'T P0STHOF
Turfmarkt 7.
U kan II
Metaaldraad-
Lampen.
CONCERT K.K.
O. APPELO,
Lederwaren
STADS-SEHOORZARl.
De Vries Stevens,
„Amsterdamsoh Trio"
X.. H. BBUNEXf,
DE GRACIEUSE, f 1.371, per Kwartaal
Portemonnaies.
Zak-PortefeuiUes.
Bank-, Wissel-, Actetasschen
Lederen Schrgf Mappen
en Scbrijf-Gassetten van ieder.
Lederen Bijonterie-doozen.
Sigaren- en Sigarettenkokers
Lederen Boekjes en Boeken
voor adyessen, ontvang
dagen, gasten, enz.
Briefwegers.
Boekenstandaards.
Fijne en gewone
Papiermanden.
Familielijsten.
Papier- en Env. Bakken.
Postpapier en
Gorr.kaarfen.
Armenzorg.
Kunsttanden en oude Gebitten
Jeiisvar SS
BiStsra ©5
Gosgnac 109
Braniüewijs?
Saniias»
SANITAS, Steeasclmur 1.
Oude Singel 196-198, LEIDEN.
OSRAM, PHILIPS. VOLT.
AMBESTEDW8.
COUCERT
BÜELHU1S.
Indien gij hoest,
Toegang vrij.
§fl©t ggfsedkosp em soiled
Adres voor EPIAHO'3 en
HfieELS Is:
gereed, is.
Let op de kwaliteit der CKOCOLADSfiETrSRS,
Borstplaat van GEB&s. PEL in alle
bestaande Luxe-verpakkingen
chSïdïhuïsf' Hoogewoerd 45 en 47.
§00 Ifisifekaarfeo
Firma B. S. WAÜ KLOETEN,
Faillissementen.
Uitgebreide Collectie
6178 68
Gedurende het a. s. winterseizoen
zijn de verschillende lokalen <lcr
Gehoorzaal weder beschik
baar voor het houden van jaarfeesten,
Soiróes, bals, enz.
Aan feestvierende vereenigingen
in 't bijzonder werklieden vereeni
gingen wordt een belangrijke tege
moetkoming in de kosten van huur
en licht verleend. 857-2 17
Aanbevelend:
Th. J. HEINS,
Ouisinier-Paohter der buffetten.
Een knappe Weduwe, Leven
daal 99, vraagt een paar waeschen,
nat of droog thuis te bezorgen, zij
wil ook graag Mangelgoed hebben.
Inlichting geeft gaarne Mevrouw
BOONACKER, Hoogewoerd 138.
6389 8
koopt tegen hooge waarde
H. J.V. AMERONGEM, Haarl.slr.233.
li» i
ma A. BOAS,
Kon. Chir. Pédicure,
Oosterpark 29, Amsterdam,
zal a. s. Woensdag zUn geachte
Abonués te Leiden bezoeken.
gfSjjlf- Brieven uitsluitend aan
bovenstaand adres.
Antiseptische en pijnlooze
behandeling. 7298 9
voor f 1.46 al de kinderen gelukkig
maken, wonderaanbod, sterk en dege
lijk, 1 groote v. Gend en LooBwagen,
45 c.M. lang, volgeladen met baal,
vat, kisten, beep, met Bterk paard,
geh. In leer opget., 1 winkel v. sterk
hout, met toonb., weegsch., laden,
staven suiker. Pak v. Meisjes: 1
snoezig ameublbest. uit: 2 stoelen,
tafel, kast, sopba, 1 byp. bew. ge
kleeds pop, met echt haar, 1 fijn gel.
popp.wagentje m. kapje, en gratis er
by: 1 extra groot prentenb. m. gekl.
platen en verh. en een ievenegr.
bow. zingende vogel. Wie binnen 8
dagen postw. z. A ƒ1.45 ontv. nog
extra 1 tooverschommel, emusant voor
jong en oud, remb. 10 ct. meer. Speel
goedfabriek Haarlemmerdyk 25,
6294 23 A'dam.
fsD
GD
P-i
CC
90.
6323 8
Biersistpilleik liet beate mid
del tegen Steenpuisten.
