Tweede Kamer.
Nieraandoeningsn zijn ernstig.
Ingezonden.
Mill tie w ct.
De Mini s t e r van Oorlog, gister
namiddag repliceerende, achtte het onbe
grijpelijk, dat de heer Marchant zijn ver
wondering te kennen had gegeven, dab de
commandant van het veldleger, die het on
gunstig advies van den Defensieraad raede
onderteekend had, in zijn hooge beschik
king gehandhaafd bleef. Eer zou het den
Heer Marchant ongetwijfeld niet slechts
verbaasd, maar verontwaardigd hebben, in
dien die opper-officier uit 't leger zou ver
wijderd worden op grond van de vervulling
eener taak, hem van Regeeringswege op
gelegd.
Ten aanzien van het geval-v. d. Breggen,
waarbij den Minister door den heer Thom
son in deze zitting verweten was, dat hij,
Minister, den vader van den ongelukkigen
milicien niet eens een telegram van deelne
ming had gezonden, zette de Minister uit
een, dat deze zaak op zijn last in onder
zoek is, en dat hij, vóór dit onderzoek is af-
geloopen, geen blijk van deelneming kon
geven.
Breedvoerig verdedigde de Minister na
der zijn standpunt en achtte het een voor
deel van deze wet, dat de kwestie der volks
ontwikkeling overgebracht zal worden Van
Oorlog naar Binnenlandsche Zaken. De Mi
nister achtte een diensttijd van maand
in het leger, gebaseerd op goede lichame
lijke voorgeoefendbeid beter dan een dienst
tijd van een paar maanden langer, zonder
die geoefendheid.
De Minister herhaalde overtuigd te
zijn, dat de militaire werkers- niet de
schoonste uitvinding der twintigste eeuw
zijn, maar het is hem niet gelukt een be
hoorlijk equivalent te vinden, want hetgeen
de heeren Yan YlijmeD, Thomson en ande
ren daarvoor in de plaats willen geven, kan
de bedoelde werkers niet vervangen, want
juist wat de Minister wil, een geregelden
leergang, wordt door de aangeprezen equi
valenten tegengehouden, en anderdeels zou
den de financieele bezwaren te groot wor
den door uitbreiding van de corveërs. Dit
zou vier ton meer eischen. Een positief ant
woord of hij bereid is de militaire werkers
te laten vervallen, wilde de Minister thans
geven als volgt:
Met dat instituut van militai
re werkers staat of valt de Mi
nister van Oorlog, zoolang
geen equivalent gevonden ïs.
Wèl wil de Minister toezeggen, dat hij
ernstig zal streven, om de bezwaren, aan
het instituut der militaire werkers verbon
den, zooveel doenlijk weg te nemen, met
name door terugbrenging van den oefentijd
der werkers tot de normale oefentijden, die
ook voor andere categorieën geldt. Maar
zulks kan niet in de wet worden vastge
legd, doch moet aan de praktijk worden
overgelaten.
Avondvergadering.
De Minister van Oorlog betoog
de verder, dat het blijvend gedeelte, noo-
óïg is tot dekking der mobilisatie, en dat
de nummerverwisseling voor het blijvend
gedeelte nieuw iBj doch bestaat. In Dene
marken bestaat een tweeploegenstelsel, on
geveer gelijk aan hetgeen thans voor ons
land wordt voorgesteld. De kostenraming
voor de wet achtte de Minister juist. De
voorgestelde eerste-oefentijd is voor ver
mindering niet vatbaar. Van kaderplicht
kan nk<< worden afgezien. De Minister
verklaarde eindelijk, te willen streven naar
opkomst van de militaire erkers in twee
ploegen.
De Minister van Binnen-
]an dsche Zaken stelde als zijn indruk
van het debat vast, dat. de critici niet heb
ben getriomfeerd over het wetsontwerp en
,in gebreke zijn gebleven, eigen stelsels aan
te bieden. Spr. hield vol, dat- het tweeploe
genstelsel geen fair trial heeft gehad, dat
ook generaal Sabron^ die volkomen op zijn
plaats was in het kabinet, oordeelde, dat
afdoende verbetering eerst verkregen zou
w-orden door herziening van de Militiewet.
