Finaneieele Causerie.
Brieven van een Leidenaar,
een advertentie in een der volksbladen
gezet.
Tusschen 7 en 8 zouden zij zich komen
aanmelden.
Nu gebeurde het, dat Mie en Kee, twee
„meissies" uit den Jordaan, te gel^k arri
veerden om te solliciieeren naar de vacante
plaats. Dit was te „kassueel." Ze moesten
nou een „bak hebbc."
Ze Bchelden aan en als is opengedaan,
roept een van haar: „we komme voor de.
avetensie."
„Komt u boven."
Mie en Kee. gaan gearmd de trap op, en
gearmd treden ze ook de huiskamer binnen,
waar mevrouw wacht. Mevrouw kijkt ver
wonderd en vraagt wie van haar zich komt
aanbieden.
„Allebei, mefrquw."
Als mevrouw beduidt dat ze er maar e.-n
kan gebruiken, klinkt het: „o nee, mefrouw,
we gano niet fan mekaar af. Alle twee of
geen een.
En. toen mevrouw gezegd heeft, dat ze
er twee niet wil hebben, gaan de „meissies"
weer gearmd heen. Op de trap klinkt naar
gelach, om de uitgehaalde bak.
De gevolgen van een bios-
cocp-voorstelling. Woensdagavond kwam
een bewoner van de Oude Gracht te Utrecht
op zijn slaapkamer tot de ontdekking dat
'r een man onder het ledikant verscholen
lag.
Hij telephoneerde onmiddellijk naar cie
politie, sloot de slaapkamerdeur af «n
wachtte vol ongeduld op de komst van
agenten. Die waren als de wind in het bu:s
aanwezig en tot het uiterste bereid stapte
men met overweldigend gebaar de kamer
binnen om den inbreker-dief te pakken te
nemen. Men dook onder 't ledikant waar
achtig, de kerel lag met zijn beenen lang
uit onder het bed. Een fiksche greep. en
de politic pakte in een paar ledige schoe
nen. Toen kwam er een broek te voor
schijn... en een inbreker was er niet. Slechts
schoenen en 'n broek; geen kerel.!
Oplossing van het raadsel: De kinder ju
van den heer des huizes waren c-ea avond
ie voren naar een bióscoop-voirsbdiing ge
weest en hadden daar een film gezien met
een inbrekersscène, schoenen en een broek
talentvol tegen elkander gelegd, nèt of het
de beenen en de voeten waven van een man,
olies natuurgetrouw nagebootst, je zoudt
zweren dat er een kerel lag
Dat hadden de kinderen buitengewoon
leuk gevonden, zóó leuk, dat ze 't voor de
fcrap thuis óók eens zouden doen, om vader
fn moeder aan het schrikken te maken. En
Hat geschiedde; de kinderen namen een
broek van vader en een paar bottines, en
arrangeerden met verrassende genialiteit
beenen en voeten van een dief. Toen kro
pen ze in hun feigen bedje... om af te wach
ten. De kinderen hebben succes gehad.
Papa en mama zijn er in gevlogen. Leebjk
cok. De geschiedenis vermeldt niet, of d«
jongeluj Donderdagmorgen ook wat hebben
ondervonden. (5,U. D.")
Ee n lange nacht H ij w as .v r ij-
gezel. Vrijgezel in de echte be teekenis van
het woord Hij was dus niet slechts onge
huwd, maar ook een bonvivant. Hij had een
uitgelezen troepje vrienden om zich heen
verzameld en de feestavonden van dezen
jonggezellenbqnd'hadden 'n zekere repu
tatie verworven in de stad Groningen. Zulk
een feestavond had hij nu juist weer mee
gemaakt. En 's nachts laat keerde hij naar
huis terug en wierp zich zoo spoedig mo
gelijk op bed.
Maar 't toeval wilde, dat z'n hospita hem
niet thuis verwachtte. In zijn feeststem
ming had hij vergeten, dat hij gezegd had
eenigc dagen op reis te gaan. Gewekt werd
hij dus niet. En hij sliep door, den gehee-
len dag, werd wakker en dommelde weer
in en ging slapende een nieuwen nacht t©
gernoet.