Leiden. 6324 S
Elsctriciteit-eu Gasmaatschappij
VOORHSEN 6317 19
TE LEF. 116.
VRAAGT PRIJSOPGAVE.
Op Maandag den llden De
cember 1911, des voormiddage te
elf nor, zijn BURGEMEESTER en
WETHOUDERS der Gemeente Leiden,
voornemens op het Raadhuis aldaar,
aan te besteden: (Bestek Mo. 21).
Het verbouwen der
Meisjesschool aan
de Boommarkt te
Leiden. 6283 23
Hot bestek en de teekeningen liggen
ter inzage en overname op het
Bureau van gemeentewerken op eiken
werkdag de besteding voorafgaande
van 's morgens 6 tot 'e middags 4
uren en zyn aldaar per stel li ƒ1.25
verkrygbaar (franco per post f 1.30)
zoolang de voorraad strekt.
Aanwyzing in loco zal worden ge.
houden op Zaterdag den 2den Decem
ber 1911, des namiddags te 3 uren.
Verdere Inlichtingen verkrygbaar
ten Bureau Gemeentewerken dage-
ïyks tusschen tien en twaalf uren.
Stadsgehoorzaal Kleins Zaai.
Caaega;5g AaltMaJ-kiJ.
ü>iiisdag Kovemboi' 6911,
des avonds 8 uur.
Fanny Gelbart. Hano/Sclla
Gunning, Viool-, Cato ran der
Hoeven, Piolonctl. 6127 31
PROGRAMMATrio in Pis gr. t.
Wolf Ferrari; Trio in Es gr. t.
Haydn; Preludio e Rondo, Borghi;
Aüante, Hozart; Aliomanda, Cabbo
nelli voor vioolPaplllons, Schumann
voor Piano; Trio in Es gr. t. L'rahmv.
Perzina Concertvleugel uit het maga-
zu'n vau de firma COCKUYT.
Fntrée by vooruitname ƒ1.25
avonds aan de zaal 1.5Ü
Leerlingen by vooruitname —.75
's avonds aan de zaal 1. -
Teejangsbewijzea en plaats
bespreking bij de Firma
EGGERS, muziekhandel,
Botermarkt 14.
Om contant geld.
Op Donderdag 83 Novem
ber a. s., te ÏO uren, op den Huize
„Dijk en Burg", te Noordwykerhout,
ten overslaan van Notaris BINNEN
DIJK, te Noordwyk, van eonige
Meubilaire Goederen, waar
onder eon Antiek Kabinet, dito
Eikenhouten Pers, dito ijizeren
Geldkist, voorts Stat-, Henken
en Tuingereedschap, Planten
Schommel met Palen en het
geen meer te voorschyn zal wor
den gebracht. 6208 19
Te bezichtigen 's morgens vóór den
aanvang der verkooping.
gebruik dan de Hoestsiroop van
APOTHEKER BOOM. Deze Hoest
siroop is gemaakt van de beste witte
suikor en bevat verschillende genees
middelen, die uitstekend helpen tegen
Hoesten en Heoschheid. Deze siroop
maakt de siym spoedig los. Dr. G. J.
POOLMAN schreef over deze Hoest
siroop, door baar goede, my bekende
samenstelling is de Hoestsiroop van
Apothoker BOO.M zoowel voor vol
wassenen als voor kinderen alleszins
aan te bevelen". Prys per flacon
70 Cents. Verkrygbaar in de meeste
Apotheken en Drogistwinkels.
6229 17
Zondag a. s.0313 29
bericht dat zijn
St-Nicolaas-Etalage
(eigen fabrikaat.) 6303 54
Van af heden leveren wy in fraai Etui verpakt
met 100 passende Enveloppen, RQ
bedrukt met naam, van af
Kantoor-, School-, Schrijfbehoeften,
6311 20 Pieterskerk-Koarsteag 16.
dijk de beschikking over het terrein van het
[tegenwoordige Invalidenhuis aan den Mid
delweg weder terug zal verkrijgen, kan
daarin geen verandering brengen.
