
2020
82
80
25
*2753
73 4836
87
*2
57
95
74
72o8
86
65
2J14
84
21
97*5
*3
22
493*
34
9604
12930
49
62
48
69
13019
68
5009
76
96
*3*42
2210
33
98
9905
49
28
30
733*
47
*3309
35
42
4*
69
26
bo
56
33
72
55
82
9*
54
89
74
97
5105
63
ioo14
76
2300
8
*5
3*
8x
9*
18
7505
50
*34.*i
2461
35
li
55
79
67
76
28
i>5
82
2564
9*
35
80
13568
76
93
53
x°U9
13024
2620
5225
5*
52
34
27*3
59
81
7*
7*
37
5304
13694
13705
*5
59
4*
95
I33i;
65
I3903
16
28
30
80
14057
8c
52
14 >69
1*227
73
*3
*7
14365
*4453
80
'4575
99
14612
23
*473ó
42
74
14802
52
14936
75
92
15090
91
96
15*®°
2
21
83
15209
56
75
I5H°
07
15416
40
75
80
15509
13
36
2S
56
05
«7
y«
94
15627
tto
757 'i
4Ü
61
3?
1586,
'59 32
I6O24
10118
35
7»
16204
7
63
72
16329
16402
40
03
74
76
16504
64
71
83
90
l6Ó°9
51
61
7d
i6S°2
39
62
80
82
169"
24
46
64
84
*7
170S9
17140
66
67
23
*5
17312
93
17346
5*
55
as
'743*
49
63
69
77
S9
91
'75'3
23
40
6/
17613
26
43
97
*77*3
28
32
04
73
84
9%
17810
©8
1795*
o3
18021
91
18195
18210
37
70
83
97
18333
otf
-69
o 73
18406
37
40
4*
90
18503
23
57
38614
18728
34
4*
7*
3SS26
44
80
18922
34
64
*3
95
19092
39126
35
4*
7»
19200
45
79
82
Só
98
39312
19
23
60
70
78
87
97
19454
01
75
88
19501
21
3°
33
81
85
67
19615
3*
19701
59
7»
19802
11
43
92
19930
39
20063
04
76
20180
96
202 7
20304
9
12
37
3»
55
20415
32
53
77
»7
20546
01
89
92
20600
4
32
66
80
20724
31
S\
61
20J00
80
20906
74
82
Stoomschepen.
Vertrokken.,
G o e n t o e x 20 Jan. y. Padang n. Robt-
Menado 20 Jan. v. Saba-ng n. Batavia;
Prinses Juliana, uitreis, 20 Jam. v.
Colombo; Sindoro, uitreis, 21 J an. v.
Gibraltar; Ternate 19 Jan. v. Batavia
n. Rott.Zeelandia^ thuisreia, 21 Jan.
v. Montevideo; Menelaus 21 Jan. v-
Amet. n. Java; R i n d j a n i, thuisreis, 22
J an. v. Port-SaidCalcutta., uitreis,
22 Jan. v. SuezVondel, tbuisr., 20 Jan.
v. Genua; Ulysses, v. Amst. n. Java,
21 Jan. v. LiverpoolK1 ei s t, v. Singa
pore en Penang n. Amst., 21 Jan. v. Napels.
Gepasseerd.
Noordara, v. Rott. n. New-York, 21
Jan. Cape Race; Rijndam, v. Rott. n.
New-York, 21 Jan. Lizard; Walcheren,
uitreis, 21 Jam Wight; Billiton, uit
reis, 21 Jan. Bouzarca; Kambangan,
v. Rott-. n. Batavia 20 Jan. PerimPrins
der Nederlanden uitreis, 21 Jan-
Oueesftnt; Van Overstraten, y. Rott.
n. Batavia., 22 Jan. Dungeness; Kawii,
uitreis, 20 Jan. Perim.