Den volgenden morgen, 't was dus Zondag,
werd hij wakker, kleedde zich aan én be
gaf zich op straat. Maakte een ritjo met
de tram, maar vond alles zoo vreemd. Was
fat nu de Groningsche markt op Zaterdag
Blechts een enkel mensch* mooi uitgedost,
iiewoog zich op het anders verlaten markt-
olein. Winkels waren gesloten. Hij begreep
*t niet. En hij vroeg den conducteur, oi hij
Vaak te of droomde, maar wat er toch in
fe hemels naam met Groningen was ge
keurd, dat bet er nu op Zaterdag zoo treu-
fcg en verlaten uitzag.
De conducteur zette groote oogen op.
taterdag Maar dat was 't nu niet. .'t Was
iondag, helaas.
Toen ging onzen vriend een licht op. En
hii begreep, dat hij meer dan 24 uren gesla
pen had. („N. G. CV)
In e en blad komt de volgende
advertentie voor:
„Bekwaam aviateur gevraagd door bui-
fen-doücter, ten einde hem in staat tc stel
len per acroplaan zijn patiënten te bezoe
ken."
HetBclgische ministericvan
nijverheid en arbeid heeft verleden jaar een
onderzoek doen instellen in de bakkerijen,
vooral om te weten of het niet mogelijk
zou zijn het nachtwerk en Zondagwerk af
te schaffen. Er y.iin reeds ISO groote bakke
rijen bezocht geweest in de arrondissemen
ten Brussel, Luik, Verviers en Kortrijk, en
het onderzoek wordt nog altijd voortgezet;
het zal waarschijnlijk tegen Juli aanstaande
geëindigd zijn. (Hbld. v. Antw.)
In de Chincczenwijk, ver
neemt de „Ldkal Anzeiger'' via St.-Peters-
burg uit Charbin, liggen talrijke lijken van
pestlijders or> de straten. In het naburige
Chineesche stadje Focdoesian zijn de helft
van alle huizen besmet. De epidemie
breidt zich angstig sr.el van wijk tot wijk
uit De bevolking houdt de ziektegevallen
geheim, om aan de dcsinfecii©maatregelen
te ontkomen. In de laatste 6 dagen zijn te
Charbin 05 personen, waarvan 2 Russen, aan
pest gestorven. De Europeèsehc wijk wordt
ernstig bedreigd.
Ter beveiliging van Blagowesjtsjink. dc
hoofdstad van het Russische Amoergebied,
en de naburige steden zijn zeer strenge
hygiënische maatregelen getroffen,
In het Belgische dorpje P o 1-
frain, dat. dicht bij dc Pruisische grens ligt,
zijn twee ziektegevallen voorgekomen, die
sterk aan Aziatische cholera doen denken.
De autoriteiten hebben uitgebreide maat
regelen getroffen.
De opbrengst der Obcram-
mergauer Passiespelen. De ontvangsten
aan entreegelden, voor foto's en tekstboek
jes bedragen 1,701,600 Mark. Na aftrek van
de speelkosten en de gelden, die voor alge-
meene doeleinden als straataanleg, slacht
huis, lijkenhuis en rivierregeling Teeds uit
gegeven zijn, blijft een netto whist van
1,396,4528 Mark over. Daarvan zal 766,620 M.
aan 865 personen, die hun medewerking ver
leenden, verdeeld worden.
Woensdagavond is voor een
huis te Marseille, bewoond door twee com
missarissen van politie, een bóm gespron
gen. Niemand kreeg eenig letsel, alleen werd
een voorbijganger door den schok omverge
worpen.
Het-geval heeft te Marseille groote op
schudding gewekt.
In dez© maand, tien j a a r g e-
leden, werd te Gumbinnen in het oosten van
Pruisen de ritmeester v. Krosigk, die zich
door zijn strengheid gehaat had gemaakt,
in de rijbaan waar hij de oefeningen van
den troep leidde, vermoord. Een kogel, di«
hem achter in den rug trof, Taakte het hart.
Achter de schutting om de rijbaan bij een
kijkgat vond men de nog rookende karabijn,
waaruit het doodelijke schot gevallen was.