In de eerste plaats toch moet men niet
over 't hoofd zien, dat het terrein van beu
.tegenwoordige Invalidenhuis pas over eeni-
ge jaren weder ter beschikking van de ge
meente zal worden gesteld en dat dus, wan
neer men zijn keuze op het terrein aan den
Middelweg vestigt, met den bouw der nieu-
fwe school eerst over eenige jaren kan wor
den begonnen. Al dien tijd, alsmede gedu
rende den bouw, moet de school gevestigd
blijven in het tegenwoordige gebouw aan
de Pieterskerkgracht, en dat niettegen
staande de hoogst ernstige klachten, die
zooals vroeger uitvoerig door B. en Ws. is
uiteengezet, door de onderwijsautoriteiten
tegen het tegenwoordige gebouw zijn te ber
de gebracht en waarop ook door den In
specteur van het Middelbaar Onderwijs d^
aandacht van den Minister van Binnenland-
sche Zaken is gevestigd.
Doch afgescheiden hiervan,, bestaan ook
tegen het terrein van het tegenwoordige
Invalidenhuis op zichzelf hoogst ernstige
bezwaren. Men kan nl. volgens de meening
van B. en Ws. al haast geen ongeschikter
plaats voor de nieuwe Hoogere burger
school bedenken, dan juist dat terrein. Het
terrein toch is slechts toegankelijk langs
allerlei nauwe straten en stegen en wordt
begrensd deels door den Ouden Rijn, deels
door den Middelweg en de Koppenhink-
steeg.
Mag men ook uit een hygiënisch oogpuot
daar een schoolgebouw stichten] Hun ant
woord hierop luidt volmondig: neen. Slechts
in den uitersten nood, indien geen betere
plaats te vinden is, zou men op een derge
lijke achteraf gelegen buurt zijn keuze ves
tigen. Reeds heeft men van verschillende
kanten bezwaar gemaakt tegen het feit,
dat de Meisjesschool 1ste kl. aan de Boom-
markt aan het water grenst^ hoeveel meer
stemmen zouden er dan niet zich laten hoo-
ren, indien een nieuwe Hoogere Burger
school aan een gracht als de Oude Rijn
werd geplaatst, waarvan het water toch
zeer zeker in hoedanigheid verre achter
staat bij dat van de gracht tusschen Apo-
thekersdijk en Boommarkt.
Doch er is meer. Een der redenen, waar
om de Commissie van Toezicht op het Mid
delbaar Onderwijs op den bouw van een
nieuwe Hoogere Burgerschool aandrong,
bestond hierin, dat in de aan de Schoolsteeg
grenzende lokalen van het tegenwoordige
gebouw veel last werd ondervonden van
straatgeluiden uit die steeg, vooral veroor
zaakt door het gepraat in die steeg. Wel
nu, datzelfde euvel zou zich natuurlijk ook
voordoen, wanneer men de nieuwe school
bouwde aan den Middelweg en de Koppen-
hinksteeg. Ook daar zou het onderwijs zeer
worden gestoord door het gepraat der om
wonenden, hetgeen voor het les geven veel
hinderlijker is en waardoor de aandacht
van de leerlingen veel meer wordt afgeleid,
dan door het voorbijrijden van trams i/f
wagens op veel verderen afstand.
Een ander bezwaar tegen het terrein,
thans ingenomen door het Invalidenhuis,
bestaat hierin, dat de aangrenzende terrei
nen niet in het bezit der gemeente zijn,
zoodat men bij stichting van het nieuwe ge
bouw op die plaats, steeds gevaar loopt,
naast het gebouw de een of andere inrich
ting te krijgen, die het onderwijs geven >n
hooge mate zou kunnen belemmeren. En
nu kan men wel, op grond van de bepalin
gen der Hinderwet, trachten hiertegen zoo
veel mogelijk te waken, doch dat dit steedë
afdoende kan geschieden, zal toch wel nie
mand beweren.
En eindelijk geldt bij B. en Ws. ook nog
dit bezwaar, dat het terrein aan den Mid
delweg eveneens betrekkelijk ver van de
tram gelegen is, hetgeen vooral bij slecht
weer, wanneer de leerlingen geen gebruik
kunnen maken van bun rijwielen, een groot
inconvenient moet worden genoemd.
