Vereenipg tol Eev. der Bouwkuest Ie Leiden.
Faillissementen.
Eerste Kamer.
Burgerlijke Stand.
Marktberichten.
Uit de Reehtzaal.
Honderd in-txoaalfde vergaderinggehouden in
hei iïutsjebouio.
Aan deze vergadering ging vooraf een
kunstbeschouwing van het plaatwerk „L)er
Bildhauer und Stuckateur'', welwillend af
gestaan door den heer G. F. Bartelsman.
De viee-voorzitter, de heer J. van Dam,
opende deze vergadering. De notulen wer
den goedgekeurd.
Als spieker trad in deze \ergadering op
Dr. F. Pijper, hoogleeraar alhier, dio tot
onderwerp had gekozen: „De overgang Tan
de Romaansche bouwkunst tot de Gothiek."
Allereerst riep spreker als nict-bouwkun-
dige de clementie der vergadering in, wan
neer er minder juiste vaktermen gebruikt
wouden worden. Hij wenschte dan de aanwe
zigen eenigen tijd aangenaam bezig te hou
den met een bespreking uitsluitend over
de basilica's, speciaal wijzende op den
grooten afstand tusschen de onaanzienlijke
Romaansche kerk en de schitterende groote
Gothieke Kathedraal, en hoe geleidelijk die
kloof is overbrugd. Hier geen willekeur;
geen kwestie van smaak, maar van kunnen.
Het ig een ontwikkeling in de constructie;
een opklimming van minder goede tot steeds
betere toepassingen. Zoo behandelde spre
ker dan uitvoerig de perioden der Romaan
sche bouwkunst allereerst het Karolingisch-
Ottonisch tijdperk, waarin we meest kleine
kerken vinden zonder steenen gewelf, doch
veelal voorzien van krypt en dubbele to
rens; ook zijn er wel grootere scheppingen
zooals Ely, Pisa e.a.
Vervolgens vernamen wij van den bloei
tijd dezer kunst met het aanbrengen reeds
van het wieggewelf en gekruist tongewelf
en hoe de bouwmeesters van toen reeds be
zig waren het probleem op te lossen om
Jiiet opzettelijk donker te bouwen, doch het
verkrijgen van ruimte en licht te betrach
ten. Voorbeelden vinden we in den Tower
en de kerk te Oldenzaal.
Spreker verklaarde duidelijk de verschil
lende pogingen aangewend om in deze cct
een goede oplossing te komen. Door tal van
middelen kwamen de bouwmeesters gelei
delijk op beteren weg. We vernamen van
de constructies der halve wieggewelven; het
spitsbogige wieggewelf, en het overwelven
van langwerpige vierkanten met kruisgewel
ven, waardoor do pilaren vanzelf verder
uiteengebóuwd -konden worden.
En zoo vanzelf tkvvam spreker tot dat
ideaal van menschelijk vernuft „de Gothiek"
met die heerlijk slanke lidhtvensters, waar
de zware muren zoogezegd wegvallen; tno
gelijk gemaakt door de constuctie der lucht
bogen.
Toegelicht door een bijna onuitputtelijke
hoeveelheid bijzonder fraaie heldere en
scherpe lichtbeelden voort-durend verkla
rend en aanwijzend maakten we met
prof. Pijper om zoo to zeggen een reis door
Europa-, en bewonderden zoowel de f ivrie
ex- als interieurs, der Romaansche cn
Gothische kathedralen. In het bijzonier
werd er nog door spreker gewezen op de
fraaie Gothidk van den Dom te Utrecht om
ten slotte te eindigen met een kijk op fl at
vonder der Gothiek: Den Keulschen Dom.
Voorzeker wanneer we ooit op duidelijker
wijze hebben hooren verklaren den geleidelij
ken overgang van de Romaansche bouw
kunst tot de Gothiek, en dan nog zoo schit
terend toegelicht, dan was 't wel in deze
vergadering van „Bouwkunst."
Een hartelijk woord van dank van den
voorzitter was zeer op zijn plaats, en wij
toehoorders in 't algemeen zijn spieker er
kentelijk voor 't ons verschafte kunstgenot.
Na eokele besprekingen van huishoudelij-
ken aard in verband met de geldsmiddelen
der vereeniging, enz., sloot de voorzitter
deze laatste vergadering des jaars.