De dragonder, aan wien de karabijn behoor
de, kon de dader niet zijn, daar hij zelf in
dc rijbaan dienst deed op het oogenblik van
den moord. Drie onderofficieren, die als
verdacht van den moord of van medeplich
tigheid er aan in hcchte'nis waren genomen,
werden ten slotte bij gebrek aan bewijs vrij
gesproken, omdat Skopedk, de voornaamste
getuige a, charge, als onbetrouwbaar be
schouwd werd. Een van de beklaagden, de
onderofficier Marten, ontkwam nauwelijks
aan den scherprechter, daar hij in een vo
rige instantie al ter dood veroordeeld was.
Nu heeft zekere Fischer, een man die bij
den aanleg van een spoorweg tusschen Wun-
storf en Haste in Hannover werkzaam was,
dezer dagen tegen zijn ploegbaas bekend,
dat bij als dragonder den moord gepleegd
had. Hij is daarop te Rodenberg in hechte
nis genomen. Maar in het huis van bewa
ring heeft hij zijn aanvankelijke bekentenis
herroepen en vedklaard, dat hij wel tegen
over derden er op gepocht 'had, den ritmees
ter tfit den weg geruimd te hebben, maar
dat dit gebeurd is toen hij dronken was.
Men heeft hem echter in bewaring gehouden
zal de zaak nader onderzoeken. Voorlco-
vig staat vast, dat Fischer in den tijd van
den moord werkelijk bij de dragonders in
Gumbinnen gediend heeft.
In dc achter ons liggende week hebbei?
PetrolcTuaaandcclen een flinke rijzing on
dergaan, die voor Koninklijke 30 pCt. en
vooa* Geconsolideerd© Olie zelfs 50 pCt. be
droeg. Tegelijkertijd stegen aandeel en Shell
Transport te Londen ook ecu 25 pCt. Be
paald nieuws is ©r niet, eensdeels mag dc
rijzing op rekening worden gesteld van de
technisch© marktpositie, 't bestaan van vrij
uitgebreid© baisse-engagementen, waarvan tot
dekking werd overgegaan, en overigens
schijnt men zich nog al to verheugen over
do ontwikkelingen van 't Iïastck-terrein, aan
de Kaspische Ze© gelegen. Ook schijnt men
thaji6 te gel o oven, dat, ondanks den strijd
tusschen Koninklijk© c.s. on Standard Oil,
beido Maatschappijen nog mooie winsten ma
ken en dat 't gelag eerder betaald wordt
door de talrijk© kleine Maatschappijen, die
niet ovar de resources der strijdend© reuzen
kunnen beschikken. Het is trouwens geens
zins onmogelijk dat do rijzing do voorbod©
is van de aankondiging', dat do strijd is bij
gelegd, officieel is te dien aanzien echter
niets bekend.
Tabakswaarden verder in reactie gedu
rende do week, ofschoon d© moeste aandee-
len juist Vrijdag w©er beter waren.
Do Nederlandsch© Bank hoeft haar dis
conto Dinsdag jX met J/a pCt., tot 37a
pCt. verlaagd. Gaf d© voorlaatste Bankstaat
©en geweldig© verzwakking der positie t©
zien, ©en ieder had dit voorzien, ómdat
liet ©inde dee jaars nu eenmaal door tal
rijke banken, ©nz., hoog© cischcn doet stol
len ter opluistering der jaarbalansen. Even
min baard© 't daarom verwondering, dat d©
laatste Bankstaat oen ©ven groote, zoo niet
grootcr©, verbetering t© zien gaf. 'Zelfs was
do goudvoorraad mot ©on 4 millioen gulden
toegenomten, tot den invoer waarvan de Lon-
deuschö wisselkoers bh 12057c juist één dag
de gelegenheid bood. Nu, in aansluiting aan
't lagere Bankdisconto, ook de prolongatie-
rent© lager is gegaan, zoodat heden zelfs
bij 37^ pCt. aanbod bestond, terwijl te Lon
den d© geldmarkt een nuance minder ruim
is (privaat-disconto steeg daar tot 33/i pCt.)