Een der aangevoerde bezwaren, n.1. de
slechte toegang, kan natuurlijk, B. en Ws.
willen het geenszins ontkennen, verholpen
worden. Men zoude n.l., hetzij door 't ma
ken van een brug, hetzij door bet wegbre
ken van eenige huizen, een beteren toegang
tot het terrein kunnen verkrijgen. Doch do
kosten aan een van beide verbonden, zijn
zoo hoog, dat zij verwezelijking van een
dergelijk denkbeeld beslist meenen te moe
ten ontraden, te meer waar toch de overige
bezwaren tegen het terrein onverkort zou
den blijven gelden.
Stelt men nu tegenover dit terrein, de
indertijd reeds door hen voorgestelde plaats
aan den Hoogen Rijndijk op het Raamland,
dan gelooven zij, dat deze om tal van rede
nen verre de voorkeur verdient.
Tegen die plaats zijn eigenlijk slechts 2
bezwaren geopperd-
In de eerste plaats is de meerderheid der
Commissie van Fabricage van oordeel, dat
het onderwijs in de school, indien zij op het
Raamland wordt gebouwd, binder zal on
dervinden van het rumoer, dat door Let
rij- en tramverkeer op den Hoogen Rijn
dijk zal worden veroorzaakt.
Dit bezwaar wordt, volgens B. en Ws.,
door het lid der Commissie, dat de minder
heid vormt, op afdoende wijze wederlegd.
De school behoeft immers niet, zoo merkt
zij terecht op, direct aan den Hoogen Rijn
dijk te worden gebouwd, dcoh kan meer
binnenwaarts worden geplaatst. Nergens
heeft men hierin zoo de vrije hand als juist
bij liet Raamland, dat in zijn geheel eigen
dom van de gemeente is en waardoor ook
hinderlijke buren kunnen worden geweerd.
Bovendien zou men de gangen van het
nieuwe schoolgebouw aan de zijde van den
Hoogen Rijndijk kunnen ma-ken en de
lokalen aan de zijde van den daar
ter plaatje aan te leggen boulevard
en aan de achterzijde. Het bezwaar, door
de meerderheid aan het straatrumoer ont
leend, vervalt dan vanzelf.
Ook het tweede bezwaar, dat door de
meerderheid der Commissie van Fabricage
is te berde gebracht, de verre afstand van
het centrum der stad, is niet van zoo groot
gewicht, als men op het eerste oogenblik
misschien zou denken.
Natuurlijk willen B, en Ws, volstrekt niet
ontkennen, dat het Raamland verder van
het centrum der stad gelegen is, dan het
terrein aan den Middelweg, de Koppenhink-
steeg en den Ouden Rijn, al mog© voor de
leerlingen, die per rijwiel naar school gaan
en( dat zullen verreweg de meesten zijn
het verschil in afstand niet bijster groot
zdjn. Doch, zoo zouden B. en Ws. willen
vragen, is hel wel zoo noodig, dat de nieu
we Hoogere Burgerschool juist in het cen
trum der stad gelegen is Dit zou misschien
het geval kunnen zijn, indien leerlingen en
leeraren grootendeels in dat centrum woon
den. Dooh dit is toch inderdaad niet 'het
geval. Let men op de belangen van de mees
te leerlingen en leeraren, dan moet men dus
de sohool juist, niet in het centrum bouwen.
Immers, vele leerlingen en leeraren wonen
tegenwoordig in de buurt van den Witten-
of Zooterwoudschen Singel of in de daar
achter gelegen straten, kortom buiten of
nabij den SiDgelrand. En voor hen zal het
due nüet zooveel verschil uitmaken, of de
nieuwe school in het centrum der stad
wordt gebouwd, dan wel aan den Hoogen
Rijndijk, ja zjslfs zal voor velen de laatste
plaats nog dichter bij hun woning zijn dan.
de plaats van het tegenwoordige Invaliden
huis. Bovendien is het groote voordeel van
het Raamland, dat het aan de tramlijn ge
legen is, zoodat de buitenlecrlingen uit
Oegstgeest, Katwijk, Noord wijk en andere
omliggende gemeenten en die üexaren en
leerlingen, die in Leiden nabij de tramlijn
wonen, vooral ook bij slecht weder, gemak
kelijk de school kunnen bereiken.
