Spel en drank in China. de truffels in het najaar rijp zijn, gemak kelijk te kunnen vinden. Maar ook aan andere kenteekenen is het te zien, waar truffels onder den grond groeienhet gras is daar schraal en ziet er verflenst uit. De naastbijzijnde eiken zijn altijd meters van de truffelplaats verwijderd, waaraan slechts de verste uitloopers van hun wor tels raken. Hoe verder de wortels zich uitbreiden, des te meer wijken in den loop der jaren de truffelplaatsen terug. In Noord-Italië bezigt men honden bij het zoeken naar truffels, en wel zwarte poedels. Die dieren worden al van jongs af voor dat werk gedresseerd. Men geeft hun eerst stukjes truffel in hun eten, om hen te gewennen aan den geur; daarna begint men hen te laten zoeken naar het voedsel, dat men verstopt, en later zelfs onder den grond begraaft. De honden krijgen dan niet eer hun eten, voordat zij het kunstmatig truffelspoor hebben ont dekt, en dan krijgen zij nog een lekker hapje tot belooning. De honden hebben dit voor bij het zoe ken naar truffels, dat zij die zeiven niet eten; maar zij zijn daarom niet zoo ijverig in het zoeken als een voor de truffel- jacht afgericht varken, dat slechts met ge weld belet kan worden om op de ontdek te truffels aan te vallen. In Frankrijk is men in de laatste jaren wegens de hooge truffelprijzen en de te behalen winst, begonnen met aanplanten van truffels. Tot dusverre heeft men onbebouwde gronden zoodanig met eiken beplant, dat tusschen de stammen ruimten overbleven, en daar Üan de truffelcultuur gebracht. Zulke truffelplantages leveren goed voor deel op. Als de grond na verloop van jaren is uitgeput, levert de verkoop van het hout van het inmiddels gegroeide eikenbosch weder winsit op, en na eenigen tijd kan de grond opnieuw worden gebruikt. 1 Waaraan beeft West-Europa zijn warm klimaat te danken? Men weet sinds meer dan 100 jaar, dat de bedde kusten van den Noord-Atlantischen Oeeaan, wat kaar temperatuur betreft, zeer veel met elkaar verschillen. Op de Euro peesche kust heerschen van het Kanaal tot aan de Noord-Kaap veel hoogere tempera, turen dan met de geografische breedte overeenkomen. Op de Amerikaansche kust veel lagere. Zoo is Labrador een dor land, waar, zooals reeds de eerste ontdekkers er van zeiden, niets te halen valt, terwijl aan de Noorweegsehe kust in de streken, die 10 graden dichter bij de Pool liggen, nog akkerbouw gedreven wotrdt, tarwe op 64 graden N.Br., gerst op 70 graden en zelfs bloemkool gedijt. Onder dezen breedte graad treft men op de Amerikaansche zijde slechts sneeuwhutten van de Eskimo'shet zijn de onherbergzame streken, waar eens da heele expeditie van Franklin van koude en gebrek omkwam. Al3 de oorzaak van deze bevoorrechting van Europa- wat klimaat betreft, heeft Maury het eerst den golfstroom aangewe zen en heeft later Petermann de daartegen ingebrachte bedenkingen zegevierend weer legd. De door hem gegeven kaarten toonen aan, dat de machtige warm waterstroom, die, van de Noord-Amerikaansche zijde komend, zich dwars door den Oceaan beweegt, de Britsche eilanden omspoelt en langs dé Noordzeekust stroomt, geenszins daar geheel verdwijnt, maar nog tot in de IJszee merk baar blijft. Als een mantel omhullen deze >yarme wateren Noordwest- en Noord.Europa, terwijl de ijsstroomen van het Noorden langs da Amerikaansche kust zuidelijk trekken. Met het drijfijs van deze arktisohe stroo- mïng geraken de walrussen naar Newfound land en ter breedte van Midden-Duitschland werden in N.