E. J. CHOUFOUR.
IJSMLfflG
BALANS-OPRUIMING.
01 Dames!
Botermarkt No. 23. Breestraat No. 152.
Gebr. HOGESDOGORÜ.
AANBESTEDING.
Marie C. J. ALERS.
AsbesMsoieerplatfiii
dl L. W.-V. „AH-Right".
v DE LEIDStHE
WiliiAAÏSENBAAN
Leirische Schouwburg.
„Man ban nooit waten"
No. 15615. LEIDSCH DAGBLAD, Maandag* 16 Januari. Tweede Blad. Anno 1911.
Breestraat 71
Electrotechnisch Bureau
Tel. 774.
Traagt prijs!
WAARSCHUWING:
Aangezien in den laatsten tijd Osramlampsn door verkoopers
de groote steden aan particulieren onder de werkelijke waarde
aangeboden worden, meenen wij deze voor het gevaar gebruikte
Abonnements-Lampen te ontvangen, te moeten waarschuwen.
GROOT
Stads-Gehoorzaal,
Nog deze week
es,» Tel. Intc. Ho. 854.
Advertentiën,
KSATTENHUIS,
Prinsengracht 146. Adam.
NOTARISHUIS
Strijkinrichting,
N. HUNTELMAN,
Bovenhuis
Bouwgrond te koop,
Houthandel-Haven,
Zaterdag 4 Februari 1911,
(IN ONZE 3EHEN3E WiELftlJ iCHflOL)
HaaH.str. 42
Zaterdagmiddag 2 tot 5 u.
Woensdagmiddag 2 tot 5 u.
geopend voor KINOriaEN.
Bank-van-Leeningbriefjes
Katwijk aan Zse.
M. Vereen, tot Afsch. van
Alcoh. Dranken.
FEESTAVOND
Volk en Alcohol.
„De Hagespelers",
Eiectrische Melkinrichting
en Roomboterfabriek.
Buitenlandsch Overzicht.
Tweede Kamer.
i
ii«
677 75
Uit
Tapijtmagazijiieii:
koopt dit pakket voor postw. f 1 96,
Of remb. Uw woning opknap. 1 flinke
iterke Straatdeurmat 80 cM. lang 62
breed, 8 keurig mooie frisch van kleur
Gang-, of Kamerm. 2 Snoezige Japan
Salonmatten, 1 zachte Bedmat, 1 prima
kwaliteit Chinaxnat, echt frlsch voor
slaapkamer, enz. Wio binnen 8 dagen
bestelt, ontvangt al het opgenoemde
en gratis 1 Lampensf. 1 fraai Stoelk.
1 Hef werkm. of 1 flink Tafelkleed,
en nog extra, 1 fijn Tafelmatje en 1
Wandver». 679 20
ie Leiden.
i3ouderdafc a. s., te 10 uren,
zal aldaar wegens sterfgeval
norden VERKOCHT:
Mali. Linnenkast, dito Penant
kastje, Tatels, Stoelen, Sin-
ger-Naaimachine, Ledikan
ten, Matrassen, Veeren lied.
den, Mangel, Fornuis, enz.
Vooita: eenig Goud- on Zilver
werk, waarbjj 8 Gouden Oor
ijzers, Zilveren Lepels *n
Vorken, ent. enz
Kykdag: Woensdag van
10—3 uren.
Goederen kunnen worden bijgebracht
en op verzoek afgehaald. 659 20
Op 91aandag den 30»ten
Januari 1911, des voormiddags
te ell uren, zijn Burgemeester en
Wethouders der gemeente Leiden
voornemens op bet Raadhuis aldaar,
AAN TE BESTEDEN;
(Bestek No. 10)
Het verlichten van
Buiten- en Binnenverf-
werken van Gemeente
Eigendommen
(in negen perceeleu).
H?ï bestek ligt ter inzage en
overname op het Bureau van Ge
meentewerken op eiken werkdag de
besteding voorafgaande van 's mor
gana 9 uren tot 's middags 4 uren
en z(Jn aldaar per stel f 0.50 ver
krijgbaar (franco per post f 0.52J)
zoolang de voorraad strekt.