zijn de buitenlandsch© wisselkoersen scherp
gerezen ©n dat te meer, nu het aanbod van
buitenlandsch© volut-a tegen Januari-cou-
pons, is opgehouden. Zoo steeg cheque Lon
den in enkel© dagen van 120572 tot 120874-
In ter zak© goed ingelichte kringen i6
men van meeniug, dat liet geld t© Londen
slechte tijdelijk wat duurder is en dat wij
eerlang toch ©en verdere discont-o-verlaging
door de Bank van Engeland kunnen ver
wachten. De vraag naar goud, die dan weer
e©n aantrekken dor geldkoersen na zich
sleepte, is hoofdzakelijk voor Engelsch-In-
dië, Egypte, Argentinië en Brazilië. "Wat
Indië betreft is dio vraag zeer natuurlijk
©n 't uitvloeisel van den ruimen oogst. "Waar
schijnlijk zal echter Australië wel een ge
deelte van di© goudvraag voor zijn reke
ning kunnen nemen. In Egypte is de oogst-
heweging afgeloopen - en daaraiede ook 't
tijdperk der goudinvoeren. Wat Argentinië
betreft zoo zijn d© handelsbalanscijfers van
dit land over de eerste negen maanden zeer
interessant en geven tevens 't antwoord op
do vraag of er reden is om te vreezen voor
groote goudonttrekkingen van di© zijde. De
invoer nu bedroeg 41,090,000 goudpescs meer
en d© uitvoer 47,950,000 goudposos min
der, terwijl 't saldo ten gunste der uit
voeren slechts 17,200,000 goud pesos beliep.
Dat saldo 1111 is slechts ©011 fractie van
wat nooclig is om Argentinië solvent to doen
blijven. De wisselkoersen laten zeker geen
winstmarge voor goud in voer, - en als dez©
nochtans plaats grijpen, moeten zij als 't
gevolg van zuivere speculaties worden be
schouwd. Ai-gentijnsch© kooplui, die-wat op
timistisch ziju aangelegd, en groot© uitvoe
ren verwachten, verkoopen nu reeds lang
papier op Londen, waartegen dan wel is
waar nu goud wordt aangetrokken, doch dat
't land we©r ©ven snel zal moeten verla
ten, ads straks geen uitvoeren plaats heb-
ben tor dekking der wissels op den ver
valtijd. Dergelijke transacties hebben zeer
vaak plaats,-maar blijken ©ven vaak verlies
op te J©veren. In Brazilië vinden wij een
soortgelijken toestand, die echter nog meer
gecompliceerd is door 't officieel vaststel
len van den wisselkoers op 16 pene© per
milrois. D© Zuid-Amerikaansch© waag naar
goud is echter blijkbaar van een tc kunst
matig karakter, dan dat men uit <li©n hoofd©
gevaar behoeft te duchten.
In Amerika blijft d© toestand nog steeds
onzeker en al blijven de fondsen vrij goed
op prijs, van e©n tendenz is er nauwelijks
sprake. Alleen uitgezonderd waren Canadian
Pacifies, di© nu op ©en 6 pCt. dividendr
basis zijn, terwijl 't. extra dividend uit d©
landverkoopen van 2 tot 3 pCt. is verhoogd.
Dit bericht werd begroet met ©en rijzing
van 7 pCt., in den koers der aandeden.'
Daarentegen waren Pennsylvania's zwak en
moesten ©enige percenten prijsgeven op 't.
bericht, dat d© Maatschappij machtiging gaat
wagen tot uitbreiding van 't aandeelenka-
pitaa! met 100 millioen dollar, waarvan
nochtans voorloopig slechts 10 pCt. zal wor
den uitgegeven. Het .geld is noodig voor de
aflossing van obligatieschulden ©n voor ver
beteringen van weg en werken. Ook de
New-York Central schijnt plannen te koes
teren eon nieuwe kapitaals uitgift© te be
werkstelligen.