P. A. WEMPE.
JM. Nouwens, rijwielhandelaar, te Voor
schoten.
J. H. Reymer, landbouwer, te Oud-Zeve-
laar.
N. V. 's-Gravehliaagsche Brandwaarborg-
Mij., Den Haag.
J. J. Dammerman, Den Haag.
A. J. van der Meer, koopman, Den Haag.
P. L. Middelraad, handelaar in kantoor-
en schrijfbehoeften, Den Haag.
P. van Veen, dameskleedermaker, Den
Haag.
G. van der Meulen, weduwe Willemsen,
zonder beroep, te Amsterdam.
A. E. Thiem&n, weduwe van H. W. Up-
penkamp, pensionhoudster, te Amsterdam.
Nadat de Kamer gisternamiddag het
wetsontwerp betreffendo den terugkoop van
het particuliere land Indramajoe-West had
goedgekeurd, ving de behandeling der In
dische begrooting aan.
De heer Havelaar beval verschillende
maatregelen aan in het belang van verbe
tering der economische welvaart van Indië.
Vooral moet de Regeering er op bedacht
zijn op doeltreffende wijze werkkrachten
uit de centra naar de plaatsen, waar werk
krachten noodig zijn, te leiden. Voorts be
toogde hij de noodzakelijkheid van een
droogdok bij de haven van Soerabaja, dat
cohter door particulieren moet geëxploiteerd
worden.
De heer YanLeeuwcn, oonstateeren-
de, dat vooruitgang te bespeuren is in de
economische ontwikkeling van Indië, be
toogde, dat alles in het werk behoort ge
steld te worden, om dezen gnnstigen toe
stand te bestendigen, waartoe Ihnj vooral
rekende aanleg van sporen op de Buitenbe
zittingen, waarvoor gerust mag geleend wor
den, want dientengevolge zullen op die Bui
tenbezittingen vele particuliere ondernemin
gen tot stand komen, waarvan de baten ten
goede zullen komen aan de schatkist. Spr.
betoogde do wenachelijklieid van het sluiten
van koloniale leeningen, en bepleitte ver
der o.a. nog betere aansluiting van het In
dische Middelbaar Onderwijs aan onze Uni
versiteiten. Ten slotte vroeg spreker of het
juist was, dat het Departement van Marine
een droogdok te Soerabaja wenscht van
20,000 tons en dut 3 a 4 miilioen zal kosten.
De beraadslaging wordt hierna verdaagd
tot heden-, Vrijdagochtend elf uren, nadat
de Voorzitter nog medegedeeld had,
dat het zijn voornemen was de Kamer we
der bijeen te roepen tegen 4 Januari a.s.,
's namiddags om halftwec.
LIS8E. Gehuwd: R. P. v. Schoondarwoerd
den Bozemer en A. Maris. P. A. v. Hilten en
A. M. Driehuizeo. C. Balkenende en J. Star.
Geboren: Freeik. Z. van A. Smink en G.
Woudsfcra. Cornelia Maiia, D. van 1\ van Tol
en M. Kapteyn
OEGSTGEEST. Geboren: Cornelia Catharina»
D. van P. C. van der Sleet on J. M.J. van Werk
hoven.
Overleden: Caroliua de Vries, 67 jte Roti er-
dam. Abda Mooteo, 61 j.t te Leiden. Jan
Huisman, 3 m. Kliaabeth Hoppezik, 76 wed.
J. Weggen, te Leiden. Sara Montagne, 82 jwed.
J. Bij, te Leiden Clomentia Meuken, 52 jechtg.
van L ZandbergeD.
ZOETERWOUDE. Geboren: Nicolaas Wil
helmus Lodevicus, Z. van A. II. Volleb«rg en
M. Zwetsloot Adrianiie Arnoldus, Z. van W.
Vreeswijk en Tb. van Vliet. Hermaous Theo-
doms, Z. van C. Slingerland en A. H. Verraey.
Nelly Annatte, D. van G. C. dj Geus en A. U.
Broek meijer.
Overleden: Albertus Henricus Adriani,
20 jte Utrecht. Levenloos kind van li. de
Vries en G. M. van Lent.