De Minister hield vol, dat het op 8 Juni
geen geschikt tijdstip voor de Regeering
was, om op behandeling der Militiewet aan
te dringen, en verdedigde voorts de publi
catie van het rapport van den Raad van
Defensie, welke publicatie niet beteekende,
dat de Regeering er rich voor verant
woordelijk stelde, al werd' zij er door over
tuigd, dat verbetering der wet urgent was.
Het was den Minister onbegrijpelijk, wat
de heeren Thomson en Marchant wilden.
Hij herinnerde aan het feit, dat de beer
Thomson den heer Schaper, die in dienst
ging, hooger stelde dan den heer Lohman,
die den dienst afkocht-, maar in 1870 stelde
de heer Lohman zich voor de grensvevde-
diging beschikbaar. De heer Lohman werd
toen afgewezen, omdat hij niet onderlegd
was, doch besloot toen, zijn zonen persoon
lijk te doen dienen.
Ten slotte' constateerde de Minister, dat
dc heer Troelstra de tegenspraak tusschen
eigen standpunt en dat van Jaurès niet had
weggeredeneerd.
De algemeenc beraadslagingen werden ge
sloten.
De m ot i e-T er Laan es. (woerbelasting
voor inkomens van f 3000 on hooger) werd
verworpen met 70 tegen 5 stemmen; de
m o t i e-ThomsoD c.s. (bekorting van ka-
zernoverblijf, als onmisbare voorwaarde voor
coTitingentsvorhooging) met 52 tegen 22
stemmen.
Een voorste 1-R oodhuizen, om
"Woensdag dc ariikelsgcwijze behandeling aan
te vangen, werd varworpen met 56 tegen
19 stemmen.
Artikel 1 werd aangenomen en na eenig
debat met 39 tegen 32 stemmen verworpen
een amendement van den lieer D e
Beaufort, om te bepalen, dat niet-Neder
landers tot een andere nationaliteit behoo-
rende. uit dc ini'ilie behooren te wordeu ge
weerd.
Do artikelen 2 en 3 werden aangenomen.
Bij artikel 4 (grootte van de lichting en
yenieeling van de ingelijfdcn) kwamen, na
dat de Vöórzitter onder hilariteit heeft me
degedeeld, dat de Regeering de woorden
„militaire workers" heeft vervangen door
„aaminiktratie-troepen", verschillende amen
dementen in behandeling, van de heeren Ter
Laan c.s. om de sterkte van het contingent
te laten op 17,500 man, om tc voorkomen,
dat de jaarlijlische lichting toch nog aan
zienlijk grooter wordt, dan wat in het arti
kel, als het hoogste getal wordt genoemd,
om de grootte van de lichting -te vermin
deren met- het getal der voor studie vrij
gestelden, om te bepalen, dat van elke lich
ting niet 1000, doch slechts 600 man bij
de zeemilitie worden ingelijfd, om de mili
taire werkers te laten vervallen; verder van
de heeren Thomson c.s. een amende
ment van gelijke strekking.
De heer Ter Laan lichtte zijn amende
menten nader toe.
Hij wees er op, dat ook de Raad van De
fensie geen con tingents verhooging wenscht,
dat deze ook steeds docr de Katholieken
is bestreden, en betoogde, dat zij noch tegen
over den buitenlandschen, noch tegenover
den binnenkindschen vijand noodig is. De
contingentsverhooging zal de kosten o.a.,
voor kazernebouw zeer doen stijgen, terwijl
de militaire gezondheidsdienst nu reeds niet
voor zijn taak prekend, niet op contingents
uitbreiding is ingericht.
Spr. wijd.de daarna nog een enkel woord
aan de amendementen.
Even elf uren vroeg de heer Duys de be
raadslagingen te schorsen, daar slechte
twaalf leden der rechterzijde aanwezig zijn.
De V oorzitter verdaagde daarop de
vergadering, met liet oog op het vergevor
derd uur, tot hedenochtend halfelf.
RECLAMES,
k 40 Cents per regel.
4986 40
Lijdt gij aan rug- of lendenpijn?
Hebt gij opgeblazen oogen? Opgezwollen
enkels of ledematen?
Is uw water bewolkt, zanderig of bran
dend
Geschiedt de urineloozing te veelvuldig
of te weinig?
Yoelt gij u rheumatisch bij slecht' of
vochtig weer?