Tweede Prefcrentc-aandeelen National
Railroad of Mexico konden woer tot vrij
wel den hoogst bereikten koers van 377s
stijgen op pmvangrijk© aankoopen voor Ame-
rikaanscho en Mexicaansclie rekening. Men
zegt, dat ©en ©ens-te dividend van 2 pCt.
binnenkort zal verklaard worden. Indien dit
waarlijk 200 is, dan moet, dunkt ons, dit
aandeel thans ©chtor als redelijk goed be
taald beschouwd worden, ofschoon do wan-
soheljjk© fantasi© waarschijnlijk dan woer
opnieuw ©en nog rooskleuriger verschiet
gaat verdisconteeren.
Indien d© algemeen© markt vast gestemd
was, dan mag zeker wol aangenomen wor
den, dat bolang'h ebben den rijkelijk steun
hebben verleend, omdat op 't oogenblik hun
belang meebrengt, met 't oog op talrijke
emissieplannen, d© markt in goeden doen
ie houden. Want 't faillissement der Car
negie Trust-Company, ofschoon geenszins zoo
heel onverwacht, waar reeds jaren geleden
minder gunstig© meeningen omtrent deze
Maatschappij verluidden, was toch wel eer
reden om daling dan om rijzing to ver-
Aa^dbeving in ToerkesSan.
Vluchtelingen uat Wcrnoo, <1© leooldatail van ile dezen keer het
moest geteisterde provincie Seuih-ctschie.
De aardbeving in Toerke-
fitan. Do particuliere berichten uit Wer-
nyi luiden veel oiinistbar: nder dan do amb
telijke. Het grootst© deel dor inwoners kam
peert, volgens eerstgenoemde berichten,
nog onder den blooten hemel en lijdt gebrek
aan alles. Overal vertoonen zich spleten en
scheuren in den grond. Er heerscht nij
pende koude. Op den weg naar Frsjewalsk
liggen honderden lijken. Aan de oevers van
het Issikkoel-meer' z'jn alledorpen ver
woest. De bodem is in di© streken geheel ge
wijzigd. De postwegen zijn op tal van
plaatsen, versperd door neergevallen rots
blokken van de bergen. Op enkele plaateen
bobben zich diepe afgronden gevormd.
Volgens de jongsto opgaven is het aantal
slachtoffers vierhonderd.
De gouverneur heeft do Russische regee
ring verzocht in goheel Rusland inzamelin
gen te laten houden.
Om middernacht is gisteren weer een hef
tige aardschok, die met sterk gerommel ge
paard ging, waargenomen in het plaatsje
Kabary, in het Pisjpekdistrict. Er zijn 204
Kirghiezenlijken uitgegraven. Een onmete
lijke massa vee is omgekomen.
wachtenVrijwel onmiddellijk daarna
bleek 't dat, wegens „runs" op de Twelfth
en op d© Nineteenth Ward Banks, zoomede
op do Madison Trust-Company, financieel©
assistentie moest worden verleend aan deze
instellingen, waartoe een syndicaat onder
leiding van Morgan bareid bleekte zijn.
Do Madison-Trust wordt intusschon over
genomen door d© oud© Equitable Trust-Com
pany. Ofschoon 't feit van een „Tun" op
zichzelf g©en bewijs is voor zwakte, is de
noodzakelijkheid van 't verleen en van hulp
dit toch wel ©n kan men toch moeilijk an
ders conoludeenan, dan dat 't onder de Ban
ken in d© Staten ook al niet alles botertje
tot den boom is! Hot bestaan van vrij uit
gebreid© haissro^posities cn 't ver leen en van
steun door do groot© mannon voorkwam ech
ter een instorting, di© bij minder gunstig©
marktgesbeldheid wellicht anders niet te
stuiten geweest war©.
Het bedrag aan onuitgevoerd© orders op
31 Dec. j.l. bij d» Stoel trust was ween
85,000 tonnen minder ©n bedroeg 2,675,000
tonnen. President Corey is vervangen door
James Tarrcl, die reeds lauweren moet ver
diend hebben door 't pousseeren van don
uitvoer. Tenwijl aan den oenen kant op
do vergadering van staalfabrikanten is be
sloten ni©t tot prijsverlaging over tc gaan,
omdat men wegens stilstand in zaken uit
zulk oen verlaging toch geen groote vraag
verwachtte, heet 't aan den anderen kant,
dat do Rail-fabri©ken der staalstad Gary,
die ©enige weken geloden waren stopgezet-,
weer zullen gaan werken.
