Lucifer
SCALA.
ite-Program,
KOFFIE AFSLAG.
VAN NELLE'S PAKJES KOFFIE
LEGER DES HEUS,
Leidsche Schouwburg.
S.-D.-A.-P. Afd. Leiden.
Velo-
Waschmachine-IIP.
Nieuw
■\o
ROODMERK68 Cis. p. pond.
ZWARTMERK. 65
GROENMERK 64
PAARSMERK 62
No. 8 en 9 58
No. 1056
WITMERK
50
Vraagt Uw Winkelier*
No. 15644.
IiBIDSCH DAGBLAD, Zaterdag* 18 Februari. Tweede Blad.
Anno 1911.
N.V. „Het Tooneel",
Zonder
Levensverzekering.
VERGADERING -
Huldiging der 3 October-
Vereeniging
KEMPINSKY,
ZEELEEUWEN.
LOUISE FLEÜRON,
De
Nieuwstraat 7
vx
De veiling der Nederlaudsclie Handel-Maat-
schappij voor Java-Koffie liep 1 Cent boven taxatie,
terwijl de prijzen voor Santos-Eoffie in de laatste
dagen zijn gedaald. In onze prijzen voor de fijnere
Koffies kunnen wij geen verandering brengen,
maar wij VERLAGEN daarentegen de prjjzen
onzer Nummersoorten en van bet onlangs inge
voerde „WITMERK". a*» mi
De prijzen van
zijn thans:
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
If
Brieven Yan een Leidenaar.
Finaneieele Causerie.
Zondag 19 Februari,
bijzonder# Heilssamenkomsten
Worden gehouden in de Zaal
Lammermarkt 36,
'«middege 3 uur. Oefeningen door
gentel kinderen. 221910
BW" muziek en Zang. "TP®
Directeur: WILLEM ROYAJlBDS.
Maandag 20 Februari
8 nreni 2144 40
62 ate
Opvoering van
Ireurspel ran JOOST v. i>. VONDEL.
Regia WILLEM ROYAARDS.
Muziek ran HUBERT CUYPERS.
Décor, en Eoatumea naar ontwerpen
van R. N. ROLAND HOLST.
FrQzen der plaateen: Lege ƒ2.25,
Galgnoira J 1.90, Parterre ƒ1.25, 2de
Rang ƒ0.60, Amphitheater 10.40,
aaterU 0.36.
(De pryzen Loge, Baignoire en
'parterre worden verhoogd met 0.10
reetiairegeld)
Plaatabeapreking van af morgen
(Sri)dag) 10 uren by loting by
Mej. ANDREAE, Watereteeg i U
30 (lts.Zaterdag en Maandag 10-2
Mn den Schouwburg a 10 Cte.
JMF" Tekstboekje, a 40Cts.
verkrijgbaar.
worden galden verstrekt endar strengo
diaeretle op vaate goedsran, één
borg vrnchtgebrnlk, en verder
Saarborg. Blllyk# voorwaarden.
Zich aehrlftel||k of persoonlijk te
Wenden tot de Nationale Credlet-
W Hypotheekbank, gevestigd
te Botterdam, Boezemsingel 196,
Telefoon latere. 5172. 2081 15
Kantooruren 10 -8 en 9.
op Dinsdag 21 Februari a.t.,
'sRTonda te half negen,
in de KLEINE Zaal der STADSGEHOORZAAL,
(ingang Aalmarkt)
TSB BSSPEBKINO VAK
ter gelegenheid van haar 26-jarig
bestaan en bet eamenstellen eener
Huldiginge-Commleaie tot dat doel.
Tot deze Vergadering worden twee
Beetuureleden (by voorkeur Voor
zitter en Secretarie ran alle Leidache
Veretniglngen, die hiermede Instem
men, uitgenoodigd. 2015 24
Namena hat voorloopig Comité
A. DE KOSTER Jb. Voorzitter.
B. DE KONING Jr., Secretarie.
Hst Bsstuur der Afd. vestigt er
de eendacht op, dat de cursiis-
YLIEGEti, over de Geschie
denis der Xederl. Arbeiders,
beweging, wordt gehouden op
DINSDAGEN 21 en 28 Fcbr.
en 7 Haart, (dus niet op de
Maandagen daaraan voorafgaande) tn
wel in het lokaal van den Ver-
hunrdersboud aan de Iloog-
landsche Kerkgracht (dus niet
in de Moraoh8trast). 2209 IS
Kaarten h ÏO Cis. z(jn alsnog op
de cursusavonden aan de Zaal ver-
krügbaar. HET BESTUUR.
waaronder meer
de gevierde Duitsche Humorist.