Hebt gij veel last van zware hoofdpijn of
duizeligheid
Zijt gij zwaarmoedig, zwak en altijd ver
moeid?
Nieraandoeningen tasten niet iederen lij
der op dezelfde manier aan geen enkele
patiënt vertoont alle verschijnselen, doch
iedere patiënt fyeeft sommige ver
schijnselen. Indien gij echter eenig tee-
ken van nier- of hlaaszwakte hebt, dan is
vernietiging der niereo misschien korter bij
dan gij denkt, en is uitstel zóó gevaarlijk,
dat gij niet spoedig genoeg met het gebruik
der echte Foster's Rugpijn Nieren Pil
len beginnen kunt. Zij zijn een geneesmid
del uitsluitend voor nier- en blaaskwalen
en alleen een nierengcneesmiddel kan eiken
wortel van dc gevreesde nierziekte uit
roeien.
De naam Foster's en de handteekening
van James Foster op de doos is een waar
borg dat gij de échte Foster's Rugpijn Nie
ren Tillen bekomen hebt. Zij zijn te Leiden
verkrijgbaar bij de heeren D. M. Kruisinga,
Nieuwe Rijn 33: Reyst Krak, Steenstraat
41; en bij D W. E. F. de Waal, Mare 56.
Toezending geschiedt franco na ontvangst
van postwissel k f 1.75 voor één,* of f 10
voor z?s doozen.
GENEZING
DER VOORTDURENDE-
VERSTOPPING
^HOOFDPIJM.lïu^^'jNp^WA^SJAilDOEHINSE*,
CA8CARA 6AGRADA
Veroorzaken go®n kolieken.
Elte ilacoc, waarop do hanéieekeDlBj
"DEMAZiERE* onibreekt. 1» uomaafc.
Voorradig in olie voorname Apotheken
w Droglatvrinkels-
llm.it QEGLQS I31. Rue da Vaugl-'rt, Pari»
1MON8TER GRATI» I l IM«
Electrisch licht voor den „kleinen man."
Onder bovenstaa-nden tdted komt in de
„Kölnische Zeitung" van 13 October een
artikel voor, dat wij, hoofdzakelijk met het
oog op de plannen, die er bij onze eJectri-
sche centrale bestaUn, hier laten volgen.
Wij bevinden ons aldus de „Kölnische"
in een tijd van den meesten vooruitgang
op elk gebied, zoo ook in het leven der
steden. Wat heden nog als het toppunt van
gemeenschappelijke wijsheid en zuinigheid
gold, is onder omstandigheden morgen
reeds uit den tijd, en het zal voor de stads
besturen zaak zijn, den blik op de nieuwe
omstandigheden te richten, en bij het ne
men van tfelke maatregelen ook alle moge
lijkheden der toekomstige ontwikkeling
voor oogen te houden.
Geheel in 't bijzonder schijnt ons dit thans
in Keulen noodzakelijk te zijn, waar dc
uitbreiding der stedelijke gasfabrieken een
dringende behoefte wordt, waar echter aan
den anderen kant de electrische verlichting
steeds groote vorderingen maakt, en waar
nieuw ongekend afzetgebied geopend wordt
voor den electrischen stroom, waar het ver
lichting geldt, zooals uit een voordracht
blijkt, welke de directeur vaD het Berlijn-
sche bureau voor practische toepassing van
electriciteit, E. Wikander, j.l. Dinsdag
avond in de aula der Koninklijke macliine-
bouwschool hield, en waaraan wij het vol
gende ontleenen:
„Onze el eetriciteitsf abrieken werden
oorspronkelijk bijna uitsluitend gebouwd
tot bevrediging eener weeldebehoefte. Men
wilde de rijkste lui en de fijnste winkels
van het gemakkelijke en elegante electrisch
licht voorzien. Toen vermoedde niemand,
dat de lampen twintig jaar later slechts
een derde of vierde maal zooveel stroom
zouden verbruiken en dat men tot stroom-
prijzen van 30 tot 40 pf. zou komen, en
liet Daitsche consnlaat te Tripoüs.
