Een vliegend menscli vóór vierhonderd jaren. De naaimachine. Koningin Mary van Engeland. STOPGOUD. Xtl deze dagen, nu de pioniers in de luchtscheepvaart en de vliegtechniek triomf op triomf behalen, mag er wel aan gedacht worden, dat in vfoegère jarén tcch ook wél eens -t eenig succés vliegprooven zijn ge nomen. Het was ^en moedige Italiaahsche mecha nicus, die nu reeds méér dan - ierhonderd jaren geleden in alle stilte werkte aan de ópbsSihg van het probleem, nu zoo goed als opgelost door gebroeders Wright, Blériot e.a. In het j"har 1494 Verraste Giovan "Battista Danti dé bevolking van Perügias door een vlucht van 500 M., die hij op een hoógte van 30 il. boven den groi.i maakte en dié hém bracht van een topen over het met feestvierende menschen geVulde markt plein naar het platte dak van een huis. Het was in de feestdagen van hét huwelijk van jeén dochter van den aanzienlijken burge meester Rodolfo Baglvoni met dén beroem den Cendottieri Bartoloméo di Alviano en terwijl de burgérs van Perugias daarover van vreugde vervuld waren, waagde Danti zijn eerste vlucht in het openbaar. Een toen levende geschiedschrijvèr, Cesare Ales- si, heeft als kind de vlucht ook gezien en verklaart, dat Danti vroeger in het geheim talrijke vluchten gedaan had, eer hij zich met zijn uitvinding in het openbaar ver toonde. Met een vertrouwd vriend ging -ij 's nachts uit om boyen het water zijii toestel te be proeven. Toen, op den dag van het huwe lijk, vloog hij met zijn machine over dé Piazza San Lorenzo op een ogenblik, dat de huwelijksstpet het plein passeerde. Oude kronieken vertellen, dat een séhel, scherp gefluit- van de machine uitging en het volk mét angst en verwondering ver vulde. Hij moest toen wegens een defect de vlücht onderbreken. Alle tij genooten, djè het- apparaat en mechanisme zagen, wa ren één en al bewondering. Van welke soort deze vliegmachine er een geweest is. heeft- professor Oskar Scalvanti in een boeiénde studie verteld. „Men moet irt het oog houden, dat Danti eên bijzonder handig meehaniclen was en d.-t zijn vlieg- proevén hem enorm lang hebben bezig ge houden. Volgens Alessi construeerde hij twee grooté vleugels, die in verhouding tot zijn lichaam een bepaalde afmeting hadden. Het bétrof dus niet een eertvoudige para chute, maar wal degelijk twèe vleugelvór- migê apparaten, die niet door de armen bewogen werden, en de menschelijke Spier kracht was daarop van geen invloed ge weest; zij waren van een zeer bijzonder mechanisme voorzien." In de familie Danti was de beoefening van de mechanische kunst en der wiskunde een traditie geworden. Alle bijzonder- heden wijzen op het feit, dat Danti een toestel uitgevonden had, dat, mechanisch béwogen, hem zonder gevaar een tijdlang in de lucht kon houden. Als hij wegens een defect in zijn vliegmachine tijdelijk een vlucht onderbreken moest, kon hij zóó zacht én rustig landen, dat hij geenerlei verwonding opliep. Danti werd beroemd en al&èmeen gevierd. Zijn medeburgers gaven hem den bijnaam Daedelös. Hij begeleidde later Baglióm op zijn veldtocht in Lom- bardjje en stierf op veertigjarigen leeftijd ten gevolge van een wond, die hij bij een veldtocht kreeg- Elias Howe, de uitvinder van de naai machine, was een van de acht kinderen van eenvoudige mensehen, die een kleine boer derij bewoonden. Zij hadden het niet breed sa natuurlijk kon aan de opvoeding van den jongen Elias niet veel geld ten offet worden gebracht. De jongen werd in de leer gedaan bij eén werktuigkundige, maar daar hij reeds op zeer