Meenem B. en Ws. hiermede de beide be
zwaren, tegen het Raamland geopperd, ont
zenuwd te hebben, thans wijzen zij nog in
het bijzonder op het groote voordeel, dat
ex voor de gemeente in gelegen is, de nieu
we Hoogere Burgerschool op het Raamland
te bouwen en waarop ook de minderheid der
Commissie van Fabricage in haar rapport
van 28 December 1910 de aandacht vestigt.
Volgens hef door den Raad vastgestelde
uitbreidingsplan toch is de bedoeling bij het
in exploitatie brengen van het Raamland,
aldaar een breeden boulevard aan te leggen,
die deel moet uitmaken van een op ge
noemd plan geprojecteerde ceintuurbaan.
De breedte van dien boulevard zal bij den
Hoogen Rijndijk; 40 M. bedragen en nu ia
bet, de minderheid in de Commissie van
Fabricage zegt het terecht, met bet oog
op dien aaileg van het allerhoogste belang,
dat aan het begin van dien boulevard geen
gewone huizen of kleine villa's worden ge
bouwd, doch dat aldaar monumentale ge
bouwen verrijzen.
Aan den eenen boek zal dit ten gevolge
van het door den Raad genomen besluit in
zake het afstaan van grond voor den bouw
van een nieuw Invalidenhuis reeds het ge
val worden. Besluit men nu aan den ande
ren hoek de nieuwe Hoogere Burgerschool
te stichten, dan zouden aan het begin van
den boulevard twee mooie monumentale ge
bouwen kunnen komen te staan en zou met
het in exploitatie brengen van bei Raam
land op waardige wijze een beg: - worden
gemaakt.
Men onderschatte het belang, dat de ge
meente daarbij heeft toch vooral niet, zeg
gen B. en Ws. Zorgt de gemeent© niet, dat
haar terreinen aan de oostzijde der stad op
goede wijze in exploitatie worden gebracht,
dan zal de trek naar de andere lijde, naar
de gemeente Oegstgeest, in bedenkelijke
mate toenemen, zeer ten nadeele natuurlijk
van Leiden.
Alles moet derhalve in het werk worden
gesteld, om het op go-ede wijze in exploita
tie J>rengen van het Raamland zooveel mo
gelijk in de hand te werken.
In andere gemeenten geeft men wel ton
nen gouds uit, ter bevordering eener goede
stadsuitbreiding, en zou men dan hier niet
de zoo ongezochte gelegenheid, dat een
nieuwe Hoogere Burgerschool moet worden
gebouwd, aangrijpen, om een dergelijk doel
aan de oostzijde onzer gemeente te bevorde
ren]
En dat dit doel (kan worden bereikt, daar
aan twijfelen B. en Ws. niet. Het is toch
te verwachten, dat zich aan het nieuwe door
de provincie to graven kanaal verschillende
industrieel© ondernomingen zullen vestigen.
Worden nu verder aan het begin van de
ceintuurbaan een tweetal groote monumen
tale gebouwen gebouwd, dan is de waar
schijnlijkheid, groot dat men daarachter een
fraaie villabebouwing verkrijgt en is zoo
doende een groote stap gedaan tot verwe
zenlijking van het uitbreidingsplan aan die
rijde der gemeente.
Typowrafen-tabcrculosc-foncls.
Zaterdagavond gaf de afd. Leiden van de
„Ter. tot bevordering van de gezondheid
in de grafische vakken in Nederland", kort
heidshalve Tubercuiose-fonds genoemd, :n
„De Graanbeurs" een eerste Buitengewone
uitvoering met introductie.
In korte trekken schetste de voorzitter,
de heer A. Eikerbout, wording en doel van
dit fonds; hoe eerst, in 1S07, door de ufdec-
lingen Amsterdam en Den Haag van den
Alg. Ned. Typ.-Bond een plaatselijke ver-
eeniging werd opgericht, waarbij al spoe
dig bleek, dat bet voldoen aan haar taak
boven haar financïeele krachten ging. Dra
werd dan ook ingezien, dat slechts c:n lan
delijk© vereeniging iets van beteeke-nis tot
stand kon brengen, en kwam, na een eerste
oproep, nu een tweetal jaren geleden, ook
in Leiden een af deeling tot stand. Zoo
wordt ook bier, met betrekking tot hetgeen
voor den lijdennen typograaf in den lande
wordt gedaan, het woord bewaarheid, dat
alleen in eendracht kracht kan gevonden
worden.