-Foundland soms jachten op ijsberen gehouden, terwijl geen voorbeeld be kend is, dat dit dier ooit in Schotland is is aangeland. Ook IJsland wordt door den golfstroom tegen de grimmige winterkoude beschermd, welke daarentegen in de op ge lijke breedte heerschende deelen van Green land met groote felheid heexscht. De eigenlijke bron van den golfstroom is in de Straat van Florida te zoeken, waar jaarlijks een kwantum water door stroomt, dat 60- tot 80-maal grooter ig dan de water massa van alle rivieren der aarde te zamen genomen. Deze kern van golfstroomwater zou echter niet toereikend zijn om alleen de geweldige warm waterleiding door den Oeeaan tot aan Noord-Europa te onderhou den. Eerst doei' de vereeniging met het warme watert dat langs de Bahama-bank stroomt en als Antillen-stroom op de kaar ten is aangeduid, wordt die leiding zóó versterkt, dat zij invloed kan hebben op het klimaat van onze Europeesche Noord westkust Onlangs heeft dr. Koppen een nieuw on derzoek naar de oorzaak van de hooge warmte van Europa on van den Noord-At lantischen Oceaan ingesteld. Zijn bevinding is, dat voornamelijk het tusschen Schotland en IJsland gelegen zeegedeelte in hooge mate invloed uitoefent op het klimaat van Ëurc'pa, en wel middellijk, doordat dit ge deelte van den Oceaan oorzaak is van den lagen luchtdruk, waaraan Europa des win ters de overheersehende Zuidwestelijke win den van uit den Oceaan dankt, en ook on middellijk, doordat die zee de Noordweste lijke winden, welke in Oost-Azië de koudste zijD, in den winter in Europa tot betrekke lijk warme maakt. Vragen wij naar de oorzaken, die het noordelijk einde van den Atlantis-chen Ocer aan zoozeer bevoorrechten, dan schijnt de hoofdrol daarin te spelen de bijzondere lig ging ten opzichte van de heerschende wirn den en van de poolzeeen, die deze van pool cirkel tot poolcirkel zich uitstrekkende Oceaan inneemt. Want de op zijn midden gedeelte heerschende passaatwinden drijven de hoofdmassa van het daar door de tropen zon verwarmde oppervlaktewater langs de kustlijn van Kaap La Rogue naar Florida, van waar de Zuidwestelijke winden het naar Europa en langs de noordelijk ombui gende kustlijnen van dat werelddeel tot op hcoge breedten voeren. Men ziet hieruit, hoezeer de S-vormige gedaante van den Atlantischen Oceaan er toe bijdraagt de hooge warmte van N.-W. Europa teweeg te brengen. Ware de Oceaan tusschen Groenland en Scandinavië smaller of zijn vorm symmetrisch met het zuidelijk van den meridiaan gelegen gedeelte, dan zou het grootste deel van West-Europa zijn tegenwoordige gunstige positie nooit heb ben ingenomen. De Kamervrouwen aan 't Ghineescbe hof. Een paar maanden geleden trok door de straten van Peking, in de buurt van het Keizerlijk Winterpaleis, eeh stoet van 40 a 50 tweewielige wagentjes, waarin onge veer een honderdtal kleine Chineesche meisjes zaten. Dit was een „zichtzending'' kamer vrouwen voor het Keizerlijk hof. De kinderen stammen meestal uit de fa milies der Wai-Pa.Chi. Ieder jaar komt nl. een ongeveer gelijk aantal van deze meisjes voor het paleis aan. De keuze gaat dan zoo iü'haar werk, dat de geheele schaar dar netjes uitgedoste meisjes eerst gebracht wordt voor Lung-Yu, de adoptief-moeder van den Keizer, die dan de vijf aardigste voor haar huishouding uitzoekt. Vóór haar op tafel liggen lijstjes met de namen der kind-eren en het beroep van hun vader er op; zij worden één voor één voorgebracht, en degenen, die niet bevallen, worden apart gezet. Deze geduldproef moeten de kinderen een zestal malen endergaan. nl. voor de Keizerin-Weduwe, voor den Keizer, en voor diens bij-vrouwen, die vcor het meerendeel als kind-eren zelf hetzelfde lot ondergingen; de uitgezochte, knappe meisjes blijven ang stig en verlegen in het paleis; de leelijke, afgekeurde gaan vroolijk en welgemoed naar huis terug, blij dat zij de „gouden kooi'' ontsnappen. Toch is het lot der achterblijven- den zoo kwaad niet. Zij krijgen in de tien jaren, dat zij als paleisvrouwen in de ver boden stad dienst doen, wel is waar geen loon, maar na afloop worden zij als regel zco rijkelijk van uitzet en kostbare ge schenken