Gearriyeerl
Tambora, 20 Jan. r. Rott te Batavia;
Prins Willem IV^ 21 Jan. y. Surina
me te AmsterdamN i n g c ho w, 22 Jan.
v. J-.a- te AmsterdamP in,g Sue y, 22
Jan. v. Japan en Singapore te Amsterdam;
loon,. 22 Jan. v. Singapore en Penang
te Amsterdam; W i n d h u k, uitreis. ;8
Jan. te Durban; R i 11 d j a n i? thuisreis,
21 Jan. te Suez; Ban da, 21 Jan. v; Am
sterdam te PadangCalcutta, talreis,
21 Jan. te Port-Said; Rembra n d t,
uitreis, 21 Jam. te Southampton; Sarpe-
d on, v. Amsterdam en Liverpool naar Ja
va 21 Jan. te Port-SaidMaasland,
uitreis, 21 Jan. te Las Palmas.
N o o r d' w ij k e r h 0 u t. Ned.-Herv.
Gem. Donderdagavond te halfacht ds. A.
J .P. Boeke.
R ij n b b u r g. Geref. Gem. Donderdag
avond te halfzeven, ds. J. v. d. Berg, van
Rotterdam.
Uaagsclie verkeerswegen*
De Haagsche gemeenteraad behandelde gis
teren de voordracht van B. ©n Ws., inzake
den aanleg van nieuwe verkeerswegen in
de binnenstad en wel omtrent de scheiding
Groote MarktElandstraat.
Aangenomen werd het voorstel van B. en
Ws., betreffende de-n nieuwen verkeersweg
tot aan den Noord wal en dat betreffende ©en
dia g onaalstraat.
Dooi* B. en Ws. was overgenomen een
voorstel-Van Raait© tot overkluizing tot
Visschérdijk, waardoor de teug vervalt, welk
voorstel werd aangenomen.
Het prae-advies van B. en Ws. werd daarna
in jrijn geheel zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
De heer Lisman zag aangenomen zijn voor
stel, om B. en Ws, uit te noodigen, voor
stellen te doen voor ©en weg Hemsterhuis-
siraatBrou wers gracht.
Het voorstel van B. en Ws. tot aanleg
van een nieuwen verkeersweg Prins-Willem-
straat-Badhuiskade, werd aangenomen, zon
der hoofdelijke stemming.
Aan de orde was hierna de voortzetting
der behandeling van het voorstel inzake den
aanleg van den ontworpen nieuwen verkeers
weg SpuiBuitenhof, in verband met de
stichting van Rijksgebouwen.
Aangenomen werd de volgende motie-Vas
Di as
,J3e raad, met instemming gezien hebbende,
dat <1© onderhandelingen tusschen het Rijk
en B. en We. over den verkeersweg Spui
Buitenhof in verband met de stichting van
een Rijksgebouw worden voortgezet, en van
oordcel, dat de Raad in deze niet behoeft te
wérden gemengd, vóór een schikking of een
overeenkomst is tot stand gekomen, spreekt
het vertrouwen uit, dat het B. en Ws- moge
gelukken, de regeering te overtuigen, dat
hierbij ook een. groot rijksbelang betrokken
is."
Zonder stemfnlng werd daarna aangenomen
het voorstel, om goed t© keuren dat de in
do met |d© firma Meddtms aangegane akte
tot ruiling van grond bepaalde datum van
1 Mei 1912 nader worde gesteld op 1 No
vember 1912.
Nationale Boiid van S. B£. Sociale
PropagandaclabH.
Alvorens Zondag te Utrecbt de jaarver
gadering van den Nationaien Bond van
R.-3L Sociale Propagandaclubs plaats had,
werd een tocht naar Rijzenburg door een
veertigtal propagandisten ondernomen om
daar aan den voet van het Sehaepman-
monument een f raaien krans neer te leggen
ter huldiging van de nagedachtenis van dr.
Schaepman, waarbij de heer A, H. J. En-
gele van Leiden, bet woord voerde, waarin
hij afgevaardigden aanspoorden steeds
voort te gaan met krachtig werken voor
de propageering der Katholieke beginselen
naar het voorbeeld van dr. Sehaepman,
opdat het hoogheilig katholiek, beginsel mo
ge schitteren te midden van alle stroomm-
gen van dezen tijd, tot heil van kerk, va
derland en maatschappij.
Na deze huldiging trokken de aanwezi
gen naar Utrecht ter jaarvergadering.
Te ruim twee uren ving te Utrecht in het
St.-Jasephgebouw de jaarvergadering van
den Nationaien Bond aan onder voorzitter
schap van den tweeden voorzitter, den
heer B. A. Teunissen, van Arnhem, die de
vergadering opende met den Christelijken
groet en een welkomstwoord sprak.