D£ BRAlLLY's
Wondervolle Gedresseerde
met haar nieuw Succes-Rspertoir.
ENZ. ENZ. ENZ.
3108 22
Vérèen. tot oprichting en
instahdh. van Chr. Scholen
voor Jlorsch en liijudljk te
Oegstgeest.
Uitgeloot van de gelddeeling aandeel
No. 9, groot flOO. 2226 S
Namens het Bestuur:
H. A. DIEPHUIZEN, Ptnningmeestcr.
wascht in vyf minuten uw
vnilste linnen hagelwit.
Een zwakke vronw, zelfa
een kind kan de wasch deen.
Geen roesten, geen rebell
iongeen slytage, geen na
boenen, geen nazien, geen
bleekpoeder.
Verkoop a contnut en aan
iedereen op afbetaling.
Vraagt da voorwaarden.
MP" Twee jaar degelijke
garantie, schriftelijk.
Op aanvraag ltvsren wy
gaarne op proef.
Iedsren Dinsdag van 3—6
sn Zaterdag van 11 2 uur
proefwasschen in hst filiaal
der 2243 63
Eenig adres voor
LEIDENs
(b|| Den Burcht.)
f\J
GCOXLY.
Da onzekerheid, waarin sedert langen tijd
personeel van <mm paardetram ver
keert en waarop ik de vorige week de a&a-
dAaht vestigde, is na dien tijd eenigszins
verminderd. Door de ïtotterdamsodiö Maat
schappij, in wier dionsb liet nu nog is, is
allen met ingang van 1 Mei of zooveel
vroeger of later als de paardetram wordt
overgenomen dooi' de N"ooa'd-Zuid-ïïolj
Tnammaatsdiappij, eervol ontslag verleend.
De mannen waaronder er aijn die reeds 25
'Jaren in dienst van de Rotterdamsclie Maat-
ohappij zijn geweest, het*ben op dien da
tum dus eervol ontslag. De hand tuseehen
deee werklieden en de Maatschappij is
<*.araiede verbroken. Zij zullen dan niets
ineer te vragen of te eisohen hebben. Op
aichaelf ie dit zeer hard, maar te gelijk is
\un medegedeeld dat de mannen in vas
ten dienst door de Noord-Zuid-Holland-
aohs kunnen woaden overgenomen "Voor
de enkele jongeren die in zoogenaamden
ïos-vasten dienst zijn en we hoorden
♦r van één, die dit al sinds aaht jaren was
ia deee bijvoeging al heel weinig bemoedi
gend al zullen zij op zioiuelf eerder terecht
kunnen komen dan mensoheii die'al op #e-
vorderden leeftijd zijn gekomen. Ik zou niet
weten waarom zij, als er op hun werk en ge
drag nieta aan te merken valt, door de
nieuwe exploitatie der traan niet in dienst
zouden worden gehouden. Maar zekerheid
'daaromtrent hebben ze volstrekt niet. Ze
weten nu alleen dat zij op een bepaald
tijdstip uit hun tegenwoordige betrekking
ontslagen worden.
En ook voor het vast personeel blijft er
nog al iets te vragen over.Zij k u n n e n
worden overgenomen. Doch kunnen is nog
geen zullen. Er blijkt, meen ik, allerminst
uit dat er door do Rotterdamaolie Maat
schappij als een voorwaarde bij den over
gang is bedongen dat het personeel tegelijk
met dc tram moet worden overgenomen.
Wat zullen de mannen nu doen? Afwach
ten, totdat or weer een schrijven komt,
"ditmaal van de Noord-Zuid-HolL Maatschap
pij, met de mededeeling dat zij met de
trom mede bij haar overgaan en dus in
haar dienst komen? Mij dunkt dat. ze het
daar niet op moeten laten aankomen. Het
zal overweging voor hen verdienen geza
menlijk tot de Maatschappij het verzoek te
richten om bij haar in dienst te worden
genomen. Is het antwoord daarop gunstig,
dan zijn ze gerust- eu tevreden gesteld.
Mooh hot onverhoopt anders uitvallen,
dan i9 de tijd aangebroken voor de goede
vrienden van het. personeel onder de bur
gerij om zich met de Maatschappij in be
trekking te stellen, waarbij wellicht het col
lege van B. en Ws. zich ook wel zal willen
aansluiten. We zullen vermoedelijk wel
epoedig een of ander hoeren en vooiioopig
Afwachten.