niettegenstaande grootere netto-winsten
dan bij 60 tot 80 pf. verkrijgen zou. Door
deze veranderingen zijn de, kosten van het
electrisch licht op ongeveer één zesde of
één achtste van den toenmaligen prijs
teruggebracht, en het electrisch licht is
thans goedkooper dan de petroleumverlich
ting geworden. Het kost ongeveer half
zooveel als de petroleumlamp met gelijke
lichtsterkte. Derhalve is het geheele vraag
stuk der electrische verlichting in een
nieuw stadium getreden, want de petro
leumlamp was tot nu toe het licht van den
kleinen man, van den arbeider, en nadat
hij deze verlichting heeft kunnen betalen,
is het hem eerst recht mogelijk, het'elec
trisch licht te bekostigen. Nu zal men mis
schien vragen: Indien dit zoo is, waarom
hebben wij dan geen electrisch licht in de
kleine woningen? Het antwoord is eenvou
dig: Omdat zich de electriciteitsfabriek°.n
eerst langzaam aan deze nieuwe toestanden
aanpassen. Hieruit blijkt ook, dat de elec-
triciteitsfabrieken in deze richting moeten
ontwikkelen. Hoe eerder dit geschiedt, des
te beter i3 het voor den afnemer der fabrie
ken en voor de stadskas.
De groote hinderpaal voor de algemee-
ne invoering van het electrisch licht zijn
heden de kosten van den aanleg der lei
ding. De huurder kan deze niet betalen,
omdat hij niet weet, hoe lang hij in de
woning blijft, de huisheer w i 1 ze niet be
talen. Er blijft dus niets anders over dan
dat de electriciteitsfabriek de installatie-
kosten geheel $f gedeeltelijk betaalt. De
fabriek kan dit ook bij de huidige prijzen
zeer goed, waar zij de kosten in de eerste
jaren weer terugverdient qn daarna voort
durende netto-wjnsien van deze consumen
ten, die ze anders in 't'geheel niet b*
haald had, verkrijgt. Op 'grond van deze
wetenschap is in een reeks van electrici
teitsfabriek en, en wel in de eerste plaats
particuliere fabrieken, naafnlooze vennoot
schappen, die in 't geheel geen ander be
lang hebben dan hooge dividenden, er toe
overgegaan, de installatie geheel of gedeel
telijk gratis uit te voeren. Als
voorbeelden kunnen de clcctriciteitsfabrie-
loen te Straatsburg, Gotha, Naaml. Ven-
nootsch. Wiestfalen en Hagen, Trier, Mün-
cben, Genua, Christiania en Gotenburg ge
noemd worden. Uitmuntend in dit geval
zijn vooral de electriciteits-fabrieken te
Straatsburg en München.
Bijzonder interessant zijn de ervaringen
der electriciteitsfabriek te Straatsburg, waar
sedert ^ongeveer 2 jaren de eerste lamp in
iedere woning kosteloos wordt aangelegd.
Er zijn daar in de eerste anderhalf jaar
niet minder dan 6200 woningen zoo geïn
stalleerd. De Straatsburger electrickeitsfa-
brick verdient aan deze 6200 gratis-ïnstalla-
tieverbruikers jaarlijks minstens 62000
Mark meer dan anders. In gevallen, waar
in geen baar geld voor dc installaties kan
worden uitgegeven, is het Gotenburger gra
tis stroom-eenjaar-systeem aan te bevelen.
Dit systeem werd in October 1909 in dc
Zweedsche stad Gotenburg ingevoerd en
bet is zoo goed gebleken, dat deze stad
met slechts 165.000 inwoners heden over
de 8000 verbruikers beeft. Dit is evenzoo-
veel als verschillende groote steden met
400.000 tot 500.000 inwoners.
Het beginsel van het Gotenburger-sys-
teem is het volgendeDe electriciteits
fabriek geeft in normale huurhuizen enz.
ieder, die op zijn kosten een electrische
installatie laat aanleggen, den electrischen
stroom gratis zoolang, tot deze prijs, die
deze energie naar de berekening gekost
zou hebben, even hoog is als de installa-
tiekosten, echter niet langer dan een jaar.
Het spreekt natuurlijk vanzelf dat de resul
taten niet zoo groot zullen zijn als wanneer
de zuivere uitgaven voor de installatie door
de fabriek zelf worden betaald, daarvoor
behoeft echter ook de fabriek geen geld
voor de installatie uit te geven. In Chris
tiania betaalt de fabriek slechts de aanslui
ting van de huizen en straatleidingen. Dit
heeft te zamen met den billijken stroom-
prijs 26 ore (1672 ct. Ned.) per kilo
wattuur in één woord een stormachtige aan
sluitingsbeweging ten gevolge gehad, zoo
dat de fabriek thans ongeveer 15,000 afne
mers telt en het vooruitzicht bestaat dat
dit getal tot den lsten Januari tot 18,000
zal stijgen.