Aanwijzing in loco zal worden ge
houden op DiDsdag den 24st#n
J'.nuarl 1911, des voormiddags te
9 uren aanvangende by hot Raadhuis.
Verders inlichtingen verkrygbaar
ten Bureau Gemeentewerken dagelyka
tusschen tien en twanlf uren.
672 38
Dagnerrestraat 39, Den Haag.
Diploma Piano Onderwys,
met onderscheiding Conservatorium Den Haeg
geeft 'sZaterdags Pianolessen teLeiden.
Condities: één uur per yrotkffbO
per kwartaaL 660 10
HOOGE WOERD 173.
Bsveelt zich bsleefd san voor alle
voorkomende fijne Goederen,
speciaal adres voor gsheels stuk-was-
sohen. Billyke prys. 2827 9
M.j. C. GULDEMOXD.
aj,A A. BOAS,
SgngnlS Kon. Chir. Pédicure,
iSsmsSp Oosterpark 29, Amsterdam,
zal a. s. Woensdag zyn geachte
Abouués te Leiden bezoeken.
Brieven uitsluitend aan
bovenstaand adres.
Antiseptische en pijnlooze
behandeling. 7298 9
De hoogste waarde voor Goud
en Zilver geeft
Oude Rijn 52. 58ö 5
Bijzonder geschikt voor
alleen wonende Dame oi
Dames te huur een klein
met Erker en afzonderleken opgang
te 'S'Gravenhage, Heeren
gracht 22<z, bevattende: 5 5 6
Kamers, Keuken, Kelderkast, Oioset
en voorzien van Waterleiding en
Eiectrische lichtletding. Dadeiyk te
aanvaarden. To bevragen liefst schril-
telyk by Mevr. HEKMEYER, Huize
„Heeswyk" Voorburg. 634 14
op voordoelige betalïngsTOorwaar-
den. Te bevr. b(j B. J. HUUft-
91AN DZn., Heerengr. 10,
te Leiden. 4856 7
VOOR
Paneelen, Muurbetimme
ringen, Kasten, Vochtige
maren, Plafonds, Lambri-
seeringen, Aanrechtbladen,
enz. 594 15
In aUe dikten verkrygbaar:
l>U de Zijlpoort.
georganiseerd door
Toegangskaarten voor Heer
ad f2.50.
Toegangskaarten voor Dame
ad f 1.50.
Aanvraagformulieren zyn van af
9 Januari a. s. te veikrygen in den
Boekhandel Botermarkt 11 en b(j den
Heer I,. VALK (Firma PELTEN BURG
ZOON), Pianohandel, Breestraat 109.
De Commissie ksn aangevraagde
kaarten weigeren, zonder daaromtrent
aan wlen ook verantwoording schul
dig te zyn.
Leden vsn ,A1I-Right" hebben
vryen toegang op vertoon vsn diploma
1911 en genieten voor hun huis-
genooten 60 pCt. korting op de
toegangspryzen.
De opbrengst strekt ten bate der
afdeeling Leiden van heit Centraal
Genootschap voorKinder-Herstellings-
en Vacsntlekolonies. 100 50
Entrée 25 Ots. met inbe
grip van Schaatsen. 5238 20
Ouders ei begeleiders vrij ioegang,
GEBRs STRAATSBURG.
koopt tegen lioojje waarde
H. 1. VAN AMEAOiiiiEN, Haarl.straat 233.
6672 4
Te huur of te koop, 8 Hui
zen, Burgeidyk8traat by 't Strand.
Plaatseiyk gemerkt Nos. 14 en 15.
Beneden: Voor- en Achterkamer,
Kelder, Keuken, Schuur en Erf.
Hoven: Voor- en Zykamer, 2 Slaap-
kamers, groote Zolder. Voorzien van
Gas en Waterleiding. Te bevragen
by J. IC. BLOOT Senior, Bad
huisstraat 26, Katwyk aan Zee.