Van het personeel naar de tram en van
de tram naar het Kort-Rapenburg, dat daar
mi zoo ruim en breed, neerligt is een ge
leidelijke overgang. En daarover moet ik
in verband met de korte rede van een der
raadsleden die er Donderdag over gehou
den is4 toch ook nog een woordje zeggen.
Een raadslid wilde doen voorkomen dat
het nog zeer de vraag is of de panden,
voornamelijk aan de Westzijde van het
Kort-Rapenburg door de verandering wel
in waarde toegenomen zijn Hij beriep zich
daarbij op een hypotheekhouder, die nu
aflossing van een deel der hypotheek had
verlangd, waaruit men de gevolgtrekking'
•zou moeten maken dat de waarde der per-
oeelen er door zou zijn verminderd.
Men zal moeten toestemmen dat dit feit
alleen nog niets bewijst. Men zou dan moe
ten weten hoe groot de hypotheek is en
wie de hypotheekhouder. Overigens geloof
ik dat men met zulke mededeelingen in het)
openbaar te doen niet handelt in het be
lang van de eigenaren der panden, die zo
waarschijnlijk wel voor goeden prijs van
de hand willen doen. Gegagigden zullen na
tuurlijk met zulke uitspraken rekening
houden en trachten er partij van te trek
ken. Doch laat men maar eens bij een of
meer der eigenaars komen om hun huizen
te koopen. Dan zal men heb wel anders
hooren. En de huizen zijn er in waarde ge
stegen, dit' staat vast en men kan er van
verzekerd zijn dat de toestanden daar bin
nen den tijd van 10 jaar geheel veranderd
zijn. Men zal er dan enkel winkels hebben.
Daarom is het niet geoorloofd thans
groote kosten voor deze panden te maken
en allerminst voor de gemeente. In Rotter
dam wordt door het gemeentebestuur de
vraag overwogen of men van de eigenaren
van paaiden, <lie door toedoen van de ge
meente belangrijk in waarde zijn toegeno
men, niet een bijdrage zal kunnen vorde
ren. Daarover heeft men in Leiden in dit
geval niet gedacht, maar dat men boven
dien nog extra kosten zou gaan maken
door de gemeente, ter wille van deze eige^
naren, zou wel wat veel gevergd zijn.
De Hoogere-Burgerschool-kwestie j's voor
onze gemeente nog niet opgelost geraakt.
Daarover is Donderdag wel lang en Oreod
gepraat, doch men is er het nog niet eens
over geworden. Uitgemaakt is nu Jat cr
een nieuwe school zal moeten komenzoo
ver is men toch gevorderd. Ik geloof dat dit
bij vele raadsleden nog niet van harte ging.
Maar men kon wel niet anders. De oude
school schijnt niet meer te voldoen aan de
eischen, die het Rijkstoezicht aan deze in
richtingen stelt, en daar was al een eerste
waarschuwing van het Rijk gekomen, dat
er kans bestond dat het Rijkssubsidie werd
ingehouden, indien men de toestanden liet
zooals zc nu zijn. Dat zou nu nog wel niet
zoo gauw zijn geschied, maar op den lan
gen duur zou het toch niet bij een dreige
ment zijn gebleven. Ik heb met verlof van
den directeur hot oude gebouw eens bezien
en ik moet zeggen dat het mjj ook danig
tegengevallen is. Er een f 80,000 in te ver
bouwen, dat lijkb mij ook met goed toe.
De bestaande gebreken: gebrek aan licht
en lucht, zou men toch niet voldoende
kunnen verhelpen.
Tan den anderen kant vind ik een be
drag van twee ton voov een nieuw schoolge
bouw toch ook te veel voor Leiden, waarbij
men dan ook nog den bouwgrond moet re
kenen, al behoeft de gemeente dien niet te
(koopen. En heb Raamiand, lioe aardg ook
gelegen, lijkt mij voor de plaats van een
school, die door leorlingen uit alle hoeken
van de stad en daarbuiten kan worden be
zocht, toch ook njet bijzonder gesohikt.
Daarom vind ik goed dat B. en Ws. in het
centrum der stad nog eens rónd zien. Er
wordt verluid, dat het gebouw, waarin
thans het Invaliedenbuis ia gevestigd en
dat aan de gemeente behoort, die het gratis
voor dit doel afstond, weer vrij komt, om-
dut het gebouw ook niet meer aan behoor
lijke eischen voldoet en verplaatst zal wor
den. Men heeft daar ruimte genoeg om er
een schoolgebouw te plaatsen en daar zou
de II. B.-S. voor Jongens heel goed gebouwd
kunnen worden. Als men daar een eenvou
dige, doelmatige school maakt van gewapend
beton, het bouwmateriaal van heden en
de toekomst en dat bovendien. 30 pCt. goed
koop er is dan con gebouw van steen, dan
komt men naar mijn schatting voor f 120
a f 150,000 klaar; heb gebouw berekend voor
tien kla-ssen, d.i. voor elke klasse twee lo
kalen.