Delft, 29 Dec Reden wareu de veeprijzen als
volgt: vetle k- eiea 1ste kw. /20U a 290, dito 2de
kw. f 150 a 200, kalikoeien lete kw 200 a 285, dito
2de kw. 150 a200, vasrkoeien lste kw. 140 a 210,
dito 2de kw. 90 a 140. vette kalveren lste kw. 70
a 100, dito 2dd kw. HO a 70, vette lammeren f 17 a
22, mage e varkens f 16 a 36, biggen /7a 15, nucht.
kalveren f 7 a 26, paarden 50 a 160, rundvleesch
82, 74 a 66 c., vet kalfsvleesch 100, 90 a 80 c., alles
per kilo.
Op de veemarkt waren aangevoerd207 runderen,
3 paarden, 19 vette kalveren. 132m»geio dito. 390
schapen of lammereo, 142 varkens, 273 biggen en
21 geiten en bokken.
Do prijzen der boter waren heden 57 a 65 per 1/4
vat van 40 kilo. Aanvoer 173/8 en 44/16 vaten,
wegende te zauien 3900 kilogram.
E.lnui, 29 Dec. l er botermarkt waren nangevouil
112 pTtijeD. Hoogste prijs 774 o. per 5 tl.Gr. Kip
eieren ƒ5.50 per 100 stuks.
Loosduincu, 29 Dec. Groeutenveiling. De vol
gende prijzen werden betaald:
Bloemkool lsto soort f 8 a 12,2de soort 3 a ƒ5.
Komkommers lste eooit ƒ65 a ƒ75.
Kool: roode 8 a ƒ12.
Savoye f 6 a '9.
Groeue kool f 1.50 a f 2.—,
Salade lste soort ƒ4.— a ƒ5.2de soort
ƒ1.50 a f 2.—.
Peen lste sooit 3.75 a ƒ4.80.
Andijvie ƒ0.80 a f 1.25.
Pi ei 1.10 a ƒ1.50.
Radijs 3.80 a f 4.75.
Knolselderij t 23 a 27 50.
Engelscbe bleekselderij 22.50 a ƒ23.
Selüerjj ƒ1.20 a ƒ1.40.
Peterselie f 3 70 a 4.80 per 100.
Spinazie 35 a 43 c.
Boerenkool 10 a 15 c.
Broei vet 50 a 60 c.
St oo si a 20 a 25 c.
Appelen 1 20 a 1.50.
Peren 1.25 a 1.30 per ben.
Schorseneeren lste sooit ƒ7.40 a ƒ9.80, 2de
soort 2.a /3.—.
Tomaten late soort ƒ15 a ƒ20 per 50 kilo.
Druiven le soo t 1.10aƒ1.20,2e «oort75 a30 c.
Hollandsch lof 18 o 20 c. per kilo.
Molsla 40 a 80 c per ben.
Koolrapen 55 a 65 c.
Kroten 50 a 60 c. per H.L.
Meppel, 29 Dec. Aan de markt ven heden was de
aanvoer van boter 1300 kilo; lste soort per 1,4 yat
27, 2de soort 26, 3de soort 25, stukken vau
kilo 2 a ƒ2.25.
Gouiia, 29 Dec Kers. Anogevoerd 60 partijen.
Handel matig, lste qual. ƒ30.a 32.—, 2de
qual. ƒ28.a f 29.50, zwaardere 33.a
Noord-Hollandsche
Koter. AnDgevoeid 975 6t. van kg, handel
vrijwel; prijs der goe ƒ1.45 a 165, wei- 1.30
a 1.40.
Vette Varkens met goeden aanvoer, handel vrijwel,
23 a 26 c. per k KG. Biggen voor Engeland met
red. aanvoer, handel vrijwel. 23 a 25 c. p. 4 KG.
Magere biggen met goeden aanvoer, handel
matig, ƒ1.50 a ƒ1.70 per week. Lammeren met
goeden aanvoer, handel vrijwel, 16 a f 22.Nacliieie
kalveren met geeden aanvoer, hanJel vlug, ƒ10 a
16. Fokkaiveien '17 a 24.
Mchietlaui, 29 Dec. Noteering Beursoommissie.
Moutwijn 7.per Ned. vat, zonder lust en
zonder de belasting.