voorzien, dat zij gemakkelijk door haar ouders kunnen worden uitgehuwelijkt. Velen valt ook het geluk te beurt als bij vrouw door den Keizer te worden uitvei> koren, maar de vooruitzichten in die rick- ting zijn er den laatsten tijd niet beter op geworden De eer, zijn kinderen voor den paledsdienst te mogen afstaan, wordt over het algemeen niet meer zoo hoog ge schat, en het gebeurt veel, dat er heime lijke remplaganten worden gesteld, die het aanzien van den paleisvrouwenstand nu juist niet verhoogen. Het is dan ook te voorzien, en wenschelijk tevens, dat deze geheele in» stelling niet lang meer stand houdt. Over heel de wereld eischt de speel- eo drankduivel zijn offers, maar nergena woedt hij zoo vreeselijk als in China. Da zonen van het Hemelsche Rijk geven zidi aan hem over met een woede en een harts tocht, die eenvoudig zonder voorbeeld zijn. Ofschoon de wetten van het Rijk het spej verbieden, stoort het volk zich zoo weinig daaraan, dat heel China tegenwoordig één verschrikkelijk speelhol lijkt. De Ohinees speelt op alle mogelijke manierendobbelen, kaarten, schaken, dammen, het meest echter een spel, dat veel heeft van het Morra der Italianen. Niet minder hartstochtelijk geeft hij zich over aan de wedpartijen, die bij gevechten tusschen hanen en andere dieren gehou den worden. De aan het spel verslaafde Chinees houdt hét echter bij voorkeur bij kaarten en dobbelspel. Daarbij zitten de Ckineezen, die anders toch werkzaam en zuinig, dikwijls zelfs gierig zijn, uren, dar gen en nachten lang in de theehuizen; zij gunnen zich nauwelijks tijd om wat te eten en de speelduivel neemt hen soms zóó geheel in beslag, dat zij krankzinnig wor den. Wie in zijn macht is, verspeelt niet al leen al zijn geld, maar ook huis en hof, vrouw en kindx wier lot niet zelden van een enkelen worp afhangt, maar daarbij laat hij het dikwijls nog niet eens; hij zet ook zijn kleeren op, tot hij ten slotte naakt- aan Re speeltafel zit en dan verspeelt htf vinger voor vinger van zijn beide handen I, Het is een afschuwelijk en treurig schouw-, spel, zoo'n doof den speelduivel bezetene, die zich met een doffe kalmte den eenen! vinger na- den anderen afsnijdt, alleen om. maar iets te hebben, waarom hij spelen kan. Gelukkig komt het niet bij alle spelers zoo ver4 maar toch is de ellende, die doop, dezen volksgeesel veroorzaakt wordt, ont zettend in alle klassen en standen van dó Chineesche samenleving. Mannen, vrour wen, zelfs kinderen spelen. Overal in de straten van de groote steden treft men kleine rondtrekkende speelhuizen aan. Twee dobbelsteenen in een beker op een, klein tafeltje, dat is voor een werkman een, verzoeking, die hij bijna niet kan weer-1 staanvoordat hij naar zijn werk gaat even spelen, en hij verliest dikwijls het heele loon, dat dagenlang zwoegen hem opbrengt. In sommige steden bestaan er vereenigin- gen tegen het spel; de ledèn verplichten zich hun leven lang geen kaart en geen dobbelsteen meer aan te raken; wie er op, betrapt wordt, dat hij het toch doet?, moet zioh laten binden en geeselen, orn een bloedig aandenken aan zijn misstarp t© hebben. Doch dat zijn maar zwakke pogingen tot verbetering: door heel het enorme Rijk heerscht de geest van het spel in ver.eeni- ging met den drank. De dageliiksche drank van de Chinee- zen is wel is waar thee, maar zij zijn, jam mer genoeg, niet bij deze vrij onschade- lijken drank gebleven, doch hebben zich met een onbeschrijfelijke woede op den al cohol en andeTe geestrijke dranken gewor pen, die overal door heel het land gemaakt worden. In oude tijden verbouwden de Chineezen wijn reeds 2C00 jaar vóór Chris tus hebben zij Let druivennat genoten. Tegenwoordig tracht de Regeering weer den wijnbouw op groote schaal in te voe-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1911 | | pagina 17