Men houdt dan de oude B.-S. nog voor
de school voor heb' Genootschap Mathesis
waarvan het aantal leerlingen ook jaar op
jaar grooter wordt en die zeker nog wel
in bloei zal toenemen.
Dat lijkt mij dan ook nog de beste oplos
sing van het vraagstuk dat heb college van
B. en Ws. en den Raad nogal heel wat
hoofdbrekens heeft gekost.
Over een week of drio vier kunnen B. en
Ws. zeker wel met het' onderzoek klaar
komen, en de Raad zal als de oplossing in
deze richting 'gezocht wordt, zeker niet
zooveel bezwaren hebben als in de raads
zitting van Donderdag, denk ik. Wij mogen
het den raadsleden echter volstrekt net
kwalijk nemen dat zij er zoolang over heb
ben gedelibereerd zonder nog tot ceu l.e-
paald resultaat te zijn gekomen.
Het betrof hier een belangrijke zaak, die
zware offers vroeg, en hoe ernstiger men
zulke zaken onder de oogen ziot, des te
beter.
Na in 't begin cn gedurende het verloop
der week vast gebleven te zijn, kwam er
plotseling Vrijdag een kentering in de tcn-
denz der Beurs. Ditmaal behoeft men niet
te vragen waaraan dit te wijten is, want'
het bericht, dat Rusland een ultimatum
heeft gezonden aan China, is toch wel re'-
den genoeg om bevreesd te worden. Angst
en vrees zijn heel slechie raadslieden, zoo
als menigeen tot zijn schade zal moeten
erkennen, maar de Beur> hoeft $r bepaald
een broertje aan dood.
Nu: hoeft men waarlijk geen professor
te zijn in 'f staatsrecht om te begrijpen,
dat de zoo onverwacht gelanceerde uitda
ging" aan John Chiudman heel ernstige ge.
volgen kan hebben. Wij laten nu daar wat
wel de beweegreden is geweest om zoo on
verwacht met dit ultimatum voor den dag
te komen. Er wordt verwezen naar ten
verdrag van 1681, dat op verschillende ma
nieren door Clnna zou zgn geschonden,
Als de daarin vervatte eischen niet alle
worden ingewilligd, dreigt Rusland met
zulke maatregelen,- als 't m zijn belang
noodig zal oordeelen." Nu, 't is duide
lijk genoeg, wat dat zeggen wil. In den
Russisch-Japanschen strijd hebben we ge
zien, hoe weinig we weten van de „gele
duivels" en ondanks alle verhalen van ho-
pelooze achterlijkheid van de Staartmcn-
schen, zou ook ditmaal wel weer eens can
onaangename verrassing kunnen komen.
Dat opent vista van een internationalen
oorlog en de thans geschapen toestand is
er dus een van duizend gevaren en mo
gelijkheden. Voorshands doen we 't bost
de zaken nog maar niet al te ernstig op
tc nemen. In de politiek gebruikt men
Wel meer zwaar geschut, dat, onder invloed
van onderhandelingen, dan bli.ikt slecht»
met los kruit geladen te zijn geweest. De
Russische fondsen reageerden met een
koersval van ongeveer 1 pCt.
Verleden week bracht de Nieuwe Rot
terdammer ons Edison's meentng over de
toekomst. Er behoeft waarlijk geen Rtis-
sisch-Chincesche oorlog te komen, om
iemand 't kippenvel te doen krijgen van
wat de groote uitvinder verwacht. Hij be-
gint dan maar pardoes met de bewering,
dat men er binnenkort in zal slagen goud
te maken langs kunstmaiigen weg. Ban
kiers en zakenlui, zoo vervolgt hij, hebben
al een buitengewoon slechten kijk op de
zaken, daar zij meenen, dat alles is ge
baseerd op 't goud als waardemeter. Wacht
maar, op een goeden morgen ontwaakt
ge en zult ge bevinden, dat elk gouden
tientje slechts een kwartje waard isl Lhv
ontbijt met 't traditionoelc zacht-gckookts
eitje, kost u dan precies v ij f gulden I
Als vriend Edison nu niets meer be
weerd had dan dat, zouden wij er niet
over gedacht hebben over hem te spre
ken. Zelfs zijn raad otn les te gaan ne
men bij de bijen, als we de vliegmachine
willen perfectionneéren, zóó, dat ze ge
schikt wordt voor familiebezoek, laten wij
over z'n kant gaan. Maar wat ons werkc-
lijk tot peinzen bracht, was zijn voorspel
ling", dat we over 25 jaar geen stoomloco-
motie meer zullen hebben, ebt alles dan
zal gedreven worden door electricitc-it. Ziet,
dat opent zoo'n enorme horizon voor alles
wat gebruikt wordt bij 't wekken van clec.