Moutwijn flauw. Spoeling per ketel ƒ1.80.
Graau-Spiritus 14 75 a 15.—Melaeee-Spiritus
ƒ18.a ruwe Spiritus ƒ6.50 a f
Vakopleiding; van handwerkslieden.
De Vereeniging bat bevordering der vak.
opleiding van liandswerkslieden in Neder
land hield gisteren te Utrecht haar 31ste
algomeene vergadering onder voorzitterschap
van mT. H. Smeenge, die in zijn openings
woord in 't bijzonder een woord van wel
kom toeriep aan den heer Do Groot, in
specteur van het vakonderwijs en als zoo
danig vertegenwoordiger der Regeering.
Voorts wees spr. er op, dat heb vakonder
wijs inteer en meer belangstelling wekt in
alle kringen en haalde in dit verband aan
wat door de heeren prof. Woltjer en Van
Doorn te dezen opzichte is verkondigd. Met
het plan der Regeenng om het vakonder
wijs wettelijk to regelen, blijkens do jongste
Troonrede, wenscht spreker de vergadering
geluk. To betreuren valt, dat do Regee
ring het. leerlingwezen niet tevens onder de
aandacht (heeft getrokken. De Vereeniging
heeft echter daarna -een commissie benoemd
tot .pnderzoek en rapport ie dezer zake.
Mogo 'dit rapport tijdig nitgebracht wor
den, opdat do minister er zijn voordeel mee
zou kunnen doen bij de regeling van het
vakonderwijs. Ten slotte memoreerde spreker
het overlijden der boeren Zoethout te Dor
drecht, Trooster to Utrecht -en Leliman te
Amsterdam, de laatste als een der stichters
van de eersto ambachtsschool.
Medegedeeld werd, dat o.m!. zijn verte
genwoordigd do Bond van Vakschoolleera-
ren, de Bond van Ned. Onderwijzers, Ar
chitectural et Amicdtia en de Bond van
Technici.
Voorts was ingekomen een adres van den
k Bond van V.akschoolleexaren aan den mi
nister van L., N. en H. met verzoek de
Ongevallenwet zoodanigrfe wijzigen, dat ook
de leerlingen van ambachtsscholen en in
dustriescholen in de wet opgenomen zul
len worden. Aan dit adres zal op voorstel
van het hoofdbestuur adkacsic worden be
tuigd.
Tot hoofdbestuursleden werden gekozen de
heeren H. G. C. Haver te Amsterdam en
C. Boogert te Bei-gen.op-Zoom.
De begroeting werd in uitgaven en ont
vangsten vastgesteld op f 2775.63. De ver
eeniging telt 10S0 leden.
Besloten werd de zomervergadering te Rot
terdam te houden, mede met liet oog op
een bezcek aan de havenwerken.
Na de pauze werd door den heer J. H.
Kromer, directeur d-er Hengeloosehe trjjp.
wevcrijen, een voordracht met lichtbeelden
gehouden over de texlielversieriiig in de
woning. -
Een voorstel om wedstrijden uit t? schrij
ven onder de leden, zal naar de plaatselijke
vereend gin gen gezonden worden om advies.
Nog werd c»en voordracht gehouden over
do betoekenis van de paellagogiek voor den
vakonderwijzer.
Een internationale universiteit.
Zooals men weet wordt er reeds lang
gesproken over de stichting van -een univer
siteit voor internationaal recht te 's-Gra-
venhage. Terwijl aan de universiteiten, welke
1 hans in de verschillende landen bestaan, het
internationaal recht van nationaal stand
punt geleeraard wordt zoodat de studen
ten aan een Fransche universiteit als het
ware Fransch internationaal recht-, die aan
een Duitsche universiteit Duitsch interna
tionaal recht studeoren, meent men dat aan
deze internationale universiteit het inter
nationaal recht van onpartijdig objectief
standpunt gedoceerd zal worden.
Den internationaal comité, waarin juris
ten van naam zitting hebben en waarin
ons land o.a. vertegenwoordigd is door den
-bekenden staatsraad, mr. T. M. C. Asser,
heeft reeds geruimen tijd plannen in bewer
king- voor de stichting van zulk een uni
versiteit voor internationaal recht te 's.Gra-
venhage.