jeugdigen leeftijd verlamd was, viel het hem zeer moeilijk zijn eigen brood te verdienen. Op zelceren dag bracht een terloopsohe opmerking van zijn chef Elias Howe op het dehkbeeld, dat de man, wien het gelukken zou een naaimachine uit te vinden, zeker rijk zou worden. En die gedachte liet hem niet meer los; maanden en maanden lang peinsde hij over de machine, die hij wilde uitvinden. Hij had immers een vrouw en drie Vin- deren en hij verdiende zoo bitter weinig. Reeds in 1843 ging hij er toe over, elk vrij uurtje te besteden aan het in-elkaar- zetfcen vah machines, waarmee genaaid zou kunnen worden, en gedurende lange tijden achtereen staarde hij nadenkend naar dé handbewegingen van zijn vrouw, wanneer zij zich bezighield met naaiwerk, waarmee zij trachtte de wekelijksche verdienste een weinig te vermeerdered. Eindelijk sliep Howe nauwelijks meer, om toch raaar zooveel mogëlijk tijd uit te sparen voor zi^n proefnemingen. Alleen wanneer hij zóó moe was, dat hij geen werk tuig meer in de handen kon houden, wierp hij zich op bed en gewoonlijk viel hij dan onmiddellijk in slaap. Ééns op een nacht droomde hij, daf. een wreede koning hem gevangengenomen had en hij veroordeeld was, binnen vier en twintig uur ter dood gebracht te worden, wanneer binnen dien termijn zijn naaima chine niet voltooid was. De gevangene ging echter niet aan den arbeid; hij had alle hoop reeds lang opgegeven en bereidde zich thans voor op den dood. Toen de vier en twintig uur verstreken waren, zond de Koning een afdeeling krijgslieden om het vonnis te voltrekken Toen de krijgslieden naderden, bemerk te Howe plotseling, dat hun speren vlak onder de punt doorboord waren, en op dat oogenblik was het hem, alsof hij nu het raiddel gevonden had om alle moeilijk heden te overwinnen. Hij smeekte dringend om uitstel van het vonhis, daar hij kans zag zijn naaimachi ne te voltooien en hij herhaalde deze smeek bede zóó dikwijls, dat hij er eindelijk wakker door werd. Het was vier uren in den morgén. Elias Howe sprong hac.stig uit bed en snelde naai- zijn werkplaats. Om negen uren 's morgens was de eerste naald met het oog vlak onder de punt ge reed en spoedig bleek, dat deze naald de eenige was, die vóór de naaimachine ge bruikt koü worclen. Nu liep het geheele werk verder gemak kelijk van stapel en na korten tijd was Elias Howe een beroemd man. Van sir Clement Kinlooh Cooke is on langs te Londen verschenen een boek: getiteld „Het leven van koningin Mary." De schrijver bespreekt er in „een aantal bijzonderheden uit een leven, waarvan het voornaamste deel nog geleefd moet wor den." Na-dat de voornaamste karaktertrekken van de nieuwe Britsche heerscheres op den voorgrond zijn geplaatst en Jjeiiandeld, wor den haar liefde voor kinderen, haar diep geloof en haar weldadigheid geroemd. „De armen van ons land", zegt de biograaf, hadden nog nooit een trouwere vriendin dan koningin Mary; nooit een, die meer haar best heeft gedaan, alles te doen, wat in haar vermogen was om lioht te brengen in het donkere leven van de armen en hen uit den nood te helpen. Het heele leven van de Vorstin getuigt van goede gedachten en goede daden. Haar --ootste vreugde was anderen vreugde te bezorgen. Door haar moeder ,de hertogin van Teek, werd de wel dadigheid reeds als kind bij haar aangemoe digd; met den grootsten ijver wijdde zij zich aan dit schoone beroep, en menige anek dote wordt van haar verteld, van haar werk in dienst van de zieken en armen. Van haar 2akgeld legde de Prinses steeds' een som ter