Daarna werden de jaarverslagen uitge
bracht door de heeren Joh. C. M. Burkunk
uit Alkmaar secretaris, en A. van Zwet,
uit Den Haag, penningmeester. Daaruit
bleek, dat de prcpagandaclubs te Zuid-
Seharwoude, Rijswijk en Zwolle tot den
Bond toetraden, terwijl de clubs te Tiel en
Watergraafsmeer bedankten. De Bond telt
derhalve 20 aangesloten clubs en twee
algemeen© leden, terwijl in verschillende
plaatsen de oprichting van clubs alsmede
de aansluiting in voorbereiding is. Het
financieel verslag wees een batig saldo aan
van f 9.04 nl. f 100.51 ontvangsten en f 91.47
uitgaven.
Beide jaarverslagen werden goedgekeurd,
waarna de nieuw toegetreden clubs werden
geïnstalleerd. Vervolgens kwamen de be
stuursverkiezingen aan de orde. De voorzit
ter, de beer A. O. van Zijp, van Rotterdam,
wenschte wegens drukke werkzaamheden
niet meer als zoodanig in aanmerking te
komen. Herkozen werden de heeren Teu
nissen, tweede voorzitter, Burkunk, 1ste
secretaris, en Klomp, tweede penningmees
ter, terwijl gekozen werd de heer E. Fran-
kenhuijzen, Den Haag. Daarna werd tot
voorzitter gekozen de heer B. A. Teunis
sen, van Arnhem, die aanvankelijk de ver
gadering aanried den lieer Engels, te Lei
den, als zoodanig aan te wijzen, doch na
een aanmoedigend woord van den heer En
gels, de benoeming onder applaus aan
vaardde.
Daarop werd overgegaan tot de behan
deling der voorstellen.
In bespreking kwam allereerst een voofr-
stel-Zuid-Beharwonde, van de af deeling
Langen dijk, in overweging gevend het in
stellen van een onderzoek naar de moge
lijkheid van heb houden der vergaderingen
op een werkdag in plaats van op Zondags
Het praeadvies van het bestuur dienaan
gaande luidde afwijzend, doch zegde toe
te zullen overwegen of op den tweeden
Paasch-, Pinkster- of Kerstdag kan wor
den bijeengekomen.
Het voorstel werd na eenige bespreking
met 1G tegen 9 stemmen verworpen.
De Weleerw. heer v. d. Berg, rector té
Rotterdam en adviseur," moest nu de ver
gadering verlaten en spoorde in zijn woord,
tot de vergadering gesproken, allen aan
tot het geregeld houden van gesloten
retraites.
Na dit vertrek kwam in behandeling een
voorstel-Gouda lui dende
Het bestuur enz., stelt een onderzoek
in bij:
a. het centraal bureau der K. 8. A. te
Leiden,
b. R.-K. uitgevers en boekhandelaren,
c. administraties van R.-K. bladen, wélke
boeken, brochures of vlugschriften uitgeven,
of de mogelijkheid bestaat, dat de afdee-
lingen, hetzij rechtstreeks, hetzij door be
middeling van den Nationaien Bond, lec
tuur (zooals Tomans, sociale-, apologeti
sche-, godsdienstige werken, brochures,
vlugschriften enz.) in commissie of depot
kunnen verkrijgen.
De voorzitter deelde mede, dat reeds ver
schillende bureaux en personen zich bereid
hadden verklaard om drukwerken ïn depot
en in commtesie te geven. Tal van uitge
vers gingen echter niet op de aanvragen in.
Omtrent het eigen propagandablad werd
nog medegedeeld, dat „De Propagandist"
eens per maand zal worden toegevoegd aan
..De Voorhoede".
Besloten werd de volgende vergadering
te Amersfoort te houden.
Geachte Redactie!
Als geheelonthouder interesseert ons na"/
tuurlijk de polemiek in uw blad gevoerd^
over het al of niet schadelijke van hetj:
bier, ten zeerste. We verzoeken u daarom/
om van een andere zijde deze kwestie te'
belichten, een weinig plaatsruimte. Bij voor/
baat onzen dank.