481 12
Afdeeling LEI O EN.
op Donderdag; 19 Jan. a.
des avonds te 8 nar, in het
Bioscooptheater Bijnsburger-
singel alhier, met welwillende mede
werking van Mej. SOFIE PI EXE-
MAX, Sopraan uit Dan Haag en de
Zangvereeniging „De Stem des
Volks." 642 88
Spreker
Ds. M. C. VAN WIJHE,
uit Engelum (Fr.)
Onderwerp:
Het Programma zal worden afge
wisseld door Pianomuziek en eenig*
humoristische nummers van da
Bioscoop.
Programma's, tevens Bewys vsn
Toegang, ia lO cent verkrygbaar:
W. C. HEMERIK, Haarl.straat 186,
H. A. BONTE, Magdal. Moonsstraat 15
sn dsa avonds aan ds Zaal.
onder leiding van EDUARD VERKADB,
1 uinstian 117 Januari, B uren;
(6de Abonnementa Voorstelling).
(Fou never can teil).
Een Oomedie in vier bedrijven, van
BERNARD SHAW.
Optreden van de DamesPINB
BELOER, ENNY VREDE, HETTÏ
BECK, SOPHIE HERMSE, de HH.t
VERKADE, BROUWER, SCHWAB,
enz. 471 80
Decoratieu van ds Hagespelers.
Pryzen: f 2.-, f 1.60, f 1.25,
f 1.-, f 0.60, f 0.40, f 0.25.
Plaatsbespreking vanaf Donderdag
Watersteeg 4; Maandag en Dinsdag,
10—2, aan don 8chouwburg.
««■nuBOMBaa
Do prijs der ROOMBOTER dageL versed
is f 1.79 per Kilo.
ZOETE HELS ÏO Cents per Liter.
KARHEMELK 4
2049 12 Hoogachtend,
H. J. RIJS8ER6EN, Kraaierstr. No. S.
De Administratie van het „Leidsch
Dagblad" belast zich met het plaatsen
van Advertentiën in alle Bladen.
De rede van minister Pichon bij de be
handeling dei- Fransche begroo
ting van buitenlandsche zaken beeft te
vredenheid gewekt. De kalme optimistische
♦oen, de verklaring omtrent de goede be
trekkingen met de bevriende naties, heeft de
ontstemming en de onzekerheid weggeno
men althans verminderd, die er na de toe
nadering tusschen. Rusland en Duitschland
was ontstaan in het Fransche gemoed. Toch
dringen verschillende bladen er op aan
leger tn marine sterker te maken, want de
argumenten dor diplomatie zijn nooit steek
houdender dan wanneer ze hun gewicht
kunnen ontleenen aan een sterke weer
macht des lands. Voorloopig echter kan
men in Frankrijk tevreden z«jn. Het land
is nog niet geïsoleerd en wij wezen er on
langs reeds op dat zoo iets ook in de toe
komst wel niet te verwachten is.
In de binnenlandschepolitiek is de on
rust ook nog niet geheel verdwenen. De
spoorwegstaking werkt nog steeds na In
allerlei daden van sabotage. Weer zijn er
telegraafdraden doorgesneden, goederen
wagens raken nog steeds zoek; het is nog
een zeer ongewenschte toesband.
Ook in P o r t u g a 1 is de toestand niet
rooskleurig.
De positie van de vegéermg is moeilijk;
immers indien de spoorwegdirecties den
toestand niet meer beheerschen kunnen en
het niet kunnen klaar spelen met de be
ambten, dan zal het Voorloopig Bewind de
leiding moeten nemen en in onderhande
ling treden met de spoorwegbeambten, die
feitelijk in opstand zijn tegen 's lands wet
ten, daar zij zonder de voorgesohreven
waarschuwing in staking zijn gegaan.
Vólgens de laatste berichten schijnt de
toestand wat gunstiger te worden en is er
kans dat de treinendienst hêrv.at wordt.
Onlangs vermeldden wij de oprichting van
een ..muséum van de republiek7' in Portu
gal waarin o. a. allerlei herinneringen aan
den koningsmoord waren bijeengebracht ook
de portretten en wapens der koningsmoor
denaars Wij wezen er toen reeds op dat het
tijdstip voor een dergelijke collectie nu
juist niet, gelukkig gekezen was. Thans
lezen wij dat besloten is de portretten en
wapens te verwijderen.