Omtrent deze plannen kan „De Tel." liet
volgende meedeelen:
Het denkbeeld is het eerst tijdens de eer.
sto vredesconferentie geopperd door Carnegie
en zijn Amcrikaanscke geestverwanten. La
ter werd een uitgewerkt plan ontworpen
door professor Nippold, waarin de oprich
tingskosten op 7 miilioen mark werden be.
groot. Dit ontwerp werd ter beoordeeling
rondgezonden aan de voorstanders van het
denkbeeld in de verschillende Janden, met
het gevolg, dat ook van andere zijden sche.
ma's werden ingezonden. Van Amerikaan-
sche zijde dacht men zich de universiteit op
Amerikaansehen leest geschoeid, met inter
naat enz., er aan verbonden. De oprich
tingskosten voor zulk een universiteit wer
den op 10 miilioen dollar geschat.
De verschil lende plaPnen worden thans
door hot comité bestudeerd, teneinde op den
grondslag daarvan een plan te ontwerpen,
dat alle partijen bevredigt.
Do voorbereiding is thans, naar „De Tel."
werd meegedeeld, reeds zoover gevorderd,
dat een besluit, om tot stichting over te
gaan, spoedig verwacht kan worden. Van
verschillende zijden is reeds steun toegezegd
en men heeft gegronde hoop, dat de finan
cieel© zijde van de zaak geen moeilijkheden
zal baren. Ook vertrouwt men, dat de Ne.
dcrlandsche regeering haar steun niet aan "de
plannen zal onthouden. Reeds i-s «er, naar
men zich herinneren zal, bij cis jongste be-
grootingsdobatten, van regecringswege op
gezinspeeld, dat de regiering niet ongene
gen zal zijn, tot steun.
Men vertrouwt bij de opening van het
vredespaleis, in 1913, reeds zoover te zijn,
dat de eerste steen van het universiteitsge
bouw gelegd kan worden.
Do bedoeling is, dat het gebouw zal ver
rijzen op de terreinen, waar de stichting
voor internationalisme zich indertijd Jiaar
internationale stadswijk heeft gedacht.
Hond van Ned. ouderwijzers.
Gisteravond werd te Utrecht in de groo
te zaal van „Tivoli", onder leiding van den
heer F. L. Ossendorp, van Amsterdam, do
35ste algemeene vergadering geopend van
den Bond van Nederlandsche. Onderwij
zers.
De vergadering was zeer druk bezocht. Do
groote zaal was bijna geheel gevuld.
De voorzitter opende de vergadering met
een rede, waarin hij een terugblik wierp op
het aigeloopen jaar. Voor het jaar 1910
zeide spr. valt geen enkele verbetering
te boeken ten bate van ons openbaar on
derwijs. Alles blijft bij het oude en volko
men begrijpelijk is het, dat bij de algemee-
ne beschouwingen over hoofdstuk V der
St-aatsbegrooting een geest van onvoldaan
heid zich openbaarde. Er werd geklaagd
over desorganisatie in ons goh eel e onder
wijs terwijl reorganisatie ook voor het lager
onderwijs zoo hoog noodig is. Er wordt vooi
cms openbaar onderwijs niets gedaan, deels
omdat het niet de liefde van de regeerings-
partij wegdraagt, deels omdat men er geen
geld voor beschikbaar zegt te hebben. Voor
verbetering van ons lager onderwijs, is geen
geld, zelfs niet om aan den noodtoestand,
waarin onzo collega's verkeeren, ook maar
eenigszins te gemoet te komen. Voor iet
openbaar onderwijs en voor de openba-'e
onderwijzers is dus niets gedaan, ©n voor
eerst ook niets te verwachten.
Omtrent het ontwerp tot regeling van
de positie van vrouwelijke rijksambtenaren
en onderwijzeressen bij het openbaar onder
wijs, die in het huwelijk treden, zeide spr.,
dat dit ontwerp, uiting van de reacti onna ire
gezindheid der regeering, ons onderw. geen
voordeel kan brengen. Integendeel zal het,
indien het tot wet verheven wordt, slechts
schade voor het onderwijs ten gevolge heb
ben, voor het openbaar onderwijs weinig,
voor het bijzonder veel.