Ook uit de koperstatistiek over Decem
ber blijkt, dat 't mat de industrie in Ame
rika stilletjes gaat. De productie nam met
bijna 4 millioen pond toe, d<e export met
bijna 21 millioen, doch 't binn©nlandsch ver
bruik was ruim 17 millioen pond minder.
De voorraad bedroeg op 't eind© der maand
bijna 9 millicen minder op 121,500,000 pond,
't laagst© cijfer sedert Februari verloden,
jaar. W.
CCCXL.
In de bijna afgeloopen week kwamen in
het „Leidsch Dagblad" onder het hoofd:
„Loop der bevolking over het j^r 1910
van de gemeente Leiden" eenige cijfergroe-
peeringen, optel- en aftreksommetjes voor,
die, omdat ze zonder eenige toelichting wer
den gegeven3 •wellicht; niet di© aandacht
hebben getrokken, welke ze verdienden.
Uit dez© dorre cijfers, gevende den loop
der bevolking over het afgeloopen jaar, ia
heel wat te leeren, vooral wanneer men ze
beschouwt in verband met dezelfde
01 jIers Yan voorafgaande jaren. Dan geven
ze ons een vrij zuiver beeld van den 'mor-
of achteruitgang van de gemeente. Men
weet, over de vraag of Leiden vóór- of ach
teruitgaat zijn de meeningen nogal eem
verdeeld. Vrij algemeen is men van gev«xv-
len dat het toenemen der bevolking lar.zs
natuurlijken weg vooruitgang, het ver
minderen, teruggang beteekent.
Daarop is vooral in groote gemeenten
dan ook de gemeéntepolitiek gerich't Men
voert verschillende maatregelen van ge
zondheid m om het aantal sterf ten te d' cn
verminderen en tracht ook door ande^ mid
delen iiet verblijf eener plaats aangenaam
en voordeelig te malven, opdat de menschen
geen aanleiding zullen vinden de gemeente
ie verlaten en anderen, die er buiten wo
nen, getrokken zullen worden er zich te
vestigen. Vooral aan de laatste factoren
wordt en terecht groote beteekenis
gehecht, al wordt m. i. de eerste omstan
digheid wel eens veronachtzaamd. Of door
dat het cijfer der geboorten dat der overle
denen overtreft, de bevolking toeneemt-,
beschouwd men. wel eens als een twijfelacb-
tigen vooruitgang, omdat die vermeerde
ring toeneming van weinig kapitaalkrach
tige personen beteekent. Men vergeet ech
ter dat gebrek aan arbeidskrachten op den
duur al even slecht zou werken als gemis
aan kapitaalkrachtigen. Wordt hei; afne
men der bevolking van een land als Frank
rijk door het beperken der geboorten niet
als een veeg teeken vo-or deze natie be
schouwd? En wat voor een land in zijn ge
heel geldt, mag ook gelden voor een en
kele gemeenl e.
Nu heeft, buitengewone omstandigheden,
zoonls het lieerschen van epidemieën
bijv. daargelaten, het aantal geboorten
dat der sterfte in het laatste tiental jaren
(verder wil ik, om niet te uivoerig te wor
den, niet gaan) steeds overtroffen en be
droeg dit 'zoo ongeveer 800. Uit dien boogde
kon dan ook altiid nog een kleine vooruit
gang in de bevolking geconstateerd worden-
Met de verhouding tus3ohen de cijfers,
aangevende het vertrek en d© vestiging,
staat hot anders. In de opvolgende jaren
van 1901 tot en met 1909 vertrokken er uit
de gemeente reap, mer 340, 568, 412, 251,
139, 436, 351, 584 en 443, dan er zich vestig
den. Deze cijfers loepen wel uiteen en men
zou zo van naderbij moeten bekijken om ze
volledig te kunnen verklaren, doch z© wa
ren elk der genoemde jaren aanzienlijk ge
noeg om te zeggen dat het met Leidens
vooruitgang maar zóó zóó stond. De bevol
king nam dan in dc laatste jaren cok met
niet meer dan met een 300 a 400 toe.