De spreker beveelt aandat de fabrieken
de kosten voor het aansluiten der huizen
op zich zullen nemen; dat ze die van on
derzoek zullen afschaffen en het storten
van voorschotten zooveel mogelijk zullen
beperken.
Over de verscherping der voorschriften
omtrent de geleidingen merkt hij op, dat
voor de andere verlichtingsmiddelen in 't
algemeen geen voorschriften in acht geno
men worden, hoewel deze niet zonder ge
vaar zijn, terwijl slechts bijzonder bekwa
me vaklieden met de electriciteit schade
zouden kunnen aanrichten.
Verder behandelde spreker het volgende:
Bij vele electriciteitsfabrieken zijn de me-
tcrhulen zoo hoog, dat zij een ernstigen hin
derpaal voor de invoering van het electrisch
licht vormen. De gewone meters voor en
kelvoudig tarief zijn thans niet duurder
dan gasmeters en hebben ook geen hooger
onderhoudskosten. Men krijgt tegenwoor
dig de beste meters voor prijzen, die nog
geen 25 Mark bedragen en voor zulke me
ters is een jaarlijksche huur van 3 Mark
voldoende.
Zoolang de electriciteit een luxe was,
kwam men met zeer eenvoudige tarieven en
met slechts een tarief uit. De verschei
dene soorten van gebruik en de geheel
verschillende volksgroepen, die heden de
electriciteit kunnen bezigen, dwingt ons tot
de invoering van verschillende tarieven.
Zooveel mogelijk moeten de verbruikers
tusschen deze mogen kiezen. Het voor de
kleinste woningen voornaamste tarief is het
Pauschaltarief, waarbij de verbruiker een
vasten prijs per jaar voor iedere lamp van
een zekere sterkte betaalt. De stedelijke
fabrieken te Bremen en Trier hebben kort
geleden zulke tarieven ingevoerd. In Bre
men betaalt men voor 50 watt, waarmee
de 25-kaarsige lampen gevoed worden,
19.50 Mark jaarlijks of 1.63 Mark per
maand, dat is ongeveer evenveel als een
arbeidersfamilie jaarlijks voor haar s'ech-
te petroleumverlichting uitgeeft. Voor iede
re 10 watt meer stijgt dje prijs met 3.90
Mark. In Trier betaalt, men voor 60 watt
jaarlijks 21.60 Mark en; voor ieder 10 watt
meer 3.60. M. per jaar meer.
De electrieiteitsfabriek Westfalen schrijft
in haar laatste jaaroverzicht over het Pau
schaltarief Bij duizenden der aansluitin
gen. die wij in het afgel'oopen jaar tot stand
brachten, wordt de verbruikte hoeveelheid
energie niet meer door meters gemeten en
naar kilowatturen berekend. De verbrui
ker betaalt liever maandelijks het bepaal
de, zich naar het aantal en de kaarssterk
te zijner lampen richtende Pauschaltarief,
gebruikt derhalve zijn leiding" m zekere
mate bij abonnement, waarbij het binnen
redelijke grenzen onverschillig is, of
hij de lampen korteren of langcren tijd laat
branden. De tarieven hebben voornamelijk
bij minder bemiddelde afnemers groote in
stemming gevonden. In kleine huishoudin
gen bleken de meterhuren dikwijls zeer
drukkend vooral in maanden, dat er wei
nig gebruikt werd. Nu valt deze meterhuur
in de ongelijkmatige berekening naar de
verbruikte kilowatturen geheel weg en in
haar plaats treedt het van te voren eens
en voor al overeengekomen, den verbrui
kers derhalve bekende, maandelijks te be
talen bedrag. Wel is waar kan men deze
manier van verrekenen slechts bij een
kleine aansluiting toepassen.