Uitvoerig werd ter sprake gebracht dc De-
weging, veroorzaakt door de verleden jaar
uitgesprdken rede. Als een der meest felle
bestrijders van den Bond heeft zich in iezo
zaak zeide spr. doen kennen de heer
Treub. Spr. eindigde met te zeggen: Het is
geen verkeerde, geen revolutionnaire geest,
dio ons drijft, maar een geest van 'iefdc
voor ons volk en voor heb volkskind, die
ons in dezen tot richtsnoer strekt.
Dc rede van spr. werd daverend toege
juicht.
Het aantal leden was op 1 Januari 1910:
7111, en op 1 December 1910: 7570. Op
laatstgenoemden datum waren er 198 afdee-
iingen, tegen 202 op 1 Januari 1910. Do af»
deeling Oldambt werd vereenigd met de af-
deeling DelfzijL Opgeheven zijn de afdeelin_
gen West-IJselmonde, Eindhoven en Me-
derablik.
Met een flinke meerderheid van stemmen
besliste de vergadering in strijd met liet
voorstel der afd. Joure dat de hoofden
van scholen n i e t in den Bond moeten y- r-
den toegelaten.
Ingetrokken werd een voorstel Roosen
daal om een aanvulling der wet te verkrij
gen, waarbij aan den onderwijzer uitdruk
kelijk het recht van kastijding zijner Leer
lingen wordt toegekend.
Aangenomen werd een voorstel Den Haag
om in 1911 in de aideelingen aan de orde te
stellen do vraag, of het wenschclijk is, dat
dc Bond er bij de wetgevende macht op
aandring©, dat het recht van den onderwij
zer om lichamelijke straf als tuchtmiddel
toe te passen, wettelijk worde erkend.
Ook werd aangenomen een voorstel-Ril-
versum, dat 1911 door een algemeene adres
beweging van de afd. aan de gemeente
besturen de wenschen van den Bond inzake
een betere regeling van de schooltijden en
van de vacanties worden bekend gemaakt.
Verder kwamen aan de orde de voorstel
len betreffende deelneming aan de actie
voor algemeen kiesrecht.
Over de voorstellen betreffende het alge
meen kiesrecht ontsponnen zich levendige
besprekingen.
De heer Bergmeyer, uit Dordrecht,
hoewel zelf sociaal-democraat, verklaarde
zich niet voor het voorstel Amsterdam, dat
de Bond zijn medewerking zal verleenen
aan 't petitionnement voor algemeen kies
recht, georganiseerd door de S.-D. A.-P. en
zich zal laten vertegenwoordigen op de in
1911 in Den Haag te houden betooging, en
wel omdat de Bond zich nog niet op het
standpunt van den klassenstrijd heeft ge
plaatst. Aanbevelenswaardig lijkt hem het
voorstel-Zwolle, dat de aideelingen. zullen
propageeren voor het algemeen kiesrecht.
De heer L a m e r s, van Amsterdam, ont
raadde eveneens aanneming van het voorstel
Amsterdam, omdat men daardoor medele
den zou dwingen een politiek beginsel te
aanvaarden, dat zij niet deelen. De behan
deling van het voorstel in de af deeling Am
sterdam heeft spreker in die meening ver
sterkt.
De heerDeZecu w, van Rotterdam, ver
dedigde het voorstel. Men behoeft niet te
vragen, welke partij is vóór het algemeen
kiesrecht. Maar we hebben slechts te vra
gen, wat goed is voor het onderwijs en
voor de onderwijzers.
De beer Zadel h off, lid van het hoofd
bestuur, verdedigde het voorstel namens de
meerderheid van het hoofdbestuur.
Hij betoogde voorts, dat z.i. de invoering
van het algemeen kiesrecht zal bijdragen toe
verwezenlijking van het programma van
den Bond. Ook in het belang van de vrij
heid van beweging acht spreker deelneming
aan het volkspetitionnèmont der S.-D. A.-P.
voor algemeen kiesrecht aan mannen eu
vrouwen gewenscüit.
De heer Matthijsen kreeg hierop
het woord. Yan verschillende zijden (het was
intusschen halfeen geworden) werd geroepen
stemmen, stemmen! Spr. verdedigde nog
eens uitvoerig het voorstel.