En daar komt nu de door de ambtenaren
van den Burgerlijken Stand gemaakte be
volkingsstatistiek over 1910 ons verrassen
met de cijfers die ons leeren dat de ver
meerdering door vestiging de
vermindering door vertrek over
treft met 17. Dat kleine cijfer 17 is een
mooi cijfer. Het leert ous dat er een ken
tering is gekomen. Dit blijkt nog duidelijker
als wij dc twee cijfers, waarvan 17 het ver
schil is, beschouwen in verband met deze
cijfers uit vroegere jaren. Beida cijfers heb
ben er tce medegewerkt. Er zijn dit jaar
meer personen ziek in Leidén komen ves
tigen en een kleiner aantal heeft de ge
meente verlaten. Bijzondere omstandighe
den zijn daarvoor niet aan te wijzen of heb
moest zijn dat 1910 een lustrum jaar is ge
weest. Ik kan mij echter niet voorstellen
dat dit aanlefdiDg heeft kunnen geven dat
menschen, die anders Leiden hadden wil
len uitgaan, er zijn blijven wonen, en nog
minder dat daarom menschen zioh er voor
goed metterwoon zouden hebben gevestigd..
Wat zou dan de oorzaak van dit verblij
dend verschijnsel zijn?
Aan toeval mogen we niet denken, vooir-4
al Sliet-, omdat beid© factoren, vertrek
en Vestiging er toe hebben medegewerkt.
Ik schrijf het in de eerste plaats liieay,
aan toe dat onze gomieente, dank zij d©
samenwerking van gemeentebestuur en par^
ticulieran, iu dan laatsben tijd meerderel
aantrekkelijkheid heeft verkregen. Verleden
jaar heb ik met het oog daarop al voorw
speld dat wij aan h©t begin van ©en nieuwe
bloei periode stonden, Idie voor de toekomst
van Leidien iets beloofde. En het zon mij
niet verwondden of die voorspelling hex
gint in vervulling te komen en de blij1.'
moedig stemmend© vermeerdering der be*f
volking is ©r het begin van. Ik behoef
niot wear op te sommen wat er in het
laatste tiental jaren is gedaan om de stad
aantrok kei ijker t© {maken en hoe de ge«»
legenheden om zich bronnen van bestaan,
te scheppen, zijn vermeerderd. Laat mij al
leen wijzen op da steeds floreerende Eleo
trische Centrale en de schepping van de
Paardensteeg en het Kort-R apen burg tot een
ruime broed© kade on straat, die de stad
een grootsteeds voorkomen geven en waar
mede v/e©r d© ombouw van de paarde-tram.
in een ©lcctrische trarn samenkomt. Zétten
we daarnaast den ondernemingsgeest van
menig Leidenaar, die de zaken uitbreidt,
wnarvan mooie nieuwe winkels cn magazij
nen aan de Broesfcraat getuigen. Hier is
wisselwerking. Dc ruime politiek van het
gemeen (©bestuur suggereert, menig zaken
man tot kloekon durf en omgekeerd prikkelt
het initiatief van den enkeling de gemeen
schap tot aanpakken. De maatregelen van
hygiëne in 011 z© gemeente op velerlei ge
bied genomen, waardoor blijkens dc sterft©,
cijfers Leiden van ©en der meest ongezonde
gemeen ten is geworden een der meest ge
zonde steden in Zuid-Holland, moet nood
wendig aanleiding geven, dat mensehen zioh
tot Leiden aangetrokken gevoelen. Ods
Slachthuis bijv., hoe impopulair ook bij me
nig Leidenaar in den beginne, zal onge
twijfeld als hygiënisch© maatregel er toe
bijdragen, dat Leiden op dit gebied een
goeden naam krijgt.