Het telegram van Zaterdag waarin mel
ding word gemaakt van een dreigende zee
lieden-staking in Engeland, heeft nog wei
nig aanvulling gev.-melen. Wel zijn in Lon
den nog weinig bijzonderheden hekend,
naar het echter schijnt; bestaat de mogelijk
heid, dat binnen enkele maanden een uitge
breide staking van zeelieden en transport
arbeiders zal worden uitgeroepen.
Men deelt mode, dat aan een eventueele
staking de zeelieden van Duitsohland, Zwe
den, Noorwegen, Nederland, België, Dene
marken en de Vereenigde Staten zullen
deelnemen.
Het bestuur van de „Seamens Union"
gaf op een verzoek om inlichtingen het be
scheid, dat heb niets had mede to deëlen om
trent de mogelijkheid van een staking.
Uit Z u i d-A f r i k a komt het bericht dat
ons nieuwe pantsersohip de Zeven Pro-
vinoien" in Kaapstad ia binnengevallen,
hetwelk tot veel feesten aanleiding gaf. De
officieren hebben gedineerd op „Groote
Schuur", het verblijf van den minister
president Botha, en de Jantjes zijn aan het
passagieren geweest en overal hartelijk ont
vangen. De Nederlandsche consul hield re
ceptie en gisteren zijn de Kaapstadsche kin
dertjes aan boord getraoteerd. De Zuid-
Afrikaners aijn er dus wel op uit geweest,
aan do Hollanders een bewijs te goven van
hun vriendschap.
Kuyper contra Lobman»
Crisis-aphor ismen IV in „De Standaard"
luidt
Aan onze Anti-rdvolutionnaire Ivamjerclub
en haar voorzitter werd toegedicht, dat de
beweegreden, waarom men voor de mo
tie stemde, ja die motie had ingediend, te
zoeken was in de bedoeling, om een
proeva van onze kracht te leveren, en
van deze poging generaal Cool het slacht
offer te doou worden. Hier past de vraag,
waaraan „De Nod." hot recht ontleent,
om aldus over de motieven van de Anti-
rev. Club te oordeelen. Dusver gold zulk
oordeel over de motieven voor iemands stem
als ongeoorloofd.
Ons bleak, na informatie, het volgende.
De motie, die noodlottig werd, is niet
uit de Anti-ravolutionnaire Club, maar uit
de Commissie van Rapporteurs voortgeko
men. Vandaal* dat da heer Van Twist, als
rapporteur der eerste afdeeling, vooraan
stond. Toen nu la-bar de Commissie van Rap
porteurs, de motie losliet, en drie leden der
Commissie, de hoeren Arts, Marchant en
Van Twist, ze opnamen, liet men de volgorde
der namen staan gelijk die was. Hierin school
ean verzuim. Het ware stellig heter geweest,
alsnu de alphabatische orde te volgen. Doch
ook dit alles ging geheel buiten de Anti-
re voliitionn aire olub om, en ook hiermede
had dr. K. niets te maken.
Vraagt men, hoe 't dan te verklaren is,
dat desniettemin, op twee na, alle aanwezige
Anti-re volutionnaird Kamerleden gesteund
hebben voor de motie, en zulks niètte-
gcnstaancbe ze wi3ten, dat dit den val van
den Minister na zich zou slepen, on in
weerwil van de conoessie die de Minister
gedaan had, dan is het antwoord niet moei
lijk te geven.
De Anti-nevolutionnaire Club belt drie
militaire leden. Toen nu reeds voor maan
den da stand van zaken bij onze Landsver
dediging ovarwogen werd, bleken deze drie
militaire leien eenstemmig van oordeel, dat
we met deze Begrooting van Oorlog op den
verkeerden weg geraakten. Op tal van an
dere punten, maar met name ook voor wat
aanging de tractementsverhooging der offi
cieren en de reorganisatie dar bereden ar
tillerie. Niet, dat men niet beide hoog noo-
dig Jeeurde, maar er stak gevaar in de
wijze waarop het werd aangelegd. Alleen
wat de tractementsverhooging betreft, zij
dit hier nadar aangetoond.