In stemming gebracht werd liet voorstel-
Amsterdam verworpen met 177 tegen
78 stemmen. (Daverend applaus en gefluit)
De vergadering werd hierop hedennacht te>
1 uur geschorst- tot 9 uren des voormiddags.
Portret van H. M. de Koningin.
Het portret van Koningin Wilhelmina,
dat mevrouw Ther. Schwartz©Yan Duyl
in opdracht van de Koningin schilderde, is
als huwelijksgeschenk aan een broeder van
Prins Hendrik naar Duitsohland gezonden
Haar]em«che Rechtbank.
De^o rechtbank veroordeeld© o.a.M. S.,
tuinarbeider te Oudewetering, wegens dief
stal, tot drie maanden gevangenisstrafA.
H v. W. C., grondeigenaar te Heemstede,
wegens mishandeling tot 50 gld boete of 5
dagen hechtenis.
Kantongerecht te Haarlemmermeer.
Het O.M. bij dit kantongerecht eischte te
gen den heer K., uit Amsterdam, wegens bij
Sassenheim te snel rijden met een auto ©n
het aanrijden van het rijtuig van den heer
Yan W., te Eillegom (voor de schade van
2U gld werd civiele partij gesteld), honderd
gulden boete, subs. 14 dagen.
Aangehouden werd de zaak van den kaste
lein J. Kapteyn, te Lisse, die het open
baar verkeer op den Delf weg aldaar had
belemmerd, door langs dien weg een sche
ring te plaatsen, waardoor daar ter plaatse
geen genoegzame ruimte overbleef, dat
twee wagens elkaar konden passeeren. Be
klaagde beweerde de paaltjes 1.75 M. uit
het hart van den weg, op den grasberm
te. hebben gezet. Yoorts verklaarde hij, dat
de weg bij den grond behoorde, dien hij
in erfpacht had, hetgeen hij kon bewijzen
uit stukken, die hij teT terechtzitting thans
had medegebracht. Het O.M. wilde die
stukken allereerst eens nader bestudeeren.
E enige bewoners van Niëuw-Yennep, had
den zioh op een avond in het begin det
maand Aug. als kannibalen aangesteld. Nie
mand kon met vrede aldaar den Hoofdweg
passeeren. Hoewel er geen ongelukken uit
voortgekomen zijn, waren hun handelingen
tegenover personen, die per rijwiel aldaar
voorbij kwamen, welke zij aanhielden, van
het rijwiel trokken en meer dergelijke fraai
igheden dedm ondergaan, ergerlijk. Een
vrouw zelfs kwam tegen de leuning van de
brug terecht.
Een aantal getuigen werden in deze za^en
gehoord. Het bleek eren wel, dat een paar
van hen wel eenigszins onder suggestie ston
den van de beklaagden, althans zij verklaar
den geheel in strijd met hetgeen zij in de
instructie en aan den veldwachter hadden
verklaard. Door den kantonrechter werd
hun herhaaldelijk gewezen op den afgeleg-
den eed en op het artikel, dat meineed
strafbaar stelt. Een hunner, A. G., bleef
echter bij zijn houding volharden, zoodat
het niet onmogelijk is, dat hij een vervolging
van meineed tegen zich ingesteld zal zien.
Het O.M. aohtte de feiten genoegzaam be
wezen en vroeg voor P. D., P. H., P. K.
en G. de R. f 15 boete, sube, 3 dagen hech
tenis.
Eetetgenoemde had zich nog te verant
woorden voor het inwerpen van ruiten in
dienzelfden nacht bij den landbouwer A.
Ham, te Nieuw-Yennep. Hoewel hij ontken
de, werd het toch genoegzaam bewezen ge-
aaht en f 15 boete subs. 3 dagen hechtenis
geëischt.
De verduistering van f 11,000.
Gisteren deed de 4de Kamer der recht
bank te Amsterdam uitspraak in de beken
de verduisteringszaak van f 11,000. Zooals
men zich. herinnert stonden terecht de ge
broeders Nadort. Aan Jacobus was ten
laste gelegd verduistering van een bedrag
van f 10,250, terwijl zijn broer Willem zich
te verantwoorden had wegens heling (aan
nemen van een geschenk van f 25). Men
weet,, dat de beklaagden zich verdedigden
door te zeggen, d&t zij het geld, toebehoo-
rende aan de firma Moquette, voor wie
Jacobus bestellersdiensten verrichtte, ver
loren hadden.