De vraag: .Waarom moet de invoering
der electriciteit bevorderd worden? beant
woordde de spr. aldus: Ten eerste op hy
giënische gronden, want het electrisch licht
is het eenige verlichtingsmiddel dat de
lucht niet slecht maakt. Ten tweede om
dat het het meest brandvrij en ongevaar
lijk is van alle verlichtsmiddelen, terwijl de
andere verlichtingsmiddelen, zooals gas en
petroleum, door vorming van kool- en an
dere zuren de lucht der woningen bederft.
Om zich een voorstelling van den invloed
hiervan te kunnen vormen, moet men zich
voorstellen, dat de kleine w.oningeiï voor
namelijk in den winter slechts onvoldoen
de cn na aansteking der verlichting in 't
algemeen niet voor den volgenden morgen
gelucht worden. Deze uiteenzettingen zul
len u voldoende zijn om u te toonen, dat
de algemeene invoering van het electrisch
licht in de kleine woningen een hygiëni
sche hervorming van den eersten rang be-
teekent. En deze hervorming verschaft de
stad zelfs grootere inkomsten.
De belanghebbende kringen zullen mis
schien vreezen, dat de te verwachten ont
wikkeling der electriciteitsfabrieken de gas
fabrieken zal benadeelen. Tot nu toe is
echter gebleken, dat deze fabrieken hier
van bijna geen schade ondervinden. Wat
zij aan lichtgas minder leveren, wordt door
verwarmings- en kookgasverbruikers be
trokken. Het ligt voor de hand, dat een
industrie, die als de gasindustrie, een bijna
100-jarige ontwikkeling achter den rug
heeft, in zekere mate haar toppunt heeft
bereikt. Het gas heeft een buitengewoon
vruchtbaar gebied bij de verwarming der
ketels voor centrale verwarming en water
verzorging, dat is voldoende, om de ver
dere ontwikkeling der gasfabrieken te ver
zekeren. Er zal in de toekomst derhalve
afzetgebied genoeg zoowel voor gas als ook
voor electriciteit zijn.
Geachte Redactie!
"Wees zoo goed voor het onderstaande eenig^T
plaatsTuimte in uw kolonimen in te rua*
men. Bij voorbaat mijn hartelijkcn dank. Jj
Geen dag gaat er bijna voorbij of men|
hoort en leest over d u t e n t ij d.
In alle kringen voelt men het, dat d<f
noodzakelijkste levensmiddelen bij den dagf
in prijs stijgen. In alle kriugen zeg dkj)
doch wel het meest in onze arbeiders-krin*
gen (het begrip arbeider zoo. ruim mogclijkli
genomen). Elke verhooging drukt hen lietj
meest, daar zij immers toch reeds niets
missen hebben.
Hier en daar wordt dit reeds ingezien dooi}
patroons, waarom zij hun personeel een tij-i
delijkcn of blijvenden toeslag op het loonj
geven. Helaas, het zijn er nog slechts enkelen*
Meerderen moeten dit goede'voorbeeld volgen*
Het is om twee redenen, M d. R., dal ik!
het waagde de pen op te nemen cn hier* j
over te schrijven. Ten eerste om ook <ld
Leidsclie patroons op te wekken hun pcw
sonoel een toeslag op het loon te geven.
Maar ten tweede om in alle bescheidenheid!
een kleinen wenk te geven omtrent dezen;
toeslag. Mij toch komt het voor. dat een';
percentsgewijze verhoogde toeslag in dezq
de billijks te is. -
W anneer ik lees, dat deze of gene ptw
troon aan zijn gehuwde arbeiders een!
gulden en aan zijn ongehuwde vijftig»
cents toeslag gaf, dan wil het mij toch'
voorkomen, dat hierin cenigc onbillijkheid
is. Hoe vaak komt het niet voor, dat ongo*
huwde arbeiders optreden als geheele of ge*
deeltelijke kostwinners, hetzij van een wei
duwe, hetzij van hun ouders. Hierbij komt,-
dat, heeft een patroon een gehuwden ajul
beider van f 5 en een van f 10 en lijj
geeft aan beiden een toeslag van f 1, dan[.
beteeken t dit voor den een 20 pGt. en vooliri
den ander 10 pCt. verhooging.
Het billijkst zou het mij daarom voorkok
men, wanneer onze Leidsche patioons konden1
besluiten aam hun personeel gehuwd of
ongehuwd een percentsgewijze verhoo-
ging (bijv. van 10 pCt.) toe te kennen.