Bij 's lands defensie moet altoos gerekend
met de mogelijkheid, dat er onverwachts
een oorlog uitbreelrt. Waar hebben we an
ders «een leger voor Nu is het bij hot
uitbreken van een oorlog van het hoogste
belang, dat onze' hoofdsterkte, dat is de
infanterie, zich vlug bewegen kan, en tot
marsohen van althans 7 uur per dag in staat
zij. Daarvoor nu is noodig, dat de kapi
teins, diede oompagnios aanvoeren, zou-
der uitzondering die marsohen flink kun
nen meemaken, en er zelfs hun compagnie
bij kunnen bezielen. Vandaar de noodzake
lijkheid, dat do kapiteins niet te veel over
de 50 jaar gaan. Dan toch zijn de meesten
niet meer tot het praesteeren van zulk
eon .kracht in staat. Ze kunnen dan tegen
de jonge mannen, die ze hebben aan te voe
ren, niet moer op. Misschien nog voor een
enkelen dag, maar stellig niet voor dagen
on W-eken achtereen. Raakt nu hierdoor in
geval van oorlog één compagnie ton achter,
dan vertraagt dit allicht bet geheele ba-
taillon, en zoo kan dit opgoscheep(.-zitten met
to oude kapiteins de marschorder van een
heel regiment, ja, zoo het bij meerdere coin-
pagniën het geval is, de marschorder van
een geheele brigade in de war sturen,
heel het aan va ls- of verdedigingsplan doen
mislukken, en kan het zelfs het verliezen
van den slag ten gevolge hebben.
Elders hoeft men met oog op dit ernstig
gevaar die kapiteins te paard gezet. Ten
onzent is dit niet- het geval. Bij ons moet
de kapitein, al is hij nog zoo bejaard, be
voet alles meemaken, en juist daarom zijn
de te bejaarde kapiteins voor ons leger
zoo uiterst gevaarlijk.
Dit kwaad nu werd door het voorstel van
den Minister op tweeerlei manier in do
hand gewierkt. Bij te laag pensioen, in ver
houding tot hel traktement, Zou menig ka
pitein, die andere op zekeren leeftijd zich
terugtrok, aanblijven, en de Minister zou
minder vrij zijn, om me te verwijderen. Door
zijn voorstel toch werd de juiste verhom
ding tusschen traktement en pensioen ben
eenonmalo verbroken. Iets wat bovendien
do kwade kans met zich bracht, dat de
beste eerste luitenants, bh geïnis aan uit
zicht op promotie ,hjefc 1 eg-er verlieten, oer
ze ook voor eon civiele betrekking onbruik
baar werden.
Er stak alzoo in zijn' voorstel wel we
zenlijk gevaar voor het leger, en hierdoor
gevaar voor het land. En is het nu, dit
zoo zijnde, niet volkomen verklaarbaar, dat
een Antirevolutionnair Kamerlid, die dit
inziet, hier niet toe wenscht mede te wer
ken; dit niet geoorloofd aoht; en zich hier
door hij het uitbrengen van zijn stem be
palen laat?
Mocht hij dit niet doen? moest hij
dit niet doem
Ongetwijfeld zal men zeggenmaar er
stond ditmaal tegenover, dat ook de Mi
nister terugtrad, en het spreekt wel van
zelf, dat ook hiermede behoorde gerekend
te worden. Doch dan is er geen sprake van,
dat men „ministermoord" bedoelde, maar
heel anders, dat men zich had al' te vragen,
of men het behoud van den Minister voor
het land en voor het Kabinet van zoo over
wegend gewicht kon oordeelen, dat
!men alleen daarom over wat plicht
gebood, mocht heenstappen.
Die vraag nu k o n niet in bevestigenden
zin beantwoord worden. Juist toch door
zijn houding in deze aangelegenheid had de
Minister hot vertrouwen in zijn berekend
zijn voor zijn hoogs trnoei lij be taak, op ge
voelige wijze geschokt.