Dat de Neder!. Vereeniging de schade^
lijkheid staande houdt en dit desnoods^
met uitspraken van medici zal bewijzen, is
volkomen logisch. Even logisch is, dat hec-:
ren bierbrouwers, bierhandelaars, vergank
ninghouders enz. de onschadelijkheid vol-:'
houden en dit -desnoods met uitspraken vaiï
Lee ren s :heikundigen, aan hun bierbrouwe-:
rijen verbonden, met uitspraken van hun.
personeel dus, eveneens willen bewijzen1,'
Het is dus, als de meeste kwesties, eert1
belangenkwestie. 1
Wie wil ver wachten dat een saccharine-:1,
fabrikant zijn product als voor de gezond/
lieid schadelijk zal qualifioeeren Wie veis]
wacht djt van allen, die by de winst opj'
die producten belang hebben? i>
Wie zal beweren dat de heer van deitf
Spruyt van Voorschoten a!s hij morgen aarin
den dag eigenaar werd van een vruchten^
sappenfabriek, in het „Leidsch Dagblad"-)
gangmaker zou willen zijn voor het gebniilc
van cognac en bier-?
Hij zou andere belangen hebben en di^i
belangen zouden wel bepalen wat hij in 'tx
openbaar zou voorstaan.
Deed hij dit toch, dan was de beste raadl]
die hem gegeven kon worden en die hem1'
desnoods van zijn collega's dan wel zotf)
geworden, zijn fabriek maar te sluiten.
Wie ook van de bierbrouwers en van del
gansche reeks van belanghebbenden bi|
de bierpreductie zal het in zijn hoofd halen1
de schadelijkheid van het bier te betook
gen In het ergste geval houden ze derif
mond. In de meeste gevallen zullen ze, om))
de onschadelijkheid aan te toonen, argu/i
menten zoeken, ze desnoods maken. Ze znte'
len dokters en professoren aan hun indus-:!
trieën verbinden pm hun de argumenten-,
te leveren. -j
Die argumenten zijn voor hen als ar-:,
bcjdsiniddelen om hun producten aan den,
man te brengen. p
't Is een belangenkwestie voor de hees
ren. En 't is voor ons, die liet gebruik van/
bier bestrijden, ook een belangenkwestie.
Natuurlijk!
m We yvensclien de arbeidersklasse voor)
uit, of liever omhoog te brengen, omdat wek
zelf tot die klasse behooren. We zien als!
een der oorzaken, die de arbeiders onvatej
baar maken voor onze belangenargumèn-;;
ten, het alcoholisme, de drinkgewoonten'.)'
Die drinkgewoonten moeten we best rijden))
én daarom is het biergebruik schade/
lijk en nadeelig. i
Al was dus hét biergebruik niet ongtej
zond voor het menschelijk lichaam, dan;)
was ons belang den strijd te^ea het bici---
gebruik en dus tegen "het alcoholisme aanj
te binden.
Daarom zeggen we tegen menschcn als
den heer Van der Spruyt, als zij geenj
direct belanghebbenden zijn bij dc bierpro-;
ductie: 7,waarde heer, wc willen gelooveni
dat je je neutje graag lust, en je potje bier,
idem. Wil je met ons medewerken, aan da'U
gene wat dc maatschappelijke ontwikkek
ling nu eenmaal van onseischt, n.l. alles.
doen wat in ons vermogen is, om de ar->
bei dersklasse omhoog te heffen op datl
zij zoo spoedig mogelijk "haar taak zich be$
wust zal worden?" i'
Neen] Houd dan in godsnaam je pot
bier maar.
Wil je wel. komaan, vraag dan naar lief
bélang van dien strijd.
De belangenkwestie in dit geval beveelt]
ons den strijd aan té binden tegen de drink/
gewoonte. Dat beteekent in de eerste plaats')
breken met die geivoonte.
Dat bet-eekent, opzijdeschuiven van del)
vraag- of we bier lekker of n»et lekker^
schadelijk of onschadelijk vinden; doch iii<
de eerste plaats de vraag wat in 't alge'/
meen belang- is. Dat algemeen belang' elschfb
opheffing van het alcoholisme. Ware 'tjl
mogelijk van alle individuen matige bier/',
drinkers te maken, .die' zich nooit zouden)/
bedwelmen, die het bier* zqu'dep gebruik^/