Mocht dit schrijven hiertoe u\aar eenigs*
zins medewerken, dan zal dit met dank*
baarheid waargenomen wrordcn, door
23 Oct. 1911. Uw A b o n n j
Wetfelijkre Winkelslniting
te Leiden.
Hooggeachte Redactie!
Beleefd verzoek ik u, opnam2 van het)
volgende, u tevens belovende u maar een- -
maal over dit onderwerp lastig tc vallen.'
Die firma in galanterieën, die zich zoo
sterk beijvert voor de Wettelijke Winkel
sluiting, protesteert met klem en kracht
tegen de averechtsche voorstelling van den
heer G. K. en beweert beslist, dat de te*
genstanders oveTal verre in dc minderheid,
zijn; 'tgcen hij den met 'n paar bewijzen staaft.
Maar 150 tegenstanders op dc 660 is bijna
23 pCt. en dat vind ik toch heusch niet
zoo weinig.
Wanneer die 150 winkeliers, waarva.n wel*,
licht velen met huisgezinnen, door die wet*
t el ij k e bepaling schade in hun zaken onder-»/
vinden, is dat dan al niet erg genoeg?
Honderd vijftig gezinnen in een wijk iü
hun verdiensten gekortwiekt, enkel en al
leen om aan die 510 andere, die het wel
licht heel goed kunnen doen, meer denk*
beeldige levensvoorwaarden te gunnen.
Mijnheer de RedacteurDie firma in ga*
lanterieën heeft zeker een groote en heel
goede zaak, zoodat ik mij dan cok goed be
grijpen kan, dat die firma gaarne om 9
uur sluiten wil en kan.
Onbegrijpelijk is het mij zelfs, dat die
firma het nu nog niet terstond doet, en niet
waclit op die zoo vurig door haar verlangde
wettelijke bepaling.
Die firma behoeft immers niet bang të
wezen voor de concurrentie van den klei
nen man. Daar is immers niet zooveel keus,
wordt men niet zoo vlug en voorkomend
behandeld, en zijn de prijzen hooger dan bij
de groote .firma's('?), met hun enorme on
kosten voor moderne étalage's, verlichting,
on groot winkelpersoneel.
Dan is ten minste aan dien zoo schrikbar
rend op slavernij gelijken den toestand, voor,
haar en haar personeel, een einde gemaakt,
en kan. zij haar tijd na 9 uur besleden aan;
do zoo noodige rust, en aan ontspanning en
eindelijk ook eens aan hun ontwikkeling'
gaan denken.
Heel gaarne wil ik gelooven, da.t er vele
voorstanders zijn en dat dp groote krui
deniers- en oomesti bl es Kan del a ar s er nieté'
op tegen hebben liun zaken om 9 uur te
sduiten.
Groote firma's met heel veel uitbrengt'
klanten en weinig winkelnering zullen aan
uw zijd© staan; maar die andere winkelier^
met weinig loop en veel winkcldrukt.c, dié,
zullen na 9 uur nog aardig wat verkoopen,
en dat zijn er heel velen, en zullen dus
beslist zoolang tegenstemmen, als het maai;
eenigszins mogelijk is.
En denkt u dan dat de heeren banket
bakkers zoo vel vuur voor de wettelijke!
regeling zijn Mis, geachte firma.
Sluit u gerust om! 9 uur, laten alle'zaken:
hun personeel om 9 uren vrijlaten, maar,
laat diengene, die zelf hard mee moet werken
om soms een bediende uit te winnen, laat!
die nijveren vrij, en wil niet trachten dooi)
een wettelijke bepaling hun reeds zoo zorg.»
vol bestaan aan handen te leggen, maai)
laat de gelegenheid voor hun openblijven ge*
steld, om ook nog na 9 uub wat te kum;
nen verdienen opdat zij op een nette en eett^
lijke manier door de wereld komen. 1,
Maar mocht u toch een poging willen
wagen bij den Raad, welnu-, dan zullen d<
heeren Raadsleden genoeg zijn, die rond vocü
hun meening uitkomen; de belangen van defi
kleinen middenstand behartigen en ziofj
niet bevreesd maken voor uw dreigen, daty
zoo zjj tegen steminen, zij niet meer doofc
u en de uwen, worden herkozen.
Met beleefden dank, Mijnheer de Re^la^
teur.