Verder staat ons onderwijs in all© vor
men nog altijd go©d bekend en het is een
feit, dat sommige menschen, vooral die met
verlof uit Indië komen, zich nog al eens
in Leiden komen vestigen, omdat er voor
de opvoeding en opleiding der kinderen vele
en niet dure gelegenheden bestaan. Men zij
daarom voorzichtig met te tornen., aan d©
bestaande cnderwdsinvichtingan. Het vraag
stuk der Meisj-es-Hoogare-Biugersohool wordt
niet. opgelost door eenvoudig het school
geld tegenover de kosten te stellen. Men
noemt het een luxc-inrichling, mij wel. Ala
men door 't bestaan dezer sdiool 10 welgestel
de gezinnen in Leiden houdt of naar Leiden,
trekt, dan wordt daardoor ©en factor aan
het vraagstuk toegevoegd, die ©cn geheel an
dere uitkomst geeft.
"Wij lqvcn in een tijd van reclame. D©
gemeente, die dn den wedstrijd onder de
Hollandsche steden niet durft meedoen, raakt
achter ©n komt tot vorvaL Juist thans, nu'
vcoral steen cn been wordt geklaagd over
do stygendc belastingen, kan men na een
reeks van jaren constatoeren, dat, voorna
melijk doordat liet cijfer dei' personen, di©
zich er hebben gevestigd, dat van hooi,
die er uitgingen, overtreft, en in 1910 een
toeneming in bevolking van bijna 900 te
boeken valt. .Dat is wel opmerkelijk. Had
den d© klagers, die trouwens door hun luid©
klagen nog heel wat kwaad kunnen doen,
gelijk, dan moest er inzonderheid in 1910
veeleer oen groote uittocht plaats gehad heb
ben.
Zokor, ©en zuinig beheer is een gebio
dendö cisch en vermindering van lasten ook
©en voorwaard© voor meerdere aantrekke
lijkheid. Maar niet d© ©enig©. En wanneer
het gemeentebestuur uit vrees dat het per
centage der pl. directe belasting met eejt
kwart of ©en half procent zal 6tijg©n, m©ï
hor vormingen en verbeteringen, di© de bur
gerij ten goed© zullen komen, ophoudt, dan
handelt li©t niet verstandig. Het moet oven
als do bur gar ij aandurven groote werken
uit te. voeren al worden Yan tijdgenoot ©n
nageslacht daarvoor belangrijk© offers ge*
vraagd. Een stad, di© bloeiend en welva
rend is ©11 vooruitgaat, doch waarvan do
bevolking hoog© belastingen moet opbnengen,
is te prijzen boven ©cn stad, di© ©en kwij
nend bestaan leidt, al betaalt men er slechts
weinig belasting.
De teekeuen zijn ©r dat onze gemeente na
een period© van stilstand, zoo niet van
achter uitgang, w©er opkomt. Laten wij ni©t
door ingrijpen aan den verkeerden kant den
hernieuwden groei verhinderen.
He nieuwe spoorwegtarieven.
De wijziging in de tarieven der spoorweg
maatschappijen hebben schrijft het
„Hbl." aan de meeste loketten een ver
meerdering der werkzaamheden gebracht,
doordien nu veel meor dan zulks vroeger het
geval was, gebruik wordt gemaakt van kilo-
meterboókjes.
Aan het Centraal-Station te Amsterdam
is do drukt© aan de loketten daarvoor zoo
toegenomen dat op verscheidene uren van
den dag alleen reeds voor d© richting Haar
lem en Zaandam een tweed© loket voor het
afstempelen van kilometerboekjea moet wor
den opengesteld. Reizigers die in oostelijke
richting vertrekken kunnen hun kilometer-
boekje aan do gewone lc&etten aanbieden.
De nieuwe regeling schijnt voor het pu
bliek nogal gecompliceerd. Vooral in de
eerste dagen werd door het vragen van in
lichtingen veel oponthoud veroorzaakt. De
retourbiljetten bijvoorbeeld gaven tot heel
wat vergissingan aanleiding. Zoo kochten
velen een tweetal enlcele reis-biljetten, in
plaats van een heenreisbiljet met bijbehoo-
rend voor eon terugreis op denzelfden dag
geldig biljet. De laatste dagen verliep de
dienst aan de loketten reeds veel regelmati
ger.