Kon toch door Amsterdam in liet eerste
jaar aan één patiënt slechts eenige 'im
verleend worden, het tweede jaar aan ze
ven patiënten, nu het een landelijke ver
eeniging is geworden, kon door den cenira-
len secretaris, den heer Linke, in het jaar
verslag over 1910 geconstateerd worden dat
reeds een som van ruim f 1Ö94 voor verple-
gingskosten in een sanatorium kon worden
uitgetrokken.
De vereeniging vraagt van haar leden
een contributie van 2 Cis., terwijl men voor
minstens f 1 's jaar3 donateur of donatrice
kan worden.
Het is echter gebleken, dat aan het zen
den van patiënten naar een yerplegingsin-
riohting een schaduwzijde verbonden is, nl.
het wachten op plaatsing, daar de meeste
inriohtingm steeds overvol zijn .En waar
vooral ten opzichte van den tuberculoselijder
spoedige hulp dubbele hulp kan genoemd
worden, werd tot het grootschc plan beslo
ten een eigen Rust- en Herstellingsoord ts
stichten. Zeei veel geld het wordt niet
ontkend is hiervoor noodig, maar men
hoopt, rekenend op veler steun, daartoe
wel in afzienbaren tijd te kunnen geraken.
Zoo werd dan, om een steentje tot dit'
gebouw aan te dragen, deze avond georga
niseerd.
Een woord van hartelijken dank meende
de voorzitter hier op zijn plaats aan den'
heer Backer, die zaal en plantengroen gra
tis beschikbaar had gesteld, maar ook aan
het bondslid Barendse, declamator, het
mandoline-gezelschap „Krebustlipo" voor
zijn belangloze medewerking, de directie
van de drukkerij „Hermandad" voor het
gratis drulkwerk, alsmede aan de heeren
Hellmann en Tan Leeuwen, die tegen eeu
lager tamf zich beschikbaar hadden ge
steld.
Den aanwezigen een aangenarcen avond
toewenschend, opende de voorzitter onder
applaus deze avond.
Op het mooie programma, dat nu met
spoed werd afgewerkt, vond men vermeld
den heer Barendse, declamator, uit Den
Haag. De door hem met veel gevoel voor
gedragen stukken, vooral het „Triomfied
der beschaving' verdienden ten volle het
krachtig applaus. Ook heb mandoline-ge
zelschap, onder leiding van den heer L.
Teerman, gaf eenige verdienstelijke num
mers. De heeren Hellmann en Tan Leeu
wen deden door hun grapige voordrachten,
waaronder een paar toegiftjes," de zaal
vaak daveren van het lachen.
Een bal besloot dit feest, dat in ieder op
zicht geslaagd mocht heeten.
Een gehouden collecte tqn bate van bet
Rust- en Herstel 1 ingsord bracht de som
van f 8.90 op. Ook ansichtkaarten werdeD
ten behoeve van deze instelling-in-wordinx
verkocht.
Post op Java.
Bij het departement van koloniën is ont
vangen het volgende telegram van den
gouv.-gen. van Ned.-Indië, a. cl. 17 dezer,
betreffende pestgevullen op Java, geduren
de de week 8 tot cn met 14 dezer:
Afdeeling Malang: vijftien pestgeval-
len, twaalf dooden.
Toeloengagoeng: van de gesein
de ziektegevallen bleken vier pest te zijn.
Allen zijn overleden.
Hoofdplaats Madiocn: twee pestge-
vallen in kampong Kedjoeroo, waarvan
één dodelijk was.
J. Zoethout, schilder, te Keeg.
A. H. de Lange, broodbakker te Alkmaar.
T. Becrepoot, aannemer te Wognuin, en
J. Tertclrnan, aannemer te Nitbixwoud.
J. Wilkers, winkelier in Den Helder.
A. van Riet, herbergier, te Stratum.