Waar dit nü reeds zoo was, wat zou
't dan worden bij de Kustverdediging en
bij de Militie-wet? En als de Minister dan
een jaar later toch viel, zou dan liet. Ka
binet, bij het naderen van 1913, niet in de
grootste ongelegenheid komen?
Nu zag men hierin nog geen reden, om
met den Minister te breken. Integendeel, het
uiterste ia op allo manier beproefd, om(
met den Minister tot acooca-d te komen. Maar
nu dit mislukte, en men alzoo voor de
vraag kwam te staan, of het behoud van
den Minister èn voor het land èn voor het
Kabinet van zoo overwegend belang was,
dat men alleen daarom do landsverdediging
aan een zoo ernstig gevaar mocht bloot
stellen, achtten vele leden deZe vraag niet
in bevestigenden zin te mogen beantwoor
den.
Die stem ia naar eed en geweten uitge
bracht, en op een aldus uitgebrachte stem
voegt niemand ver oordeelend o oritiek. Men
tnag bewaren, dat doze leden zich vergis
ten, maar man mag hun om hun stem geen
verwijt toevoegen. Immers van die stem zijn
ze alleen aan God en hun geweten verant
woording schuldig.
Maar de concessie dam I Zal men zeggen^
Hierover in een volgend aphorismfe.
Bouwkosten bijzondere ëoholoifc
De Regeerring heeft oen wetsontwerp iod
gediend tot wijziging van art. 59 der wleifc
op het lager onderwijs. De Min. van Bin^.
nenl. Zaken is bij de overweging van dief
vraag omtrent de billijkheid om het perooaH
tago der vergoeding wegens bouwkosten van
bijzondere scholen te vorhoogen, tot dd
slotsom gekomen, dat met behoud van het?
bestaande stelsel van subsidieert ng vooicj
alle ^pholen, dat stelsel zooveel mogelijk!
behoort te worden gezuiverd van de
breken die het aankleven. Voorgesteld wordt,
het tarief, thans in art. 59, vijfde lid su,b
A der "wet vastg-esteld te vervangen door drie'
tarieven, waarbij Van de fictieve bedragen,
in de tegenwoordige wet als bouwkos ben,
voor de 'daarbij genoemde getallen van leeiv
lingen aangenomen, als vaste, jaarlijkaoho
Rijksbijdrage in 'de kosten, om te voorzien
in de behoefte van sjchoollokalen wordt
vastgesteld: I
lo. 2 pCt. van de f 80 per leerling voor
scholen in 'gemeenten, behoörcndo tot dei
zesde, zevende, 'achtste of negende klasse
van oen tabel, bedoeld in art. 3 der wet
op de •pereonoole belasting;
2o. 2 pCt. van f 90, por leerling, vooa
scholen in gemeenten, behoorende tot do
derde, Vierde 'of vijfde kla,-se der tabel; cm
3o. 2 pCt. van f 100 per leerling vooi
scholen in 'gemeenten, behoorende tot dë
eerste of tweede klasse der tabel.
Hot tegenwoordige cijfer van f387,847,63
die het Rijk thans als subsidie voor do
lokalen 'der bijzondere scholen uitgeeft, zaj
ten gevolge van do bovengenoemde regeling
verhoogd worden mot f 190,658.27 (roep.
f 94,753.83V2, f 50,745.817* en f 49,158.62).
Het 'gemiddelde Van het jaarlijksch accrèë
van de Rijksbijdrage in de kosten van de
lii er bed oelde lokalen was over de laatst*
jaren pl.m. 17,900. Dat badrag zal door
de vorengenoemde "wijzigingen met onge
veer 50 pCt. 'vermeerderen.
In de Sled. Werltlor. E(jn opgenomen!
DAT DM.
DAGEN.
i
£!a-
'•ron.
H
8 Jan.
Z«ndag
66
19
85
Maandag
75
14
89
10
Dinidag
78
15
93
Wotnadag.
83
19
101
Donderdag
82
16
98
13
Vrjjdag
8!
16
98
1*
Zat or dag
81
18
100