zijde om de arme kinderen met Kerstmis, Nieuwjaar en andere feestelijke gelegenheden te onthalen. Zij verzamelde zorgvuldig allerlei kleinigheden, die haai in handen vielen, om daarmee haar kleinen vrienden genoegen te doen. Verjaar- en an sichtkaarten werden in albums opgestapeld; haar cotillonordes, bonte linten, zooals zij bij partijen rondgedeeld werden, dien den de Prinses niet als aandenken aan prettige uren, maar gingen naar de hospi talen en de hutten der armen, om daar 'n de kinderoogen een vroolijk licht te do;p schitteren. De goédheid van prinses Mary jegens een teringac-htigen jongen is algemeen be kend. Zij kwam telkens weer óm htt knaap je te zien, zat bij zijn bed in het huisje van zijn ouders en babbeldtf met hem of laé hem voor: Haar laatste bezoek was op eert Zondag; op weg naar de kerk ging zij nog even naar het patiëntje, wiens einde zij wist, dat nabij was. Zij kuste het kind met tranen in de oogen en stamelde zuchtend een laatst vaarwel. 'terwijl zij op een morgen met haar moe der wandelde in het park te Richmond, troffen.zij een oude vrouw, die hout sprok kelde; de oude scheen erg vermoeid te zijn en huiverde van de kou. Dadelijk was prin ses Mary aan het werk; zij ging meehel pen droog hout te zoeken en van de hoo rnen te breken, terwijl de Hertogin met haar parapluie nog een hoopje hout bij el kaar zocht. Op deze manier was er al spoedig een geduchte bundel bij elkaar. De Prinses gaf het de oudé vrouw in den arm, die vergenoegd huiswaarts gin Het meest heeft de Koningin bijgedra gen tot de welvaart van haar volk door de manier, waarop zij de Engelsche industrie ondersteunde. Toen zij huwde, wilde zij, dat haar heele uitzet uit Engelsche» producten moest ver vaardigd worden, al de zijde uit Engeland^ al het linnen uit Wales én Schotland en iedere c.M. katoen kwam uit Ierland. Zij heeft de Engelsche kant in de mode ge bracht en moeite gedaan, de aanschaffing van Britsch porselein en Britsche meube len in de voorname kringen te bevorderen. Het zou moeilijk zijn", zegt de schrijver van het boek, „een enkelen tak van En gelsche industrie aan te wijzen, waarvoor koningin Mary niet een krachtdadig help ster en vrijgevige beschermster was." Amerikaansche studenten. Er worden merkwaardige dingen ver teld óver de wijze, waarop menig Ameri- kaansch student, tijdens de college-jaren* in zijn onderhoud moet voorzien. Elk jaar moeten 600 studenten in Yale hun eigen' kost verdienen. Verleden jaar bedroeg hun inkomen 250,000 dollar. Met lesgeven verdienden 182 jonge lieden 30,000 dollar, als handelsbediende werikten 225 voor 25,000 dollar135 speelden voor keliner en verdienden 18,500 doll 18. traden als reporter op; 15 als conducteur - en chauffeur en 17 zongen zich door den academietijd door in kerkkoren mee te wer ken. De universiteit heeft een eigen plaatsings- bureau, dat natuurlijk tegen de zomerva- cantie veel vertier heeft. Werken is goed, veel werken is nog beter; maar eerste eisch is, dat de geest frisch blijft, anders kan geen geestelijk voedsel ons sterken. En als degenen, die geen arbeider zijn aan een groote machine, geen automaten-bedienaar, eens even be denken, hoeveel moeite het hun al kost aan sleur te ontkomen in hun dagelijkschen arbeid, en als zij er bij overwegen hoe sleur den mensehelijken geest alle vrijheid kan ontnemen, dan zal het hun diep aan het hart gaan,.als zij zich indenken in het gees- telijk leven van menigen arbeider. o u m a n.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1911 | | pagina 21