Het O. M. had tegen Jacobus drie en
tegen Willem één jaar gevangenisstraf ge-
eiscLt.
De rechtbank, vonnis wijzende, overwoog,
dat het aan Jacobus ten laste gelegde wet
tig en overtuigend bewezen was. De recht
bank achtte de bewering van den bek], als
zou hij het geld clat in de woning in beslag
werd genomen, ontvangen hebben van een
heer in het Yondelpark, onaannemelijk.
Het aan Willem ten laste gelegde achtte
de rechtbank niet wettig, noch overtuigend
bewezen.
De rechtbank veroordeelde Jacobus tot
vier jaar gevangenisstraf en sprak
Willem v r ij.
Als verdediger van eerstgenoemden waa
opgetreden mr. F. A. Kokosky, van den
tweeden was Bernard M. Cohen.
Toen het vonnis bekend werd, klonk van
de stampvolle tribune een luid gesnik van
een vrouw, klaarblijkelijk de moeder van
de beklaagden. Terwijl zij luid riep: „Hij
heeft het niet gedaanwerd zij door twee
veldwachters' verwijderd.
Te hardrijden.
Het gerechtshof te A^nstei-dam heeft in
hooger beroep, onder bevestiging van h'et
vonnis der rechtbank te Amsterdam en
overeenkomstig het requisitoir van den
advocaat-generaal, vrijgesproken den 22-
jarigen chauffeur, die terecht stond ter
zake van het veroorzaken van zwaar licha
melijk letsel door schuld, terzake waarvan
het O. M. in eersten aanleg een maand ge
vangenisstraf tegen hem had geëischt. Op
29 Aug. j.l. had hij, met te groote snelheid
de spoorbaan aan de Linnaeusstraat ever-
rijdende, een conducteur van de Gooische
stoomtram omvergereden.
Verdediger was mr. F. A. Kokosky.
P.;o;g^. n^t ot moord op zijn
- vrouw.
In. hooger bèroep had zich gisteren voor
het Amsterdamseh Gerechtshof te verant
woorden de^ïandbouwer G. van Yel sen, bij
vonnis der Utrechtsche rechtbank van 3
Nov. LI. veroordeeld tot 8 jaren gevange
nisstraf onder aftrek van voorarrest, we
gens poging tot moord op zijn huisvrouw
Cornelia Hoogenweg, in den avond van
22 Juni te Waverveen, gom. Yinkeveen.
Bekl. had voortdurend huiselijken twist
en verweet haar dat zij geen geld by het
huwelijk medegebracht had en geen ver
stand had van het boerenbedrijf. Meerma
len had hij haar gedreigd haar dood to
schieten. Op 22 Juni overviel hij haar we
der met verwijten en greep een met grof
hagel geladen geweer en schoot op zij?
vluchtende vrouw, die het schot in den Jim
keram kreeg. BekL stond zeer ongunstig
bekend.
Ten einde nog nieuwe getuigen te kun
nen hooren werd de verdere behandeling
geschorst tot 9 Februari 1911.
Het Zuidaf rikaansche
museum.
In het geding om het Dordtsche Zuid-
afrikaan sche Museum tussohen den heer
Hidde Nijland en de voormannen deT Boe
ren, werd gisteren voor de arrondissements
rechtbank te Dordrecht conclusie van du
pliek genomen door mr. A. A. Moll, procu
reur van gedaagde.
Bij deze conclusie persisteert gedaagde
bij de reeds genomen conclusie, dat eisohera
niet ontvankelijk zijn, en wel o. m. op grond,,
dat de eisohera geen erfgenamen zijn van
den oorspronkelijken uitleener en derhalve
niet gerechtigd zijn tot opzegging van het»
bruikleen en dat bet doel der opzegging niet
zou kunnen worden bereikt, wijl in Zuid-
Afrika niet is, noch Ikan worden opgericht
een nationaal museum van het Afrikaner
volk, overeenkomstig den wensch van nu wij
len president Kruger, dat deze gocderCDl
zouden worden in stand gehouden en be*
waard voor een vrij en onafhankelijk Zuid»
afrikaner volk.