triciteit, dat 't de moeite waard is er 'even
bij stil te staan. Want wat zou dat niet
beteekenen voor dc Spoorwegen de Staal
industrie, maar vooral voor 't metaal
Koper? De vraag naar dit ingredient zou
enorm toenemen cn als er nu reeds zijn,
die beweren, dat de betere berichten Uit
de Staalindustrie wijzen op verbeterde
ogconomische toestanden in de Staten, en
dat de Kopcrrnarkt aanstonds eveneens dei)
gunstige» invloed daarvan zal ondervinit
den, zóó, dat 't surplus aan koper dan|
spoedig zal zijn geabsorbeerd, waar moet]
't dan heen als we de reusachtige vraagj
krijgen naar 't roode metaal, die 't gevolg;
zou zijn van de grootere toepassing detj
telectriciteit
Inderdaad was 'f nief noo'dig Edison'i
meeuing te hooren, om de overtuiging t«
erlangen,- dat we in zake eleclriciteit nietj
't laatste woord gehoord hebben. Kijkt otfl
u heen en "overweegt, hoe Katwijk erf
Noordwijk aanstonds reeds per electrischa
met Leiden zullen verbonden zijn, hoe de
„streetcars" u in Boerhave's veste 't leven
zullen veraangenamen en hoe straks Haar-t
lem ook bereikbaar zal zijn zonder stalen
stoomros. En dat gebeurt onder uw oogen
reken dan eens wat dat wil zeggen voor een
land als Amerika met zijn duizenden mij.
len spoor, die slechts veranderd beboet
ten te worden en zijn duizenden mijlen, di-N
op aanleg wachtenHet wachten is slechtst
op 'den uitvinder, die tractie-machines kan
maken, door electriciteit voortbewogen, van
voldoende capaciteit om dc zware goede-!
rentreinen te slepen.
Gedurende de week werd er nog een itu
teressante controlcstrijd gevoerd tusschenl
Gould «enerzijds en do Kuhn Loeb, Stans
üarcLoil-belangen, anderzijds, over 'den Miss
souri Pacific. Onder invloed daarvan ste
gen de aandcelen Woensdag 4 pCt.,- bij een
omzet van 70.000 shares; in den namitL
dag publiceerde Gould, dat hij als Prest-
dent zou aftreden cn dat men slechts wachlj
op de keuze van een geschiktcn opvolger.
Met dat al schijnt de macht v*n de Goulds
dan toch eindelijk voorgoed, gebroken te
zijn. Het is weer een van die staaltjes van
Amerikaansche manieren, waalvoor wij
Europeanen paf staarn Omdat Gould er in
geslaagd was door den Western PacifiCj
Salt Lake City te verbinden met denj
Oceaan, en zijn transcontinentaal stelsel,-
van zee tot zee dreigde hiermede werke-:
hjkheid te worden, moest hem een beentje
gelicht worden door den Southern Pacific^
die zoo'n concurrent tusschen de Mormo
nen-stad en de zee niet kon dulden. OR
schoon 't niet heeft mogen zijn, dat Gould
zijn ideaaL bereikt zag en wjj hem dus nieli
als practisch exploitant van een zelfstan
dig transcontinentaal stelsel hebben kun
nen zien, is 't toch zeer waarschijnlijk, dat;
.onder leiding der opvolgers van I-Iariii-
man en de krachtige Standard Oil klield
betere resultaten zullen bereikt worden meé
Gould's creaties, dan 't geval zou geweest;
zijn onder diens eigen leiding. Zijn betreu
renswaardig wanbeheer met den Wheeling
Lake Erie, den Western Maryland en voor-
al met den Wabash Pittsburgh Terminal
wij Hollanders kunnen daarvan mee
spreken I gaven geen al te hoogen
dunk van zijn capaciteiten als Spoorweg,
koning, tenzij, wat ook mogelijk is, maar
practisch op 't zelfde neerkomt, zijn ma
nieren van zaken doen op z'n zachtst ge
zegd, weinig scrupuleus waren. In zoover
re had hij dan een aardje naar z'n va Ir t je I
Petroleum verlaat de week met ongeveer
15 aSt. ysrlieq tegen varkdea week, ,W.
